Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
IV. Phaåm Baùnh Xe
(I) (31) Baùnh Xe.
1. Coù boán baùnh xe naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu vôùi chuùng, boán baùnh xe ñöôïc vaän chuyeån giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi thaønh töïu vôùi chuùng, chö Thieân vaø loaøi nguôøi khoâng bao laâu ñaït ñeán söï lôùn maïnh, taêng thònh trong caùc taøi saûn. Theá naøo laø boán? Truù xöù thích hôïp, thaân caän caùc baäc Chaân nhaân, töï nguyeän chaân chaùnh, tröôùc ñaõ laøm phöôùc.
Coù boán baùnh xe naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu vôùi chuùng, boán baùnh xe ñöôïc vaän chuyeån giöõa chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi, thaønh töïu vôùi chuùng, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi khoâng bao laâu ñaït ñeán söï lôùn maïnh, taêng thònh trong caùc taøi saûn.
2.
Soáng ñòa phöông thích hôïp,(II) (32) Nhieáp Phaùp
Laøm baïn vôùi baäc Thaùnh,
Töï nguyeän ñöôïc chaân chaùnh,
Tröôùc ñaõ laøm phöôùc ñöùc
Ngöôøi aáy veà luùa gaïo,
Taøi saûn vaø danh xöng,
Danh tieáng cuøng an laïc,
Ñöôïc ñöa ñeán ñaày ñuû.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán nhieáp phaùp naøy. Theá naøo laø boán?
Boá thí vaø aùi ngöõ,2.
Lôïi haønh vaø ñoàng söï
Hôõi caùc vò Tyû-kheo,
Ñaây laø boán nhieáp phaùp.Boá thí vaø aùi ngöõ,Quang Pham
Lôïi haønh vaø ñoàng söï,
Ñoái vôùi nhöõng phaùp naøy,
ÔÛ ñôøi ñoái xöû nhau,
Choã naøy vaø choã kia,
Nhö vaäy thaät töông xöùng,
Vaø boán nhieáp phaùp naøy,
Nhö ñænh ñaàu truïc xe,
Neáu thieáu nhieáp phaùp naøy,
Thôøi caû meï laãn cha
Khoâng ñöôïc caùc ngöôøi con
Toân troïng vaø cung kính,
Do vaäy baäc Hieàn trí,
Ñoàng ñaúng nhìn nhieáp phaùp
Nhôø vaäy hoï ñaït ñöôïc,
Söï cao lôùn, taùn thaùn.(II) (33) Con Sö Töû
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, con sö töû, vua caùc loaøi thuù, vaøo buoåi chieàu ñi ra khoûi hang. Sau khi ra khoûi hang, noù duoãi thaân mình vaø chaân. Sau khi duoãi thaân mình vaø chaân, noù nhìn chung quang boán phöông. Sau khi nhìn chung quanh boán phöông noù roáng leân tieáng roáng con sö töû ba laàn. Sau khi roáng tieáng roáng con sö töû ba laàn, noù ñi ra tìm moài. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaøi thuù thuoäc loaïi baøng sanh nghe tieáng roáng cuûa con sö töû, vua caùc loaøi thuù, phaàn lôùn chuùng trôû thaønh sôï haõi, run sôï, khieáp ñaûm. Caùc loaøi ôû hang tìm vaøo hang. Caùc loaøi ôû nöôùc tìm xuoáng nöôùc. Caùc loaøi ôû röøng tìm vaøo röøng. Caùc loaøi chim bay leân hö khoâng.
Naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaøi voi chuùa ôû taïi laøng, thò traán hay thaønh phoá, bò troùi bôûi caùc daây da cöùng chaéc, böùt ñöùt, giaät ñöùt nhöõng sôïi daây aáy, khieáp ñaûm cuoàng chaïy tung caû phaân vaø nöôùc tieåu. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñaïi thaàn thoâng löïc cuûa con sö töû, vua caùc loaøi thuù, ñoái vôùi caùc loaøi baøng sanh, nhö vaäy laø ñaïi theá löïc, nhö vaäy laø ñaïi uy löïc.
2. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, khi Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân, vò aáy thuyeát phaùp: "Ñaây laø thaân, ñaây laø thaân taäp khôûi, ñaây laø thaân ñoaïn dieät, ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán thaân dieät". Naøy caùc Tyû-kheo, coù chö Thieân tuoåi thoï daøi, coù dung saéc, höôûng laïc nhieàu, ñaõ soáng laâu trong caùc laâu ñaøi to lôùn. Caùc chö Thieân naøy, sau khi nghe Nhö Lai thuyeát phaùp, phaàn lôùn hoï trôû thaønh sôï haõi, run sôï, khieáp ñaûm, hoï nghó: "chuùng ta laø voâ thöôøng, naøy chö Toân giaû, nhöng chuùng ta nghó laø chuùng ta thöôøng coøn. Chuùng ta laø khoâng thöôøng haèng, naøy chö Toân giaû, nhöng chuùng ta nghó laø chuùng ta thöôøng haèng. Chuùng ta laø khoâng thöôøng truù, naøy chö Toân giaû, nhöng chuùng ta nghó laø chuùng ta thöôøng truù. Naøy chö Toân giaû, chuùng ta laø voâ thöôøng, khoâng thöôøng haèng, khoâng thöôøng truù, bò thaâu nhieáp trong moät thaân naøy".
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñaïi thaàn thoâng löïc cuûa Nhö Lai ñoái vôùi chö Thieân vaø theá giôùi chö Thieân, nhö vaäy laø ñaïi theá löïc, nhö vaäy laø ñaïi uy löïc.
Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Thuyeát giaûng nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:
3.
Khi Phaät vôùi thaéng trí,(IV) (34) Caùc Loøng Tin
Chuyeån baùnh xe Chaùnh phaùp,
Cho Thieân giôùi, Nhaân giôùi,
Baäc Ñaïo Sö voâ tyû,
Söï ñoaïn dieät thaân uaån,
Söï hieän höõu thaân uaån
Vaø ñöôøng Thaùnh taùm ngaønh,
Ñöa ñeán khoå dieät taän,
Chö Thieân ñöôïc tröôøng thoï,
Coù dung saéc danh xöng,
Sanh khieáp ñaûm sôï haõi,
Nhö thuù thaáy sö töû,
Vì chöa thoaùt thaân uaån,
Nghe chuùng ta voâ thöôøng,
Khi nghe lôøi öùng Cuùng,
Ñöôïc giaûi thoaùt nhö vaäy.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán loøng tin toái thöôïng naøy. Theá naøo laø boán?
Daàu cho caùc loaïi höõu tình naøo, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng chaân hay hai chaân, boán chaân hay nhieàu chaân, coù saéc hay khoâng saéc, coù töôûng hay khoâng töôûng, hay phi töôûng phi phi töôûng, Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ñöôïc xem laø toái thöôïng. Nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo ñöùc Phaät, hoï ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng. Vôùi nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng, hoï ñöôïc quaû dò thuïc toái thöôïng.
Naøy caùc Tyû-kheo, daàu cho loaïi phaùp höõu vi naøo, Thaùnh ñaïo taùm ngaønh ñöôïc xem laø toái thöôïng, nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, hoï ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng. Vôùi nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng, hoï ñöôïc quaû dò thuïc toái thöôïng.
2. Daàu cho loaïi phaùp naøo, naøy caùc Tyû-kheo, höõu vi hay voâ vi, ly tham ñöôïc xem laø toái thöôïng trong taát caû phaùp, töùc laø söï nhieáp phuïc kieâu maïn, söï nhieáp phuïc khaùt aùi, söï nhoå leân tham aùi, söï chaët ñöùt taùi sanh, söï ñoaïn dieät tham aùi, söï ly tham ñoaïn dieät, Nieát-baøn. Nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo phaùp ly tham, naøy caùc Tyû-kheo, hoï ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng. Vôùi nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng, hoï ñöôïc quaû dò thuïc toái thöôïng.
Daàu cho loaïi chuùng Taêng hay hoäi chuùng naøo, naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Taêng ñeä töû cuûa Nhö Lai ñöôïc xem laø toái thöôïng trong taát caû hoäi chuùng aáy. Töùc laø boán ñoâi taùm vò, chuùng Taêng ñeä töû cuûa Theá Toân ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi. Nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo chuùng Taêng, naøy caùc Tyû-kheo, hoï ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng. Vôùi nhöõng ai ñaët loøng tin vaøo toái thöôïng, hoï ñöôïc quaû dò thuïc toái thöôïng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø toán tin töôûng toái thöôïng.
3.
Tin töôûng vaøo toái thöôïng,(V) (35) Vassakaøra
Bieát ñöôïc phaùp toái thöôïng,
Tin töôûng Phaät toái thöôïng,
Ñaùng toân troïng voâ thöôïng,
Tin töôûng Phaùp toái thöôïng,
Ly tham, an tònh, laïc,
tin töôûng Taêng toái thöôïng,
Laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng,
Boá thí baäc toái thöôïng,
Phöôùc toái thöôïng taêng tröôûng,
Toái thöôïng veà thoï maïng,
Dung saéc vaø danh vaên,
Toái thöôïng veà an laïc,
Toái thöôïng veà söùc maïnh,
Baäc trí thí toái thöôïng,
Phaùp toái thöôïng chaùnh ñònh,
Chö Thieân hay loaøi ngöôøi,
Ñaït ñöôïc hyû toái thöôïng.1. - Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), taïi Veluvanna (Truùc Laâm) choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Roài Baø-la-moân Vassakaøra, vò ñaïi thaàn xöù Magadha, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Baø-la-moân Vassakaøra noùi vôùi Theá Toân:
- Ngöôøi naøo thaønh töïu boán phaùp, thöa Toân giaû Gotama, chuùng toâi tuyeân boá laø baäc Ñaïi tueä, laø baäc Ñaïi nhaân. Theá naøo laø boán?
2. ÔÛ ñaây, naøy Toân giaû Gotama, ngöôøi nghe nhieàu, ñöôïc nghe ñieàu gì, ñieàu gì, vò aáy bieát yù nghóa cuûa lôøi aáy: "Ñaây laø yù nghóa cuûa lôøi naøy. Ñaây laø yù nghóa cuûa lôøi naøy"; coù chaùnh nieäm, öùc nieäm nhôù ñeán ñieàu ñaõ laøm töø laâu, ñaõ noùi töø laâu; laïi trong caùc coâng vieäc cuûa gia chuû, nhöõng coâng vieäc gì caàn phaûi laøm, vò aáy ôû ñaây coù thieän xaûo, khoâng coù thuï ñoäng, thaønh töïu vôùi söï quaùn saùt veà phöông tieän, vöøa ñuû ñeå laøm, vöøa ñuû ñeå toå chöùc. Thöa Toân giaû Gotama, thaønh töïu vôùi boán phaùp naøy, chuùng toâi tuyeân boá laø baäc Ñaïi tueä, laø baäc Ñaïi nhaân. Neáu Toân giaû Gotama nghó con ñaùng ñöôïc tuøy hyû, mong Toân giaû Gotama haõy tuøy hyû con! Neáu Toân giaû Gotama nghó con ñaùng bò baøi xích, Toân giaû Gotama haõy baøi xích con!
3. - Naøy Baø-la-moân, Ta khoâng tuøy hyû, Ta khoâng baøi xích OÂng. Naøy Baø-la-moân, thaønh töïu vôùi boán phaùp naøy, Ta tuyeân boá laø baäc Ñaïi tueä, baäc Ñaïi nhaân. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy Baø-la-moân, coù ngöôøi thöïc hieän höôùng ñeán haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi, höôùng ñeán an laïc cho nhieàu ngöôøi. Vôùi ngöôøi naøy, nhieàu ngöôøi ñöôïc an laäp treân Thaùnh lyù, töùc laø hieàn thieän phaùp taùnh, thieän phaùp taùnh. Vôùi taàm tö naøo vò aáy nghó caàn phaûi taàm tö, vò aáy taàm tö taàm tö aáy. Vôùi taàm tö naøo vò aáy nghó khoâng caàn phaûi taàm tö, vò aáy khoâng taàm tö taàm tö aáy. Vôùi tö duy naøo vò aáy nghó caàn phaûi tö duy, vò aáy tö duy tö duy aáy. Vôùi tö duy naøo vò aáy nghó khoâng caàn phaûi ñöôïc tö duy, vò aáy khoâng tö duy tö duy aáy. Nhö vaäy, vò aáy ñaït ñöôïc taâm töï taïi trong caùc ñöôøng höôùng taàm tö, ñoùi vôùi boán Thieàn thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, vò aáy ñöôïc khoâng khoù khaên, ñöôïc khoâng meät nhoïc, ñöôïc khoâng phí söùc. Do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, vò aáy ngay trong hieän taïi, vôùi thaéng trí töï mình chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Naøy Baø-la-moân, Ta khoâng tuøy hyû, Ta khoâng baøi xích OÂng. Thaønh töïu vôùi boán phaùp naøy, naøy Baø-la-moân, Ta tuyeân boá laø baäc Ñaïi tueä, laø baäc Ñaïi nhaân.
4. - Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû Gotama! thaät hy höõu thay, thöa Toân giaû Gotama! Cho ñeán nhö vaäy, Toân giaû Gotama ñaõ kheùo noùi. Chuùng con thoï trì raèng Toân giaû Gotama ñaõ thaønh töïu boán phaùp naøy, Toân giaû Gotama ñaõ thöïc haønh, höôùng ñeán haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi, höôùng ñeán an laïc cho nhieàu ngöôøi, ñaõ an laäp nhieàu ngöôøi treân Thaùnh lyù, töùc laø hieàn thieän phaùp taùnh, thieän phaùp taùnh. Toân giaû Gotama laø vò, vôùi taàm tö naøo, vò aáy nghó caàn phaûi taàm tö, vò aáy taàm tö taàm tö aáy; vôùi taàm tö naøo, vò aáy nghó khoâng caàn phaûi taàm tö, vò aáy khoâng taàm tö taàm tö aáy; vôùi tö duy naøo, vò aáy nghó caàn phaûi tö duy, vò aáy tö duy tö duy aáy; vôùi tö duy naøo, vò aáy nghó khoâng caàn phaûi tö duy, vò aáy khoâng tö duy tö duy aáy. Toân giaû Gotama ñaït ñöôïc taâm töï taïi trong caùc ñöôøng höôùng taàm tö, Toân giaû Gotama ñoái vôùi boán Thieàn, thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc. Toân giaû Gotama, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
5. - Thaät vaäy, naøy Baø-la-moân, lôøi tuyeân boá cuûa OÂng laø moät thaùch thöùc cho Ta vaø Ta seõ traû lôøi cho OÂng. Naøy Baø-la-moân, Ta ñaõ thöïc haønh, höôùng ñeán haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi, höôùng ñeán an laïc cho nhieàu ngöôøi, ñaõ an laäp nhieàu ngöôøi treân Thaùnh lyù, töùc laø hieàn thieän phaùp taùnh, thieän phaùp taùnh. Ta laø vò, vôùi taàm tö naøo Ta nghó caàn phaûi taàm tö, Ta taàm tö taàm tö aáy. Vôùi taàm tö naøo Ta nghó khoâng caàn phaûi taàm tö, Ta khoâng taàm tö taàm tö aáy. Vôùi tö duy naøo Ta nghó caàn phaûi tö duy, Ta tö duy tö duy aáy, Vôùi tö duy naøo Ta nghó khoâng caàn phaûi tö duy, Ta khoâng tö duy tö duy aáy. Naøy Baø-la-moân, Ta ñaït ñöôïc taâm töï taïi trong caùc ñöôøng höôùng taàm tö. Naøy Baø-la-moân ñoái vôùi boán Thieàn, thuoäc taêng thöôïng taâm, hieän taïi laïc truù, Ta coù ñöôïc khoâng khoù khaên, Ta coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, Ta coù ñöôïc khoâng phí söùc. Naøy Baø-la-moân, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, vôùi thaéng trí, Ta chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
6.
Ai trong moïi chuùng sanh,(VI) (36) Tuøy Thuoäc Theá Giôùi
Hieåu roõ ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoûi caïm baãy thaàn cheát,
Vì haïnh phuùc nhaân thieân,
Tuyeân boá veà chaùnh lyù,
Tuyeân boá veà Chaùnh phaùp.
Quaàn chuùng thaáy nghe vaäy,
Lieàn hoan hyû tònh tín,
Thieän xaûo ñaïo, phi ñaïo,
Vieäc neân laøm ñaõ laøm,
Voâ laäu baäc Giaùc ngoä,
Vôùi thaân naøy thaân cuoái,
Ngaøi ñöôïc goïi toân xöng,
Baäc Ñaïi tueä, Ñaïi nhaân.1. Moät thôøi, Theá Toân ñang ñi treân con ñöôøng giöõa Ukkatthaø vaø Setabbya. Baø-la-moân Dona cuõng ñang ñi treân con ñöôøng giöõa Ukkatthaø vaø Setabbya. Baø-la-moân Dona thaáy treân nhöõng daáu chaân cuûa Theá Toân coù daáu baùnh xe moät ngaøn coïng, vôùi vaønh xe, truïc xe vaø ñaày ñuû taát caû caùc töôùng khaùc. Thaáy vaäy, vò aáy suy nghó nhö sau: "Thaät vi dieäu thay! Thaät hy höõu thay! Nhöõng daáu chaân naøy khoâng phaûi laø cuûa loaøi Ngöôøi!".
2. Roài Theá Toân töø treân ñöôøng böôùc xuoáng, ñeán ngoài döôùi moät goác caây, ngoài kieát-giaø, thaân thaúng, ñaët nieäm tröôùc maët. Baø-la-moân Dona theo daáu chaân cuûa Theá Toân, thaáy Theá Toân ñang ngoài döôùi moät goác caây ñeïp ñeõ, khôûi leân tònh tín, caùc caên tòch tònh, taâm yù tòch tònh, ñaït ñöôïc tònh chæ do ñieàu phuïc toái thöôïng, gioáng nhö moät con voi ñöôïc ñieàu phuïc, ñöôïc phoøng hoä vôùi caên tòch tònh, thaáy vaäy Baø-la-moân Dona lieàn ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, thöa vôùi Theá Toân:
- Coù phaûi thöa Toân giaû, Ngaøi seõ laø vò tieân?
- Hôõi naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng laø tieân.
- Coù phaûi thöa Toân giaû, Ngaøi seõ laø Thaùt-baø?
- Hôõi naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng Thaùt-baø,
- Coù phaûi thöa Toân giaû, Ngaøi seõ laø Daï-xoa?
- Hôõi naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng Daï-xoa.
- Coù phaûi thöa Toân giaû, Ngaøi seõ laø loaøi Ngöôøi?
- Hôõi naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng laø Ngöôøi.
- Hoûi "Ngaøi coù phaûi seõ laø tieân khoâng?", Ngaøi traû lôøi: "Naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng phaûi laø tieân". Hoûi "ngaøi coù phaûi seõ laø Caøn-thaùt-baø khoâng?", Ngaøi traû lôøi: "Naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng phaûi laø Caøn-thaùt-baø". Hoûi "Ngaøi coù phaûi seõ laø Daï-xoa khoâng?" Ngaøi traû lôøi: "Naøy Baø-la-moân, Ta seõ khoâng phaûi laø Daï-xoa". hoûi "Ngaøi coù phaûi seõ laø loaøi Ngöôøi khoâng?", Ngaøi traû lôøi: "Ta seõ khoâng phaûi loaøi Ngöôøi". Vaäy sôû haønh cuûa Ngaøi laø gì vaø Toân giaû seõ laø gì?
3. - Naøy Baø-la-moân, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chöa ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, Ta coù theå laø chö Thieân, vôùi caùc laäu hoaëc ñaõ ñoaïn taän, ñöôïc chaët ñöùt töø goác reã, ñöôïc laøm thaønh nhö thaân caây ta-la, ñöôïc laøm cho khoâng theå hieän höõu, ñöôïc laøm cho khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Naøy Baø-la-moân, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi chöa ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, Ta coù theå laø Caøn-thaùt-baø, Ta coù theå laø Daï-xoa, Ta coù theå laø Ngöôøi, vôùi caùc laäu hoaëc ñaõ ñoaïn taän, ñöôïc chaët döùt töø goác reã, ñöôïc laøm thaønh nhö thaân caây ta-la, ñöôïc laøm cho khoâng theå hieän höõu, ñöôïc laøm cho khoâng theå sanh khôûi trong töông lai. Ví nhö, naøy Baø-la-moân, boâng sen xanh, hay boâng sen hoàng, hay boâng sen traéng, sanh ra trong nöôùc, lôùn leân trong nöôùc, vöôn leân khoûi nöôùc, vaø ñöùng thaúng khoâng bò nöôùc thaám öôùt. Cuõng vaäy, naøy Baø-la-moân sanh ta trong ñôøi, lôùn leân trong ñôøi, Ta soáng chinh phuïc ñôøi, khoâng bò ñôøi thaám öôùt. Naøy Baø-la-moân, Ta laø Phaät, haõy nhö vaäy thoï trì.
4.
Vôùi laäu hoaëc chöa ñoaïn,(VII) (37) Khoâng Theå Rôi Xuoáng
Ta coù theå laø tieân,
Coù theå Caøn-thaùt-baø,
Coù theå laø loaøi chim
Hay ñi ñeán Daï-xoa,
Hay vaøo trong thai ngöôøi,
Vôùi Ta laäu hoaëc taän,
Bò phaù huûy, tröø khöû
Nhö sen traéng töôi ñeïp
Khoâng bò nöôùc thaám öôùt,
Ñôøi khoâng thaám öôùt Ta,
Do vaäy Ta ñöôïc goïi,
Ta laø Phaät Chaùnh giaùc,
Hôõi naøy Baø-la-moân.1. - Thaønh töïu boán phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù theå bò thoái ñoïa, vò aáy gaàn Nieát-baøn. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi, hoä trì caùc caên, bieát tieát ñoä trong aên uoáng, chuù taâm caûnh giaùc.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù giôùi, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp.
3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo hoä trì caùc caên? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, khi maét thaáy saéc, Tyû-kheo khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì, laøm cho nhaõn caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo töï cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì nhaõn caên, thaät haønh söï hoä trì nhaõn caên. Khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... khi yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì, laøm cho yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán tham aùi öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thöïc haønh söï hoä trì yù caên.
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo hoä trì caùc caên.
4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo tieát ñoä trong aên uoáng?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo chôn chaùnh giaùc saùt thoï duïng moùn aên khaát thöïc, khoâng phaûi vui ñuøa, khoâng phaûi ñeå ñam meâ, khoâng phaûi ñeå trang söùc, khoâng phaûi ñeå töï laøm ñeïp mình, maø chæ ñeå thaân naøy ñöôïc soáng laâu vaø ñöôïc baûo döôõng, ñeå thaân naøy khoûi bò thöông haïi, ñeå hoã trôï Phaïm haïnh, nghó raèng: "Nhö vaäy, ta dieät tröø caùc caûm thoï cuõ vaø khoâng cho khôûi leân caùc caûm thoï môùi, vaø ta seõ khoâng coù loãi laàm, soáng ñöôïc an oån."
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø bieát tieát ñoä trong aên uoáng.
5. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo chuù taâm caûnh giaùc?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ban ngaøy ñi kinh haønh, hay trong luùc ngoài, taåy saïch taâm tö khoûi caùc phaùp chöôùng ngaïi. Ban ñeâm, canh moät, vò aáy ñi kinh haønh hay trong luùc ngoài taåy saïch taâm tö khoûi caùc phaùp chöôùng ngaïi. Ban ñeâm, canh giöõa, vò aáy naèm daùng naèm con sö töû beân hoâng tay phaûi, moät chaân ñaët treân chaân kia, chaùnh nieäm tænh giaùc, taâm nghó ñeán thöùc daäy laïi. Ban ñeâm, canh cuoái, vò aáy thöùc daäy ñi kinh haønh hay trong luùc ngoài, taåy saïch taâm tö khoûi caùc phaùp chöôùng ngaïi.
Thaønh töïu vôùi boán phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng theå thoái ñoïa, tieán gaàn ñeán Nieát-baøn.
6.
Tyû-kheo an truù giôùi,(VIII) (38) Traùnh Neù
Soáng cheá ngöï caùc caên,
Bieát tieát ñoä aên uoâng,
Vaø chuù taâm caûnh giaùc,
Soáng an truù nhö vaäy,
Ngaøy ñeâm khoâng meät moûi
Tu taäp caùc thieän phaùp,
Ñaït an oån aùch naïn,
Öa thích khoâng phoùng daät,
Thaáy sôï haõi phoùng daät,
Khoâng coù theå thoái ñoïa,
Tyû-kheo gaàn Nieát-baøn.1. - Tyû-kheo tröø khöû söï thaät caù nhaân, naøy caùc Tyû-kheo, ñaõ töø boû hoaøn toaøn caùc taàm caàu hay thaân haønh ñöôïc khinh an, vò aáy ñöôïc goïi laø vò ñoäc haønh.
Vaø naøy caùc Tyû-kheo theá naøo laø Tyû-kheo ñaõ tröø khöû söï thaät caù nhaân?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc söï thaät caù nhaân phoå thoâng cuûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân noùi chung, ví nhö theá giôùi laø thöôøng coøn, hay theá giôùi laø khoâng thöôøng coøn, hay theá giôùi laø coù giôùi haïn, hay theá giôùi laø khoâng giôùi haïn, sinh maïng vaø thaân naøy laø moät, hay sinh maïng vaø thaân naøy laø khaùc, Nhö Lai sau khi cheát coù toàn taïi, hay Nhö Lai sau khi cheát khoâng toàn taïi, hay Nhö Lai sau khi cheát coù toàn taïi vaø khoâng toàn taïi, hay Nhö Lai sau khi cheát khoâng coù toàn taïi vaø khoâng khoâng toàn taïi. Tyû-kheo ñoái vôùi taát caû caùc söï thaät caù nhaân aáy ñaõ tröø khöû, ñaõ xaû boû, ñaõ nhoå ra, ñaõ giaûi thoaùt, ñaõ ñoaïn taän, ñaõ töø boû.
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo tröø khöû söï thaät caù nhaân.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaõ töø boû hoaøn toaøn caùc taàm caàu?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Tyû-kheo, duïc taàm caàu ñöôïc ñoaïn taän, höõu taàm caàu ñöôïc ñoaïn taän, Phaïm haïnh taàm caàu ñöôïc khinh an. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñaõ töø boå hoaøn toaøn caùc taàm caàu.
3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo thaân haønh ñöôïc khinh an?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo xaû laïc, xaû khoå, chaám döùt hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng ñaït vaø an truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå, khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh.
Nhö vaäy naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo thaân haønh ñöôïc khinh an.
4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñoäc cö?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi Tyû-kheo ngaõ maïn ñöôïc ñoaïn taän, ñöôïc caét ñöùt töø goác reã, ñöôïc laøm nhö thaân caây ta-la, ñöôïc khieán cho khoâng theå hieän höõu, khieán cho khoâng theå sanh khôûi trong töông lai.
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñoäc cö, Tyû-kheo tröø khöû söï thaät caù nhaân, naøy caùc Tyû-kheo, ñaõ töø boû hoaøn toaøn caùc taàm caàu, hay thaân haønh ñöôïc khinh an, vò aáy ñöôïc goïi laø vò ñoäc haønh.
5.
Duïc vaø höõu taàm caàu,(IX) (39) Ujjaya
Cuøng Phaïm haïnh taàm caàu,
Chaáp thuû söï thaät naøy,
Choã kieán xöù chaát chöùa,
Ai khoâng thích moïi tham,
Giaûi thoaùt ñöôïc aùi dieät,
Caùc taàm caàu töø boû,
Kieán xöù ñöôïc nhoå leân,
Tyû kheo aáy an tònh,
Thaät chaùnh nieäm khinh an,
Khoâng bò ai chieán baïi,
Minh kieán ñöôïc kieâu maïn,
Vò aáy ñöôïc danh xöng,
Baäc Giaùc ngoä ñoäc cö.1. Roài Baø-la-moân Ujjaya ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Baø-la-moân Ujjaya baïch Theá Toân:
- Coù phaûi Toân giaû Gotama khoâng taùn thaùn teá ñaøn?
2. - Naøy Baø-la-moân, Ta khoâng taùn thaùn taát caû loaïi teá ñaøn. Nhöng naøy Baø-la-moân, Ta khoâng phaûi khoâng taùn thaùn taát caû loaïi teá ñaøn. Trong loaïi teá ñaøn naøo, naøy Baø-la-moân, boø bò gieát, deâ cöøu bò gieát, gaø heo bò gieát, caùc loaøi sinh vaät khaùc ñi ñeán bò gieát haïi, loaïi teá ñaøn aáy, naøy Baø-la-moân, lieân heä ñeá saùt sanh; Ta khoâng taùn thaùn loaïi teá ñaøn aáy. Vì côù sao? Teá ñaøn coù saùt sanh nhö vaäy, naøy Baø-la-moân, caùc A-la-haùn, vaø nhöõng ai ñaõ ñi treân con ñöôøng höôùng ñeán A-la-haùn khoâng coù ñi ñeán. Taïi teá ñaøn naøo, naøy Baø-la-moân, trong aáy khoâng coù boø bò gieát, khoâng coù deâ cöøu bò gieát, khoâng coù gia caàm, heo bò gieát, khoâng coù caùc sinh vaät khaùc bò gieát, naøy Baø-la-moân, Ta taùn thaùn teá ñaøn khoâng coù saùt sanh nhö vaäy, töùc laø boá thí thöôøng laøm töø laâu, teá ñaøn caàu haïnh phuùc cho gia ñình. vì côù sao? Teá ñaøn khoâng coù saùt sanh nhö vaäy, naøy Baø-la-moân caùc A-la-haùn vaø nhöõng ai ñaõ ñi treân con ñöôøng höôùng ñeán A-la-haùn coù ñi ñeán.
3.
Leã teá ngöïa, teá ngöôøi,(X) (40) Udayi
Leã uoáng nöôùc thaéng traân,
Leã neùm caàu may ruûi,
Leã ruùt lui khoùa cöûa,
Leã aáy nhieàu saùt sanh,
Khoâng ñem laïi quaû lôùn.
Choã naøo gieát deâ cöøu,
Boø vaø sinh vaät khaùc,
Caùc baäc theo Chaùnh ñaïo,
Caùc baäc Ñaïi aån só,
Taïi teá ñaøn nhö vaäy
Hoï khoâng coù ñi tôùi.
Teá ñaøn khoâng saùt sanh,
Thöôøng caàu phöôùc gia ñình,
Khoâng gieát deâ, cöøu, boø,
Khoâng gieát sinh vaät khaùc,
Caùc baäc theo Chaùnh ñaïo,
Caùc baäc Ñaïi aån só,
Taïi teá ñaøn nhö vaäy,
Hoï ñeán teá ñaøn aáy,
Leã aáy baäc trí laøm,
Teá ñaøn aáy quaû lôùn,
Teá ñaøn vaäy toát laønh,
Khoâng ñem ñeán aùc haïi,
Teá ñaøn caøng to lôùn,
Chö Thieân caøng hoan hyû.1. Roài Baø-la-moân Udaøyi ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán... Ngoài xuoáng moät beân, Baø-la-moân Udaøyi baïch Theá Toân:
- Coù phaûi Toân giaû Gotama khoâng taùn thaùn teá ñaøn?
2. - Naøy Baø-la-moân, Ta khoâng taùn thaùn taát caû teá ñaøn. Nhöng naøy Baø-la-moân, Ta khoâng phaûi khoâng taùn thaùn taát caû loaïi teá ñaøn. Trong loaïi teá ñaøn naøo, naøy Baø-la-moân, boø bò gieát, deâ cöøu bò gieát, gaø heo bò gieát, caùc loaøi sinh vaät khaùc ñi ñeán bò gieát haïi, loaïi teá ñaøn aáy, naøy Baø-la-moân, lieân heä ñeá saùt sanh; Ta khoâng taùn thaùn loaïi teá ñaøn aáy. Vì côù sao? Teá ñaøn coù saùt sanh nhö vaäy, naøy Baø-la-moân, caùc A-la-haùn, vaø nhöõng ai ñaõ ñi treân con ñöôøng höôùng ñeán A-la-haùn khoâng coù ñi ñeán. Taïi teá ñaøn naøo, naøy Baø-la-moân, trong aáy khoâng coù boø bò gieát, khoâng coù de cöøu bò gieát, khoâng coù gia caàm, heo bò gieát, khoâng coù caùc sinh vaät khaùc bò gieát, naøy Baø-la-moân, Ta taùn thaùn teá ñaøn khoâng coù saùt sanh nhö vaäy, töùc laø boá thí thöôøng laøm töø laâu, teá ñaøn caàu haïnh phuùc cho gia ñình. vì côù sao? Teá ñaøn khoâng coù saùt sanh nhö vaäy, naøy Baø-la-moân caùc A-la-haùn vaø nhöõng ai ñaõ ñi treân con ñöôøng höôùng ñeán A-la-haùn coù ñi ñeán.
3.
Teá ñaøn khoâng saùt sanh,
Laøm ñuùng thôøi thích hôïp,
Teá ñaøn vaäy, caùc baäc,
Phaïm haïnh kheùo cheá ngöï,
Ñaõ veùn roäng böùc maøn,
Khi coøn ôû treân ñôøi,
Caùc baäc vöôït thôøi gian,
Ñi ñeán teá ñaøn aáy.
Baäc Giaùc ngoä thieän xaûo,
Taùn thaùn teá ñaøn aáy,
Hoaëc taïi leã teá ñaøn,
Hoaëc tín thí vong linh,
Teá vaät cuùng xöùng ñaùng,
Teá leã taâm hoan hyû,
Höôùng ñeán ruoäng phöôùc laønh,
Ñoái caùc vò Phaïm haïnh,
Kheùo cuùng, kheùo teá leã,
Kheùo daâng baäc ñaùng cuùng,
Teá ñaøn vaäy roäng lôùn,
Chö Thieân ñeàu taùn thaùn,
Baäc Trí sau khi leã,
Tín thaønh taâm giaûi thoaùt.V. Phaåm Rohitassa (I) (41) Ñònh
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ñònh tu taäp naøy. Theá naøo laø boán?
Coù ñònh tu taäp, naøy caùc Tyû-kheo, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán hieän taïi laïc truù. Coù ñònh tu taäp, naøy caùc Tyû-kheo, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ñöôïc tri kieán. Coù ñònh tu taäp, naøy caùc Tyû-kheo, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc. Coù ñònh tu taäp, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán ñoaïn taän caùc laäu hoaëc.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán hieän taïi laïc truù?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ly duïc, ly caùc phaùp baát thieän... chöùng ñaït vaø an truù sô thieàn ... thieàn thöù hai ... thieàn thöù ba ... thieàn thöù tö.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán hieän taïi laïc truù.
3. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ñöôïc tri kieán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo taùc yù töôûng aùnh saùng, an truù töôûng ban ngaøy, ngaøy nhö theá naøo thôøi ñeâm nhö vaäy, ñeâm nhö theá naøo thôøi ngaøy nhö vaäy. Nhö vaäy, vôùi taâm roäng môû, khoâng coù bò bao phuû, tu taäp taâm ñeán choã saùng choùi.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ñöôïc tri kieán.
4. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi vò Tyû-kheo, thoï khôûi leân ñöôïc roõ bieát, thoï an truù ñöôïc roõ bieát, thoï chaám döùt ñöôïc roõ bieát; töôûng khôûi leân ñöôïc roõ bieát, töôûng an truù ñöôïc roõ bieát, töôûng chaám döùt ñöôïc roõ bieát; taàm khôûi leân ñöôïc roõ bieát, taàm an truù ñöôïc roõ bieát, taàm chaám döùt ñöôïc roõ bieát.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc.
5. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do taøm cho sung maõn, ñöa ñeán ñoaïn taän caùc laäu hoaëc?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo truù tuøy quaùn sanh dieät trong naêm thuû uaån: "Ñaây laø saéc, ñaây laø saéc taäp khôûi, ñaây laø saéc chaám döùt; ñaây laø thoï, ñaây laø thoï taäp khôûi, ñaây laø thoï chaám döùt; ñaây laø töôûng, ñaây laø töôûng taäp khôûi, ñaây laø töôûng chaám döùt; ñaây laø caùc haønh, ñaây laø caùc haønh taäp khôûi, ñaây laø caùc haønh chaám döùt; ñaây laø thöùc, ñaây laø thöùc taäp khôûi, ñaây laø thöùc chaám döùt.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ñònh tu taäp, do tu taäp, do laøm cho sung maõn, ñöa ñeán ñoaïn taän caùc laäu hoaëc.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ñònh tu taäp naøy. Vaø cuõng veà vaán ñeà naøy, Ta coù noùi ñeán trong phaåm veà muïc ñích, trong kinh goïi laø "Caùc caâu hoûi cuûa Punnaka".
6.
Do tö saùt, ôû ñôøi,(II) (42) Caùc Caâu Hoûi
Caùc söï vaät thaéng, lieät,
Khoâng vaät gì ôû ñôøi,
Laøm vò aáy dao ñoäng.
An tònh, khoâng môøi mòt,
Khoâng phieàn naõo, khoâng tham,
Ta noùi vò aáy vöôït,
Qua khoûi sanh vaø giaø.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán caùch thöùc ñeå traû lôøi caâu hoûi. Theá naøo laø boán?
Coù caâu hoûi, naøy caùc Tyû-kheo, ñoøi hoûi caâu traû lôøi nhaát höôùng (moät chieàu döùt khoaùt); coù caâu hoûi, naøy caùc Tyû-kheo, ñoøi hoûi moät caâu hoûi phaûn nghòch; coù caâu hoûi, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi ñeå moät beân; coù caâu hoûi, naøy caùc Tyû-kheo, caàn phaûi traû lôøi moät caùch phaân tích.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán caùch thöùc ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy.
2.
Moät traû lôøi nhaát höôùng,(III) (43) Phaãn Noä (1)
Roài traû lôøi phaân tích,
Thöù ba laø caâu hoûi,
Ñoøi caâu hoûi phaûn nghòch,
Loaïi caâu hoûi thöù tö,
Caàn phaûi ñeå moät beân,
Trong caùc caâu hoûi aáy,
Ai roõ bieát thuaän phaùp,
Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi,
Thieän xaûo boán caâu hoûi.
Khoù nhieáp phuïc, khoù thaéng,
Thaâm saâu, khoù chieán thaéng,
Thieän xaûo trong nghóa lyù,
Caû hai, nghóa khoâng nghóa,
Töø boû khoâng yù nghóa,
Baäc Trí naém laáy nghóa,
Baäc Trí minh kieán nghóa
Ñöôïc goïi laø baäc Trí.1. Boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø boán?
Kính troïng phaãn noä, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng gieøm pha, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng lôïi döôõng, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng cung kính, khoâng kính troïng dieäu phaùp.
Boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.
2. Boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø boán?
Kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng phaãn noä; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng gieøm pha; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng lôïi döôõng; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng cung kính.
Boán haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.
3.
Caùc Tyû-kheo kính troïng,(IV) (44) Söï Phaãn Noä (2)
Phaãn noä vaø gieøm pha,
Kính troïng caùc lôïi döôõng,
Kính troïng söï cung kính,
Vò aáy khoâng lôùn maïnh,
Trong phaùp ñöùc Phaät thuyeát,
Ai hieän soáng, ñaõ soáng,
Kính troïng Chaùnh dieäu phaùp,
Caùc vò aáy lôùn maïnh
Trong phaùp ñöùc Phaät thuyeát.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán phi dieäu phaùp naøy. Theá naøo laø boán?
Kính troïng phaãn noä, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng gieøm pha, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng lôïi döôõng, khoâng kính troïng dieäu phaùp; kính troïng cung kính, khoâng kính troïng dieäu phaùp.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán phi dieäu phaùp naøy.
2. Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán dieäu phaùp naøy. Theá naøo laø boán?
Kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng phaãn noä; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng gieøm pha; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng lôïi döôõng; kính troïng dieäu phaùp, khoâng kính troïng cung kính.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán dieäu phaùp naøy.
3.
Troïng phaãn noä, gieøm pha,(V) (45) Rohitassa (1)
trong lôïi döôõng, cung kính,
Nhö goät gioáng hö thoái,
Trong thöûa ruoäng toát laønh,
Tyû-kheo aáy khoâng lôùn,
Trong Chaùnh phaùp vi dieäu.
Ai ñaõ soáng, hieän soáng,
Kính trong Chaùnh dieäu phaùp,
Caùc vò aáy lôùn maïnh,
Trong Chaùnh phaùp vi dieäu,
Nhö döôïc thaûo, duøng daàu,
Chöõa trò lôùn maïnh hôn.1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Roài Thieân töû Rohitassa sau khi ñeâm gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng chieáu saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, thieân töû Rohitassa baïch Theá Toân:
- Taïi choã naøo, baïch Theá Toân, khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), chuùng con coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi khoâng?
- Naøy Hieàn giaû, taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi.
2. - Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân; thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân; thaät laø kheùo noùi, baïch Theá Toân, lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "Taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi". Thuôû xöa, baïch Theá Toân, con laø vò aån só teân laø Rohitassa, con cuûa Bhoja, coù thaàn thoâng, ñi ñöôïc treân hö khoâng. Toác ñoä cuûa con laø nhö theá naøy, baïch Theá Toân; ví duï nhö moät ngöôøi baén cung kieân cöôøng, coù huaán luyeän, kheùo tay, thuaàn thuïc, vôùi moät muõi teân nheï coù theå deã daøng baén xuyeân qua boùng moät caây ta-la. Böôùc chaân cuûa con laø nhö vaäy, nhö töø khoaûng caùch töø bieån Ñoâng qua bieån Taây. Vôùi con, baïch Theá Toân, thaønh töïu ñöôïc vôùi toác ñoä nhö vaäy, vôùi böôùc chaân nhö vaäy, con khôûi leân yù muoán nhö sau: "Vôùi böôùc chaân ñi, ta seõ ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi". Baïch Theá Toân, tröø khi aên uoáng nhai neám, tröø khi ñi ñaïi tieän, tieåu tieän, tröø khi nguû ñeå laáy laïi söùc, daàu thoï ñeán 100 tuoåi, daàu ñaõ soáng moät traêm tuoåi, daàu ñi ñeán 100 naêm, cuõng khoâng coù theå ñaït ñöôïc taän cuøng cuûa theá giôùi, nhöng giöõa ñöôøng con ñaõ cheát. Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân; thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân; thaät laø kheùo noùi, baïch Theá Toân, lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "Taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi".
3. - Naøy Hieàn giaû, Ta tuyeân boá raèng: "Taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi". Nhöng naøy Hieàn giaû, trong caùi thaân daøi ñoä maáy taác naøy, vôùi nhöõng töôûng, nhöõng tö duy cuûa noù, Ta tuyeân boá veà theá giôùi, veà theá giôùi taäp khôûi, veà theá giôùi ñoaïn dieät, veà con ñöôøng ñöa ñeán theá giôùi ñoaïn dieät.
4.
Vôùi ñi, khoâng bao giôø,(VI) (46) Rohitassa (2)
Ñaït taän cuøng theá giôùi.
Neáu khoâng, khoâng ñaït ñöôïc,
Choã taän cuøng theá giôùi,
Thôøi khoâng coù giaûi thoaùt,
Ra khoûi ngoaøi khoå ñaâu.
Do vaäy, baäc coù trí,
Hieåu bieát roõ theá giôùi,
Ñi taän cuøng theá giôùi,
Vôùi Phaïm haïnh thaønh töïu,
Baäc ñaït ñöôïc an tònh,
Bieát taän cuøng theá giôùi,
Khoâng mong caàu ñôøi naøy,
Khoâng mong caàu ñôøi sau.1. Roài Theá Toân, sau khi ñeâm aáy ñaõ qua, baûo caùc Tyû-kheo:
- Ñeâm nay, naøy caùc Tyû-kheo, Thieân töû Rohitassa, sau khi ñeâm ñaõ gaàn taøn, vôùi dung saéc thuø thaéng, choùi saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán ñaûnh leã Ta roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, naøy caùc Tyû-kheo, Thieân töû Rohitassa baïch vôùi Ta:
"- Taïi choã naøo, baïch Theá Toân, khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), chuùng con coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi?"
Khi ñöôïc noùi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi vôùi Thieân töû Rohitassa nhö sau:
"- Naøy Hieàn giaû, taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi".
Khi nghe noùi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Thieân töû Rohitassa noùi vôùi Ta nhö sau:
"- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân; thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân; thaät kheùo noùi, baïch Theá Toân, lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi!". Thuôû xöa, baïch Theá Toân, con laø vò aån só teân laø Rohitassa, con cuûa Bhoja, coù thaàn thoâng, ñi ñöôïc treân hö khoâng. Toác ñoä cuûa con laø nhö theá naøy, baïch Theá Toân; ví duï nhö moät ngöôøi baén cung kieân cöôøng, coù huaán luyeän, kheùo tay, thuaàn thuïc, vôùi moät muõi teân nheï coù theå deã daøng baén xuyeân qua boùng moät caây ta-la. Böôùc chaân cuûa con laø nhö vaäy, nhö töø khoaûng caùch töø bieån Ñoâng qua bieån Taây. Vôùi con, baïch Theá Toân, thaønh töïu ñöôïc vôùi toác ñoä nhö vaäy, vôùi böôùc chaân nhö vaäy, con khôûi leân yù muoán nhö sau: "Vôùi böôùc chaân ñi, ta seõ ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi". Baïch Theá Toân, tröø khi aên uoáng nhai neám, tröø khi ñi ñaïi tieän, tieåu tieän, tröø khi nguû ñeå laáy laïi söùc, daàu thoï ñeán 100 tuoåi, daàu ñaõ soáng moät traêm tuoåi, daàu ñi ñeán 100 naêm, cuõng khoâng coù theå ñaït ñöôïc taän cuøng cuûa theá giôùi, nhöng giöõa ñöôøng con ñaõ cheát. Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân; thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân; thaät laø kheùo noùi, baïch Theá Toân, lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "Taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), Ta tuyeân boá raèng khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi".
Khi ñöôïc noùi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi vôùi Thieân töû Rohitassa:
"-Naøy Hieàn giaû, Ta tuyeân boá raèng: "Taïi choã naøo khoâng bò sanh, khoâng bò giaø, khoâng bò cheát, khoâng coù töø boû (ñôøi naøy), khoâng coù sanh khôûi (ñôøi khaùc), khoâng coù theå ñi ñeán ñeå thaáy, ñeå bieát, ñeå ñaït ñeán choã taän cuøng cuûa theá giôùi". Nhöng naøy Hieàn giaû, trong caùi thaân daøi ñoä maáy taác naøy, vôùi nhöõng töôûng, nhöõng tö duy cuûa noù, Ta tuyeân boá veà theá giôùi, veà theá giôùi taäp khôûi, veà theá giôùi ñoaïn dieät, veà con ñöôøng ñöa ñeán theá giôùi ñoaïn dieät.
2.
Vôùi ñi, khoâng bao giôø,(VII) (47) Raát Xa Xaêm
Ñaït taän cuøng theá giôùi.
Neáu khoâng, khoâng ñaït ñöôïc,
Choã taän cuøng theá giôùi,
Thôøi khoâng coù giaûi thoaùt,
Ra khoûi ngoaøi khoå ñaâu.
Do vaäy, baäc coù trí,
Hieåu bieát roõ theá giôùi,
Ñi taän cuøng theá giôùi,
Vôùi Phaïm haïnh thaønh töïu,
Baäc ñaït ñöôïc an tònh,
Bieát taän cuøng theá giôùi,
Khoâng mong caàu ñôøi naøy,
Khoâng mong caàu ñôøi sau.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán söï vieäc naøy, raát xa, raát xa vôùi nhau. Theá naøo laø boán?
Trôøi vaø ñaát, naøy caùc Tyû-kheo, laø söï vieäc thöù nhöùt raát xa, raát xa vôùi nhau. Bôø bieån beân naøy, naøy caùc Tyû-kheo vôùi bôø bieån beân kia, laø söï vieäc thöù hai raát xa, raát xa vôùi nhau. Töø choã maët trôøi moïc leân, naøy caùc Tyû-kheo, ñeán choã maët trôøi laën xuoáng, laø söï vieäc thöù ba raát xa, raát xa vôùi nhau. Phaùp cuûa haïng ngöôøi baát thieän, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi phaùp cuûa haïng ngöôøi thieän, laø söï vieäc thöù tö raát xa, raát xa vôùi nhau.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø boán söï vieäc raát xa, raát xa vôùi nhau naøy.
2.
Raát xa laø baàu trôøi,(VIII) (48) Visaøkhaø
Cuõng raát xa, quaû ñaát,
Ngöôøi ta noùi raát xa,
Laø bôø bieån beân kia.
Töø choã maët trôøi moïc,
Choùi saùng, toûa aùnh saùng,
Ñeán choã maët trôøi laën.
Raèng xa, thaät laø xa,
Ngöôøi ta noùi xa hôn,
Laø phaùp cuûa baäc thieän,
Vôùi phaùp keû baát thieän,
Thaät xa, xa hôn nhieàu.
Hoøa hôïp vôùi baäc thieän,
Thöôøng haèng, khoâng hoaïi dieät,
Khi naøo coøn ñöùng vöõng,
Vaãn nhö vaäy kieân trì,
Coøn hoøa hôïp baát thieän,
Raát mau bò phaù hoaïi,
Do vaäy phaùp baäc thieän,
Raát xa phaùp keû aùc.1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Visaøkhaø Pancaøliputta, trong hoäi tröôøng vôùi phaùp thoaïi, ñang thuyeát phaùp cho caùc Tyû-kheo, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû, vôùi lôøi noùi lòch söï, thoâng suoát, khoâng coù pheàu phaøo vôùi yù nghóa roõ raøng minh baïch, khoâng coù ngaäp ngöøng. Roài Theá Toân, vaøo buoåi chieàu töø choã thieàn tònh ñöùng daäy ñi ñeán hoäi tröôøng, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài xuoáng, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, ai ñang thuyeát phaùp trong hoäi tröôøng cho caùc Tyû-kheo, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû, vôùi lôøi noùi lòch söï, thoâng suoát, khoâng coù pheàu phaøo, vôùi yù nghóa roõ raøng minh baïch, khoâng coù ngaäp ngöøng?
- Baïch Theá Toân, Toân giaû Cisaøkhaø Pancaøliputta ñang thuyeát phaùp trong hoäi tröôøng cho caùc Tyû kheo, khích leä.... khoâng coù ngaäp ngöøng.
Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Visaøkhaø Panaøliputta:
- Laønh thay, laønh thay naøy Visaøkhaø! Laønh thay, naøy Visaøkhaø, Thaày ñang thuyeát phaùp cho caùc Tyû-kheo... khoâng coù ngaäp ngöøng.
2.
Neáu vò aáy khoâng noùi,(IX) (49) Töôûng Ñieân Ñaûo
Chuùng khoâng bieát vò aáy,
Nhö vaäy baäc Hieàn trí,
Laãn loän vôùi keû ngu,
Neáu vò aáy noùi leân,
Chuùng bieát ñeán vò aáy,
Khi vò aáy thuyeát giaûng,
Con ñöôøng ñeán baát töû,
Vaäy haõy thuyeát giaûng leân,
Choùi saùng chôn dieäu phaùp,
Haõy daâng cao ngoïn côø,
Ngoïn côø caùc aån só,
Kheùo noùi laø ngoïn côø,
Cuûa caùc baäc aån só,
Vaø phaùp laø ngoïn côø,
Cuûa nhöõng baäc aån só.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo naøy. Theá naøo laø boán?
Trong voâ thöôøng, nghó laø thöôøng, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo. Trong khoå nghó laø khoâng khoå, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo. Trong voâ ngaõ, nghó laø ngaõ, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo. Trong khoâng thanh tònh, nghó laø thanh tònh, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo.
Naøy caùc Tyû-kheo coù boán töôûng ñieân ñaûo, taâm ñieân ñaûo, kieán ñieân ñaûo naøy.
2. Naøy caùc Tyû-kheo coù boán töôûng khoâng ñieân ñaûo, taâm khoâng ñieân ñaûo, kieán khoâng ñieân ñaûo naøy. Theá naøo laø boán?
Trong voâ thöôøng, nghó laø voâ thöôøng, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng khoâng ñieân ñaûo, taâm khoâng ñieân ñaûo, kieán khoâng ñieân ñaûo. Trong khoå, nghó laø khoå, trong voâ ngaõ, nghó laø voâ ngaõ, trong khoâng thaønh tònh nghó laø khoâng thanh tònh, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø töôûng khoâng ñieân ñaûo, taâm khoâng ñieân ñaûo, kieán khoâng ñieân ñaûo.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán töôûng khoâng ñieân ñaûo, taâm khoâng ñieân ñaûo, kieán khoâng ñieân ñaûo naøy.
3.
Trong voâ thöôøng, töôûng thöôøng.(X) (50) Caùc Ueá Nhieãm
Trong khoå, töôûng laø laïc,
Trong voâ ngaõ, töôûng ngaõ,
Trong baát tònh, töôûng tònh,
Chuùng sanh ñeán taø kieán,
Taâm ñoäng, töôûng taø voïng,
Bò ma troùi buoäc chaët,
Khoâng thoaùt khoûi aùch naïn,
Chuùng sanh bò luaân chuyeån,
Trong sanh töû luaân hoài.
Khi chö Phaät xuaát hieän,
ÔÛ ñôøi choùi haøo quang,
Tuyeân thuyeát dieäu phaùp naøy,
Ñöa ñeán khoå laéng dòu.
Nghe phaùp, ñöôïc trí tueä,
Trôû laïi ñöôïc töï taâm,
Thaáy voâ thöôøng, khoâng thöôøng,
Thaáy ñau khoå, laø khoå,
Thaáy töï ngaõ, khoâng ngaõ,
Thaáy baát tònh, khoâng tònh,
Do haønh chaùnh tri kieán,
Vöôït qua moïi ñau khoå.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ueá nhieãm naøy cuûa maët traêng, maët trôøi. Do nhöõng ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm maët traêng, maët trôøi khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng. Theá naøo laø boán?
Maây, naøy caùc Tyû-kheo, laø ueá nhieãm cuûa maët traêng, maët trôøi, do ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm maët traêng, maët trôøi khoâng coù chaùy saùng... khoâng coù röïc saùng. Muø, naøy caùc Tyû-kheo laø ueá nhieãm cuûa maët traêng, maët trôøi... khoùi vaø buïi, naøy caùc Tyû-kheo laø ueá nhieãm cuûa maët traêng, maët trôøi... Raøhu, vua caùc loaøi A-tu-la, naøy caùc Tyû-kheo, laø ueá nhieãm cuûa maët traêng, maët trôøi; do ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, maët traêng, maët trôøi khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ueá nhieãm naøy cuûa maët traêng, maët trôøi, do nhöõng ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, maët traêng, maët trôøi khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng.
2. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ueá nhieãm naøy cuûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân, do ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, caùc Sa-moân, Baø-la-moân khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng. Theá naøo laø boán?
Naøy caùc Tyû-kheo, moät soá Sa-moân, Baø-la-moân uoáng röôïu men, uoáng röôïu naáu, khoâng coù töø boû röôïu men, röôïu naáu. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ueá nhieãm thöù nhaát cuûa Sa-moân, Baø-la-moân, do ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, caùc Sa-moân, Baø-la-moân, khoâng coù chaùy saùng... khoâng coù röïc saùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, moät soá Sa-moân, Baø-la-moân, höôûng thoï daâm duïc, khoâng töø boû daâm duïc. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ueá nhieãm thöù hai... khoâng coù röïc saùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, moät soá Sa-moân, Baø-la-moân chaáp nhaän vaøng vaø baïc, khoâng töø boû nhaän laáy vaøng vaø baïc. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ueá nhieãm thöù ba... khoâng coù röïc saùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, moät soá Sa-moân, Baø-la-moân sinh soáng vôùi taø maïng, khoâng töø boû taø maïng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ueá nhieãm thöù tö cuûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân, do ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, caùc Sa-moân, Baø-la-moân khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán ueá nhieãm naøy cuûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân, do nhöõng ueá nhieãm naøy laøm oâ nhieãm, neân caùc Sa-moân, Baø-la-moân khoâng coù chaùy saùng, khoâng coù choùi saùng, khoâng coù röïc saùng.
3.
Coù Sa-moân, Phaïm chí,
Bò tham saân troùi buoäc,
Bò voâ minh bao phuû,
Loaøi ngöôøi öa saéc ñeïp,
Uoáng röôïu men röôïu naáu,
Höôûng thuï phaùp daâm duïc,
Meâ hoaëc, hoï chaáp nhaän,
Nhaän laáy vaøng vaø baïc,
Caùc Sa-moân, Phaïm chí,
Sinh soáng theo taø maïng.
Phaät, baø con maët trôøi
Noùi ñeán ueá nhieãm aáy,
Bò oâ nhieãm bôûi chuùng,
Caùc Sa-moân, Phaïm chí,
Khoâng chaùy sang, choùi saùng,
AÙnh saùng buïi oâ nhieãm,
Bao phuû bôûi toái taêm,
Noâ leä bôûi aùi duïc,
Bò aùi keùo, daét daãn,
Hoï laøm ñaày daãy theâm,
Baõi tha ma gheâ tôûm,
Chuùng laïi phaûi taùi sanh.VI. Phaåm Nguoàn Sanh Phöôùc (I) (51) Phaåm Nguoàn Sanh Phöôùc (Vôùi Cö Só) (1)
1. Nhaân duyeân ôû Saøvatthi
2. - Coù boán nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän naøy ñem laïi an laïc, thuoäc Thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc, daãn ñeán coõi Trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc. Theá naøo laø boán?
Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo trong khi höôûng thoï y cuûa ai, ñaït ñeán vaø an truù voâ löôïng taâm ñònh, nhö vaäy laø nguoàn sanh phöôùc voâ löôïng cho ngöôøi aáy, laø nguoàn sanh thieän ñem laïi an laïc, thuoäc Thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc, daãn ñeán coõi Trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo trong khi höôûng thoï ñoà aên khaát thöïc cuûa ai...
... Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo trong khi höôûng thoï truù xöù cuûa ai... höôûng thoï döôïc phaåm trò beänh cuûa ai, ñaït ñeán vaø an truù voâ löôïng taâm ñònh, nhö vaäy laø nguoàn sanh phöôùc voâ löôïng cho ngöôøi aáy, laø nguoàn sanh thieän ñem laïi an laïc, thuoäc Thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc, daãn ñeán coõi Trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc.
2. Naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu boán nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän naøy, thôøi khoâng deã gì ñeå naém laáy moät soá löôïng phöôùc thieän, vaø noùi raèng: "Coù chöøng aáy nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän, ñem laïi an laïc, thuoäc thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc ñem ñeán coõi trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc"; vì raèng caû khoái phöôùc thieän lôùn ñöôïc xem laø voâ soá voâ löôïng.
3. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, trong bieån lôùn, thaät khoâng deã gì ñeå naém laáy moät soá löôïng nöôùc vaø noùi raèng: "Coù chöøng aáy thuøng nöôùc, hay coù chöøng aáy traêm thuøng nöôùc, hay coù chöøng aáy ngaøn thuøng nöôùc, hay coù chöøng aáy traêm ngaøn thuøng nöôùc"; vì raèng caû khoái löôïng lôùn nöôùc ñöôïc xem laø voâ soá, voâ löôïng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu boán nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän naøy, thôøi khoâng deã gì naém laáy moät soá löôïng phöôùc thieän vaø noùi raèng: "coù chöøng aáy nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän, ñem laïi an laïc thuoäc thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc, ñem ñeán coõi Trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc; vì raèng caû khoái phöôùc thieän lôùn ñöôïc xem laø voâ soá voâ löôïng.
4.
Bieån lôùn khoâng haïn löôïng,(II) (52) Nguoàn Sanh Phöôùc (Vôùi Cö Só) (2)
Hoà lôùn nhieàu sôï haõi,
Laø kho taøng caát giöõ,
Voâ soá löôïng chaâu baùu,
Cuõng laø choã truù aån,
Voâ soá caùc loaïi caù,
Laø choã caùc soùng lôùn,
Quy tuï chaûy ra bieån,
Cuõng vaäy ngöôøi boá thí,
Ñoà aên vaø ñoà uoáng,
Vaûi maëc vaø giöôøng naèm,
Choã ngoài vaø thaûm neäm,
Baäc Hieàn thí nhö vaäy,
Phöôùc ñöùc uøa chaûy ñeán,
Nhö soâng daãn doøng nöôùc,
UØa chaûy vaøo beå caû.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän... haïnh phuùc, an laïc. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu vôùi loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi Phaät; baäc Theá Toân aáy laø baäc ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân... Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän thöù nhaát... haïnh phuùc an laïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu vôùi loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi Phaùp, Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo noùi, thieát thöïc hieän taïi, khoâng coù thôøi gian, ñeán ñeå maø thaáy, coù khaû naêng höôùng thöôïng, ñöôïc ngöôøi trí töï mình giaùc hieåu. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän thöù hai... haïnh phuùc, an laïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu vôùi loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi chuùng Taêng, Thieän haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. Tröïc haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. ÖÙng lyù haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. chaùnh haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. Töùc laø boán ñoâi taùm vò. Chuùng ñeä töû naøy cuûa Theá Toân ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc ñaûnh leã, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän thöù ba... haïnh phuùc, an laïc.
Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu vôùi nhöõng giôùi, ñöôïc baäc Thaùnh aùi kính, khoâng bò phaù hoaïi, khoâng bò beå vuïn, khoâng bò ñieåm chaám, khoâng bò ueá nhieãm, ñöa ñeán giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng bò chaáp thuû, ñöa ñeán Thieàn ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän thöù tö... haïnh phuùc, an laïc.
Naøy caùc Tyû-kheo, boán nguoàn sanh phöôùc, nguoàn sanh thieän naøy, ñem laïi an laïc, thuoäc Thieân giôùi, laø quaû laïc dò thuïc, daãn ñeán coõi Trôøi, ñöa ñeán khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, haïnh phuùc, an laïc.
2.
Ai tin töôûng Nhö Lai,(III) (53) Soáng Chung (1)
Baát ñoäng, kheùo an truù,
Ai tin giôùi, hieàn thieän,
Baäc Thaùnh khen, meán chuoäng.
Ai tònh tín chuùng Taêng,
Vôùi caùi nhìn chaùnh tröïc,
Ngöôøi aáy ñöôïc hoï goïi,
Khoâng phaûi laø ngöôøi ngheøo.
Ñôøi soáng ngöôøi nhö vaäy,
Khoâng phaûi ñôøi troáng roãng,
Do vaäy tín vaø giôùi,
Tònh tín vaø thaéng phaùp,
Baäc trí chuù taâm nieäm,
Lôøi daïy cuûa chö Phaät.1. Moät thôøi, Theá Toân ñang ñi treân con ñöôøng giöõa Madhuraø vaø Veranja. Vaø nhieàu nam gia chuû vaø nöõ gia chuû cuõng ñang ñi treân con ñöôøng giöõa Madhuraø vaø Veranja. Roài Theá Toân töø treân ñöôøng böôùc xuoáng, ñeán ngoài döôùi moät goác caây, treân choã ñaõ ñöôïc söûa soaïn. Caùc nam gia chuû vaø nöõ gia chuû thaáy Theá Toân ngoài döôùi goác caây, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi caùc nam cö só, nöõ cö só ñang ngoài moät beân:
2. - Naøy caùc Gia chuû, coù boán loaïi soáng chung naøy. Theá naøo laø boán?
Ñeâ tieän nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ. Ñeâ tieän nam soáng chuùng vôùi Thieân nöõ. Thieân nam soáng chuùng vôùi ñeâ tieän nöõ. Thieân nam soáng chung vôùi Thieân nöõ.
3. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi choàng saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, soáng taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, ñaém say röôïu men röôïu naáu, aùc giôùi, taùnh aùc, soáng ôû gia ñình vôùi moät taâm bò caáu ueá xan tham chi phoái, nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Coøn ngöôøi vôï cuõng saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, soáng taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, ñaém say röôïu men röôïu naáu, aùc giôùi, taùnh aùc, soáng ôû gia ñình vôùi moät taâm bò caáu ueá xan tham chi phoái. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ.
4. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi Thieân nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy gia chuû, ngöôøi choàng saùt sanh... nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Coøn ngöôøi vôï töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû noùi laùo, töø boû ñaém say röôïu men röôïu naáu, coù giôùi, thieän taùnh, soáng ôû gia ñình khoâng vôùi taâm bò caáu ueá xan tham chi phoái, khoâng coù nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi Thieân nöõ.
5. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø Thieân nam soáng chung vôùi moät ñeâ tieän nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc gia chuû, ngöôøi choàng töø boû saùt sanh... khoâng coù nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhöng ngöôøi vôï laø ngöôøi saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho... nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû laø Thieân nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ.
6. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø Thieân nam soáng chung vôùi Thieân nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi choàng töø boû saùt sanh... khoâng nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân, vaø ngöôøi vôï cuõng laø ngöôøi khoâng saùt sanh... khoâng nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân.
Naøy caùc Gia chuû, coù boán loaïi chung soáng naøy.
7.
Caû hai laø aùc giôùi,(IV) (54) Soáng Chung (2)
Xan tham vaø nhieác maéng,
Caëp vôï vaø choàng aáy,
Ñeâ tieän soáng ñeâ tieän.
Choàng laø ngöôøi aùc giôùi,
Xan tham vaø nhieác maéng,
Vôï laø ngöôøi coù giôùi,
Boá thí, khoâng xan tham,
Nhö vaäy vôï Thieân nöõ
Soáng vôùi choàng ñeâ tieän.
Choàng laø ngöôøi coù giôùi,
Boá thí, khoâng xan tham,
Vôï laø ñeâ tieän nöõ,
Chuùng soáng choàng, Thieân nam.
Caû hai, tín, boá thí,
Soáng cheá ngöï, chaùnh maïng.
Caû hai vôï choàng aáy,
Noùi lôøi thaân aùi nhau,
Ñôøi soáng nhieàu haïnh phuùc
Chôø ñôïi hai ngöôøi aáy.
Keû thuø khoâng thích yù,
Caû hai giôùi haïnh laønh.
ÔÛ ñaây soáng theo phaùp,
Giöõ caám giôùi ñoàng ñaúng,
Caû hai giôùi haïnh laønh,
Soáng hoan hyû Thieân giôùi,
Haân hoan ñöôïc thoûa maõn,
Ñuùng vôùi ñieàu caàu mong.1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù boán loaïi soáng chung naøy. Theá naøo laø boán?
Ñeâ tieän nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ. Ñeâ tieän nam soáng chung vôùi Thieân nöõ. Thieân nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ. Thieân nam soáng chung vôùi Thieân nöõ.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi choàng laø ngöôøi saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, soáng taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, noùi hai löôõi, noùi lôøi thoâ aùc, noùi lôøi phuø phieám, tham lam, saân taâm, taø kieán, aùc giôùi, aùc taùnh, soáng trong gia ñình vôùi taâm bò caáu ueá xan tham chi phoái, nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Coøn ngöôøi vôï cuõng saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, soáng taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, noùi hai löôõi, noùi lôøi thoâ aùc, noùi lôøi phuø phieám, tham lam, saân taâm, taø kieán, aùc giôùi, aùc taùnh, soáng ôû gia ñình vôùi moät taâm bò caáu ueá xan tham chi phoái. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ñeâ tieän nam chung soáng vôùi ñeâ tieän nöõ.
3. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi Thieân nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi choàng saùt sanh... nhieác maéng, chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Coøn ngöôøi vôï töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû noùi laùo, töø boû noùi hai löôõi, töø boû noùi lôøi thoâ aùc, töø boû noùi lôøi phuø phieám, khoâng tham, khoâng coù saân taâm, chaùnh kieán, coù giôùi, thieän taùnh, soáng ôû gia ñình khoâng vôùi taâm vò caáu ueá xan tham chi phoái, khoâng coù nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø ñeâ tieän nam soáng chung vôùi Thieân nöõ.
4. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø Thieân nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi choàng töø boû saùt sanh... khoâng coù nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhöng ngöôøi vôï laø ngöôøi saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho... nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân. Nhö vaäy, naøy caùc Gia chuû, laø Thieân nam soáng chung vôùi ñeâ tieän nöõ.
5. Vaø naøy caùc Gia chuû, theá naøo laø Thieân nam soáng chung vôùi Thieân nöõ?
ÔÛ ñaây, naøy caùc Gia chuû, ngöôøi choàng töø boû saùt sanh... khoâng nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân; vaø ngöôøi vôï cuõng laø ngöôøi khoâng saùt sanh... khoâng nhieác maéng chöôûi ruûa caùc Sa-moân, Baø-la-moân.
Naøy caùc Gia chuû, coù boán loaïi soáng chung naøy.
6.
Caû hai laø aùc giôùi,(V) (55) Xöùng Ñoâi (1)
Xan tham vaø nhieác maéng,
Caëp vôï vaø choàng aáy,
Ñeâ tieän soáng ñeâ tieän,
Choàng laø ngöôøi aùc giôùi,
Xan tham vaø nhieác maéng,
Vôï laø ngöôøi coù giôùi,
Boá thí, khoâng xan tham,
Nhö vaäy vôï Thieân nöõ
Soáng vôùi choàng ñeâ tieän.
Choàng laø ngöôøi coù giôùi,
Boá thí, khoâng xan tham,
Coøn ngöôøi vôï aùc giôùi,
Xan tham vaø nhieác maéng,
Vôï laø ñeâ tieän nöõ,
Chung soáng choàng, Thieân nam.
Caû hai, tín, boá thí,
Soáng cheá ngöï, chaùnh maïng,
Caû hai vôï choàng aáy,
Noùi lôøi thaân aùi nhau,
Ñôøi soáng nhieàu haïnh phuùc,
Chôø ñôïi hai ngöôøi aáy.
Keû thuø khoâng thích yù,
Caû hai giôùi haïnh laønh,
ÔÛ ñaây soáng theo Phaùp,
Giöõ caám giôùi ñoàng ñaúng,
Caû hai giôùi haïnh laønh,
Soáng hoan hyû Thieân giôùi,
Haân hoan ñöôïc thoûa maõn,
Ñuùng vôùi ñieàu caàu mong.1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Bhagga taïi nuùi Sumsumaøra, röøng Bhesakalaø, ôû vöôøn Nai. Roài Theá Toân, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi ñeán truù xöù gia chuû cha Nakulaø, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Roài gia chuû cha Nakulaø vaø nöõ gia chuû meï Nakulaø ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, gia chuû cha Nakulaø baïch Theá Toân:
2. - Töø khi nöõ gia chuû meï Nakulaø ñöôïc ñem veà ñaây cho con khi con coøn treû nhoû, con khoâng bao giôø bieát con coù ñieàu gì xaâm phaïm ñeán vôï con, cho ñeán yù nghó cuõng khoâng, chôù ñöøng noùi gì ñeán thaân. Vì raèng baïch Theá Toân, chuùng con muoán thaáy maët nhau trong ñôøi naøy, maø coøn muoán thaáy maët nhau trong ñôøi sau nöõa.
Nöõ gia chuû meï Nakulaø baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, töø khi con ñöôïc ñem veà ñaây cho gia chuû cha Nakulaø, khi con coøn treû nhoû, con khoâng bao giôø bieát con coù ñieàu gì xaâm phaïm ñeán gia chuû cha Nakulaø, cho ñeán yù nghó cuõng khoâng, chôù ñöøng noùi gì ñeán thaân. Vì raèng baïch Theá Toân, chuùng con muoán thaáy maët nhau, trong ñôøi naøy, maø coøn muoán thaáy maët nhau trong ñôøi sau nöõa.
- Vaäy naøy caùc Gia chuû, khi caû hai vôï vaø choàng muoán thaáy maët nhau trong ñôøi naøy, vaø cuõng muoán thaáy maët nhau trong ñôøi sau nöõa, vaø caû hai ngöôøi laø ñoàng tín, ñoàng giôùi, ñoàng thí ñoàng trí tueä, thôøi trong ñôøi hieän taïi, caùc ngöôøi ñöôïc thaáy maët nhau, vaø trong ñôøi sau, caùc ngöôøi cuõng ñöôïc thaáy maët nhau.
Caû hai, tín, boá thí,(VI) (56) Xöùng Ñoâi (2)
Soáng cheá ngöï, chaùnh maïng,
Caû hai vôï choàng aáy,
Noùi lôøi thaân aùi nhau,
Ñôøi soáng nhieàu haïnh phuùc,
Chôø ñôïi hai ngöôøi aáy.
Keû thuø khoâng thích yù,
Caû hai giôùi haïnh laønh,
ÔÛ ñaây soáng theo Phaùp,
Giöõ caám giôùi ñoàng ñaúng,
Caû hai giôùi haïnh laønh,
Soáng hoan hyû Thieân giôùi,
Haân hoan ñöôïc thoûa maõn,
Ñuùng vôùi ñieàu sôû caàu.(Kinh naøy gioáng nhö kinh tröôùc, nhöng chæ baét ñaàu vôùi lôøi cuûa Theá Toân daïy vaø noùi cho caùc Tyû-kheo).(VII) (57) Suppavaøsaø1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Koli taïi thò traán cuûa daân chuùng Koli teân laø Sajjanela. Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng, ñaép y caàm y baùt, ñi ñeán truù xöù cuûa Suppavaøsaø, ngöôøi daân Koli, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Roài Suppavaøsaø ngöôøi daân Koli, sau khi töï tay môøi Theá Toân duøng cho ñeán thoûa maõn caùc moùn aên loaïi cöùng vaø loaïi meàm, roài Suppavaøsaø, thuoäc daân toäc Koli, sau khi Theá Toân aên ñaõ xong, tay ñaõ rôøi khoûi baùt, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Suppavaøsaø, ngöôøi daân Koli, ñang ngoài moät beân:
2. - Caùc Thaùnh nöõ ñeä töû khi boá thí ñoà aên, naøy Suppavaøsaø, boá thí boán söï cho nhöõng ngöôøi nhaän. Theá naøo laø boán?
Cho thoï maïng, cho dung saéc, cho an laïc, cho söùc maïnh. Sau khi cho thoï maïng, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn thoï maïng, thuoäc coõi Trôøi hay coõi Ngöôøi. Sau khi cho dung saéc, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn dung saéc, thuoäc coõi Trôøi hay coõi Ngöôøi. Sau khi cho an laïc, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn an laïc, hoaëc thuoäc coõi Trôøi, hoaëc thuoäc coõi Ngöôøi. Sau khi cho söùc maïnh, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn söùc maïnh, thuoäc coõi Trôøi, hay coõi Ngöôøi. Naøy Suppavaøsaø, khi Thaùnh nöõ ñeä töû boá thí ñoà aên, boá thí boán söï naøy cho nhöõng ngöôøi nhaän.
3.
Cho ñoà aên kheùo laøm,(VIII) (58) Sudatta
Saïch, thuø dieäu, vò ngon,
Naøng vôùi söï cuùng döôøng,
Boá thí vò chaùnh tröïc,
Nhöõng vò soáng chaùnh haïnh,
Laø nhöõng baäc ñaïi haønh,
Vôùi ñöùc gaët coâng ñöùc,
Laïi ñöôïc quaû to lôùn,
Baäc hieåu bieát theá gian,
Coù lôøi taùn thaùn naøng,
öùc nieäm teá ñaøn vaäy,
Hoï daïo quanh theá giôùi,
Vôùi taâm tö hoan hyû
Nhieáp phuïc goác xan tham,
Khoâng bò ai chæ trích,
Chöùng ñaït ñöôïc coõi Trôøi.1. Roài gia chuû Anaøthapindika ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi gia chuû Anaøthapindika ñang ngoài moät beân:
2. - Naøy Gia chuû, baäc Thaùnh ñeä töû boá thí ñoà aên, boá thí boán söï cho ngöôøi nhaän. Theá naøo laø boán?
Cho thoï maïng, cho dung saéc, cho an laïc, cho söùc maïnh. Sau khi cho thoï maïng, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn thoï maïng, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi. Sau khi cho dung saéc, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn dung saéc, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi. Sau khi cho an laïc, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn an laïc, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi. Sau khi cho söùc maïnh, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn söùc maïnh, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi. Naøy Gia chuû, ngöôøi Thaùnh ñeä töû boá thí moùn aên, boá thí boán söï naøy cho nhöõng ngöôøi nhaän.
3.
Nhöõng ai kheùo cheá ngöï,(IX) (59) Caùc Ñoà AÊn
Soáng nhôø ngöôøi boá thí,
Ai tuøy thôøi, nhieät thaønh,
Boá thí ñoà aên uoáng,
Ñem laïi cho caùc vò,
Boán söï kieän nhö sau,
Cho thoï maïng, dung saéc,
Cho an laïc, söùc maïnh,
Vò boá thí thoï maïng,
Vò boá thí söùc maïnh,
Ngöôøi boá thí söùc maïnh,
Thoï maïng daøi, danh xöng,
Daàu sanh taïi choã naøo.1. - Ngöôøi boá thí ñoà aên, naøy caùc Tyû-kheo, boá thí boán söï cho ngöôøi nhaän. Theá naøo laø boán?
Cho thoï maïng, cho dung saéc, cho an laïc, cho söùc maïnh. Sau khi cho thoï maïng, ngöôøi cho ñöôïc chia phaàn thoï maïng, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi. Sau khi cho dung saéc... cho an laïc... Sau khi cho söùc maïnh, ñöôïc chia phaàn söùc maïnh, thuoäc chö Thieân hay loaøi Ngöôøi.
Naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi boá thí caùc moùn aên, boá thí boán söï naøy cho ngöôøi nhaän.
2.
Nhöõng ai kheùo cheá ngöï,(X) (60) Boån Phaän Ngöôøi Gia Chuû
Soáng boá thí ngöôøi khaùc,
Ai tuøy thôøi nhieät thaønh,
Boá thí ñoà aên uoáng,
Ñem laïi cho caùc vò,
Boán söï kieän nhö sau,
Cho thoï maïng, dung saéc,
Cho an laïc, söùc maïnh,
Vò boá thí thoï maïng,
Vò boá thí dung saéc,
Ngöôøi boá thí an laïc,
Ngöôøi boá thí söùc maïnh,
Thoï maïng daøi, danh xöng,
Daàu sanh taïi choã naøo.Roài gia chuû Anaøthapindika ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi gia chuû Anaøthapindika ñang ngoài moät beân:
- Thaønh töïu boán phaùp, naøy Gia chuû, vò Thaùnh ñeä töû böôùc vaøo con ñöôøng thích ñaùng cuûa ngöôøi gia chuû, con ñöôøng ñem laïi tieáng toát, con ñöôøng ñöa ñeán coõi Trôøi. Theá naøo laø boán?
ÔÛ ñaây, naøy Gia chuû, vò Thaùnh ñeä töû hoä trì chuùng Tyû-kheo, hoä trì chuùng Tyû-kheo vôùi y, hoä trì chuùng Tyû-kheo vôùi ñoà aên khaát thöïc, hoä trì chuùng Tyû-kheo vôùi saøng toïa, hoä trì chuùng Tyû-kheo vôùi döôïc phaåm trò beänh.
Thaønh töïu vôùi boán phaùp naøy, naøy Gia chuû, vò Thaùnh ñeä töû böôùc vaøo con ñöôøng thích ñaùng cuûa ngöôøi gia chuû, con ñöôøng ñem laïi tieáng toát, con ñöôøng ñöa ñeán coõi Trôøi.
Baäc Hieàn trí thöïc hieän,
Con ñöôøng thaät xöùng ñaùng,
Cuûa ngöôøi laøm gia chuû,
Hoä trì baäc coù giôùi,
Baäc sôû haønh chôn chaùnh,
Hoä trì vôùi y aùo,
Vôùi ñoà aên khaát thöïc,
Saøng toïa, thuoác trò beänh,
Coâng ñöùc hoï taêng tröôûng,
Thöôøng haèng, ngaøy laãn ñeâm,
Do laøm nghieäp hieàn thieän,
Ñi ñeán caûnh chö Thieân.-ooOoo-
Muïc Luïc caùc Chöông: 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu