Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà ]          [Home Page] 

---

 
XIII. Phaåm Beänh

(I) (121) Ngöôøi Beänh

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Vesaølì, taïo Ñaïi Laâm, giaûng ñöôøng coù noùc nhoïn. Roài Theá Toân vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán haønh lang ngöôøi beänh. Theá Toân thaáy moät Tyû-kheo oám yeáu beänh hoaïn, thaáy vaäy ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu naêm phaùp naøy khoâng rôøi boû moät keû oám yeáu beänh hoaïn, thôøi ngöôøi aáy ñöôïc chôø ñôïi nhö sau: Khoâng bao laâu, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, vôùi thaéng trí seõ chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo soáng quaùn baát tònh treân thaân, vôùi töôûng gheâ gôùm ñoái vôùi caùc moùn aên, vôùi töôûng khoâng thích thuù ñoái vôùi taát caû theá giôùi, quaùn voâ thöôøng trong taát caû haønh, vaø noäi taâm kheùo an truù trong töôûng veà cheát.

- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu naêm phaùp naøy khoâng rôøi boû moät keû oám yeáu beänh hoaïn, thôøi ngöôøi aáy ñöôïc chôø ñôïi nhö sau: Khoâng bao laâu, do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, vôùi thaéng trí seõ chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.

(II) (122) Nieäm Xöù

1. - Tyû-kheo hay Tyû-kheo-ni naøo, naøy caùc Tyû-kheo, tu taäp laøm cho sung maõn naêm phaùp, moät trong hai quaû sau ñaây ñöôïc chôø ñôïi cho vò aáy: Ngay trong hieän taïi, ñöôïc chaùnh trí, hay neáu coù dö y, chöùng quaû Baát hoaøn. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo noäi taâm nieäm ñöôïc kheùo an truù vôùi trí tueä veà söï sanh dieät cuûa caùc phaùp; soáng quaùn baát tònh treân thaân, vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi caùc moùn aên, vôùi töôûng khoâng thích thuù ñoái vôùi taát caû theá giôùi, quaùn voâ thöôøng ñoái vôùi taát caû haønh.

Tyû-kheo hay Tyû-kheo-ni naøo, naøy caùc Tyû-kheo, tu taäp naêm phaùp naøy, laøm cho sung maõn naêm phaùp naøy, moät trong hai quaû sau ñaây ñöôïc chôø ñôïi cho vò aáy: Ngay trong hieän taïi, ñöôïc chaùnh trí, hay neáu coù dö y, chöùng quaû Baát hoaøn.

(III) (123) Saên Soùc Beänh

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi bò beänh töï saên soùc beänh khoâng ñöôïc toát ñeïp. Theá naøo laø naêm?

2. Laøm ñieàu khoâng thích ñaùng; khoâng bieát vöøa phaûi trong khi chöõa trò; khoâng söû duïng thuoác; vôùi ngöôøi saên soùc beänh muoán lôïi ích (cho mình, cho ngöôøi beänh); khoâng coù nhö thaät noùi roõ beänh hoaïn: Khi taêng tieán laø taêng tieán nhö vaäy, khi giaûm thieåu laø giaûm thieåu nhö vaäy, khi ñöùng laïi laø ñöùng laïi nhö vaäy; ñoái vôùi caùc khoå thoï thuoäc veà thaân khôûi leân, khoác lieät, cöôøng lieät, maõnh lieät, khoâng thích thuù, khoâng thích yù, ñoaït maïng, khoù loøng nhaãn thoï.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, keû bò beänh khoâng saên soùc beänh mình cho ñöôïc toát ñeïp.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi bò beänh laø ngöôøi saên soùc beänh mình ñöôïc toát ñeïp. Theá naøo laø naêm?

4. Laøm ñieàu thích ñaùng; bieát vöøa phaûi trong khi chöõa trò; coù söû duïng thuoác; vôùi ngöôøi saên soùc beänh muoán lôïi ích (cho mình); nhö thaät noùi roõ beänh hoaïn: Khi taêng tieán laø taêng tieán nhö vaäy, khi giaûm thieåu laø giaûm thieåu nhö vaäy, khi ñöùng laïi laø ñöùng laïi nhö vaäy; ñoái vôùi caùc khoå thoï thuoäc veà thaân khôûi leân khoác lieät, cöôøng lieät, maõnh lieät, khoâng thích thuù, khoâng thích yù, ñoaït maïng, coù theå nhaãn chòu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi bò beänh laø ngöôøi saên soùc beänh mình ñöôïc toát ñeïp.

(IV) (124) Saên Soùc Beänh (2)

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi saên soùc beänh khoâng ñuû khaû naêng ñeå saên soùc ngöôøi beänh. Theá naøo laø naêm?

2. Khoâng coù naêng löïc pha thuoác; khoâng bieát caùi gì thích ñaùng, caùi gì khoâng thích ñaùng; ñöa caùi gì khoâng thích ñaùng, khoâng ñöa caùi gì thích ñaùng, vì muoán lôïi ích vaät chaát, saên soùc ngöôøi beänh, khoâng phaûi vì loøng töø, caûm thaáy gheâ tôûm khi phaûi doïn phaân, nöôùc tieåu, ñoà möûa ra, hay ñôøm; khoâng coù naêng löïc thænh thoaûng vôùi phaùp thoaïi trình baøy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû ngöôøi beänh.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, moät ngöôøi saên soùc beänh khoâng ñuû khaû naêng ñeå saên soùc ngöôøi beänh.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi saên soùc beänh coù ñuû khaû naêng ñeå saên soùc ngöôøi beänh. Theá naøo laø naêm?

4. Coù naêng löïc pha thuoác; bieát caùi gì thích ñaùng, caùi gì khoâng thích ñaùng; ñöa caùi gì thích ñaùng, khoâng ñöa caùi gì khoâng thích ñaùng, vì loøng töø saên soùc ngöôøi beänh, khoâng vì lôïi ích vaät chaát, khoâng caûm thaáy gheâ tôûm khi phaûi doïn phaân, nöôùc tieåu, ñoà möûa ra, hay ñôøm; coù naêng löïc thænh thoaûng vôùi phaùp thoaïi trình baøy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû ngöôøi beänh.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi saên soùc beänh coù ñuû khaû naêng ñeå saên soùc ngöôøi beänh.

(V) (125) Tuoåi Thoï (1)

1. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng gia taêng tuoåi thoï. Theá naøo laø naêm?

2. Laøm vieäc khoâng thích ñaùng, khoâng bieát vöøa phaûi trong vieäc thích ñaùng, aên caùc ñoà khoâng tieâu hoùa, du haønh phi thôøi, vaø soáng khoâng Phaïm haïnh.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng gia taêng tuoåi thoï.

3. Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, gia taêng tuoåi thoï. Theá naøo laø naêm?

4. Laøm vieäc thích ñaùng, bieát vöøa phaûi trong vieäc thích ñaùng, aên caùc ñoà aên tieâu hoùa, du haønh phaûi thôøi, vaø soáng Phaïm haïnh.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, gia taêng tuoåi thoï.

(VI) (126) Tuoåi Thoï (2)

(...Nhö kinh treân, chæ khaùc hai phaùp sau cuøng du haønh phi thôøi vaø soáng khoâng Phaïm haïnh ñöôïc theá vaøo vôùi aùc giôùi vaø baïn beø aùc. Vaø hai thieän phaùp du haønh phaûi thôøi vaø soáng Phaïm haïnh ñöôïc theá vaøo vôùi coù giôùi vaø baïn beø thieän...)

(VII) (127) Soáng Bieät Laäp

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, vò Tyû-kheo khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå soáng bieät laäp chuùng Taêng. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng töï vöøa ñuû vôùi y nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi ñoà aên khaát thöïc nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi saøng toïa nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi döôïc phaåm trò beänh nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; vaø soáng vôùi nhieàu tö duy veà duïc.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå soáng bieät laäp chuùng Taêng.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo ñuû ñieàu kieän ñeå soáng bieät laäp vôùi chuùng Taêng. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo töï vöøa ñuû vôùi y nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; töï vöøa ñuû vôùi ñoà aên khaát thöïc nhaän ñöôïc choã naøy choã naøy; töï vöøa ñuû vôùi saøng toïa nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; töï vöøa ñuû vôùi döôïc phaåm nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; soáng nhieàu tö duy veà vieãn ly.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñuû ñieàu kieän ñeå soáng bieät laäp vôùi chuùng Taêng.

(VIII) (128) Caùc Ñieàu Khoå Cho Sa Moân

1. - Coù naêm ñieàu khoå naøy cho Sa-moân. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo khoâng töï vöøa ñuû vôùi y nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi ñoà aên khaát thöïc nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi saøng toïa nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; khoâng töï vöøa ñuû vôùi döôïc phaåm trò beänh nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; soáng khoâng vui thích trong Phaïm haïnh.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm ñieàu khoå naøy cho Sa-moân.

3. Coù naêm an laïc naøy, naøy caùc Tyû-kheo, cho Sa-moân. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo töï vöøa ñuû vôùi y nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; töï vöøa ñuû vôùi ñoà aên khaát thöïc nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; töï vöøa ñuû vôùi saøng toïa nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; töï vöøa ñuû vôùi döôïc phaåm trò beänh nhaän ñöôïc choã naøy choã kia; soáng vui thích trong Phaïm haïnh.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm an laïc naøy cho vò Sa-moân.

(IX) (129) Nguõ Nghòch

1. - Coù naêm nghòch toäi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán ñoïa xöù, ñöa ñeán ñòa nguïc, khoâng coù theå chöõa trò. Theá naøo laø naêm?

2. Ñoaït maïng meï, ñoaït maïng cha, ñoaït maïng vò A-la-haùn, vôùi aùc taâm laøm Nhö Lai chaûy maùu, phaù hoøa hôïp Taêng.

Naøy caùc Tyû-kheo, naêm phaùp nguõ nghòch naøy, ñöa ñeán ñoïa xöù, ñöa ñeán ñòa nguïc, khoâng theå chöõa trò.

(X) (130) Thaønh Töïu

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm ñieàu toån thaát naøy. Theá naøo laø naêm?

2. Toån thaát baø con, toån thaát taøi saûn, toån thaát taät beänh, toån thaát giôùi, toån thaát tri kieán. Naøy caùc Tyû-kheo, khoâng do nhaân toån thaát baø con, hay khoâng do nhaân toån thaát taøi saûn, hay khoâng do nhaân toån thaát beänh hoaïn maø caùc loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Naøy caùc Tyû-kheo, chính do nhaân toån thaát giôùi, hay toån thaát tri kieán maø caùc loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñòa nguïc. Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm toån thaát naøy.

3. Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm thaønh töïu naøy. Theá naøo laø naêm?

4. Thaønh töïu baø con, thaønh töïu taøi saûn, thaønh töïu voâ beänh, thaønh töïu giôùi, thaønh töïu tri kieán. Naøy caùc Tyû-kheo, khoâng do nhaân thaønh töïu baø con, hay khoâng do nhaân thaønh töïu taøi saûn, hay khoâng do nhaân thaønh töïu voâ beänh, maø caùc loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh ñöôïc leân coõi laønh, Thieân giôùi, coõi ñôøi naøy. Naøy caùc Tyû-kheo, do nhaân thaønh töïu giôùi hay do nhaân thaønh töïu tri kieán, maø caùc loaøi höõu tình sau khi thaân hoaïi maïng chung ñöôïc sanh leân coõi laønh, Thieân giôùi, coõi ñôøi naøy.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm thaønh töïu naøy.
 
 

XIV. Phaåm Vua

(I) (131) Chuyeån Luaân Vöông

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân chuyeån baùnh xe vôùi phaùp; baùnh xe aáy khoâng moät baøn tay ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø con cuûa ngöôøi thuø ñòch. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân bieát nghóa, bieát phaùp, bieát vöøa phaûi, bieát thôøi vaø bieát hoäi chuùng.

Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân chuyeån baùnh xe vôùi phaùp; baùnh xe aáy, khoâng moät baøn tay ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø con cuûa ngöôøi thuø ñòch.

3. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu naêm phaùp, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc chuyeån Phaùp luaân Voâ thöôïng vôùi phaùp; baùnh xe aáy, khoâng do moät ai ôû ñôøi coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân, Ma, Phaïm thieân hay baát cöù ai ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát nghóa, bieát phaùp, bieát vöøa phaûi, bieát thôøi vaø bieát hoäi chuùng.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc chuyeån Phaùp luaân Voâ Thöôïng vôùi phaùp; baùnh xe aáy, khoâng moät ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân, Ma, Phaïm thieân hay baát cöù ai ôû ñôøi.

(II) (132) Chuyeån Luaân Vöông (2)

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng vua Chuyeån Luaân tieáp tuïc chuyeån vaän baùnh xe phaùp do phuï vöông ñaõ chuyeån vaän; baùnh xe aáy, khoâng moät baøn tay ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø con cuûa ngöôøi thuø ñòch. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng vua Chuyeån Luaân bieát nghóa, bieát phaùp, bieát vöøa phaûi, bieát thôøi vaø bieát hoäi chuùng.

Thaønh töïu naêm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng vua Chuyeån Luaân tieáp tuïc chuyeån vaän baùnh xe phaùp do phuï vöông ñaõ chuyeån vaän; baùnh xe aáy, khoâng moät baøn tay ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø con cuûa ngöôøi thuø ñòch.

3. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Saøriputta thaønh töïu naêm phaùp chôn chaùnh tieáp tuïc chuyeån vaän Voâ thöôïng phaùp luaân do Nhö Lai ñaõ chuyeån vaän; baùnh xe aáy, khoâng do moät ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân, Ma, Phaïm thieân hay baát cöù ai ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo Saøriputta bieát nghóa lôïi, bieát phaùp, bieát vöøa ñuû, bieát thôøi vaø bieát hoäi chuùng.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Saøriputta chôn chaùnh tieáp tuïc chuyeån vaän Voâ thöôïng phaùp luaân do Nhö Lai ñaõ chuyeån vaän; baùnh xe aáy, khoâng do moät ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi, daàu laø Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân, Ma, Phaïm thieân hay baát cöù ai ôû ñôøi.

(III) (133) Chuyeån Luaân Vöông (3)

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, ai laø vua Chuyeån Luaân ñuùng phaùp phaùp vöông, vò aáy chuyeån vaän baùnh xe khoâng phaûi khoâng thuoäc cuûa vua.

Khi nghe noùi vaäy, moät vò Tyû-kheo baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ai laø vua cho vua Chuyeån Luaân ñuùng phaùp phaùp vöông?

- Chính laø phaùp, naøy Tyû-kheo.

Theá Toân noùi vaäy.

2. - ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân ñuùng phaùp phaùp vöông, y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng. Vò naøy saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp cho daân chuùng trong nöôùc.

3. Laïi nöõa, naøy Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân ñuùng phaùp phaùp vöông, y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng. Vò naøy saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp cho caùc Saùt-ñeá-lî, tuøy haønh, cho quaân ñoäi, cho caùc Baø-la-moân gia chuû, cho daân chuùng thò traán vaø quoác ñoä, cho caùc Sa-moân, Baø-la-moân, cho caùc loaøi thuù vaø loaøi chim.

Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, vua Chuyeån Luaân ñuùng phaùp phaùp vöông aáy, y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng, sau khi saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp cho daân chuùng trong nöôùc. Sau khi saép ñaët moät söï phoøng hoä baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp cho caùc Saùt-ñeá-lî, tuøy tuøng, cho quaân ñoäi, cho caùc Baø-la-moân gia chuû, cho daân chuùng chaán vaø quoác ñoä, cho caùc Sa-moân, Baø-la-moân, cho caùc loaøi thuù vaø loaøi chim, vò aáy chuyeån vaän baùnh xe vôùi phaùp; baùnh xe aáy, khoâng moät baøn tay ai coù theå chuyeån ngöôïc laïi daàu laø con cuûa ngöôøi thuø ñòch.

Cuõng vaäy, naøy Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn Chaùnh Ñaúng Giaùc ñuùng phaùp phaùp vöông, y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng, saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp giöõa caùc haøng Tyû kheo: Thaân nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, thaân nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; khaåu nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, khaåu nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; yù nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, yù nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; maïng soáng nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, maïng soáng nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; laøng, thò traán nhö vaäy caàn phaûi ñi ñeán; laøng, thò traán nhö vaäy khoâng neân ñi ñeán.

4. Laïi nöõa, naøy Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ñuùng phaùp phaùp vöông, y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng, saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp giöõa caùc Tyû-kheo, giöõa caùc Tyû-kheo-ni, giöõa caùc nam cö só, giöõa caùc nöõ cö só: Thaân nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, thaân nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; khaåu nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, khaåu nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; yù nghieäp nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, yù nghieäp nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; maïng soáng nhö vaäy caàn phaûi thöïc haønh, maïng soáng nhö vaäy khoâng neân thöïc haønh; laøng, thò traán nhö vaäy caàn phaûi ñi ñeán; laøng, thò traán nhö vaäy khoâng neân ñi ñeán.

Nhö vaäy, naøy Tyû-kheo, Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ñuùng phaùp phaùp vöông y cöù phaùp, toân kính phaùp, kính troïng phaùp, toân troïng phaùp, laáy phaùp laøm traøng phan, laáy phaùp laøm ngoïn côø, laáy phaùp laøm taêng thöôïng, saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheá ngöï ñuùng phaùp giöõa caùc Tyû-kheo, sau khi saép ñaët moät söï phoøng hoä, baûo veä, cheâ ngöï ñuùng phaùp giöõa caùc Tyû-kheo ni, sau khi saép ñaët moät söï baûo veä, phoøng hoä ñuùng phaùp giöõa caùc nam cö só, sau khi saép ñaët moät söï baûo veä, phoøng hoä ñuùng phaùp giöõa caùc nöõ cö só, Nhö Lai laøm cho chuyeån vaän Voâ thöôïng phaùp luaân vôùi phaùp, baùnh xe aáy khoâng moät Sa-moân hay Baø-la-moân, Thieân Ma hay Phaïm thieân, hay baát cöù ai ôû ñôøi coù theå chuyeån ngöôïc laïi.

(IV) (134) Taïi Moãi Phöông Höôùng

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh soáng taïi phöông höôùng naøo, vò aáy soáng trong lónh vöïc mình chieám ñoaït ñöôïc. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, thieän sanh caû töø maãu heä vaø phuï heä, huyeát thoáng thanh tònh cho ñeán baûy ñôøi toå phuï, khoâng moät veát nhô naøo, moät deøm pha naøo veà vaán ñeà huyeát thoáng thoï sanh; laø nhaø giaøu coù, ñaïi phuù, sung tuùc taøi saûn, ngaân khoá, kho luùa sung maõn; coù uy löïc, ñaày ñuû boán loaïi binh chuûng trung thaønh vaø saün saøng tuaân leänh. Vò tö leänh laø baäc Hieàn trí, tinh luyeän, saùng suoát vaø coù suy tö veà nhöõng vaán ñeà quaù khöù, vò lai, hieän taïi. Vaø boán phaùp naøy khieán danh xöng vò aáy ñöôïc chín muoài. Thaønh töïu vôùi phaùp danh xöng thöù naêm naøy, taïi phöông höôùng naøo vò aáy truù ôû, vò aáy soáng trong laõnh vöïc mình chieám ñoaït ñöôïc. Vì sao? Vì nhö vaäy laø ñòa haït cuûa nhöõng ngöôøi thaéng traän.

Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu nam phaùp, Tyû-kheo soáng taïi phöông höôùng naøo, vò aáy soáng vôùi taâm giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù giôùi, soáng hoä trì vôùi söï hoä trì cuûa giôùi boån, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhieäm, chaáp nhaän, vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp. Nhö vaäy gioáng nhö vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, ñaày ñuû veà thoï sanh. Vò aáy laø baäc nghe nhieàu, thoï trì ñieàu ñöôïc nghe, tích taäp ñieàu ñöôïc nghe, ñoái vôùi caùc phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, coù nghóa, coù vaên, taùn thaùn Phaïm haïnh hoaøn toaøn vieân maõn thanh tònh, ñoái vôùi caùc phaùp nhö vaäy ñöôïc nghe nhieàu, ñöôïc thoï trì, ñöôïc ghi nhôù nhôø ñoïc nhieàu laàn, chuyeân yù quan saùt, kheùo theå nhaäp nhôø chaùnh kieán. Gioáng nhö vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, giaøu coù, ñaïi phuù, sung tuùc taøi saûn, ngaân khoá, kho luùa sung maõn, soáng tinh caàn, tinh taán ñoaïn tröø caùc phaùp baát thieän, thaønh töïu caùc thieän phaùp, noã löïc, kieân trì, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi caùc thieän phaùp. Gioáng nhö vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, ñaày ñuû uy löïc, coù trí tueä, thaønh töïu vôùi trí tueä veà sanh dieät, vôùi söï theå nhaäp thuoäc baäc Thaùnh vaøo con ñöôøng ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. Gioáng nhö vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, ñaày ñuû vôùi vò tö leänh. Boán phaùp naøy khieán söï giaûi thoaùt cuûa vò aáy ñöôïc chín muoài. Thaønh töïu vôùi phaùp giaûi thoaùt thöù naêm naøy, vò aáy truù taïi phöông höôùng naøo, vò aáy truù vôùi taâm giaûi thoaùt. Vì sao? Vì nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø (ñòa haït) cuûa nhöõng taâm giaûi thoaùt.

(V) (135) Muïc Ñích(1)

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh coù hy voïng veà quoác ñoä. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-l. ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, thieän sanh caû töø maãu heä vaø phuï heä, huyeát thoáng thanh tònh cho ñeán baûy ñôøi toå phuï, khoâng moät veát nhô naøo, moät deøm pha naøo veà vaán ñeà huyeát thoáng thoï sanh; ñeïp trai, khaû aùi, laøm ñeïp loøng moïi ngöôøi vôùi dung saéc thuø thaéng nhö hoa sen, ñöôïc cha meï thöông yeâu öa thích, ñöôïc daân chuùng quoác ñoä thò traán thöông yeâu öa thích; ñoái vôùi caùc ngheà nghieäp thuoäc vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, nhö ngheà voi, ngöïa, xe, cung vaø chuoâi göôm, vò aáy hoaøn toaøn ñöôïc huaán luyeän. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta ñöôïc thieän sanh caû töø maãu heä vaø phuï heä, huyeát thoáng thanh tònh cho ñeán baûy ñôøi toå phuï, khoâng moät veát nhô naøo, moät deøm pha naøo veà vaán ñeà huyeát thoáng thoï sanh; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng veà quoác ñoä? Ta ñeïp trai, khaû aùi, laøm ñeïp loøng moïi ngöôøi vôùi dung saéc thuø thaéng nhö hoa sen, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng veà quoác ñoä? Ta ñöôïc cha meï thöông yeâu öa thích, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng veà quoác ñoä? Ta ñöôïc daân chuùng quoác ñoä thò traán thöông yeâu öa thích, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng veà quoác ñoä? Ñoái vôùi caùc ngheà nghieäp thuoäc vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh nhö ngheà voi, ngöïa xe, cung vaø chuoâi göôm ta hoaøn toaøn ñöôïc huaán luyeän, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng veà quoác ñoä?"

Thaønh töïu naêm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh ñaët hy voïng vaøo quoác ñoä. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu naêm phaùp, Tyû-kheo ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Theá naøo laø naêm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû kheo coù loøng tin ôû söï giaùc ngoä cuûa Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân". Tyû-kheo aáy ít beänh, ít naõo, söï tieâu hoùa ñöôïc ñieàu hoøa, khoâng laïnh quaù, khoâng noùng quaù, trung bình, hôïp vôùi tinh taán. Tyû-kheo aáy khoâng löøa ñaûo, doái gaït, neâu roõ töï mình nhö chaân ñoái vôùi baäc Ñaïo sö, ñoái vôùi caùc vò saùng suoát, hay ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh. Tyû-kheo aáy soáng tinh caàn tinh taán, töø boû caùc phaùp baát thieän, thaønh töïu vôùi caùc thieän phaùp. Tyû-kheo aáy coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä höôùng ñeán sanh dieät caùc phaùp, Thaønh töïu söï theå nhaäp thuoäc baäc Thaùnh, ñöa ñeán chaân chaùnh ñoaïn dieät khoå ñau. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta coù loøng tin ôû söï giaùc ngoä cuûa Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn,...Phaät, Theá Toân". Taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc? Ta ít beänh, ít naõo, söï tieâu hoùa ñöôïc ñieàu hoøa, khoâng laïnh quaù, khoâng noùng quaù, trung bình, hôïp vôùi tinh taán, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Ta khoâng löøa ñaûo, doái gaït, neâu roõ töï mình nhö chaân ñoái vôùi baäc Ñaïo sö, ñoái vôùi caùc vò saùng suoát, hay ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc?. Ta soáng tinh caàn tinh taán, töø boû caùc phaùp baát thieän, thaønh töïu caùc thieän phaùp, noã löïc, kieân trì, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi caùc thieän phaùp, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc? Ta coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä höôùng ñeán sanh dieät cuûa caùc phaùp, thaønh töïu söï theå nhaäp thuoäc baäc Thaùnh, ñöa ñeán chôn chaùnh ñoaïn dieät khoå ñau, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc?"

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaët hy voïng vaø söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc.

(VI) (136) Muïc Ñích (2)

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh ñaët hy voïng veà phoù vöông. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, thieän sanh caû töø maãu heä vaø phuï heä, huyeát thoáng thanh tònh cho ñeán baûy ñôøi toå phuï, khoâng moät veát nhô naøo, moät deøm pha naøo veà vaán ñeà huyeát thoáng thoï sanh; ñeïp trai, khaû aùi, laøm ñeïp loøng moïi ngöôøi vôùi dung saéc thuø thaéng nhö hoa sen; ñöôïc cha meï thöông yeâu, öa thích; ñöôïc quaân ñoäi thöông yeâu, öa thích; coù trí tueä, thieän xaûo, thoâng minh, coù khaû naêng suy nghó nhöõng vaán ñeà quaù khöù, töông lai, hieän taïi. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta ñöôïc thieän sanh caû töø maãu heä vaø phuï heä, huyeát thoáng thanh tònh cho ñeán baûy ñôøi toå phuï, khoâng moät veát nhô naøo, moät deøm pha naøo veà vaán ñeà huyeát thoáng thoï sanh; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo ñòa vöông phoù vöông? Ta ñeïp trai, khaû aùi, laøm ñeïp loøng moïi ngöôøi vôùi dung saéc thuø thaéng nhö hoa sen, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo ñòa vò phoù vöông? Ta ñöôïc cha meï thöông yeâu, öa thích, taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo ñòa vò phoù vöông? Ta ñöôïc quaân ñoäi thöông yeâu, öa thích; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo ñòa vò phoù vöông? Ta laø baäc coù trí tueä, thieän xaûo, thoâng minh, coù khaû naêng suy nghó nhöõng vaán ñeà quaù khöù, töông lai, hieän taïi; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo ñòa vò phoù vöông?".

Thaønh töïu naêm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con tröôûng cuûa vua Saùt-ñeá-lî ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh ñaët hy voïng vaøo ñòa vò phoù vöông. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu naêm phaùp ñaët hy voïng vaøo söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Theá naøo laø naêm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Vò Tyû-kheo coù giôùi, soáng hoä trì vôùi söï hoä trì cuûa giôùi boån, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhieäm, chaáp nhaän, vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp; laø baäc nghe nhieàu, giöõ gìn ñieàu ñöôïc nghe, tích taäp ñieàu ñöôïc nghe, ñoái vôùi caùc phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, coù nghóa, coù vaên, taùn thaùn Phaïm haïnh hoaøn toaøn vieân maõn thanh tònh, ñoái vôùi caùc phaùp nhö vaäy, ñöôïc nghe nhieàu, ñöôïc thoï trì, ñaõ ñöôïc ghi nhôù nhôø ñoïc tuïng, chuyeân yù quaùn saùt, kheùo theå nhaäp nhôø chaùnh kieán; ñoái vôùi Boán nieäm xöù, taâm kheùo an truù; vò aáy soáng tinh caàn tinh taán ñoaïn tröø caùc phaùp baát thieän, laøm cho thaønh töïu caùc thieän phaùp, noã löïc, kieân trì, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi caùc thieän phaùp; coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä veà sanh dieät, vôùi söï theå nhaäp thuoäc baäc Thaùnh vaøo con ñöôøng ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. Vò aáy suy nghó nhö sau: "Ta coù giôùi, soáng hoä trì vôùi söï hoä trì cuûa giôùi boån, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhieäm, ta chaáp nhaän vaø hoïc taäp caùc thieän phaùp; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc? Ta laø ngöôøi nghe nhieàu, gìn giöõ ñieàu ñöôïc nghe, tích taäp ñieàu ñöôïc nghe. Ñoái vôùi caùc phaùp sô thieän, trung thieän, haäu thieän, coù nghóa, coù vaên, taùn thaùn Phaïm haïnh hoaøn toaøn vieân maõn thanh tònh, ñoái vôùi caùc phaùp nhö vaäy, ta ñöôïc nghe nhieàu, ñöôïc thoï trì, ñöôïc ghi nhôù nhôø ñoïc tuïng, chuyeân yù quaùn saùt, kheùo theå nhaäp nhôø chaùnh kieán; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc? Ta kheùo an truù taâm ta vaøo Boán nieäm xöù; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc? Ta soáng tinh caàn tinh taán, ñoaïn tröø caùc phaùp baát thieän, laøm cho thaønh töïu caùc thieän phaùp, noã löïc, kieân trì, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi caùc thieän phaùp; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc? Ta laø baäc coù trí tueä, thaønh töïu trí tueä veà sanh dieät, vôùi söï theå nhaäp thuoäc baäc Thaùnh vaøo con ñöôøng ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau; taïi sao ta laïi khoâng ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc?"

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaët hy voïng vaøo söï hoaïi dieät caùc laäu hoaëc.

(VII) (137) Nguû Raát Ít

1. - Naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ban ñeâm nguû ít, thöùc nhieàu. Theá naøo laø naêm?

2. Ngöôøi ñaøn baø, naøy caùc Tyû-kheo, thao thöùc ñeán ñaøn oâng, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu. Ngöôøi ñaøn oâng, naøy caùc Tyû-kheo, thao thöùc ñeán ñaøn baø, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu. Ngöôøi aên troäm, naøy caùc Tyû-kheo, thao thöùc ñeán ñoà aên troäm, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu. Vò vua, naøy caùc Tyû-kheo, lo laéng caùc coâng vieäc cuûa vua, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu. Vò Tyû-kheo, naøy caùc Tyû-kheo, thao thöùc ñeán ly heä phöôïc, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu.

Naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ban ñeâm nguû ít thöùc nhieàu.

(VIII) (138) AÊn Caùc Ñoà Thöïc Vaät

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, moät con voi cuûa vua aên ñoà aên nhieàu, choaùn chieám nhieàu choã, vung vaõi ñaïi tieän, naém giöõ theû ñoà aên ñöôïc goïi laø con voi cuûa vua. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc saéc, khoâng kham nhaãn caùc tieáng, khoâng kham nhaãn caùc höông, khoâng kham nhaãn caùc vò, khoâng kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, moät con voi cuûa vua aên ñoà aên nhieàu, choaùn chieám nhieàu choã, vung vaõi ñaïi tieän, naém giöõ theû ñoà aên ñöôïc goïi laø con voi cuûa vua. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu naêm phaùp, Tyû-kheo aên ñoà aên nhieàu, choaùn chieám nhieàu choã, laøm ñoå giöôøng naèm vaø naém giöõ theû ñoà aên, ñöôïc xem chæ laø moät Tyû-kheo. Theá naøo laø naêm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc saéc, khoâng kham nhaãn caùc tieáng, khoâng kham nhaãn caùc höông, khoâng kham nhaãn caùc vò, khoâng kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät Tyû-kheo aên ñoà aên nhieàu, choaùn chieám nhieàu choã, laøm ñoå giöôøng naèm vaø naém giöõ phieáu ñoà aên, vò aáy ñöôïc goïi chæ laø moät Tyû-kheo.

(IX) (139) Khoâng Coù Theå Kham Nhaãn

1. - Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khoâng xöùng ñaùng cho vua, khoâng laø taøi saûn cuûa vua khoâng ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc saéc, khoâng kham nhaãn caùc tieáng, khoâng kham nhaãn caùc höông, khoâng kham nhaãn caùc vò, khoâng kham nhaãn caùc xuùc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc saéc?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, khi ñi ñeán chieán traän, thaáy ñoaøn voi hay thaáy ñoaøn ngöïa, hay thaáy ñoaøn xe, hay thaáy ñoaøn boä binh ñaõ chuøn chaân, ruûn chí, khoâng coøn can ñaûm, khoâng theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn ñoái vôùi caùc saéc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc tieáng?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, ñi ñeán chieán traän, khi nghe tieáng voi, nghe tieáng ngöïa, nghe tieáng xe, nghe tieáng boä binh, hay nghe tieáng troáng lôùn, thanh la, tieáng tuø vaø, tieáng troáng nhoû, lieàn chuøn chaân, ruûn chí, khoâng coøn can ñaûm, khoâng theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc tieáng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc höông?

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, khi ñoù ngöûi muøi phaân vaø nöôùc tieåu cuûa caùc con voi cuûa vua thuoäc loaïi quyù chuûng ñaõ quen chieán traän, lieàn chuøn chaân, ruûn chí, khoâng coøn can ñaûm, khoâng theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc höông. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc vò?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khi ñi ñeán chieán traän, chaùn ngaáy moät maùng coû vaø nöôùc, hay chaùn ngaáy hai, ba, boán hay naêm maùng coû vaø nöôùc, lieàn chuøn chaân, ruûn chí, khoâng coøn can ñaûm, khoâng theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc vò. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc xuùc?

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, khi bò truùng moät muõi teân, hay hai, hay ba, hay boán, hay naêm muõi teân, lieàn chuøn chaân, ruûn chí, khoâng coøn can ñaûm, khoâng theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua khoâng kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, moät con voi cuûa vua khoâng xöùng ñaùng cuûa vua, khoâng laø taøi saûn cuûa vua, khoâng ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, moät vò Tyû-kheo thaønh töïu naêm phaùp khoâng ñaùng cung kính, khoâng ñaùng toân troïng, khoâng ñaùng cuùng döôøng, khoâng ñaùng chaép tay, khoâng coøn laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc saéc, khoâng kham nhaãn caùc tieáng, khoâng kham nhaãn caùc höông, khoâng kham nhaãn caùc vò, khoâng kham nhaãn caùc xuùc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc saéc?

9. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc lieàn tham ñaém caùc saéc khaû aùi, taâm khoâng theå ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc saéc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc tieáng?

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi tai nghe tieáng lieàn tham ñaém caùc tieáng khaû aùi, taâm khoâng theå ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc tieáng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc höông?

11. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi muõi ngöûi höông lieàn tham ñaém caùc höông khaû aùi, taâm khoâng theå ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc höông. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc vò?

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi löôõi neám vò lieàn tham ñaém caùc vò khaû aùi, taâm khoâng theå ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc vò. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc xuùc?

13. ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, Tyû-kheo khi thaân caûm xuùc lieàn tham ñaém caùc xuùc khaû aùi, taâm khoâng theå ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo khoâng kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng ñaùng ñöôïc cung kính, khoâng ñaùng ñöôïc toân troïng, khoâng ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, khoâng ñaùng ñöôïc chaép tay, khoâng coøn laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.

14. Thaønh töïu naêm chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua xöùng ñaùng cho vua duøng, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Theá naøo laø naêm?

15. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua kham nhaãn caùc saéc, kham nhaãn caùc tieáng, kham nhaãn caùc höông, kham nhaãn caùc vò, kham nhaãn caùc xuùc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc saéc?

16. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, ñi ñeán chieán traän, khi thaáy ñoaøn voi hay khi thaáy ñoaøn ngöïa, hay khi thaáy ñoaøn xe, hay khi thaáy ñoaøn boä binh, lieàn khoâng chuøn chaân, ruûn chí, coù ñuû can ñaûm, coù theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua kham nhaãn caùc saéc. Vaø theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua kham nhaãn caùc tieáng?

17. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, ñi ñeán chieán traän, khi nghe tieáng voi, hay khi nghe tieáng ngöïa, hay khi nghe tieáng xe, hay khi nghe tieáng boä binh, hay khi nghe tieáng troáng lôùn, thanh la, tuø vaø, troáng nhoû, khoâng chuøn chaân, khoâng ruûn chí, coù ñuû can ñaûm, coù theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc tieáng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc höông?

18. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, ñoái vôùi caùc con voi cuûa vua thuoäc loaïi quyù chuûng, quen thuoäc chieán traän, khi noù ngöûi muøi phaân vaø nöôùc tieåu cuûa nhöõng con voi aáy, noù khoâng chuøn chaân, khoâng ruûn chí, coù ñuû can ñaûm, coù theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua kham nhaãn caùc höông. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc vò?

19. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, khinh mieät moät maùng coû vaø nöôùc, hoaëc hai, hoaëc ba, hoaëc boán hoaëc naêm maùng coû vaø nöôùc, khoâng chuøn chaân, khoâng ruûn chí, coù ñuû can ñaûm, coù theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua kham nhaãn caùc vò. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc xuùc?

20. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, khi bò moät muõi teân baén truùng, hoaëc hai, hoaëc ba, hoaëc boán, hoaëc naêm, khoâng chuøn chaân, khoâng ruûn chí, coù ñuû can ñaûm, coù theå tham gia chieán traän. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua xöùng ñaùng cho vua, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc goïi laø bieåu töôïng cuûa vua. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu naêm phaùp, vò Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

21. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc saéc, kham nhaãn caùc tieáng, kham nhaãn caùc höông, kham nhaãn caùc vò, kham nhaãn caùc xuùc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo kham nhaãn caùc saéc?

22. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, khoâng tham ñaém caùc saéc khaû aùi, coù theå giöõ taâm ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc saéc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo kham nhaãn caùc tieáng?

23. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi tai nghe tieáng, khoâng tham ñaém caùc tieáng khaû aùi, coù theå giöõ taâm ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc tieáng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo kham nhaãn caùc höông?

24. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi muõi ngöûi caùc höông, khoâng tham ñaém caùc höông khaû aùi, coù theå giöõ taâm ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc höông. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo kham nhaãn caùc vò?

25. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi löôõi neám caùc vò, khoâng tham ñaém caùc vò khaû aùi, coù theå giöõ taâm ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc vò. Vaø theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo kham nhaãn caùc xuùc?

26. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi thaân caûm caùc xuùc, khoâng tham ñaém caùc xuùc khaû aùi, coù theå giöõ taâm ñònh tónh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc xuùc.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.

(X) (140) Bieát Nghe

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua xöùng ñaùng cho vua, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua bieát nghe, bieát saùt haïi, bieát phoøng hoä, bieát kham nhaãn, bieát ñi ñeán. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua bieát nghe?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, khi ngöôøi naøi sai laøm moät coâng taùc hoaëc ñaõ laøm töø tröôùc, hoaëc chöa laøm töø tröôùc, nhieät taâm taùc yù, hoaøn toaøn chuù taâm, loùng tai vaø nghe. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua bieát nghe. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua bieát saùt haïi?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua ñi ñeán chieán traän, gieát voi, gieát keû cöôõi voi, gieát ngöïa, gieát keû cöôõi ngöïa, phaù xe, gieát keû cöôõi xe, gieát caùc boä binh. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø con voi cuûa vua bieát saùt haïi. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua bieát phoøng hoä?

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, ñi ñeán chieán traän, con voi cuûa vua phoøng hoä phaàn thaân tröôùc, phoøng hoä phaàn thaân sau, phoøng hoä ñaàu, phoøng hoä tai, phoøng hoä ngaø, phoøng hoä voøi, phoøng hoä ñuoâi, phoøng hoä ngöôøi cöôõi voi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua bieát phoøng hoä. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua bieát kham nhaãn?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua khi laâm traän, kham nhaãn bò thöông ñaâm, kham nhaãn bò kieám ñaâm, kham nhaãn bò truùng teân, kham nhaãn caùc thöù tieáng, nhö tieáng troáng lôùn, tieáng thanh la, tieáng tuø vaø, tieáng troáng nhoû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua bieát kham nhaãn. Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con voi cuûa vua bieát ñi ñeán?

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua, khi ngöôøi naøi (huaán luyeän voi) sai ñi veà höôùng naøo, hoaëc tröôùc kia ñaõ coù ñi, hay tröôùc kia chöa coù ñi, lieàn mau maén ñi veà choã aáy. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua bieát ñi ñeán.

Thaønh töïu naêm chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, con voi cuûa vua xöùng ñaùng laø cuûa vua, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc goïi laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu naêm phaùp, vò Tyû-kheo xöùng ñaùng ñöôïc cung kính, xöùng ñaùng ñöôïc toân troïng, xöùng ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, xöùng ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø ngöôøi bieát nghe, bieát saùt haïi, bieát phoøng hoä, bieát kham nhaãn, bieát ñi ñeán. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát nghe?

9. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai thuyeát ñöôïc thuyeát giaûng, nhieät taâm, taùc yù, hoaøn toaøn chuù taâm laéng tai nghe phaùp. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo bieát nghe. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát saùt haïi?

10. ÔÛ daây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi caùc duïc taâm ñaõ khôûi leân, khoâng coù gìn giöõ, nhöng töø boû, goät saïch, laøm cho hoaïi dieät, laøm cho ñi ñeán khoâng hieän höõu; ñoái vôùi saân taàm ñaõ sanh...ñoái vôùi caùc haïi taàm ñaõ sanh...ñoái vôùi caùc phaùp aùc, baát thieän ñaõ sanh hay chöa sanh, khoâng coù gìn giöõ nhöng töø boû, goät saïch, laøm cho hoaïi dieät, laøm cho ñi ñeán khoâng hieän höõu. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo bieát saùt haïi. Vaø theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo bieát phoøng hoä?

11. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì vì nhaõn caên khoâng ñöôïc baûo veä, khieán cho tham aùi, öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo töï cheá ngöï nguyeân nhaân aáy hoä trì nhaõn caên, thöïc haønh söï hoä trì nhaõn caên. Khi tai nghe tieáng...khi muõi ngöûi höông...khi löôõi neám vò...khi thaân caûm xuùc...khi yù nhaän thöùc caùc phaùp, vò aáy khoâng naém giöõ töôùng chung, khoâng naém giöõ töôùng rieâng. Nhöõng nguyeân nhaân gì vì yù caên khoâng ñöôïc cheá ngöï, khieán cho tham aùi, öu bi, caùc aùc baát thieän phaùp khôûi leân, Tyû-kheo cheá ngöï nguyeân nhaân aáy, hoä trì yù caên, thöïc haønh söï hoä trì yù caên. Nhö vaäy, naøy caùc Ty-kheo, laø Tyû-kheo bieát phoøng hoä. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo bieát kham nhaãn?

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn laïnh, noùng, ñoùi khaùt, söï xuùc phaïm cuûa ruoài, muoãi, gioù, söùc noùng maët trôøi, caùc loaøi boø saùt, nhöõng caùch noùi maï lî, phæ baùng, caùc caûm thoï veà thaân, nhöõng caûm thoï thoáng khoå, khoác lieät, nhoùi ñau, choùi ñau, khoâng sung söôùng, khoâng thích thuù, cheát ñieáng ngöôøi. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo kham nhaãn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø vò Tyû-kheo bieát ñi ñeán?

13. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, phöông höôùng naøo tröôùc kia chöa töøng ñi, taïi ñaây moïi haønh ñöôïc chæ tònh, moïi sanh y ñöôïc töø boû, aùi ñöôïc ñoaïn dieät, ly tham, hoaïi dieät, Nieát-baøn, vò aáy ñi ñeán choã aáy moät caùch mau choùng. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø vò Tyû-kheo bieát ñi ñeán.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi.
 
 

XV. Phaãm Tikandaki

(I) (141) Cho Laø Khinh

1. - Naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

2. Sau khi cho, khinh reõ; sau khi cuøng soáng, khinh reõ; mieäng nuoát taát caû; ngöôøi khoâng vöõng chaéc; ngöôøi aùm ñoän ngu si. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi sau khi cho, khinh mieät?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi cho ngöôøi khaùc caùc ñoà nhu yeáu nhö y aùo, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Vò aáy suy nghó: "Ta laø ngöôøi cho, ngöôøi naøy laø ngöôøi nhaän". Sau khi cho, vò aáy khinh reõ (ngöôøi nhaän).

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi sau khi cho, khinh reõ. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi, sau khi soáng chung, khinh reõ?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi cuøng soáng vôùi ngöôøi, hai hay ba naêm. Do soáng vôùi ngöôøi aáy, vò aáy khinh reõ ngöôøi aáy.

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi sau khi soáng chung, khinh reõ. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi mieäng nuoát taát caû?

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khi nghe ngöôøi ta taùn thaùn hay chæ trích ngöôøi khaùc, lieàn mau maén thích thuù.

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi mieäng nuoát taát caû. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi khoâng vöõng chaéc?

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi coù loøng tin nhoû beù, coù loøng tín ngöôõng nhoû beù, coù loøng aùi moä nhoû beù, coù tònh tín nhoû beù.

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi khoâng vöõng chaéc. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø haïng ngöôøi aùm ñoän ngu si?

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng bieát caùc phaùp thieän, baát thieän, khoâng bieát caùc phaùp toäi, khoâng toäi, khoâng bieát caùc phaùp haï lieät, thuø thaéng, khoâng bieát caùc phaùp döï phaàn ñen traéng.

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haïng ngöôøi aùm ñoän ngu si.

Naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi.

(II) (142) Laøm Sai Laïc

1. - Coù naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, coù maët, hieän höõu ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi laøm ñieàu vi phaïm vaø hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù dö taøn. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi laøm ñieàu vi phaïm, nhöng khoâng hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù dö taøn. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng laøm ñieàu vi phaïm, coù hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù dö taøn. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng laøm ñieàu vi phaïm, khoâng coù hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù dö taøn. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù haïng ngöôøi khoâng laøm ñieàu vi phaïm, khoâng coù hoái haän, vaø nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù dö taøn.

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, haïng ngöôøi naøy laøm ñieàu vi phaïm vaø hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây, caùc phaùp aùc baát thieän aáy khôûi leân ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn. Haïng ngöôøi naøy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm ñaõ coù maët nôi Toân giaû. Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän ñöôïc taêng tröôûng. Laønh thay, neáu Toân giaû sau khi ñoaïn taän caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm, sau khi loaïi boû caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän, haõy tu taäp taâm vaø tueä! Nhö vaäy, Toân giaû seõ trôû thaønh ñoàng ñaúng vôùi haïng ngöôøi thöù naêm aáy".

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, haïng ngöôøi laøm ñieàu vi phaïm, nhöng khoâng hoái haän, vaø khoâng nhö thaät roõ bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây caùc phaùp aùc baát thieän aáy ñaõ sanh, ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn. Ngöôøi naøy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm ñaõ coù maët nôi Toân giaû. Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän khoâng coù taêng tröôûng. Laønh thay, neáu Toân giaû sau khi ñoaïn taän caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm, haõy tu taäp taâm vaø tueä! Nhö vaäy, Toân giaû seõ trôû thaønh ñoàng ñaúng vôùi haïng ngöôøi thöù naêm aáy".

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, haïng ngöôøi naøy khoâng laøm ñieàu vi phaïm, coù hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây caùc phaùp aùc baát thieän aáy ñaõ sanh, ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn. Ngöôøi naøy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm khoâng coù maët nôi Toân giaû. Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän coù taêng tröôûng. Laønh thay, neáu Toân giaû sau khi loaïi boû caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän, haõy tu taäp taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt! Nhö vaäy, Toân giaû seõ trôû thaønh ñoàng ñaúng vôùi haïng ngöôøi thöù naêm aáy".

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, haïng ngöôøi naøy khoâng laøm ñieàu vi phaïm, khoâng hoái haän, khoâng nhö thaät bieát taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt aáy; chính ôû ñaây caùc phaùp aùc baát thieän aáy ñaõ sanh ñöôïc ñoaïn dieät khoâng coù dö taøn. Ngöôøi naøy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do laøm ñieàu vi phaïm khoâng coù maët nôi Toân giaû. Caùc laäu hoaëc ñöôïc sanh do hoái haän khoâng coù taêng tröôûng. Laønh thay, Toân giaû haõy tu taäp taâm vaø tueä! Nhö vaäy, Toân giaû seõ trôû thaønh ñoàng ñaúng vôùi haïng ngöôøi thöù naêm aáy".

Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, boán haïng ngöôøi naøy, vôùi haïng ngöôøi thöù naêm ñöôïc giaùo giôùi nhö vaäy, ñöôïc khuyeân daïy nhö vaäy, daàn daàn ñaït ñeán söï ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc.

(III) (143) Taïi Ñeàn Saørandada

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Vesaølì, taïi Ñaïi Laâm, choã giaûng ñöôøng coù noùc nhoïn. Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Vesaølì ñeå khaát thöïc.

Luùc baáy giôø, khoaûng 500 ngöôøi Licchavì ñang ngoài tuï hoïp taøi ñeàn Saørandada, vaø caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân:

2. "Söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Theá naøo laø naêm?

Söï hieän höõu cuûa voi baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa ngöïa baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa ngoïc baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa nöõ baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa cö só baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi.

Söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu naøy khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi".

3. Roài caùc ngöôøi Licchavì aáy ñaët moät ngöôøi ôû treân ñöôøng vaø noùi:

- Naøy Baïn, khi naøo Baïn thaáy Theá Toân ñi ñeán, haõy baùo cho chuùng toâi bieát.

Ngöôøi aáy thaáy Theá Toân töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy, lieàn ñi ñeán caùc ngöôøi Licchavì vaø noùi:

- Thöa Quyù vò, Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc aáy ñaõ ñeán. Nay Quyù vò haõy laøm nhöõng gì Quyù vò nghó laø hôïp thôøi!

Roài caùc ngöôøi Licchavì aáy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, caùc ngöôøi Licchavì aáy baïch Theá Toân:

- Laønh thay, baïch Theá Toân, neáu Theá Toân ñi ñeán ñeàn Saørandada vì loøng thöông töôûng chuùng con!

Theá Toân im laëng nhaän lôøi. Roài Theá Toân ñi ñeán ñeàn Saørandada, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi caùc ngöôøi Licchavì aáy:

- Naøy caùc Licchavì, hoâm nay caùc OÂng ngoài tuï hoïp, noùi ñeán vaán ñeà gì? Vaø vaán ñeàn gì giöõa caùc OÂng ñaõ bò giaùn ñoaïn?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, chuùng con ñang ngoài tuï hoïp, vaán ñeà naøy ñöôïc khôûi leân: "Söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Vaø theá naøo laø naêm? Söï hieän höõu cuûa voi baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa ngöïa baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa ngoïc baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa nöõ baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi; Söï hieän höõu cuûa cö só baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu naøy khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi!".

4. - Ñoái vôùi caùc OÂng, ngöôøi Licchavì ñang thieân naëng veà duïc, cuoäc noùi chuyeän y cöù treân ñuïc ñöôïc khôûi leân. Naøy caùc Licchavì, söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Vaø theá naøo laø naêm?

Söï hieän höõu cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Haïng ngöôøi coù theå thuyeát giaûng Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân boá khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Ngöôøi hieåu ñöôïc lôøi thuyeát giaûng veà Phaùp laø Luaät do Nhö Lai tuyeân boá khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Ngöôøi ñem thöïc haønh caùc phaùp vaø tuøy phaùp ñöôïc hieåu töø lôøi thuyeát giaûng veà Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân boá khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi. Ngöôøi bieát ôn, vaø nhôù ôn khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi.

Söï hieän höõu cuûa naêm chaâu baùu naøy, naøy caùc Licchavì, khoù tìm ñöôïc ôû ñôøi.

(IV) (144) Taïi Röøng Tikandaki

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøketa, taïi röøng Tikandaki. Roài Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo!

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:

2. - Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo thænh thoaûng soáng vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi caùc vaät khoâng gheâ tôûm! Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo thænh thoaûng soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät gheâ tôûm! Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo thænh thoaûng soáng vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi caùc vaät khoâng gheâ tôûm vaø gheâ tôûm! Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo thænh thoaûng soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi caùc vaät gheâ tôûm vaø khoâng gheâ tôûm! Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo sau khi töø boû caû hai vaät khoâng gheâ tôûm vaø gheâ tôûm, truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc! Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân lôïi ích gì, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù theå truù vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät khoâng gheâ tôûm?

3. "Mong raèng, ñoái vôùi caùc phaùp khaû aùi, tham chôù coù khôûi leân nôi ta". Do duyeân lôïi ích naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät khoâng gheâ tôûm. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân lôïi ích theá naøo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät gheâ tôûm?

4. "Mong raèng ñoái vôùi caùc phaùp ñaùng saân haän, loøng saân chôù coù khôûi leân nôi ta" Do duyeân lôïi ích naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät gheâ tôûm. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân lôïi ích theá naøo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät khoâng gheâ tôûm, vaø gheâ tôûm?

5. "Mong raèng ñoái vôùi caùc phaùp khaû aùi, loøng tham chôù coù khôûi leân nôi ta. Mong raèng ñoái vôùi caùc phaùp ñaùng saân haän, loøng saân chôù coù khôûi leân nôi ta". Do duyeân lôïi ích naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät khoâng gheâ tôûm vaø gheâ tôûm. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân lôïi ích theá naøo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät gheâ tôûm vaø khoâng gheâ tôûm?

6. "Mong raèng ñoái vôùi caùc phaùp ñaùng ñöôïc saân haän, loøng saân chôù khôûi leân nôi ta". Do duyeân lôïi ích naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo neân soáng vôùi töôûng khoâng gheâ tôûm ñoái vôùi vaät gheâ tôûm vaø khoâng gheâ tôûm. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do duyeân lôïi ích theá naøo, Tyû-kheo sau khi töø boû caû hai vaät khoâng gheâ tôûm vaø gheâ tôûm, truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc?

7. "Mong raèng daàu laø vaät gì, taïi choã naøo vaø nhö theá naøo, ñoái vôùi caùc phaùp khaû aùi, loøng tham chôù coù khôûi leân nôi ta! Mong raèng daàu laø vaät gì, taïi choã naøo laø nhö theá naøo, ñoái vôùi caùc phaùp ñaùng ñöôïc saân haän, loøng saân chôù coù khôûi leân nôi ta! Mong raèng daàu laø vaät gì, taïi choã naøo vaø nhö theá naøo, ñoái vôùi caùc phaùp coù theå laøm cho si meâ, loøng si khoâng khôûi leân nôi ta!" do duyeân lôïi ích naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo sau khi töø boû caû hai vaät khoâng gheâ tôûm vaø gheâ tôûm, truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc.

(V) (145) Con Ñöôøng Ñeán Ñòa Nguïc

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy töông xöùng bò quaêng vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø naêm?

2. Saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, ñaém say trong röôïu men, röôïu naáy.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy töông xöùng bò quaêng vaøo ñòa nguïc.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân Thieân giôùi. Theá naøo laø naêm?

4. Töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû taø haïnh trong caùc duïc, töø boû noùi laùo, töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân Thieân giôùi.

(VI) (146) Ngöôøi Baïn

1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng ñaùng ñöôïc laøm baïn. Theá naøo laø naêm?

2. Baûo laøm vieäc ñoàng aùng; öa thích kieän tuïng; choáng ñoái caùc Tyû-kheo laõnh ñaïo; soáng ñôøi soáng khoâng coù muïc ñích, keùo daøi ñôøi soáng nhö vaäy; khoâng coù khaû naêng thænh thoaûng trình baøy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû vôùi moät baøi thuyeát phaùp.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng ñaùng ñöôïc laøm baïn.

3. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc laøm moät ngöôøi baïn. Theá naøo laø naêm?

4. Khoâng baûo laøm vieäc ñoàng aùng; khoâng öa thích kieän tuïng; khoâng choáng ñoái caùc Tyû-kheo laõnh ñaïo; khoâng soáng ñôøi soáng khoâng coù muïc ñích, khoâng keùo daøi ñôøi soáng nhö vaäy; coù khaû naêng thænh thoaûng trình baøy, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû vôùi moät baøi thuyeát phaùp.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc laøm baïn.

(VII) (147) Boá Thí Khoâng Xöùng Baäc Chaân Nhaân

1. - Coù naêm loaïi boá thí naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng xöùng baäc Chaân nhaân. Theá naøo laø naêm?

2. Boá thí khoâng cung kính, boá thí khoâng suy nghó, boá thí khoâng töï tay mình, boá thí ñoà quaêng boû, boá thí khoâng nghó ñeán töông lai.

Caùc phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø naêm loaïi boá thí khoâng xöùng baäc Chaân nhaân.

3. Naêm loaïi boá thí naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø loaïi boá thí xöùng baäc Chaân nhaân. Theá naøo laø naêm?

4. Boá thí coù cung kính, boá thí coù suy nghó, boá thí töï tay mình, boá thí ñoà khoâng quaêng boû, boá thí coù nghó ñeán töông lai.

Caùc phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø naêm loaïi boá thí xöùng baäc Chaân nhaân.

(VIII) (148) Boá Thí Xöùng Baäc Chaân Nhaân

1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm loaïi boá thí naøy xöùng baäc Chaân nhaân. Theá naøo laø naêm?

2. Boá thí coù loøng tin, boá thí coù kính troïng, boá thí ñuùng thôøi, boá thí vôùi taâm khoâng göôïng eùp, boá thí khoâng laøm thöông toån mình vaø ngöôøi.

Naøy caùc Tyû-kheo, sau khi boá thí vôùi loøng tin choã naøo, choã naøo, quaû dò thuïc cuûa söï boá thí aáy ñem laïi keát quaû: Ngöôøi aáy ñöôïc giaøu sang, ñaïi phuù, taøi saûn sung maõn, ñeïp trai, deã ngoù, coù thaønh tín vaø thaønh töïu dung saéc thì thaéng nhö hoa sen.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, sau khi boá thí coù cung kính, choã naøo, choã naøo, quaû dò thuïc cuûa söï boá thí aáy ñem laïi keát quaû: Ngöôøi aáy ñöôïc giaøu sang, ñaïi phuù, taøi saûn sung maõn; vaø caùc con trai, caùc baø vôï, caùc ngöôøi noâ tyø, caùc ngöôøi ñöa tin, caùc ngöôøi laøm coâng, nhöõng ngöôøi aáy ñeàu saün saøng vaâng theo ngöôøi aáy, hoï loùng tai vaø phuïc vuï vôùi taâm hieåu bieát.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, sau khi boá thí ñuùng thôøi, choã naøo, choã naøo, quaû dò thuïc cuûa söï boá thí aáy ñem laïi keát quaû: Ngöôøi aáy ñöôïc giaøu sang, ñaïi phuù, taøi saûn sung maõn; vaø caùc vaät duïng ñeán vôùi ngöôøi aáy ñuùng thôøi vaø sung tuùc.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, sau khi boá thí vôùi taâm khoâng göôïng eùp, choã naøo, choã naøo, quaû dò thuïc cuûa söï boá thí aáy ñem laïi keát quaû: Ngöôøi aáy ñöôïc giaøu sang, ñaïi phuù, taøi saûn sung maõn, vaø höôùng taâm thuï höôûng ñaày ñuû naêm duïc coâng ñöùc.

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, sau khi boá thí khoâng laøm thöông toån mình vaø ngöôøi, choã naøo, choã naøo, quaû dò thuïc cuûa söï boá thí aáy ñem laïi keát quaû: Ngöôøi aáy ñöôïc giaøu sang, ñaïi phuù, taøi saûn sung maõn; vaø khoâng moät tai naïn naøo töø ñaâu ñeán, ñeán vôùi taøi saûn cuûa ngöôøi aáy, hoaëc töø löûa, töø nöôùc, töø vua, töø aên troäm, töø caùc ngöôøi thuø ñòch hay töø caùc ngöôøi thöøa töï.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm loaïi boá thí xöùng baäc Chaân nhaân naøy.

(IX) (149) Thôøi Giaûi Thoaùt

1. - Coù naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng ñöôïc thôøi giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

2. Öa thích laøm vieäc (veà thaân), öa thích noùi chuyeän, öa thích nguû, öa thích hoäi chuùng, khoâng quan saùt taâm nhö ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng thôøi giaûi thoaùt.

3. Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho vò Tyû-kheo ñaõ chöùng ñöôïc thôøi giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

4. Khoâng öa thích laøm vieäc (veà thaân), khoâng öa thích noùi chuyeän, khoâng öa thích nguû, khoâng öa thích hoäi chuùng, coù quan saùt taâm nhö ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng thôøi giaûi thoaùt.

(X) (150) Thôøi Giaûi Thoaùt

1. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng thôøi giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

2. Öa thích laøm vieäc (veà thaân), öa thích noùi chuyeän, öa thích nguû, khoâng cheá ngöï caùc caên, khoâng bieát tieát ñoä trong aên uoáng.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng ñöôïc thôøi giaûi thoaùt.

3. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng thôøi giaûi thoaùt. Theá naøo laø naêm?

4. Khoâng öa thích laøm vieäc (veà thaân), khoâng öa thích noùi chuyeän, khoâng öa thích nguû, cheá ngöï caùc caên, bieát tieát ñoä trong aên uoáng.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng ñöa ñeán söï thoái ñoïa cho Tyû-kheo ñaõ chöùng ñöôïc thôøi giaûi thoaùt.
 
 

XVI. Phaåm Dieäu Phaùp

(I) (151) Quyeát Ñònh Taùnh Veà Dieäu Phaùp (1)

1. Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp khoâng coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

2. Khinh lôøi thuyeát giaûng, khinh ngöôøi thuyeát giaûng, khinh töï mình, nghe phaùp vôùi taâm taùn loaïn, khoâng nhöùt taâm vaø khoâng nhö lyù taùc yù.

Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi nghe dieäu phaùp khoâng coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

4. Khoâng khinh lôøi thuyeát giaûng, khoâng khinh ngöôøi thuyeát giaûng, khoâng khinh töï mình, nghe phaùp vôùi taâm khoâng loaïn, nhöùt taâm vaø nhö lyù taùc yù.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp.

(II) (152) Quyeát Ñònh Taùnh Veà Dieäu Phaùp (2)

1. Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp khoâng coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

2. Khinh lôøi thuyeát giaûng, khinh ngöôøi thuyeát giaûng, khinh töï mình, aùc tueä; ñaàn ñoän, caâm ñieác, khoâng taùc yù hieåu bieát ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà khoâng hieåu bieát.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

4. Khoâng khinh lôøi thuyeát giaûng, khoâng khinh ngöôøi thuyeát giaûng, khoâng khinh töï mình, coù trí tueä; khoâng ñaàn ñoän, khoâng caâm ñieác, taùc yù hieåu bieát ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà khoâng hieåu bieát.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp.

(II) (153) Quyeát Ñònh Taùnh Veà Dieäu Phaùp (3)

1. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp khoâng coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

2. Nghe phaùp vôùi taâm cheâ bai, vôùi taâm bò cheâ bai aùm aûnh; nghe phaùp vôùi taâm caät naïn, tìm toøi khuyeát ñieåm; trong khi phaùp ñöôïc giaûng, taâm bò choaùng vaùng, bò chai saïn; aùc tueä; ñaàn ñoän, caâm ñieác, khoâng taùc yù hieåu bieát ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà khoâng hieåu bieát.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp khoâng coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp. Theá naøo laø naêm?

4. Nghe phaùp vôùi taâm khoâng cheâ bai, khoâng bò cheâ bai aùm aûnh; nghe phaùp vôùi taâm khoâng caät naïn, khoâng tìm toøi khuyeát ñieåm; trong khi phaùp ñöôïc giaûng, taâm khoâng bò choaùng vaùng, khoâng bò chai saïn; coù trí tueä; khoâng ñaàn ñoän, khoâng caâm ñieác, taùc yù hieåu bieát ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà khoâng hieåu bieát.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi nghe dieäu phaùp coù theå nhaäp vaøo quyeát ñònh taùnh, chaùnh taùnh trong caùc thieän phaùp.

(IV) (154) Dieäu Phaùp Hoãn Loaïn (1)

1. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, bieán maát. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo khoâng caån troïng nghe phaùp; khoâng caån troïng hoïc thuoäc loøng phaùp; khoâng caån troïng thoï trì phaùp; khoâng caån troïng quan saùt yù nghóa caùc phaùp ñöôïc thoï trì; khoâng caån troïng thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp sau khi hieåu yù nghóa vaø hieåu phaùp.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, bieán maát.

3. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo caån troïng nghe phaùp; caån troïng hoïc thuoäc loøng phaùp; caån troïng thoï trì phaùp; caån troïng quan saùt yù nghóa caùc phaùp ñöôïc thoï trì; caån troïng thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp sau khi hieåu yù nghóa vaø hieåu phaùp.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

(V) (155) Dieäu Phaùp Hoãn Loaïn (2)

1. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, vaø bieán maát. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo khoâng hoïc thuoäc loøng Kheá kinh, öùng tuïng, Kyù thuyeát, Phuùng tuïng, Khoâng hoûi töï noùi, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu phaùp, Trí giaûi hay Phöông quaûng. Ñaây laø phaùp thöù nhaát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo khoâng thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù hai, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo khoâng ñeå cho caùc ngöôøi khaùc noùi phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù ba, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo khoâng coù ñoïc tuïng phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo vôùi taâm khoâng tuøy taàm, khoâng tuøy töù, vôùi yù khoâng tuøy quaùn phaùp nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù naêm, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, vaø bieán maát.

7. Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát. Theá naøo laø naêm?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo hoïc thuoäc loøng phaùp, Kheá kinh, öùng tuïng, Kyù thuyeát, Phuùng tuïng, Khoâng hoûi töï noùi, Nhö thò thuyeát, Boån sanh, Vò taèng höõu phaùp, Trí giaûi hay Phöông quaûng. Ñaây laø phaùp thöù nhaát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

9. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo thuyeát phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù hai, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn vaø khoâng bieán maát.

10. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo ñeå cho caùc ngöôøi khaùc noùi phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù ba, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp ñöôïc an truù, khoâng hoãn loaïn vaø khoâng bieán maát.

11. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo ñoïc tuïng phaùp moät caùch roäng raõi nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn vaø khoâng bieán maát.

6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo vôùi tuøy taàm, tuøy töù, vôùi yù tuøy quaùn phaùp nhö ñaõ ñöôïc nghe, nhö ñaõ ñöôïc hoïc thuoäc loøng. Ñaây laø phaùp thöù naêm, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

(VI) (156) Dieäu Phaùp Hoãn Loaïn (3)

1. - Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, vaø bieán maát. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo hoïc thuoäc loøng kinh ñieån bò naém giöõ sai laïc, vôùi nhöõng vaên cuù ñaët sai laàm. Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi vaên cuù ñaët sai laàm, yù nghóa bò höôùng daãn sai laïc. Ñaây laø phaùp thöù nhaát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo laø nhöõng ngöôøi khoù noùi, ñaày ñuû nhöõng taùnh khieán hoï trôû thaønh khoù noùi, khoù kham nhaãn, khoâng cung kính ñoùn nhaän khi ñöôïc giaûng daïy. Ñaây laø phaùp thöù hai, naøy caùc Tyû-kheo, khieán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieát maát.

4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc Tyû-kheo nghe nhieàu Thaùnh giaùo ñöôïc trao truyeàn, laø baäc trì Phaùp, trì Luaät, trì Toaùt yeáu, caùc vò aáy khoâng caån troïng ñeå cho caùc ngöôøi khaùc noùi phaùp. Do duyeân naøy cuûa hoï, Kheá kinh nhö bò ñöùt goác, khoâng coøn laø choã nöông töïa. Ñaây laø phaùp thöù ba, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo tröôûng laõo laø nhöõng vò soáng ñaày ñuû, bieáng nhaùc, daãn ñaàu trong thoái ñoïa, töø boû gaùnh naëng vieãn ly, khoâng coù haêng haùi tinh taán ñeå chöùng ñaït nhöõng gì chöa chuùng ñaït, chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Vaø quaàn chuùng veà sau seõ ñi theo tri kieán cuûa hoï. Hoï cuõng seõ trôû thaønh nhöõng ngöôøi soáng ñaày ñuû, bieáng nhaùc, daãn ñaàu trong thoái ñoïa, töø boû gaùnh naëng vieãn ly, seõ khoâng haêng haùi tinh taán ñeå chöùng ñaït nhöõng gì chöa chuùng ñaït, chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Taêng bò chia reõ. Khi chuùng Taêng bò chia reõ, naøy caùc Tyû-kheo, coù söï maéng nhieác laãn nhau, coù söï ñaáu khaåu laãn nhau, coù söû thanh tröøng laãn nhau, coù söï taån xuaát laãn nhau. Ai khoâng coù tònh tín khoâng tìm ñöôïc tònh tín, vaø nhöõng ai coù tònh tín coù theå ñoåi khaùc. Ñaây laø phaùp thöù naêm, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn vaø bieán maát.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp hoãn loaïn, vaø bieán maát.

7. Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát. Theá naøo laø naêm?

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo hoïc thuoäc loøng kinh ñieån ñöôïc naém giöõ toát ñeïp, vôùi nhöõng vaên cuù ñöôïc phoái trí chôn chaùnh vaø yù nghóa ñöôïc höôùng daãn chôn chaùnh. Ñaây laø phaùp thöù nhaát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieát maát.

9. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo laø nhöõng ngöôøi deã noùi, deã kham nhaãn, cung kính ñoùn nhaän khi ñöôïc giaûng daïy. Ñaây laø phaùp thöù hai, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

10. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc Tyû-kheo nghe nhieàu Thaùnh giaùo ñöôïc trao truyeàn, laø baäc trì Phaùp, trì Luaät, trì Toaùt yeáu, caùc vò aáy caån troïng ñeå cho caùc ngöôøi khaùc noùi phaùp. Do duyeân naøy cuûa hoï, kinh ñieån khoâng bò ñöùt goác, laø choã nöông töïa. Ñaây laø phaùp thöù ba, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

11. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Tyû-kheo tröôûng laõo khoâng soáng ñaày ñuû, khoâng bieáng nhaùc, töø boû gaùnh naëng ñoïa laïc, daãn ñaàu trong ñôøi soáng vieãn ly, haêng haùi tinh taán ñeå chöùng ñaït nhöõng gì chöa chuùng ñaït, chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Vaø quaàn chuùng veà sau seõ ñi theo tri kieán cuûa hoï. Hoï cuõng seõ trôû thaønh nhöõng ngöôøi khoâng soáng ñaày ñuû, khoâng bieáng nhaùc, töø boû gaùnh naëng ñoïa laïc, daãn ñaàu trong ñôøi soáng vieãn ly, haêng haùi tinh taán ñeå chöùng ñaït nhöõng gì chöa chuùng ñaït, chöùng ñaéc nhöõng gì chöa chöùng ñaéc, chöùng ngoä nhöõng gì chöa chöùng ngoä. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp ñöôïc an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

12. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, chuùng Taêng hoøa hôïp, hoan hyû, khoâng tranh luaän, cuøng moät giaùo lyù, soáng an oån. Khi chuùng Taêng hoøa hôïp, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng coù söï maéng nhieác laãn nhau, khoâng coù söï ñaáu khaåu laãn nhau, khoâng coù söï thanh tröøng laãn nhau khoâng coù söï taån xuaát laãn nhau. Ai khoâng coù tònh tín tìm ñöôïc tònh tín, vaø nhöõng ai coù tònh tín khoâng coù ñoåi khaùc. Ñaây laø phaùp thöù naêm, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp ñöôïc an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

Naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán dieäu phaùp an truù, khoâng hoãn loaïn, khoâng bieán maát.

(VII) (157) AÙc Thuyeát

1. - Lôøi noùi cuûa naêm haïng ngöôøi, naøy caùc Tyû-kheo, laø aùc thuyeát, khi coù söï ñoái chöùng giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Theá naøo laø naêm?

2. Noùi veà tín vôùi ngöôøi khoâng tin, naøy caùc Tyû-kheo, laø aùc thuyeát; noùi veà giôùi vôùi ngöôøi aùc giôùi laø aùc thuyeát; noùi veà nghe nhieàu vôùi ngöôøi nghe ít laø aùc thuyeát; noùi veà boá thí vôùi ngöôøi xan tham laø aùc thuyeát; noùi veà trí tueä vôùi ngöôøi aùc tueä laø aùc thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø noùi veà tín vôùi ngöôøi khoâng tin laø aùc thuyeát?

3. Ngöôøi khoâng tin, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi veà loøng tin lieàn töùc toái, phaãn noä, hieàm khích, maát bình tónh, bieåu loä phaãn noä, saân haän, phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy khoâng thaáy töï mình coù ñaày ñuû loøng tin, do nhaân duyeân aáy, khoâng coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà tín vôùi ngöôøi khoâng coù loøng tin laø aùc thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà giôùi vôùi ngöôøi aùc giôùi laø aùc thuyeát?

4. Ngöôøi aùc giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi veà giôùi lieàn töùc toái, phaãn noä...Vì sao? Vì raèng vò aáy khoâng thaáy töï mình coù ñaày ñuû giôùi, do nhaân duyeân aáy, khoâng coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà giôùi vôùi ngöôøi aùc giôùi laø aùc thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà nghe nhieàu vôùi ngöôøi nghe ít laø aùc thuyeát?

5. Ngöôøi nghe ít, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán nghe nhieàu lieàn töùc toái, phaãn noä...Vì sao? Vì raèng vò aáy khoâng thaáy töï mình coù ñaày ñuû nghe nhieàu, do nhaân duyeân aáy, khoâng coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà nghe nhieàu vôùi ngöôøi nghe ít laø aùc thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà boá thí vôùi ngöôøi xan tham laø aùc thuyeát?

6. Ngöôøi xan tham, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi veà boá thí lieàn töùc toái, phaãn noä...Vì sao? Vì raèng vò aáy khoâng thaáy töï mình coù ñaày ñuû boá thí, do nhaân duyeân aáy, khoâng coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà boá thí vôùi ngöôøi xan tham laø aùc thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà tueä vôùi ngöôøi aùc tueä laø aùc thuyeát?

7. Ngöôøi aùc tueä, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán trí tueä lieàn töùc toái, phaãn noä...Vì sao? Vì raèng vò aáy khoâng thaáy töï mình coù ñaày ñuû trí tueä, do nhaân duyeân aáy, khoâng coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà trí tueä vôùi ngöôøi aùc tueä laø aùc thuyeát.

Lôøi noùi cuûa naêm haïng ngöôøi naøy laø aùc thuyeát, khi coù söï ñoái chöùng giöõa ngöôøi vaø ngöôøi.

8. Lôøi noùi cuûa naêm haïng ngöôøi naøy laø thieän thuyeát, khi coù söï ñoái chöùng giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Theá naøo laø naêm?

9. Thuyeát veà tín cho ngöôøi coù loøng tin, naøy caùc Tyû-kheo, laø thieän thuyeát; thuyeát veà giôùi cho ngöôøi giöõ giôùi laø thieän thuyeát; thuyeát veà nghe nhieàu cho ngöôøi nghe nhieàu laø thieän thuyeát; thuyeát veà boá thí cho ngöôøi boá thí laø thieän thuyeát; thuyeát veà trí tueä cho ngöôøi trí tueä laø thieän thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao thuyeát veà loøng tin cho ngöôøi coù loøng tin laø thieän thuyeát?

10. Ngöôøi coù loøng tin, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán loøng tin thì khoâng töùc toái, khoâng phaãn noä, khoâng hieàm khích, khoâng maát bình tónh, khoâng bieåu loä phaãn noä, saân haän, phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy thaáy töï mình coù ñaày ñuû loøng tin, do nhaân duyeân aáy, coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà tín vôùi ngöôøi coù loøng tin laø thieän thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà giôùi cho ngöôøi giöõ giôùi laø thieän thuyeát?

11. Ngöôøi giöõ giôùi, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán veà giôùi thì khoâng töùc toái, khoâng phaãn noä, khoâng hieàm khích, khoâng maát bình tónh, khoâng bieåu loä phaãn noä, khoâng saân haän, khoâng phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy thaáy töï mình coù ñaày ñuû giôùi, do nhaân duyeân aáy, coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà giôùi vôùi ngöôøi coù giöõ giôùi laø thieän thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà nghe nhieàu cho ngöôøi nghe nhieàu laø thieän thuyeát?

12. Ngöôøi nghe nhieàu, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán nghe nhieàu thì khoâng töùc toái, khoâng phaãn noä, khoâng hieàm khích...khoâng phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy thaáy töï mình coù nghe nhieàu, do nhaân duyeân aáy, coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà nghe nhieàu vôùi ngöôøi coù nghe nhieàu laø thieän thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà boá thí cho ngöôøi boá thí laø thieän thuyeát?

13. Ngöôøi boá thí, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán boá thí thì khoâng töùc toái, khoâng phaãn noä, khoâng hieàm khích...khoâng phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy thaáy töï mình coù boá thí, do nhaân duyeân aáy, coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà boá thí vôùi ngöôøi coù boá thí laø thieän thuyeát. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, taïi sao noùi veà trí tueä cho ngöôøi coù trí tueä laø thieän thuyeát?

14. Ngöôøi trí tueä, naøy caùc Tyû-kheo, khi ñöôïc noùi ñeán trí tueä thì khoâng töùc toái...khoâng phieàn muoän. Vì sao? Vì raèng vò aáy thaáy töï mình coù trí tueä, do nhaân duyeân aáy, coù hyû vaø haân hoan. Do vaäy, noùi veà trí tueä vôùi ngöôøi coù trí tueä laø thieän thuyeát.

Lôøi thuyeát cuûa naêm haïng ngöôøi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø thieän thuyeát khi coù söï ñoái chöùng giöõa ngöôøi vaø ngöôøi.

VIII (158) Sôï Haõi

Quang Pham1. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo rôi vaøo trong sôï haõi. Theá naøo laø naêm?

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù loøng tin, giöõ aùc giôùi, nghe ít, bieáng nhaùc vaø aùc tueä.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo rôi vaøo trong sôï haõi.

3. Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù sôï haõi. Theá naøo laø naêm?

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù loøng tin, coù giôùi, coù nghe nhieàu, tinh caàn tinh taán, coù trí tueä.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù sôï haõi.

(IX) (159) Toân Gæa Udaøyi

1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Kosambì, taïi khu vöôøn Ghosita. Luùc baáy giôø, Toân giaû Udaøyi coù hoäi chuùng cö só ñoâng ñaûo ñoanh vaây ñang ngoài thuyeát phaùp. Toân giaû Ananda thaáy Toân giaû Udaøyi coù hoäi chuùng ñoâng ñaûo ñoanh vaây ñang ngoài thuyeát phaùp, sau khi thaáy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Toân giaû Udaøyi coù hoäi chuùng cö só ñoâng ñaûo ñoanh vaây ñang ngoài thuyeát phaùp.

- Naøy Ananda, thaät khoâng deã gì ñeå thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc. Ñeå thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc, naøy Ananda, sau khi noäi taâm an truù ñöôïc naêm phaùp, môùi neân thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc. Theá naøo laø naêm?

2. "Ta seõ thuyeát phaùp tuaàn töï", thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc caàn phaûi suy nghó nhö vaäy. "Ta seõ thuyeát vôùi maét nhìn vaøo phaùp moân", thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc caàn phaûi suy nghó nhö vaäy. "Ta seõ thuyeát vì loøng töø maãn", thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc caàn phaûi suy nghó nhö vaäy. "Ta seõ thuyeát phaùp, khoâng phaûi vì taøi vaät", thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc caàn phaûi suy nghó nhö vaäy. "Ta seõ thuyeát phaùp, khoâng laøm thöông toån cho mình vaø cho ngöôøi". Thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc caàn phaûi suy nghó nhö vaäy.

- Naøy Ananda, thaät khoâng deã gì ñeå thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc. Ñeå thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc, naøy Ananda, sau noäi taâm an truù ñöôïc naêm phaùp, môùi neân thuyeát phaùp cho caùc ngöôøi khaùc.

(X) (160) Khoù Tröø Khöû

1. - Naêm phaùp naøy khôûi leân, naøy caùc Tyû-kheo, thaät khoù tröø khöû. Theá naøo laø naêm?

2. Tham khôûi leân, thaät khoù tröø khöû; saân khôûi leân, thaät khoù tröø khöû; si khôûi leân, thaät khoù tröø khöû; ham noùi khôûi leân, thaät khoù tröø khöû; taâm lang thang thaät khoù tröø khöû.

Naêm phaùp naøy ñaõ khôûi leân, naøy caùc Tyû-kheo, thaät khoù tröø khöû.
 
 

XVII. Phaåm Hieàm Haän

(I) (161) Tröø Khöû Hieàm Haän (1)

1. - Coù naêm tröø khöû hieàm haän naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, vò Tyû-kheo coù hieàm haän khôûi leân caàn phaûi ñöôïc tröø khöû moät caùch hoaøn toaøn. Theá naøo laø naêm?

2. Trong ngöôøi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, hieàm haän ñöôïc sanh, trong ngöôøi aáy, töø caàn phaûi tu taäp. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

3. Trong ngöôøi naøo, hieàm haän ñöôïc sanh, trong ngöôøi aáy, bi caàn phaûi tu taäp. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

4. Trong ngöôøi naøo, hieàm haän ñöôïc sanh, trong ngöôøi aáy xaû caàn phaûi tu taäp. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

5. Trong ngöôøi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, hieàm haän ñöôïc sanh, trong ngöôøi aáy, voâ nieäm, voâ taùc yù caàn ñöôïc thöïc hieän. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

6. Trong ngöôøi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, hieàm haän ñöôïc sanh, trong ngöôøi aáy, söï kieän nghieäp do mình taïo caàn phaûi an laäp laø: "Toân giaû laø chuû cuûa nghieäp, laø thöøa töï cuûa nghieäp, laø khôûi nguyeân cuûa nghieäp, laø baø con cuûa nghieäp, laø choã nöông töïa cuûa nghieäp. Phaøm nghieäp thieän hay aùc ñöôïc laøm Toân giaû seõ laø ngöôøi thöøa töï nghieäp aáy". Nhö vaäy, trong ngöôøi aáy, hieàm haän caàn phaûi ñöôïc tröø khöû.

Naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm tröø khöû hieàm haän naøy, ôû ñaây, hieàm haän khôûi leân cho Tyû-kheo caàn phaûi tröø khöû moät caùch hoaøn toaøn.

(II) (162) Tröø Khöû Hieàm Haän (2)

1. ÔÛ ñaây, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Hieàn giaû Tyû-kheo.

- Thöa Hieàn giaû.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau:

2. - Naøy caùc Hieàn giaû, coù naêm tröø khöû hieàm haän naøy, ôû ñaây, hieàm haän khôûi leân cho Tyû-kheo caàn phaûi ñöôïc tröø khöû moät caùch hoaøn toaøn. Theá naøo laø naêm?

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi thaân haønh khoâng thanh tònh, khaåu haønh thanh tònh, trong ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi khaåu haønh khoâng thanh tònh, thaân haønh thanh tònh, trong ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi thaân haønh khoâng thanh tònh, khaåu haønh khoâng thanh tònh, nhöng thænh thoaûng taâm ñöôïc môû roäng, taâm ñöôïc tònh tín, trong ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi thaân haønh khoâng thanh tònh, khaåu haønh khoâng thanh tònh, vaø thænh thoaûng khoâng ñöôïc taâm roäng môû, khoâng ñöôïc taâm tònh tín, trong ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi thaân haønh thanh tònh, khaåu haønh thanh tònh, vaø thænh thoaûng taâm ñöôïc roäng môû, taâm ñöôïc tònh tín, trong ngöôøi nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy thaân haønh khoâng thanh tònh, khaåu haønh thanh tònh. Nhö theá naøo, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn ñöôïc tröø khöû?

9. Ví nhö, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo maëc aùo löôïm töø ñoáng raùc, thaáy moät taám vaûi (lieäng ôû ñoáng raùc) treân con ñöôøng xe ñi, lieàn laáy chaân traùi chaän laïi, laáy chaên maët keùo taám vaûi cho roäng ra, ñoaïn naøo laø ñoaïn chaùnh, laøm cho noù coù theå söû duïng ñöôïc roài caàm laáy mang ñi. Cuõng vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy, vôùi thaân haønh khoâng thanh tònh, vôùi khaåu haønh thanh tònh; nhöõng caùi gì thuoäc veà thaân haønh khoâng thanh tònh; luùc baáy giôø vò aáy khoâng neân taùc yù; coøn nhöõng gì thuoäc khaåu haønh thanh tònh, luùc baáy giôø vò aáy neân taùc yù. Nhö vaäy, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

10. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh, vôùi thaân haønh thanh tònh. Nhö theá naøo, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû?

11. Ví nhö, naøy caùc Hieàn giaû, moät hoà nöôùc ñaày buøn vaø caây lau. Roài moät ngöôøi ñi ñeán bò noùng nhieät naõo, bò noùng böùc baùch, meät moûi, theøm uoáng nöôùc, khaùt nöôùc. Ngöôøi aáy nguïp laën trong hoà nöôùc aáy, laáy hai tay gaït ra ngoaøi buøn vaø laù caây, laáy baøn tay buïm nöôùc laïi, uoáng roài ra ñi. Cuõng vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy, vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh, vôùi thaân haønh thanh tònh; nhöõng caùi gì thuoäc veà khaåu haønh khoâng thanh tònh; luùc baáy giôø vò aáy khoâng neân taùc yù; coøn nhöõng gì thuoäc thaân haønh thanh tònh, luùc baáy giôø vò aáy neân taùc yù. Nhö vaäy, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

12. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh khoâng thanh tònh, vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh, thænh thoaûng taâm ñöôïc roäng môû, taâm ñöôïc tònh tín. Nhö theá naøo, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû?

13. - Ví nhö, naøy caùc Hieàn giaû, ít nöôùc trong daáu chaân cuûa con boø. Roài moät ngöôøi ñi ñeán bò noùng nhieät naõo, bò noùng böùc baùch, meät moûi, theøm uoáng nöôùc, khaùt nöôùc. Ngöôøi aáy suy nghó nhö sau: "Moät ít nöôùc naøy trong daáu chaân con boø, neáu ta uoáng vôùi nuùm tay hay vôùi caùi cheùn, ta seõ laøm nöôùc aáy dao ñoäng vaø di ñoäng, khieán nöôùc khoâng theå uoáng ñöôïc. Vaäy ta haõy gieo mình xuoáng vôùi caû boán thaân phaàn uoáng nöôùc roài ra ñi". Roài ngöôøi aáy gieo mình xuoáng vôùi caû boán thaân phaàn, uoáng nöôùc roài ra ñi. Cuõng vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh khoâng thanh tònh, vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh, vôùi taâm thænh thoaûng ñöôïc môû roäng vaø tònh tín; nhöõng caùi gì thuoäc thaân haønh khoâng thanh tònh, luùc baáy giôø vò aáy khoâng neân taùc yù; nhöõng caùi gì thuoäc khaåu haønh khoâng thanh tònh, luùc baáy giôø vò aáy khoâng neân taùc yù; nhöõng caùi gì thuoäc taâm thænh thoaûng ñöôïc roäng môû vaø saùng suoát, luùc baáy giôø vò aáy neân taùc yù. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy hieàn haän caàn phaûi tröø khöû.

14. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh khoâng thanh tònh, vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh vaø thænh thoaûng taâm khoâng ñöôïc roäng môû vaø tònh tín. Nhö theá naøo, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû?

15. - Ví nhö, naøy caùc Hieàn giaû, coù ngöôøi ñau beänh, khoå ñau, bò troïng beänh, ñang ñi giöõa ñöôøng, coù laøng xa tröôùc maët, coù laøng xa sau löng, noù khoâng coù ñöôïc caùc ñoà aên thích ñaùng, noù khoâng coù ñöôïc caùc döôïc phaåm trò beänh thích ñaùng, khoâng coù ñöôïc söï giuùp ñôõ thích ñaùng, khoâng coù ngöôøi höôùng daãn ñöa ñeán taän cuoái laøng.

Moät ngöôøi khaùc cuõng ñang ñi treân ñöôøng thaáy ngöôøi aáy. Ngöôøi naøy ñoái vôùi ngöôøi aáy khôûi leân loøng töø, khôûi leân loøng thöông töôûng, khôûi leân loøng töø maãn: "OÂi, mong raèng ngöôøi naøy ñöôïc caùc ñoà aên thích ñaùng, ñöôïc caùc döôïc phaåm trò bò thích ñaùng, ñöôïc caùc söï giuùp ñôõ thích ñaùng, ñöôïc ngöôøi höôùng daãn ñi ñeán cuoái laøng". Vì sao? Vì mong raèng ngöôøi naøy ôû ñaây khoâng bò suy toån, töû vong. Cuõng vaäy, naøy caùc hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh khoâng thanh tònh, vôùi khaåu haønh khoâng thanh tònh, laïi thænh thoaûng taâm khoâng ñöôïc môû roäng vaø tònh tín, ngöôøi nhö vaäy caàn phaûi khôûi leân loøng töø, caàn phaûi khôûi leân loøng thöông töôûng, caàn phaûi khôûi leân loøng töø maãn: "OÂi, mong raèng Toân Giaû naøy, sau khi ñoaïn taân thaân aùc haønh caàn phaûi tu taäp thaân thieän haønh, sau khi ñoaïn taän khaåu aùc haønh caàn phaûi tu taäp khaåu thieän haønh, sau khi ñoaïn taän yù aùc haønh caàn phaûi tu taäp yù thieän haønh". Vì sao? Vì mong raèng Toân giaû aáy sau khi thaân hoaïi maïng chung, khoâng sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

16. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh thanh tònh, khaåu haønh thanh tònh, laïi thænh thoaûng taâm ñöôïc roäng môû vaø tònh tín. Nhö theá naøo, trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû?

17. Ví nhö, naøy caùc Hieàn giaû, moät hoà sen coù nöôùc trong, coù nöôùc ngoït, coù nöôùc maùt, coù nöôùc trong saùng, coù bôø hoà kheùo saép ñaët ñeïp ñeõ vaø ñöôïc nhieàu loaïi caây che boùng. Roài moät ngöôøi ñi ñeán bò noùng nhieät naõo, bò noùng böùc baùch, meät moûi, theøm uoáng nöôùc, khaùt nöôùc. Ngöôøi aáy sau khi laën xuoáng trong hoà sen aáy, sau khi taém röûa, uoáng nöôùc, noù ra khoûi hoà, lieàn qua ngoài hay naèm döôùi boùng caây. Cuõng vaäy, naøy caùc hieàn giaû, ngöôøi naøy vôùi thaân haønh thanh tònh, vôùi khaåu haønh thanh tònh, laïi thænh thoaûng taâm ñöôïc côûi môû tònh tín. Nhöõng gì thuoäc thaân haønh thanh tònh, luùc baáy giôø caàn phaûi taùc yù; nhöõng gì thuoäc khaåu haønh thanh tònh, luùc baáy giôø caàn phaûi taùc yù vaø ñieàu gì thænh thoaûng taâm ñöôïc roäng môû vaø tònh tín, luùc baáy giôø caàn phaûi ñöôïc taùc yù. Nhö vaäy trong ngöôøi aáy hieàm haän caàn phaûi tröø khöû.

Naøy caùc Hieàn giaû, coù naêm tröø khöû hieàm haän naøy, ôû ñaây Tyû-kheo coù hieàm haän khôûi leân caàn phaûi tröø khöû moät caùch hoaøn toaøn.

(III) (163) Cuoäc Noùi Chuyeän

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc hieàn giaû Tyû-kheo.

- Thöa Hieàn giaû.

Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau:

2. ... (Gioáng nhö kinh soá 65 ôû tröôùc)

(IV) (164) Moät Ví Duï

(Toân giaû Saøriputta noùi laïi kinh soá 66 ôû tröôùc).

(V) (165) Nhöõng Caâu Hoûi

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo... (nhö treân)...

2. Naøy caùc Hieàn giaû, ai hoûi moät ngöôøi khaùc caâu hoûi gì, taát caû ñeàu naèm trong naêm tröôøng hôïp naøy, hay moät trong naêm tröôøng hôïp naøy. Theá naøo laø naêm?

3. Do ñaàn ñoän ngu si, hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi; do aùc duïc, tham duïc, hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi; khinh thöôøng, hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi; vôùi taâm muoán hieåu bieát, hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi, vôùi taâm phaân vaân hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi, nghó raèng neáu do ta hoûi, vò aáy traû lôøi ñuùng ñaén, thôøi nhö vaäy toát ñeïp, nhöng neáu do ta hoûi, vò aáy traû lôøi khoâng chaân chaùnh, thôøi ta seõ traû lôøi chaân chaùnh cho vò aáy.

Naøy caùc Hieàn giaû, ai hoûi moät ngöôøi khaùc caâu hoûi gì ñeàu naèm trong naêm tröôøng hôïp naøy, hay moät trong naêm tröôøng hôïp naøy. Naøy caùc Hieàn giaû, ta vôùi taâm nhö vaäy hoûi ngöôøi khaùc caâu hoûi. Neáu do ta hoûi, ngöôøi aáy traû lôøi moät caùch chaân chaùnh,, thôøi nhö vaäy thaät toát ñeïp.

Neáu ta hoûi vaø vò aáy traû lôøi khoâng chôn chaùnh, thôøi ta seõ traû lôøi chôn chaùnh.

(VI) (166) Dieät Thoï Töôûng Ñònh

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta baûo caùc Tyû-kheo:...(nhö treân)...

2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû ñònh, ñaày ñuû tueä coù theå nhaäp vaøo moät caùch hoaøn toaøn vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù theå xaûy ra. Neáu ngay trong hieän taïi, vò aáy khoâng ñaït ñöôïc chaùnh trí, thôøi vò aáy chaéc chaén vöôït khoûi coäng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc, ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, (vôùi ñieàu kieän) vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù xaûy ra.

Khi ñöôïc noùi vaäy, Toân giaû Udaøyi noùi vôùi Toân giaû Saøriputta:

- Khoâng coù söï kieän naøy, thöa Hieàn giaû Saøriputta, khoâng coù tröôøng hôïp naøy: "Raèng vò Tyû-kheo chaéc chaén vöôït khoûi coïng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc, ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, vò aáy coù theå nhaäp vaøo xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh"; söï kieän naøy khoâng xaûy ra.

Laàn thöù hai... Laàn thöù ba, Toân giaû Saøriputta baûo caùc Tyû-kheo:

- ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû ñònh, ñaày ñuû tueä coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù xaûy ra. Neáu ngay trong hieän taïi, vò aáy khoâng ñaït ñöôïc chaùnh trí, thôøi vò aáy chaéc chaén vöôït khoûi coïng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc, ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, (vôùi ñieàu kieän) vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù xaûy ra.

Laàn thöù ba, Toân giaû Udaøyi noùi vôùi Toân giaû Saøriputta:

- Khoâng coù söï kieän naøy, thöa Hieàn giaû Saøriputta: "Khoâng coù tröôøng hôïp naøy raèng vò Tyû-kheo chaéc chaén vöôït khoûi coïng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc, ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, vôùi ñieàu kieän vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh"; söï kieän naøy khoâng xaûy ra.

3. Roài Toân giaû Saøriputta suy nghó nhö sau: "Cho ñeán laàn thöù ba, Toân giaû Udaøyi phaûn khaùng ta vaø khoâng moät Tyû-kheo naøo tuøy hyû ta, vaäy ta haõy ñi ñeán Theá Toân". Roài Toân giaû Saøriputta ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Saøriputta baûo caùc Tyû-kheo:

- ÔÛ ñaây, naøy caùc chö Hieàn, Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû ñònh, ñaày ñuû tueä... (vôùi ñieàu kieän) vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù theå xaûy ra...

Laàn thöù ba, Toân giaû Udaøyi noùi vôùi Toân giaû Saøriputta:

-- Khoâng coù söï kieän naøy, thöa Hieàn giaû Saøriputta, khoâng coù tröôøng hôïp naøy, raèng: "Tyû-kheo chaéc chaén vöôït khoûi coïng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc vaø ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, (vôùi ñieàu kieän) vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh"; söï kieän naøy khoâng xaûy ra.

4. Roài Toân giaû Saøriputta suy nghó nhö sau: "Tröôùc maët Theá Toân, Toân giaû Udaøyi cho ñeán ba laàn phaûn khaùng ta vaø khoâng moät Tyû-kheo naøo tuøy hyû ta, vaäy ta haõy im laëng". Roài Toân giaû Saøriputta giöõ im laëng. Roài Theá Toân baûo Toân giaû Udaøyi:

- Naøy Udaøyi, Thaày ñi ñeán keát luaän ai coù thaân do yù laøm ra?

- Baïch Theá Toân, coù Chö Thieân voâ saéc, do töôûng laøm ra.

- Naøy Udaøyi, Thaày nghó theá naøo maø noùi leân caâu noùi cuûa keû ngu, khoâng thoâng minh saùng suoát?

5. Roài Theá Toân baûo Toân giaû Ananda:

- Naøy Ananda, caùc Thaày coù theå nhìn moät caùch thaûn nhieân khi moät Tyû-kheo tröôûng laõo bò laøm phieàn naõo nhö vaäy. Naøy Ananda, loøng töø bi khoâng coù theå khôûi leân moät khi Tyû-kheo tröôûng laõo bò laøm phieàn naõo! (maø caùc Thaày khoâng coù phaûn öùng).

Roài Theá Toân baûo caùc Tyû-kheo:

- ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû giôùi, ñaày ñuû ñònh, ñaày ñuû tueä coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù theå xaûy ra. Neáu ngay trong hieän taïi, khoâng theå ñaït ñöôïc chaùnh trí, vò aáy chaéc chaén vöôït khoûi coäng truù vôùi chö Thieân, aên caùc moùn aên ñoaøn thöïc, ñöôïc sanh vôùi thaân do yù laøm ra, (vôùi ñieàu kieän) vò aáy coù theå nhaäp vaøo vaø xuaát khoûi Dieät thoï töôûng ñònh; söï kieän naøy coù xaûy ra.

Theá Toân noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, baäc Thieän Theä töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi vaøo tinh xaù.

6. Roài Toân giaû Ananda, sau khi Theá Toân ñi khoâng bao laâu, ñi ñeán Toân giaû Upavaøna, sau khi ñeán, noùi vôùi Toân giaû Upavaøna:

- ÔÛ ñaây, naøy Hieàn giaû Upavaøna, moät soá ngöôøi laøm phieàn naõo Tyû-kheo tröôûng laõo vaø chuùng ta khoâng ai ñaët caâu hoûi. Do vaäy, thaät khoâng coù gì kyø laï, thöa Hieàn giaû, raèng Theá Toân, vaøo buoåi chieàu, sau khi töø choã Thieàn tònh ñöùng daäy, neâu leân vaán ñeà naøy vaø söï vieäc nhö theá naøo, keå laïi cho Toân giaû Upavaøna nghe taát caû. Nay chuùng ta caûm thaáy sôï haõi.

7. Roài Theá Toân, vaøo buoåi chieàu, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi ñeán ngoâi giaûng ñöôøng, sau khi ñeán lieàn ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Upanaøva:

- Naøy Upavaøna, thaønh töïu bao nhieâu phaùp, Tyû-kheo tröôûng laõo ñöôïc caùc ñoàng Phaïm haïnh aùi moä, thích yù, toân troïng vaø noi göông tu taäp?

- Baïch Theá Toân, thaønh töïu naêm phaùp, Tyû-kheo tröôûng laõo ñöôïc caùc ñoàng Phaïm haïnh aùi moä, thích yù, toân troïng vaø ñöôïc noi göông tu taäp. Theá naøo laø naêm?

8. ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vò Tyû-kheo tröôûng laõo giöõ giôùi, soáng ñöôïc baûo veä vôùi söï baûo veä cuûa giôùi boån, ñaày ñuû oai nghi chaùnh haïnh, thaáy söï sôï haõi trong caùc toäi nhoû nhieäm, chaáp nhaän vaø hoïc taäp caùc hoïc phaùp, nghe nhieàu, thoï trì ñieàu ñöôïc nghe, tích taäp ñieàu ñöôïc nghe. Caùc phaùp naøo sô thieän, trung thieän, haäu thieän, coù nghóa, coù vaên, ñeà cao ñôøi soáng Phaïm haïnh hoaøn toaøn ñaày ñuû thanh tònh, nhöõng phaùp aáy, vò aáy ñaõ nghe nhieàu, ñaõ naém giöõ, ñaõ ghi nhôù nhôø ñoïc nhieàu laàn, chuyeân yù quaùn saùt, kheùo thaønh töïu nhôø chaùnh kieán; thieän ngoân duøng lôøi thieän ngoân, lôøi noùi tao nhaõ, yù nghóa minh baïch, gioïng noùi khoâng baäp beï, pheàu phaøo, giaûi thích nghóa lyù minh xaùc, chöùng ñöôïc khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc boán Thieàn, thuoäc taêng thöôïng taâm, ñem ñeán hieän taïi laïc truù. Do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, vò aáy töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù ngay trong hieän taïi voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, baïch Theá Toân, Tyû-kheo tröôûng laõo ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh aùi moä, öa thích , toân troïng vaø ñöôïc noi göông tu taäp.

9. - Laønh thay, laønh thay, naøy Upavaøna! Thaønh töïu naêm phaùp naøy, Tyû-kheo tröôûng laõo ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh aùi moä, öa thích , toân troïng vaø ñöôïc noi göông tu taäp. Neáu Tyû-kheo tröôûng laõo khoâng coù ñöôïc naêm phaùp naøy, thôøi coù phaûi caùc ñoàng Phaïm haïnh cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng vò aáy vì raêng ruïng, toùc baïc vaø da nhaên. Do vaäy, naøy Upavana, do naêm phaùp naøy coù hieän höõu trong Tyû-kheo tröôûng laõo, cho neân caùc ñoàng Phaïm haïnh cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng vò aáy.

(VII) (167) Buoäc Toäi

1. Taïi ñaáy, Toân giaû Saøriputta baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Hieàn giaû, khi Tyû-kheo buoäc toäi muoán buoäc toäi ngöôøi khaùc, haõy an truù noäi taâm naêm phaùp roài haõy buoäc toäi. Theá naøo laø naêm?

2. "Toâi seõ noùi ñuùng thôøi, khoâng phaûi phi thôøi"; "Toâi seõ noùi chôn thaät, khoâng phaûi phi chôn"; "Toâi seõ noùi nhu hoøa, khoâng phaûi thoâ baïo"; "Toâi seõ noùi lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûi lôøi khoâng lieân heä ñeán lôïi ích"; "Toâi seõ noùi vôùi töø taâm, khoâng phaûi saân taâm".

Naøy caùc Hieàn giaû, khi vò Tyû-kheo buoäc toäi muoán buoäc toäi ngöôøi khaùc, haõy an truù noäi taâm naêm phaùp roài haõy buoäc toäi ngöôøi khaùc.

3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, toâi thaáy coù ngöôøi bò buoäc toäi phi thôøi, nhöng phaûn öùng khoâng ñuùng thôøi; coù ngöôøi bò buoäc toäi phi chôn vaø coù phaûn öùng khoâng chôn thöïc; bò buoäc toäi thoâ baïo vaø coù phaûn öùng khoâng nhu hoøa; bò buoäc toäi khoâng lieân heä ñeán lôïi ích vaø coù phaûn öùng khoâng lieân heä ñeán lôïi ích; bò buoäc toäi vôùi saân taâm vaø coù phaûn öùng khoâng coù töø taâm.

4. Tyû-kheo buoäc toäi phi phaùp, coù naêm lyù do khoâng caàn saép ñaët saùm hoái: "Toân giaû bò buoäc toäi phi thôøi, khoâng ñuùng thôøi, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû khoâng saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi phi chôn, khoâng phaûi chôn thöïc, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû khoâng saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi thoâ baïo, khoâng coù nhu hoøa, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû khoâng saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toâi khoâng lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûi lieân heä ñeán lôïi ích, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû khoâng saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi vôùi saân taâm, khoâng vôùi töø taâm, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû khoâng saùm hoái".

Tyû-kheo bò buoäc toäi moät caùch phi phaùp, coù naêm lyù do naøy khoâng caàn phaûi saép ñaët saùm hoái.

5. Tyû-kheo buoäc toäi phi phaùp, coù naêm lyù do caàn saép ñaët saùm hoái: "Hieàn giaû ñaõ buoäc toäi phi thôøi, khoâng phaûi ñuùng thôøi, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû saùm hoái"; "Hieàn giaû ñaõ buoäc toäi phi chôn, khoâng phaûi chôn thöïc, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû saùm hoái"; "Hieàn giaû ñaõ buoäc toäi moät caùch thoâ baïo, khoâng coù nhu hoøa, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû saùm hoái"; "Toân giaû ñaõ buoäc toâi lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûi lieân heä ñeán lôïi ích, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû saùm hoái"; "Hieàn giaû ñaõ buoäc toäi vôùi saân taâm, khoâng vôùi töø taâm, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû saùm hoái".

Tyû-kheo buoäc toäi phi phaùp, naøy caùc Hieàn giaû, coù naêm lyù do naøy caàn phaûi saép ñaët saùm hoái. Vì sao? Vì raèng nhôø vaäy khoâng moät Tyû-kheo naøo khaùc nghó raèng coù theå buoäc toäi phi chôn.

6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, toâi thaáy coù ngöôøi bò buoäc toäi ñuùng thôøi, khoâng phaûn öùng phi thôøi; bò buoäc toäi chôn thöïc, khoâng phaûn öùng phi chôn; bò buoäc toäi nhu hoøa, khoâng phaûn öùng thoâ baïo; bò buoäc toäi lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûn öùng khoâng lieân heä ñeán lôïi ích, bò buoäc toäi vôùi töø taâm, khoâng phaûn öùng vôùi saân taâm.

7. Tyû-kheo, naøy caùc Hieàn giaû, bò buoäc toäi ñuùng phaùp coù naêm lyù do caàn phaûi saép ñaët saùm hoái: "Toân giaû bò buoäc toäi ñuùng thôøi, khoâng phaûi phi thôøi, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi chôn thöïc, khoâng phaûi phi chôn thöïc, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi nhu hoøa khoâng thoâ baïo, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûi khoâng lieân heä ñeán lôïi ích, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû saùm hoái"; "Toân giaû bò buoäc toäi vôùi töø taâm, khoâng phaûi vôùi saân taâm, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Toân giaû saùm hoái".

Tyû-kheo bò buoäc toäi ñuùng phaùp coù naêm lyù do naøy, caàn phaûi saép ñaët saùm hoái.

8. Tyû-kheo, naøy caùc Hieàn giaû, buoäc toäi ñuùng phaùp coù naêm lyù do ñeå khoâng phaûi saép ñaët saùm hoái: "Hieàn giaû buoäc toäi ñuùng thôøi, khoâng phaûi phi thôøi, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû khoâng saùm hoái"; "Hieàn giaû bò buoäc toäi chôn thöïc, khoâng phaûi phi chôn thöïc, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû khoâng saùm hoái"; "Hieàn giaû bò buoäc toäi nhu hoaø, khoâng phaûi thoâ baïo, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå hieàn giaû khoâng saùm hoái"; "Hieàn giaû bò buoäc toâi khoâng lieân heä ñeán lôïi ích, khoâng phaûi lieân heä ñeán lôïi ích, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû khoâng saùm hoái"; "Hieàn giaû bò buoäc toäi vôùi töø taâm, khoâng vôùi saân taâm, nhö vaäy vöøa ñuû ñeå Hieàn giaû khoâng saùm hoái".

Naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo buoäc toäi ñuùng phaùp, do naêm lyù do naøy khoâng caàn phaûi saép ñaët saùm hoái. Vì sao? Vì nhôø vaäy, caùc Tyû-kheo khaùc nghó raèng buoäc toäi caàn phaûi ñuùng phaùp.

9. Ngöôøi bò buoäc toäi, thöa caùc Hieàn giaû, caàn phaûi an truù trong hai phaùp: chôn thöïc vaø baát ñoäng. Naøy caùc Hieàn giaû, neáu caùc ngöôøi khaùc buoäc toäi toâi, ñuùng thôøi hay phi thôøi, chôn thöïc hay phi chôn, nhu hoøa hay thoâ baïo, lieân heä ñeán lôïi ích hay khoâng lieân heä ñeán lôïi ích, vôùi töø taâm hay vôùi saân taâm, thì caàn phaûi an truù trong hai phaùp: Chôn thöïc vaø baát ñoäng. Neáu toâi bieát: "Phaùp naøy coù trong toâi", neáu toâi nghó laø "coù", toâi seõ noùi: "Phaùp naøy coù trong toâi". Neáu toâi bieát: "Phaùp naøy khoâng coù trong toâi", neáu toâi nghó laø "khoâng coù", toâi seõ noùi: "Phaùp naøy khoâng coù trong toâi".

10. Theá Toân noùi:

- Nhö vaäy naøy Saøriputta, khi Thaày noùi nhö vaäy, ôû ñaây coù moät soá ngöôøi ngu naøo khoâng coù khaû naêng naém ñöôïc vaán ñeà?

11. - Baïch Theá Toân, nhöõng ngöôøi naøo khoâng coù loøng tin, vôùi muïc ñích möu soáng, khoâng vì loøng tin xuaát gia töø boû gia ñình; soáng khoâng gia ñình, nhöõng ngöôøi xaûo traù, löôøng gaït, hö nguïy, maát thaêng baèng, cao maïn, dao ñoäng, laém lôøi, noùi phoâ taïp nhaïp, khoâng hoä trì caùc caên, aên uoáng khoâng tieát ñoä, khoâng chuù taâm caûnh giaùc, thôø ô vôùi Sa-moân haïnh, khoâng toân kính hoïc taäp, soáng quaù ñaày ñuû, ueå oaûi, ñi ñaàu trong thoái thaát, töø boû gaùnh naëng, vieãn ly, bieáng nhaùc, tinh caàn thaáp keùm, thaát nieäm, khoâng tænh giaùc, khoâng ñònh taâm, taâm taùn loaïn, lieät tueä, caâm ngoïng; khi con noùi nhö vaäy, hoï khoâng coù khaû naêng naém ñöôïc vaán ñeà. Nhöng caùc thieän nam töû, baïch Theá Toân, vì loøng tin xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, khoâng xaûo traù, löôøng gaït, khoâng hö nguïy, khoâng maát thaêng baèng, khoâng cao maïn, khoâng dao ñoäng, khoâng laém lôøi, khoâng noùi thoâ taïp nhaïp, hoä trì caùc caên, aên uoáng coù tieát ñoä, chuù taâm caûnh giaùc, khoâng thôø ô vôùi Sa-moân haïnh, toân kính hoïc taäp, khoâng soáng quaù ñaày ñuû, khoâng ueå oaûi, töø boû gaùnh naëng ñoïa laïc, ñi ñaàu trong ñôøi soáng vieãn ly, tinh caàn tinh taát, sieâng naêng, an truù chaùnh nieäm tænh giaùc, ñònh tónh, nhaát taâm, coù trí tueä, khoâng caâm ngoïng. Khi con noùi nhö vaäy, caùc vò naøy coù khaû naêng naém giöõ vaán ñeà.

12. - Naøy Saøriputta, caùc Thaày khoâng vì loøng tin xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình. lieät tueä, caâm ngoïng, haõy ñeå hoï moät beân. Nhöng naøy Saøriputta, nhöõng thieän nam töû, vì loøng tin xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình... khoâng caâm ngoïng, haõy noùi chuyeän vôùi hoï. Haõy giaùo giôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh, haõy giaûng daïy, naøy Saøriputta, caùc vò ñoàng Phaïm haïnh nghó raèng: "Sau khi giuùp ra khoûi dieäu phaùp, toâi an truù caùc vò ñoàng Phaïm haïnh trong dieäu phaùp". Naøy Sariputta haõy nhö vaäy hoïc taäp.

(VIII) (168) Giôùi

(Ngaøi Saøriputta noùi laïi kinh soá 24, phaåm III)

(IX) (169) Ñöa Ñeán Bieát

1. Roài Toân giaû Ananda ñi ñeán Toân giaû Saøriputta; sau khi ñeán, noùi leân vôùi Toân giaû Saøriputta nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm. Sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu lieàn ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda thöa vôùi Toân giaû Saøriputta:

2. - Cho ñeán nhö theá naøo, thöa Hieàn giaû Saøriputta, Tyû-kheo mau choùng ñi ñeán hieåu bieát ñoái vôùi thieän phaùp, söï naém giöõ cuûa vò aáy laø kheùo naém giöõ, naém giöõ nhieàu vaø khoâng queân ñieàu ñaõ naém giöõ.

- Toân giaû Ananda laø vò nghe nhieàu, mong Toân giaû Ananda haõy noùi leân.

- Vaäy thöa Hieàn giaû Saøriputta, haõy kheùo taùc yù, toâi seõ noùi.

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Toân giaû Saøriputta vaâng ñaùp Toân giaû Ananda. Toân giaû Ananda noùi nhö sau:

3. ÔÛ ñaây, thöa Hieàn giaû Saøriputta, coù Tyû-kheo thieän xaûo veà yù nghóa, thieän xaûo veà phaùp, thieän xaûo veà caên cuù, thieän xaûo veà ñòa phöông ngöõ, thieän xaûo veà lieân heä tröôùc sau. Cho ñeán nhö vaäy, thöa Hieàn giaû Saøriputta, Tyû-kheo mau choùng ñi ñeán hieåu bieát ñoái vôùi caùc thieän phaùp, söï naém giöõ cuûa vò aáy laø kheùo naém giöõ, naém giöõ nhieàu, vaø khoâng queân ñieàu ñaõ naém giöõ.

- Thaät laø vi dieäu, thöa Hieàn giaû! thaät laø hy höõu, thöa Hieàn giaû! Khoù noùi thay, ñieàu naøy ñöôïc Toân giaû Ananda noùi leân. Chuùng toâi tin raèng Toân giaû Ananda thaønh töïu naêm phaùp naøy. Toân giaû Ananda thieän xaûo veà nghóa, thieän xaûo veà phaùp, thieän xaûo veà vaên cuù, thieän xaûo veà ñòa phöông ngöõ, thieän xaûo veà lieân heä tröôùc sau.

(X) (170) Bhaddaji

1. Moät thôøi, Toân giaû Ananda truù ôû Kosambì, taïi khu vöôøn Ghosita. Roài Toân giaû Bhaddaji ñi ñeán Toân giaû Ananda nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Ananda noùi vôùi Toân giaû Bhaddaji ñang ngoài moät beân.

2. - Thöa Hieàn giaû Bhaddaji, caùi gì laø toái thöôïng trong nhöõng ñieàu ñöôïc thaáy? Caùi gì laø toái thöôïng trong nhöõng ñieàu ñöôïc nghe? Caùi gì laø toái thöôïng trong caùc laïc? Caùi gì laø toái thöôïng trong nhöõng ñieàu ñöôïc töôûng? Caùi gì laø toái thöôïng trong caùc höõu?

- Thöa Hieàn giaû, coù Phaïm Thieân, laø baäc toái thaéng (Töï thaéng), laø baäc voâ ñòch, baäc bieán nhaõn, töï taïi ñoái vôùi taát caû loaïi höõu tình. Thaáy Phaïm Thieân laø toái thöôïng trong nhöõng ñieàu ñöôïc thaáy. Thöa Hieàn giaû, coù chö Thieân Quang AÂm traøn ñaày vaø bieán maõn an laïc. Khi naøo vaø choã naøo hoï thoát leân lôøi caûm höùng ngöõ: "OÂi sung söôùng thay! OÂi sung söôùng thay!" Ai nghe tieáng aáy, coù laø söï nghe toái thöôïng. Thöa Hieàn giaû, coù chö Thieân Bieán Tònh, hoï soáng thoaûi maùi trong tòch tònh, hoï caûm giaùc laïc thoï. Ñaây laø laïc toái thöôïng. Thöa Hieàn giaû, coù chö Thieân ñaït ñöôïc Voâ sôû höõu xöù. Ñaây laø töôûng voâ thöôïng. Thöa Hieàn giaû, coù chö Thieân ñaït ñöôïc Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ñaây laø höõu toái thöôïng.

3. - Lôøi noùi cuûa Toân giaû Bhaddaji, ñaây laø lôøi cuûa quaàn chuùng.

- Toân giaû Ananda laø vò nghe nhieàu. Toân giaû Ananda haõy noùi leân.

- Vaäy naøy Hieàn giaû Bhaddaji, haõy nghe vaø kheùo taùc yù, toâi seõ noùi.

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Toân giaû Bhaddaji vaâng ñaùp Toân giaû Ananda. Toân giaû Ananda noùi nhö sau:

- Khi ngöôøi ta nhìn, naøy Hieàn giaû, khoâng coù giaùn ñoaïn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø, nhö vaäy laø söï thaáy toái thöôïng. Khi ngöôøi ta nghe khoâng coù giaùn ñoaïn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø, nhö vaäy laø söï nghe toái thöôïng. Khi ngöôøi ta caûm giaùc laïc thoï khoâng coù giaùn ñoaïn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø, nhö vaäy laø an laïc toái thöôïng. Khi ngöôøi ta caûm töôûng khoâng coù giaùn ñoaïn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø, nhö vaäy laø töôûng toái thöôïng. Khi ngöôøi ta hieän höõu khoâng coù giaùn ñoaïn, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø, nhö vaäy laø höõu toái thöôïng.
 
 

XVIII. Phaåm Nam Cö Só

(I) (171) Sôï Haõi

1. Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Taò ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:

2. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só rôi vaøo sôï haõi. Theá naøo laø naêm? Saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, taø haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só rôi vaøo sôï haõi.

3. - Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só khoâng coù sôï haõi. Theá naøo laø naêm? Töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû taø haïnh trong caùc duïc, töø boû noùi laùo, töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só khoâng coù sôï haõi.

(II) (172) Khoâng Sôï Haõi

1. - Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só soáng trong gia ñình coù söï sôï haõi. Theá naøo laø naêm? Saùt sanh...ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só soáng ôû gia ñình coù sôï haõi.

2. - Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só soáng trong gia ñình khoâng coù sôï haõi. Theá naøo laø naêm? Töø boû saùt sanh...töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só soáng ôû gia ñình khoâng coù sôï haõi.

(III) (173) Ñòa Nguïc

1. - Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só nhö vaäy töông xöùng bò rôi vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø naêm? Saùt sanh...ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só nhö vaäy töông xöùng bò rôi vaøo ñòa nguïc.

2. - Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân coõi Trôøi. Theá naøo laø naêm? Töø boû saùt sanh...töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Thaønh töïu naêm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân coõi Trôøi.

(IV) (174) Sôï Haâi Haän Thuø

1. Roài gia chuû Anaøthapindika ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi gia chuû Anaøthapindika ñang ngoài xuoáng moät beân:

2. - Naøy Gia chuû, ai khoâng ñoaïn taän naêm sôï haõi haän thuø, ñöôïc goïi laø aùc giôùi vaø sanh vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø naêm? Saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho, taû haïnh trong caùc duïc, noùi laùo, ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Naøy Gia chuû, ai khoâng ñoaïn taän naêm sôï haõi haän thuø naøy, ñöôïc goïi laø aùc giôùi vaø sanh vaøo ñòa nguïc.

3. - Naøy Gia chuû, ai ñoaïn taän naêm sôï haõi haän thuø, ñöôïc goïi laø coù giôùi vaø sanh leân coõi Trôøi. Theá naøo laø naêm? Saùt sanh, laáy cuûa khoâng cho...ñaém say röôïu men, röôïu naáu.

Naøy Gia chuû, ai ñoaïn taän naêm sôï haõi haän thuø naøy, ñöôïc goïi laø coù giôùi vaø sanh leân coõi Trôøi.

4. Naøy Gia chuû, do duyeân saùt sanh, ngöôøi saùt sanh hieän taïi sanh khôûi sôï haõi haän thuø, ñôøi sau sanh khôûi sôï haõi haän thuø, taâm caûm thoï khoå öu. Töø boû saùt sanh, hieän taïi khoâng sanh khôûi sôï haõi haän thuø, ñôøi sau khoâng sanh khôûi sôï haõi haän thuø, taâm khoâng caûm thoï khoå öu. Ngöôøi töø boû saùt sanh, nhö vaäy, sôï haõi haän thuø aáy ñöôïc tònh chæ.

5. Naøy Gia chuû, ngöôøi laáy cuûa khoâng cho...Naøy Gia chuû, ngöôøi coù taø haïnh trong caùc duïc...Naøy Gia chuû, ngöôøi noùi laùo...Naøy Gia chuû, ngöôøi ñaém say röôïu men, röôïu naáu, do duyeân ñaém say röôïu men, röôïu naáu, hieän taïi sanh khôûi sôï haõi haän thuø, ñôøi sau sanh khôûi sôï haõi haän thuø, taâm caûm thoï khoå öu. Töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu, hieän taïi khoâng sanh khôûi sôï haõi haän thuø, ñôøi sau khoâng sanh khôûi sôï haõi haän thuø, taâm khoâng caûm thoï khoå öu. Ngöôøi töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu, nhö vaäy, sôï haõi haän thuø aáy ñöôïc tònh chæ.

Ai saùt haïi sanh linh,
Vaø noùi laùo ôû ñôøi,
Laáy cuûa caûi khoâng cho,
Ñi ñeán vôï ngöôøi khaùc,
Vaø ngöôøi maõi ñaém say,
Uoáng röôïu men, röôïu naáu,
Khoâng ñoaïn naêm haän thuø,
Ñöôïc goïi laø aùc giôùi,
Maïng chung, sanh aùc tueä,
Bò rôi vaøo ñòa nguïc.

Ai khoâng haïi sanh linh,
Khoâng noùi laùo ôû ñôøi,
Khoâng laáy cuûa khoâng cho,
Khoâng ñi ñeán vôï ngöôøi,
Ngöôøi naøo khoâng ñaém say,
Röôïu men vaø röôïu naáu,
Ñoaïn taän naêm haän thuø,
Ñöôïc goïi laø coù giôùi,
Maïng chung, sanh trí tueä,
Ñöôïc sanh leân coõi laønh.

(V) (175) Keû Bò Vaát Boû

1. - Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, nam cö só laø keû bò vaát boû khoûi giôùi nam cö só, laø caáu ueá cho nam cö só, laø toái haï lieät cho nam cö só. Theá naøo laø naêm?

Khoâng tin; aùc giôùi; ñoaùn töông lai vôùi nhöõng nghi leã ñaëc bieät; tin töôûng ñieàm laønh; khoâng tin haønh ñoäng; tìm kieám ngoaøi (Taêng chuùng) ngöôøi xöùng ñaùng toân troïng vaø taïi ñaáy phuïc vuï tröôùc.

Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, man cö só laø keû bò vaát boû khoûi giôùi nam cö só, laø caáu ueá cho nam cö só, laø toái haï lieät cho nam cö só.

2. Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, moät nam cö só laø hoøn ngoïc trong giôùi nam cö só, laø hoa sen hoàng trong giôùi nam cö só, laø hoa sen traéng trong giôùi nam cö só. Theá naøo laø naêm?

Coù loøng tin; coù giôùi; khoâng ñoaùn töông lai vôùi nhöõng nghi leã ñaëc bieät; khoâng tin töôûng ñieàm laønh; tin töôûng ôû haønh ñoäng; khoâng tìm kieám ngoaøi Taêng chuùng ngöôøi xöùng ñaùng toân troïng vaø taïi ñaáy phuïc vuï tröôùc.

Thaønh töïu naêm phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, moät nam cö só laø hoøn ngoïc trong giôùi nam cö só, laø hoa sen hoàng trong giôùi nam cö só, laø hoa sen traéng trong giôùi nam cö só.

(VI) (176) Hoan Hyû

1. Roài Gia chuû Anaøthapindika vôùi khoaûng naêm traêm nam cö só ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Gia chuû Anaøthapindika ñang ngoài xuoáng moät beân:

2. - Naøy Gia chuû, OÂng ñaõ cung caáp cho chuùng Tyû-kheo caùc vaät duïng caàn thieát nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Nhöng OÂng chôù coù baèng loøng vôùi yù nghó: "Chuùng ta ñaõ cung caáp cho chuùng Tyû-kheo caùc vaät duïng caàn thieát nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh". Do vaäy, naøy Gia chuû, OÂng caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

3. "Vôùi phöông tieän naøo chuùng ta thænh thoaûng ñaït ñöôïc vaø an truù hyû do vieãn ly sanh" Nhö vaäy, naøy Gia chuû, OÂng caàn phaûi hoïc taäp.

4. Ñöôïc nghe noùi nhö vaäy, Toân giaû Saøriputta baïch Theá Toân:

- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân! Kheùo noùi thay laø lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân: "Naøy Gia chuû, OÂng ñaõ cung caáp cho chuùng Tyû-kheo caùc vaät duïng caàn thieát nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Nhöng OÂng chôù coù baèng loøng vôùi yù nghó: "Chuùng ta ñaõ cung caáp cho chuùng Tyû-kheo caùc vaät duïng caàn thieát nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh". Do vaäy, OÂng caàn phaûi hoïc taäp nhö sau: "Vôùi phöông tieän naøo chuùng ta thænh thoaûng ñaït ñöôïc vaø an truù hyû do vieãn ly sanh!" Nhö vaäy, naøy Gia chuû, OÂng caàn phaûi hoïc taäp". Baïch Theá Toân, khi naøo Thaùnh ñeä töû ñaït ñeán vaø an truù hyû do vieãn ly sanh, trong thôøi gian aáy, naêm söï vieäc khoâng xaûy ra: Khoå vaø öu lieân heä ñeán duïc trong thôøi gian aáy khoâng khôûi leân cho ngöôøi aáy. Laïc vaø hyû lieân heä ñeán duïc trong thôøi gian aáy khoâng khôûi leân cho ngöôøi aáy. Khoå vaø öu lieân heä ñeán baát thieän trong thôøi gian aáy khoâng khôûi leân cho ngöôøi aáy. Laïc vaø hyû lieân heä ñeán baát thieän trong thôøi gian aáy khoâng khôûi leân cho ngöôøi aáy. Khoå vaø öu lieân heä ñeán thieän, trong thôøi gian aáy khoâng khôûi leân cho ngöôøi aáy. Baïch Theá Toân, khi naøo Thaùnh ñeä töû ñaït ñeán vaø an truù hyû do vieãn ly sanh, trong thôøi gian aáy, naêm söï vieäc naøy khoâng xaûy ra.

- Laønh thay, laønh thay, naøy Saøriputta, trong khi Thaùnh ñeä töû ñaït ñöôïc vaø an truù hyû do vieãn ly sanh, trong thôøi gian aáy, naêm söï kieän khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy: Khoå vaø öu lieân heä ñeán duïc trong thôøi gian aáy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy. Laïc vaø hyû lieân heä ñeán duïc trong thôøi gian aáy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy. Khoå vaø öu lieân heä ñeán baát thieän trong thôøi gian aáy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy. Laïc vaø hyû lieân heä ñeán baát thieän trong thôøi gian aáy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy. Khoå vaø öu lieân heä ñeán thieän, trong thôøi gian aáy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy. Naøy Saøriputta, trong khi vò Thaùnh ñeä töû ñaït ñeán vaø an truù hyû do vieãn ly sanh, trong thôøi gian aáy, naêm söï kieän naøy khoâng xaûy ra cho ngöôøi aáy.

(VII) (177) Ngöôøi Buoân Baùn

1. - Coù naêm ngheà buoân baùn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät nam cö só khoâng neân laøm. Theá naøo laø naêm? Buoân baùn ñao kieám, buoân baùn ngöôøi, buoân baùn thòt, buoân baùn röôïu, buoân baùn thuoác ñoäc.

Coù naêm ngheà buoân baùn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät nam cö só khoâng neân laøm.

(VIII) (178) Caùc Vua

1. - Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau khoâng: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän saùt sanh, töø boû saùt sanh. Roài do nhaân töø boû saùt sanh, caùc vua baét ngöôøi aáy saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán"?

- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän saùt sanh, töø boû saùt sanh. Roài do nhaân töø boû saùt sanh, caùc vua baét ngöôøi aáy saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán!" Nhöng neáu coù ngöôøi noùi veà aùc nghieäp cuûa ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy saùt haïi sinh maïng cuûa nöõ nhaân hay nam nhaân". Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân saùt haïi sinh maïng, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Caùc Thaày coù thaáy nhö vaäy, hay nghe nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, chuùng con coù thaáy vaø nghe nhö vaäy. Vaø seõ ñöôïc nghe nhö vaäy nöõa.

2. - Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày nghó theá naøo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau khoâng: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän laáy cuûa khoâng cho, töø boû laáy cuûa khoâng cho. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû laáy cuûa khoâng cho, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán"?

- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän laáy cuûa khoâng cho, töø boû laáy cuûa khoâng cho. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû laáy cuûa khoâng cho, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Nhöng neáu coù ngöôøi noùi veà aùc nghieäp cuûa ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy laáy cuûa khoâng cho goïi laø aên troäm, töø laøng hay töø khu röøng. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do duyeân laáy cuûa khoâng cho, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Caùc Thaày coù thaáy nhö vaäy, hay nghe nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, chuùng con coù thaáy vaø coù nghe nhö vaäy. Vaø seõ ñöôïc nghe nhö vaäy nöõa.

3. - Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau khoâng: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän taø haïnh trong caùc duïc, töø boû taø haïnh trong caùc duïc. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû taø haïnh trong caùc duïc, saùt haïi, hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán"?

- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän taø haïnh trong caùc duïc, töø boû taø haïnh trong caùc duïc. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû taø haïnh trong caùc duïc, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán!" Nhöng neáu coù ngöôøi noùi veà aùc nghieäp cuûa ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy coù taø haïnh vôùi nhöõng ngöôøi ñaøn baø cuûa ngöôøi khaùc, vôùi nhöõng thieáu nöõ cuûa ngöôøi khaùc. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân taø haïnh trong caùc duïc, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Caùc Thaày coù thaáy nhö vaäy, hay coù nghe nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, chuùng con coù thaáy vaø coù nghe nhö vaäy. Vaø seõ ñöôïc nghe nhö vaäy nöõa.

4. - Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày nghó theá naøo, caùc Thaày coù thaáy vaø coù nghe nhö sau khoâng: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän noùi laùo, töø boû noùi laùo. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû noùi laùo, saùt haïi, hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán"?

- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän noùi laùo, töø boû noùi laùo. Roài caùc vua chuùa baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû noùi laùo, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Nhöng neáu coù ngöôøi noùi veà aùc nghieäp cuûa ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy do noùi laùo, phaù hoaïi haïnh phuùc cuûa ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû". Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, vaø do nhaân noùi laùo, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Caùc Thaày coù thaáy nhö vaäy hay coù nghe nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, chuùng con coù thaáy vaø nghe nhö vaäy. Vaø seõ ñöôïc nghe nhö vaäy nöõa.

5. - Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày nghó theá naøo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau khoâng: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän ñaém say röôïu men, röôïu naáu. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu, saùt haïi, baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán"?

- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.

- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Ngöôøi naøy ñoaïn taän ñaém say röôïu men röôïu naáu. Roài caùc vua chuùa baét ngöôøi aáy, do nhaân töø boû ñaém say röôïu men röôïu naáu, saùt haïi, hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Nhöng neáu coù ngöôøi noùi veà aùc nghieäp cuûa ngöôøi aáy nhö sau: "Ngöôøi naøy do ñaém say röôïu men röôïu naáu, laáy cuûa khoâng cho, goïi laø aên troäm töø laøng hay töø khu röøng; ngöôøi naøy do nhaân ñaém say röôïu men röôïu naáu, coù taø haïnh ñoái vôùi nhöõng nöõ nhaân cuûa caùc ngöôøi khaùc, ñoái vôùi caùc thieáu nöõ cuûa nhöõng ngöôøi khaùc; ngöôøi naøy do nhaân ñaém say röôïu men röôïu naáu, noùi laùo, phaù hoaïi haïnh phuùc ngöôøi gia chuû hay con ngöôøi gia chuû. Roài caùc vua baét ngöôøi aáy, do nhaân ñaém say röôïu men röôïu naáu, saùt haïi hay baét troùi, hay taån xuaát, hay laøm gì ngöôøi aáy tuøy theo yù muoán". Caùc Thaày coù thaáy nhö vaäy, coù nghe nhö vaäy chaêng?

- Baïch Theá Toân, chuùng con coù thaáy, coù nghe nhö vaäy vaø seõ ñöôïc nghe nhö vaäy nöõa.

(IX) (179) Gia Chuû

1. Gia chuû Anaøthapindika vôùi khoaûng 500 nam cö só ñoanh vaây, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân baûo Toân giaû Saøriputta:

2. - Naøy Saøriputta, Thaày coù bieát ngöôøi gia chuû maëc aùo traéng naøo maø sôû haønh ñöôïc baûo veä trong naêm hoïc giôùi, vaø coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc boán taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù, neáu vò aáy muoán, coù theå töï ñaùp veà mình nhö sau: "Ta seõ ñoaïn taän ñòa nguïc, ñoaïn taän loaøi baøng sanh, ñoaïn taän loaøi ngaï quyû, ñoaïn taän coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù. Ta laø baäc Döï löu, khoâng coøn phaûi thoái ñoïa, quyeát chaéc ñaït ñöôïc Chaùnh giaùc"? Sôû haønh ñöôïc baûo veä trong naêm hoïc giôùi naøo?

3. ÔÛ ñaây, naøy Saøriputta, Thaùnh ñeä töû töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû taø haïnh trong caùc duïc, töø boû noùi laùo, töø boû ñaém say röôïu men, röôïu naáu. Sôû haønh ñöôïc baûo veä trong naêm hoïc giôùi naøy.

Vò aáy coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc boán taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù naøo?

4. ÔÛ ñaây, naøy Saøriputta, vò Thaùnh ñeä töû coù loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi ñöùc Phaät: "Theá Toân laø baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá Toân". Ñaây laø taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù thöù nhaát ñaõ chöùng ñöôïc nhôø laøm cho thanh tònh taâm chöa ñöôïc thanh tònh, laøm cho trong saùng taâm chöa ñöôïc trong saùng.

5. Laïi nöõa, naøy Saøriputta, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi Phaùp: "Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát, thieát thöïc hieän taïi, khoâng coù thôøi gian, ñeán ñeå maø thaáy, coù khaû naêng höôùng thöôïng, ñöôïc keû trí töï mình giaùc hieåu". Ñaây laø taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù thöù hai ñaõ chöùng ñöôïc nhôø laøm cho thanh tònh taâm chöa ñöôïc thanh tònh, laøm cho trong saùng taâm chöa ñöôïc trong saùng.

6. Laïi nöõa, naøy Saøriputta, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu loøng tònh tín baát ñoäng ñoái vôùi chuùng Taêng: "Dieäu haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân! Tröïc haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân! öùng lyù haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân! Chôn chaùnh haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân! Töùc laø boán ñoâi taùm chuùng. Chuùng ñeä töû Theá Toân ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi". Ñaây laø taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù thöù ba ñaõ chöùng ñöôïc nhôø laøm cho thanh tònh taâm chöa ñöôïc thanh tònh, laøm cho trong saùng taâm chöa ñöôïc trong saùng.

7. Laïi nöõa, naøy Saøriputta, vò Thaùnh ñeä töû thaønh töïu giôùi ñöôïc baäc Thaùnh aùi kính, khoâng coù beå vuïn, khoâng bò söùc meû, khoâng tì veát, khoâng oâ nhieãm, ñem laïi giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, laøm cho an laïc, höôùng ñeán Thieàn ñònh. Ñaây laø taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù thöù ba ñaõ chöùng ñöôïc nhôø laøm cho thanh tònh taâm chöa ñöôïc thanh tònh, laøm cho trong saùng taâm chöa ñöôïc trong saùng.

Boán taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù naøy ñöôïc chöùng ñaéc khoâng khoù khaên, chöùng ñaéc khoâng meät nhoïc, chöùng ñaéc khoâng phí söùc.

8. Naøy Saøriputta, ngöôøi gia chuû maëc aùo traéng naøo maø Thaày bieát sôû haønh ñöôïc baûo veä trong naêm hoïc giôùi, vaø coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc boán taêng thöôïng taâm hieän taïi laïc truù; neáu vò aáy muoán, coù theå töï ñaùp veà mình nhö sau: "Ta ñaõ ñoaïn taän ñòa nguïc, ñoaïn taän loaøi baøng sanh, ñoaïn taän loaøi ngaï quyû, ñoaïn taän coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù. Ta laø baäc Döï löu, khoâng coøn phaûi thoái ñoïa, quyeát chaéc ñaït ñöôïc Chaùnh giaùc".

Thaáy sôï haõi ñòa nguïc,
Haõy traùnh xa ñieàu aùc,
Kheùo chaáp nhaän Chaùnh phaùp,
Baäc Hieàn trí traùnh xa,
Khoâng haïi caùc chuùng sanh,
Nhöõng vaät coù noã löïc,
Bieát khoâng coù noùi laùo,
Khoâng laáy cuûa khoâng cho,
Töï baèng loøng vôï mình,
Traùnh xa vôï ngöôøi khaùc,
Ngöôøi bieát khoâng uoáng röôïu,
Khieán taâm trí meâ loaïn,
Haõy tuøy nieäm ñeán Phaät,
Haõy tuøy nieäm ñeán Phaùp,
Haõy tu taâm khoâng saân,
Haõy tu taâm nhieâu ích,
Ñeå xöùng ñaùng ñöôïc sanh,
Caûnh giôùi caùc chö Thieân,
Caàu coâng ñöùc lôïi ích,
Haõy cung caáp vaät thí,
Tröôùc thí baäc Chí thieän,
Môùi mong coù quaû lôùn,
Naøy Saøriputta,
Ta seõ noùi cho Thaày,
Caùc baäc Chí thieän aáy,
Thaày haõy laéng nghe ta,
Nhö trong moät ñaøn boø,
Coù con ñen, traéng, ñoû,
Maøu hung hay coù ñoám,
Coù con maøu boà caâu,
Daàu con boø maøu gì,
Kieám ñöôïc con boø thuaàn,
Con vaät keùo söùc maïnh,
Ñeïp, lanh vaø haêng haùi,
Maëc keä noù maøu gì,
Lieàn maéc vaøo gaùnh naëng,
Cuõng vaäy, giöõa loaøi Ngöôøi,
Daàu coù sinh choã naøo,
Hoaøng toäc, Baø-la-moân,
Thöông gia hay noâ boäc,
Keû khoâng coù giai caáp,
Hay haï caáp ñoå phaân,
Giöõa nhöõng ngöôøi nhö vaäy,
Ai ñieàu phuïc, thuaàn thuïc,
Ngay thaúng, ñuû giôùi ñöùc,
Noùi thöïc, bieát taøm quyù,
Sanh töû ñaõ ñoaïn taän,
Phaïm haïnh ñöôïc veïn toaøn,
Gaùnh naëng ñaõ haï xuoáng,
Khoâng coøn bò troùi buoäc,
Vieäc caàn laøm ñaõ laøm,
Khoâng coøn bò laäu hoaëc,
Ñaõ ñeán bôø beân kia,
Khoâng chaáp tröôùc tòch tònh,
Phöôùc ñieàn aáy voâ caáu,
Quaû lôùn ñaùng cuùng döôøng.
Nhöõng keû ngu khoâng bieát,
Thieáu trí, ít nghe nhieàu,
Chæ boá thí beân ngoaøi,
Khoâng ñeán gaàn keû thieän,
Nhöõng ai gaàn keû thieän,
Coù tueä, toân baäc Hieàn,
Hoï tin baäc Thieän Theä,
An truù taän goác reã,
Sanh Thieân hay ôû ñaây,
Ñöôïc sanh gia ñình toát,
Baäc trí tuaàn töï tieán,
Chöùng ñöôïc caûnh Nieát-baøn.

(X) (180) Gavesì, Ngöôøi Taàm Caàu

1. Moät thôøi, Theá Toân ñang ñi du haønh giöõa daân chuùng Kosala cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Trong khi ñang ñi treân ñöôøng, Theá Toân thaáy moät choã coù khoùm röøng caây saøla to lôùn; thaáy vaäy, Ngaøi böôùc xuoáng ñöôøng, ñi ñeán khoùm röøng caây saøla aáy, ñi saâu vaøo röøng saøla aáy, vaø taïi moät ñòa ñieåm, Ngaøi mæm cöôøi. Roài Toân giaû Ananda suy nghó: "Do nhaân gì, do duyeân gì, Theá Toân toû loä mæm cöôøi? Khoâng phaûi khoâng coù duyeân côù, caùc Nhö Lai toû loä mæm cöôøi". Roài Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, do nhaân gì, do duyeân gì, Theá Toân toû loä mæm cöôøi? Khoâng phaûi khoâng coù duyeân côù, caùc Nhö Lai toû loä mæm cöôøi.

2. - Thuôû xöa, naøy Ananda, taïi ñòa ñieåm naøy, coù moät thaønh phoá phoàn thònh, giaøu coù vaø daân cö ñoâng ñuùc. Taïi thaønh phoá aáy, naøy Ananda, Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû gaàn ñaây. Naøy Ananda, Gavesì laø moät nam cö só cuûa Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, nhöng giöõ giôùi khoâng ñöôïc vieân maõn. Roài naøy Ananda, coù khoaûng 500 nam cö só ñöôïc cö só Gavesì thuyeát phaùp vaø khích leä, caùc ngöôøi naøy giöõ giôùi luaät khoâng ñöôïc vieân maõn. Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì suy nghó nhö sau: "Ta giuùp ñôõ raát nhieàu 500 vò nam cö só naøy. Ta ñi tröôùc, ta khích leä hoï, nhöng ta giöõ giôùi luaät khoâng ñöôïc vieân maõn. Nhö vaäy laø ñoàng ñaúng gioáng nhau, khoâng coù gì troäi hôn, nhieàu hôn. Vaäy ta haõy laøm caùi gì troäi hôn, nhieàu hôn". Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì ñi ñeán 500 nam cö só aáy; sau khi ñeán, noùi vôùi 500 nam cö só aáy nhö sau: "Naøy caùc Toân giaû, baét ñaàu töø hoâm nay, ta seõ thoï trì vieân maõn trong caùc giôùi luaät ".

Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy suy nghó nhö sau: "Toân giaû Gavesì ñaõ giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu, ñaõ ñi tröôùc, ñaõ khích leä chuùng ta. Toân giaû Gavesì seõ gìn giöõ vieân maõn trong caùc giôùi luaät. Taïi sao chuùng ta laïi khoâng nhö vaäy?". Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy ñi ñeán nam cö só Gavesì; sau khi ñeán, noùi vôùi nam cö só Gaøvesi: "Baét ñaàu tö hoâm nay, thöa Toân giaû Gavesì, chuùng toâi seõ thoï trì vieân maõn trong caùc giôùi luaät".

Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì suy nghó nhö sau: "Ta giuùp ñôõ raát nhieàu cho 500 nam cö só naøy, ta ñi tröôùc, ta khích leä hoï. Vaø naêm traêm nam cö só naøy gìn giöõ vieân maõn trong caùc giôùi luaät, nhö vaäy laø ñoàng ñaúng gioáng nhau, khoâng coù gì troäi hôn, nhieàu hôn. Vaäy ta haõy laøm caùi gì troäi hôn, nhieàu hôn". Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì ñi ñeán 500 nam cö só aáy; sau khi ñeán, noùi vôùi 500 vò nam cö só aáy nhö sau: "Baét ñaàu töø ngaøy hoâm nay, naøy caùc Toân giaû, ta seõ thoï trì Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc haï lieät".

Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy suy nghó nhö sau: "Toân giaû Gavesì giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu, ñaõ ñi tröôùc vaø khích leä chuùng ta. Vaø Toân giaû Gavesì seõ haønh Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc haï lieät. Taïi sao chuùng ta laïi khoâng nhö vaäy?". Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy ñi ñeán nam cö só Gavesì; sau khi ñeán, noùi vôùi nam cö só Gaøvesi: "Baét ñaàu tö hoâm nay, thöa Toân giaû Gavesì, chuùng toâi seõ thoï trì Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc heøn haï".

Roài nam cö só Gavesì suy nghó nhö sau: "Ta giuùp ñôõ raát nhieàu cho 500 nam cö só naøy, ta ñi tröôùc, ta khích leä hoï. Ta giöõ gìn vieân maõn trong caùc giôùi luaät, 500 nam cö só naøy giöõ gìn vieân maõn trong caùc giôùi luaät. Vaø ta haønh Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc haï lieät. Vaø 500 nam cö só naøy haønh Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc haï lieät. Nhö vaäy laø ñoàng ñaúng gioáng nhau, khoâng coù gì troäi hôn, nhieàu hôn. Vaäy ta haõy laøm caùi gì troäi hôn, nhieàu hôn". Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì ñi ñeán 500 nam cö só aáy; sau khi ñeán, noùi vôùi 500 vò nam cö só aáy nhö sau: "Baét ñaàu töø ngaøy hoâm nay, naøy caùc Toân giaû, ta seõ aên moãi ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm, töø boû aên phi thôøi".

Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy suy nghó nhö sau: "Toân giaû Gavesì giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu, ñaõ ñi tröôùc vaø khích leä chuùng ta. Toân giaû Gavesì seõ aên moãi ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm, töø boû aên phi thôøi. Taïi sao chuùng ta laïi khoâng nhö vaäy?". Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy ñi ñeán nam cö só Gavesì; sau khi ñeán, noùi vôùi nam cö só Gaøvesi: "Baét ñaàu tö hoâm nay, thöa Toân giaû Gavesì, 500 nam cö só naøy seõ thoï trì aên moãi ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm, töø boû aên phi thôøi".

Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì suy nghó nhö sau: "Ta giuùp ñôõ cho 500 nam cö só naøy raát nhieàu. Ta ñaõ ñi tröôùc vaø khích leä hoï. Nay ta giöõ gìn vieân maõn trong caùc giôùi luaät, 500 nam cö só naøy giöõ gìn vieân maõn trong caùc giôùi luaät. Ta haønh Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc heøn haï, 500 nam cö só naøy haønh Phaïm haïnh, soáng vieãn ly, töø boû daâm duïc heøn haï. Ta aên moãi ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm, töø boû aên phi thôøi. 500 nam cö só naøy cuõng aên moãi ngaøy moät böõa, khoâng aên ban ñeâm, töø boû aên phi thôøi. Nhö vaäy laø coù söï ñoàng ñaúng gioáng nhau, khoâng coù gì troäi hôn, nhieàu hôn. Vaäy ta haõy laøm caùi gì troäi hôn, nhieàu hôn". Roài naøy Ananda, Toân giaû Gavesì ñi ñeán Theá Toân Kassapa; baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, sau khi ñeán, baïch vôùi Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc:

- Baïch Theá Toân, haõy cho con xuaát gia vôùi Theá Toân, haõy cho con thoï ñaïi giôùi".

Roài naøy Ananda, nam cö só Gavesì ñöôïc xuaát gia vôùi Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñöôïc thoï ñaïi giôùi. Ñöôïc thoï ñaïi giôùi khoâng bao laâu naøy Ananda, Tyû-kheo Gavesì soáng moät mình, an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn vaø khoâng bao laâu, vò naøy chöùng ñöôïc muïc ñính toái cao maø caùc thieän nam töû xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình höôùng ñeán. Ñoù laø voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh, vò naøy ngay trong hieän taïi töï mình chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù. Vaø vò aáy xaùc chöùng: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, caùc ñieàu neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Vaø naøy Ananda, 500 nam cö só aáy suy nghó nhö sau: "Tyû-kheo Gavesì giuùp ñôõ chuùng ta raát nhieàu, ñaõ ñi tröôùc vaø khích leä chuùng ta. Nay Toân giaû Gavesì ñaõ caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø-sa, seõ xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình. Taïi sao chuùng ta laïi khoâng nhö vaäy?" Roài naøy Ananda, 500 nam cö só aáy ñi ñeán Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, sau khi ñeán, baïch Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc:

- "Baïch Theá Toân, haõy cho chuùng con xuaát gia vôùi Theá Toân, cho chuùng con thoï ñaïi giôùi".

Vaø naøy Ananda, naêm traêm nam cö só aáy ñöôïc xuaát gia vôùi Theá Toân Kassapa, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñöôïc thoï ñaïi giôùi. Roài naøy Ananda, Tyû-kheo Gavesì suy nghó nhö sau: "Ta ñaõ chöùng minh ñöôïc voâ thöôïng giaûi thoaùt naøy khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc. Mong raèng 500 vò Tyû-kheo aáy coù theå chöùng minh ñöôïc voâ thöôïng giaûi thoaùt naøy khoâng khoù khaên, chöùng ñöôïc khoâng meät nhoïc, chöùng ñöôïc khoâng phí söùc". Roài naøy Ananda, 500 vò Tyû-kheo aáy soáng an tònh, khoâng phoùng daät, nhieät taâm tinh caàn, khoâng bao laâu, caùc vò aáy chöùng ñöôïc muïc ñích toái cao maø caùc thieän nam töû xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình höôùng ñeán. Ñoù laø voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh, caùc vò aáy ngay trong hieän taïi, töï mình chöùng ngoä vôùi thaéng trí, chöùng ñaït vaø an truù. Vaø caùc vò aáy xaùc chöùng: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc phaûi laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa".

3. Nhö vaäy, naøy Ananda, 500 vò Tyû-kheo aáy, do Gavesì caàm ñaàu, trong khi tinh taán ñaït ñeán nhöõng gì cao hôn nöõa, nhöõng gì toái thaéng hôn nöõa, ñaõ chöùng ngoä voâ thöôïng giaûi thoaùt. Do vaäy, naøy Ananda, caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:

4. "Haõy tinh taán ñeå ñaït ñeán nhöõng gì cao hôn nöõa, toái thaéng hôn nöõa, chuùng ta seõ chöùng ngoä voâ thöôïng giaûi thoaùt".

Nhö vaäy, naøy Ananda, caùc Thaày caàn phaûi hoïc taäp.

-ooOoo-

Phaåm tröôùc | Phaåm keá

---

Muïc Luïc caùc Chöông:

01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu