Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Home Page


Tieåu Boä - Khuddhaka Nikaya
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Kinh Phaät Thuyeát Nhö Vaäy (Nhö Thò Ngöõ)
Itivuttaka

Chöông 1-2

 
   
Chöông 1
Chöông 2

Chöông Moät - Moät Phaùp

Phaåm I

(I) (Ek I, 1) (It. 1)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Tham, naøy caùc Tyû-kheo, laø moät phaùp, caùc Thaày haõy töø boû! Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi tham bò tham ñaém,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí,
Töø boû tham aùi aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(II) (Ek I, 2) (It. 1)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Saân, naøy caùc Tyû-kheo, laø moät phaùp caùc Thaày haõy töø boû. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán:

Vôùi saân bò saân haän,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû saân haän aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(III) (Ek I, 3) (It. 2)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Si, naøy caùc Tyû-kheo, laø moät phaùp caùc Thaày haõy töø boû. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi si bò si meâ
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû si meâ aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(IV) (Ek I, 4) (It. 2)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Phaån noä, naøy caùc Tyû-kheo, laø moät phaùp caùc Thaày haõy töø boû. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi phaån noä phaån uaát.
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû phaån noä aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Ñaây laø yù nghóa ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(V) (Ek 1,5) (It. 3)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Gieøm pha, naøy caùc Tyû kheo, laø moät phaùp caùc Thaày haõy töø boû. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi gieøm pha, gieøm ngöôøi,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû gieøm pha aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(VI) (Ek1,6) (It.3)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy töø boû moät phaùp. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh. Theá naøo laø moät phaùp? Maïn, naøy caùc Tyû kheo, laø moät phaùp caùc Thaày haõy töø boû. Ta baûo ñaûm cho caùc Thaày khoâng coù taùi sanh.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi kieâu maïn kieâu caêng,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû kieâu maïn aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(VII) (Ek I, 7) (It. 3)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri, khoâng lieãu tri taát caû, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, töø boû, khoâng theå dieät ñöôïc khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri, lieãu tri taát caû, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû, coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ai hieåu, roõ bieát ñöôïc,
Taát caû laø taát caû,
Ñoái vôùi taát caû choã,
Khoâng coù söï tham ñaém,
Vò nhö vaäy chaéc chaén,
Lieãu tri ñöôïc taát caû,
Vaø coù theå vöôït qua,
Taát caû moïi ñau khoå.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(VIII) (Ek I, 8) (It. 4)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri khoâng lieãu tri Maïn, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, thôøi khoâng coù theå dieät ñöôïc khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri lieãu tri Maïn, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû, coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi bò maïn chi phoái,
Do bò maïn troùi buoäc,
Neân hoan hyû sanh höõu,
Do khoâng lieãu tri maïn,
Neân ñi ñeán taùi sanh.
Nhöõng ai ñoaïn dieät maïn,
Giaûi thoaùt, maïn hoaïi dieät,
Hoï thaéng maïn troùi buoäc,
Hoï vöôït qua nhieáp phuïc,
Taát caû moïi ñau khoå.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(IX) (Ek I, 9) (It. 5)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri khoâng lieãu tri Tham, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, khoâng coù theå dieät tröø khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri lieãu tri Tham, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû, thôøi coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi tham, bò tham ñaém,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû tham aùi aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(X) (Ek I, 10) (It. 5)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri khoâng lieãu tri Saân, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, khoâng coù theå dieät tröø khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng lieãu tri Saân, ôû ñaây, taâm ly tham, töø boû, coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi saân bò saân haän,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû saân haän aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

Phaåm II

(XI) (Ek II, 1) (It. 6)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri, khoâng lieãu tri Si, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, khoâng coù theå dieät tröø khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri lieãu tri Si, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû, coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi si, bò si meâ,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû si meâ aáy,
Töø boû khoâng bao giôø,
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XII) Ek II, 2) (It. 7)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri khoâng lieãu tri Phaån noä, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, khoâng coù theå dieät tröø khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri lieãu tri Phaån noä, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi phaån noä phaån uaát,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí,
Töø boû phaån noä aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XIII) (Ek II, 3) (It. 7)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ai khoâng thaéng tri khoâng lieãu trí Gieøm pha, ôû ñaây taâm khoâng ly tham, khoâng töø boû, khoâng coù theå dieät tröø khoå ñau. Naøy caùc Tyû-kheo, ai thaéng tri lieãu tri Gieøm pha, ôû ñaây taâm ly tham, töø boû, coù theå dieät ñöôïc khoå ñau.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi gieøm pha gieøm ngöôøi,
Chuùng sanh ñi aùc thuù,
Baäc thieàn quaùn, chaùnh trí
Töø boû, gieøm pha aáy,
Töø boû, khoâng bao giôø
Trôû laïi taïi ñôøi naøy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XIV) (Ek II, 4) (It. 7)

Ñieàu naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy moät trieàn caùi naøo khaùc, do bò bao truøm bôûi trieàn caùi aáy, chuùng sanh trong moät thôøi gian daøi, löu chuyeån. Naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø Voâ minh trieàn caùi. Naøy caùc Tyû-kheo, bò bao truøm bôûi Voâ minh trieàn caùi, chuùng sanh trong moät thôøi gian daøi chaïy daøi, löu chuyeån.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa nayø. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Khoâng coù moät phaùp khaùc,
Quaàn sanh bò bao phuû,
Ngaøy ñeâm chaïy löu chuyeån,
Nhö bao phuû bôûi si
Vaø ai ñoaïn dieät si,
Ñaâm thuûng khoái u aùm,
Hoï khoâng löu chuyeån nöõa,
Trong hoï, nhaân khoâng coøn.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XV) (Ek II, 5) (It. 8)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng thaáy moät kieát söû naøo khaùc, do bò coät bôûi kieát söû aáy, chuùng sanh trong moät thôøi gian daøi, chaïy daøi, löu chuyeån, naøy caùc Tyû-kheo töùc laø aùi kieát söû. Naøy caùc Tyû-kheo, bò coät vôùi aùi kieát söû, chuùng sanh trong moät thôøi gian daøi, chaïy daøi löu chuyeån.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi coù aùi laøm baïn,
Thôøi gian daøi, löu chuyeån,
Khoâng vöôït ñöôïc löu chuyeån,
Sanh höõu vaäy hay khaùc.
Ai bieát nguy hieåm naøy,
Bieát aùi taùc thaønh khoå,
Boû aùi, khoâng chaáp tröôùc,
Tyû-kheo giöõ chaùnh nieäm,
Boû gia ñình xuaát gia,
Soáng neáp soáng nhö vaäy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XVI) (Ek II. 6) (It. 9)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi vò Tyû-kheo höõu hoïc, taâm chöa thaønh töïu, ñang soáng caàn caàu voâ thöôïng an oân khoûi caùc trieàn aùch, sau khi laøm thaønh noäi chi phaàn, Ta khoâng thaáy moät chi phaàn naøo khaùc, ñöôïc nhieàu lôïi ích nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø Nhö lyù taùc yù. Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo taùc nhö lyù taùc yù, töø boû baát thieän, tu taäp thieän.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Vò Tyû kheo höõu hoïc,
Haønh nhö lyù taùc yù,
Khoâng moät phaùp naøo khaùc,
Nhieàu lôïi ích nhö vaäy.
Ñeå ñaït cho baèng ñöôïc,
Lôïi ích thaät toái thöôïng.
Vò Tyû kheo nhö lyù,
Tinh taán vaø tinh caàn,
Coù theå thaønh ñaït ñöôïc,
Sö ñoaïn dieät khoå ñau.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XVII) (Ek II. 7) (It. 10)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi vò Tyû-kheo höõu hoïc, taâm chöa thaønh töïu, ñang soáng caàn caàu voâ thöôïng an oân khoûi caùc trieàn aùch, sau khi laøm thaønh ngoaïi chi phaàn, Ta khoâng thaáy moät chi phaàn naøo khaùc, ñöôïc nhieàu lôïi ích nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø laøm baïn vôùi thieän. Naøy caùc Tyû-kheo, vò Tyû-kheo laøm baïn vôùi thieän, töø boû baát thieän, tu taäp thieän.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Tyû-kheo laøm baïn thieän,
Toân kính vaø kính troïng,
Laøm theo nhöõng lôøi noùi,
Cuûa baïn beø thaân höõu, 
Tænh giaác vaø chaùnh nieäm,
Vò aáy seõ tuaàn töï,
Ñaït ñöôïc söï hoaïi dieät,
Taát caû moïi kieát söû.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XVIII) (Ek II, 8) (It. 10)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù moät phaùp khôûi leân ôû ñôøi, khi khôûi leân ñem laïi baát haïnh cho nhieàu ngöôøi, ñem laïi baát lôïi cho nhieàu ngöôøi, ñem laïi khoâng lôïi ích cho nhieàu ngöôøi, ñem laïi baát haïnh, ñau khoå cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. 

Theá naøo laø moät phaùp? Phaù hoøa hôïp Taêng. Naøy caùc Tyû-kheo, khi chuùng Taêng bò phaù hoaïi, thì coù nhöõng tranh luaän vôùi nhau, coù nhöõng maéng nhieác laãn nhau, coù nhöõng ngaên caùch laãn nhau, coù nhöõng töø boû laãn nhau. ÔÛ taïi ñaáy, nhöõng ngöôøi khoâng hoøa hôïp, khoâng ñi ñeán hoøa hôïp vaø nhöõng ngöôøi coù hoøa hôïp, söï nhaát trí ñi ñeán nôi khaùc.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Bò rôi vaøo ñoïa xöù,
Bò rôi vaøo ñòa nguïc,
Truù ñeán troïn caû kieáp,
Ngöôøi phaù hoøa hôïp Taêng.
Öa thích phaù hoøa hôïp,
An truù treân phi phaùp,
Rôi rôùt, vöôït ra khoûi.
An oån khoûi khoå aùch;
Keû phaù söï hoøa hôïp,
Cuûa Taêng chuùng hoøa hôïp,
Bò nung naáu troïn kieáp,
Trong caûnh giôùi ñòa nguïc.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XIX) (Ek II, 9) (It. 11)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo coù moät phaùp khôûi leân ôû ñôøi, khi khôûi leân ñem laïi haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi, ñem laïi lôïi ích cho nhieàu ngöôøi, khoâng ñem laïi lôïi ích cho nhieàu ngöôøi, khoâng ñem laïi baát haïnh, ñau khoå cho chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi. 

Theá naøo laø moät phaùp? Söï hoøa hôïp chuùng Taêng. Naøy caùc Tyû-kheo, khi chö Taêng ñöôïc hoøa hôïp, khoâng coù nhöõng tranh luaän vôùi nhau, khoâng coù nhöõng maéng nhieác laãn nhau, khoâng coù nhöõng ngaên caùch laãn nhau, khoâng coù nhöõng töø boû laãn nhau. ÔÛ taïi ñaây, nhöõng ngöôøi khoâng hoøa hôïp ñi ñeán hoøa hôïp, vaø nhöõng ngöôøi hoøa hôïp laïi caøng hoøa hôïp hôn nöõa.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Haïnh phuùc laø chuùng Taêng,
Ñöôïc soáng trong hoøa hôïp,
Giuùp ñôõ, öa hoøa hôïp,
Thích hoøa hôïp, truù phaùp
Khoâng rôi rôùt, vöôït khoûi,
An oån khoûi khoå aùch,
Keû taïo ñöôïc hoøa hôïp,
Giöõa Taêng chuùng Tyû-kheo,
Troïn kieáp ñöôïc an vui,
Trong caûnh giôùi chö Thieân.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XX) (Ek II, 11) (It. 12)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

ÔÛ ñaây naøy caùc Tyû-kheo, vôùi taâm cuûa Ta, Ta roõ bieát taâm cuûa moät ngöôøi aùc yù nhö vaäy, vaø neáu trong thôøi gian naøy, ngöôøi naøy maïng chung, nhö vaäy töông xöùng ngöôøi naøy bò rôi vaøo ñòa nguïc. Vì côù sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì taâm ngöôøi aáy aùc yù. Naøy caùc Tyû-kheo, vì nhaân taâm aùc yù, nhö vaäy ôû ñaây moät soá loaøi höõu tình su khi thaân hoaïi maïng chung bò sanh vaøo coõi aùc, aùc thuù, ñoïa xöù, ñòa nguïc.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Bieát ñöôïc taâm aùc yù,
Cuûa haïng ngöôøi ôû ñôøi,
Ñöùc Phaät giöõa Tyû-kheo,
Ñaõ noùi yù nghóa naøy.
Chính trong thôøi gian naøy,
Ngöôøi aáy bò maïng chung,
Seõ bò sanh ñòa nguïc,
Vì taâm noù aùc ñoäc,
Tuøy theo laáy nhöõng gì,
Töông xöùng bò rôi xuoáng,
Nhö vaäy ñöôïc töông xöùng,
Do nhaân taâm aùc yù,
Chuùng sanh ñi aùc thuù.
Y Ù nghóa naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.
 


Phaåm III

(XXI) (Ek III, 1) (It. 13)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haù noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi taâm cuûa Ta, Ta roõ bieát taâm cuûa moät ngöôøi thieän yù nhö vaäy, vaø neáu trong thôøi gian naøy, ngöôøi naøy maïng chung, nhö vaäy töông xöùng, ngöôøi naøy ñöôïc sanh leân thieân giôùi. Vì côù sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì taâm ngöôøi aáy thieän yù. Naøy caùc Tyû-kheo, vì nhaân taâm thieän yù, nhö vaäy ôû ñaây, moät soá loaøi höõu tình, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc sanh vaøo thieän thuù, thieân giôùi, coõi ñôøi naøy.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Bieát ñöôïc taâm thieän yù,
Cuûa haïng ngöôøi ôû ñôøi,
Ñöùc Phaät giöõa Tyû-kheo,
Ñaõ noùi yù nghóa naøy,
Chính trong thôøi gian naøy,
Ngöôøi aáy bò maïng chung,
Ngöôøi aáy seõ ñöôïc sanh,
Leân thieân giôùi thieän thuù,
Vì taâm coù thieän yù,
Tuyø theo laáy nhöõng gì,
Töông xöùng ñöôïc laõnh thoï,
Nhö vaäy ñöôïc töông xöùng.
Do nhaân taâm thieän yù,
Chuùng sanh ñi thieän thuù.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXII) (Ek III, 2) (It. 14)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, chôù coù sôï haõi caùc coâng ñöùc. Naøy caùc Tyû-kheo, coâng ñöùc laø ñoàng nghóa vôùi an laïc, caùi gì khaû laïc, khaû hyû, khaû aùi, khaû yù, töùc laø coâng ñöùc. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta thaéng tri thoï höôûng quaû dò thuïc, khaû laïc, khaû hyû, khaû aùi, khaû yù trong moät thôøi gian daøi cuûa caùc coâng ñöùc ñaõ laøm trong moät thôøi gian daøi. Sau khi tu taäp töø taâm trong baûy naêm, Ta ñaõ khoâng trôû lui laïi ñôøi naøy trong baûy taêng kieáp vauï hoaïi kieáp. Trong thôøi kyø kieáp taêng, Ta laø chö Thieân Quang AÂm; Trong thôøi kyø kieáp giaûm, Ta sanh trong laâu ñaøi troáng khoâng ôû Phaïm Thieân. Taïi ñaáy Ta laø Phaïm Thieân, Ñaïi Phaïm Thieân baäc chinh phuïc, baäc khoâng bò ai chinh phuïc, baäc nhìn thaáy taát caû, baäc coù quyeàn löïc. Naøy caùc Tyû-kheo, ba möôi saùu laàn Ta ñaõ laø Thieân chuû Ñeá Thích. Nhieàu traêm laàn, Ta ñaõ laøm vua, vò vua Chuyeån Luaân, trò vì ñuùng phaùp, baäc Phaùp vöông, baäc chieán thaéng boán phöông, baäc ñaõ ñaït ñöôïc söï an oån trong quoác ñoä, baäc ñaày ñuû baûy baùu. Coøn noùi gì khi Ta laø vò vua ôû ñòa phöông. Naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó nhö sau: "Quaû naøy laø do nghieäp naøo Ta ñaõ laøm, laø quaû dò thuïc cuûa nghieäp naøo maø nay, Ta ñöôïc ñaïi thaàn löïc nhö vaäy, ñaïi uy löïc nhö vaäy? ". Roài naøy caùc Tyû-kheo, Ta suy nghó nhö sau: "Ñaây laø quaû ba nghieäp Ta ñaõ laøm, laø quaû dò thuïc cuûa ba nghieäp, do vaäy Ta nay ñöïôc ñaïi thaàn löïc nhö vaäy, ñaïi uy löïc nhö vaäy. Töùc laø boá thí, nhieáp phuïc, cheá ngöï ".

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Haõy ñeå cho vò aáy,
Hoïc taäp veà coâng ñöùc,
Coâng ñöùc laø laïc caên,
Toái thöôïng trong töông lai,
Haõy tu taäp boá thí,
Soáng neáp soáng an tònh,
Vaø tu taäp töø taâm.
Sau khi ñaõ tu taäp,
Caùc phaùp naøy nhö vaäy,
Töùc laø caû ba phaùp,
Khieán an laïc sanh khôûi,
Baäc Hieàn trí ñöôïc sanh
Trong theá giôùi an laïc,
Theá giôùi khoâng saân haän.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXIII) (Ek III,3) (It. 16)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Coù moät phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñem laïi hai lôïi ích, an truù ngay hieän taïi vaø lôïi ích cho töông lai. 

Theá naøo laø moät phaùp? Khoâng phoùng daät trong caùc thieän phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø moät phaùp ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñem laïi ñöôïc hai lôïi ích, an truù ngay trong hieän taïi vaø lôïi ích cho töông lai.

Theá Toân ñaõ noùi leân lôïi ích naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Baäc Hieàn trí taùn thaùn,
Khoâng phoùng daät haønh thieän,
Baäc Hieàn khoâng phoùng daät,
Ñem laïi hai lôïi ích,
Lôïi ích ngay ñôøi naøy,
Vaø lôïi ích töông lai
Baäc trí do thaéng trí,
Chöùng ñaéc ñöôïc lôïi ích,
Neân ñöôïc goïi baäc trí.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXIV) (Ek III, 4) (It. 17)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Caùc xöông cuûa moät ngöôøi, naøy caùc Tyû-kheo, chaïy daøi, löu chuyeån coù theå lôùn nhö moät ñoài xöông, moät choàng xöông, moät ñoáng xöông, nhö nuùi Vepulla naøy, neáu coù ngöôøi thaâu ngöôøi löôïm xöông laïi, gìn giöõ chuùng khoâng laøm chuùng huûy hoaïi.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Choàng chaát nhö xöông ngöôøi,
Chæ soáng coù moät kieáp,
Chaát ñoáng baèng hoøn nuùi,
Baäc Ñaïi só noùi vaäy,
Ñoáng xöông aáy ñöôïc noùi,
Lôùn nhö Vepulla,
Phía Baéc nuùi Linh Thöùu,
Thaønh nuùi Magadha,
Ngöôøi thaáy boán söï thaät,
Vôùi chaân chaùnh trí tueä
Khoå vaø khoå taäp khôûi
Seõ vöôït qua ñau khoå
Con ñöôøng Thaùnh taùm ngaønh,
Daãn ñeán khoå tònh chæ,
Ngöôøi aáy phaûi luaân chuyeån,
Toái ña laø baûy laàn,
Laø vò ñoaïn taän khoå,
Ñoaïn dieät moïi kieát söû.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXV) (Ek III, 5) (It. 18)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

Phaøm moät ngöôøi naøo ñaõ vi phaïm moät phaùp, Ta noùi raèng khoâng coù aùc nghieäp naøo vò aáy khoâng laøm ñöôïc. Theá naøo laø moät phaùp? Naøy caùc Tyû-kheo, töùc laø roõ bieát maø noùi laùo.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi naøo ñaõ noùi laùo,
Laø vi phaïm moät phaùp,
Khoâng keå ñeán ñôøi sau,
Khoâng aùc gì khoâng laøm.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXVI) (Ek III, 6) (It. 18)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc chuùng sanh coù theå bieát nhö Ta ñaõ bieát, quaû dò thuïc cuûa söï san seõ boá thí hoï seõ khoâng thuï höôûng neáu hoï khoâng boá thí vaø ueá nhieãm xan tham khoâng coù aùm aûnh taâm cuûa hoï vaø an truù. Daàu laø mieáng cuoái cuøng cuûa hoï, daàu laø mieáng aên toái haäu, hoï seõ khoâng thoï höôûng neáu hoï khoâng san seû, khi coù ngöôøi nhaän cuûa hoï. Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc chuùng sanh khoâng bieát nhö Ta ñaõ bieát quaû dò thuïc cuûa san seû boá thí hoï seõ thoï höôûng, khoâng coù boá thí, vaø ueá nhieãm xan tham aùm aûnh taâm cuûa hoï vaø an truù.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaáy, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Neáu caùc haøng chuùng sanh,
Coù theå bieát nhö vaäy,
Nhö baäc Ñaïi aån só,
Ñaõ noùi, tuyeân boá leân,
Qua dò thuïc lôùn thay,
Cuûa san seû boá thí!
Nhieáp phuïc ueá xan tham,
Vôùi taâm thaät thanh tònh
Ñuùng thôøi hoï boá thí,
Ñoái vôùi caùc thaùnh nhaân,
Taïi ñaây boá thí vaäy,
Coù quaû thaät to lôùn
Cho nhieàu caùc thöùc aên,
Kính leã ngöôøi ñaùng kính,
Töø ñaõy xaû, töø boû,
Ñòa vò laøm con ngöôøi,
Caùc ngöôøi laøm boá thí
Ñöôïc ñi ñeán coõi Trôøi,
Hoï ñi ñeán coõi trôøi,
Taïi ñaáy chuùng hoan hyû,
Vôùi moïi ñieàu sôû thích,
Hoï thoï höôûng nhö yù,
Vò khoâng coù xan tham,
Ñöôïc thoï höôûng ñaày ñuû,
Quaû dò thuïc cuûa chuùng,
Nhôø san seû boá thí.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXVII) (Ek III, 7) (It. 19)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng phöôùc nghieäp söï naøo ñöa ñeán sanh y, taát caû nhöõng nghieäp söï aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu töø taâm giaûi thoaùt. Chæ coù töø taâm giaûi thoaùt vöôït qua chuùng nhöõng nghieäp söï aáy, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. 

Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö aùnh saùng cuûa chuøm sao, taát caû aùnh saùng aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu aùnh saùng cuûa maët traêng. AÙnh saùng cuûa maët traêng vöôït quaû aùnh saùng cuûa chuøm sao choùi saùng, böøng saùng, vaø röïc saùng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng nghieäp vuï ñöa ñeán sanh y, taát caû nhöõng nghieäp vuï aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu töø taâm giaûi thoaùt. Chæ coù töø taâm giaûi thoaùt, vöôït qua chuùng, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. 

Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö vaøo thaùng cuoái muøa möa, vaøo muøa thu, treân baàu trôøi thanh tònh, caùc maây ñöôïc queùt saïch, maët trôøi moïc leân treân baàu trôøi, phaù tan moïi toái taêm ôû hö khoâng, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. Cuõng vaäy naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng nghieäp vuï ñöa ñeán sanh y, taát caû nhöõng nghieäp vuï aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu töø taâm giaûi thoaùt. Chæ coù töø taâm giaûi thoaùt, vöôït qua chuùmg, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. 

Ví nhö naøy caùc Tyû-kheo, vaøo thaùng cuoái muøa möa, vaøo tieát muøa thu, khi hö khoâng môû roäng khoâng coù maây muø, maët trôøi vöôn thaúng leân trôøi khoâng, queùt saïch moïi toái taêm treân trôøi, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng nghieäp vuï naøo ñöa ñeán sanh y, taát caû nhöõng nghieäp vuï aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu töø taâm giaûi thoaùt. Chæ coù töø taâm giaûi thoaùt vöôït qua chuùng, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. 

Ví nhö naøy caùc Tyû-kheo, khi ñeâm ñaõ gaàn taøn, sao mai choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng. Cuõng vaäy naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng nghieäp vuï naøo ñöa ñeán sanh y, taát caû nhöõng nghieäp vuï aáy khoâng baèng moät phaàn möôøi saùu töø taâm giaûi thoaùt. Chæ coù töø taâm giaûi thoaùt vöôït qua chuùng, choùi saùng, böøng saùng vaø röïc saùng.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Ai tu taäp töø taâm,
Khoâng phoùng daät chaùnh nieäm,
Caùc kieát söû giaûm thieåu,
Nhôø thaáy sanh y dieät.
Neáu taâm khoâng ñoäc aùc,
Ñoái vôùi moät höõu tình,
Vôùi töø taâm nhö vaäy,
Vò aáy laø baäc Thieän,
Vôùi taâm tö töø maãn,
Ñoái taát caû höõu tình,
Baäc Thaùnh töï taùc thaønh,
Coâng ñöùc thaät voâ löôïng.
Ai chieán thaéng quaû ñaát,
Ñaày daãy nhöõng höõu tình,
Baäc vua chuùa chôn chaùnh,
Nhö caùc vò tieân nhaân,
Toå chöùc khaép moïi nôi,
Ñuû caùc loaïi teá ñaøn,
Leã teá ñaøn vôùi ngöïa,
Leã teá ñaøn vôùi ngöôøi,
Quaêng coïc, röôïu chieán thaéng,
Leã choát cöûa deïp laïi,
Hoï khoâng taùc thaønh ñöôïc
Moät phaàn thöù möôøi saùu,
Vôùi ngöôøi kheùo tu taäp,
Taâm yù thaät töø maãn,
Nhö aùnh saùng maët traêng,
Thaéng saùng moïi vì sao,
Ai khoâng coù gieát haïi,
Khoâng khieán ngöôøi gieát haïi,
Khoâng coù chinh phuïc ngöôøi,
Khoâng khieán ngöôøi chinh phuïc,
Vôùi taâm tö töø maãn,
Ñoái vôùi moïi chuùng sanh,
Vò aáy khoâng haän thuø,
Ñoái vôùi baát cöù ai.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.


 
 

Chöông Hai - Hai Phaùp

Phaåm I

(XXVIII) (Duk. I, 1) (It. 22)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû hai phaùp, ngay trong hieän taïi, an truù ñau khoå coù hoaïn naïn, coù öu naõo, coù nhieät naõo, sau khi thaân hoaïi maïng chung, chôø ñôïi laø aùc thuù. Theá naøo laø hai? Khoâng hoä trì caùc caên vaø khoâng tieát ñoä trong aên uoáng. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû hai phaùp naøy, ngay trong hieän taïi an truù ñau khoå, coù hoaïn naïn, coù öu naõo, coù nhieät naõo, sau khi thaân hoaïi maïng chung, chôø ñôïi laø aùc thuù.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Maét, tai, muõi vaø löôõi,
Keå caû thaân vaø yù,
Nhöõng cöûa naøy ôû ñaây,
Tyû-kheo khoâng hoä trì,
AÊn uoáng khoâng tieát ñoä,
Ñau khoå veà thaân theå,
Caùc caên khoâng hoä trì,
Ñau khoå veà taâm tö
Vò aáy phaûi thoï laõnh
Nhöõng ñau khoå nhö vaäy,
Thaân theå bò thieâu ñoát,
Taâm tö bò thieâu ñoát,
Daàu laø ñeâm hay ngaøy,
An truù khoå nhö vaäy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXIX) (Duk. I, 2) (It. 23)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû hai phaùp, ngay trong hieän taïi, an truù an laïc, khoâng coù hoaïn naïn, khoâng coù öu naõo, khoâng coù nhieät naõo, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc chôø ñôïi laø thieän thuù. Theá naøo laø hai? Hoä trì caùc caên vaø tieát ñoä trong aên uoáng. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû hai phaùp naøy, ngay trong hieän taïi, an truù an laïc, khoâng coù hoaïn naïn, khoâng coù öu naõo, khoâng coù nhieät naõo, sau khi thaân hoaïi maïng chung, ñöôïc chôø ñôïi laø thieän thuù.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Maét, tai, muõi vaø löôõi,
Keå caû thaân vaø yù,
Nhöõng cöûa naøy ôû ñaây,
Tyû-kheo kheùo hoä trì,
AÊn uoáng coù tieát ñoä,
Caùc caên coù hoä trì,
An laïc veà thaân theå,
An laïc veà taâm tö,
Vò aáy ñöôïc thoï laõnh
Nhöõng an laïc nhö vaäy.
Thaân khoâng bò thieâu ñoát,
Taâm khoâng bò thieâu ñoát,
Daàu laø ñeâm hay ngaøy,
An truù laïc nhö vaäy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXX) (Duk. I, 3) (It. 24)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai phaùp naøy laøm cho nung naáu. Theá naøo laø hai? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi khoâng laøm ñieàu laønh, khoâng laøm ñieàu thieän, khoâng che chôû ngöôøi sôï haõi, laøm ñieàu aùc, ngoan coá trong vieäc laøm, laøm ñieàu khoâng thieän. Ngöôøi aáy bò nung naáu bôûi yù nghó: "Ta ñaõ laøm ñieàu aùc ". Naøy caùc Tyû-kho, hai phaùp naøy laøm cho nung naáu.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Laøm xong thaân aùc haïnh,
Hay noùi caùc lôøi aùc,
Laøm xong yù aùc haïnh,
Hay baát cöù gì khaùc
Coù lieân heä loãi laàm.
Khoâng laøm caùc nghieäp laønh,
Laøm caùc ñieàu baát thieän,
Khi thaân hoaïi maïng chung,
Ngöôøi coù aùc trí tueä
Bò sanh vaøo ñòa nguïc.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXI) (Duk. I,4) (It. 25)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai phaùp khoâng laøm cho nung naáu. Theá naøo laø hai? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi laøm ñieàu laønh, laøm ñieàu thieän, che chôû ngöôøi sôï haõi, khoâng laøm ñieàu aùc, khoâng ngoan coá trong vieäc laøm, laøm ñieàu thieän. Ngöôøi aáy khoâng bò nung naáu vì nghó raèng: "Ta ñaõ laøm ñieàu laønh ", khoâng bò nung naáu vì nghó raèng: "Ta khoâng laøm ñieàu aùc ". Naøy caùc Tyû-kheo, hai phaùp naøy khoâng laøm cho nung naáu.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Töø boû thaân laøm aùc,
Hay noùi caùc lôøi aùc,
Töø boû yù aùc haønh,
Hay baát cöù gì khaùc
Coù lieân heä loãi laàm.
Khoâng laøm caùc nghieäp aùc,
Laøm nhieàu ñieàu thieän söï,
Khi thaân hoaïi maïng chung,
Ngöôøi coù thieän trí tueä,
Ñöôïc sanh leân coõi trôøi.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXII) (Duk. I,5) (It. 26)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaày ñuû hai phaùp, moät ngöôøi nhö vaäy töông xöùng bò rôi vaøo ñòa nguïc. Theá naøo laø hai? AÙc giôùi vaø aùc kieán. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaày ñuû hai phaùp naøy, moät ngöôøi, nhö vaäy töông xöùng bò rôi vaøo ñòa nguïc.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi naøo ñöôïc thaønh töïu,
Ñaày ñuû hai phaùp naøy,
Ñaày ñuû vôùi aùc giôùi,
Vaø ñaày ñuû aùc kieán,
Khi thaân hoaïi maïng chung,
Ngöôøi coù aùc trí tueä,
Ngöôøi aáy phaûi bò sanh,
Vaøo caûnh giôùi ñòa nguïc.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXIII) (Duk. I,6) (It. 26)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Ñaày ñuû hai phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân thieân giôùi. Theá naøo laø hai? Giôùi hieàn thieän vaø Kieán hieàn thieän. Ñaày ñuû hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân thieân giôùi. Theá naøo laø hai? Giôùi hieàn thieän vaø Kieán hieàn thieän. Ñaày ñuû hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi nhö vaäy töông xöùng ñöôïc sanh leân thieân giôùi.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi naøo ñöôïc thaønh töïu,
Ñaày ñuû hai phaùp naøy,
Ñaày ñuû Giôùi hieàn thieän,
Ñaày ñuû Kieán hieàn thieän
Khi thaân hoaïi maïng chung,
Ngöôøi coù chaùnh trí tueä,
Ngöôøi aáy seõ ñöôïc sanh
Vaøo caûnh giôùi coõi trôøi
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXIV) (Duk. I,7) (It. 27)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng coù nhieät tình, khoâng coù sôï haõi, khoâng coù theå chöùng ñöôïc Chaùnh giaùc, khoâng coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn, khoâng coù theå chöùng ñöôïc voâ thöôïng an oån khoûi caùc khoå aùch. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù nhieät tình, coù sôï haõi, coù theå chöùng ñöôïc giaùc ngoä, coù theå chöùng ñöôïc Nieát-baøn, coù theå chöùng ñöôïc voâ thöôïng an oån khoûi caùc khoå aùch.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ngöôøi khoâng coù nhieät tình,
Khoâng coù bieát sôï haõi,
Bieáng nhaùc, khoâng tinh caàn,
Nhieàu hoân traàm thuïy mieân,
Khoâng bieát ñeán xaáu hoå,
Khoâng coù loøng toân kính,
Vò Tyû-kheo nhö vaäy,
Khoâng coù theå ñaït tôùi,
Toái thöôïng Chaùnh-Ñaúng-Giaùc.
Ai giöõ ñöôïc chaùnh nieäm,
Thoâng minh, tu thieàn ñònh,
Nhieät tình, bieát sôï haõi,
Vaø khoâng coù phoùng daät,
Sau khi chaët ñöùt ñöôïc
Kieát söû sanh vaø giaø,
ÔÛ ñaây coù theå ñaït,
Chaùnh Ñaúng Giaùc voâ thöôïng.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXV) (Duk. I,8) (It. 28)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm haïnh ñöôïc soáng, khoâng vì muïc ñích löøa doái quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñích nònh hoùt quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñích ñöôïc lôïi ích, lôïi döôõng, cung kính, danh voïng, nghó raèng: "Mong raèng quaàn chuùng bieát ñeán ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm haïnh ñöôïc soáng vì muïc ñích cheá ngöï vaø vì muïc ñích ñoaïn taän.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc nghe:

Vôùi muïc ñích cheá ngöï,
Vôùi muïc ñích ñoaïn taän,
Khoâng keå ngöôøi noùi gì,
Theá Toân ñaõ thuyeát giaûng
Veà neáp soáng Phaïm haïnh,
Moät neáp soáng ñöa ñeán
Theå nhaäp vaøo Nieát-baøn,
Ñöôøng naøy laø con ñöôøng
Ñöôïc caùc baäc Ñaïi nhaân,
Ñöôïc caùc Ñaïi aån só,
Noi theo vaø thöïc hieän,
Vaø nhöõng ai daán böôùc,
Chính treân con ñöôøng aáy,
Nhö ñöùc Phaät ñaõ daïy,
Seõ laøm khoå laéng dòu,
Vaø thöïc haønh laøm ñuùng,
Nhö lôøi Ñaïo sö daïy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXVI) (Duk. I,9) (It. 26)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm haïnh ñöôïc soáng, khoâng vì muïc ñích löøa doái quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñích nònh hoùt quaàn chuùng, khoâng vì muïc ñích ñöôïc lôïi ích, lôïi döôõng, cung kính, danh voïng, nghó raèng: "Mong raèng quaàn chuùng bieát ñeán ta". Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm haïnh ñöôïc soáng vì muïc ñích thaéng tri, vì muïc ñích lieãu tri.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieâuø naøy ñöôïc noùi ñeán:

Vôùi muïc ñích thaéng tri,
Vôùi muïc ñích lieãu tri
Khoâng keå ngöoøi noùi gì,
Theá Toân ñaõ thuyeát giaûng
Veà neáp soáng Phaïm haïnh,
Moät neáp soáng ñöa ñeán,
Theå nhaäp vaøo Nieát-baøn,
Ñöôøng naøy laø con ñöôøng
Ñöôïc caùc baäc Ñaïi nhaân,
Ñöôïc caùc Ñaïi aån só
Noi theo vaø thöïc hieän,
Vaø nhöõng ai daán böôùc,
Chính treân con ñöôøng aáy,
Nhö ñöùc Phaät ñaõ daïy.
Seõ laøm khoå laéng dòu,
Vaø thöïc haønh laøm ñuùng,
Nhö lôøi Ñaïo sö daïy.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXVII) (Duk. I,10) (It. 27)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Ñaày ñuû hai phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ngay trong hieän taïi an truù vôùi nhieàu laïc hyû, nhö lyù noã löïcaâ ñeå dieät taän caùc laäu hoaëc. Theá naøo laø hai? Vôùi söï höùng khôûi ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp ñaùng phaán khôûi, vaø nhö lyù tinh caàn ñoái vôùi phaán khôûi. Thaønh töïu hai phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ngay trong hieän taïi soáng vôùi nhieàu laïc hyû, nhö lyù noã löïc ñeå dieät taän caùc laäu hoaëc.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Baäc coù trí phaán khôûi,
Tröôøng hôïp ñaùng phaán khôûi,
Vò Tyû-kheo nhieät tình,
Thoâng minh vaø caån troïng,
Quaùn xuyeán nhìn söï vaät,
Vôùi trí tueä Baùt-nhaõ,
Nhieät tình truù nhö vaäy,
Soáng ñôøi soáng an tònh,
Khoâng boàng boät haêng say,
Chuù löïc taâm tònh chæ,
Coù theå ñaït chöùng ñöôïc,
Ñoaïn dieät caùc khoå ñau.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.
 


Phaåm II

(XXXVIII) (Duk. II, 1) (It. 31)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo. Vôùi Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, hai taàm töù ñöôïc haønh trì nhieàu ñoù laø an oån vaø aån daät. Naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai öa thích khoâng laøm haïi, thích thuù khoâng laøm haïi. Vôùi Nhö Lai aáy, naøy caùc Tyû-kheo, öa thích khoâng laøm haïi naøy, thích thuù khoâng laøm haïi naøy, taàm töù naøy ñöôïc haønh trì nhieàu. "Vôùi cöû chæ uy nghi naøy Ta khoâng laøm haïi moät ai, daàu laø loaøi ñoäng vaät hay khoâng ñoäng vaät". Naøy caùc Tyû-kheo, Nhö Lai öa thích aån daät, thích thuù aån daät. Vôùi Nhö Lai aáy, naøy caùc Tyû-kheo, öa thích aån daät naøy, thích thuù aån daät. Vôùi Nhö Lai aáy, naøy caùc Tyû-kheo, öa thích aån daät naøy, thích thuù aån daät naøy, taàm töù naøy ñöôïc haønh trì nhieàu! Phaøm coù baát thieän gì, thì ñeàu ñöôïc ñoaïn taän. Do vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày haõy an truù, haân hoan trong khoâng laøm haïi, thích thuù trong khoâng laøm haïi. Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi caùc Thaày an truù, haân hoan trong khoâng laøm haïi, thích thuù trong khoâng laøm haïi, taàm töù naøy seõ ñöôïc haønh trì nhieàu. "Vôùi cöû chæ uy nghi nayø, chuùng ta khoâng laøm haïi moät ai, daàu laø loaøi ñoäng vaät hay khoâng ñoäng vaät". Naøy caùc Tyû-kheo, haõy an truù haân hoan trong aån daät, thích thuù trong aån daät. Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi caùc Thaày an truù haân hoan trong aån daät, thích thuù trong aån daät, taàm töù naøy seõ ñöôïc haønh trì nhieàu. Coøn coù gì baát thieän, coøn coù gì chöa ñoaïn taän, coøn coù gì chuùng ta phaûi töø boû nöõa ñaâu?

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Nhö Lai, baäc Giaùc ngoä,
Baäc coù theå nhaãn naïi,
Nhöõng gì maø ngöôøi khaùc,
Khoâng coù theå nhaãn naïi,
Hai taàm töù, vò aáy
Haønh trì vaø thöïc hieän,
Tröôùc heát ñöôïc noùi ñeán,
Laø an oån taàm töù,
Thöù ñeán laø aån daät,
Thöù hai ñöôïc trình baøy,
Phaù tan maøn haéc aùm,
Ñaõ ñeán bôø beân kia,
Baäc Ñaïi só ñaït ñöôïc,
Quyeàn löïc khoâng laäu hoaëc,
Ñaït thaân maïng toái haäu
Trong aùi dieät, giaûi thoaùt.
Vò aån só nhö vaäy,
Chaéc mang thaân toái haäu,
Ta noùi raèng vò aáy
Töø boû ñöôïc kieâu maïn,
Thoaùt khoûi ñöôïc giaø laõo,
Ñaït ñöôïc bôø beân kia.
Nhö ñöùng treân taûng ñaù,
Treân ñænh nuùi ñaàu non,
Ñöa maét nhìn xung quanh,
Quaàn chuùng döôùi chaân mình,
Cuõng vaäy baäc Thieän tueä,
Leo leân laàu Chaùnh phaùp
Bieán nhaõn khoâng saàu muoän,
Nhìn xuoáng ñaùm quaàn sanh,
Bò öu tö saàu khoå,
Bò sanh giaø aùp böùc.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XXXIX) (Duk. II, 2) (It. 33)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Coù hai loaïi thuyeát phaùp cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh-Ñaúng Giaùc, caùi naøy tieáp noái caùi kia. Theá naøo laø hai? "Haõy thaáy aùc laø aùc", ñaây laø thuyeát phaùp thöù nhaát. Sau khi thaáy aùc laø aùc, ôû ñaây, "Haõy nhaøm chaùn, haõy töø boû, haõy thoaùt ly", ñaây laø thuyeát phaùp thöù hai. Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai loaïi thuyeát phaùp naøy cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc, caùi naøy tieáp noái caùi kia.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi Nhö Lai, Phaät Ñaø,
Töø maãn moïi chuùng sanh,
Haõy thaáy lôøi thuyeát giaûng,
Tuaàn töï phaùp theo phaùp,
Hai phaùp ñöôïc trình baøy,
Moät laø haõy nhìn roõ,
Phaùp aùc laø phaùp aùc
Vaø chính taïi ôû ñaây,
Töø boû, khoâng tham ñaém.
Töø ñaây, khoâng tham ñaém,
Haõy laøm cho an tònh,
Moïi khoå ñau phieàn naõo.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XL) (Duk. II, 3) (It. 34)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, voâ minh ñi tröôùc, laøm cho ñaït ñöôïc caùc phaùp baát thieän; tieáp theo laø khoâng xaáu hoå, khoâng sôï haõi. Naøy caùc Tyû-kheo, minh ñi tröôùc, laøm cho ñaït ñöôïc caùc phaùp thieän; tieáp theo laø xaáu hoå vaø sôï haõi.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Phaøm coù aùc thuù gì,
Ñôøi naøy vaø ñôøi sau,
Taát caû do voâ minh,
Laøm goác, laøm coäi reã,
Duïc tham ñöôïc caát chöùa,
Vì raèng keû aùc duïc,
Khoâng xaáu hoå, khoâng kính,
Töø ñoù noù khôûi aùc,
Do vaäy ñi ñoïa xöù.
Vaäy haõy neân töø boû,
Duïc tham vaø voâ minh,
Muoán minh ñöôïc sanh khôûi,
Tyû-kheo caàn töø boû
Taát caû moïi aùc thuù.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLI) (Duk. II, 4) (It. 35)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng chuùng sanh naøo bò thoái ñoïa khoûi Thaùnh trí tueä, nhöõng chuùng sanh aáy laø kheùo thoái ñoïa, ngay trong hieän taïi, hoï an truù trong ñau khoå, vôùi taøn haïi, vôùi öu naõo, vôùi nhieät naõo. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, chôø ñôïi laø aùc thuù. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng chuùng sanh naøo khoâng bò thoái ñoïa khoûi Thaùnh trí tueä, nhöõng chuùng sanh aáy khoâng coù thoái ñoïa. Ngay trong hieän taïi, hoï an truù trong an laïc, khoâng coù taøn haïi, khoâng coù öu naõo, khoâng coù nhieät naõo. Sau khi thaân hoaïi maïng chung, chôø ñôïi laø thieän thuù.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Thoái ñoïa khoûi trí tueä,
Haõy nhìn xem, theá giôùi
Vôùi haøng nguõ chö Thieân,
An truù trong danh saéc,
Nghó raèng: "Ñaây söï thaät"
Nhöng thuø thaéng ôû ñôøi,
Laïi chính laø trí tueä,
Chính tueä daét daãn ñeán
Theå nhaäp ñöôïc Nieát-baøn,
Vaø chôn chaùnh quaùn tri,
Söï hoaïi dieät sanh höõu,
Chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi,
Hoan hyû ñöôïc chieâm ngöôõng,
Chö Phaät Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Nhöõng baäc giöõ chaùnh nieäm,
Ñaày ñuû vôùi trí tueä,
Mang thaâm naøy cuoái cuøng.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLLII) (Duk. II, 5) (It. 36)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai phaùp traéng naøy che chôû cho ñôøi. Theá naøo laø hai? Xaáu hoå vaø sôï haõi. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu hai phaùp naøy khoâng che chôû cho ñôøi, thôøi ôû ñaây khoâng coù söï phaân bieät giöõa meï, chò em cuûa meï, vôï cuûa anh em cuûa meï hay giöõa vôï cuûa baäc giaùo thoï sö, giöõa nhöõng ngöôøi vôï cuûa nhöõng baäc ñaùng ñöôïc kính troïng; theá giôùi seõ rôi vaøo loaïn luaân nhö caùc loaøi deâ cöøu, gia caàm, heo, choù vaø caùc con choù röøng. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, coù hai phaùp traéng naøy che chôû cho ñôøi, cho neân ôû ñaây coù söï phaân bieät giöõa meï, chò em cuûa meï, vôï cuûa anh em cuûa meï, hay vôï cuûa baäc giaùo thoï sö, giöõa nhöõng ngöôøi vôï cuûa nhöõng baäc ñaùng ñöôïc kính troïng.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Vôùi nhöõng ai khoâng coù,
Xaáu hoå vaø sôï haõi,
Lieân tuïc vaø thöôøng xuyeân,
Hoï ñi xuoáng baøo thai,
Döïa treân goác tinh dòch
Hoï ñi ñeán sanh töû,
Vôùi nhöõng ai chaùnh trí,
Xaáu hoå vaø sôï haõi,
Lieân tuïc vaø thöôøng xuyeân,
Vöõng truù treân Phaïm haïnh, 
Hoï ñöôïc söï an tònh,
Taùi sanh ñöôïc dieät taän.
yù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLIII) (Duk. II, 6) (It. 37)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai caùi khoâng sanh, khoâng hieän höõu, khoâng taùc thaønh, khoâng laøm ra. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu khoâng coù caùi khoâng sanh, khoâng hieän höõu, khoâng taùc thaønh, khoâng laøm ra, thì ôû ñaây khoâng theå trình baøy ñöôïc söï xuaát ly khoûi sanh, khoûi hieän höõu, khoûi taùc thaønh, khoûi laøm ra. Do vì, naøy caùc Tyû-kheo, coù caùi khoâng sanh, khoâng hieän höõu, khoâng taùc thaønh, khoâng laøm ra, neân coù theå trình baøy ñöôïc söï xuaát ly khoûi sanh, khoûi hieän höõu, khoûi taùc thaønh, khoûi laøm ra.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Coù caùi sanh, hieän höõu,
Caùi khôûi leân laøm ra,
Höõu vi khoâng thöôøng haèng,
Taùc thaønh ra giaø cheát,
Moät oå cuûa beänh hoaïn,
Moûng manh, gioøn, deã vôõ,
Nhôø ñoà aên nuoâi döôõng,
Neân môùi ñöôïc hieän höõu,
Vaät aáy thaät khoâng ñuû
Ñeå hoan hyû öa thích,
Thaät coù caùi xuaát ly,
Ra khoûi ñöôïc caùi aáy,
Thaät coù vöôït lyù luaän,
Thöôøng haèng, khoâng sanh khôûi,
Khoâng coù caùi khôûi leân,
Con ñöôøng khoâng caáu ueá,
Khoâng ñöa ñeán saàu muoän,
Ñoaïn dieät caùc phaùp khoå,
Söï tònh chæ moïi haønh,
An laïc thaät tònh laïc.
Y Ù nghóa naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLIV) (Duk. III, 7) (It. 38)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai Nieát-baøn giôùi naøy. Theá naøo laø hai? Nieát baøn giôùi coù dö y vaø Nieát-baøn giôùi khoâng coù dö y. 

Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Nieát-baøn giôùi coù dö y? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu hoaëc ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ ñaït ñöôïc muïc ñích, höõu kieát söû ñaõ dieät, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí. Trong vò aáy, naêm caên coøn toàn taïi, ngang qua caùc caên aáy, vò aáy höôûng thoï khaû yù, khoâng khaû yù vì raèng töï ngaõ khoâng coù thöông haïi caûm giaùc laïc khoå. Vôùi vò aáy, tham dieät, saân dieät, si dieät. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Nieát-baøn coù dö y. 

Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Nieát-baøn giôùi khoâng coù dö y? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laø baäc A-la-haùn, caùc laäu hoaëc ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc neân laøm ñaõ laøm, ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng, ñaõ ñaït ñöôïc muïc ñích, höõu kieát söû ñaõ dieät, ñaõ giaûi thoaùt nhôø chaùnh trí. ÔÛ ñaây, ñoái vò aáy, moïi caûm thoï ñeàu khoâng coù hoan hyû öa thích, seõ ñöôïc laéng dòu. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Nieát-baøn khoâng coù dö y. Naøy caùc Tyû-kheo coù hai Nieát-baøn giôùi naøy.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy, ôû ñaây ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Hai Nieát-baøn giôùi naøy,
Ñöôïc vò coù phaùp nhaõn,
Trình baøy vaø thuyeát giaûng,
Khoâng y töïa nhö vaäy,
Moät loaïi Nieát-baøn giôùi,
ÔÛ ñaây, thuoäc hieän taïi
Coøn coù caùc dö y,
Nuoâi döôõng höõu bò dieät.
Khoâng dö y Nieát baøn,
Laïi thuoäc veà töông lai,
Vôùi vò ñaït giôùi naøy,
Moïi höõu dieät hoaøn toaøn.
Nhöõng ai vôùi chaùnh trí,
Bieát con ñöôøng voâ vi,
Taâm tö ñöôïc giaûi thoaùt,
Nuoâi döôõng höõu bò dieät,
Nhöõng ai chöùng ñaït ñöôïc
Goác loõi cuûa caùc phaùp,
Hoan hyû trong dieät taän,
Nhöõng vò aáy nhö vaäy,
Ñaõ töø boû hoaøn toaøn,
Taát caû moïi sanh höõu.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLV) (Duk. II, 8) (It 39)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy soáng öa muoán aån daät thieàn ñònh, thích thuù aån daät thieàn ñònh, chuyeân chuù noäi taâm tònh chæ, khoâng giaùn ñoaïn thieàn tònh, thaønh töïu quaùn tri, haønh trì haïnh ñi ñeán caùc ngoâi nhaø troáng. Naøy caùc Tyû-kheo soáng öa muoán aån daät thieàn ñònh, thích thuù aån daät thieàn tònh, chuyeân chuù vaøo noäi taâm tònh chæ, khoâng giaùn ñoaïn thieàn tònh, thaønh töïu quaùn trí, haønh tri haïnh ñi ñeán caùc ngoâi nhaø troáng, thôøi ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû naøy: ngay trong hieän taïi ñöôïc chaùnh trí, hay neáu coù dö y, ñöôïc quaû Baát Lai.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Nhöõng ai taâm an tònh,
Thoâng minh vaø thaän troïng,
Chaùnh nieäm tu thieàn ñònh,
Quaùn nhìn phaùp chôn chaùnh,
Khoâng chôø ñôïi ham muoán,
Ñoái vôùi caùc loaïi duïc,
Öa muoán khoâng phoùng daät,
Soáng an tònh coù maët,
Thaáy ñöôïc söï sôï haõi,
Trong neáp soáng phoùng daät,
Hoï khoâng bò thoái ñoïa,
Hoï ñeán gaàn Nieát baøn.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLVI) (Duk. II, 9) (It. 40).

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, haõy an truù cho lôïi ích cuûa hoïc taäp, cho trí tueä toái thöôïng, cho loái caây giaûi thoaùt, cho nieäm ñöôïc taêng thöôïng. Naøy caùc Tyû-kheo, an truù cho lôïi ích cuûa hoïc taäp, cho trí tueä toái thöôïng, cho loái caây giaûi thoaùt, cho nieäm ñöôïc taêng thöôïng, thôøi ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû naøy: ñöôïc chaùnh tri ngay trong hieän taïi, hay neáu coù dö y, chöùng ñöôïc Baát-lai.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Baäc höõu hoïc vieân maõn,
Khoâng coøn bò thoái ñoïa,
Ñaït toái thöôïng trí tueï,
Thaáy sanh ñöôïc dieät taän.
Ta noùi chaéc chaén raèng,
aån só Maâu-ni aáy,
Mang saéc thaân cuoái cuøng.
Ñaõ töø boû kieâu maïn,
Ñaõ vöôït qua bôø kia,
Thoaùt khoûi söï giaø yeáu.
Do vaäy haõy luoân luoân,
Vui trong thieàn, thieàn ñònh,
Nhieät taâm vaø noå löïc,
Thaáy sanh ñöôïc dieät taän,
Hôõi naøy caùc Tyû-kheo,
Haõy nhieáp phuïc ma quaân,
Tu taäp vöôït qua ñöôïc,
Thoaùt khoûi söï giaø cheát.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(LVIII) (Duk. II, 10) (It. 41)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo phaûi soáng caûnh giaùc, chaùnh nieäm, tænh giaùc, thieàn ñònh, hoan hyû, tín thaønh, vaø ôû ñaây quaùn tri ñuùng thôøi trong caùc phaùp thieän. Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi Tyû-kheo soáng caûnh giaùc, chaùnh nieäm, tænh giaùc, thieàn ñònh, hoan hyû, tín thaønh, quaùn tri ñuùng thôøi trong caùc phaùp thieän, thôøi ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû naøy: Ñöôïc chaùnh tri ngay trong hieän taïi, hay neáu coù dö y, chöùng ñöôïc Baát lai.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc noùi ñeán.

Hôõi caùc baäc caûnh giaùc,
Haõy laéng nghe ñieàu naøy,
Nhöõng ai coøn naèm nguû,
Haõy thöùc daäy tænh thöùc,
Thöùc tænh laø toát hôn,
Hôn keû ñang naèm nguû,
Ñoái vôùi ngöôøi thöùc tænh,
Khoâng coù söï sôï haõi,
Ngöôøi thöùc tænh, thöùc giaác,
Chaùnh nieäm vaø tænh giaác,
Thieàn ñònh, taâm hoan hyû,
Nhieät tình ñaày tín thaønh,
Chôn chaùnh bieát thôøi giôø,
Thaéng quaùn ñeán Chaùnh phaùp,
Ñaït ñöôïc söï nhaát taâm,
Queùt saïch moïi taêm toái.
Do vaäy haõy tu taäp,
Thöùc tænh vaø nhieät tình,
Vò Tyû-kheo thoâng minh,
Thaän troïng, chöùng caûnh thieàn,
Chaët ñöùt caùc kieát söû,
Troùi buoäc sanh vôùi giaø,
Chính taïi ôû ñôøi naøy,
Chöùng chaùnh giaùc Voâ thöôïng.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLVIII) (Duk. II, 11) (It. 42)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, coù hai haïng ngöôøi bò ñoïa laïc, bò ñoïa vaøo ñòa nguïc neáu hoï khoâng ñoaïn taän loãi laàm cuûa hoï. Theá naøo laø hai? Ai soáng phi Phaïm haïnh, laïi töï cho soáng Phaïm haïnh. Ai ñoái vôùi ngöôøi soáng Phaïm haïnh vieân maõn, thanh tònh, laïi buoäc toäi chæ trích laø phi Phaïm haïnh khoâng coù caên cöù. Naøy caùc Tyû-kheo, hai haïng ngöôøi naøy bò ñoïa laïc, bò ñoïa vaøo ñòa nguïc, neáu hoï khoâng ñoaïn taän loãi laàm cuûa hoï.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Ai noùi lôøi khoâng chôn,
Rôi vaøo coõi ñòa nguïc,
Ai sau khi ñaõ laøm,
Laïi noùi toâi khoâng laøm,
Caû hai sau khi cheát,
Ñeàu ñoàng ñaúng nhö nhau,
Hoï ñeàu laø nhöõng ngöôøi,
Laøm caùc nghieäp haï lieät,
Thuoäc veà caûnh ñôøi sau,
Laïi coù raát nhieàu ngöôøi,
Tuy mang aùo caø-sa,
Hoï khoâng coù cheá ngöï,
Ñoái vôùi caùc phaùp aùc,
Do hoï laøm nghieäp aùc,
Hoï phaûi sanh ñòa nguïc,
Toát hôn ñoái vôùi hoï,
Laø nuoát cuïc saét troøn
Chaùy ñoû nhö ñoáng löûa,
Coøn hôn keû aùc giôùi,
Khoâng bieát coù cheá ngöï,
Neáu coù aên duøng gì,
Caùc moùn aên quoác ñoä.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

(XLIX) (Duk. II, 12) (It. 43)

Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, ñaõ ñöôïc baäc A-la-haùn noùi ñeán, vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe:

Naøy caùc Tyû-kheo, chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi bò xaâm chieám bôûi hai taø kieán, moät soá ngöôøi chaáp chaët, moät soá ngöôøi ñi quaù trôùn, moät soá ngöôøi coù maét thaáy ñöôïc. 

Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø moät soá ngöôøi chaáp chaët? Naøy caùc Tyû-kheo, coù chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi öa muoán sanh höõu, khi caùc phaùp ñoaïn dieät sanh höõu ñöôïc giaûng cho hoï, taâm hoï khoâng coù phaán khôûi, khoâng coù tín thaønh, khoâng coù an truù, khoâng coù bò loâi cuoán. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø moät soá ngöôøi chaáp chaët. 

Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø moät soá ngöôøi ñi quaù trôùn? Nhöng coù moät soá ngöôøi lo aâu, xaáu hoå, nhaøm chaùn vôùi sanh höõu, hoan hyû, phi sanh höõu. Hoï noùi: "Vì raèng khi thaân hoaïi maïng chung, töï ngaõ naøy bò chaët ñöùt, bò hoaïi dieät, khoâng coù toàn taïi sau khi cheát. Quan ñieåm naøy laø thieát thöïc, laø thuø thaéng, laø chaân thaät ". Nhö vaäy naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø moät soá ngöôøi ñi qua trôùn. 

Vaø naøy caùc Tyø Kheo, theá naøo laø moät soá coù maét ñöôïc thaáy? ÔÛ ñaây, Tyû-kheo thaáy söï sanh höõu laø sanh höõu, sau khi thaáy söï sanh höõu, vò aáy höôùng ñeán nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät. Nhö vaäy naøy caùc Tyû-kheo, ñoù laø nhöõng ngöôøi coù maét c thaáy.

Theá Toân ñaõ noùi leân yù nghóa naøy. ÔÛ ñaây, ñieàu naøy ñöôïc noùi ñeán.

Nhöõng ai ñaõ thaáy ñöôïc
Sanh höõu laø sanh höõu,
Thaáy ñöôïc söï vöôït qua
Cuûa söï sanh höõu aáy.
Nhöõng vò aáy giaûi thoaùt, 
Ñoái nhö thaät hieän höõu,
Vì nhôø ñoaïn dieät ñöôïc
Tham aùi ñoái sanh höõu.
Neáu vò aáy lieãu tri,
Sanh höõu laø sanh höõu,
Vò aáy ly tham aùi
Ñoái höõu vaø phi höõu,
Tyû-kheo quyeát phi höõu,
Ñoái vôùi chính sanh höõu,
Seõ khoâng coøn ñi ñeán
Sanh ñi roài sanh laïi.
Y Ù nghóa naøy ñöôïc Theá Toân noùi ñeán vaø toâi ñaõ ñöôïc nghe.

[Giôùi thieäu][1-2][3][4][ ^ ]


[Muïc Luïc Tieåu Boä] [Trôû veà trang Thö Muïc]
Revised: 01-01-2001