Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
I. Phaåm Ñaùng Ñöôïc Cung Kính (I) (1) Ñaùng Ñöôïc Cung Kính (1)
1. Nhö vaày toâi nghe:
Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthì, Jetavana, taïi khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". - "Thöa vaâng, baïch Theá Toân".
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, Theá Toân noùi nhö sau:
2. - Thaønh töïu saùu phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø saùu?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc, khoâng coù öa thích, khoâng coù gheùt boû, truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc; khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... khi yù bieát phaùp, khoâng coù öa thích, khoâng coù gheùt boû, truù xaû, chaùnh nieäm tænh giaùc.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.
Theá Toân thuyeát nhö vaäy. Caùc vò Tyû-kheo aáy hoan hyû, tín thoï lôøi Theá Toân daïy.
(II) (2) Ñaùng Ñöôïc Cung Kính (2)
1. - Thaønh töïu saùu phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo chöùng ñöôïc caùc loaïi thaàn thoâng: moät thaân hieän ra nhieàu thaân, nhieàu thaân hieän ra moät thaân, hieän hình, bieán hình, ñi ngang qua vaùch, qua töôøng, qua nuùi nhö ñi ngang hö khoâng, ñoän thoå troài leân ngang qua ñaát lieàn, nhö ôû trong nöôùc, ñi treân nöôùc khoâng chìm nhö treân ñaát lieàn, ngoài kieát giaø hay ñi treân hö khoâng nhö con chim, vôùi baøn tay chaïm vaø rôø maët traêng vaø maët trôøi, nhöõng vaät coù ñaïi oai löïc, ñaïi oai thaàn nhö vaäy, coù theå töï thaân bay ñeán Phaïm thieân.
3. Vôùi thieân nhó thuaàn tònh sieâu nhaân, nghe ñöôïc hai loaïi tieáng, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi ôû xa vaø gaàn.
4. Sau khi ñi saâu vaøo taâm cuûa chuùng sanh, cuûa loaøi Ngöôøi vôùi taâm cuûa mình, vò aáy roõ bieát nhö sau: "Taâm coù tham, roõ bieát laø taâm coù tham, hay taâm ly tham... hay taâm coù saân... hay taâm ly saân... hay taâm coù si... hay taâm ly si... hay taâm chuyeân chuù... hay taâm taùn loaïn... hay ñaïi haønh taâm... hay khoâng phaûi ñaïi haønh taâm... hay taâm chöa voâ thöôïng... hay taâm voâ thöôïng... hay taâm Thieàn ñònh... hay taâm khoâng Thieàn ñònh... hay taâm giaûi thoaùt... hay taâm khoâng giaûi thoaùt, roõ bieát laø taâm khoâng giaûi thoaùt".
5. Nhôù ñeán caùc ñôøi soáng quaù khöù, nhö moät ñôøi, hai ñôøi, ba ñôøi, boán ñôøi, naêm ñôøi, möôøi ñôøi, hai möôi ñôøi, ba möôi ñôøi, boán möôi ñôøi, naêm möôi ñôøi, moät traêm ñôøi, hai traêm ñôøi, moät ngaøn ñôøi, moät traêm ngaøn ñôøi; nhieàu hoaïi kieáp, nhieàu thaønh kieáp, nhieàu hoaïi vaø thaønh kieáp; vò aáy nhôù raèng: "Taïi choã kia, ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã kia, ta ñöôïc sanh ra taïi choã noï. Taïi choã aáy ta coù teân nhö theá naøy, doøng hoï nhö theá naøy, giai caáp nhö theá naøy, thoï khoå laïc nhö theá naøy, tuoåi thoï ñeán möùc nhö theá naøy. Sau khi cheát taïi choã noï, ta ñöôïc sanh ra ôû ñaây". Nhö vaäy vò aáy nhôù ñeán nhieàu ñôøi soáng quaù khöù cuøng vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát.
6. Vò aáy vôùi thieân nhaõn thuaàn tònh, sieâu nhaân, thaáy söï soáng vaø cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng, chuùng sanh ngöôøi haï lieät, keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén, keû baát haïnh, ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Caùc chuùng sanh naøy laøm nhöõng aùc haïnh veà thaân, ngöõ, yù, phæ baùng caùc baäc thaùnh, theo taø kieán, taïo caùc nghieäp theo taø kieán. Nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, phaûi sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù ñoïa xöù, ñòa nguïc. Coøn nhöõng chuùng sanh naøy laøm nhöõng thieän haïnh veà thaân, ngöõ, yù, khoâng phæ baùng caùc baäc thaùnh, theo chaùnh kieán, taïo caùc nghieäp theo chaùnh kieán. Nhöõng ngöôøi naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh leân caùc coõi thieän, coõi trôøi, coõi ñôøi naøy. Nhö vaäy, vò aáy vôùi Thieân nhaõn, thaáy söï soáng cheát cuûa chuùng sanh. Vò aáy bieát roõ raèng, chuùng sanh ngöôøi haï lieät, keû cao sang, ngöôøi ñeïp ñeõ, keû thoâ xaáu, ngöôøi may maén, keû baát haïnh, ñeàu do haïnh nghieäp cuûa hoï. Do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, vò aáy ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.
(III) (3) Caùc Caên
1. - Thaønh töïu saùu phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø phöôùc ñieàn voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø saùu?
2. Vôùi tín caên, vôùi taán caên, vôùi nieäm caên, vôùi ñònh caên, vôùi tueä caên, do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình vôùi thaéng trí, ngay trong hieän taïi chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.
(IV) (4) Caùc Löïc
1. - Thaønh töïu saùu phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi. Theá naøo laø saùu?
2. Tín löïc, taán löïc, nieäm löïc, ñònh löïc, tueä löïc, do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, töï mình vôùi thaéng trí, ngay trong hieän taïi, chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi.
(V) (5) Con Ngöïa Thuaàn Chuûng (1).
1- Thaønh töïu saùu chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, moät con ngöïa hieàn thieän, thuaàn chuûng cuûa vua, xöùng ñaùng cho vua duøng, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, con ngöïa hieàn thieän thuaàn chuûng cuûa vua kham nhaãn caùc saéc, kham nhaãn caùc tieáng, kham nhaãn caùc höông, kham nhaãn caùc vò, kham nhaãn caùc xuùc, vaø ñaày ñuû dung saéc.
Thaønh töïu saùu chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät con ngöïa hieàn thieän, thuaàn chuûng cuûa vua, xöùng ñaùng cho vua duøng, laø taøi saûn cuûa vua, vaø ñöôïc xem laø moät bieåu töôïng cuûa vua. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, thaønh töïu saùu phaùp, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cuùng döôøng... laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi. Theá naøo laø saùu?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kham nhaãn caùc saéc, kham nhaãn caùc tieáng, kham nhaãn caùc höông, kham nhaãn caùc vò, kham nhaãn caùc xuùc, kham nhaãn caùc phaùp.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaùng ñöôïc cung kính... laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi.
(VI - VII) (6 - 7) Con Ngöïa Thuaàn Chuûng (2)
(Nhö kinh treân, soá 5, chæ thay ñoåi "ñaày ñuû dung saéc", vôùi "ñaày ñuû söùc maïnh" cho soá 6, vaø vôùi "ñaày ñuû toác löïc" cho soá 7).(VIII) (8) Voâ Thöôïng1. - Coù saùu voâ thöôïng naøy, naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø saùu?
2. Kieán voâ thöôïng, vaên voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, hoïc voâ thöôïng, haønh voâ thöôïng, tuøy nieäm voâ thöôïng. Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu voâ thöôïng naøy.
(IX) (9) Tuøy Nieäm Xöù
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu tuøy nieäm xöù naøy. Theá naøo laø saùu?
2. Tuøy nieäm Phaät, tuøy nieäm Phaùp, tuøy nieäm Taêng, tuøy nieäm Giôùi, tuøy nieäm Thí, tuøy nieäm Thieân.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu tuøy nieäm naøy.
(X) (10) Mahaønaøma
1. Moät thôøi, Theá Toân truù giöõa caùc vò Thích - ca, taïi Kapilavatthu, khu vöôøn Nigrodha. Roài hoï Thích Mahaønaøma ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, hoï Thích Mahaønaøma baïch Theá Toân:
- Vò Thaùnh ñeä töû naøy, baïch Theá Toân, ñaõ ñi ñeán quaû, ñaõ lieãu giaûi giaùo phaùp, ñôøi soáng gì vò aáy soáng moät caùch sung maõn?
- Naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû naøo ñaõ ñi ñeán quaû, ñaõ lieãu giaûi giaùo phaùp, vôùi neáp soáng naøy, soáng moät caùch sung maõn.
2. ÔÛ ñaây, naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân... Phaät, Theá Toân". Khi naøo, naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû nieäm Nhö Lai, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái; trong khi aáy, taâm vò aáy ñöôïc chaùnh tröïc, nhôø döïa vaøo Nhö Lai. Vaø naøy Mahaønaøma, moät Thaùnh ñeä töû, vôùi taâm chaùnh tröïc, ñöôïc nghóa tín thoï, ñöôïc phaùp tín thoï, ñöôïc haân hoan lieân heä ñeán phaùp. Ngöôøi coù haân hoan, neân hyû sanh. Ngöôøi coù hyû, neân thaân ñöôïc khinh an. Vôùi thaân khinh an, vò aáy caûm giaùc laïc thoï. Ngöôøi coù laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy, ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm Phaät".
3. Laïi nöõa, naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Phaùp: "Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát, thieát thöïc hieän taïi, khoâng coù thôøi gian, ñeán ñeå maø thaáy, coù khaû naêng höôùng thöôïng, ñöôïc nhöõng baäc trí töï mình giaùc hieåu!". Naøy Mahaønama, trong khi vò Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Phaùp, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, khoâng bò saân chi phoái, khoâng bò si chi phoái; trong khi aáy, taâm vò aáy ñöôïc chaùnh tröïc, nhôø döïa vaøo Phaùp. Vaø naøy Mahaønama, Thaùnh ñeä töû vôùi taâm chaùnh tröïc, ñöôïc nghóa tín thoï, ñöôïc phaùp tín thoï, ñöôïc haân hoan lieân heä ñeán phaùp. Ngöôøi coù haân hoan, neân hyû sanh. Ngöôøi coù hyû, neân thaân ñöôïc khinh an. Vôùi thaân khinh an, vò aáy caûm giaùc laïc thoï. Ngöôøi coù laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm Phaùp".
4. Laïi nöõa, naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Taêng: "Dieäu haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. Tröïc haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. ÖÙng lyù haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. Chaùnh haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân. Töùc laø boán ñoâi taùm vò. Chuùng ñeä töû Theá Toân naøy ñaùng ñöôïc cung kính, ñaùng ñöôïc toân troïng, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñaùng ñöôïc chaép tay, laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ôû ñôøi". Naøy Mahaønaøma, trong khi Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm chuùng Taêng, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái... taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy, ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm Taêng".
5. Laïi nöõa, naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm caùc Giôùi cuûa mình: "Giôùi khoâng bò beå vuïn, khoâng bò söùt meû, khoâng bò veát chaám, khoâng coù ueá taïp, ñöa ñeán giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng bò chaáp thuû, ñöa ñeán Thieàn ñònh". Naøy Mahaønaøma, trong khi Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Giôùi, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái... taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy, ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm Giôùi".
6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû töï mình nieäm Thí cuûa mình: "Thaät laø ñöôïc lôïi cho ta! Thaät laø kheùo ñöôïc lôïi cho ta, vì raèng vôùi quaàn chuùng bò caáu ueá xan tham chi phoái, ta soáng trong gia ñình, vôùi taâm khoâng bò caáu ueá cuûa xan tham chi phoái, boá thí roäng raõi vôùi baøn tay saïch seõ, öa thích töø boû, saün saøng ñeå ñöôïc yeâu caàu, öa thích phaân phaùt vaät boá thí". Naøy Mahaønaøma, trong khi vò Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm boá thí, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái... taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy, ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm boá thí".
7. Laïi nöõa, naøy Mahaønama, Thaùnh ñeä töû tu taäp tuøy nieäm Thieân: "Coù chö Thieân boán Thieân vöông Thieân, coù chö Thieân coõi trôøi Ba möôi ba, coù chö Thieân Yaøma, coù chö Thieân Tusitaø (Ñaâu - suaát), coù chö Thieân Hoùa laïc Thieân, coù chö Thieân Tha hoùa Töï taïi, coù chö Thieân Phaïm chuùng, coù chö Thieân cao hôn nöõa. Ñaày ñuû vôùi loøng tin nhö vaäy, chö Thieân aáy, sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Loøng tin nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû nôi ta. Ñaày ñuû vôùi giôùi nhö vaäy, chö Thieân aáy sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Giôùi nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû nôi ta. Ñaày ñuû vôùi nghe phaùp nhö vaäy, chö Thieân aáy sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Nghe phaùp nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû nôi ta. Ñaày ñuû vôùi Thí nhö vaäy, chö Thieân aáy sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Thí nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû ôû nôi ta. Ñaày ñuû vôùi Tueä nhö vaäy, chö Thieân aáy sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Tueä nhö vaäy cuõng ñaày ñuû nôi ta". Khi vò aáy nieäm Tín, Giôùi, nghe Phaùp, Thí vaø Tueä cuûa töï mình vaø chö Thieân aáy; trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, khoâng bò si chi phoái; trong khi aáy, taâm vò aáy ñöôïc chaùnh tröïc nhôø döïa vaøo chö Thieân. Vaø naøy Mahaønaøma, Thaùnh ñeä töû vôùi taâm chaùnh tröïc ñöôïc nghóa tín thoï, ñöôïc phaùp tín thoï, ñöôïc haân hoan lieân heä ñeán phaùp. Ngöôøi coù haân hoan, neân hyû sanh. Ngöôøi coù hyû neân thaân ñöôïc khinh an. Vôùi thaân khinh an, vò aáy caûm giaùc laïc thoï. Ngöôøi coù laïc thoï, taâm ñöôïc ñònh tónh.
Naøy Mahaønaøma, veà vò Thaùnh ñeä töû naøy, ñöôïc noùi nhö sau: "Vôùi quaàn chuùng khoâng bình thaûn, vò aáy soáng bình thaûn. Vôùi quaàn chuùng coù naõo haïi, vò aáy soáng khoâng naõo haïi. Nhaäp ñöôïc phaùp löu, vò aáy tu taäp nieäm Thieân".
Naøy Mahaønaøma, vò Thaùnh ñeä töû naøo ñaõ ñi ñeán quaû, ñaõ lieãu giaûi giaùo phaùp, vò aáy soáng moät caùch sung maõn vôùi neáp soáng naøy.
II. Phaåm Caàn Phaûi Nhôù
(I) (11) Caàn Phaûi Nhôù (1)
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu phaùp caàn phaûi ghi nhôù naøy. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo an truù thaân laøm töø ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh, tröôùc maët laãn sau löng. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù.
3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo an truù lôøi noùi töø ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh, tröôùc maët laãn sau löng. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù.
4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo an truù yù nghó töø ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh, tröôùc maët laãn sau löng. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù.
5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi caùc lôïi döôõng ñuùng phaùp, nhaän ñöôïc ñuùng phaùp, cho ñeán nhöõng ñoà vaät nhaän ñöôïc chæ trong bình baùt, vò aáy khoâng phaûi laø ngöôøi khoâng san seû caùc ñoà vaät nhaän ñöôïc nhö vaäy, phaûi laø ngöôøi san seû duøng chung vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh coù giôùi ñöùc. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù.
6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi caùc Giôùi Luaät khoâng bò beå vuïn, khoâng bò söùt meû, khoâng bò veát chaám, khoâng bò ueá nhieãm, giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng bò chaáp thuû, ñi ñeán Thieàn ñònh, Tyû-kheo soáng thaønh töïu Giôùi Luaät trong caùc Giôùi Luaät aáy ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh tröôùc maët laãn sau löng.
7. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc tri kieán thuoäc baäc Thaùnh, coù khaû naêng höôùng thöôïng, khieán ngöôøi thöïc haønh chôn chaùnh dieät taän khoå ñau, Tyû-kheo soáng thaønh töïu tri kieán vôùi caùc tri kieán nhö vaäy ñoái vôùi caùc ñoàng Phaïm haïnh caû tröôùc maët laãn sau löng.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø saùu phaùp caàn phaûi ghi nhôù.
(II) (12) Caàn Phaûi Nhôù (2)
1. - Coù saùu phaùp caàn phaûi ghi nhôù naøy, naøy caùc Tyû-kheo, taïo thaønh töông aùi, taïo thaønh töông kính, ñöa ñeán hoøa ñoàng, ñöa ñeán khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, nhaát trí. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo an truù thaân laøm töø ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh, tröôùc maët laãn sau löng. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù, taïo thaønh töông aùi, taïo thaønh töông kính, ñöa ñeán hoøa ñoàng, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, nhaát trí.
3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo an truù lôøi noùi töø... yù nghó töø ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh caû tröôùc maët laãn sau löng. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù, taïo thaønh töông aùi, taïo thaønh töông kính, ñöa ñeán hoøa ñoàng, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, nhaát trí.
4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo ñoái vôùi caùc lôïi döôõng ñuùng phaùp, nhaän ñöôïc ñuùng phaùp, cho ñeán nhöõng ñoà vaät nhaän ñöôïc chæ trong bình baùt, vò aáy khoâng phaûi laø ngöôøi khoâng san seû caùc ñoà vaät nhaän ñöôïc nhö vaäy, phaûi laø ngöôøi san seû duøng chung vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh coù giôùi ñöùc. Ñaây laø phaùp caàn phaûi ghi nhôù, taïo thaønh töông aùi, taïo thaønh töông kính, ñöa ñeán hoøa ñoàng, khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, nhaát trí.
5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo ñoái vôùi caùc Giôùi Luaät khoâng bò beå vuïn, khoâng bò söùt meû, khoâng bò veát chaám, khoâng bò ueá nhieãm, giaûi thoaùt, ñöôïc ngöôøi trí taùn thaùn, khoâng bò chaáp thuû, ñi ñeán Thieàn ñònh, Tyû-kheo soáng thaønh töïu Giôùi Luaät trong caùc Giôùi Luaät aáy ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh, caû tröôùc maët laãn sau löng.
6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñoái vôùi caùc tri kieán thuoäc baäc Thaùnh, coù khaû naêng höôùng thöôïng, khieán ngöôøi thöïc haønh chôn chaùnh dieät taän khoå ñau, Tyû-kheo soáng thaønh töïu tri kieán vôùi caùc tri kieán nhö vaäy ñoái vôùi caùc vò ñoàng Phaïm haïnh, caû tröôùc maët laãn sau löng?
Ñaây laø saùu phaùp caàn phaûi ghi nhôù, naøy caùc Tyû-kheo, taïo thaønh töông aùi, taïo thaønh töông kính, ñöa ñeán hoøa ñoàng, ñöa ñeán khoâng tranh luaän, hoøa hôïp, nhaát trí.
(III) (13) Xuaát Ly Giôùi
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu phaùp xuaát ly giôùi naøy. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, saân taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, Hieàn giaû chôù coù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy, tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Ai tu taäp töø taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, saân taâm vaãn ngöï trò, an truù; söï kieän nhö vaäy khoâng xaûy ra, naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt saân taâm, töùc laø töø taâm giaûi thoaùt".
3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, Tyû-kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp, bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, haïi taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, Hieàn giaû chôù coù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Ai tu taäp bi taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, haïi taâm vaãn ngöï trò, an truù; söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt haït taâm, töùc laø bi taâm giaûi thoaùt".
4. Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây vò Tyû-kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, baát laïc taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy. Hieàn giaû chôù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp hyû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, baát laïc taâm vaãn ngöï trò, an truù; söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt baát laïc taâm, töùc laø hyû taâm giaûi thoaùt".
5. Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, Tyû-kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, tham taâm vaãn ngöï trò taâm ta". Vò aáy caàn ñöôïc noùi: "Chôù coù nhö vaäy, Hieàn giaû chôù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp xaû taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, tham taâm vaãn ngöï trò an truù; söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt tham taâm, töùc laø xaû taâm giaûi thoaùt".
6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo noùi nhö sau: "Ta ñaõ tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, tuy vaäy, thöùc cuûa ta vaãn tuøy nieäm töôùng". Vò aáy caàn phaûi ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, Hieàn giaû chôù coù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Neáu tu taäp voâ töôùng taâm giaûi thoaùt, laøm cho sung maõn, laøm thaønh coã xe, laøm thaønh caên cöù, an truù, chaát chöùa vaø kheùo leùo tinh caàn, thöùc vaãn seõ tuøy nieäm töôùng, an truù; söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt taát caû töôùng, töùc laø voâ töôùng taâm giaûi thoaùt".
7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøo noùi nhö sau: "Toâi ñaõ töø boû tö töôûng "Toâi laø". Toâi khoâng coù tuøy quaùn "Caùi naøy laø toâi", tuy vaäy, muõi teân nghi ngôø, do söï xaâm chieám taâm toâi vaø an truù". Vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Chôù coù nhö vaäy, Hieàn giaû chôù coù noùi nhö vaäy. Chôù coù xuyeân taïc Theá Toân. Xuyeân taïc Theá Toân nhö vaäy thaät khoâng toát. Theá Toân khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, söï kieän khoâng phaûi nhö vaäy. Tröôøng hôïp khoâng phaûi nhö vaäy. Vôùi ai ñaõ töø boû tö töôûng "Toâi laø", vôùi ai khoâng coù tuøy quaùn "Caùi naøy laø toâi", tuy vaäy, muõi teân nghi ngôø, do döï xaâm chieám taâm ngöôøi aáy vaø an truù; söï kieän khoâng xaûy ra nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, caùi naøy coù khaû naêng giaûi thoaùt muõi teân nghi hoaëc do döï, töùc laø söï nhoå leân kieâu maïn "Toâi laø"".
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø saùu phaùp xuaát ly giôùi.
(IV) (14) Hieàn Thieän
1. Taïi ñaây, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Hieàn giaû Tyû-kheo" - "Thöa Hieàn giaû".
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau:
2. - Naøy caùc Hieàn giaû, vò Tyû-kheo neáu soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, do soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung khoâng ñöôïc hieàn thieän, khi meänh chung khoâng ñöôïc hieàn thieän! Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung khoâng ñöôïc hieàn thieän, khi meänh chung khoâng ñöôïc hieàn thieän?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo öa coâng vieäc, thích thuù coâng vieäc, chuyeân taâm öa thích coâng vieäc; öa noùi chuyeän, thích thuù noùi chuyeän, chuyeân taâm öa thích noùi chuyeän; öa nguû, thích thuù nguû, chuyeân taâm öa thích nguû; öa hoäi chuùng, thích thuù hoäi chuùng, chuyeân taâm öa thích hoäi chuùng; öa lieân laïc giao thieäp, thích thuù lieân laïc giao thieäp, chuyeân taâm öa thích lieân laïc giao thieäp; öa hyù luaän, thích thuù hyù luaän, chuyeân taâm öa thích hyù luaän. Nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung khoâng ñöôïc hieàn thieän, khi meänh chung khoâng ñöôïc hieàn thieän. Naøy caùc Hieàn giaû, ñaây ñöôïc goïi laø Tyû-kheo aùi laïc coù thaân, khoâng töø boû coù thaân ñeå chaân chaùnh chaám döùt khoå ñau.
4. Naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo neáu soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, do soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung ñöôïc hieàn thieän, khi meänh chung ñöôïc hieàn thieän. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung ñöôïc hieàn thieän, khi maïng chung ñöôïc hieàn thieän?
5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo khoâng öa coâng vieäc, khoâng thích thuù coâng vieäc, khoâng chuyeân taâm öa thích coâng vieäc; khoâng öa noùi chuyeän, khoâng thích thuù noùi chuyeän, khoâng chuyeân taâm öa thích noùi chuyeän; khoâng öa nguû, khoâng thích thuù nguû, khoâng chuyeân taâm öa thích nguû; khoâng öa hoäi chuùng, khoâng thích thuù hoäi chuùng, khoâng chuyeân taâm öa thích hoäi chuùng; khoâng öa lieân laïc giao thieäp, khoâng thích thuù lieân laïc giao thieäp, khoâng chuyeân taâm öa thích lieân laïc giao thieäp; khoâng öa hyù luaän, khoâng thích thuù hyù luaän, khoâng chuyeân taâm öa thích hyù luaän. Nhö vaäy, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung ñöôïc hieàn thieän, khi meänh chung ñöôïc hieàn thieän. Naøy caùc Hieàn giaû, ñaây ñöôïc goïi laø Tyû-kheo aùi laïc Nieát-baøn, töø boû coù thaân ñeå chaân chaùnh chaám döùt khoå ñau.
Ai chuyeân öa hyù luaän,(V) (15) Khoâng Hoái Haän
Nhö thích thuù hyù luaän,
Ñi ngöôïc laïi Nieát-baøn,
Nôi an oån voâ thöôïng.
Ai töø boû hyù luaän,
Öa thích khoâng hyù luaän.
Thuaän höôùng ñeán Nieát-baøn,
Nôi an oån voâ thöôïng.1. ÔÛ nôi ñaây, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo:
- Naøy chö Hieàn, Tyû-kheo neáu soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, do neáp soáng nhö vaäy, khi laâm chung coù hoái haän, khi meänh chung coù hoái haän. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo soáng neáp soáng nhö vaäy, nhö vaäy, khi laâm chung coù hoái haän, khi meänh chung coù hoái haän?
2.... (Gioáng nhö kinh soá 14, chæ khaùc laø thay theá khoâng hieàn thieän baèng coù hoái haän, thay theá coù hieàn thieän baèng khoâng hoái haän)...
(VI) (16) Cha Meï Cuûa NakuLa (1)
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Bhagga, taïi nuùi Caù Saáu, röøng Bhesakaøla, vöôøn Loäc Uyeån. Luùc baáy giôø, gia chuû, cha cuûa Nakula bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh. Roài nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula noùi vôùi cha cuûa Nakula nhö sau:
2. -Thöa Gia chuû, chôù coù maïng chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Thöa Gia chuû, ñau khoå laø ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung coøn mong caáu aùi luyeán. Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó: "Nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula, sau khi ta meänh chung, khoâng coù theå nuoâi döôõng caùc con vaø duy trì nhaø cöûa". Thöa Gia chuû, chôù coù nghó nhö vaäy! Thöa Gia chuû, toâi kheùo leùo deät vaûi vaø chaûi loâng cöøu. Thöa Gia chuû, sau khi Gia chuû meänh chung, toâi coù theå nuoâi döôõng caùc con vaø duy trì nhaø cöûa. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, naøy Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caáu aùi luyeán.
Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó nhö sau: "Nöõ Gia chuû, meï cuûa Nakula, sau khi ta meänh chung, seõ ñi ñeán moät gia ñình khaùc". Thöa Gia chuû, chôù coù suy nghó nhö vaäy! Thöa Gia chuû, Gia chuû cuõng ñaõ bieát, trong möôøi saùu naêm chuùng ta soáng laøm ngöôøi gia chuû, toâi ñaõ soáng thöïc haønh Phaïm haïnh nhö theá naøo. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, thöa Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung coøn mong caàu aùi luyeán.
Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó nhö sau: "Nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula, sau khi ta meänh chung, seõ khoâng coøn muoán yeát kieán Theá Toân, seõ khoâng coøn muoán yeát kieán chuùng Taêng". Thöa Gia chuû, chôù coù suy nghó nhö vaäy! Sau khi gia chuû meänh chung, toâi seõ muoán yeát kieán Theá Toân nhieàu hôn, seõ muoán yeát kieán chuùng Taêng nhieàu hôn. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, naøy Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung, coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán.
Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó nhö sau: "Nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula, sau khi ta meänh chung, seõ khoâng giöõ giôùi moät caùch ñaày ñuû". Thöa Gia chuû, chôù coù suy nghó nhö vaäy! Thöa Gia chuû, cho ñeán khi naøo, caùc nöõ ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng cuûa Theá Toân coøn giöõ Giôùi Luaät moät caùch ñaày ñuû, toâi laø moät trong nhöõng ngöôøi aáy. Neáu ai coù nghi ngôø hay phaân vaân, hieän nay, Theá Toân ñang ôû giöõa daân chuùng Bhagga, taïi nuùi Caù Saáu, röøng Bhesakaøla, vöôøn Loäc Uyeån, ngöôøi aáy haõy ñi ñeán Theá Toân vaø hoûi. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, thöa Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán.
Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó nhö sau: "Nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula khoâng coù chöùng ñöôïc noäi taâm tònh chæ". Thöa Gia chuû, chôù coù suy nghó nhö vaäy! Thöa Gia chuû, cho ñeán khi naøo, caùc nöõ ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng cuûa Theá Toân coøn chöùng ñöôïc noäi taâm tònh chæ, toâi seõ laø moät trong nhöõng vò aáy. Neáu ai coù nghi ngôø hay phaân vaân, hieän nay Theá Toân ñang ôû giöõa daân chuùng Bhagga, taïi nuùi Caù Saáu, röøng Bhesakaøla, vöôøn Loäc Uyeån, ngöôøi aáy haõy ñi ñeán Theá Toân vaø hoûi. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, thöa Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung, taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán.
Thöa Gia chuû, Gia chuû coù theå suy nghó nhö sau: "Nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula, trong Phaùp vaø Luaät naøy khoâng ñaït ñöôïc theå nhaäp, khoâng ñaït ñöôïc an truù, khoâng ñaït ñöôïc thoaûi maùi, khoâng vöôït khoûi nghi hoaëc, khoâng rôøi ñöôïc do döï, khoâng ñaït ñöôïc voâ uùy, coøn phaûi nhôø ngöôøi khaùc soáng trong lôøi daïy ñöùc Boån Sö". Thöa Gia chuû, chôù coù suy nghó nhö vaäy! Thöa Gia chuû, cho ñeán khi naøo, caùc nöõ ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng cuûa Theá Toân, trong Phaùp vaø Luaät naøy ñaït ñöôïc theå nhaäp, ñaït ñöôïc an truù, ñaït ñöôïc thoaûi maùi, vöôït khoûi nghi hoaëc, rôøi ñöôïc do döï, ñaït ñöôïc voâ uùy, khoâng phaûi nhôø ngöôøi khaùc soáng trong lôøi daïy ñöùc Boån Sö, toâi seõ laø moät trong nhöõng ngöôøi aáy. Neáu coù ai coù nghi ngôø hay phaân vaân, hieän nay Theá Toân ñang ôû giöõa daân chuùng Bhagga, taïi nuùi Caù Saáu, röøng Bhesakaøla, vöôøn Loäc Uyeån, ngöôøi aáy haõy ñi ñeán Theá Toân vaø hoûi. Do vaäy, thöa Gia chuû, chôù coù meänh chung vôùi taâm coøn mong caàu aùi luyeán! Ñau khoå, thöa Gia chuû, laø ngöôøi khi meänh chung, taâm coøn mong caàu aùi luyeán. Theá Toân quôû traùch ngöôøi khi meänh chung taâm coøn mong caàu aùi luyeán.
3. Roài cha cuûa Nakula ñöôïc nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula giaùo giôùi vôùi lôøi giaùo giôùi naøy, beänh hoaïn lieàn khi aáy ñöôïc khinh an vaø gia chuû, cha cuûa Nakula thoaùt khoûi beänh aáy. Ñöôïc ñoaïn taän nhö vaäy laø beänh aáy cuûa gia chuû, cha cuûa Nakula. Roài gia chuû, cha cuûa Nakula ñöôïc laønh beänh, sau khi laønh beänh khoâng bao laâu, choáng gaäy ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi gia chuû, cha cuûa Nakula ñang ngoài xuoáng moät beân:
4. - Thaät lôïi ích thay cho OÂng, naøy Gia chuû! Thaät kheùo lôïi ích thay cho OÂng, naøy Gia chuû! Ñöôïc nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula vôùi loøng töø maãn, vì muoán haïnh phuùc, ñaõ giaùo giôùi, ñaõ khuyeân daïy OÂng. Cho ñeán khi naøo, naøy Gia chuû, Ta coøn coù nhöõng ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng gìn giöõ Giôùi Luaät vieân maõn, nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula laø moät trong nhöõng vò aáy. Cho ñeán khi naøo, naøy Gia chuû, Ta coøn coù nhöõng ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng chöùng ñöôïc noäi taâm tònh chæ, nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula laø moät trong nhöõng vò aáy. Cho ñeán khi naøo, naøy Gia chuû, Ta coøn coù nhöõng ñeä töû gia chuû maëc aùo traéng, trong Phaùp vaø Luaät naøy ñaït ñöôïc theå nhaäp, ñaït ñöôïc an truù, ñaït ñöôïc thoaûi maùi, vöôït khoûi nghi hoaëc, rôøi ñöôïc do döï, ñaït ñöôïc voâ uùy, khoâng coøn phaûi nhôø ngöôøi khaùc soáng trong lôøi daïy ñöùc Boån Sö, nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula laø moät trong nhöõng vò aáy. Thaät lôïi ích thay cho OÂng, naøy Gia chuû! Thaät kheùo lôïi ích thay cho OÂng, naøy Gia chuû, ñöôïc nöõ gia chuû, meï cuûa Nakula vôùi loøng töø maãn, vì muoán haïnh phuùc, ñaõ giaùo giôùi, ñaõ khuyeân daïy OÂng.
(VII) (17) Cha meï Cuûa Nakula (2)
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthì, taïi Jetavana, khu vöôøn cuûa oâng Anaøthapindika. Roài Theá Toân, vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán giaûng ñöôøng; sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Roài Toân giaû Saøriputta vaøo buoåi chieàu, sau khi töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán giaûng ñöôøng; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Toân giaû Mahaømoggallaøna, Toân giaû Mahaøkassapa, Toân giaû Mahaøkaccaøna, Toân giaû Mahaøkotthita, Toân giaû Mahaøcunda, Toân giaû Mahaøkappina, Toân giaû Anuruddha, Toân giaû Revata, Toân giaû Ananda vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy ñi ñeán giaûng ñöôøng; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Roài Theá Toân, sau khi ngoài nhö vaäy ñeán quaù phaàn lôùn cuûa ñeâm, töø choã ngoài ñöùng daäy ñi vaøo tinh xaù. Caùc Toân giaû aáy, sau khi Theá Toân ñi khoâng bao laâu, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi veà tinh xaù cuûa mình. Nhöng taïi ñaáy, caùc Tyû-kheo taân hoïc xuaát gia khoâng bao laâu, ñi ñeán Phaùp vaø Luaät naøy chöa nhieàu thôøi gian, ngaùy vaø nguû taïi choã cho ñeán saùng. Roài Theá Toân vôùi thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaân thaáy caùc Tyû-kheo aáy ngaùy vaø nguû taïi choã cho ñeán saùng, thaáy vaäy lieàn ñi ñeán giaûng ñöôøng; sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Ngoài xuoáng, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo aáy:
2. - Naøy caùc Tyû-kheo, Saøriputta ôû ñaâu? Mahaømoggallaøna ôû ñaâu? Mahaøkassapa ôû ñaâu? Mahaøkaccaøna ôû ñaâu? Mahaøkotthita ôû ñaâu? Mahaøcunda ôû ñaâu? Mahaøkappina ôû ñaâu? Anuruddha ôû ñaâu? Revata ôû ñaâu? Ananda ôû ñaâu? Naøy caùc Tyû-kheo, caùc ñeä töû tröôûng laõo aáy ñaõ ñi ñaâu?
- Baïch Theá Toân, caùc Toân giaû aáy, sau khi Theá Toân ñi khoâng bao laâu, ñaõ töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi veà tinh xaù cuûa mình.
- Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày khoâng coù caùc Tyû-kheo tröôûng laõo, caùc taân hoïc Tyû-kheo ngaùy vaø nguû cho ñeán trôøi saùng!
Caùc Thaày nghó theá naøo? Naøy caùc Tyû-kheo! Caùc Thaày coù thaáy vaø coù nghe nhö sau: "Moät vua Saùt-ñeá-ly ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, soáng chuyeân taâm höôûng thoï cho ñeán thoûa thích laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghó, coù theå cai trò caû nöôùc cho ñeán troïn ñôøi, ñöôïc quoác daân aùi moä vaø öa thích"?
- Thöa khoâng vaäy, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: Naøy caùc Tyû-kheo, moät vua Saùt-ñeá-ly ñaõ laøm leã quaùn ñaûnh, soáng chuyeân taâm höôûng thoï cho ñeán thoûa thích laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghæ, coù theå cai trò caû nöôùc cho ñeán troïn ñôøi, ñöôïc quoác daân aùi moä vaø öa thích.
Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau: "Ngöôøi thoân queâ soáng treân ñaát traïi cuûa ngöôøi cha, vò töôùng quaân trong quaân ñoäi, vò thoân tröôûng ôû laøng, vò toå tröôûng caùc toå hôïp soáng chuyeân taâm höôûng thoï cho ñeán thoûa thích laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghæ, coù theå troïn ñôøi laøm toå tröôûng caùc toå hôïp vaø ñöôïc caùc toå vieân aùi moä, öa thích"?
- Thöa khoâng vaäy, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau, naøy caùc Tyû-kheo: Moät ngöôøi thoân queâ soáng treân ñaát traïi cuûa ngöôøi cha, vò töôùng quaân soáng trong quaân ñoäi, vò hoân tröôûng ôû laøng, vò toå tröôûng caùc toå hôïp soáng chuyeân taâm höôûng thoï laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghæ coù theå troïn ñôøi laøm toå tröôûng caùc toå hôïp vaø ñöôïc caùc toå vieân aùi moä vaø öa thích.
Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù hay coù nghe nhö sau: "Vò Sa-moân hay Baø-la-moân soáng chuyeân taâm höôûng thoï cho ñeán thoûa thích laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghæ, khoâng phoøng hoä caùc caên moân, khoâng tieát ñoä trong aên uoáng, khoâng chuù taâm caûnh giaùc, khoâng quaùn caùc thieän phaùp, ñaàu ñeâm cuoái ñeâm khoâng soáng chuyeân taâm tu taäp caùc phaùp giaùc chi, do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, coù theå töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt"?
- Thöa khoâng vaäy, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo, Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau, naøy caùc Tyû-kheo: Moät vò Sa-moân hay Baø-la-moân soáng chuyeân taâm höôûng thoï cho ñeán thoûa thích laïc veà giöôøng naèm, laïc veà naèm daøi, laïc veà nguû nghæ, khoâng phoøng hoä caùc caên moân, khoâng tieát ñoä trong aên uoáng, khoâng chuù taâm caûnh giaùc, khoâng quaùn caùc thieän phaùp, ñaàu ñeâm cuoái ñeâm khoâng soáng chuyeân taâm tu taäp caùc phaùp giaùc chi, do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, coù theå töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày caàn phaûi hoïc taäp nhö sau:
3. Vôùi caên moân ñöôïc phoøng hoä, aên uoáng coù tieát ñoä, chuyeân taâm caûnh giaùc, quaùn caùc thieän phaùp, ñaàu ñeâm cuoái ñeâm khoâng soáng chuyeân taâm tu taäp caùc phaùp giaùc chi, do ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, coù theå töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù taâm giaûi thoaùt, tueä giaûi thoaùt. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày caàn phaûi hoïc taäp.
(VIII) (18) Con Caù
1. Moät thôøi, Theá Toân ñang du haønh giöõa daân chuùng Kosala cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Trong khi ñi giöõa ñöôøng, Theá Toân thaáy taïi moät choã noï, moät ngöôøi ñaùnh caù, sau khi baét caù, gieát caù, ñang baùn caù. Thaáy vaäy, Ngaøi böôùc xuoáng ñöôøng vaø ngoài xuoáng treân choã ñaõ söûa soaïn döôùi moät goác caây. Sau khi ngoài, Theá Toân baûo caùc Tyû-kheo:
2. - Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy ngöôøi ñaùnh caù kia, sau khi baét caù, gieát caù, gieát caù, ñang baùn caù?
- Thöa coù, baïch Theá Toân.
- Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau: "Moät ngöôøi ñaùnh caù, sau khi baét caù, gieát caù, ñang baùn caù; do nghieäp aáy, do maïng soáng aáy, ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, cöôõi coã xe, ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay ñöôïc soáng giöõa taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng"?
- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Moät ngöôøi ñaùnh caù, sau khi baét caù, gieát caù, ñang baùn caù; do nghieäp aáy, do maïng soáng aáy, ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, hay cöôõi coã xe, hay ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay ñöôïc soáng giöõa taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng"? Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi ñaùnh caù aáy vôùi aùc yù nhìn caùc con caù bò gieát, bò ñem ñi gieát haïi, vì vaäy, ngöôøi aáy khoâng ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, hay cöôõi coã xe, khoâng ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay khoâng ñöôïc soáng giöõa taøi saûn lôùn vaø taøi saûn chaát ñoáng.
Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau: "Moät ngöôøi ñoà teå, sau khi gieát caùc con boø, gieát caùc con boø roài ñi baùn; do nghieäp aáy, do maïng soáng aáy ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, hay cöôõi coã xe, ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay ñöôïc soáng giöõa caùc taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng"?
- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe nhö sau: "Moät ngöôøi ñoà teå, sau khi gieát boø, gieát boø roài ñem baùn; do nghieäp aáy, do maïng soáng aáy, ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, hay cöôõi coã xe, hay ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay ñöôïc soáng giöõa taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng"? Vì sao? Ngöôøi ñoà teå gieát boø aáy vôùi aùc yù nhìn caùc con boø bò gieát, bò ñem ñi gieát haïi, vì vaäy, ngöôøi aáy khoâng ñöôïc cöôõi voi, cöôõi ngöïa, cöôõi xe, hay cöôõi coã xe, khoâng ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay khoâng ñöôïc soáng giöõa caùc taøi saûn lôùn vaø taøi saûn chaát ñoáng.
Caùc Thaày nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù thaáy hay coù nghe nhö sau: "Moät ngöôøi gieát deâ... moät ngöôøi gieát heo... moät ngöôøi gieát chim... hay moät ngöôøi gieát caùc loaøi thuù röøng, sau khi gieát caùc thuù röøng, gieát caùc thuù röøng roài ñem baùn; do nghieäp aáy, do maïng soáng aáy ñöôïc cöôõi voi... hay ñöôïc soáng giöõa caùc taøi saûn lôùn vaø taøi saûn chaát ñoáng"?
- Thöa khoâng, baïch Theá Toân.
- Laønh thay, naøy caùc Tyû-kheo! Ta cuõng khoâng thaáy, cuõng khoâng nghe... Vì sao? Ngöôøi gieát caùc loaøi thuù röøng aáy, vôùi yù nhìn caùc con thuù röøng bò gieát, bò ñem ñi gieát haïi; vì vaäy ngöôøi aáy khoâng ñöôïc cöôõi voi, khoâng ñöôïc cöôõi ngöïa, khoâng ñöôïc cöôõi xe, khoâng ñöôïc cöôõi coã xe, khoâng ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay khoâng ñöôïc soáng giöõa caùc taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng.
Thaät vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ai vôùi aùc yù nhìn caùc loaøi baøng sanh bò gieát, ñem ñi gieát haïi; vì vaäy, ngöôøi aáy khoâng ñöôïc cöôõi voi, khoâng ñöôïc cöôõi ngöïa, khoâng ñöôïc cöôõi xe, khoâng ñöôïc cöôõi coã xe, khoâng ñöôïc thoï höôûng caùc taøi saûn, hay khoâng ñöôïc soáng giöõa caùc taøi saûn lôùn hay taøi saûn chaát ñoáng. Coøn noùi gì veà ngöôøi vôùi aùc yù nhìn caùc loaøi Ngöôøi bò gieát, bò ñem ñi gieát haïi! Thaät vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø baát haïnh, ñau khoå laâu daøi cho ngöôøi aáy, sau khi thaân hoaïi maïng chung sanh vaøo coõi döõ, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc.
(IX) (19) Nieäm Cheát (1)
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Naødika, taïi Ginjakaøvasattha. Taïi ñaáy, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo" - "Thöa vaâng, baïch Theá Toân".
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
2. - Nieäm cheát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, coù quaû lôùn, coù lôïi ích lôùn, nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày haõy tu taäp nieäm cheát.
3. Ñöôïc noùi vaäy, moät Tyû-kheo baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con coù tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng ta soáng ngaøy vaø ñeâm taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
4. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
5. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
6. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên vaø nuoát boán, naêm mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
7. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên moät mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
8. Moät Tyû-kheo khaùc baïch Theá Toân:
- Baïch Theá Toân, con cuõng tu taäp nieäm cheát.
- Naøy Tyû-kheo, Thaày tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo?
- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con suy nghó nhö sau: "Cho ñeán khi naøo, sau khi thôû vaøo, ta thôû ra, hay sau khi thôû ra, ta thôû vaøo, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân". Con ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy. Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con tu taäp nieäm cheát.
9. Ñöôïc nghe noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi caùc vò Tyû-kheo aáy:
- Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng ngaøy vaø ñeâm, taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng ta soáng troïn ngaøy taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên ñoà aên khaát thöïc, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân. Ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên vaø nuoát boán, naêm mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo ta coøn aên moät mieáng ñoà aên, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo naøy tu taäp nieäm cheát nhö sau: "Mong raèng cho ñeán khi naøo sau khi thôû vaøo, ta thôû ra hay sau khi thôû ra, ta thôû vaøo, cho ñeán khi aáy, ta taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa Theá Toân, ta ñaõ laøm nhieàu nhö vaäy". Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø nhöõng vò soáng khoâng phoùng daät, tu taäp raát saéc saûo nieäm cheát ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày caàn phaûi tu hoïc nhö sau:
10. "Haõy soáng khoâng phoùng daät! Ta seõ tu taäp moät caùch saéc saûo nieäm cheát ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc".
Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày caàn phaûi hoïc taäp.
(X) (20) Nieäm Cheát (2)
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Naødika, taïi Ginjakaøvasatha. Taïi ñaáy, Theá Toân daïy caùc Tyû-kheo:
2. - Nieäm cheát, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn thôøi coù quaû lôùn, coù lôïi ích lôùn, theå nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû. Tu taäp nieäm cheát nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nieäm cheát nhö theá naøo thôøi ñöa ñeán quaû lôùn, lôïi ích lôùn, theå nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ngaøy vöøa taøn vaø ñeâm vöøa an truù, suy tö nhö sau: "Caùc nhaân duyeân ñem ñeán caùi cheát cho ta raát nhieàu: "Con raén coù theå caén ta, con boø caïp coù theå caén ta, hay con rít coù theå caén ta. Do vaäy, ta coù theå meänh chung. Nhö vaäy seõ trôû ngaïi cho ta. Ta coù theå vaáp ngaõ vaø teù xuoáng. Côm ta aên coù theå laøm ta maéc beänh khi aên, hay maät coù theå khuaáy ñoäng ta, ñaøm coù theå khuaáy ñoäng ta. Caùc gioù nhö kieám coù theå khuaáy ñoäng ta. Vaø nhö vaäy coù theå laøm ta meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi suy xeùt nhö sau: "Neáu ta coøn coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo trong khi suy xeùt nhö vaäy, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta", thôøi naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc phaùp aùc baát thieän aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, aùo bò chaùy hay ñaàu bò chaùy, thôøi ñeå daäp taét aùo aáy hay ñaàu aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc aùc baát thieän phaùp aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Neáu Tyû-kheo aáy, trong khi suy xeùt, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ñeâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo aáy caàn phaûi soáng hoan hyû, haân hoan, ngaøy ñeâm caàn phaûi hoïc taäp trong caùc thieän phaùp.
ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khi ñeâm vöøa taøn vaø ngaøy vöøa an truù, suy tö nhö sau: "Caùc nhaân duyeân ñem ñeán caùi cheát cho ta raát nhieàu: "Con raén coù theå caén ta, con boø caïp coù theå caén ta, hay con rít coù theå caén ta. Do vaäy, ta coù theå meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta. Ta coù theå vaáp ngaõ vaø teù xuoáng. Côm ta aên coù theå laøm ta maéc beänh khi aên, hay maät coù theå khuaáy ñoäng ta, hay ñaøm coù theå khuaáy ñoäng ta. Caùc gioù nhö kieám coù theå khuaáy ñoäng ta. Vaø nhö vaäy coù theå laøm ta meänh chung. Nhö vaäy seõ laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy caàn phaûi suy xeùt nhö sau: "Neáu ta coøn coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung trong ngaøy hoâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, neáu Tyû-kheo trong khi suy xeùt nhö vaäy, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ngaøy hoâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta", thôøi naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc phaùp aùc baát thieän aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, aùo bò chaùy hay ñaàu bò chaùy, thôøi ñeå daäp taét aùo aáy hay ñaàu aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy, ñeå ñoaïn taän caùc aùc baát thieän phaùp aáy, caàn phaûi taän löïc taùc ñoäng öôùc muoán, tinh taán, tinh caàn, noã löïc, khoâng coù thoái chuyeån, chaùnh nieäm vaø tænh giaùc. Neáu Tyû-kheo aáy, trong khi suy xeùt, bieát ñöôïc nhö sau: "Ta coù nhöõng phaùp aùc baát thieän chöa ñöôïc ñoaïn taän, neáu ta lôõ meänh chung ngaøy hoâm nay, chuùng coù theå laø chöôùng ngaïi cho ta". Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo aáy caàn phaûi soáng hoan hyû, haân hoan, ngaøy ñeâm caàn phaûi hoïc taäp trong caùc thieän phaùp.
Naøy caùc Tyû-kheo, nieäm cheát, tu taäp nhö vaäy, laøm cho sung maõn nhö vaäy thôøi ñöôïc quaû lôùn, ñöôïc lôïi ích lôùn, theå nhaäp vaøo baát töû, cöùu caùnh laø baát töû.
III. Phaåm Treân Taát Caû
(I) (21) Taïi Saømagaøma
1. Moät thôøi, Theá Toân truù ôû giöõa daân chuùng Sakka, taïi Saømagaøma, gaàn hoà sen. Roài moät Thieân nhaân, sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng hoà sen, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, vò Thieân nhaân aáy baïch Theá Toân:
- Coù ba phaùp naøy, baïch Theá Toân, ñöa ñeán Tyû-kheo thoái ñoïa. Theá naøo laø ba? Öa thích coâng vieäc, öa thích noùi chuyeän, öa thích nguû nghæ. Ba phaùp naøy, baïch Theá Toân, ñöa ñeán Tyû-kheo thoái ñoïa.
Vò Thieân nhaân aáy noùi nhö vaäy. Baäc Ñaïo Sö chaáp nhaän. Vò Thieân nhaân aáy, vôùi yù nghó: "Baäc Ñaïo Sö ñaõ chaáp nhaän ta", ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài bieán maát taïi choã.
2. Roài Theá Toân, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, goïi caùc Tyû-kheo:
- Naøy caùc Tyû-kheo, ñeâm nay, moät Thieân nhaân, sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng hoà sen, ñi ñeán Ta; sau khi ñeán, vò aáy ñaûnh leã Ta roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Thieân nhaân aáy noùi vôùi Ta: "Baïch Theá Toân, coù ba phaùp naøy, baïch Theá Toân, ñöa ñeán Tyû-kheo thoái ñoïa. Theá naøo laø ba? Öa thích coâng vieäc, öa thích noùi chuyeän, öa thích nguû nghæ. Ba phaùp naøy, baïch Theá Toân, ñöa ñeán Tyû-kheo thoái ñoïa". Naøy caùc Tyû-kheo, Thieân nhaân aáy noùi nhö vaäy. Noùi nhö vaäy xong, vò aáy ñaûnh leã Ta, thaân beân höõu höôùng veà Ta roài bieán maát taïi choã. Naøy caùc Tyû-kheo, thaät khoâng ñöôïc gì cho caùc Thaày, thaät khoâng kheùo ñöôïc gì cho caùc Thaày, vì raèng caùc Thieân nhaân aáy bieát ñöôïc caùc phaùp daét daãn caùc Thaày thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng ba phaùp khaùc ñöa ñeán thoái ñoïa, haõy laéng nghe vaø suy nghieäm kyõ, Ta seõ noùi.
- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.
Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau:
3. - Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ba phaùp ñöa ñeán thoái ñoïa? Öa hoäi chuùng, aùc ngoân, aùc baïn höõu. Ba phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo ñöa ñeán thoái ñoïa.
4. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai trong quaù khöù ñaõ thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu vì saùu phaùp naøy, seõ bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai trong töông lai seõ bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu vì saùu phaùp naøy, seõ bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû kheo, nhöõng ai trong hieän taïi bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu vì saùu phaùp naøy, bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp.
(II) (22) Khoâng Thoái Ñoaï
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu phaùp khoâng thoái ñoïa naøy, Ta seõ thuyeát, haõy laéng nghe.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø saùu phaùp khoâng thoái ñoïa?
Khoâng öa coâng vieäc, khoâng öa noùi chuyeän, khoâng öa nguû nghæ, khoâng öa hoäi chuùng, thieän ngoân, thieän baïn höõu.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu phaùp khoâng thoái ñoïa naøy.
3. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai trong thôøi quaù khöù khoâng bò thoái ñoïa, trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu nhôø saùu phaùp naøy, khoâng bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai trong thôøi vò lai seõ khoâng bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu nhôø saùu phaùp naøy, seõ khoâng bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai trong thôøi hieän taïi khoâng bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp, taát caû ñeàu nhôø saùu phaùp naøy, khoâng bò thoái ñoïa trong caùc thieän phaùp.
(III) (23) Sôï Haõi
1. - Sôï haõi, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc. Khoå, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghieäp vôùi caùc duïc. Beänh, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc. Cuïc böôùu, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc. Tham dính, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc. Buøn laày, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc.
2. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, vì sao sôï haõi laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc?
Naøy caùc Tyû-kheo, say ñaém bôûi tham duïc, bò troùi buoäc bôûi caùc tham öôùc muoán, ngay trong hieän taïi khoâng thoaùt khoûi sôï haõi, ñôøi sau cuõng khoâng thoaùt khoûi sôï haõi. Do vaäy, sôï haõi laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc.
3. Naøy caùc Tyû-kheo, vì sao khoå... beänh... cuïc böôùu... tham dính... buøn laày laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc?
Naøy caùc Tyû-kheo, say ñaém bôûi tham duïc, bò troùi buoäc bôûi tham duïc, ngay trong hieän taïi khoâng thoaùt khoûi buøn laày, ñôøi sau cuõng khoâng thoaùt khoûi buøn laày. Do vaäy buøn laày laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc.
Sôï haõi vaø khoå ñau,(IV) (24) Nuùi Tuyeát Sôn
Beänh hoaïn vaø cuïc böôùu,
Caû hai tham dính buøn,
Ñöôïc goïi laø caùc duïc,
Taïi ñaáy keû phaøm phu,
Tham ñaém vaø chaáp tröôùc,
Thaáy sôï trong chaáp thuû,
Nguoàn goác cuûa töû sanh,
Khoâng chaáp thuû, giaûi thoaùt,
Ñoaïn taän ñöôïc sanh töû,
Chuùng ñaït ñöôïc an oån,
Ñöôïc hieän taïi tònh laïc,
Vöôït sôï haõi oaùn thuø,
Moïi ñau khoå vöôït qua.1. - Thaønh töïu saùu phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù theå phaù vôõ vua nuùi Tuyeát sôn, coøn noùi gì voâ minh haï lieät. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo thieän xaûo nhaäp ñöôïc Thieàn ñònh, thieän xaûo truù ñöôïc Thieàn ñònh, thieän xaûo xuaát khoûi Thieàn ñònh, thieän xaûo trong söï an laïc Thieàn ñònh, thieän xaûo trong caûnh giôùi Thieàn ñònh, thieän xaûo trong söï daãn khôûi ñeán Thieàn ñònh.
Thaønh töïu saùu phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù theå phaù vôõ vua nuùi Tuyeát sôn, coøn noùi gì voâ minh haï lieät.
(V) (25) Tuøy Nieäm Xöù
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu Tuøy nieäm xöù naøy. Theá naøo laø saùu?
2. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn... Phaät, Theá Toân". Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Nhö Lai, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái, trong khi aáy, taâm ñöôïc chaùnh tröïc, ra khoûi, giaûi thoaùt, xuaát khoûi tham. Tham, naøy caùc Tyû-kheo, laø ñoàng nghóa vôùi naêm duïc tröông döôõng. Do laáy caùi naøy laøm ñoái töôïng, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây moät soá caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
3. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Phaùp: "Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát... ñöôïc ngöôøi trí töï mình giaùc hieåu". Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Phaùp, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái, trong khi aáy, taâm ñöôïc chaùnh tröïc... caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
4. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû nieäm Taêng: "Dieäu haïnh laø chuùng ñeä töû cuûa Theá Toân... laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi". Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû nieäm Taêng... caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
5. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm giôùi: "Giôùi khoâng bò beå vuïn... ñöa ñeán Thieàn ñònh". Khi naøo, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm giôùi, trong khi aáy taâm khoâng bò tham chi phoái... caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
6. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû töï mình tuøy nieäm thí cuûa mình: "Thaät laø ñöôïc lôïi cho ta! Thaät laø kheùo ñöôïc lôïi cho ta... trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái... caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh".
7. Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñeä töû tuøy nieäm Thieân: "Coù boán Thieân vöông, coù chö Thieân coõi Trôøi Ba möôi ba, coù chö Thieân Yaøma, coù chö Thieân Tusitaø (Ñaâu-suaát), coù chö Thieân Hoùa Laïc Thieân, coù chö Thieân Tha hoùa Töï taïi, coù chö Thieân Phaïm chuùng, coù chö Thieân cao hôn nöõa. Ñaày ñuû vôùi loøng tin nhö vaäy, chö Thieân aáy, sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Loøng tin nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû ôû nôi ta. Ñaày ñuû vôùi giôùi, vôùi nghe phaùp, vôùi thí, vôùi tueä nhö vaäy, chö Thieân aáy, sau khi cheát ôû choã naøy, ñöôïc sanh taïi choã kia. Tueä nhö vaäy cuõng coù ñaày ñuû ôû nôi ta". Khi vò aáy nieäm tín, giôùi, nghe phaùp, thí vaø tueä cuûa töï mình vaø chö Thieân aáy, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham, chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái, trong khi aáy, taâm vò aáy ñöôïc chaùnh tröïc, ra khoûi, giaûi thoaùt, xuaát khoûi tham. Tham, naøy caùc Tyû-kheo laø ñoàng nghóa vôùi naêm duïc tröôûng döôõng. Do laáy caùi naøy laøm ñoái töôïng, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, moät soá caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø sau Tuøy nieäm xöù.
(VI) (26) Kaccaøna
1. Taïi ñaáy, Toân giaû Mahaøkaccaøna goïi caùc Tyû-kheo:
- Chö Hieàn giaû Tyû-kheo!
- Thöa vaâng, Hieàn giaû.
Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Mahaøkaccaøna. Toân giaû Mahaøkaccaøna noùi nhö sau:
2. - Thaät vi dieäu thay, chö Hieàn giaû! Thaät hy höõu thay, chö Hieàn giaû! Theá Toân, baäc Trí giaû, baäc Kieán giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñaõ chöùng ngoä vaø ñaït ñöôïc söï môû roäng khoûi bò troùi buoäc, nhôø vaäy, caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh, vöôït khoûi saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø saùu Tuøy nieäm xöù. Theá naøo laø saùu?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Hieàn giaû, Thaùnh ñeä töû nieäm Nhö Lai: "Ñaây laø Theá Toân, baäc A-la-haùn... Phaät theá Toân". Naøy chö Hieàn, trong khi Thaùnh ñeä töû nieäm Nhö Lai, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân haän chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái, trong khi aáy, taâm ñöôïc chaùnh tröïc, ra khoûi, giaûi thoaùt, xuaát khoûi tham. Tham, naøy chö Hieàn, laø ñoàng nghóa vôùi naêm duïc tröôûng döôõng. Thaùnh ñeä töû aáy, naøy chö Hieàn, trong taát caû thôøi, soáng vôùi taâm ñoàng ñaúng vôùi hö khoâng, roäng lôùn quaûng ñaïi, voâ löôïng, khoâng haän, khoâng saân. Naøy chö Hieàn, laáy caùi naøy laøm ñoái töôïng, ôû ñaây moät soá loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
4. Laïi nöõa, naøy chö Hieàn, vò Thaùnh ñeä töû nieäm Phaùp: "Phaùp ñöôïc Theá Toân kheùo thuyeát... ñöôïc caùc ngöôøi coù trí töï mình giaùc hieåu". Naøy chö Hieàn, trong khi Thaùnh ñeä töû nieäm Phaùp, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si phoái, trong khi aáy, taâm ñöôïc chaùnh tröïc, ra khoûi, giaûi thoaùt, xuaát khoûi tham. Tham, naøy chö Hieàn, laø ñoàng nghóa vôùi naêm duïc tröôûng döôõng. Thaùnh ñeä töû aáy, trong taát caû thôøi, soáng vôùi taâm ñoàng ñaúng vôùi hö khoâng, roäng lôùn, quaûng ñaïi, voâ löôïng, khoâng haän, khoâng saân. Naøy chö Hieàn, laáy caùi naøy laøm ñoái töôïng, ôû ñaây moät soá loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
5-8. Laïi nöõa, naøy chö Hieàn, vò Thaùnh ñeä töû nieäm Taêng: "Dieäu haïnh laø chuùng ñeä töû Theá Toân... laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng ôû ñôøi... nieäm caùc giôùi... nieäm thí... nieäm chö Thieân..." Thaùnh ñeä töû, naøy chö Hieàn, trong khi nieäm chö Thieân, trong khi aáy, taâm khoâng bò tham chi phoái, taâm khoâng bò saân chi phoái, taâm khoâng bò si chi phoái, trong khi aáy, taâm ñöôïc chaùnh tröïc, ra khoûi, giaûi thoaùt, xuaát khoûi tham. Tham, naøy chö Hieàn, laø ñoàng nghóa vôùi caùc duïc tröôûng döôõng. Thaùnh ñeä töû aáy, trong taát caû thôøi, soáng vôùi taâm ñoàng ñaúng vôùi hö khoâng, roäng lôùn, quaûng ñaïi, voâ löôïng, khoâng haän, khoâng saân. Naøy chö Hieàn, laáy tö töôûng naøy laøm ñoái töôïng, ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh.
Thaät vi dieäu thay, naøy chö Hieàn! Thaät hy höõu thay, naøy chö Hieàn, Theá Toân, baäc Trí giaû, baäc Kieán giaû, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñaõ chöùng ngoä vaø ñaït ñöôïc söï môû roäng khoûi bò troùi buoäc, nhôø vaäy caùc loaøi höõu tình ñöôïc thanh tònh vöôït khoûi saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø saùu Tuøy nieäm xöù.
(VII) (27) Caùc Thôøi Gian (1)
1. Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:
- Coù bao nhieâu thôøi gian ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù?
2. - Coù saùu thôøi gian, naøy Tyû-kheo, ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù. Theá naøo laø saùu?
3. ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, trong khi Tyû-kheo soáng vôùi taâm bò duïc tham chi phoái, bò duïc tham aùm aûnh, vò aáy khoâng nhö thaät roõ bieát duïc tham ñang khôûi leân, trong khi aáy, sau khi ñeán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù, vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Thöa Hieàn giaû, toâi soáng vôùi taâm bò duïc tham chi phoái, bò duïc tham aùm aûnh, toâi khoâng nhö thaät roõ bieát xuaát ly khoûi duïc tham. Laønh thay, neáu Toân giaû thuyeát phaùp cho toâi ñeå ñoaïn taän duïc tham". Vaø Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù thuyeát phaùp ñeå ñoaïn tham. Naøy Tyû-kheo, ñaây laø thôøi thöù nhaát ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
4. Laïi nöõa, naøy Tyû-kheo, trong khi Tyû-kheo soáng vôùi taâm bò saân chi phoái, bò saân aùm aûnh, khoâng nhö thaät roõ bieát xuaát ly khoûi saân ñöôïc khôûi leân, trong khi aáy, sau khi ñeán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù, vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Thöa Hieàn giaû, toâi soáng vôùi taâm bò duïc saân chi phoái, bò duïc saân aùm aûnh, toâi khoâng nhö thaät roõ bieát xuaát ly khoûi saân. Laønh thay, neáu Toân giaû thuyeát phaùp cho toâi ñeå ñoaïn taän saân". Vaø Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù thuyeát phaùp ñeå ñoaïn saân. Naøy Tyû-kheo, ñaây laø thôøi thöù hai ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
5-7. Laïi nöõa, naøy Tyû-kheo, trong khi Tyû-kheo soáng vôùi taâm bò hoân traàm thuïy mieân chi phoái, bò hoân traàm thuïy mieân aùm aûnh... bò traïo hoái chi phoái, bò traïo hoái aùm aûnh... bò nghi chi phoái, bò nghi aùm aûnh, khoâng nhö thaät roõ bieát xuaát ly khoûi nghi ñöôïc khôûi leân, trong khi aáy, sau khi ñeán, Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù, vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Thöa Hieàn giaû, toâi soáng vôùi taâm bò nghi chi phoái, bò taâm bò nghi aùm aûnh. Toâi khoâng nhö thaät roõ bieát xuaát ly khoûi nghi. Laønh thay, neáu Toân giaû thuyeát phaùp cho toâi ñeå ñoaïn taän nghi". Vaø Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù thuyeát phaùp ñeå ñoaïn taän nghi. Naøy Tyû-kheo, ñaây laø thôøi thöù naêm ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
8. Laïi nöõa, naøy Tyû-kheo, trong khi Tyû-kheo y cöù nôi töôùng naøo, do taùc yù töôùng aáy, caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù giaùn ñoaïn, vò aáy khoâng bieát, khoâng thaáy töôùng aáy, trong khi aáy, sau khi ñi ñeán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù, vò aáy caàn ñöôïc noùi nhö sau: "Thöa Hieàn giaû, y cöù nôi töôùng naøo, do taùc yù töôùng aáy caùc laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn dieät, khoâng coù giaùn ñoaïn, toâi khoâng bieát khoâng thaáy töôùng aáy. Laønh thay, neáu Toân giaû thuyeát phaùp cho toâi ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc". Vaø Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù thuyeát phaùp ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Naøy Tyû-kheo, ñaây laø thôøi thöù saùu ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
Ñaây laø saùi thôøi gian, maøy Tyû-kheo, ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
(VIII) (28) Caùc Thôøi Gian (2)
1. Moät thôøi, raát nhieàu Tyû-kheo truù taïi Baøraønasi, choã chö Thieân ñoïa xöù, vöôøn Loäc Uyeån. Sau khi aên xong, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, caùc vò Tyû-kheo ngoài tuï hoïp laïi trong caên nhaø hình troøn, vaø caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân:
- Naøy chö Hieàn, thôøi giôø naøo ñeå ñi ñeán yeát kieán vò Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù?
2. Ñöôïc noùi vaäy, moät Tyû-kheo baïch vôùi caùc Tyû-kheo tröôûng laõo:
- Thöa chö Hieàn, khi naøo vò Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù, sau buoåi aên tröa, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, sau khi röûa chaân, ñaõ ngoài xuoáng, kieát-giaø, löng thaúng, an truù nieäm tröôùc maët, ñaáy laø thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
3. Ñöôïc noùi vaäy, moät Tyû-kheo khaùc noùi vôùi Tyû-kheo aáy:
- Thöa Hieàn giaû, ñaây khoâng phaûi thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù. Naøy Hieàn giaû, trong khi Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù, sau böõa aên, treân con ñöôøng khaát thöïc trôû veà, sau khi röûa chaân, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, ñeå nieäm tröôùc maët, bò meät moûi vì ñi boä, trong khi aáy, khoâng caûm thaáy khinh an, bò meät moûi vì aên uoáng, trong khi aáy, khoâng caûm thaáy khinh an. Do vaäy, khoâng phaûi thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù. Naøy Hieàn giaû, trong khi Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù, vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, döôùi boùng cuûa tònh xaù, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, ñeå nieäm tröôùc maët, thôøi aáy chính laø thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
4. Ñöôïc noùi vaäy, moät Tyû-kheo khaùc noùi vôùi vò Tyû-kheo aáy:
- Thôøi aáy khoâng phaûi thôøi ñeå ñi yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù. Thöa Hieàn giaû, trong khi Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù, vaøo buoåi chieàu töø Thieàn tònh ñöùng daäy, döôùi boùng ngoâi tònh xaù, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, ñeå nieäm tröôùc maët, ñònh töôùng gì vò aáy taùc yù ban ngaøy, ñònh töôùng aáy trong khi aáy ñöôïc hieän haønh. Do vaäy, ñaây khoâng phaûi laø thôøi ñeå ñi yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù. Naøy Hieàn giaû, Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù, sau khi ñeâm vöøa maõn, môùi thöùc daäy, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, ñeå nieäm tröôùc maët. Khi aáy laø thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
5. Ñöôïc noùi vaäy, moät Tyû-kheo khaùc noùi vôùi Tyû-kheo aáy:
- Khi aáy khoâng phaûi thôøi ñeå ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù. Naøy Hieàn giaû, trong khi Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù, sau khi ñeâm ñaõ maõn, thöùc daäy, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, ñeå nieäm tröôùc maët, trong khi aáy, thaân theå ñaày nhöïa soáng, vò aáy caûm giaùc thoaûi maùi, taùc yù ñeán lôøi daïy cuûa caùc ñöùc Phaät. Do vaäy, khi aáy khoâng phaûi laø thôøi ñeå yeát kieán Tyû-kheo ñöôïc tu taäp veà yù.
6. Ñöôïc noùi vaäy, Toân giaû Mahaø Kaccaøna noùi vôùi caùc Tyû-kheo tröôûng laõo aáy:
- Thöa caùc Hieàn giaû, toâi töï thaân nghe töø Theá Toân, töï thaân laõnh thoï nhö sau: Coù saùu thôøi naøy, Tyû-kheo neân ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù. Theá naøo laø saùu?
7-8. Mahaø Kaccaøna (laëp laïi kinh 27 ôû treân).
- Thöa chö Hieàn, chính toâi töï thaân nghe töø Theá Toân, töï thaân laõnh thoï nhö sau: Coù saùu thôøi naøy, Tyû-kheo caàn ñi ñeán yeát kieán Tyû-kheo ñaõ ñöôïc tu taäp veà yù.
(IX) (29) Udaøyi
1. Roài Theá Toân goïi Toân giaû Udaøyi:
- Naøy Udaøyi, coù bao nhieâu choã ñeå tuøy nieäm?
Ñöôïc noùi vaäy, Toân giaû Udaøyi giöõ im laëng. Laàn thöù hai, Theá Toân baûo Toân giaû Udaøyi:
- Coù bao nhieâu choã ñeå tuøy nieäm?
Laàn thöù hai, Toân giaû Udaøyi giöõ im laëng. Laàn thöù ba, Theá Toân baûo Toân giaû Udaøyi:
- Coù bao nhieâu choã ñeå tuøy nieäm? Laàn thöù ba, Toân giaû Udaøyi giöõ im laëng. Roài Toân giaû Ananda noùi vôùi Toân giaû Udaøyi:
- Naøy Hieàn giaû Udaøyi, Theá Toân goïi Hieàn giaû!
- Thöa Hieàn giaû Ananda, toâi coù nghe Theá Toân goïi. Baïch Theá Toân, khi Tyû-kheo nhôù ñeán nhieàu ñôøi tröôùc ôû quaù khöù nhö moät ñôøi, hai ñôøi... vò aáy nhôù nhieàu ñôøi tröôùc vôùi caùc neùt ñaïi cöông vaø caùc chi tieát. Baïch Theá Toân, ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm.
Roài Theá Toân baûo Toân giaû Ananda:
- Ta ñaõ bieát, naøy Ananda, keû ngu Udaøyi naøy khoâng soáng chuyeân taâm vaøo taêng thöôïng taâm. Naøy Ananda, coù bao nhieâu choã ñeå tuøy nieäm?
- Baïch Theá Toân, coù naêm choã ñeå tuøy nieäm. Theá naøo laø naêm?
2. ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, Tyû-kheo ly duïc, ly phaùp baát thieän... chöùng ñaït vaø an truù Thieàn thöù ba. Baïch Theá Toân, ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, nhö vaäy tu taäp, nhö vaäy laøm cho sung maõn, ñöa ñeán hieän taïi laïc truù.
3. Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Tyû-kheo taùc yù vôùi töôûng aùnh saùng, truù vaøo töôûng ban ngaøy. Ngaøy nhö theá naøo thôøi ñeâm nhö vaäy. Ñeâm nhö theá naøo thôøi ngaøy nhö vaäy. Nhö vaäy, vôùi taâm roäng môû, khoâng coù haïn cheá, vò aáy tu taäp taâm vôùi aùnh saùng, chieáu saùng. Baïch Theá Toân, ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, tu taäp nhö vaäy, laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chuùng ñaéc tri kieán.
4. Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Tyû-kheo quaùn saùt thaân naøy töø baøn chaân trôû leân treân, töø ñaûnh toùc trôû xuoáng, ñöôïc da boïc vaø chöùa ñaày nhöõng vaät baát tònh sai bieät. Trong thaân naøy, ñaây laø toùc, loâng, moùng, raêng, da, thòt, gaân, xöông, tuûy, thaän, tim, gan, hoaønh caùch moâ, laù laùch, phoåi, ruoät, maøng ruoät, buïng, phaân, maät, ñaøm, muõ, maùu, moà hoâi, môõ, nöôùc maét, môõ da, nöôùc mieáng, nöôùc muû, nöôùc ôû khôùp xöông, nöôùc tieåu. Baïch Theá Toân, ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, tu taäp nhö vaäy, laøm sung maõn nhö vaäy, ñöa ñeán ñoaïn taän tham duïc.
5. Laïi nöõa, baïch Theá Toân, ví nhö vò Tyû-kheo thaáy moät baøi thi theå quaêng boû trong nghóa ñòa, moät ngaøy hay hai ngaøy, ba ngaøy, thi theå aáy tröông phoàng leân, xanh öù laïi, thoái ra muû chaûy. Tyû-kheo aáy ñem so saùnh vôùi thaân naøy nhö sau: "Thaân naøy taùnh chaát laø nhö vaäy, baûn taùnh laø nhö vaäy, khoâng vöôït khoûi taùnh chaát aáy". Ví nhö vò aáy thaáy moät thi theå quaêng boû trong nghóa ñòa, bò caùc loaïi quaï aên; hay bò caùc loaøi dieàu haâu aên; hay bò caùc chim keâu aên; hay bò caùc loaøi choù aên; hay bò caùc loaøi daõ can aên; hay bò caùc loaøi coân truøng aên. Tyû-kheo aáy ñem so saùnh vôùi thaân naøy nhö sau: "Thaân naøy taùnh chaát laø nhö vaäy, baûn taùnh laø nhö vaäy, khoâng vöôït khoûi taùnh chaát aáy". Ví nhö vò aáy thaáy moät thi theå quaêng boû trong nghóa ñòa, vôùi caùc xöông coøn lieân keát vôùi nhau, coøn dính thòt vaø maùu, coøn ñöôïc caùc ñöôøng gaân coät laïi; vôùi caùc boä xöông coøn lieân keát vôùi nhau, khoâng coøn dính thòt, nhöng coøn dính maùu, coøn ñöôïc caùc ñöôøng gaân coät laïi; vôùi caùc boä xöông coøn lieân keát vôùi nhau, khoâng coøn thòt vaø maùu, coøn ñöôïc caùc ñöôøng gaân coät laïi; chæ coøn xöông khoâng dính laïi vôùi nhau, raûi raùc choã naøy choã kia. ÔÛ ñaây, laø xöông tay, ôû ñaây laø xöông chaân, ôû ñaây laø xöông oáng, ôû ñaây laø xöông baép veá, ôû ñaây laø xöông moâng, ôû ñaây laø xöông soáng, ôû ñaây laø ñaàu. Tyû-kheo aáy ñem so saùnh vôùi thaân naøy nhö sau: "Thaân naøy baûn chaát laø nhö vaäy, baûn taùnh laø nhö vaäy, khoâng vöôït khoûi taùnh chaát aáy". Hay ví nhö vò aáy thaáy moät thi theå quaêng boû trong nghóa ñòa, chæ coøn toaøn xöông traéng maøu voû oác, chæ coøn moät ñoáng xöông laâu hôn moät naêm, chæ coøn laø xöông thoái trôû thaønh boät. Tyû-kheo aáy ñem so saùnh vôùi thaân naøy nhö sau:: "Thaân naøy baûn chaát laø nhö vaäy, baûn taùnh laø nhö vaäy, khoâng vöôït khoûi taùnh chaát aáy". Ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, baïch Theá Toân, ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, ñöa ñeán nhoå taän goác kieâu maïn "Toâi laø".
6. Laïi nöõa, baïch Theá Toân, Tyû-kheo boû laïc, boû khoå... chöùng ñaït vaø an truù Thieàn thöù tö. Ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, baïch Theá Toân, ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, ñöa ñeán söï theå nhaäp hoaøn toaøn caùc giôùi sai khaùc nhau.
Baïch Theá Toân, ñaây laø naêm choã ñeå tuøy nieäm.
- Laønh thay, laønh thay, naøy Ananda! Ñaây laø choã tuøy nieäm thöù saùu, haõy thoï trì ôû ñaây, naøy Ananda, Tyû-kheo chaùnh nieäm ñi ra, chaùnh nieäm ñi vaøo, chaùnh nieäm ngoài, chaùnh nieäm naèm, chaùnh nieäm trong khi laøm vieäc. Naøy Ananda, ñaây laø choã ñeå tuøy nieäm, nhö vaäy tu taäp, nhö vaäy laøm cho sung maõn, ñöôïc ñöa ñeán chaùnh nieäm tænh giaùc.
(X) (30) Treân Taát Caû
1. - Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu phaùp voâ thöôïng naøy. Theá naøo laø saùu?
2. Thaáy voâ thöôïng, nghe voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, hoïc taäp voâ thöôïng, phuïc vuï voâ thöôïng, tuøy nieäm voâ thöôïng. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø thaáy voâ thöôïng?
3. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi ñi xem voi baùu, ñi xem ngöïa baùu, ñi xem chaâu baùu, hay ñi xem caùc vaät lôùn nhoû, hay ñi xem Sa-moân, hay Baø-la-moân coù taø kieán, coù taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây coù phaûi laø thaáy khoâng? Ta noùi raèng: Ñaây laø khoâng thaáy". Söï thaáy aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai ñi yeát kieán Theá Toân hay ñeä töû Theá Toân, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín thôøi naøy, caùc Tyû-kheo, ñaây laø thaáy voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø ñi yeát kieán Nhö Lai hay ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø thaáy voâ thöôïng, ñaây laø thaáy voâ thöôïng. Coøn nghe voâ thöôïng laø gì?
4. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi ñi nghe tieáng troáng, ñi nghe tieáng saùo, ñi nghe tieáng ca, hay ñi nghe tieáng cao thaáp khaùc nhau, hay ñi nghe phaùp caùc Sa-moân hay Baø-la-moân coù taø kieán, taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây coù phaûi laø nghe khoâng? Ta noùi raèng: "Ñaây laø khoâng nghe". Söï nghe aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai ñi ñeå nghe phaùp cuûa Nhö Lai hay cuûa ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín thôøi naøy, caùc Tyû-kheo, ñaây laø söï nghe voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø ñi nghe phaùp cuûa Nhö Lai hay cuûa ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø nghe voâ thöôïng, ñaây laø thaáy voâ thöôïng, nghe voâ thöôïng. Coøn lôïi ñaéc voâ thöôïng laø gì?
5. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi ñöôïc con, ñöôïc vôï, ñöôïc taøi saûn, ñöôïc caùc vaät cao thaáp khaùc nhau, ñöôïc loøng tin vaøo caùc Sa-moân hay Baø-la-moân coù taø kieán, taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây coù lôïi ñaéc hay khoâng? Ta noùi raèng: "Ñaây laø khoâng lôïi ñaéc". Lôïi ñaéc aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai ñöôïc loøng tin vaøo Nhö Lai hay cuûa ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín thôøi naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ñaéc lôïi voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø ñöôïc loøng tin vaøo Nhö Lai hay cuûa ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ñaéc lôïi voâ thöôïng, ñaây laø thaáy voâ thöôïng, nghe voâ thöôïng, ñaéc lôïi voâ thöôïng. Coøn hoïc taäp voâ thöôïng laø gì?
6. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi hoïc taäp veà voi, hoïc taäp veà ngöïa, hoïc taäp veà xe, hoïc taäp veà cung phaùp, hoïc taäp veà kieám phaùp, hoïc taäp veà caùc ngheà cao thaáp sai bieät hay hoïc taäp theo caùc Sa-moân hay Baø-la-moân coù taø kieán, taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø coù hoïc taäp hay khoâng? Ta noùi raèng: "Ñaây laø khoâng hoïc taäp". Hoïc taäp aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai hoïc taäp Taêng thöôïng giôùi, hoïc taäp taêng thöôïng ñònh, hoïc taäp taêng thöôïng tueä trong Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân thuyeát, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø hoïc taäp voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø hoïc taäp Taêng thöôïng giôùi, hoïc taäp taêng thöôïng ñònh, hoïc taäp taêng thöôïng tueä trong Phaùp vaø Luaät do Nhö Lai tuyeân thuyeát, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø hoïc taäp voâ thöôïng, ñaây laø thaáy voâ thöôïng, nghe voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, hoïc taäp voâ thöôïng. Coøn phuïc vuï voâ thöôïng laø nhö theá naøo?
7. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi phuïc vuï Saùt-ñeá-ly, phuïc vuï Baø-la-moân, phuïc vuï gia chuû, phuïc vuï caùc ngöôøi cao thaáp sai bieät hay phuïc vuï Sa-moân hay Baø-la-moân coù taø kieán, taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø coù phuïc vuï hay khoâng? Ta noùi raèng: "Ñaây laø khoâng phuïc vuï". Phuïc vuï aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai phuïc vuï Nhö Lai hay ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø phuïc vuï voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø phuïc vuï Nhö Lai hay ñeä töï Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø phuïc vuï voâ thöôïng, ñaây laø thaáy voâ thöôïng, nghe voâ thöôïng, lôïi ñaéc voâ thöôïng, hoïc taäp voâ thöôïng, phuïc vuï voâ thöôïng. Vaø theá naøo laø tuøy nieäm voâ thöôïng?
8. ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi tuøy nieäm ñöôïc con, tuøy nieäm ñöôïc vôï, tuøy nieäm ñöôïc taøi saûn, tuøy nieäm ñöôïc cao thaáp sai bieät hay phuïc vuï Sa-moân hay Baø-la-moân coù taø kieán, taø haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø coù tuøy nieäm hay khoâng? Ta noùi raèng: "Ñaây laø khoâng tuøy nieäm". Tuøy nieäm aáy, naøy caùc Tyû-kheo, laø haï lieät, haø heøn haï, laø phaøm phuø, khoâng xöùng Thaùnh haïnh, khoâng lieân heä ñeán muïc ñích, khoâng ñöa ñeán yeám ly, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, ai tuøy nieäm Nhö Lai hay ñeä töû Nhö Lai, vôùi loøng tin an truù, vôùi loøng aùi moä an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín, naøy caùc Tyû-kheo, tuøy nieäm aáy laø voâ thöôïng, ñöa ñeán thanh tònh cho caùc loaøi chuùng sanh, vöôït qua saàu bi, chaám döùt khoå öu, ñaït ñöôïc chaùnh lyù, chöùng ngoä Nieát-baøn, töùc laø tuøy nieäm Nhö Lai hay ñeä töï Nhö Lai, vôùi loøng tin ñöôïc an truù, vôùi loøng aùi moä ñöôïc an truù, nhöùt höôùng thuaàn tín. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø tuøy nieäm voâ thöôïng.
Naøy caùc Tyû-kheo, coù saùu tuøy nieäm naøy:
Ai ñöôïc thaáy toái thaéng,
Vaø ñöôïc nghe voâ thöôïng,
Ñöôïc lôïi ñaéc voâ thöôïng,
Vui hoïc taäp voâ thöôïng,
An truù trong phuïc vuï,
Tu taäp chuyeân tuøy nieäm,
Lieân heä ñeán vieãn ly,
Ñaït an oån, baát töû,
Hoan hyû, khoâng phoùng daät,
Thaän troïng, hoä trì giôùi,
Khi thôøi ñaõ chín muoài
Ñau khoå ñöôïc ñoaïn taän.-ooOoo-
Muïc Luïc caùc Chöông: 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 | 10 | 11 | Giôùi thieäu