Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [Home Page] 

---

 
XI. Phaåm Chaùnh Giaùc

101.- Tröôùc Khi Giaùc Ngoä

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, tröôùc khi Ta giaùc ngoä, chöa chaùnh ñaúng giaùc, coøn laø Boà-taùt, ta suy nghó nhö sau: "Caùi gì laø vò ngoït ôû ñôøi? Caùi gì laø nguy haïi, caùi gì laø xuaát ly?". Roài naøy caùc Tyû-kheo, veà vaán ñeà aáy, tö töôûng sau ñaây khôûi leân nôi ta: "Do duyeân vôùi ñôøi, khôûi leân laïc hyû gì, ñaây laø vò ngoït ôû ñôøi. Caùi gì ôû ñôøi laø voâ thöôøng, khoå, chòu söï bieán hoaïi, ñaáy laø nguy haïi ôû ñôøi. Ñieàu phuïc duïc tham ôû ñôøi, ñoaïn taän tham duïc, ñaáy laø xuaát ly ôû ñôøi".

2. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo ta chöa nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ta khoâng coù xaùc nhaän Ta ñaõ giaùc lieãu voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuøng vôùi theá giôùi goàm coù Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo ta nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ta môùi xaùc nhaän Ta ñaõ giaùc lieãu voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuøng vôùi theá giôùi goàm coù Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Vaø tri kieán khôûi leân nôi ta: "Baát ñoäng laø taâm giaûi thoaùt cuûa ta. Ñaây laø ñôøi soáng cuoái cuøng. Nay khoâng coøn taùi sanh nöõa".

3. Naøy caùc Tyû-kheo, ta ñaõ ñi tìm caàu vò ngoït ôû ñôøi. Vò ngoït ôû ñôøi laø gì, Ta ñaõ tìm ñöôïc. Cho ñeán nhö theá naøo, vò ngoït coù maët ôû ñôøi, vôùi trí tueä ta kheùo thaáy vò aáy ngoït. Naøy caùc Tyû-kheo, ta ñaõ tìm caàu nguy haïi ôû ñôøi. Nguy haïi ôû ñôøi laø gì, Ta ñaõ tìm ñöôïc. Cho ñeán nhö theá naøo, nguy haïi coù maät ôû ñôøi, vôùi trí tueä ta, ta kheùo thaáy nguy haïi aáy, naøy caùc Tyû-kheo ta ñaõ tìm caàu xuaát ly ôû ñôøi. Xuaát ly ôû ñôøi laø gì, Ta ñaõ tìm ñöôïc. Cho ñeán nhö theá naøo, xuaát ly coù maët ôû ñôøi, vôùi trí tueä ta, ta kheùo thaáy xuaát ly aáy.

4. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo ta chöa nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ta khoâng coù xaùc nhaän Ta ñaõ giaùc lieãu voâ thöôïng chaùnh ñaúng giaùc, cuøng vôùi theá giôùi nhö Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo ta nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ta môùi xaùc nhaän Ta ñaõ giaùc lieãu voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuøng vôùi theá giôùi goàm coù Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Vaø tri kieán khôûi leân nôi ta: "Baát ñoäng laø taâm giaûi thoaùt cuûa ta. Ñaây laø ñôøi soáng cuoái cuøng. Nay khoâng coøn taùi sanh nöõa".

102.- Vò Ngoït.

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, neáu khoâng coù vò ngoït ôû ñôøi, thôøi caùc loaøi höõu tình khoâng coù tham nhieãm ñoái vôùi ñôøi. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, coù vò ngoït ôû ñôøi, neân caùc loaøi höõu tình coù tham nhieãm ôû ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu khoâng coù nguy haïi ôû ñôøi, thôøi caùc loaøi höõu tình khoâng coù nhaøm chaùn ñoái vôùi ñôøi. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, coù nguy haïi ôû ñôøi, neân caùc loaøi höõu tình coù nhaøm chaùn ñoái vôùi ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu khoâng coù xuaát ly ra khoûi ñôøi, thôøi caùc loaøi höõu tình khoâng coù xuaát ly ñoái vôùi ñôøi. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, coù xuaát ly ñoái vôùi ñôøi, neân caùc loaøi höõu tình coù xuaát ly ra khoûi ñôøi.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo caùc loaøi höõu tình chöa nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaøi höõu tình khoâng coù theå an truù vôùi taâm thoaùt ly, khoâng coù heä phöôïc, giaûi thoaùt, khoâng bò haïn cuoäc khoûi theá giôùi goàm coù Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, cho ñeán khi naøo caùc loaøi höõu tình ñaõ nhö thaät giaùc tri vò ngoït ôû ñôøi laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, cho ñeán khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaøi höõu tình coù theå an truù vôùi taâm thoaùt ly, khoâng coù heä phöôïc, giaûi thoaùt, khoâng bò haïn cuoäc khoûi theá giôùi goàm coù Thieân giôùi, Ma giôùi, Phaïm thieân giôùi, cuøng vôùi quaàn chuùng Sa-moân, Baø-la-moân, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.

Caùc Sa-moân hay Baø-la-moân naøo, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng nhö thaät roõ bieát laø vò ngoït laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, caùc Sa-moân hay Baø-la-moân aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Ta khoâng ñöôïc coâng nhaän laø Sa-moân trong caùc haøng Sa-moân, khoâng ñöôïc coâng nhaän laø caùc Baø-la-moân trong caùc haøng Baø-la-moân. Vaø caùc Toân giaû aáy, ngay trong hieän taïi khoâng coù chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù muïc ñích cuûa Sa-moân haïnh hay muïc ñích cuûa Baø-la-moân haïnh.

Caùc Sa-moân hay Baø-la-moân naøo, naøy caùc Tyû-kheo, nhö thaät roõ bieát vò ngoït laø vò ngoït, nguy haïi laø nguy haïi, xuaát ly laø xuaát ly, caùc Sa-moân hay Baø-la-moân aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Ta ñöôïc coâng nhaän laø Sa-moân trong caùc haøng Sa-moân, ñöôïc coâng nhaän laø caùc Baø-la-moân trong caùc haøng Baø-la-moân. Vaø caùc Toân giaû aáy, ngay trong hieän taïi seõ coù chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù muïc ñích cuûa Sa-moân haïnh hay muïc ñích cuûa Baø-la-moân haïnh.

103.- Khoùc Than

- Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc xem laø khoùc than trong giôùi luaät baäc Thaùnh, töùc laø ca vònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc xem laø ñieân loaïn trong giôùi luaät baäc Thaùnh, töùc laø muùa nhaûy. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc xem laø treû con trong giôùi luaät baäc Thaùnh, töùc laø cöôøi quaù ñaùng ñeå loä caû raêng. Do luaät naøy, naøy caùc Tyû-kheo, haõy phaù caây caàu ñi ñeán haùt. Haõy phaù caây caàu ñi ñeán muùa nhaûy. Thaät laø vöøa ñuû neáu caùc Thaày ñöôïc hoan hyû ñuùng phaùp, mæm cöôøi ñeå toû laø caùc Thaày ñöôïc hoan hyû.

104.- Khoâng Thoaû Maõn

- Naøy caùc Tyû-kheo, höôûng thoï ba söï ôû ñôøi, khoâng bao giôø thoûa maõn. Theá naøo laø ba?

Höôûng thoï nguû nghæ, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng bao giôø thoûa maõn. Höôûng thoï röôïu men röôïu naáu, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng bao giôø thoûa maõn. Höôûng thoï söï daâm duïc giao hôïp, naøy caùc Tyû kheo, khoâng bao giôø thoûa maõn.

105.- Noùc Nhoïn (1)

Roài gia chuû Anathapindika ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân; Theá Toân noùi vôùi gia chuû Anathapindika ñang ngoài xuoáng moät beân:

- Naøy gia chuû, khi taâm khoâng phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp cuõng khoâng phoøng hoä, khaåu nghieäp khoâng phoøng hoä, yù nghieäp cuõng khoâng phoøng hoä. Vôùi ai thaân nghieäp khoâng phoøng hoä, khaåu nghieäp khoâng phoøng hoä, yù nghieäp khoâng phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy; khaåu nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy; yù nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy; Vôùi ai thaân nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, khaåu nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, yù nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, thôøi thaân nghieäp bò huû baïi, khaåu nghieäp ... yù nghieäp bò huû baïi. Vôùi ai thaân nghieäp bò huû baïi, khaåu nghieäp ... yù nghieäp bò huû baïi, söï cheát khoâng ñöôïc hieàn thieän, maïng chung khoâng ñöôïc hieàn thieän.

Naøy gia chuû, ví nhö ngoâi nhaø noùc nhoïn vuïng lôïp, thôøi noùc nhoïn khoâng ñöôïc phoøng hoä, rui keøo khoâng ñöôïc phoøng hoä, vaùch töôøng khoâng ñöôïc phoøng hoä; noùc nhoïn bò ñaáy öù, ræ nöôùc, caùc rui keøo bò ñaày öù ræ nöôùc, caùc vaùch töôøng bò ñaày öù, ræ nöôùc, noùc nhoïn bò huû baïi, rui keøo bò huû baïi, vaùch töôøng bò huû baïi. Cuõng vaäy, naøy gia chuû, khi taâm khoâng ñöôïc phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp cuõng khoâng ñöôïc phoøng hoä, khaåu nghieäp ... yù nghieäp ... söï cheát khoâng ñöôïc hieàn thieän, maïng chung khoâng ñöôïc hieàn thieän.

Naøy gia chuû, khi taâm ñöôïc phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp cuõng ñöôïc phoøng hoä, khaåu nghieäp ... yù nghieäp cuõng ñöôïc phoøng hoä. Vôùi ai thaân nghieäp ñöôïc phoøng hoä, khaåu nghieäp ñöôïc phoøng hoä, yù nghieäp ñöôïc phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp ñaày khoâng öù tham duïc vaø ræ chaûy; khaåu nghieäp khoâng ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy; yù nghieäp khoâng ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy; Vôùi ai thaân nghieäp khoâng ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, khaåu nghieäp khoâng ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, yù khoâng nghieäp ñaày öù tham duïc vaø ræ chaûy, thôøi thaân nghieäp khoâng bò huû baïi, khaåu nghieäp ... yù nghieäp khoâng bò huû baïi. Vôùi ai thaân nghieäp khoâng bò huû baïi, khaåu nghieäp ... yù nghieäp khoâng bò huû baïi, thôøi söï cheát ñöôïc hieàn thieän, maïng chung ñöôïc hieàn thieän ...

Naøy gia chuû, ví nhö ngoâi nhaø noùc nhoïn kheùo lôïp, thôøi noùc nhoïn ñöôïc phoøng hoä, rui keøo ñöôïc phoøng hoä, vaùch töôøng ñöôïc phoøng hoä; noùc nhoïn khoâng ñaày öù, ræ nöôùc, caùc rui keøo khoâng ñaày öù ræ nöôùc, caùc vaùch töôøng khoâng ñaày öù, ræ nöôùc, noùc nhoïn khoâng bò huû baïi, rui keøo khoâng bò huû baïi, vaùch töôøng khoâng bò huû baïi. Cuõng vaäy, naøy gia chuû, khi taâm ñöôïc phoøng hoä, thôøi thaân nghieäp cuõng ñöôïc phoøng hoä, khaåu nghieäp ... yù nghieäp khoâng bò huû baïi, thôøi söï cheát ñöôïc hieàn thieän, maïng chung ñöôïc hieàn thieän.

106.- Noùc Nhoïn (2)

(Kinh naøy hoaøn toaøn gioáng nhö kinh treân, chæ khaùc coù moät chöõ. Choã naøo kinh treân duøng chöõ "khoâng phoøng hoä", thôøi ôû ñaây duøng chöõ "thaát theá, lung lay" vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát).

107.- Ba Nhaân Duyeân (1)

- Coù ba nhaân duyeân naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khieán caùc nghieäp taäp khôûi. Theá naøo laø ba?

Tham laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi, saân laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi, si laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi.

Phaøm nghieäp naøo do tham taùc thaønh, naøy caùc Tyû-kheo, sanh ra töø tham, do tham laøm nhaân duyeân, do tham taäp khôûi, nghieäp aáy laø baát thieän, nghieäp aáy coù phaïm toäi, nghieäp aáy coù khoå dò thuïc, nghieäp aáy laøm nghieäp taäp khôûi, nghieäp aáy khoâng ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät. Phaøm nghieäp naøo do saân taùc thaønh ... Phaøm nghieäp naøo do si taùc thaønh, naøy caùc Tyû-kheo, sanh ra töø si, do si laøm nhaân duyeân, do si taäp khôûi, nghieäp aáy laø baát thieän, nghieäp aáy coù phaïm toäi, nghieäp aáy coù khoå dò thuïc, nghieäp aáy laøm nghieäp taäp khôûi, nghieäp aáy khoâng ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät. Ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi.

108.- Ba Nhaân Duyeân (2)

- Coù ba nhaân duyeân naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khieán caùc nghieäp taäp khôûi. Theá naøo laø ba?

Voâ tham laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi, voâ saân laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi, voâ si laø nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi.

Phaøm nghieäp naøo do voâ tham taùc thaønh, naøy caùc Tyû-kheo, sanh ra töø voâ tham, do voâ tham laøm nhaân duyeân, do voâ tham taäp khôûi, nghieäp aáy laø thieän, nghieäp aáy khoâng coù phaïm toäi, nghieäp aáy coù laïc dò thuïc, nghieäp aáy ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät, nghieäp aáy khoâng ñöa ñeán nghieäp taäp khôûi. Phaøm nghieäp naøo do voâ saân taùc thaønh ... Phaøm nghieäp naøo do voâ si taùc thaønh, naøy caùc Tyû-kheo, sanh ra töø voâ si, do voâ si laøm nhaân duyeân, do voâ si taäp khôûi, nghieäp aáy laø thieän, nghieäp aáy khoâng coù phaïm toäi, nghieäp aáy coù laïc dò thuïc, nghieäp aáy khoâng ñöa ñeán nghieäp taäp khôûi, nghieäp aáy ñöa ñeán nghieäp ñoaïn dieät. Ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba nhaân duyeân khieán caùc nghieäp taäp khôûi.

109.- Nhaân Duyeân (3)

1. - Coù ba nhaân duyeân naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khieán caùc nghieäp taäp khôûi. Theá naøo laø ba?

Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong quaù khöù; öôùc muoán khôûi leân. Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong töông lai; öôùc muoán khôûi leân. Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong hieän taïi; öôùc muoán khôûi leân.

2. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong quaù khöù, öôùc muoán khôûi leân?

Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong quaù khöù; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt. Do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong quaù khöù; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt, neân öôùc muoán khôûi sanh. Vì coù öôùc muoán, neân noù bò lieân heä vôùi caùc phaùp aáy. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng ñoù laø moät kieát söû, vì taâm aáy coù tham aùi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong quaù khöù, öôùc muoán sanh khôûi.

3. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong töông lai, öôùc muoán sanh khôûi ?

Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong töông lai; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt. Do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong töông lai; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt, neân öôùc muoán khôûi sanh. Vì coù öôùc muoán, neân noù bò lieân heä vôùi caùc phaùp aáy. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng ñoù laø moät kieát söû, vì taâm aáy coù tham aùi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong töông lai, öôùc muoán sanh khôûi.

4. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong hieän taïi, öôùc muoán khôûi sanh?

Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong hieän taïi; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt. Do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong hieän taïi; vôùi taâm, noù taàm caàu, noù tö saùt, neân öôùc muoán khôûi sanh. Vì coù öôùc muoán, neân noù bò lieân heä vôùi phaùp aáy. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng ñoù laø moät kieát söû, vì taâm aáy coù tham aùi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong hieän taïi, öôùc muoán sanh khôûi.

110. Nhaân Duyeân (4)

1. - Coù ba nhaân duyeân naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khieán caùc nghieäp taäp khôûi. Theá naøo laø ba?

Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong quaù khöù; öôùc muoán khoâng khôûi sanh. Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong töông lai; öôùc muoán khoâng khôûi sanh. Naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong hieän taïi; öôùc muoán khoâng sanh khôûi.

2. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong quaù khöù, öôùc muoán khoâng sanh khôûi?

Coù ngöôøi roõ bieát, naøy caùc Tyû-kheo, quaû dò thuïc trong töông lai cuûa caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong quaù khöù. Sau khi bieát roõ quaû dò thuïc trong töông lai, ngöôøi aáy traùnh neù quaû dò thuïc aáy. Sau khi traùnh neù quaû dò thuïc aáy, sau khi taâm ngöôøi aáy khoâng coøn tham ñaém; vôùi trí tueä, vò aáy theå nhaäp vaø thaáy. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong quaù khöù, öôùc muoán khoâng sanh khôûi.

3. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong töông lai, öôùc muoán khoâng sanh khôûi?

Coù ngöôøi roõ bieát, naøy caùc Tyû-kheo, quaû dò thuïc trong töông lai cuûa caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong töông lai. Sau khi bieát roõ quaû dò thuïc trong töông lai, ngöôøi aáy traùnh neù quaû dò thuïc aáy. Sau khi traùnh neù quaû dò thuïc aáy, sau khi taâm ngöôøi aáy khoâng coøn tham ñaém; vôùi trí tueä, ngöôøi aáy theå nhaäp vaø thaáy. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong töông lai, öôùc muoán khoâng sanh khôûi.

4. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong hieän taïi, öôùc muoán khoâng sanh khôûi?

Coù ngöôøi roõ bieát, naøy caùc Tyû-kheo, quaû dò thuïc trong töông lai cuûa caùc phaùp laøm choã y xöù cho duïc tham trong hieän taïi. Sau khi bieát roõ quaû dò thuïc trong töông lai, ngöôøi aáy traùnh neù quaû dò thuïc aáy. Sau khi traùnh neù quaû dò thuïc aáy, sau khi taâm ngöôøi aáy khoâng coøn tham ñaém; vôùi trí tueä, ngöôøi aáy theå nhaäp vaø thaáy. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân caùc phaùp laøm choã yù xöù cho duïc tham trong hieän taïi, öôùc muoán khoâng sanh khôûi.

XII. Phaåm Ñoïa Xöù

111.- Rôi Vaøo Ñoïa Xöù

- Naøy caùc Tyû-kheo, ba haïng ngöôøi naøy rôi vaøo ñoïa xöù, rôi vaøo ñòa nguïc, tröø phi hoï ñoaïn boû phaùp naøy. Theá naøo laø ba?

Ai soáng khoâng Phaïm haïnh, töï xöng laø coù soáng Phaïm haïnh; ñoái vôùi ngöôøi soáng Phaïm haïnh thanh tònh, haønh Phaïm haïnh thaät thanh tònh, ai coâng kích laø khoâng Phaïm haïnh moät caùch khoâng caên cöù; ai chuû tröông nhö sau: "Khoâng coù loãi laàm trong caùc duïc voïng" vaø rôi vaøo say ñaém trong caùc duïc voïng; nhöõng haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi rôi vaøo trong ñoïa xöù, rôi vaøo ñòa nguïc, tröø phi hoï ñoaïn boû phaùp naøy.

112.- Khoù Tìm Ñöôïc

- Söï xuaát hieän cuûa ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Theá naøo laø ba?

Naøy caùc Tyû-kheo, söï xuaát hieän cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Ngöôøi coù theå thuyeát phaùp vaø luaät do Nhö Lai tuyeân thuyeát, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Ngöôøi tri aân, ngöôøi bieát ôn, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi.

Söï xuaát hieän cuûa ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi.

113. Khoâng Theå Öôùc Löôïng

- Coù ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi. Theá naøo laø ba? Deã öôùc löôïng, khoù öôùc löôïng vaø khoâng theå öôùc löôïng.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi deã öôùc löôïng?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi thaùo ñoäng, kieâu caêng, dao ñoäng, laém moàm laém mieäng, laém lôøi, thaát nieäm khoâng tænh giaùc, khoâng ñònh tónh, taâm taùn loaïn, caùc caên thaû loûng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi deã öôùc löôïng.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo goïi laø ngöôøi khoù öôùc löôïng?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng thaùo ñoäng, khoâng kieâu caêng, khoâng dao ñoäng, khoâng laém moàm laém mieäng, khoâng laém lôøi, truù nieäm, tænh giaùc, ñònh tónh, nhaát taâm, caùc caên ñöôïc baûo veä. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi khoù öôùc löôïng.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo goïi laø ngöôøi khoâng theå öôùc löôïng?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn taän. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø haïng ngöôøi khoâng theå öôùc löôïng.

Ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi.

114.- Khoâng Voâ Bieân Xöù

- Coù ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi. Theá naøo laø ba?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi hoaøn toaøn vöôït qua saéc töôûng, chaám döùt ñoái ngaïi töôûng, khoâng taùc yù caùc töôûng sai bieät, xem "hö khoâng laø voâ bieân", ñaït ñeán an truù vaø Khoâng voâ bieân xöù. Vò aáy thöôûng thöùc caûnh giôùi aáy, hy caàu caûnh giôùi aáy, thoûa maõn vôùi caûnh giôùi aáy, an truù trong caûnh giôùi aáy, tín giaûi caûnh giôùi aáy, an truù nhieàu trong caûnh giôùi aáy, khoâng coù töø boû caûnh giôùi aáy, ñeán khi maïng chung, ñöôïc sanh coäng truù vôùi chö Thieân ñaõ ñaït ñeán Khoâng voâ bieân xöù. Naøy caùc Tyû-kheo, thoï maïng cuûa chö Thieân ñaõ ñaït ñeán Khoâng voâ bieân xöù laø hai möôi ngaøn kieáp. Keû phaøm phu, sau khi truù ôû ñaáy cho ñeán heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, keû aáy ñi vaøo ñòa nguïc, ñi vaøo loaïi baøng sanh, ñi vaøo coõi ngaï quyû. Nhöng ñeä töû cuûa Theá Toân, sau khi truù ôû ñaáy cho heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, cuoái cuøng nhaäp Nieát-baøn trong hieän höõu aáy. Ñaây laø söï ñaëc thuø, ñaây laø söï taêng thöôïng, ñaây laø söï sai bieät giöõa vò Thaùnh ñeä töû coù nghe nhieàu vaø keû voâ vaên phaøm phu veà vaán ñeà sanh thuù vaø taùi sanh.

2. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû Kheo, ôû ñaây coù ngöôøi vöôït qua Khoâng voâ bieân xöù, xem "thöùc laø voâ bieân", ñaït ñeán an truù Thöùc voâ bieân xöù. Vò aáy thöôûng thöùc caûnh giôùi aáy, hy caàu caûnh giôùi aáy, thoûa maõn vôùi caûnh giôùi aáy, an truù trong caûnh giôùi aáy, tín giaûi caûnh giôùi aáy, an truù nhieàu trong caûnh giôùi aáy, khoâng coù töø boû caûnh giôùi aáy, ñeán khi maïng chung, ñöôïc sanh coäng truù vôùi chö Thieân ñaõ ñaït Thöùc voâ bieân xöù. Naøy caùc Tyû-kheo, thoï maïng cuûa chö Thieân ñaõ ñaït ñeán Thöùc voâ bieân xöù laø boán möôi ngaøn kieáp. Keû phaøm phu, sau khi truù ôû ñaáy cho ñeán heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, keû aáy ñi vaøo ñòa nguïc, ñi vaøo loaïi baøng sanh, ñi vaøo coõi ngaï quyû. Nhöng ñeä töû cuûa Theá Toân, sau khi truù ôû ñaáy cho heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, cuoái cuøng nhaäp Nieát-baøn trong hieän höõu aáy. Ñaây laø söï ñaëc thuø, ñaây laø söï taêng thöôïng, ñaây laø söï sai bieät giöõa vò Thaùnh ñeä töû coù nghe nhieàu vaø keû voâ vaên phaøm phu veà vaán ñeà sanh thuù vaø taùi sanh.

3. Laïi nöõa, nayø caùc Tyû kheo, ôû ñaây coù ngöôøi vöôït qua Thöùc voâ bieân xöù, xem "khoâng coù gì caû", ñaït ñeán an truù Voâ sôû höõu xöù. Vò aáy thöôûng thöùc caûnh giôùi aáy, hy caàu caûnh giôùi aáy, thoûa maõn vôùi caûnh giôùi aáy, an truù trong caûnh giôùi aáy, tín giaûi caûnh giôùi aáy, khoâng coù töø boû caûnh giôùi aáy, ñeán khi maïng chung, ñöôïc sanh coäng truù vôùi chö Thieân ñaõ ñaït Voâ sôû höõu xöù. Naøy caùc Tyû-kheo, thoï maïng cuûa chö Thieân ñaõ ñaït ñeán Voâ sôû höõu xöù laø saùu möôi ngaøn kieáp. Keû phaøm phu, sau khi truù ôû ñaáy cho ñeán heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, keû aáy ñi vaøo ñòa nguïc, ñi vaøo loaïi baøng sanh, ñi vaøo coõi ngaï quyû. Nhöng ñeä töû cuûa Theá Toân, sau khi truù ôû ñaáy cho heát thoï maïng, sau khi traûi qua taát caû thôøi gian thoï maïng cuûa chö Thieân aáy, cuoái cuøng nhaäp Nieát-baøn trong hieän höõu aáy. Ñaây laø söï ñaëc thuø, ñaây laø söï taêng thöôïng, ñaây laø söï sai bieät giöõa vò Thaùnh ñeä töû coù nghe nhieàu vaø keû voâ vaên phaøm phu veà vaán ñeà sanh thuù vaø taùi sanh.

Ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi.

115.- Khieám Khuyeát Vaø Vieân Maõn.

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba söï khieám khuyeát naøy. Theá naøo laø ba? Khieám khuyeát veà giôùi, khieám khuyeát veà taâm, khieám khuyeát veà tri kieán.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà giôùi?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, noùi hai löôõi, noùi lôøi ñoäc aùc, noùi lôøi phuø phieám. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø khieám khuyeát veà giôùi.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà taâm?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi tham lam, vôùi taâm saân haän. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø khieám khuyeát veà taâm.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà tri kieán?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi coù taø kieán, coù tri kieán ñieân ñaûo: "Khoâng coù boá thí, khoâng coù leã hy sinh, khoâng coù cuùng teá, khoâng coù quaû dò thuïc trong caùc nghieäp thieän aùc, khoâng coù ñôøi naøy, khoâng coù ñôøi sau, khoâng coù meï, khoâng coù cha, khoâng coù caùc loaïi hoùa sanh, ôû ñôøi khoâng coù caùc haøng Sa-moân, Baø-la-moân chaùnh höôùng, chaùnh haïnh, ñaõ töï mình vôùi thaéng trí, giaùc ngoä ñôøi naøy, ñôøi sau vaø truyeàn daïy laïi". Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø khieám khuyeát veà tri kieán.

4. Do nhaân khieám khuyeát veà giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Do nhaân khieám khuyeát veà taâm, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Do nhaân khieám khuyeát veà tri kieán, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Nhöõng phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba khieám khuyeát.

5. Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba vieân maõn naøy. Theá naøo laø ba? Vieân maõn veà giôùi, vieân maõn veà taâm, vieân maõn veà tri kieán.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà giôùi?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû taø haïnh trong caùc duïc, töø boû noùi laùo, töø boû noùi hai löôõi, töø boû noùi lôøi ñoäc aùc, töø boû noùi lôøi phuø phieám. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vieân maõn veà giôùi.

6. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà taâm?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng tham lam, khoâng coù taâm saân haän. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vieân maõn veà taâm.

7. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà tri kieán?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi coù chaùnh kieán, khoâng coù tri kieán ñieân ñaûo: "Coù boá thí, coù leã hy sinh, coù cuùng teá, coù quaû dò thuïc trong caùc nghieäp thieän aùc, coù ñôøi naøy, coù ñôøi sau, coù meï, coù cha, coù caùc loaïi hoùa sanh, ôû ñôøi coù caùc haøng Sa-moân, Baø-la-moân chaùnh höôùng, chaùnh haïnh, ñaõ töï mình vôùi thaéng trí, giaùc ngoä ñôøi naøy, ñôøi sau vaø truyeàn daïy laïi". Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vieân maõn veà tri kieán.

8. Do nhaân vieân maõn veà giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh vaøo coõi thieän, coõi Trôøi, coõi ñôøi naøy. Do nhaân vieân maõn veà taâm, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh leân coõi thieän, coõi Trôøi, coõi ñôøi naøy. Do nhaân vieân maõn veà tri kieán, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh leân coõi thieän, coõi Trôøi, coõi ñôøi naøy. Nhöõng phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba vieân maõn.

116.- Chính Xaùc.

1.- Naøy caùc Tyû kheo, coù ba khieám khuyeát naøy, theá naøo laø ba ?

Khieám khuyeát veà giôùi, khieám khuyeát veà taâm, khieám khuyeát veà tri kieán... (Gioáng nhö kinh 115, 1-4).

2.- Ví nhö nayø caùc Tyû Kheo, moät hoät suùc saéc chính xaùc, neáu ñöôïc lieäng veà maët treân, ñöôïc naèm veà maët aáy, ñöôïc naèm kheùo ñaët. Cuõng vaäy, Naøy caùc Tyû kheo, do nhaân khieám khuyeát veà gioùi caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc..... Do nhaân khieám khuyeát veà taâm,....Do nhaân khieám khuyeát veà tri kieán...... naøy caùc Tyû-kheo, ... sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc . Caùc phaùp naøy, nayø caùc Tyû kheo, laø ba khuyeát ñieåm.

3.- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba vieân maõn naøy. Theá naøo laø ba? Vieân maõn veà giôùi, vieân maõn veà taâm, vieân maõn veà tri kieán. .... (Nhö kinh 115, 5-8).

4.- Ví nhö naøy caùc Tyû Kheo, moät hoät suùc saéc chính xaùc, neáu ñöôïc lieäng veà maët treân, ñöôïc naèm veà maët aáy, ñöôïc naèm kheùo ñaët. Cuõng vaäy, Naøy caùc Tyû kheo, do nhaân vieân maõn veà giôi.... do nhaân vieân maõn veà taâm .... do nhaân vieân maõn veà tri kieán, naøy caùc Tyû kheo, caùc loaïi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh leân coõi thieän, coõi trôøi, coõi ñôøi naøy. Caùc phaùp naøy, naøy caùc Tyû kheo, laø ba vieân maõn.

117.- Haønh Ñoäng

1 - Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba khieám khuyeát naøy. Theá naøo laø ba? Khieám khuyeát veà haønh ñoäng, khieám khuyeát veà sanh keá, khieám khuyeát veà tri kieán.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà haønh ñoäng?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi saùt sanh ... (nhö 115.1) noùi lôøi phuø phieám. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø khieám khuyeát veà haønh ñoäng.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà sanh keá?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo taø sanh keá, nuoâi soáng baèng taø sanh keá. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø khieám khuyeát veà sanh keá.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø khieám khuyeát veà tri kieán? (nhö kinh 115.3).

4. Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba vieân maõn naøy. Theá naøo laø ba? Vieân maõn veà haønh ñoäng, vieân maõn veà sanh keá, vieân maõn veà tri kieán.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà haønh ñoäng? ... (nhö kinh 115.5)

5. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà sanh keá?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo chaùnh sanh keá, nuoâi soáng baèng chaùnh sanh keá. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø vieân maõn veà sanh keá.

6. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vieân maõn veà tri kieán? ... (nhö kinh 115.7)

Naøy caùc Tyû-kheo, caùc phaùp naøy laø ba vieân maõn.

118.- Thanh Tònh (1)

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba thanh tònh naøy. Theá naøo laø ba? Thaân thanh tònh, lôøi noùi thanh tònh, yù thanh tònh.

Theá naøo laø thaân thanh tònh?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi töø boû saùnh sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû taø haïnh trong caùc duïc, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø thaân thanh tònh.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø lôøi noùi thanh tònh?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi tuïc noùi laùo, töø boû noùi hai löôõi, töø boû noùi lôøi ñoäc aùc, töø boû noùi lôøi phuø phieám. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø lôøi noùi thanh tònh.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø yù thanh tònh?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng coù tham lam, vôùi taâm khoâng saân khoâng haän, coù chaùnh tri kieán. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø yù thanh tònh.

Nhöõng phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba thanh tònh.

119.- Thanh Tònh (2)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba thanh tònh naøy, Theá naøo laø ba? Thaân thanh tònh, lôøi noùi thanh tònh, yù thanh tònh.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø thaân thanh tònh? (nhö kinh 118, veà thaân thanh tònh).

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø lôøi noùi thanh tònh? (nhö kinh 118, veà lôøi noùi thanh tònh).

4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø yù thanh tònh?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo, neáu noäi taâm coù öôùc muoán veà duïc, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta coù öôùc muoán veà duïc". Neáu noäi taâm khoâng coù öôùc muoán veà duïc, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta khoâng coù öôùc muoán veà duïc". Öôùc muoán veà duïc chöa sanh khôûi, ñöôïc sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Öôùc muoán veà duïc ñaõ sanh khôûi, ñöôïc ñoaïn tröø theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Vaø öôùc muoán veà duïc ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø, töông lai khoâng sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy.

5. Neáu noäi taâm coù saân, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta coù saân". Neáu noäi taâm khoâng coù saân, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta khoâng coù saân". Saân chöa sanh khôûi, ñöôïc sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Saân ñaõ sanh khôûi, ñöôïc ñoaïn tröø theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Vaø saân ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø, töông lai khoâng sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy.

6. Neáu taâm coù hoân traàm thuïy mieân, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta coù hoân traàm thuïy mieân". Neáu noäi taâm khoâng coù hoân traàm thuïy mieân, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta khoâng coù hoân traàm thuïy mieân". Hoân traàm thuïy mieân chöa sanh khôûi, ñöôïc sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh khôûi, ñöôïc ñoaïn tröø theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Vaø hoân traàm thuïy mieân ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø, töông lai khoâng sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy.

7. Neáu taâm coù traïo hoái, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta coù traïo hoái". Neáu noäi taâm khoâng coù traïo hoái, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta khoâng coù traïo hoái". Traïo hoái chöa sanh khôûi, ñöôïc sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Traïo hoái ñaõ sanh khôûi, ñöôïc ñoaïn tröø theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Vaø traïo hoái ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø, töông lai khoâng sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy.

8. Neáu taâm coù nghi, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta coù nghi". Neáu noäi taâm khoâng coù nghi, vò aáy roõ bieát: "Noäi taâm ta khoâng coù nghi". Nghi chöa sanh khôûi, ñöôïc sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Nghi ñaõ sanh khôûi, ñöôïc ñoaïn tröø theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy. Vaø nghi ñaõ ñöôïc ñoaïn tröø, töông lai khoâng sanh khôûi theá naøo, vò aáy roõ bieát nhö vaäy.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø yù thanh tònh. Caùc phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba thanh tònh.

9.

Thaân vaø lôøi thanh tònh
Taâm thanh tònh voâ laäu
Trong saïch ñöôïc thanh tònh
Ñöôïc goïi aùc ñoaïn tröø.

120.- Toaøn Haûo.

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba söï toaøn haûo. Theá naøo laø ba? Toaøn haûo veà thaân, toaøn haûo veà lôøi noùi, toaøn haûo veà yù.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø toaøn haûo veà thaân? ... (nhö kinh 118)

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø toaøn haûo veà lôøi noùi? ... (nhö kinh 118)

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø toaøn haûo veà yù? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn tröø coù laäu hoaëc ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø yù toaøn haûo.

Naøy caùc Tyû-kheo, caùc phaùp naøy laø ba toaøn haûo.

Thaân vaø lôøi toaøn haûo,
Taâm toaøn haûo voâ laäu,
Toaøn haûo, ñöôïc toaøn haûo
Ñöôïc goïi ñoaïn taát caû.

XIII. Phaåm Kusinaøra

121. Taïi Kusinaøra

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kusinaøra, taïi khoùm röøng Bariharana. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:

- ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo soáng döïa vaøo moät laøng hay moät thò traán. Roài ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû ñi ñeán vò aáy môøi mai laïi duøng côm. Neáu muoán, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhaän lôøi. Sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, Tyû-kheo aáy vaøo buoåi saùng, ñaép y, caàm y baùt vaø ñi ñeán truù xöù ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû. Sau khi ñeán, vò aáy ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Roài ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû töï tay ñöùng môøi vaø laøm cho thoûa maõn Tyû-kheo aáy vôùi caùc moùn aên thöôïng vò loaïi cöùng vaø loaïi meàm. Vò aáy suy nghó: "Thaät toát laønh thay, ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû naøy töï tay ñöùng môøi vaø laøm thoûa maõn ta vôùi caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm! "Roài vò aáy suy nghó nhö sau: "Mong raèng ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû naøy trong töông lai, töï tay ñöùng môøi vaø laøm thoûa maõn ta vôùi caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm!". Vò aáy thoï höôûng moùn aên khaát thöïc aáy, tham dính say ñaém, ñam tröôùc, khoâng thaáy söï nguy haïi, khoâng thaáy ñöôïc söï xuaát ly. Vò aáy ôû ñaây khôûi leân suy taàm veà duïc, khôûi leân söï suy taàm veà saân, khôûi leân söï suy taàm veà haïi. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng boá thí cho Tyû-kheo nhö vaäy khoâng coù quaû lôùn. Vì côù sao? Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng phoùng daät.

Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo soáng döïa vaøo moät laøng hay moät thò traán. Roài moät gia chuû hay con ngöôøi gia chuû ñi ñeán vò aáy môøi mai laïi duøng côm. Neáu muoán, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhaän lôøi. Sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, Tyû-kheo aáy vaøo buoåi saùng, ñaép y, caàm y baùt vaø ñi ñeán truù xöù ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû. Sau khi ñeán, vò aáy ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Roài ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû töï tay ñöùng môøi vaø laøm cho thoûa maõn Tyû-kheo aáy vôùi caùc moùn aên thöôïng vò loaïi cöùng vaø loaïi meàm. Vò aáy khoâng coù suy nghó: "Thaät toát laønh thay, ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû naøy töï tay ñöùng môøi vaø laøm thoûa maõn ta vôùi caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm!". Roài vò aáy khoâng suy nghó nhö sau: "Mong raèng ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû naøy trong töông lai, töï tay ñöùng môøi vaø laøm thoûa maõn ta vôùi caùc moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm!". Vò aáy thoï höôûng moùn aên khaát thöïc aáy, khoâng tham dính, khoâng say ñaém, khoâng ñam tröôùc, thaáy ñöôïc söï nguy haïi, thaáy ñöôïc söï xuaát ly. Vò aáy ôû ñaây khôûi leân suy taàm veà vieãn ly, khôûi leân söï suy taàm veà voâ saân, khôûi leân söï suy taàm veà voâ haïi. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng boá thí cho Tyû-kheo nhö vaäy coù quaû lôùn. Vì côù sao? Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng soáng phoùng daät.

122.- Tranh Luaän

- Taïi phöông höôùng naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo soáng caïnh tranh, luaän tranh, ñaáu tranh, ñaû thöông nhau vôùi binh khí mieäng löôõi, thaät khoâng thoaûi maùi cho ta, naøy caùc Tyû-kheo, khi nghó ñeán phöông höôùng aáy, coøn noùi gì ñeán choã aáy. ÔÛ ñaây, Ta ñi ñeán keát luaän nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Tyû-kheo aáy ñaõ töø boû ba phaùp vaø ñaõ laøm quaù nhieàu ba phaùp".

Ba phaùp hoï ñaõ töø boû laø gì? Vieãn ly taàm, voâ saân taàm, baát haïi taàm. Ba phaùp naøy hoï ñaõ töø boû.

Ba phaùp gì hoï ñaõ laøm quaù nhieàu? Duïc taàm, saân taàm, haïi taàm. Ba phaùp naøy hoï ñaõ laøm quaù nhieàu.

Taïi phöông höôùng naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo soáng caïnh tranh, luaän tranh, ñaáu tranh, ñaû thöông nhau vôùi binh khí mieäng löôõi, thaät khoâng thoaûi maùi cho ta, naøy caùc Tyû-kheo, khi nghó ñeán phöông höôùng aáy, coøn noùi gì ñeán choã aáy. ÔÛ ñaây, Ta ñi ñeán keát luaän nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Tyû-kheo aáy ñaõ töø boû ba phaùp naøy vaø ñaõ laøm quaù nhieàu ba phaùp naøy".

Taïi phöông höôùng naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo soáng hoøa hôïp, hoan hyû, khoâng ñaáu tranh nhau, nhö söõa vaø nöôùc laãn loän, nhìn nhau vôùi caëp maét aùi kính, naøy caùc Tyû-kheo, ñi ñeán phöông höôùng aáy thaät thoaûi maùi cho ta, coøn noùi gì nghó ñeán phöông höôùng aáy. ÔÛ ñaây, Ta ñi ñeán keát luaän nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Tyû-kheo aáy ñaõ töø boû ba phaùp naøy vaø ñaõ laøm quaù nhieàu ba phaùp naøy".

Ba phaùp hoï ñaõ töø boû laø gì? Duïc taàm, saân taàm, haïi taàm. Ba phaùp naøy hoï ñaõ töø boû.

Ba phaùp gì hoï ñaõ laøm quaù nhieàu? Vieãn ly voâ taàm, voâ saân taàm, baát haïi taàm.

Taïi phöông höôùng naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo soáng hoøa hôïp, hoan hyû, khoâng ñaáu tranh nhau, nhö söõa vaø nöôùc laãn loän, nhìn nhau vôùi caëp maét aùi kính, naøy caùc Tyû-kheo, ñi ñeán phöông höôùng aáy thaät thoaûi maùi cho ta, coøn noùi gì nghó ñeán phöông höôùng aáy. ÔÛ ñaây, Ta ñi ñeán keát luaän nhö sau: "Thaät vaäy, caùc Tyû-kheo aáy ñaõ töø boû ba phaùp naøy vaø ñaõ laøm quaù nhieàu ba phaùp naøy".

123.- Ñieän Thôø Gotama

Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Vesaøli, taïi ñieän thôø Gotama. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:

- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thuyeát phaùp vôùi thaéng trí, khoâng phaûi vôùi khoâng thaéng trí. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thuyeát phaùp vôùi nhaân duyeân, khoâng phaûi vôùi khoâng nhaân duyeân. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thuyeát phaùp vôùi thaàn thoâng, khoâng phaûi vôùi khoâng thaàn thoâng. Naøy caùc Tyû-kheo, do vì Ta thuyeát phaùp coù thaéng trí, khoâng phaûi vôùi khoâng thaéng trí; do vì Ta thuyeát phaùp coù nhaân duyeân, khoâng phaûi khoâng coù nhaân duyeân; do vì Ta thuyeát phaùp coù thaàn thoâng, khoâng phaûi khoâng coù thaàn thoâng, neân giaùo giôùi caàn phaûi laøm, giaûng daïy caàn phaûi laøm.

Thaät laø vöøa ñuû, naøy caùc Tyû-kheo, ñeå caùc Thaày baèng loøng. Thaät laø vöøa ñuû ñeå caùc Thaày haân hoan. Thaät laø vöøa ñuû ñeå caùc Thaày hoan hyû, Chaùnh Ñaúng Giaùc laø Theá Toân! Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát, kheùo haønh trì, chuùng Taêng!

Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc Tyû-kheo aáy hoan hyû lôøi Theá Toân giaûng. Trong khi lôøi thuyeát giaûng naøy ñöôïc noùi leân, moät ngaøn theá giôùi ñeàu rung ñoäng.

124. Bharandu

1. Moät thôøi, Theá Toân ñang du haønh giöõa daân chuùng Kosala vaø ñi ñeán Kapilavatthu. Hoï Thích Mahaønaøma nghe tin Theá Toân ñaõ ñeán Kapilavatthu. Roài hoï Thích Mahaønaøma ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Theá Toân noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma ñang ñöùng moät beân:

- Haõy ñi, naøy Mahaønaøma vaø tìm xem ôû Kapilavatthu coù choã naøo, taïi choã aáy, hoâm nay chuùng ta seõ truù laïi moät ñeâm.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Hoï Thích Mahaønaøma vaâng ñaùp Theá Toân, ñi vaøo Kapilavatthu, ñi khaép toaøn vuøng Kapilavatthu vaø khoâng thaáy moät choã naøo, Theá Toân coù theå truù moät ñeâm. Roài hoï Thích Mahaønaøma ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán baïch Theá Toân:

2. - Baïch Theá Toân, ôû Kapilavatthu khoâng coù choã naøo, taïi ñaây, hoâm nay Theá Toân coù theå truù moät ñeâm. Nhöng coù Bharandu, ngöôøi Kaølaømaø naøy, tröôùc tu Phaïm haïnh vôùi Theá Toân. Hoâm nay, Theá Toân haõy ôû moät ñeâm taïi am thaát cuûa vò aáy.

- Naøy Mahaønaøma, haõy ñi vaø traûi moät taám thaûm cho ta ôû ñoù.

- Thua vaâng, baïch Theá Toân.

Hoï Thích Mahaønaøma vaâng ñaùp Theá Toân, ñi ñeán am thaát cuûa Bharandu ngöôøi Kaølaømaø, sau khi ñeán, traûi taám thaûm, ñaët nöôùc ñeå röûa chaân, roài ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, taám thaûm ñaõ traûi, nöôùc ñeå röûa chaân ñaõ saün saøng, baïch Theá Toân, nay Theá Toân haõy laøm gì Ngaøi nghó laø phaûi thôøi!

3. Roài Theá Toân ñi ñeán am thaát cuûa Bharandu ngöôøi Kaølaømaø, sau khi ñeán, ngoài xuoáng choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân röûa chaân.

Roài hoï Thích Mahaønaøma nghó nhö sau: "Nay khoâng phaûi thôøi ñeå haàu haï Theá Toân. Theá Toân ñang meät moûi. Ngaøy mai ta seõ ñeán haàu haï Theá Toân". Nghó vaäy xong beøn ñaûnh leã Theá Toân, thaân phía höõu höôùng veà ngaøi roài ñi ra.

Hoï Thích Mahaønaøma, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma ñang ngoài moät beân:

4. - Naøy Mahaønaøma, coù ba vò ñaïo sö coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi. Theá naøo laø ba?

ÔÛ ñaây, naøy Mahaønaøma, coù vò ñaïo sö trình baøy söï bieán tri cuûa caùc duïc voïng, nhöng khoâng trình baøy söï bieán tri cuûa caùc saéc, khoâng trình baøy söï bieán tri cuûa caùc caûm thoï. ÔÛ ñaây, naøy Mahaønaøma, coù vò ñaïo sö trình baøy söï bieán tri cuûa caùc duïc voïng, trình baøy söï bieán tri cuûa caùc saéc, nhöng khoâng trình baøy söï bieán tri cuûa caùc caûm thoï. Nhöng ôû ñaây, naøy Mahaønaøma, coù vò ñaïo sö trình baøy söï bieán tri cuûa caùc duïc voïng, trình baøy söï bieán tri cuûa caùc saéc, trình baøy söï bieán tri cuûa caùc caûm thoï. Naøy Mahaønaøma, coù ba vò ñaïo sö naøy coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi. Trong ba vò naøy, naøy Mahaønaøma, keát luaän laø moät hay laø sai khaùc?

5. Khi ñöôïc noùi nhö vaäy, Bharandu, ngöôøi Kaølaømaø, noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø moät.

Khi nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø khaùc.

Laàn thöù hai, Brahandu, ngöôøi Kaølaømaø noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø moät.

Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø khaùc.

Laàn thöù ba Brahandu, ngöôøi Kaølaømaø noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø moät.

Laàn thöù ba, Theá Toân noùi vôùi hoï Thích Mahaønaøma:

- Naøy Mahaønaøma, haõy noùi laø khaùc.

6. Roài Bharandu, ngöôøi Kaølaømaø suy nghó nhö sau: "Tröôùc maët hoï Thích Mahaønaøma coù theá löïc lôùn naøy, ta bò Sa-moân Gotama noùi traùi ngöôïc cho ñeán laàn thöù ba. Vaäy ta haõy rôøi khoûi Kapilavatthu".

Roài Bharandu ngöôøi Kaølaømaø ñi ra khoûi Kapilavatthu, moät söï ra ñi khoûi Kapilavatthu, khoâng bao giôø coù trôû laïi nöõa.

125.- Hatthaka

1. Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetanava, khu vöôøn cuûa Anaøthapindika.

Roài Thieân töû Hatthaka, sau khi ñeâm ñaõ gaàn taøn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng Jetanava ñi ñeán Theá Toân. Sau khi ñeán, vò aáy nghó: "Ta seõ ñöùng thaúng tröôùc Theá Toân", nhöng vò aáy chìm xuoáng, luùn xuoáng, khoâng coù theå ñöùng thaúng; ví nhö thuïc toâ hay daàu ñoå treân caùt, chìm xuoáng, luùn xuoáng, khoâng theå giöõ laïi. Cuõng vaäy, Thieân töû Hatthaka nghó raèng: "Ta seõ ñöùng thaúng tröôùc maët Theá Toân", nhöng vò aáy chìm xuoáng, luùn xuoáng, khoâng theå ñöùng thaúng.

2. Roài Theá Toân noùi vôùi Thieân töû Hatthaka:

- Naøy Hatthaka, haõy hoùa thaønh moät töï theå thoâ xaáu.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Thieân töû Hatthaka vaâng ñaùp Theá Toân sau khi hoùa thaønh moät töï theå thoâ xaáu, ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Thieân töû Hatthaka ñang ñöùng moät beân:

- Naøy Hatthaka, caùc phaùp ñöôïc dieãn tieán tröôùc kia, khi OÂng coøn laøm ngöôøi, caùc phaùp aáy ñöôïc dieãn tieán hieän nay ñoái vôùi OÂng khoâng?

- Baïch Theá Toân, caùc phaùp ñöôïc dieãn tieán tröôùc kia, khi con coøn laøm ngöôøi, caùc phaùp aáy coù ñöôïc dieãn tieán hieän nay vôùi con. Vaø baïch Theá Toân, coù caùc phaùp khoâng ñöôïc dieãn tieán tröôùc kia, khi con coøn laøm ngöôøi, caùc phaùp aáy coù ñöôïc dieãn tieán hieän nay ñoái vôùi con. Ví nhö, baïch Theá Toân, nay Theá Toân soáng, ñöôïc caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ni, nam cö só, nöõ cö só, caùc vua chuùa, caùc ñaïi thaàn cuûa vua, caùc ngoaïi ñaïo, caùc ñeä töû ngoaïi ñaïo ñoanh vaây. Cuõng vaäy, baïch Theá Toân, con soáng ñöôïc caùc Thieân töû ñoanh vaây. Töø xa, baïch Theá Toân, caùc Thieân töû ñi ñeán, nghó raèng: "Chuùng ta haõy ñeán nghe phaùp töø Thieân töû Hatthaka".

Coù ba phaùp, baïch Theá Toân, con caûm thaáy khoâng bao giôø vöøa ñuû, con cheát con vaãn coøn aân haän luyeán tieác. Theá naøo laø ba?

Baïch Theá Toân, con caûm thaáy khoâng bao giôø vöøa ñuû ñöôïc thaáy Theá Toân, con cheát con vaãn coøn aân haän luyeán tieác. Baïch Theá Toân, con caûm thaáy khoâng bao giôø vöøa ñuû ñöôïc nghe Dieäu phaùp, con cheát con vaãn coøn aân haän luyeán tieác. Baïch Theá Toân, con caûm thaáy khoâng bao giôø ñöôïc phuïc vuï haàu haï chuùng Taêng, con cheát con vaãn coøn aân haän luyeán tieác.

Coù ba phaùp naøy, baïch Theá Toân, con caûm thaáy khoâng bao giôø vöøa ñuû. Con cheát con vaãn coøn aân haän luyeán tieác.

Con thaáy khoâng vöøa ñuû
Khi ñöôïc gaëp Theá Toân
Ñöôïc phuïc vuï chuùng Taêng
Ñöôïc laéng nghe Dieäu phaùp
Hoïc taäp taêng thöôïng giôùi
Thích thuù nghe Dieäu phaùp
Do ñoái vôùi ba phaùp
Caûm thaáy khoâng vöøa ñuû
Thieân töû Hatthaka
Ñöôïc sanh voâ phieàn thieân

126.- Thoái Naùt.

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Baøraønasi, taïi Isipatana vöôøn Nai

Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Ba-la-naïi ñeå khaát thöïc. Theá Toân, trong khi ñi khaát thöïc taïi Goyogapilakkha, gaàn caây sung, choã coät ñaøn boø, thaáy moät Tyû-kheo höôûng thoï höông vò troáng khoâng, khoâng coù Thieàn ñònh, höôûng thoï höông vò höôùng ngoaïi cuûa vaät duïc, thaát nieäm, khoâng tænh giaùc, khoâng ñònh tónh, vôùi taâm taùn loaïn, vôùi caùc caên phoùng tuùng. Thaáy vaäy, Theá Toân lieàn noùi vôùi vò Tyû-kheo aáy:

- Naøy Tyû-kheo, naøy Tyû-kheo! Thaày chôù coù laøm cho töï ngaõ trôû thaønh thoái naùt. Naøy Tyû-kheo, ai laøm cho töï ngaõ thoái naùt ñaày öù, thoaùt ra toaøn muøi hoâi thoái, roài mong raèng caùc loaøi ruoài laèng seõ khoâng bu ñaäu, seõ khoâng coù chieám cöù, söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra.

2. Tyû-kheo aáy ñöôïc Theá Toân giaùo giôùi vôùi lôøi giaùo giôùi nhö vaäy, caûm thaáy xuùc ñoäng maïnh. Roài Theá Toân, sau khi ñi khaát thöïc ôû Ba-la-naïi xong, sau böõa aên, sau khi ñi khaát thöïc trôû veà, baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, sau khi ñaép y vaøo buoåi saùng, Ta caàm laáy y baùt, ñi vaøo Ba-la-naïi ñeå khaát thöïc. Naøy caùc Tyû-kheo, trong khi ñi khaát thöïc taïi Goyogapilakkha, Ta thaáy moät Tyû-kheo höôûng thoï höông vò troáng khoâng, khoâng coù Thieàn ñònh, höôûng thoï höông vò höôùng ngoaïi cuûa vaät duïc, thaát nieäm, khoâng tænh giaùc, khoâng ñònh tónh, vôùi taâm taùn loaïn, vôùi caùc caên phoùng tuùng. Thaáy vaäy, Ta lieàn noùi vôùi vò Tyû-kheo aáy: "Naøy Tyû-kheo, naøy Tyû-kheo! Thaày chôù coù laøm cho töï ngaõ trôû thaønh thoái naùt. Naøy Tyû-kheo, ai laøm cho töï ngaõ thoái naùt ñaày öù, thoaùt ra toaøn muøi hoâi thoái, roài mong raèng: "Caùc loaøi ruoài laèng seõ khoâng bu ñaäu, seõ khoâng coù chieám cöù, söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra"".

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy ñöôïc ta giaùo giôùi vôùi lôøi giaùo giôùi naøy, caûm thaáy xuùc ñoäng maïnh.

3. Khi nghe noùi nhö vaäy, moät Tyû-kheo baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, thoái naùt caùi gì, muøi hoâi thoái caùi gì, caùc loaøi roài laèng laø gì?

- Tham caàu, naøy caùc Tyû-kheo, laø thoái naùt; saân laø muøi hoâi thoái, caùc suy taàm aùc baát thieän laø ruoài laèng. Naøy caùc Tyû-kheo, ai laøm cho caùc töï ngaõ thoái naùt, ñaày öù, thoaùt ra muøi hoâi thoái, roài mong raèng: "Caùc loaøi ruoài laèng seõ khoâng bu ñaäu, seõ khoâng chieám cöù", söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra.

Tai maét khoâng giöõ gìn
Caùc caên khoâng phoøng hoä
Ruoài laèng seõ bu ñaäu
Caùc tö duy tham aùi
Tyû-kheo laøm thoái naùt
Ñaày öù nhöõng muøi hoâi
Xa thay laø Nieát-baøn!
Chòu phaàn veà baát haïnh
Taïi laøng hay trong röøng
Töï ngaõ khoâng an tònh
Keû ngu vaø khoâng trí
Ñi ñöùng ñaày ruoài laèng
Ai ñaày ñuû giôùi luaät
Thích tòch tònh trí tueä
Soáng an tònh haïnh phuùc
Moïi ruoài laèng dieät tröø

127. Anuruddha (1)

1. Roài Toân giaû Anuruddha ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Anuruddha baïch Theá Toân:

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vôùi thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaân, con thaáy phaàn lôùn caùc nöõ nhaân, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Do ñaày ñuû vôùi bao nhieâu phaùp, baïch Theá Toân, caùc nöõ nhaân, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc?

2. - Do ñaày ñuû ba phaùp, naøy Anuruddha, caùc nöõ nhaân, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Theá naøo laø ba?

ÔÛ ñaây, naøy Anuruddha, nöõ nhaân vaøo buoåi saùng soáng ôû trong nhaø, taâm bò aùm aûnh bôûi caáu ueá cuûa xan laãn; vaøo buoåi tröa soáng ôû trong nhaø, taâm bò aùm aûnh bôûi caáu ueá cuûa taät ñoá; vaøo buoåi chieàu soáng ôû trong nhaø, taâm bò aùm aûnh caáu ueá cuûa duïc tham. Do ñaày ñuû vôùi ba phaùp naøy, naøy Anuruddha caùc nöõ nhaân, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc.

128.- Anuruddha (2)

1. Roài Toân giaû Anuruddha ñi ñeán Toân giaû Saøriputta, sau khi ñeán, noùi leân vôùi Toân giaû Saøriputta nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Anuruddha noùi vôùi Toân giaû Saøriputta:

- Thöa Toân giaû Saøriputta, vôùi thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhieân, toâi coù theå nhìn moät ngaøn theá giôùi. Phaán chaán laø tinh taán cuûa toâi; khoâng coù thuï ñoäng, nieäm ñöôïc an truù, khoâng coù thaát nieäm; taâm ñöôïc khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät; taâm ñöôïc ñònh tónh nhaát taâm. Tuy vaäy, taâm cuûa toâi chöa ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùc laäu hoaëc, khoâng coù khoâng chaáp thuû.

2. Naøy Hieàn giaû Anuruddha, Hieàn giaû suy nghó nhö sau: "Vôùi thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaânn, toâi coù theå nhìn moät ngaøn theá giôùi". Ñaây laø kieâu maïn cuûa Hieàn giaû. Naøy Hieàn giaû Anuruddha, neáu Hieàn giaû suy nghó nhö sau: "Phaán chaán laø tinh taán cuûa toâi; khoâng coù thuï ñoäng, nieäm ñöôïc an truù, khoâng coù thaát nieäm; taâm ñöôïc khinh an, khoâng coù cuoàng nhieät; taâm ñöôïc ñònh tónh nhaát taâm", ñaây laø traïo cöû cuûa Hieàn giaû. Naøy Hieàn giaû Anuruddha, Hieàn giaû suy nghó nhö sau: "Tuy vaäy, taâm cuûa toâi chöa ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùc laäu hoaëc, khoâng coù khoâng chaáp thuû"; ñaây laø hoái quaù cuûa Hieàn giaû. Laønh thay, neáu Toân giaû Anuruddha ñoaïn tröø ba phaùp naøy, khoâng taùc yù ba phaùp naøy, haõy chuù taâm vaøo giôùi baát töû.

3. Roài Toân giaû Anuruddha, sau moât thôøi gian, sau khi ñoaïn tröø ba phaùp naøy, sau khi khoâng taùc yù ba phaùp naøy, chuù taâm vaøo giôùi baát töû. Roài Toân giaû Anuruddha soáng moät mình, an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, khoâng bao laâu ñaït ñöôïc muïc ñích maø moät thieän nam töû chôn chaùnh xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình. Chính laø voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí, sau khi chöùng ngoä, chöùng ñaït, vò aáy an truù. Vò aáy chöùng tri: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, caùc vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa. Toân giaû Anuruddha trôû thaønh moät vò A-la-haùn nöõa.

129.- Che Giaáu

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba phaùp naøy ñöôïc che giaáu khi thöïc haønh, khoâng coù hieån loä. Theá naøo laø ba?

Sôû haønh cuûa nöõ nhaân, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc che daáu khi thöïc haønh, khoâng coù hieån loä. Chuù thuaät cuûa Baø-la-moân, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc che daáu khi thöïc haønh, khoâng coù hieån loä. Taø kieán, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc che daáu khi thöïc haønh, khoâng coù hieån loä. Ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc che giaáu khi thöïc haønh, khoâng coù hieån loä.

2. Naøy caùc Tyû-kheo, ba phaùp naøy choùi saùng, ñöôïc hieån loä, khoâng coù che giaáu. Vaønh troøn cuûa maët traêng, naøy caùc Tyû-kheo, choùi saùng, ñöôïc hieån loä, khoâng coù che giaáu. Vaønh troøn cuûa maët trôøi, naøy caùc Tyû-kheo, choùi saùng, ñöôïc hieån loä, khoâng coù che giaáu. Phaùp vaø Luaät ñöôïc Theá Toân tuyeân thuyeát, naøy caùc Tyû-kheo, choùi saùng, ñöôïc hieån loä, khoâng coù che giaáu. Ba phaùp naøy choùi saùng, ñöôïc hieån loä, khoâng coù che giaáu.

130.- Chöõ Vieát Treân Ñaù, Treân Ñaát, Treân Nöôùc.

1. - Ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi. Theá naøo laø ba? Haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân ñaù, haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân ñaát, haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân nöôùc.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân ñaù?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi luoân luoân phaãn noä vaø phaãn noä cuûa ngöôøi naøy tieáp tuïc laâu daøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö chöõ vieát treân ñaù khoâng bò gioù hay nöôùc taåy xoùa mau choùng, ñöôïc toàn taïi laâu daøi. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây coù ngöôøi luoân luoân phaãn noä vaø phaãn noä cuûa ngöôøi naøy tieáp tuïc laâu daøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø haïng ngöôøi nhö chöõ ñöôïc vieát treân ñaù.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân ñaát?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi luoân luoân phaãn noä vaø phaãn noä cuûa ngöôøi naøy khoâng tieáp tuïc laâu daøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö chöõ vieát treân ñaát bò gioù hay nöôùc taåy xoùa mau choùng, khoâng coù toàn taïi laâu daøi. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây coù ngöôøi luoân luoân phaãn noä vaø phaãn noä cuûa ngöôøi naøy khoâng coù tieáp tuïc laâu daøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø haïng ngöôøi nhö chöõ ñöôïc vieát treân ñaát.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi nhö chöõ vieát treân nöôùc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi daàu bò noùi moät caùch kòch lieät, daàu coù bò noùi moät caùch aùc ñoäc, daàu coù bò noùi moät caùch thoâ loã, tuy vaäy vaãn deã daøng hoøa hôïp, thaân thieän, vaø hoan hyû. Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö chöõ vieát treân nöôùc ñöôïc mau choùng bieán maát, khoâng coù toàn taïi laâu daøi. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi daàu bò noùi moät caùch kòch lieät, daàu coù bò noùi moät caùch aùc ñoäc, daàu coù bò noùi moät caùch thoâ loã, tuy vaäy vaãn deã daøng hoøa hôïp, thaân thieän, vaø hoan hyû. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây ñöôïc goïi laø haïng ngöôøi nhö chöõ ñöôïc vieát treân nöôùc.

Ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, xuaát hieän ôû ñôøi.
 
 

XIV. Phaåm Keû Chieán Só

131.- Keû Chieán Só

1. - Ñaày ñuû ba ñöùc taùnh, naøy caùc Tyû-kheo, moät keû chieán só xöùng ñaùng cho vua söû duïng, thuoäc sôû höõu cuûa vua, laø bieåu töôïng cuûa vua.

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, keõ chieán só laø ngöôøi baén xa, baén nhö chôùp nhoaùng vaø ñaâm thuûng ñöôïc vaät lôùn. Ñaày ñuû ba ñöùc taùnh naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät keû chieán só xöùng ñaùng cho vua söû duïng, thuoäc sôû höõu cuûa vua, laø bieåu töôïng cuûa vua.

2. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñaày ñuû ba ñöùc taùnh, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø ba?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø keû baén xa, baén nhö chôùp nhoaùng vaø ñaâm thuûng ñöôïc vaät to lôùn.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baén xa?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaøm coù saéc gì, quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc noäi hay ngoaïi, hoaëc thoâ hay teá, hoaëc lieät hay thaéng, hoaëc xa hay gaàn, taát caû saéc, vò aáy thaáy nhö thaät vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi".

Phaøm coù caûm thoï gì, quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc noäi hay ngoaïi, hoaëc thoâ hay teá, hoaëc lieät hay thaéng, hoaëc xa hay gaàn, taát caû caûm thoï, vò aáy thaáy nhö thaät vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi".

Phaøm coù töôûng gì, quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc noäi hay ngoaïi, hoaëc thoâ hay teá, hoaëc lieät hay thaéng, hoaëc xa hay gaàn, taát caû töôûng, vò aáy thaáy nhö thaät vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi".

Phaøm coù caùc haønh gì, quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc noäi hay ngoaïi, hoaëc thoâ hay teá, hoaëc lieät hay thaéng, hoaëc xa hay gaàn, taát caû caùc haønh, vò aáy thaáy nhö thaät vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi".

Phaøm coù thöùc gì, quaù khöù, vò lai, hieän taïi, hoaëc noäi hay ngoaïi, hoaëc thoâ hay teá, hoaëc lieät hay thaéng, hoaëc xa hay gaàn, taát caû caùc thöùc, vò aáy thaáy nhö thaät vôùi chaùnh trí tueä raèng: "Caùi naøy khoâng phaûi cuûa toâi, caùi naøy khoâng phaûi laø toâi, caùi naøy khoâng phaûi töï ngaõ cuûa toâi".

4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baén nhö chôùp nhoaùng?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät tueä tri: "Ñaây laø khoå", nhö thaät tueä tri: "Ñaây laø khoå taäp"; nhö thaät tueä tri: "Ñaây laø khoå dieät"; nhö thaät tueä tri: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät"; Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo baén nhö chôùp nhoaùng.

5. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaâm thuûng vaät to lôùn?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaâm thuûng voâ minh uaån to lôùn. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñaâm thuûng vaät to lôùn. Ñaày ñuû ba ñöùc taùnh naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi.

132 .- Hoäi Chuùng

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba hoäi chuùng naøy. Theá naøo laø ba?

Hoäi chuùng ñieâu luyeän veà khoa tröông, hoäi chuùng ñieâu luyeän veà chaát vaán, hoäi chuùng ñieâu luyeän veà tuøy theo sôû thích. Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba hoäi chuùng naøy.

133.- Baïn

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ñaày ñuû ba ñöùc taùnh, moät ngöôøi baïn caàn ñöôïc thaân caän. Theá naøo laø ba?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo cho ñieàu khoù cho, laøm ñieàu khoù laøm, nhaãn ñieàu khoù nhaãn. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaày ñuû ba ñöùc taùnh, moät ngöôøi baïn caàn ñöôïc thaân caän.

134.- Xuaát Hieän

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, daàu caùc Nhö Lai coù xuaát hieän hay khoâng xuaát hieän, vaãn ñöôïc an truù laø phaùp truù taùnh cuûa giôùi aáy, laø phaùp quyeát ñònh taùnh, töùc laø: "Taát caû caùc haønh laø voâ thöôøng". Vaán ñeà naøy, Nhö Lai chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä, sau khi chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä, Nhö Lai tuyeân boá, thuyeát giaûng, tuyeân thuyeát, xaùc nhaän, khai thò, phaân bieät, hieån thò: "Taát caû caùc haønh laø voâ thöôøng".

2. Naøy caùc Tyû-kheo, daàu caùc Nhö Lai coù xuaát hieän hay khoâng xuaát hieän, vaãn ñöôïc an truù laø phaùp truù taùnh cuûa giôùi aáy, laø phaùp quyeát ñònh taùnh, töùc laø: "Taát caû caùc haønh laø khoå". Veà vaán ñeà naøy, Nhö Lai chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä, sau khi chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä, Nhö Lai tuyeân boá, thuyeát giaûng, tuyeân thuyeát, xaùc nhaän, khai thò, phaân bieät, hieån thò: "Taát caû caùc haønh laø khoå".

3. Naøy caùc Tyû-kheo, daàu caùc Nhö Lai coù xuaát hieän hay khoâng xuaát hieän, vaãn ñöôïc an truù laø phaùp truù taùnh cuûa giôùi aáy, laø phaùp quyeát ñònh taùnh, töùc laø: "Taát caû caùc phaùp laø voâ ngaõ". Veà vaán ñeà naøy, Nhö Lai chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä. Sau khi chaùnh giaùc tri, chaùnh giaùc ngoä, Nhö Lai tuyeân boá, thuyeát giaûng, tuyeân thuyeát, xaùc nhaän, khai thò, phaân bieät, hieån thò: "Taát caû caùc phaùp laø voâ ngaõ".

135.- Meàn Baèng Toùc.

1. - Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, trong taát caû loaïi vaûi ñöôïc deät, meàn ñöôïc deät baèng toùc ñöôïc xem laø haï lieät nhaát. Meàn ñöôïc deät baèng toùc, naøy caùc Tyû-kheo, khi trôøi laïnh thì laïnh, khi trôøi noùng thì noùng, xaáu xí, coù muøi hoâi, xuùc chaïm khoù chòu. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, trong caùc chuû thuyeát cuûa caùc Sa-moân ngoaïi ñaïo tuyeân boá, chuû thuyeát cuûa Makkhali ñöôïc xem laø heøn haï nhaát. Naøy caùc Tyû-kheo, Makkhali, keû ngu si coù thuyeát nhö sau; coù kieán nhö sau :"Khoâng coù nghieäp, khoâng coù nghieäp quaû, khoâng coù tinh taán".

2. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai laø caùc vò A-la-haùn trong thôøi quaù khöù, caùc vò Chaùnh Ñaúng Giaùc, caùc baäc Theá Toân; caùc vò aáy ñeàu chuû tröông coù nghieäp, ñeàu chuû tröông coù nghieäp quaû, ñeàu chuû tröông coù tinh taán. Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, chæ coù Makkhali, keû ngu si noùi phaûn laïi taát caû: "Khoâng coù nghieäp, khoâng coù nghieäp quaû, khoâng coù tinh taán".

3. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai laø caùc vò A-la-haùn trong thôøi vò lai, caùc vò Chaùnh Ñaúng Giaùc, caùc baäc Theá Toân; caùc vò aáy ñeàu chuû tröông coù nghieäp, ñeàu chuû tröông coù nghieäp quaû, ñeàu chuû tröông coù tinh taán. Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, chæ coù Makkhali, keû ngu si noùi phaûn laïi taát caû: "Khoâng coù nghieäp, khoâng coù nghieäp quaû, khoâng coù tinh taán".

Coøn Ta, naøy caùc Tyû-kheo, nay laø baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng chuû tröông coù nghieäp, chuû tröông coù nghieäp quaû, chuû tröông coù tinh taán. Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, chæ coù Makkhali, keû ngu si noùi phaûn laïi taát caû: "Khoâng coù nghieäp, khoâng coù nghieäp quaû, khoâng coù tinh taán".

5. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, taïi cöûa soâng, coù ngöôøi ñaët moät caùi saäp baãy caù ñem ñeán baát haïnh, ñau khoå, toån haïi, nguy haïi cho caùc loaïi caù. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Makkhali, keû ngu si xuaát hieän ôû ñôøi nhö caùi baãy saäp ngöôøi, ñem laïi baát haïnh, ñau khoå, toån haïi, nguy haïi cho nhieàu loaøi höõu tình.

136.- Thaønh Töïu Taêng Tröôûng

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba söï thaønh töïu naøy. Theá naøo laø ba?

Thaønh töïu veà tín, thaønh töïu veà giôùi, thaønh töïu veà tueä. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc phaùp naøy laø ba söï thaønh töïu.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba söï taêng tröôûng. Theá naøo laø ba?

Taêng tröôûng veà tín, taêng tröôûng veà giôùi, taêng tröôûng veà tueä. Naøy caùc Tyû-kheo, ba phaùp naøy laø ba taêng tröôûng.

137.- Ngöïa Chöa Ñöôïc Ñieàu Phuïc

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng veà ba loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc vaø Ta seõ giaûng veà ba haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc. Haõy laéng nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ noùi.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:

- Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái: beà cao, chu vi, beà ngoaøi. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû kheo, coù loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, vaø caân ñoái. Ba loaïi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba loaïi ngöïa chöa ñöôïc ñieàu phuïc.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, coù haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, vaø caân ñoái. Ba loaïi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc.

2. Theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå taäp"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå dieät"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät". Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy laïi ngaäp ngöøng khoâng coù traû lôøi. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng coù nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi chöa coù ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái.

3. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå taäp"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå dieät"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät". Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy traû lôøi laø khoâng coù ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng coù nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi chöa coù ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái.

4. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå taäp"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø khoå dieät"; nhö thaät roõ bieát: "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät". Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy lieàn traû lôøi khoâng coù ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy coù nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ngöôøi chöa coù ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái. Nhöõng haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi chöa coù caân ñoái.

138.- Ngöïa Ñöôïc Ñieàu Phuïc

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng veà ba loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc vaø Ta seõ giaûng veà ba haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc. Haõy laéng nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ noùi.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:

- Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû kheo, coù loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, vaø caân ñoái. Ba loaïi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba loaïi ngöïa ñöôïc ñieàu phuïc.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. Nhöng ôû ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, vaø caân ñoái. Ba loaïi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi chöa ñöôïc ñieàu phuïc.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, ngöôøi khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät naêm haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh, taïi ñaáy ñöôïc nhaäp Nieát-baøn, khoâng coøn phaûi trôû lui ñôøi aáy nöõa. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy ngaäp ngöøng, vò aáy khoâng coù traû lôøi. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái.

4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät naêm haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh, taïi ñaáy ñöôïc nhaäp Nieát-baøn, khoâng coøn phaûi trôû lui ñôøi aáy nöõa. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy traû lôøi khoâng coù ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái.

5. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät naêm haï phaàn kieát söû, ñöôïc hoùa sanh, taïi ñaáy ñöôïc nhaäp Nieát-baøn, khoâng coøn phaûi trôû lui ñôøi aáy nöõa. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Nhöng khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp thaéng luaät, vò aáy traû lôøi khoâng coù ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái.

Nhöõng haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi ñöôïc ñieàu phuïc.

139. Caùc Loaïi Ngöïa Thuaàn Thuïc.

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ thuyeát giaûng veà ba loaïi ngöïa hieàn thieän, thuaàn thuïc, ba haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc. Haõy nghe vaø kheùo taùc yù, Ta seõ noùi.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba loaïi ngöïa hieàn thieän, thuaàn thuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, thuaàn thuïc, coù loaïi ngöïa hieàn thieän, thuaàn thuïc coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù loaïi ngöïa hieàn thieän, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái. Nhöõng loaïi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba loaïi ngöïa hieàn thieän, thuaàn thuïc.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái. Nhöõng haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc.

2. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp vaø thaéng luaät, vò aáy ngaäp ngöøng khoâng traû lôøi. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thaàn thuïc, coù toác löïc, nhöng khoâng coù saéc ñeïp, khoâng coù caân ñoái.

3. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp vaø thaéng luaät, vò aáy lieàn traû lôøi khoâng coù ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy khoâng nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa khoâng coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, nhöng khoâng coù caân ñoái.

4. Nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù toác löïc. Khi ñöôïc hoûi veà thaéng phaùp vaø thaéng luaät, vò aáy traû lôøi khoâng ngaäp ngöøng. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù saéc ñeïp. Vò aáy nhaän ñöôïc caùc ñoà tö duïng, nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Ñaây Ta noùi trong nghóa coù caân ñoái. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi hieàn thieän, thaàn thuïc, coù toác löïc, coù saéc ñeïp, coù caân ñoái.

Ba haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba haïng ngöôøi hieàn thieän, thuaàn thuïc.

140- Morannivaøpa

1. Moät thôøi, Theá Toân ôû Raøjagaha taïi Moranivaøpa. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:

- Ñaày ñuû ba phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo ñaït ñeán toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø ba? Vôùi voâ hoïc giôùi uaån, vôùi voâ hoïc ñònh uaån, vôùi voâ hoïc tueä uaån, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo laø toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, baäc toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.

2. Ñaày ñuû vôùi ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo laø toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, baäc toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaàn bieán thaàn thoâng, vôùi kyù thuyeát thaàn thoâng, vôùi giaùo giôùi thaàn thoâng; ñaày ñuû vôùi ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo laø toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, baäc toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi

3. Ñaày ñuû vôùi ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo laø toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, baäc toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. Theá naøo laø ba?

Vôùi chaùnh tri kieán, vôùi chaùnh trí, vôùi chaùnh giaûi thoaùt, ñaày ñuû vôùi ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo laø toät cuøng toái haûo, toät cuøng an oån khoûi caùc khoå aùch, toät cuøng Phaïm haïnh, toät cuøng cöùu caùnh, baäc toái thöôïng giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi.

XV. Phaåm Caùt Töôøng

141.- Khoâng Thieän

- Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm khoâng thieän, vôùi lôøi noùi khoâng thieän, vôùi yù nghó khoâng thieän, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc.

Ñaày ñuû ba phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, ñöôïc sanh leân coõi trôøi. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm thieän, vôùi lôøi noùi thieän, vôùi yù nghó thieän, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, ñöôïc sanh leân coõi trôøi.

142.- Coù Phaïm Toäi

- Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm coù toäi, vôùi lôøi noùi coù toäi, vôùi yù nghó coù toäi, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc.

Ñaày ñuû ba phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, ñöôïc sanh leân coõi trôøi. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm khoâng coù toäi, vôùi lôøi noùi khoâng coù toäi, vôùi yù nghó khoâng coù toäi, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, sanh leân coõi Trôøi.

143.- Khoâng Thaêng Baèng

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø khoâng thaêng baèng vaø thaêng baèng)

144.- Baát Tònh

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø baát tònh vaø tònh)

145.- Maát Goác (1)

- Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu si, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân, töï mình xöû söï nhö keû maát goác, bò thöông tích, coù phaïm toäi, bò ngöôøi trí quôû traùch, laøm nhieàu ñieàu voâ phöôùc. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm khoâng thieän, vôùi lôøi noùi khoâng thieän, vôùi yù nghó khoâng thieän, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû ngu si, khoâng thoâng minh, khoâng phaûi baäc Chaân nhaân, töï mình xöû söï nhö keû maát goác, bò thöông tích, coù phaïm toäi, bò ngöôøi trí quôû traùch, laøm nhieàu ñieàu voâ phöôùc.

Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn só thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, khoâng töï mình xöû söï nhö keû maát goác, khoâng bò thöông tích, khoâng coù phaïm toäi, khoâng bò ngöôøi trí quôû traùch, laøm nhieàu ñieàu phöôùc laønh. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân laøm thieän, vôùi lôøi noùi thieän, vôùi yù nghó thieän, ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, baäc Hieàn só khoâng thoâng minh, laø baäc Chaân nhaân, khoâng töï mình xöû söï nhö keû maát goác, khoâng bò thöông tích, khoâng coù phaïm toäi, khoâng bò ngöôøi trí quôû traùch, laøm nhieàu ñieàu phöôùc laønh.

146.- Maát Goác (2)

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø coù phaïm toäi, khoâng phaïm toäi) ...

147.- Maát Goác (3)

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø coù thaêng baèng, khoâng thaêng baèng) ...

148.- Maát Goác (4)

(Nhö kinh treân, chæ khaùc laø baát tònh, vaø tònh) ...

149.- Kính Leã

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba loaïi kính leã naøy. Theá naøo laø ba?

Vôùi thaân, vôùi lôøi noùi, vôùi yù, caùc phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba loaïi kính leã.

150.- Buoåi Saùng Toát Ñeïp

- Caùc loaïi höõu tình naøo, naøy caùc Tyû-kheo, vaøo buoåi saùng, thaân laøm vieäc thieän, noùi lôøi noùi thieän, yù nghó ñieàu thieän, caùc loaøi höõu tình aáy, naøy caùc Tyû-kheo, coù moät buoåi saùng toát ñeïp. Caùc loaïi höõu tình naøo, naøy caùc Tyû-kheo, vaøo buoåi tröa, thaân laøm vieäc thieän, noùi lôøi noùi thieän, yù nghó ñieàu thieän, caùc loaøi höõu tình aáy, naøy caùc Tyû-kheo, coù moät buoåi tröa toát ñeïp. Caùc loaïi höõu tình naøo, naøy caùc Tyû-kheo, vaøo buoåi chieàu, thaân laøm vieäc thieän, noùi lôøi noùi thieän, yù nghó ñieàu thieän, caùc loaøi höõu tình aáy, naøy caùc Tyû-kheo, coù moät buoåi chieàu toát ñeïp.

Vaàng sao laønh, ñieàu laønh
Raïng ñoâng laønh, daäy laønh
Saùt-na laønh, thôøi laønh
Cuùng döôøng baäc Phaïm haïnh
Thaân nghieäp chaùnh, lôøi chaùnh
Y Ù nghieäp chaùnh, nguyeän chaùnh
Laøm caùc ñieàu chôn chaùnh
Thì ñöôïc lôïi an laïc
Lôùn maïnh trong Phaät giaùo
Haõy khoâng beänh an laïc
Cuøng taát caû baø con.

XVI. Phaåm Loõa Theå

151.- Ñaïo Loä (1)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba ñaïo loä naøy. Theá naøo laø ba? Thaâm coá ñaïo loä, kòch khoå ñaïo loä, trung ñaïo loä.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø thaâm coá ñaïo loä?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi noùi nhö sau, thaáy nhö sau: "Khoâng coù toäi lôùn trong caùc duïc voïng" vaø rôi vaøo say ñaém trong caùc duïc voïng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø thaâm coá ñaïo loä.

2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø kòch khoå ñaïo loä?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi soáng loõa theå, soáng phoùng tuùng, khoâng theo leã nghi, lieám tay cho saïch, ñi khaát thöïc khoâng chòu böôùc tôùi, ñi khaát thöïc khoâng chòu ñöùng laïi, khoâng nhaän ñoà aên mang ñeán, khoâng nhaän ñoà aên ñaëc bieät naáu cho mình, khoâng nhaän môøi ñi aên, khoâng nhaän ñoà aên töø nôi noài chaûo, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôõng cöûa, khoâng nhaän ñoà aên ñaët giöõa nhöõng caây gaäy, khoâng nhaän ñoà aên ñaët giöõa nhöõng coái góa gaïo, khoâng nhaän ñoà aên töø hai ngöôøi ñang aên, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø coù thai, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø ñang cho con buù, khoâng nhaän ñoà aên töø ngöôøi ñaøn baø ñang giao caáu, khoâng nhaän ñoà aên ñi quyeân, khoâng nhaän ñoà aên taïi choã coù choù ñöùng, khoâng nhaän ñoà aên töø choã coù ruoài bu, khoâng aên caù, thòt, khoâng uoáng röôïu naáu, röôïu men, cho ñeán khoâng uoáng chaùo. Vò aáy chæ nhaän aên taïi moät nhaø, chæ nhaän aên moät mieáng, hay vi aáy chæ nhaän aên taïi hai nhaø, chæ nhaän aên hai mieáng. Hay vò aáy chæ nhaän aên taïi baûy nhaø, chæ nhaän aên baûy mieáng.Vò aáy nuoâi soáng chæ vôùi moät baùt, nuoâi soáng chæ vôùi hai baùt, nuoâi soáng chæ vôùi baûy baùt. Vò aáy chæ aên moät ngaøy moät böõa, hai ngaøy moät böõa, baûy ngaøy moät böõa. Nhö vaäy, vò aáy soáng theo haïnh tieát cheá aên uoáng, cho ñeán nöûa thaùng chæ aên moät laàn. Vò aáy aên rau, aên caây keâ, aên gaïo soáng, aên gaïo röøng, aên caây lau, aên boät gaïo, aên boät gaïo chaùy, aên boät vöøng, aên coû, aên phaân boø, aên traùi caây, aên reã caây trong röøng, aên traùi caây ruïng ñeå soáng. Vò aáy mang vaûi gai thoâ, maëc vaûi gai thoâ laãn vôùi caùc vaûi khaùc, maëc vaûi taåm lieäm quaêng ñi, maëc vaûi löôïm töø ñoáng raùc, duøng voû caây laøm aùo, maëc da con sôn döông ñen, maëc aùo beän töøng maûnh da con sôn döông ñen, maëc vaûi töø coû Kusa beän laïi, maëc aùo baèng voû caây, maëc aùo baèng taám goã nhoû, maëc aùo baèng toùc beän laïi thaønh meàn, maëc aùo baèng ñuoâi ngöïa beän laïi, maëc aùo baèng loâng cuù. Vò aáy laø ngöôøi soáng nhoå raâu toùc, laø ngöôøi theo taäp tuïc soáng nhoå raâu toùc, laø ngöôøi theo haïnh thöôøng ñöùng, khoâng duøng choã ngoài, laø ngöôøi ngoài choû hoû, soáng theo haïnh ngoài choû hoû moät caùch tinh taán, laø ngöôøi duøng gai laøm giöôøng, thöôøng nguû naèm treân giöôøng gai, soáng moät ñeâm taém ba laàn, theo haïnh xuoáng nöôùc taém ñeå goät saïch toäi loãi. Nhö vaäy, döôùi nhieàu hình thöùc, vò aáy soáng thöïc haønh caùc haïnh haønh haï, haønh khoå thaân theå. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø kòch khoå ñaïo loä.

3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø trung ñaïo loä?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo quaùn thaân treân thaân, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc, tham öu ôû ñôøi, quaùn thoï treân caùc caûm thoï ... quaùn taâm treân taâm ... quaùn phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp nhuïc tham öu ôû ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø trung ñaïo loä.

Ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ba ñaïo loä.

152.- Ñaïo Loä (2)

- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba ñaïo loä naøy. Theá naøo laø ba? thaâm coá ñaïo loä, kòch khoå ñaïo loä, trung ñaïo loä.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø thaâm coá ñaïo loä? (... nhö kinh treân, 151.1).

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø kòch khoå ñaïo loä (nhö kinh treân, 151.2).

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø trung ñaïo loä?

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh, khoâng cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp ñaõ sanh ñöôïc tröø dieät, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh, nay cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp ñaõ ñöôïc sanh coù theå duy trì, khoâng coù muø môø, ñöôïc taêng tröôûng, ñöôïc quaûng ñaïi, ñöôïc tu taäp, ñöôïc vieân maõn, khôûi leân yù muoán coá gaéng, tinh taán, saùch taâm, trì taâm; vò aáy tu taäp thaàn tuùc thoâng caâu höõu vôùi duïc ñònh tinh caàn haønh, tu taäp thaàn tuùc thoâng caâu höõu vôùi tö duy ñònh tinh caàn haønh; tu taäp tín caên, tu taäp taán caên, tu taäp nieäm caên, tu taäp ñònh caên, tu taäp tueä caên, tu taäp tín löïc, tu taäp taán löïc, tu taäp nieäm löïc, tu taäp ñònh löïc, tu taäp tueä löïc, tu taäp nieäm giaùc chi, tu taäp traïch phaùp giaùc chi, tu taäp tinh taán giaùc chi, tu taäp hyû giaùc chi, tu taäp khinh an giaùc chi, tu taäp ñònh giaùc chi, tu taäp xaû giaùc chi, tu taäp chaùnh tri kieán, tu taäp chaùnh tö duy, tu taäp chaùnh ngöõ, tu taäp chaùnh nghieäp, tu taäp chaùnh maïng, tu taäp chaùnh tinh taán, tu taäp chaùnh nieäm, tu taäp chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø trung ñaïo loä.

153.- Saùt Sanh

- Ñaày ñuû ba phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø ba?

Töï mình saùt sanh, khích leä ngöôøi khaùc saùt sanh, tuøy hyû söï saùt sanh. Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, bò rôi vaøo ñòa nguïc.

Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy ñöôïc sanh thieân giôùi. Theá naøo laø ba?

Töï mình töø boû saùt sanh, khích leä ngöôøi khaùc töø boû saùt sanh, tuøy hyû söï töø boû saùt sanh. Ñaày ñuû ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, töông xöùng nhö vaäy, ñöôïc sanh thieân giôùi.

154.- Laáy Cuûa Khoâng Cho

(Gioáng nhö kinh treân, chæ khaùc ñaây laø laáy cuûa khoâng cho)...

155.- Taø Haïnh Trong Duïc Voïng

(Gioáng nhö kinh treân, chæ khaùc ñaây laø taø haïnh trong duïc voïng)...

156-162. Taø ngöõ

... (Gioáng nhö kinh treân, chæ khaùc tuaàn töï caùc phaùp sau naøy: noùi laùo, noùi hai löôõi, noùi lôøi ñoäc aùc, noùi lôøi phuø phieám, tham, san, taø kieán )...

163.- Ñònh

- Ñeå thaéng tri tham aùi, naøy caùc Tyû-kheo, ba phaùp caàn phaûi tu taäp. Theá naøo laø ba?

Khoâng ñònh, voâ töôùng ñònh, voâ nguyeän ñònh. Ñeå thaéng tri tham aùi, naøy caùc Tyû-kheo, ba phaùp naøy caàn phaûi tu taäp.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñeå bieán tri, bieán dieät, ñoaïn taän, dieät taän, tröø dieät, ly tham, ñoaïn dieät, tröø khöû, töø boû tham, ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi tu taäp.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñeå bieán tri, bieán dieät, ñoaïn taän, dieät taän, tröø dieät, ly tham, ñoaïn dieät, tröø khöû, töø boû saân... töø boû si... töø boû phaãn noä... töø boû haän... töø boû giaû doái... töø boû naõo haïi... töø boû taät ñoá... töø boû xan laãn... töø boû man traù... töø boû phaûn boäi... töø boû ngoan coá... töø boû boàng boät noâng noåi... töø boû maïn, töø boû taêng thöôïng maïn... töø boû kieâu... töø boû phoùng daät, ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi tu taäp.

Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Caùc vò Tyû kheo aáy hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy.

-ooOoo-

Phaåm tröôùc | Phaåm keá

Muïc Luïc caùc Chöông:

01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu