1. (75) Chuyeän thöù nhaát - Laâu Ñaøi Cittalataø (Cittalataø-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân. Thuôû aáy coù moät ñeä töû taïi gia ngheøo khoù soáng nhôø laøm coâng cho ngöôøi khaùc. Vò aáy coù loøng moä ñaïo vaø phuïng döôõng song thaân giaø yeáu cuûa mình, vì vò aáy nghó: 'Ñaøn baø ôû trong nhaø thöôøng naém quyeàn cai quaûn. Hoï ít khi quyù troïng cha meï choàng'.

Nhö vaäy vò aáy tieáp tuïc giöõ giôùi luaät vaø caùc ngaøy trai giôùi Boá-taùt. Sau khi töø traàn, vò aáy ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba trong moät Laâu ñaøi möôøi hai daëm.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh nhö ñaõ taû ôû treân, hoûi vò aáy:

1. Saùng röïc nhö vöôøn laïc Cit-ta,
Khu vöôøn ñeä nhaát coõi Baêm-ba,
Laâu ñaøi ñaây cuûa chaøng böøng saùng
ÔÛ giöõa khoâng gian thöïc choùi loøa.

2. Ñaït thaønh thaàn löïc ñaïi huøng cöôøng,
Chaøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân, 
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

3. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöùc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

4. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con laø thôï khoán khoå, cuøng baàn,
Con thöôøng caáp döôõng hai thaân laõo,
Ngöôõng moä ngöôøi cao quyù chaùnh chaân.

5. Vì vaäy saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

6. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

2 (76) Chuyeän thöù hai - Laâu Ñaøi Nandana (Nandana-Vimaøna)

Cuõng gioáng nhö chuyeän tröôùc, tröø ñieåm ôû ñaây: Ngöôøi thôï ngheøo ñaõ coù vôï vaø caâu keä ñaàu ñoåi laø: Saùng röïc nhö vöôøn Nan-da-na,...

3. (77) Chuyeän thöù ba - Laâu Ñaøi Coù Truï Ngoïc Bích (Manithuøna-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân. Thôøi aáy coù nhieàu Tröôûng laõo soáng trong röøng. Ñeå chö vò coù theå vaøo laøng khaát thöïc, moät ñeä töû taïi gia laøm cho caùc ñöôøng moøn ñöôïc baèng phaúng, doïn saïch caùc buïi caây, baéc caàu qua suoái, ñaép bôø vaø daãn nöôùc vaøo caùc ao lôùn v.v.. cuøng boá thí vaø giöõ Nguõ giôùi. Veà sau töø traàn, vò aáy ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba trong moät Laâu ñaøi baèng vaøng möôøi hai daëm.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi vò aáy nhö sau:

1. Laàu caùc truï cao baèng ngoïc bích
Möôøi hai daëm traûi roäng chung quanh,
Baûy traêm noùc nhoïn huy hoaøng quaù,
Truï ngoïc neàn vaøng thaät hieån vinh.

2. Chaøng uoáng aên, cö truù laïc an,
Khi ñaøn tieân troåi khuùc du döông,
Ñaây laø thieân vò, naêm thieân laïc,
Thieân nöõ muùa, trang ñieåm ngoïc vaøng.

3. Vì sao chaøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì chaøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng löïc thuù naøo chaøng meán chuoäng,
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

4. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

5. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con xaây ñöôøng nhoû ôû trong röøng,
Vaø troàng caây lôùn trong tinh xaù,
Kính meán ngöôøi ñöùc haïnh chaùnh chaân.

6. Vôùi caùc ngaøi, con coù tín taâm,
Cuùng döôøng thöùc uoáng laãn ñoà aên,
Vôùi loøng thaønh kính con daâng taëng
Moïi leã vaät phong phuù troïn phaàn.

7. Vì vaäy saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

8. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

4. (78) Caâu chuyeän thöù tö - Laâu Ñaøi Baèng Vaøng (Suvanna-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Andhakavinda. Thôøi aáy moät ñeä töû giaøu coù vaø moä ñaïo xaây cuùng döôøng Ngaøi moät 'höông thaát' treân moät ñoài troïc, thænh Ngaøi ñeán ôû ñoù vaø phuïng söï Ngaøi. Sau moät thôøi gian soáng cheá ngöï vôùi giôùi luaät thanh tònh, luùc töø traàn, vò aáy ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba trong moät Laâu ñaøi ngoïc bích tuyeät ñeïp vôùi maùi baèng vaøng.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi vò aáy:

1. ÔÛ treân moät ngoïn nuùi vaøng roøng,
Laâu ñaøi röïc saùng chieáu quanh vuøng,
Taám maøn löôùi deät vaøng bao phuû,
Vaø löôùi chuoâng rung nheï thaät trong.

2-3. Truï taùm caïnh tinh xaûo thaäp phaàn,
Xaây baèng caåm thaïch caû toaøn thaân,
Baûy chaâu baùu taïo thaønh töøng caïnh,
Vaøng, baïc, löu ly vôùi ngoïc traân,
Laïi daùt ngoïc maét meøo maõ naõo,
Ngoïc trai, vaø ngoïc saéc hoàng vaân.

4. Neàn maøu röïc rôõ, ñeïp maét sao,
Khoâng chuùt buïi lay ñoäng dính vaøo,
Ñöôïc caùc keøo vaøng hoaøng ngoïc caån
Cuøng naâng caû maùi ñieän leân cao.

5-6. Vaø boán caàu thang döïng boán phöong,
Caùc cung ngoïc saùng töïa vaàng döông,
Boán haønh lang ñöôïc xaây caân xöùng,
Chieáu khaép boán phöông thaät rôõ raøng.

7. Trong cung naøy traùng leä huy hoaøng,
Chaøng chính laø Thieân töû ñaïi quang,
Vôùi saéc sieâu phaøm, chaøng chieáu saùng,
Troâng chaøng chaúng khaùc aùnh chieâu döông.

8. Keát quaû naøy do vieäc cuùng döôøng,
Hoaëc do giöõ giôùi luaät thoâng thöôøng,
Hoaëc do ñaûnh leã ñaày cung kính?
Ñöôïc hoûi, xin cho bieát hôõi chaøng.

9. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

10. Kieáp xöa con ôû An-dha-ka,
Con coù loøng tin baäc Ñaïo Sö,
Thaân toäc maët trôøi, laø ñöùc Phaät,
Con xaây tinh xaù ôû ñoài xa.

11. Taïi ñoù, con ñaày ñuû tín taâm,
Voøng hoa, höông lieäu, thöù gì caàn,
Daàu thoa caùc loaïi vaø tinh xaù,
Con thænh Ñaïo Sö ñeán cuùng daâng.

12. Vì theá nay con höôûng phöôùc phaàn:
ÔÛ vöôøn Hyû laïc, chuû Thieân cung;
Trong vöôøn Hyû laïc ñaày kyø thuù,
Nôi laém ñaøn chim ñeán truù chaân,
Con ñöôïc caùc naøng tieân hoä toáng, 
Muùa ca, ñem laïc thuù voâ ngaàn.

5. (79) Chuyeän thöù naêm - Laâu Ñaøi Vöôøn Xoaøi (Amba-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Raøjagaha, trong Truùc Laâm. Thôøi aáy coù moät ngöôøi ngheøo ñöôïc thueâ giöõ vöôøn xoaøi. Moät hoâm veà muøa naéng gaét, vò aáy thaáy Toân giaû Saøriputta ñeán gaàn, meät nhoaøi vì côn noùng, lieàn thöa:

- Baïch Toân giaû, ngaøi coù veû quaù meät nhoïc vì trôøi noùng. Laønh thay, neáu Toân giaû coù loøng thöông xoùt con, xin haõy böôùc vaøo vöôøn xoaøi nghæ ngôi choác laùt.

Tröôûng laõo chaáp thuaän, ngoài xuoáng goác caây xoaøi, ngöôøi aáy lieàn ñem cuùng döôøng Toân giaû nöôùc uoáng vaø nöôùc röûa tay chaân, sau ñoù loøng ñaày hoan hyû vì coâng ñöùc ñaõ taïo ñöôïc.

Sau khi töø traàn, vò aáy ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, vaø Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi vò aáy:

1. Laàu caùc truï cao baèng ngoïc bích,
Möôøi hai daëm traûi roäng chung quanh,
Baûy traêm noùc nhoïn huy hoaøng quaù,
Truï ngoïc neàn vaøng thaät hieån vinh.

2. Chaøng uoáng aên, cö truù laïc an,
Khi ñaøn tieân troåi khuùc du döông,
Ñaây laø thieän vò, naêm thieân laïc,
Tieân nöõ muùa, trang ñieåm ngoïc vaøng.

3. Vì ñaâu chaøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì chaøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo chaøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

4. Hôõi chaøng Thieân töû ñaïi oai thaàn,
Chaøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

5. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây, laø keát quaû cho chaøng:

6. Vaøo thaùng cuoái muøa haï noùng rang,
Maët trôøi thieâu ñoát, naéng chang chang,
Con laøm thueâ möôùn cho ngöôøi khaùc,
Töôùi nöôùc vöôøn xoaøi cuûa chuû nhaân.

7. Theá roài luùc aáy vò Hieàn Taêng,
Xaù-lôïi-phaát, danh tieáng laãy löøng,
Theå xaùc cuûa ngaøi ñeàu meät moûi,
Nhöng khoâng moûi meät caùi tinh thaàn.

8. Con ñang töôùi nöôùc caùc caây xoaøi,
Nhìn thaáy ngaøi, con voäi ñeán môøi:
'Toân giaû, con daâng ngaøi nöôùc taém,
Laønh thay, an laïc seõ laâu daøi!'

9. Toân giaû vì loøng thöông xoùt ai,
Ñaët bình baùt xuoáng taám y ngoaøi,
Mang y ñoäc nhaát, ngaøi ngoài xuoáng
Trong boùng maùt ngay döôùi goác xoaøi.

10. Vôùi loøng thaønh tín baäc cao Taêng
Con taém röûa ngaøi vôùi nöôùc trong,
Mang chieác y vaøng, ngaøi tænh toïa
Döôùi boùng goác xoaøi ñang traûi daêng.

11. Vöôøn xoaøi ñöôïc töôùi nöôùc töôi xanh,
Toân giaû ñöôïc con taém maùt laønh,
Coâng ñöùc naøy con laøm chaúng nhoû,
Haân hoan ngaøi bieán maõn thaân mình.

12. Ñaây laø möùc ñoä vieäc an laønh
Trong kieáp tröôùc con ñaõ thöïc haønh,
Khi ñöôïc thoaùt thaân ngöôøi theá tuïc,
Con leân vöôøn Hyû laïc thieân ñình.

13. Nan-da-na, Hyû laïc Vieân naøy,
Nôi laém chim muoâng ñeán caû baày,
Con ñöôïc caùc naøng tieân hoä toáng,
Cuøng nhau ca muùa thaät vui thay.

6. (80) Chuyeän thöù saùu - Laâu Ñaøi Cuûa Ngöôøi Chaên Boø (Gopaøla-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Raøjagaha, trong Truùc Laâm. Luùc aáy moät ngöôøi chaên boø ñaõ rôøi Raøjagaha ñeå ñöa boø ñi aên coû ngoaøi ñoàng vaø thaáy Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñang tieán böôùc. Toân giaû nhaän thaáy keû kia saép maïng chung, lieàn ñi ñeán gaàn beân caïnh y. Do döï, y khoâng bieát coù neân môøi Tröôûng laõo moùn baùnh ngoït Kummaøsa maø y ñaõ ñem theo, hay giöõ cho ñaøn boø khoûi vaøo caùc vöôøn ñaäu.

Khi ñaõ quyeát ñònh khoâng theå boû lôõ cô hoäi toát, duø caùc chuû vöôøn coù theå laøm gì ñi nöõa, y cuùng döôøng phaàn aên cuûa mình vaø Tröôûng laõo ñaõ chaáp nhaän vì loøng töø maãn. Sau ñoù ngöôøi chaên boø voäi vaøng ñi giöõa ñaøn boø, voâ yù ñaïp giaãm moät con raén vaø bò noù caén ôû chaân.

Loøng traøn ngaäp haân hoan haïnh phuùc khi nhìn thaáy Tröôûng laõo thoï thöïc, ngöôøi aáy bò noïc raén xaâm nhaäp quaù maïnh vaø töø traàn, ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba trong moät Laâu ñaøi möôøi hai daëm.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna thaáy chaøng, lieàn hoûi:

1. Tyû-kheo thaáy moät vò Thieân nam
Toâ ñieåm voøng hoa, thaät veû vang,
Trong moät Laâu ñaøi cao, vónh cöûu,
Troâng chaøng nhö daùng vò thaàn traêng,
ÔÛ trong cung ñieän treân thieân giôùi,
Toân giaû beøn leân tieáng hoûi chaøng:

2. Loäng laãy xieâm y, hoa chuoãi mang,
Ñoâi voøng tai röïc rôõ trang hoaøng,
Toùc raâu chaûi chuoát, khaên ñaàu ñoäi,
Saùng choùi, trong cung töïa Quaûng Haøn.

3. Khi ñaøn tieân troåi khuùc du döông,
Saùu boán naøng taøi saéc veïn toaøn
Ñoàng truù coõi Baêm ba, röïc rôõ,
Muùa ca, höôûng laïc thuù khoân löôøng.

4. Ñaït thaønh thieân löïc, ñaïi huøng cöôøng,
Chaøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân?
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang saùng choùi khaép möôøi phöông?

5. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây, laø keát quaû cho chaøng:

6. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con chaên boø keû khaùc chuyeân caàn,
Giöõ ñaøn boø khoûi aên vöôøn ñaäu,
Thì moät Sa-moân böôùc ñeán gaàn.

7. 'Nay hai phaän söï phaûi hoaøn thaønh', 
Toân giaû, con suy nghó thaät nhanh,
Xem xeùt kyõ caøng vaø hieåu phaùp,
Con daâng ngaøi baùnh vôùi tay mình.

8. Con chaïy ra vöôøn ñaäu leï laøng,
Tröôùc khi boø daãm ñaát tha nhaân,
Nhöng roài raén hoå mang ñen lôùn
Caén phaûi chaân con luùc voäi vaøng.

9. Tuyeät voïng, con ñau ñôùn taän cuøng,
Sa-moân môû goùi baùnh ra aên,
Vì loøng bi maãn cho con ñoù,
Con ñöôïc sanh thieân luùc maïng chung.

10. Con ñaõ laøm neân thieän nghieäp vaày,
Vaø ñang höôûng phöôùc laïc nhôø ñaây,
Chính ngaøi, Toân giaû, ñaày bi maãn,
Con taï thaâm aân, ñaûnh leã ngaøi.

11. Trong coõi Thieân, ma, theá giôùi naøy,
Chaúng ai bi, trí ñöôïc nhö vaày,
Ngaøi laø Toân giaû ñaày bi maãn,
Con taï ôn saâu, ñaûnh leã ngaøi.

12. Trong coõi ñôøi naøy hoaëc kieáp sau,
Chaúng ai bi, trí saùnh baèng ñaâu,
Chính ngaøi, Toân giaû, ñaày bi maãn,
Con taï thaâm aân, ñeán khaáu ñaàu.

7. (81) Chuyeän thöù baûy - Laâu Ñaøi Cuûa Kanthaka (Ngöïa Kieàn-traéc) (Kanthaka-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi trong Kyø Vieân. Thôøi aáy khi Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh leân thieân giôùi, moät vò Thieân töû teân Kanthaka böôùc ra khoûi Laâu ñaøi cuûa chaøng, ñang leân xe ñeán vöôøn Thöôïng uyeån vôùi caû ñoaøn tuøy tuøng ñoâng ñaûo trong oai nghi ñaày thieân löïc.

Khi thaáy Toân giaû, vò Thieân voäi xuoáng xe vaø ñaûnh leã Toân giaû. Vò Tröôûng laõo hoûi chaøng:

1-2. Nhö traêng raèm, chuùa teå muoân sao,
Tinh tuù vaây quanh töïa ñöùng chaàu,
Maët nguyeät xoay vaàn hình thoû ngoïc,
Laâu ñaøi Thieân töû saùng döôøng naøo,
Nguy nga traùng leä treân thieân giôùi,
Nhö maët trôøi leân giöõa coõi cao.

3-4. Ngoïc bích, löu ly, maõ naõo, vaøng,
Ngoïc trai, hoàng ngoïc, baïc trang hoaøng,
Neàn maøu röïc rôõ ñaày kyø thuù,
Ngoïc bích daùt treân khaép maët saøng,
Truøng caùc noùc cao vôøi tuyeät myõ,
Cung ñieän chaøng xaây döïng veû vang.

5. Chaøng coù hoà sen taïo myõ quan,
Caù Pu-thu loäi nöôùc tung taêng,
Nöôùc hoà laáp laùnh vaø trong vaét,
Bôø ñöôïc vieàn quanh vôùi caùt vaøng.

6. Maët hoà bao phuû caùc hoa sen,
Hoa suùng lan traøn khaép phía treân
Laøm ñaém say loøng, côn gioù thoaûng
Toûa laøn höông tuyeät dieäu quanh mieàn.

7-8. Ñoâi bôø coù ñuû caùc caây röøng
Keát traùi ñôm hoa thaät kheùo troàng,
Khi chaøng an toïa nhö Thieân chuû,
Traøng kyû chaân vaøng, loùt thaûm loâng.

9. Tieân nöõ haàu chaøng kheùo ñieåm trang,
Voøng hoa ñuû loaïi, vôùi kim hoaøn,
Laøm chaøng thích thuù, chaøng an höôûng 
Ñaïi löïc thaàn nhö ñaáng Ngoïc hoaøng. 

10. Tuø vaø, keøn, troáng vôùi huyeàn caàm,
Troáng lôùn, trong con ñaùnh baäp buøng,
Thieân töû höôûng traøn ñaày laïc thuù,
Khi ñaøn, ca, vuõ nhaïc vang löøng.

11. Naøy ñaây thieân saéc vôùi thieân thanh,
Thieân vò, thieân höông ñeïp yù mình,
Thieân xuùc möôït maø, eâm dòu quaù,
Thaät laø vaïn traïng vôùi thieân hình.

12. Trong cung naøy röïc rôõ huy hoaøng,
Chaøng chính laø Thieân töû ñaïi quang,
Vôùi saéc sieâu phaøm chaøng chieáu saùng,
Troâng chaøng chaúng khaùc aùnh chieâu döông.

13. Keát quaû naøy do vieäc cuùng döôøng,
Hoaëc do giöõ giôùi luaät thoâng thöôøng,
Hoaëc do ñaûnh leã ñaày cung kính?
Ñöôïc hoûi, xin cho bieát hôõi chaøng.

14. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

15. Trong choán kinh thaønh tuyeät dieäu xöa,
Ca-tyø-la-veä, toäc Thích-ca,
Con laø Kieàn-traéc, cuøng sinh nhaät
Vôùi Thaùi töû laø Só-ñaït-ta.

16. Vaøo nöûa ñeâm, vöông töû xuaát gia,
Ñi tìm Giaùc Ngoä, giaõ töø nhaø,
Vôùi baøn tay dòu bao maøn löôùi,
Caùc moùng ñoàng thau chieáu saùng loøa.

17. Ngaøi baûo con, vöøa voã maïn söôøn:
'Haõy mang ta, hôõi baïn thaân thöông,
Khi naøo giaùc ngoä ñöôøng Voâ thöôïng,
Ta seõ giuùp ngöôøi khaép theá gian'.

18. Khi ñöôïc nghe lôøi noùi cuûa Ngaøi,
Loøng con roän raõ vaïn nieàm vui,
Vôùi taâm phaán khôûi ñaày hoan hyû
Tuaân leänh treân, con voäi hyù daøi.

19. Khi bieát hoaøng nam Tònh Phaïn vöông,
Ñaïi danh löøng laãy, côõi löng con,
Vôùi taâm phaán khôûi ñaày hoan hyû
Con röôùc ngöôøi voâ thöôïng chí toân.

20. Vöôït qua ñaát nöôùc cuûa ngöôøi ta,
Khi maët trôøi leân ñaõ quaù xa,
Ngaøi böôùc ñi, loøng khoâng luyeán tieác,
Boû con cuøng vôùi chuù Chan-na.

21. Con lieám chaân Ngaøi vôùi löôõi con,
Chaân Ngaøi coù caùc moùng maøu ñoàng,
Vaø con keâu khoùc nhìn theo maõi,
Khi thaáy Ngaøi ñi, baäc Ñaïi Huøng.

22. Vì khoâng coøn thaáy boùng huy hoaøng
Cuûa Thaùi töû, con Tònh Phaïn vöông,
Con ngaõ quî ngay, laâm troïng beänh,
Vaø nhanh choùng giaõ bieät traàn gian.

23. Chính nhôø Ngaøi coù ñaïi oai thaàn 
ÔÛ taïi thieân cung con truù thaân,
Thaønh phoá chö Thieân naøy coù ñuû
Bieát bao nieàm laïc thuù voâ ngaàn.

24. Khi nghe Ngaøi Giaùc Ngoä vieân thaønh,
Hyû laïc trong loøng con khôûi sanh,
Do chính caên nguyeân thuaàn thieän aáy
Maø con seõ taän dieät voâ minh.

25. Neáu nhö Toân giaû coù ñi ra,
Vaø yeát kieán Ngaøi, baäc Ñaïo Sö,
Toân giaû noùi giuøm con kính leã
Döôùi chaân ñöùc Phaät Go-ta-ma.

26. Con seõ haàu thaêm baäc Ñaïi Huøng,
Laø ngöôøi khoâng coù keû ngang baèng,
Khoù tìm thaáy ñöôïc ngöôøi che chôû
Nhö ñöùc Phaät che chôû coõi traàn.

27. Roài chaøng Thieân töû, daùng tri aân,
Bieát lôïi laïc neân ñaõ ñeán gaàn,
Khi ñaõ nghe lôøi Ngaøi coù Maét,
Chaøng thanh tònh Phaùp Nhaõn ly traàn.

28. Taåy saïch loøng nghi, ñaït tín taâm,
Phaùt nguyeàn tu taäp vöõng tinh caàn,
Khaáu ñaàu ñaûnh leã chaân sö phuï,
Chaøng bieán maát ngay khoûi coõi traàn.

8. (82) Chuyeän thöù taùm - Laâu Ñaøi Coù Nhieàu Maàu Saéc (Anekavanna-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân. Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñang du haønh leân coõi trôøi Ba möôi ba vaø ñöôïc moät Thieân töû coù nhieàu maøu saéc röïc rôõ ñeán gaàn, ñöùng laïi chaép tay ñaûnh leã cung kính.

Tröôûng laõo hoûi chaøng: 

1. Hieän leân laàu caùc ñeïp muoân maøu,
Xua ñuoåi bao phieàn naõo, khoå saàu,
Röïc rôõ huy hoaøng, ñoaøn hoä toáng
Goàm bao tieân nöõ ñöùng quanh haàu,
Troâng chaøng, nhö moät vì Thieân ñeá,
Coõi Hoùa Laïc thieân, thích thuù sao!

2. Chaøng khoâng coù keû saùnh ngang baèng,
Khoâng keû naøo hôn danh voïng chaøng,
Hoaëc phöôùc ñöùc hay laø ñaïi löïc,
Trong trôøi Ñao lôïi, moïi Thieân thaàn
Thaûy ñeàu kính leã chaøng nhö theå
Thaàn coõi ngöôøi cung kính maët traêng.

3. Caùc naøng tieân nöõ ôû hai beân
Muùa haùt vui chôi thoûa öôùc nguyeàn,
Chaøng ñaõ ñaéc thaàn thoâng bieán hoùa,
Traøn ñaày ñaïi löïc cuûa chö Thieân.

4. Kieáp xöa sinh ôû choán phaøm traàn,
Chaøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì coù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông?

5. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

6. Toân giaû, con sinh moät kieáp xöa,
Moân ñoà Thaéng giaû Su-me-dha,
Con coøn phaøm tuïc, chöa thaønh ñaïo,
Duø ñaõ baûy naêm soáng xuaát gia.

7. Khi Thaéng giaû laø baäc Ñaïo Sö,
Vöôït qua doøng luõ, ñaéc voâ dö,
Con lieàn ñaûnh leã beân ngoâi Thaùp,
Baûo Thaùp ñöôïc chaâu ngoïc ñieåm toâ,
Bao phuû löôùi vaøng roøng röïc rôõ,
Mang nhieàu an laïc ñeán taâm tö.

8. Con chaúng cuùng daâng leã vaät naøo,
Song con khuyeán khích caùc ñoàng baøo:
'Caùc ngöôøi seõ ñöôïc leân thieân giôùi,
Ñeán baûo Thaùp Ngaøi ñaûnh leã mau,
Ngaøi xöùng ñaùng cho ta kính leã,
Ngöôøi xöa vaãn noùi vaäy töø laâu'.

9. Thieän söï naøy xöa con ñaõ laøm,
Nay con höôùng laïc thuù thieân ñaøng,
Haân hoan hoäi chuùng trôøi Ñao lôïi,
Vì phöôùc baùo chöa ñeán luùc taøn.

9. (83) Chuyeän thöù chín - Laâu Ñaøi Cuûa Vò Thieân Töû Ñeo Voøng Tai Saùng Choùi (Mattakundalì-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân. Coù moät Baø-la-moân soáng taïi ñoù raát giaøu nhöng khoâng coù loøng tin vaøo ñaïo vaø khoâng bao giôø boá thí cho ai vaät gì caû, neân ñöôïc ñaët danh hieäu Ngöôøi Khoâng bao giôø Boá thí.

OÂng laïi thöôøng daïy baûo con trai laø Mattakundalin ñöøng ñeán gaàn ñöùc Theá Toân hay caùc ñeä töû cuûa Ngaøi. Chaøng tuaân leänh. Khi chaøng laâm beänh, oâng cha cuõng khoâng cung caáp thuoác thang gì cho ñeán khi chaøng nguy kòch, caùc thaày thuoác ñöôïc môøi ñeán ñeàu baûo beänh ñaõ voâ phöông cöùu chöõa.

Baáy giôø baäc Ñaïo Sö vöøa xuaát ñònh Ñaïi bi, thaáy Ngaøi coù theå cöùu ñoä caû hai cha con, beøn ñeán gaàn nhaø hoï vaø phoùng haøo quang. Chaøng trai ruùng ñoäng toaøn thaân vì hoan hyû, ñaûnh leã Ngaøi vaø naèm xuoáng.

Ngay sau khi ñöùc Theá Toân ra ñi, chaøng töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo moät Laâu ñaøi möôøi hai daëm trong hoäi chuùng coõi trôøi Ba möôi ba. Ngaøy hoâm sau tang leã, oâng cha ra nghóa ñòa vöøa khoùc than vöøa goïi teân con.

Chaøng Thieân töû thaáy oâng cha, lieàn xuaát hieän tröôùc maët oâng nhö chaøng Mattakundalin ñang khoùc vôùi hai tay chaép laïi vì ñau buoàn, vöøa keâu: 'OÂi maët traêng! OÂi maët trôøi!'.

Vò Baø-la-moân lieàn hoûi:

1. Mang chuoãi hoa, voøng tai ñieåm trang,
Laøn da taåm phaán boät chieân-ñaøn,
Chaøng than khoùc vôùi ñoâi tay chaép,
Saàu khoå vì sao ôû giöõa röøng?
Chaøng Thieân töû ñaùp laïi oâng:

2. Baèng vaøng ñuùc, saùng röïc huy hoaøng,
Xuaát hieän ngaøy xöa xe cuûa con,
Ñoâi baùnh xe naøy con chaúng thaáy,
Do buoàn khoå aáy, muoán lìa traàn.
Vò Baø-la-moân laïi noùi vôùi chaøng:

3. Ñuùc baèng hoàng ngoïc, baïc, hay vaøng,
Haõy noùi cho ta bieát roõ raøng,
Nam töû Baø-la-moân quyù meán,
Ta ñi tìm caëp baùnh cho chaøng.

- Haún chuùng lôùn baèng maët traêng maët trôøi kia.

Vaø chaøng yeâu caàu oâng nhö sau:

4. Nam töû La-moân noùi vôùi oâng:
'Ñoâi voøng nhaät nguyeät vaãn thöôøng troâng,
Xe con vaøng ñuùc thöôøng böøng saùng
Vôùi caëp baùnh naøy giöõa coõi khoâng!'

5. Chaøng La-moân quaû thaät ñieân khuøng,
Chaøng kieám thöù ñoà chaúng theå mong,
Ta chaéc roài ñaây chaøng seõ cheát,
Vì chaøng khoâng theå ñöôïc trôøi, traêng!

- Theá ai ñieân khuøng hôn ai, ngöôøi khoùc ñoøi vaät coù theå thaáy ñöôïc hay ngöôøi khoùc ñoøi vaät khoâng theå thaáy?

6. Ta thöôøng thaáy laën, moïc, trôøi, traêng,
Ñaëc tính, saéc maøu luùc chuyeån luaân,
Song keû maïng chung naøo thaáy ñöôïc,
Giöõa ta, ai khoùc thaät ñieân khuøng?

7. Quaû chaøng noùi ñuùng, Baø-la-moân,
Than khoùc vaày, ta ngu xuaån hôn,
Ta khoùc than vì ngöôøi ñaõ cheát,
Khaùc naøo con treû khoùc ñoøi traêng?

8. Loøng ta thieâu ñoát noùng böøng,
Nhö laø söõa laïc ñoå trong löûa ñaøo,
Nay vöøa ñöôïc töôùi nöôùc vaøo,
Vaø ñang laéng dòu bieát bao khoå saàu.

9. Quaû chaøng nhoå muõi teân ñau
Noãi buoàn kia ñaõ caém saâu vaøo loøng,
Xua tan moïi moái thöông taâm
Cuûa ngöôøi cha ñaõ ñau buoàn vì con.

10. Giôø ñaây maùt laïnh, dòu loøng,
Muõi teân ñaõ nhoå, ta khoâng coøn buoàn,
Ta khoâng coøn phaûi khoùc than,
Sau khi nghe noùi, hôõi chaøng La-moân!

- Theá chaøng laø ai?

vaø ngaâm keä tieáp:

11. Coù phaûi chaøng Thieân töû, Nhaïc thaàn,
Sak-ka Thieân chuû ñaïi danh löøng,
Thi aân haøo phoùng, trang nam töû,
Con cuûa ai, ta muoán bieát chaøng?

12. Con laø nam töû cuûa ngaøi ñaây,
Ngaøi hoûa thieâu con nghóa ñòa naøy,
Ngaøi ñaõ khoùc than vaø khoå naõo,
Coøn con laøm thieän nghieäp rieâng taây,
Nay leân coäng truù cuøng Thieân chuùng
Tam thaäp tam thieân laïc thuù ñaày.

13. Cuùng döôøng lôùn nhoû ôû trong nhaø,
Ta chaúng thaáy ñaâu, tröôùc ñeán giôø,
Hoaëc giöõ giôùi hay ngaøy Boá-taùt,
Laøm sao con ñaït coõi Baêm-ba?

14. Xöa con beänh hoaïn ôû trong phoøng,
Ñau ñôùn ngaäp traøn caû taám thaân,
Con thaáy Phaät-ñaø voâ laäu hoaëc,
Ñoaïn nghi, Thieän Theä, trí vieân toaøn.

15. Taâm con traøn ngaäp noãi haân hoan,
Ñaûnh leã Nhö Lai vôùi tín taâm,
Khi thieän söï con vöøa thöïc hieän,
Con leân coäng truù chuùng Thieân thaàn.

16. Thaät laø hy höõu, dieäu kyø thay,
Ñaây keát quaû haønh ñoäng chaép tay,
Ta cuõng haân hoan, taâm tín ngöôõng,
Quy y ñöùc Phaät töï ngaøy nay.

17. Ngay töï hoâm nay vôùi tín taâm
Ngaøi quy y Phaät, Phaùp cuøng Taêng,
Haønh trì Nguõ giôùi, chuyeân tu taäp,
Giöõ troïn veïn khoâng coù loãi laàm.

18. Töø nay ngaøi traùnh saùt muoân loaøi,
Khoâng laáy vaät chi chaúng taëng ngaøi,
Khoâng uoáng röôïu noàng, khoâng noùi doái,
Vaø tri tuùc vôùi vôï mình thoâi.

19-20. Chaøng muoán an laïc, Daï-xoa,
Chaøng mong haïnh phuùc vôùi ta maø,
Ta tuaân lôøi daën, naøy Thieân töû,
Chaønh chính laø thaày giaùo cuûa ta,
Ta seõ quy y vaøo Phaät, Phaùp.
Vaø quy y hoäi chuùng Taêng-giaø.

21. Töø nay ta traùnh saùt muoân loaøi,
Khoâng laáy caùc taøi vaät cuûa ai,
Khoâng uoáng röôïu noàng, khoâng noùi doái,
Vaø tri tuùc vôùi vôï mình thoâi.

10. (84) Chuyeän thöù möôøi - Laâu Ñaøi Cuûa Serissaka (Serissaka-Vimaøna)

Sau khi ñöùc Theá Toân ñaõ vieân tòch, Toân giaû Kumaøra-Kassapa (Cöu-ma-la Ca-dieáp) cuøng vôùi naêm traêm Tyû-kheo ñeán thaønh Setavyaø. Taïi ñoù, Toân giaû thuyeát phuïc vua Paøyaøsi (Teä Tuùc) töø boû caùc taø kieán, vaø an truù vua vaøo chaùnh kieán.

Töø ñoù veà sau, nhaø vua thích laøm coâng ñöùc, cuùng döôøng caùc Sa-moân, Baø-la-moân, song khoâng ñöôïc chu ñaùo, vì tröôùc kia chöa quen vieäc aáy, neân sau khi töø traàn, vua ñöôïc taùi sanh vaøo moät Laâu ñaøi ôû nôi hoang vaéng trong röøng caây Sirìsa thuoäc truù xöù cuûa Töù Ñaïi Thieân vöông.

Tuïc truyeàn raèng ngaøy xöa moät soá thöông nhaân nöôùc Anga-Magadha ñi ñeán xöù Sindhu vaø Sovìra, thöôøng du haønh ban ñeâm vì sôï côn noùng ban ngaøy, neân ñaõ ñi laïc ñöôøng. Trong soá aáy coù moät ñeä töû cö só ñaày ñuû moïi khaû naêng chöùng ñaéc quaû A-la-haùn, vaø ñaõ tham gia ñoaøn löõ haønh ñeå kieám tieàn caáp döôõng cha meï.

Muoán giuùp ñôõ vò aáy, Thieân töû Serissaka xuaát hieän cuøng Laâu ñaøi cuûa mình, roài hoûi ñaùm thöông nhaân ñaõ ñeán vuøng sa maïc hoang vu khoâng caây coû nöôùc non naøy baèng caùch naøo. Boïn hoï traû lôøi chaøng.

Ñeå giaûi thích chuyeän naøy, caùc vò keát taäp Kinh ñieån ñöa vaøo hai vaàn keä ñaàu tieân:

1. Haõy laéng nghe caâu chuyeän Daï-xoa
Vaø thöông nhaân gaëp gôõ ñöôøng xa,
Chuyeän hay kheùo keå cho nhau roõ,
Vaäy haõy laéng nghe caû chuùng ta.

2. Paø-yaø-si, chính hieäu nhaø vua,
Baïn cuûa ñòa thaàn, danh tieáng xa,
Ñang höôûng laïc trong Laàu caùc aáy,
Vò Thieân thaàn hoûi ñaùm thöông gia:

3. 'Trong röøng hieåm trôû vaéng phaøm nhaân,
Sa maïc khoâ caèn, chaúng coù aên,
Thaät khoù ñi vaøo vuøng caùt traéng,
Nhieàu ngöôøi maát trí sôï nguy nan.

4. Khoâng coù caây hay traùi ôû ñaây,
Cuõng khoâng nhieân lieäu, thöùc aên naøy,
Khoâng gì ngoaøi buïi muø vaø caùt,
Söùc noùng ñang thieâu ñoát ñoïa ñaøy.

5. Hoang maïc caèn nhö aám saét nung,
Khoâng gì lôïi laïc töïa aâm cung,
Xöa laø trang traïi baày aên cöôùp,
Ñaùng ruûa nguyeàn thay caû moät vuøng.

6. Vaäy caùc ngöôi do ñoäng löïc naøo,
Côù gì öôùc muoán ñeán ñaây sao?
Caùc ngöôi voäi vaõ cuøng nhau ñeán,
Vì sôï, tham lam, laïc loái vaøo?
Caùc thöông nhaân lieàn ñaùp:

7. Löõ khaùch thöông nhaân Ma-kieät-ñaø,
An-ga, cuøng ñeán So-vì-ra,
Ñaõ mang theo thaät nhieàu haøng hoùa,
Mong muoán giaøu sang, kieám lôïi maø.

8. Khoâng sao chòu ñöôïc khaùt ban ngaøy,
Cuøng xoùt thöông boø ngöïa caû baày,
Ñeán böôùc naøy ñaây, ñoaøn löõ khaùch
Gaëp ban ñeâm giöõa luùc canh chaày.

9. Khoán khoå chuùng toâi phaûi laïc ñöôøng,
Roái nhö muø laïc loái röøng hoang,
Giöõa vuøng caùt khoù du haønh quaù,
Taâm trí hoang mang chaúng bieát phöông.

10. Ñang luùc naøy ñaây ñöôïc thaáy ngaøi,
Daï-xoa thaàn laïc truù Laâu ñaøi,
Nhöõng ñieàu chöa thaáy bao giôø caû,
Hy voïng khôûi leân vôùi chuùng toâi,
Vì chuùng toâi vöøa nhìn thaáy theá,
Chuùng toâi ñeàu haïnh phuùc, möøng vui.

11. Sa maïc hoang vu vöôït ñaïi döông,
Con ñöôøng khuùc khuyûu phaûi ñi ngang
Baèng daây röøng keát laøm caàu noái,
Laïi coù nhieàu khe suoái ñoäng hang,
Thaät khoù ñi vaøo nhieàu thò traán,
Caùc ngöôi laën loäi kieám giaøu sang.

12. Khi vaøo laõnh thoå caùc vua kia,
Nhìn moïi ngöôøi trong xöù khaùc xa,
Nhöõng vieäc caùc ngöôi nghe thaáy ñoù,
Coù gì kyø thuù keå cho ta.

13. Vieäc chuùng toâi nghe thaáy tröôùc ñaây
Khoâng gì kyø thuù saùnh nôi naøy,
Sieâu phaøm, Thieân töû, khoâng heà chaùn,
Khi ngaém myõ quang tuyeät haûo vaày.

14. Caùc hoà sen traûi giöõa trôøi cao,
Phong phuù hoa ñua nôû ñeïp bieát bao,
Sen traéng cuøng caây luoân keát traùi,
Toûa laøn höông tuyeät dieäu döôøng naøo.

15. Moät traêm truï ngoïc bích cao xanh,
Caùc ñeá san hoâ keát thuûy tinh,
Maõ naõo maét meøo, hoàng ngoïc thaém,
Truï toaøn ngoïc saùng keát thaønh hình.

16. Laâu ñaøi traùng leä ôû treân ñaàu,
Ngaøn truï oai nghi tuyeät myõ sao,
Haønh lang vaøng vôùi töôøng ñaày ngoïc,
Neàn daùt vaøng xen laãn baûo chaâu.

17. Laâu ñaøi saùng röïc töïa vaøng roøng
ÔÛ taïi Jam-bon, moät laïch soâng,
Saùng loaùng caàu thang, saân thöôïng, beä,
Oai huøng, caân xöùng, ñeïp voâ ngaàn.

18. Trong ñieän ngoïc ñaày thöùc uoáng aên,
Moät ñaøn tieân nöõ ñöùng quaây quaàn,
Ngaân vang keøn troáng vaø ñaøn ñòch,
Ngaøi ñöôïc cung ngheânh vôùi taùn xöng.

19. Ngaøi ñöôïc baày tieân taïo laïc an,
Thöôïng laàu kyø thuù cuûa thieân ñaøng,
Ngaøi oai nghi höôûng ñaày aân phöôùc,
Loäng laãy cao sang chaúng nghó baøn,
Nhö Ñaïi Thieân vöông Tyø-xaù ngöï
Na-li-nì thöôïng uyeån vinh quang.

20. Ngaøi laø Thieân nöõ, Daï-xoa thaàn,
Thieân chuû mang hình daùng theá nhaân?
Löõ khaùch caû ñoaøn nay kính hoûi,
Xin ngaøi cho bieát roõ danh xöng.
Baáy giôø vò Thieân töû noùi roõ veà baûn thaân mình:

21. Ta laø Thieân töû Se-ris-sa,
Ta giöõ vuøng sa maïc thaät xa,
Cai quaûn mieàn naøy vaø xöù noï,
Tuaân haønh thieân leänh Ves-sa-va.

22. Ngaøi höôûng laïc naøy bôûi ngaãu nhieân,
Hay ngaøi ñöôïc taëng bôûi chö Thieân?
Do ngaøi xaây döïng, do thaønh töïu?
Löõ khaùch thöông nhaân muoán hoûi xem,
Baèng caùch naøo ñaây ngaøi höôûng ñöôïc
Laâu ñaøi laïc thuù giöõa quaàn tieân?

23. Chaúng phaûi do ta ñöôïc ngaãu nhieân,
Hoaëc ta ñöôïc taëng bôûi chö Thieân,
Do ta xaây döïng, do thaønh töïu,
Maø chính do coâng ñöùc taïo neân.

24. 'Phaïm haïnh naøo hay bôûi nguyeän caàu?
Quaû naøy do phaùp thieän haønh sao?
Thöông nhaân löõ khaùch naøy xin hoûi:
Ngaøi ñöôïc Laâu ñaøi bôûi taïi ñaâu?'

25. Pa-ya-sì thuôû tröôùc laø ta,
Cai trò thaàn daân Kieàu-taùt-la,
Keo kieät, xan tham, tin ñoaïn dieät,
Khoâng tin nhaân quaû, laïc ñöôøng taø.

26. Theá roài coù moät vò Sa-moân,
Cöu-ma Ca-dieáp, baäc ña vaên,
Bieän taøi tuyeät dieäu, nhieàu phöông tieän
Thuyeát phaùp, xua taø kieán khoûi taâm.

27. Khi nghe lôøi thuyeát phaùp töø ngaøi, 
Ta nguyeän laøm cö só suoát ñôøi:
Khoâng saùt sanh vaø khoâng troäm caép,
Cuõng khoâng uoáng röôïu, noùi sai lôøi,
Cuõng khoâng taø duïc vaø tri tuùc
Vôùi vôï mình, khoâng muoán vôï ai.

28. Ñoù laø lôøi nguyeän soáng trong laønh,
Keát quaû ñaây laø cuûa thieän haønh,
Chính bôûi caùc haønh vi phöôùc ñöùc
Laâu ñaøi naøy ñöôïc höôûng phaàn mình.

29. Quaû thaät, trí nhaân noùi thaät chaân,
Khoâng heà noùi khaùc, caùc hieàn nhaân,
Nôi naøo ngöôøi thieän laøm coâng ñöùc,
Nôi aáy ngöôøi an höôûng thoûa loøng.

30. Nôi naøo coù khoå naõo, keâu thöông,
Cheát choùc, nhieàu raøng buoäc, khoå buoàn,
Nôi aáy, caùc ngöôøi laøm aùc nghieäp
Khoù loøng thoaùt khoûi caûnh theâ löông.

31. Giôø ñaây Thieân chuùng veû boàn choàn,
Luùng tuùng nhö ñang dính vuõng buøn,
Thieân töû, vì ñaâu ngaøi baát maõn,
Vì ñaâu hoäi chuùng chaúng vui loøng?

32. Baïn naøy, caùc khoùm Si-rì-sa,
Thoang thoaûng thieân höông lan toûa ra
Vaøo taän Laâu ñaøi, höông phaûng phaát
Ngaøy ñeâm xua ñuoåi boùng aâm u.

33. Khoùm naøy, sau moãi moät traêm nieân,
Moät traùi nôû ra, chín, ruïng lieàn,
Moät traêm naêm ñaõ qua töø luùc
Ta hieän leân ñaây giöõa chuùng Thieân.

34. Bieát raèng ta soáng giöõa thieân cung
Nguõ baùch nieân tröôøng, seõ maïng chung,
Khi thoï maïng taøn, coâng ñöùc taän,
Cho neân ta hoaûng sôï buoàn loøng.
Luùc aáy caùc thöông nhaân lieàn an uûi chaøng:

35. Thieân töû laøm sao phaûi muoän phieàn,
Khi ngaøi ngöï nguõ baùch chu nieân
Laâu ñaøi tuyeät myõ voâ song ñòch?
Chaéc chaén nhöõng ai phöôùc ñöùc heøn
Chæ ñöôïc sinh vaøo nôi thaáp keùm,
Laø ngöôøi phaûi chòu khoå trieàn mieân.

36. Nhöõng lôøi khích leä ñeïp loøng sao,
Baïn noùi nhöõng lôøi khen ngôïi nhau,
Song baïn hôõi, giôø ta baûo hoä,
Caát böôùc bình an thoaû öôùc ao.

37. Khi naøo ñi ñeán So-vì-ra,
Vaø ñeán Sin-dhu kieám lôïi to,
Cuøng vôùi bieát bao quaø taëng quyù,
Chuùng toâi daâng leã Se-ris-sa.

38. Chôù neân daâng leã Se-ris-sa,
Coøn moïi vieäc kia seõ xaûy ra,
Song phaûi kieân taâm haønh Chaùnh phaùp,
Vaø caàn traùnh caùc nghieäp gian taø.

39. Coù vò taïi gia cuûa löõ ñoaøn,
Hoïc nhieàu, giöõ giôùi nguyeän tinh caàn,
Cuùng döôøng haøo phoùng, ñaày thaân aùi,
Tri tuùc, khoân ngoan, ñuùng trí nhaân.

40. Chaøng khoâng coá yù noùi sai lôøi,
Cuõng chaúng chuyeân taâm haïi ñeán ai,
Khoâng thoát lôøi phaân ly, phæ baùng,
Noùi lôøi dòu ngoït, thaät eâm tai.

41. Bieát vaâng lôøi, kính troïng, tu thaân,
Taåy saïch mình theo giôùi haïnh luoân,
Ngöôøi aáy soáng ñôøi cao thöôïng laém,
Nöông nhôø Chaùnh phaùp, döôõng song thaân.

42. Ta chaéc chaøng ñi kieám baïc vaøng
Chæ vì muoán phuïng döôõng song thaân,
Chöù khoâng phaûi chính vì mình vaäy,
Bôûi theá khi cha meï maõn phaàn,
Chaøng seõ haønh trì ñôøi Phaïm haïnh,
Höôùng veà xuaát theá, thoaùt ly traàn.

43. Thaúng ngay, khoâng hoùc hieåm, möu moâ,
Thieän söï thaønh coâng, chaúng doái löøa,
Giaûi quyeát vieäc gì, khoâng kieám côù,
Sao ngöôøi nhö vaäy phaûi öu tö?

44. Vì lyù do naøy ta hieän thaân,
Haõy quy ngöôõng Phaùp, hôõi thöông nhaân,
Giaù khoâng chaøng, baïn thaønh tro buïi,
Hoaûng sôï nhö muø laïc loái hoang.
Chæ trích chaøng laø ñieàu thaät deã,
Phuùc thay gaëp gôõ baäc hieàn löông!

45. Ngöôøi aáy laø ai töï baáy nay,
Teân chaøng, boä toäc, thôï hay thaày?
Chuùng toâi mong muoán nhìn ngöôøi aáy
Ngaøi ñaõ xoùt thöông xuaát hieän ñaây,
Quaû thaät phaàn chaøng nhieàu lôïi laïc,
Nhôø ngaøi meán chuoäng ñeán nhö vaày.

46. Ngöôøi naøy teân goïi Sam-ba-va,
Hôùt toùc, ngöôøi tu taäp taïi gia,
Kieám soáng baèng dao, baøn chaûi toùc,
Caû ñoaøn bieát thò giaû naøy maø!
Vì chaøng laø moät ngöôøi löông thieän,
Caùc baïn ñöøng neân nhaïo baùng ta.

47. Chuùng toâi ñeàu bieát roõ ngöôøi naøy,
Nhöng chaúng bieát chaøng ñöùc haïnh thay,
Nay chuùng toâi cuøng xin ñaûnh leã
Khi nghe ngaøi noùi quyù cao vaày.

48. Baát cöù ai trong ñaùm löõ haønh,
Trung nieân, tröôûng laõo, hoaëc xuaân xanh,
Xin môøi taát caû leân laàu thöôïng,
Ñeå boïn xan tham ngaém phöôùc laønh.

49. Moïi ngöôøi taïi ñoù noùi to leân,
Khi ñaët chaøng cö só tröôùc tieân:
'Toâi thöù nhaát', roài leân ñieän ngoïc,
Nhö cung Ñeá Thích cuûa chö Thieân.

50. Caû ñoaøn löõ khaùch noùi nhö vaày:
'Toâi tröôùc tieân', nhaän Nguõ giôùi naøy,
Töø boû saùt sanh loaøi thuù vaät,
Cuõng khoâng troäm caép, röôïu noàng say,
Cuõng khoâng noùi doái, vaø tri tuùc
Vôùi vôï mình, khoâng muoán vôï ai.

51. Caû ñoaøn löõ khaùch noùi ñoàng thanh:
'Toâi tröôùc tieân', trì giôùi, khôûi haønh,
Hoan hyû ngaäp traøn nhôø ñaïi löïc
Daï-xoa thaàn hoã trôï ñoàng tình.

52. Ñi vaøo ñòa phaän So-vì-ra,
Vì muoán baïc vaøng, kieám lôïi to,
Khi vieäc laøm xong, troøn phaän söï,
Trôû veà an oån phoá Paø-ta.

53. Taát caû bình yeân trôû laïi nhaø,
Truøng phuøng theâ töû caû toaøn gia,
Möøng vui, haïnh phuùc, ñaày hoan laïc,
Laøm leã toân vinh Thieân töû kia,
Leã hoäi töng böøng vaø roän raõ,
Cuøng xaây truù xöù Se-ris-sa.

54. Nhö vaäy laø baàu baïn thieän nhaân
Ñöôïc nhieàu lôïi laïc lôùn voâ ngaàn,
Keát giao caùc thieän nhaân trong Phaùp,
Nhôø moät ngöôøi, toaøn theå höôûng aân.

11. (85) Chuyeän thöù möôøi moät - Laâu Ñaøi Cuûa Sunikkhitta (Sunikkhitta-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân. Thôøi aáy nhö ñaõ noùi treân, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh treân thieân giôùi, ñeán coõi trôøi Ba möôi ba.

Moät vò Thieân töû ñang ñöùng ôû cöûa Laâu ñaøi cuûa chaøng lieàn ñeán gaàn cung kính ñaûnh leã Toân giaû. Thuôû tieàn kieáp, khi ngoâi kim Thaùp roäng moät daëm ñaõ ñöôïc döïng ñeå thôø xaù-lôïi cuûa ñöùc Phaät Kassapa, boán hoäi chuùng thöôøng ñeán cuùng döôøng leã vaät.

Coù moät cö só, sau khi daâng hoa taïi ñoù, ñaõ chöng baøy laïi nhöõng boâng hoa ñöôïc saép ñaët vuïng veà, roài laøm leã cuùng laàn nöõa. Vò aáy laáy caùc hoa kia laøm ñeà taøi thieàn quaùn vaø töôûng nieäm caùc ñöùc tính cuûa baäc Ñaïo Sö, roài ñaët troïn coâng ñöùc naøy vaøo loøng.

Veà sau luùc töø traàn, nhôø uy löïc cuûa haïnh nghieäp naøy, vò aáy ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba vôùi moät ñaùm tuøy tuøng ñoâng ñaûo. Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ngaâm keä hoûi vò aáy:

1. Laàu caùc truï cao baèng ngoïc bích,
Möôøi hai daëm traûi roäng chung quanh,
Baûy traêm noùc nhoïn huy hoaøng quaù,
Truï ngoïc neàn vaøng thaät hieån vinh.

2. Chaøng uoáng aên, cö truù laïc an,
Khi ñaøn tieân troåi khuùc du döông,
Ñaây laø thieân vò, naêm thieân laïc,
Tieân nöõ muùa, trang ñieåm ngoïc vaøng.

3. Vì sao chaøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì chaøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo chaøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

4. Hôõi chaøng Thieân töû ñaïi oai thaàn,
Chaøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông?

5. Chaøng Thieân töû aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Chaøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho chaøng:

6. Khi saép ñaët xong moät chuoãi hoa
Maø ngöôøi ñaõ saép ñaët qua loa,
Roài daâng hoa taïi ngoâi kim Thaùp
Ñaáng Thieän Theä laø Kas-sa-pa,
Con ñaéc ñaïi thaàn thoâng, ñaïi löïc,
Höôûng ñaày thieân laïc coõi Baêm-ba.

7. Vì vaäy saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

8. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn,
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

- Laâu ñaøi Hai Ngöôøi Ngheøo, Hai Tinh Xaù.
- Moät Ngöôøi laøm thueâ, Moät Keû Chaên Boø, Kanthaka.
- Laâu ñaøi Nhieàu Maøu Saéc, Mattakundalin, Serissaka, Sunikkhitta.

Ñoù laø Phaåm thöù Baûy veà Laâu ñaøi Nam giôùi.