Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Home Page
Tieåu Boä - Khuddhaka Nikaya

Taäp III - Tröôûng Laõo Ni Keä

Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

 
 
Phaåm I

-ooOoo-

Taäp Moät Keä


(I) Baøi Keä Naøy Do Moät Tröôûng Laõo Ni Khoâng Bieát Teân Noùi Leân (Therì. 123)

1. Haõy nguû trong an laïc
Hôõi naøng thaân ñaãy ñaø,
Ñaép phuû trong taám y,
Chính mình töï laøm laáy,
Loøng tham, naøng laéng dòu,
Nhö gheø khoâ trong loø!
Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh trong moät gia ñình ôû Vesaøli (Tyø-xaù-ly). Vì thaân hình ñaãy ñaø, naøng ñöôïc goïi laø naøng ñaãy ñaø. Naøng trôû thaønh ngöôøi vôï trung thaønh cuûa moät ngöôøi quyù toäc. Khi baäc Ñaïo Sö ñeán Vesaøli, naøng tin töôûng giaùo phaùp cuûa ñöùc Phaät vaø trôû thaønh moät nöõ cö só. Khi naøng nghe Tröôûng laõo Ni Mahaøpajaøpati thuyeát phaùp, naøng muoán xuaát gia vaø thöa vôùi choàng yù nguyeän cuûa naøng. Ngöôøi choàng khoâng cho, neân naøng tieáp tuïc laøm troøn boån phaän cuûa naøng, suy tö ñeán nhöõng lôøi daïy dòu daøng cuûa giaùo phaùp vaø chuù taâm ñeán thieàn quaùn. Roài moät ngaøy kia, trong khi ñang ôû trong beáp vaø naáu moùn aên, moät ngoïn löûa maïnh böøng chaùy vaø thieâu taát caû moùn aên vôùi nhöõng tieáng chaùy xeøo xeøo, naøng laáy ñoù laøm ñeà taøi ñeå thieàn quaùn veà taùnh voâ thöôøng cuûa söï vaät, vaø chöùng ñöôïc quaû Baát Lai. Roài naøng khoâng ñeo caùc ñoà trang söùc nöõa. Ngöôøi choàng hoûi duyeân côù, naøng traû lôøi naøng khoâng theå soáng trong gia ñình ñöôïc nöõa. Ngöôøi choàng ñöa naøng ñeán Tröôûng laõo Ni Mahaøpajaøpaøti Gotami, vaø baèng loøng ñeå naøng xuaát gia. Mahaøpajaøpaøti laøm leã xuaát gia cho naøng vaø ñöa naøng ñeán yeát kieán ñöùc Phaät. Baäc Ñaïo Sö giaûi thích veà ñeà taøi thieàn quaùn cuûa naøng vaø noùi leân baøi keä naøy.

Khi naøng chöùng quaû A-la-haùn, naøng laäp laïi baøi keä naøy vaø baøi keä trôû thaønh baøi keä cuûa naøng.
 
 

(II) Muttaø (Therì. 123)

(Baøi keä naøy Theá Toân thöôøng noùi leân ñeå khích leä Muttaø khi naøng coøn ñang hoïc taäp).

2. Hôõi naøy, giaûi thoaùt Ni
Haõy giaûi thoaùt caùc aùch,
Nhö maët traêng thoaùt khoûi,
Mieäng haøm cuûa Raøhu,
Vôùi taâm tö giaûi thoaùt,
Khoûi nôï naàn troùi buoäc,
Haõy thoï höôûng moùn aên,
Do khaát thöïc ñem laïi.
Ñaây laø baøi keä cuûa giôùi hoïc nöõ Muttaø. Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh laøm con gaùi cuûa moät Baø-la-moân, coù danh voïng oû Saøvatthi. Ñeán naêm hai möôi tuoåi, caùc ñieàu kieän chín muoài, naøng xuaát gia döôùi söï höôùng daãn cuûa Mahaøpajaøpati Gotami, vaø hoïc taäp thieàn quaùn. Moät hoâm, sau khi khaát thöïc, sau khi laøm caùc phaän söï ñoái vôùi caùc Tröôûng laõo Ni xong, naøng tìm moät choã thanh vaéng ñeå ngoài thieàn, taäp trung tö töôûng vaøo noäi taâm. Roài baäc Ñaïo Sö, ngoài trong höông phoøng ôû tinh xaù phoùng ra haøo quang, xuaát hieän tröôùc maët naøng vaø noùi leân baøi keä treân. Coøn naøng, vöõng tin vôùi lôøi giaùo giôùi aáy, khoâng bao laâu chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vaø khi chöùng quaû noùi leân laïi baøi keä naøy. Sau khi tu haønh thaønh ñaït, ñöôïc ñeà nghò leân nhöõng haøng giaùo phaåm, naøng vaãn ñoïc baøi keä naøy, khi saép söûa meänh chung.
 
 

(III) Punnaø (Therì. 123)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh laøm con moät gia ñình tröôûng giaû ôû Saøvatthi vaø teân laø Punnaø. Khi naøng ñeán hai möôi tuoåi vaø nghieäp duyeân thaønh thuïc, naøng nghe Mahaøpajaøpati thuyeát phaùp vaø xuaát gia. Khi trôû thaønh moät giôùi hoïc nöõ, naøng baét ñaàu thieàn quaùn, vaø baäc Ñaïo Sö töø nôi höông phoøng cuûa Ngaøi phoùng haøo quang vaø noùi leân baøi keä naøy:

3. Hôõi naøy, thaønh Maõn ni,
Haõy traøn ñaày Chaùnh phaùp,
Nhö maët traêng troøn ñaày,
Trong ngaøy raèm traêng troøn,
Haõy traøn ñaày trí tueä,
Phaù tan khoái si aùm.
Sau khi nghe baøi keä naøy, thieàn quaùn ñöôïc taêng tröôûng vaø naøng chöùng quaû A-la-haùn. Baøi keä naøy noùi leân loøng phaán khôûi vaø xaùc chöùng chaùnh trí cuûa naøng.
 
 

(IV) Tissaø (Therì. 123)

Baøi keä sau naøy laø cuûa Tissaø, moät giôùi hoïc nöõ traûi qua nhieàu ñöùc Phaät, naøng tích luõy caùc coâng ñöùc, vaø trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc taùi sanh ôû Kapilavatthu (Ca-tyø-la-veä) trong gia ñình quyù toäc Thích-ca, ñöôïc tuyeån vaøo noäi cung cuûa vò Boà-taùt. Naøng cuøng vôùi Mahaøpajaøpati xuaát gia vaø tu taäp thieàn quaùn. Baäc Ñaïo Sö hieän ra tröôùc naøng vaø noùi leân baøi keä:

4. Tissaø haõy hoïc taäp,
Hoïc trong nhöõng hoïc phaùp,
Chôù ñeå cho caùc aùch,
Vöôït khoûi chi phoái naøng.
Haõy soáng khoâng lieân heä,
Moïi aùch khoâng troùi buoäc,
Soáng giöõa theá giôùi naøy,
Khoâng coù caùc laäu hoaëc.
Vaø naøng nghe baøi keä naøy, ñöôïc taêng tröôûng thieàn quaùn vaø chöùng quaû A-la-haùn. Sau ñoù naøng thöôøng ñoïc leân baøi keä naøy.
 
 

(V) Moät Tissaø Khaùc (Therì. 123)

5. Tissaø, haõy coät taâm
Taäp trung treân caùc phaùp,
Chôù ñeå töøng saùt-na
Uoång phí vöôït khoûi naøng!
Nhöõng saùt-na ñaõ qua
Hoï saàu muoän, ñau khoå,
Khi hoï bò rôi vaøo
Trong caûnh giôùi ñòa nguïc.

(VI) Dhìra (Therì. 124)

6. Dhìra, haõy caûm xuùc,
Nhöõng caûm chöùng ñoaïn dieät,
Tònh chæ caùc voïng töôûng,
Laø chaân chaùnh an laïc,
Haõy thuaän höôùng Nieát-baøn,
AÙch an oån, voâ thöôøng.

(VII) Moät Dhìra Khaùc (Therì. 124)

7. Dhìra, haõy kieân trì,
Naém giöõ caùc thieän phaùp,
Hôõi naøy Tyû-kheo-ni,
Caùc caên ñöôïc tu taäp,
Haõy mang caùi thaân naøy,
Laø caùi thaân cuoái cuøng,
Sau khi ñaõ chieán thaéng,
AÙc ma nöõ quaân löïc,
Sau khi ñaõ chieán thaéng,
AÙc ma vôùi quaân löïc.

(VIII) Mittaø (Therì. 124)

8. Hôõi naøy Mittaø baïn!
Vôùi loøng tin xuaát gia,
Haõy tu taäp reøn luyeän,
Haân hoan trong baïn laønh,
Haõy tu taäp reøn luyeän,
Trong caùc phaùp hieáu thieän,
Coá gaéng ñaït cho ñöôïc,
An oån khoûi aùch naïn.

(IX) Bhadhaø (Therì. 124)

9. Hôõi Bhaødha hieàn thieän,
Vôùi loøng tin xuaát gia,
Haõy soáng vui hoan hyû,
Trong caùc phaùp hieàn thieän,
Haõy tu taäp reøn luyeän,
Trong caùc phaùp chí thieän,
Coá gaéng ñaït cho ñöôïc,
An oån khoûi aùch naïn.

(X) Upasanaø (Therì. 124)

10. Hôõi Upasanaø
Haõy vöôït doøng nöôùc maïnh,
Doøng nöôùc khoù vöôït qua,
Bò thaàn cheát chi phoái,
Haõy mang caùi thaân naøy,
Laø caùi thaân cuoái cuøng,
Sau khi ñaõ chieán thaéng,
AÙc ma vôùi quaân löïc.
Saùu Tyû-kheo-ni naøy, caâu chuyeän gioáng nhö Tissaø (VI) tröø Dhiraø, ñöôïc goïi laø moät Dhiraø khaùc. Naøng khoâng ñöôïc baøi keä naøo ñoïc cho naøng, nhöng naøng caûm thaáy dao ñoäng khi ñöôïc nghe lôøi Phaät daïy. Döïa treân nhöõng lôøi naøy naøng tinh taán thieàn nhaát quaùn, vaø khi naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, naøng noùi leân söï sung söôùng cuûa naøng. Caùc Tyû-kheo-ni khaùc cuõng coù thaùi ñoä töông töï.
 
 

(XI) Muttaø (Therì. 123)

Nhôø tích luõy caùc thieän nghieäp döôùi thôøi caùc ñöùc Phaät khaùc, Muttaø ñöôïc sinh ôû Kosalaø, con gaùi cuûa moät Baø-la-moân ngheøo teân laø Oghaøtaka. Khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, naøng phaûi laøm vôï moät ngöôøi Baø-la-moân coøm, nhöng naøng thöa vôùi choàng raèng naøng khoâng theå soáng trong gia ñình vaø ñöôïc choàng baèng loøng cho naøng xuaát gia. Trong khi thieàn quaùn, taâm tö vaãn chaïy theo caùc ñoái töôïng ôû ngoaøi. Do vaäy, naøng kieân trì töï cheá ngöï vaø ñoïc leân baøi keä cuûa naøng. Naøng tinh taán thieàn quaùn cho ñeán khi naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn. Roài haân hoan naøng laäp laïi baøi keä:

11. Laønh thay giaûi thoaùt Ni,
Ta thaät kheùo giaûi thoaùt,
Giaûi thoaùt ra khoûi ñöôïc,
Ba vaät coøm vaø cong,
Thoaùt coái xay, caùi chaøy,
Thoaùt oâng choàng löng coøm,
Hôõi naøy giaûi thoaùt Ni!
Ta thoaùt ñöôïc soáng cheát,
Nhöõng gì daãn taùi sanh,
Ñöôïc nhoå leân taän goác.

(XII) Dhammadinnaø (Therì. 124)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh trong moät gia ñình ôû Raøjagaha (Vöông Xaù) vaø trôû thaønh vôï cuûa Visaøkha, moät ngöôøi coù ñòa vò trong xaõ hoäi. Moät ngaøy kia, choàng naøng ñi nghe ñöùc Phaät thuyeát phaùp, chöùng ñöôïc quaû Baát lai. Khi Visaøkha veà, Dhammadinnaø ñöa tay ra ñôõ choàng leân gaùc, nhöng ngöôøi choàng khoâng naém tay vaø khoâng noùi vôùi naøng trong böõa aên chieàu. Naøng hoûi choàng duyeân côù, ngöôøi choàng noùi khoâng phaûi vì loãi gì cuûa naøng, nhöng nay vì ñaõ hieåu ñöôïc Chaùnh phaùp neân khoâng coøn nhöõng cöû chæ nhö tröôùc nöõa. Ngöôøi choàng traû quyeàn töï do cho naøng, moät laø ôû laïi gia ñình ngöôøi choàng, hai laø laáy tieàn baïc roài veà laïi gia ñình cha meï, nhöng naøng khoâng chòu, vaø xin ñöôïc xuaát gia.Visaøkha ñöa naøng ñeán caùc Tyû-kheo-ni trong moät chieác kieäu vaøng. Ñöôïc cho pheùp xuaát gia, naøng xin soáng nhaäp thaát, khoâng muoán soáng chung ñuïng oàn aøo vaø ñi ñeán moät tinh xaù ôû laøng. Taïi ñaáy, nhôø nhöõng thieän nghieäp quaù khöù, naøng cheá ngöï thaân, mieäng, yù, chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, vôùi Töù voâ ngaïi giaûi: Nghóa voâ ngaïi giaûi, phaùp voâ ngaïi giaûi, töø voâ ngaïi giaûi, bieän taøi voâ ngaïi giaûi. Roài naøng ñi veà Raøjagaha (Vöông Xaù), vôùi caùc Tyû-kheo-ni. Visaøkha choàng cuõ cuûa naøng ñeán hoûi phaùp, naøng nhö ñaõ ñöôïc dieãn taû trong kinh Tieåu Vedalla (M.i. 299), naøng traû lôøi raát roõ raøng ñuùng ñaén caùc caâu hoûi cuûa Visaøkha vaø ñöôïc ñöùc Phaät taùn thaùn. Naøng trôû thaønh thuyeát phaùp ñeä nhaát trong haøng caùc Tyû-kheo-ni. Chính trong khi naøng ôû laïi moät tinh xaù ôû laøng vaø naøng noùi leân baøi keä naøy:

12. Trong ai, loøng öôùc muoán,
Ñaït ñöôïc quaû voâ sanh,
Ñöôïc sanh khôûi toûa roäng,
Ñaày traøn caû taâm yù,
Taâm khoâng bò troùi buoäc,
Trong caùc duïc chi phoái,
Vò aáy ñöôïc teân goïi
Laø baäc vaøo doøng treân.

(XIII) Visaøkhaø (Therì. 124)

Caâu chuyeän cuûa Visaøkhaø cuõng gioáng nhö caâu chuyeän cuûa Dhìra. Sau khi chöùng quaû A-la-haùn, naøng suy tö treân laïc giaûi thoaùt vaø noùi leân chaùnh trí naøng ñaõ chöùng ñöôïc, ñeå khuyeán khích ñoàng baïn tu haønh.

13. Haõy laøm, haõy thöïc haønh
Ñuùng theo lôøi Phaät daïy.
Vaø sau khi laøm xong,
Khoâng coù loøng aên naên,
Haõy gaáp röûa chaân saïch,
Vaø ngoài xuoáng moät beân.

(XIV) Sumaønaø (Therì. 124)

Caâu chuyeän cuûa naøng gioáng nhö chuyeän cuûa Tissaø phoùng haøo quang, ñöùc Phaät hieän ra ngoài tröôùc maët naøng vaø noùi leân baøi keä naøy:

14. Sau khi thaáy caùc giôùi,
Vôùi caùi nhìn ñau khoå,
Chôù coù ñi trôû laïi,
Vaøo con ñöôøng taùi sanh,
Haõy töø boû, xaû ly
Loøng duïc trong sanh höõu,
Soáng ñôøi soáng haønh trì,
Ta maùt laïnh tòch tònh.

(XV) Uttaraø (Therì. 125)

Caâu chuyeän cuûa Uttaraø cuõng gioáng nhö caâu chuyeän cuûa Tissaø (IV). Vaø khi naøng chöùng quaû A-la-haùn, naøng noùi leân baøi keä naøy:

15. Ta ñaõ cheá ngöï ñöôïc,
Thaân mieäng vaø taâm tö,
Ta chinh phuïc khaùt aùi,
Cho ñeán taän goác reã,
Ta soáng ñöôïc maùt laïnh,
Trong tòch tònh, an laëng.

(XVI) Sumaønaø Xuaát Gia Khi Tuoåi Giaø (Therì. 125)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng sanh ôû Saøvatthi laøm chò cuûa vua Kosala. Sau khi nghe ñöùc Phaät thuyeát phaùp, baét ñaàu vôùi boán chöõ: 'Coù boán loaïi töù khoâng neân khinh thöôøng...' (Samyuttai, 68-70), naøng khôûi leân loøng tin, thoï tam quy vaø nguõ giôùi.Vì maéc haàu haï baø ngoaïi, naøng khoâng xuaát gia ñöôïc. Sau khi baø ngoaïi maát, naøng cuøng ñi vôùi vua tôùi tònh xaù, ñem theo nhieàu maøn, nhieàu vaûi cuùng döôøng giaùo hoäi. Nghe baäc Ñaïo Sö thuyeát phaùp, naøng chöùng ñöôïc quaû Baát hoaøn vaø xin ñöôïc xuaát gia vaø Theá Toân thaáy ñöôïc söï tröôûng thaønh trong trí tueä cuûa naøng neân noùi leân baøi keä naøy:

16. Hôõi naøy, laõo Ni kia,
Haõy an laïc naèm nghæ,
Ñaép phuû trong taám y,
Chính töï mình laøm laáy,
Loøng tham ngöôøi an tònh,
Ngöôøi maùt laïnh tòch tònh.
Khi ñöùc Phaät noùi xong, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, vôùi thaáu trieät phaùp, thaáu trieät nghóa. Trong söï sung söôùng noäi taâm, naøng laäp laïi nhöõng caâu keä naøy vaø chuùng trôû thaønh lôøi tuyeân boá chaùnh trí cuûa naøng. Roài naøng ñöôïc xuaát gia ngay.
 
 

(XVII) Dhammaø (Therì. 125)

Sau khi chaát chöùa coâng ñöùc trong nhieàu ñôøi, naøng ñöôïc sanh trong moät gia ñình quyeàn quyù döôùi thôøi ñöùc Phaät hieän taïi. Sau khi laáy choàng, naøng ñöôïc caûm hoùa theo ñaïo Phaät, xin xuaát gia nhöng ngöôøi choàng khoâng baèng loøng. Naøng chôø cho khi choàng maát, môùi xuaát gia. Moät hoâm, sau khi khaát thöïc, treân con ñöôøng veà tinh xaù, naøng maát thaêng baèng bò ngaõ. Duøng söï kieän aáy ñeå thieàn quaùn, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï. Trong söï vui söôùng, naøng noùi leân baøi keä;

17. Sau khi khaát thöïc xong,
Yeáu söùc, choáng treân gaäy,
Vôùi chaân tay run raåy,
Ta ngaõ treân maët ñaát,
Thaáy nguy hieåm cuûa thaân,
Taâm ta ñöôïc giaûi thoaùt.

(XVIII) Sanjhaø (Therì. 125)

Ñôøi naøng gioáng nhö ñôøi cuûa Tyû-kheo-ni Dhìra, nhöng baøi keä cuûa naøng nhö sau:

18. Boû gia ñình, xuaát gia,
Ta töø boû con caùi,
Töø boû gia suùc quyù,
Töø boû tham vaø saân,
Coøn ñoái vôùi voâ minh,
Ta soáng haïnh vieãn ly,
Sau khi chinh phuïc ñöôïc,
Taän goác caû tham aùi,
Ta ñöôïc soáng maùt laïnh,
Tòch tònh vaø an laëng.
[^]

Phaåm Hai

-ooOoo-

Taäp Hai Keä


(XIX) Abhiruøpa Nandaø (Therì. 125)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Kapilavatthu, con gaùi vôï chính cuûa vua Khemaka, doøng hoï Thích-ca (Sakya), teân laø Nandaø. Vì naøng raát ñeïp neân ñöôïc teân laø Abhiruøpa Nandaø (Nandaø ñeïp). Ngaøy naøng löïa Carabhuøta laøm choàng, thôøi Carabhuøta meänh chung vaø cha meï cöôõng böùc naøng xuaát gia. Sau khi ñaõ xuaát gia, naøng vaãn töï kieâu vôùi saéc ñeïp cuûa naøng, vaø sôï baäc Ñaïo Sö quôû traùch, naøng laãn traùnh Ngaøi. Theá Toân bieát ñöôïc haïnh naøng ñaõ thuaàn thuïc neân baûo Mahaøpajaøpati quy tuï moïi Tyû-kheo-ni laïi ñeå Ngaøi daïy baûo, naøng nhôø ngöôøi khaùc ñi theá. Ñöùc Phaät khoâng chaáp nhaän neân naøng phaûi ñeán döï. Ñöùc Phaät hoùa sanh moät nöõ nhaân raát ñeïp, nhöng daàn daàn bò giaø nua, yeáu heøn vaø naøng bò xuùc ñoäng maïnh. Roài ñöùc Phaät noùi vôùi naøng nhöõng baøi keä nhö sau:

19. Naøy Nandaø, haõy nhìn,
Taám thaân choã quy tuï,
Nhieàu beänh hoaïn, baát tònh,
Ñaày hoâi haùm thoái naùt,
Taâm naøng haõy tu taäp,
Quaùn tri taùnh baát tònh,
Ñaït cho ñöôïc nhaát taâm,
Taâm tö kheùo thieàn ñònh.

20. Haõy tu taäp voâ töôùng,
Haõy boû maïn tuøy mieân,
Do thaéng tri ñöôïc maïn,
Naøng seõ soáng an tònh.

Khi Theá Toân noùi xong, naøng chöùng quaû A-la-haùn. Noùi laïi cho naøng nhöõng baøi keä naøy, naøng xem caùc baøi keä laø lôøi tuyeân boá chaùnh trí cuûa naøng.
 
 

(XX) Jentì (hay Jentaø) (Therì. 125)

Caâu chuyeän veà ñôøi soáng quaù khöù, veà hieän taïi cuûa naøng gioáng nhö caâu chuyeän cuûa Nandaø ñeïp. Nhöng naøng sanh ôû Vesaøli, taïi moät gia ñình hoaøng toäc Licchavi. Naøng chöùng quaû A-la-haùn khi nghe baäc Ñaïo Sö thuyeát phaùp. Vaø khi suy nghó ñeán söï bieán ñoåi, treân töï thaân, naøng sung söôùng noùi leân baøi keä naøy:

21. Chính Baûy giaùc chi naøy
Laø ñöôøng ñaït Nieát-baøn,
Taát caû, ta tu taäp,
Nhö lôøi ñöùc Phaät daïy.

22. Ta thaáy ñöôïc Theá Toân,
Ñaây thaân tuï cuoái cuøng
Voøng sanh töû ñoaïn taän,
Nay khoâng coøn taùi sanh.

(XXI) Meï Cuûa Sumangala (Therì. 126)

Trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh vaøo moät gia ñình ngheøo vaø ñöôïc gaû laáy moät ngöôøi ñan maây laøm choàng. Naøng sanh ñöôïc moät ngöôøi con trai teân Sumangala, sau trôû thaønh baäc Tröôûng laõo vaø chöùng quaû A-la-haùn. Naøng khoâng ñöôïc bieát teân vaø ñöôïc goïi laø moät Tröôûng laõo Ni khoâng coù teân hay meï cuûa Sumangala. Naøng trôû thaønh moät Tyû-kheo-ni vaø moät hoâm nghó ñeán söï ñau khoå khi coøn laø cö só, naøng caûm thaáy xuùc ñoäng vaø vôùi thieàn quaùn phaùt trieån, naøng chöùng quaû A-la-haùn vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï, naøng noùi leân baøi keä nhö sau:

23. Hôõi thieän giaûi thoaùt Ni,
Laønh thay kheùo giaûi thoaùt,
Ta ñöôïc kheùo giaûi thoaùt,
Khoûi caùi chaøy giaõ gaïo,
Ta khoâng coøn xaáu hoå,
Vôùi oâng choàng ñan duø,
Vôùi soong chaûo naáu aên,
Vôùi ngheøo ñoùi toài taøn.

24. Chaët ñöùt ñöôïc tham saân,
Ta soáng khoâng tham saân,
Ta ñi ñeán goác caây,
OÂi, an laïc ta thieàn.

(XXII) Addhakasi (Therì. 126)

Trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû xöù Kaøsi con cuûa moät coâng daân giaøu coù vaø coù danh tieáng. Nhöng vì aûnh höôûng cuûa khaåu nghieäp cuûa ñôøi tröôùc naøng trôû thaønh moät kyõ nöõ. Veà sau naøng xuaát gia vaø ñöôïc laøm leã xuaát gia vôùi moät vò ñaïi dieän ñaëc bieät ñöôïc ghi trong taäp Cuøla vagga (Tieåu phaåm)

Naøng muoán ñi ñeán Saøvatthi ñeå ñöôïc xuaát gia nhöng bò daân laøng aên chôi ôû Benerees chaän ñöôøng khoâng cho naøng ñi. Naøng cho ngöôøi ñeán hoûi yù kieán Theá Toân vaø Theá Toân cho pheùp naøng ñöôïc xuaát gia vôùi moät vò ñaïi dieän ñaëc bieät. Roài naøng nhöùt taâm quaùn töôûng vaø khoâng bao laâu chöùng quaû A-la-haùn vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï. Roài naøng noùi leân baøi keä nhö sau:

25. Tieàn laïc thuù cuûa ta,
Khoâng thua thueá Kaøsi,
Sau khi so saùnh giaù,
Thoân tröôûng ñònh giaù vaäy.

26. Nay ta laïi nhaøm chaùn,
Chính saéc ñeïp cuûa ta,
Ta chaùn ngaáy saéc aáy,
Ta khoâng coøn luyeán tieác.
Ta chôù coù lieân tuïc,
Chaïy theo voøng luaân hoài,
Ba minh ta chöùng ñöôïc,
Thaønh töïu lôøi Phaät daïy.

(XXIII) Cittaø (Therì. 126)

Naøng ñöôïc sanh vaøo moät gia ñình öu tuù ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, naøng nghe baäc Ñaïo Sö thuyeát phaùp ôû cöûa thaønh Raøjagaha, trôû thaønh moät tín nöõ vaø ñöôïc Mahaøpajaøpati cho xuaát gia. Sau khi naøng veà giaø, trong khi leo nuùi Linh Thöùu, vôùi thieàn quaùn ñöôïc phaùt trieån, naøng chöùng quaû A-la-haùn. Suy nghó ñeán keát quaû naøy, naøng noùi leân baøi keä:

27. Daàu ta coù moûi meät,
Beänh hoaïn quaù yeáu ñuoái,
Döïa treân gaäy ta ñi,
Ta leo leân ñænh nuùi.

28. Vôùi ñaïi y vaét ngang,
Vôùi bình baùt loän ngöôïc,
Ta döïa mình taûng ñaù,
Phaù tan khoái si aùm.

(XXIV) Mettikaø (Therì. 126)

Naøng ñöôïc sanh laøm con moät gia ñình quyeàn quyù Baø-la-moân ôû Raøjagaha. Ñôøi naøng cuõng gioáng nhö ñôøi cuûa Cittaø chæ khaùc laø naøng leo moät ngoïn nuùi khaùc, ñoái dieän vôùi nuùi Linh Thöùu. Suy tö treân quaû chöùng cuûa mình, naøng noùi leân baøi keä:

29. Daàu ta coù ñau ñôùn,
Söùc yeáu, tuoåi treû qua,
Döïa treân gaäy, ta ñi,
Ta leo leân ñænh nuùi.

30. Vôùi ñaïi y vaét ngang,
Vôùi bình baùt loän ngöôïc,
Ta ngoài treân taûng ñaù,
Taâm ta ñöôïc giaûi thoaùt.
Ba minh chöùng ñaït ñöôïc,
Thaønh töïu lôøi Phaät daïy.

(XXV) Mittaø (Therì. 127)

Naøng ñöôïc sinh ra trong gia ñình coâng chuùa Sakya (Thích-ca) ôû Kapilavatthu, töø boû gia ñình xuaát gia cuøng vôùi Mahaøpajaøpati, roài sau nhöõng naêm thaùng tu haønh caàn maãn, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn nghó ñeán thaønh quaû cuûa mình, naøng vui veû noùi leân nhöõng baøi keä naøy:

31. Ngaøy möôøi boán, ngaøy raèm,
Ngaøy moàng taùm giöõa thaùng,
Ngaøy thaàn tuùc nguyeät phaàn,
Ta thoï trì taùm giôùi.

32. Ta gìn giöõ trai giôùi,
Khieán chö Thieân hoan hyû,
Moãi ngaøy aên moät böõa,
Caïo ñaàu ñaép ñaïi y,
Ta ñaâu muoán thieân giôùi,
Ta nhieáp phuïc taâm khoå.

(XXVI) Meï Cuûa Abhayaø (Therì. 127)

Trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh laø moät hoa khoâi ôû Ujjenì, teân laø Badumavati. Vua Bimbisaøra ôû Magadha nghe tieáng vaø muoán gaëp naøng. Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa vò giaùo só cuûa vua, vua ñöôïc gaëp naøng vaø naøng coù thai vôùi vua. Vua baûo khi naøo noù lôùn thì ñöa vaøo cung. Naøng sinh ñöôïc moät ñöùa con trai, ñaët teân laø Abhaya (Voâ UÙy). Khi ñöôïc baûy tuoåi, naøng göûi con trai ñeán vua Bimbisaøra vaø vua thöông yeâu noù vaø nuoâi döôõng noù vôùi caùc ngöôøi con khaùc cuûa vua. Sau naøy ñöùa treû lôùn leân tin theo ñaïo Phaät, xuaát gia, nhö ñaõ ñöôïc töôøng trình trong Tröôûng laõo Taêng Keä. Veà sau, meï cuûa Abhaya nghe Abhaya thuyeát phaùp, cuõng xin xuaát gia vaø sau moät thôøi gian tu haønh, chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn, vôùi phaùp tín thoï, vôùi nghóa tín thoï. Naøng nhôù laïi nhöõng caâu keä do con naøng giaûng cho naøng vaø theâm vaøo nhöõng baøi keä cuûa chính naøng:

33. Hôõi thaân maãu thaân yeâu!
Töø baøn chaân trôû leân,
Töø ñaàu toùc trôû xuoáng,
Haõy quaùn saùt thaân naøy,
Thaân naøy thaät baát tònh,
Thaät hoâi haùm thoái tha.

34. Ta an truù nhö vaäy,
Moïi tham duïc nhoå saïch,
Nhieät naõo ñöôïc ñoaïn tröø,
Ta maùt laïnh, tòch tònh.

(XXVII) Abhaya (Therì. 127)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Ujenni, taïi moät gia ñình quyeàn quyù vaø trôû thaønh baïn thaân vôùi meï cuûa Abhaya. Khi nghe meï cuûa Abhaya xuaát gia, Abhaya vì thöông meï cuûa naøng neân cuøng xuaát gia theo. Cuøng ôû taïi Raøjagaha (Vöông Xaù), moät hoâm naøng ñi ñeán moät khu vöôøn ñeå quaùn baát tònh. Baäc Ñaïo Sö taïi höông phoøng, Ngaøi hieän cho naøng thaáy ñoái töôïng naøng muoán thieàn quaùn. Thaáy hình aûnh aáy, naøng hoát hoaûng. Baäc Ñaïo Sö phoùng haøo quang hieän ra nhö ngoài tröôùc maët naøng vaø noùi leân baøi keä:

36. Hôõi naøy voâ uùy Ni!
Thaân naøy thaät moûng manh,
Chính ôû ñaây phaøm phu,
Öa thích, thöôøng tham ñaém.
Ta seõ boû thaân naøy,
Tænh giaùc vaø chaùnh nieäm
Chuù taâm khoâng phoùng daät,
Ta gaéng thoaùt phaùp khoå,
AÙi dieät, ta chöùng ñaït,
Thaønh töïu lôøi Phaät daïy.
Khi baäc Ñaïo Sö noùi xong, naøng chöùng quaû A-la-haùn, hoan hyû, naøng höôùng caùc baøi keä veà noäi taâm nhö laø nhöõng baøi keä noùi leân cho mình.
 
 

(XXVIII) Saømaø (Therì. 127)

Do laøm caùc thieän söï trong caùc ñôøi tröôùc, trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Kosambi, trong moät gia ñình coù danh voïng. Khi Samaøvati, baïn thaân cuûa naøng cheát, vì quaù ñau khoå, naøng xuaát gia. Nhöng vì khoâng nhieáp phuïc ñöôïc ñau khoå ñoái vôùi baïn cuûa naøng, naøng khoâng naém ñöôïc con ñöôøng Thaùnh ñaïo. Moät thôøi, khi ngoài nghe Toân giaû Ananda thuyeát phaùp, naøng chöùng ñöôïc Phaùp nhaõn vaø baûy ngaøy sau naøng chöùng quaû A-la-haùn, vôùi phaùp tín thoï, vôùi nghóa tín thoï.

Suy tö ñeán quaû chöùng cuûa mình, naøng noùi leân nhöõng baøi keä naøy:

37. Boán laàn vaø naêm laàn,
Ta ra khoûi tinh xaù,
Nhöng taâm khoâng an tònh,
Khoâng nhieáp phuïc ñöôïc taâm.

38. Nhöng ñeán ñeâm moàng taùm,
AÙi ñöôïc ta nhoå saïch
Chuù taâm khoâng phoùng daät,
Ta gaéng thoaùt phaùp khoå,
AÙi dieät, ta chöùng ñaït,
Thaønh töïu lôøi Phaät daïy.


Phaåm Ba

-ooOoo-

Taäp Ba Keä


(XXIX) Moät Saømaø Khaùc (Therì. 127)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh trong moät gia ñình quyù toäc ôû Kosambi, naøng cuõng trôû thaønh ngöôøi baïn cuûa Saømaøvati, khi Saømaøvati cheát ñi, vì quaù ñau khoå, naøng xuaát gia. Trong hai möôi laêm naêm naøng khoâng nhieáp phuïc ñöôïc taâm naøng, cho ñeán khi trôû veà giaø, naøng nghe ñöôïc moät baøi thuyeát phaùp, tu taäp thieàn quaùn, chöùng quaû A-la-haùn vôùi nghóa tín thoï, phaùp tín thoï. Suy tö ñeán quaû chöùng naøy, naøng noùi leân baøi keä:

39. Ñaõ ñöôïc haêm laêm naêm,
Töø khi ta xuaát gia.

40. Ta khoâng thaéng tri taâm,
Khoâng ñöôïc taâm thaêng baèng,
Taâm khoâng ñöôïc an tònh,
Khoâng nhieáp phuïc ñöôïc taâm
Do vaäy ta dao ñoäng,
Nhôù ñeán lôøi Phaät daïy.

41. Chuù taâm khoâng phoùng daät
Ta gaéng thoaùt phaùp khoå,
AÙi dieät, ta chöùng ñaït,
Thaønh töïu lôøi Phaät daïy
Hoâm nay ñeâm moàng baûy,
Khaùi aùi ñöôïc khoâ caïn.

(XXX) Uttama (Therì. 128)

Sau nhieàu ñôøi laøm vieäc laønh, naøng ñöôïc sanh trong nhaø moät trieäu phuù ôû Saøvatthi, trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi. Khi naøng lôùn tuoåi, naøng nghe Pataøcaøraø thuyeát phaùp vaø xin xuaát gia. Nhöng naøng chöa chöùng ñöôïc quaû vò thieàn quaùn. Pataøcaøraø bieát ñöôïc taâm traïng cuûa naøng, neân thuyeát giaûng cho naøng vaø nhôø vaäy naøng chöùng quaû A-la-haùn vôùi nghóa tín thoï, phaùp tín thoï. Suy tö treân quaû chöùng, naøng noùi leân söï sung söôùng cuûa naøng.

42. Boán laàn vaø naêm laàn,
Ta ra khoûi tinh xaù.
Nhöng taâm khoâng an tònh,
Khoâng nhieáp phuïc ñöôïc taâm.

43. Ta ñeán Tyû-kheo -ni, 
Vôùi ta ñoàng tín nöõ,
Naøng thuyeát phaùp cho ta,
Vôùi uaån, xöù vaø giôùi.

44. Nghe xong phaùp naøng thuyeát,
Nhö naøng ñaõ daïy ta,
Baûy ngaøy ngoài kieát-giaø,
Ta thoï höôûng hyû laïc,
Moàng taùm ta duoãi chaân,
Phaù tan khoái si aùm.

Baøi keä trôû thaønh lôøi tuyeân boá veà chaùnh trí cuûa naøng.
 
 

(XXXI) Moät Uttaraø Khaùc

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh vaøo gia ñình Baø-la-moân coù danh tieáng ôû Kosala. Ñeán tuoåi tröôûng thaønh khi ñang ñi ôû laøng queâ, naøng nghe baäc Ñaïo Sö thuyeát phaùp, naøng xuaát gia, chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï. Suy tö treân quaû chöùng, naøng noùi leân baøi keä:

45. Baûy phaùp giaùc chi naøy,
Con ñöôøng ñaït Nieát-baøn,
Taát caû ta tu taäp,
Nhö lôøi ñöùc Phaät daïy.

46. Do quaùn khoâng voâ töôùng
Ta ñaït quaû mong muoán,
Ta thaønh con gaùi Phaät,
Sanh ra töø mieäng Ngaøi,
Luoân luoân ta hoan hyû.

47. Trong an laïc Nieát-baøn,
Moïi duïc ñöôïc ñoaïn dieät,
Duïc trôøi vaø duïc ngöôøi,
Voøng sanh höõu ñoaïn taän,
Nay khoâng coøn taùi sanh.

(XXXII) Dantikaø

Trong ñôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Saøvatthi trong gia ñình vò giaùo só nhaø vua. Khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, naøng trôû thaønh tín nöõ ôû Jetavana (Kyø Vieân) vaø veà sau xuaát gia, döôùi söï chæ ñaïo cuûa Mahaøpajaøpati. Moät thôøi khi ñang ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), naøng leo leân nuùi Linh Thöùu; vaø sau buoåi aên, khi ñang coøn ngoài nghæ, naøng thaáy moät ngöôøi naøi ñieàu khieån moät con voi; vaø nhôø vaäy naøng chöùng quaû A-la-haùn; vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï. Veà sau, voâ cuøng haân hoan vôùi quaû chöùng cuûa mình, naøng noùi leân baøi keä nhö sau:

48. Ra khoûi ngoâi tinh xaù,
Ñeå nghæ tröa ban ngaøy,
Treân ñænh nuùi Linh Thöùu,
Ta thaáy moät con voi, 
Daàm nöôùc xong ñi leân, 
Treân bôø moät con soâng.

49. Moät ngöôøi caàm caùi moùc,
Yeâu caàu ñöa chaân leân,
Con voi duoãi chaân ra,
Vaø ngöôøi leo leân voi.

50. Thaáy keû chöa nhieáp phuïc,
Ñi ñeán ñöôïc nhieáp phuïc,
Ta thaáy noù vaâng chòu,
Theo quyeàn löïc cuûa ngöôøi.
Nhö vaäy, ta ñònh taâm,
Ñi vaøo trong röøng aáy.

(XXXIII) Ubirì

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Saøvatthi, trong moät gia ñình khaù giaû quyeàn quí. Naøng raát ñeïp vaø sanh ñöôïc ngöôøi con gaùi raát ñeïp, ñaët teân laø Jivaø. Vua thaáy ñöùa con gaùi raát laáy laøm haøi loøng vaø ñöa naøng leân laøm hoaøng haäu. Nhöng roài ñöùa con gaùi Jivaø bò cheát, vaø baø meï ngaøy naøo cuõng ñi ñeán nghóa ñòa ñeå than khoùc. Moät hoâm naøng ñi ñeán yeát kieán baäc Ñaïo Sö, nhöng roài naøng ñi ra beân soâng Aciravaøti vaø ñöùng than khoùc. Baäc Ñaïo Sö thaáy vaäy lieàn ñeán vôùi naøng vaø hoûi:

- Taïi sao naøng khoùc?

Naøng ñaùp:

- Baïch Theá Toân, con khoùc ñöùa con gaùi cuûa con.

Theá Toân noùi:

- Taïi nghóa ñòa naøy coù ñeán taùm vaïn boán ngaøn con gaùi cuûa naøng bò thieâu. Vaäy naøng khoùc than cho ai!.

Roài chæ cho naøng thaáy choã ñaát caùc ngöôøi bò cheát, Theá Toân noùi leân baøi keä:

51. Hôõi naøng Ubirì,
Naøng khoùc trong röøng saâu,
Khoùc than oâi Jivaø,
Con gaùi thaân cuûa toâi,
Haõy töï mình hoài tænh,
Hôõi naøy Ubirì!
Trong baõi ñoát thaân naøy
Taát caû taùm vaïn tö,
Ngöôøi ñoàng teân Jivaø
Naøng khoùc Jivaø naøo?
Naøng suy tö vôùi trí tueä, treân phaùp baäc Ñaïo Sö daïy. Nhôø thieàn quaùn taùc ñoäng, nhöng lôøi daïy toát ñeïp cuûa baäc Ñaïo Sö, vaø vôùi töï mình ñaït ñöôïc nhöõng ñieàu kieän caàn thieát naøng chöùng ñöôïc quaû cao nhaát, cho ñeán quaû A-la-haùn, vaø trình baøy quaû vò toái thöôïng naøng ñaït ñöôïc, naøng noùi leân nöûa baøi keä sau:
52. Muõi teân khoù nhìn thaáy,
Ñaâm dính nôi taâm ta,
Chaéc chaén ñaõ ñöôïc Ngaøi,
Nhoå leân khoûi taâm ta,
Saàu muoän vì con gaùi,
Ñaõ ñöôïc chaám döùt haún.

53. Nay muõi teân ñöôïc nhoå,
Moïi ham muoán laéng dòu,
Ta ñi ñeán quy y
Baäc Maâu-ni aån só,
Quy y Ba ngoâi baùu
Phaät, Phaùp vaø chuùng Taêng.

(XXXIV) Sukkaø (Therì. 129)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh vaøo moät gia ñình quyeàn quí ôû Raøjagaha (Vöông Xaù) vaø ñöôïc ñaët teân laø Sukkaø (Saùng Suoát). Khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, naøng phaùt taâm tin Phaät ôû trong gia ñình cuûa naøng vaø trôû thaønh moät tín nöõ. Veà sau naøng ñöôïc nghe Dhammadinnaø thuyeát phaùp vaø quaù caûm xuùc bôûi baøi thuyeát phaùp, naøng xuaát gia vôùi Dhammadinnaø. Sau khi tu thieàn quaùn, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vôùi phaùp tín thoï, nghóa tín thoï.

Ñöôïc naêm traêm Tyû-kheo-ni ñoanh vaây, naøng trôû thaønh moät vò thuyeát phaùp gioûi. Moät ngaøy kia, sau khi ñi vaøo Vöông Xaù khaát thöïc, aên xong, toaøn theå Ni chuùng trôû veà tinh xaù cuûa Tyû-kheo-ni. Taïi ñaáy Sukkaø thuyeát phaùp cho toaøn theå Ni chuùng, thuyeát hay cho ñeán noãi caùc Tyû-kheo-ni nhö caûm thaáy ñöôïc nhaän töø naøng, nhöõng ñöôøng maät ngoït ngaøo, thaám nhuaàn vôùi nöôùc baát töû. Taát caû ñeàu ngoài nghe, hoaøn toaøn im laëng nhieät taâm tín thaønh. Roài moät vò thaàn caây, ñöùng ôû cuoái saân nghe phaùp, quaù xuùc ñoäng bôûi lôøi thuyeát giaûng, neân ñi ra khoûi Vöông Xaù, vöøa ñi vöøa taùn thaùn haïnh thuyeát phaùp tuyeät dieäu cuûa naøng vaø noùi nhö sau:

54. Hôõi naøy ngöôøi Vöông Xaù,
Caùc ngöôøi ñaõ laøm gì?
Gioáng nhö ngöôøi naèm meâ,
Bò say vì uoáng maät!
Caùc ngöôøi khoâng haàu haï,
Sukkaø thuyeát lôøi Phaät.

55. Chuùng toâi nghó baäc trí,
Uoáng ñöôïc nöôùc cam loà,
Doøng nöôùc thaät thuaàn tinh,
Khoâng gì chöôùng ngaïi noåi
Chaúng khaùc keû ñi ñöôøng,
Ñoùn nhaän nöôùc trôøi möa.

Khi nghe thaàn caây noùi vaäy, daân chuùng raát laáy laøm phaán khôûi vaø ñi ñeán chaêm chuù nghe naøng thuyeát phaùp. Sau moät thôøi gian, vaøo cuoái cuoäc ñôøi khi naøng ñang söûa soaïn ñeå töø giaõ cuoäc ñôøi. Naøng muoán noùi leân phaùp moân naøng daïy ñöa ñeán giaûi thoaùt nhö theá naøo, naøng tuyeân boá nhö sau veà chaùnh trí cuûa naøng.
56. Hôõi naøy naøng Sukkaø!
Ngöôøi con cuûa aùnh saùng!
Ñöôïc ly tham ñònh tónh,
Nhôø aùnh saùng Chaùnh phaùp,
Haõy mang thaân cuoái cuøng,
Sau khi thaáy ma quaân.

(XXXV) Sielaø

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh laøm coâng chuùa con vua nöôùc Alavì, teân laø Sielaø. Naøng cuõng ñöôïc bieát vôùi teân laø Alavika (ngöôøi nöôùc Alavì). Khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, baäc Ñaïo Sö caûm hoùa ñöôïc vua cha, laøm leã xuaát gia cho vua vaø cuøng ñi ñeán Alavì. Sielaø chöa laäp gia ñình, cuøng ñi vôùi phuï vöông nghe thuyeát phaùp vaø trôû thaønh moät tín nöõ. Veà sau naøng xuaát gia, chuyeân tu thieàn quaùn vaø cuoái cuøng nhôø thieän duyeân toát ñeïp, nhôø trí tueä ñöôïc trieån khai, naøng nhieáp phuïc ñöôïc thaân haønh, khaåu haønh, yù haønh vaø chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn.

Veà sau trôû thaønh moät Tröôûng laõo Ni, naøng ôû Saøvatthi. Moät hoâm, naøng ñi ra khoûi Saøvatthi ñeå nghæ ban ngaøy taïi Andhavana vaø ngoài döôùi moät goác caây. AÙc ma muoán phaù söï an tònh ñoäc cö cuûa naøng, döôùi hình thöùc laø moät ngöôøi laï maët, ñeán vôùi naøng vaø noùi nhö sau:

57. Naøng seõ khoâng thoaùt khoûi,
Thoaùt ly khoûi ñôøi naøy,
Nhö vaäy haïnh vieãn ly,
Naøng duøng ñeå laøm gì?
Haõy thoï höôûng duïc laïc,
Chôù böùt röùt veà sau.
Roài naøng suy nghó: 'Ñaây laø AÙc ma muoán ngaên chaän ta khoâng ñöôïc höôûng Nieát-baøn. Noù khoâng bieát ta ñaõ chöùng quaû A-la-haùn. Vaäy nay ta haõy laøm cho noù môû maét vaø naøng noùi leân baøi keä':
58. Caùc duïc gioáng göôm giaùo,
Cheùm naùt caùc uaån ta,
Nhöõng duïc maø ngöôi goïi,
Laø laïc thuù cuoäc ñôøi.

59. Ngaøy nay duïc laïc aáy,
Vôùi ta khoâng haáp daãn,
ÔÛ taát caû moïi nôi,
Hyû laïc ñöôïc ñoaïn taän,
Khoái toái taêm muø aùm,
Ñaõ bò laøm tan naùt,
Hôõi naøy keû AÙc ma,
Ngöôi haõy bieát nhö vaäy,
Ngöôi chính laø AÙc ma
Ngöôi ñaõ bò baïi traän.

(XXXVI) Somaø (Therì. 129)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng sinh ra laø con gaùi vò giaùo só cuûa vua Bimbisaøra. (Bình Sa Vöông) vaø ñöôïc ñaët teân laø Somaø. Khi ñeán tuoåi tröôûng thaønh, naøng trôû thaønh moät tín nöõ, vaø veà sau naøng xuaát gia vaø nhôø trieån khai thieàn quaùn, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vôùi nghóa tín thoï, phaùp tín thoï.

ÔÛ taïi Saøvatthi, moät ngaøy kia naøng ñi vaøo röøng Andhavana ñeå nghæ ban ngaøy vaø ngoài döôùi moät goác caây. AÙc ma ñeán vaø muoán phaù söï an tònh coâ ñoäc cuûa naøng taøng hình khoâng cho naøng thaáy vaø noùi leân nhö sau:

60. Ñòa vò khoù chöùng ñaït,
Chæ thaùnh nhaân chöùng ñaït,
Trí nöõ nhaân hai ngoùn,
Sao hy voïng chöùng ñaït.
Roài naøng cöï laïi AÙc ma:
61-62. Nöõ taùnh chöôùng ngaïi gì,
Khi taâm kheùo thieàn ñònh,
Khi trí tueä trieån khai,
Chaùnh quaùn phaùp vi dieäu,
ÔÛ taát caû moïi nôi,
Hyû laïc ñöôïc ñoaïn taän,
Khoái toái taêm muø mòt,
Ñaõ bò laøm tan naùt.
Hôõi naøy keû AÙc ma,
Ngöôi haõy bieát nhö vaäy,
Ngöôi chính laø AÙc ma,
Ngöôi ñaõ bò baïi traän.

Phaåm Boán

-ooOoo-

Taäp Boán Keä


(XXXVII) Bhaddaø Thuoäc Doøng Hoï Kapllaø. (Therì. 130)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh vaøo moät gia ñình Baø-la-moân doøng hoï Kosiya ôû Saøgala. Ñöôïc soáng trong giaøu sang, naøng ñöôïc gaû laøm vôï moät nhaø quyù toäc teân laø Pippali ôû laøng Mahaøtittha. Khi ngöôøi choàng xuaát gia, naøng giao laïi taøi saûn cho caùc ngöôøi baø con ñeå naøng ñöôïc xuaát gia. Naøng soáng naêm naêm taïi Titthiyaøraøma, sau ñoù naøng ñöôïc Mahaøpajaøpati cho thoï ñaïi giôùi, nhôø trieån khai thieàn quaùn, naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn. Sau naøng trôû thaønh moät vò coù bieät taøi veà caùc ñôøi quaù khöù nhôø haïnh nguyeän trong ñôøi quaù khöù. Naøng ñöôïc ñöùc Phaät xem laø ngöôøi bieät taøi ñeä nhaát veà ñôøi soáng quaù khöù, khi baäc Ñaïo Sö ôû Jetavana (Kyø Vieân) ngoài phaân loaïi caùc Tyû-kheo-ni. Moät ngaøy kia naøng noùi leân nhöõng baøi keä, noùi ñeán nhöõng kinh nghieäm quaù khöù vaø taùn thaùn haïnh cuûa Tröôûng laõo Kassapa:

63. Con ñöôïc thöøa töï Phaät,
Ca-dieáp kheùo thieàn ñònh.
Bieát ñöôïc ñôøi quaù khöù,
Thaáy coõi trôøi ñoïa xöù.

64. aån só ñoaït dieät sanh,
Thaéng trí ñöôïc thaønh töïu
Cuøng vôùi Ba minh naøy,
Laø Phaïm chí Ba minh.

65. Cuõng vaäy naøng Bhaddaø
Ngöôøi xöù Kapila,
Naøng laø baäc Ba minh,
Ñaõ ñoaïn ñöôïc söï cheát,
Mang thaân naøy cuoái cuøng,
Sau khi thaéng ma quaân.

66. Thaáy nguy haïi ôû ñôøi,
Hai chuùng toâi xuaát gia.
Chuùng toâi ñöôïc cheá ngöï,
Ñoaïn taän caùc laäu hoaëc,
Caûm xuùc thaønh maùt laïnh,
Ñöôïc tòch tònh giaûi thoaùt.


[Phaåm tröôùc][Muïc luïc][Phaåm keá][ ^ ]


[Trôû veà trang Thö Muïc]
Revised: 21-01-2001