I. Ñaàu Ngoùn Tay (S.ii,133) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, Jetavana, taïi vöôøn oâng Anaøthapindika. 

2) Roài Theá Toân laáy leân moät ít buïi treân ñaàu moùng tay roài goïi caùc Tyû-kheo: 

-- Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì nhieàu hôn, moät ít buïi naøy Ta laáy leân treân ñaàu ngoùn tay, hay laø quaû ñaát lôùn naøy? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø quaû ñaát lôùn naøy. Ít hôn laø ít buïi ñöôïc Theá Toân laáy leân treân ñaàu ngoùn tay; khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh quaû ñaát lôùn vôùi ít buïi ñöôïc Theá Toân laáy leân treân ñaàu ngoùn tay. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi vò Thaùnh ñeä töû ñaõ chöùng ñöôïc kieán cuï tuùc, ñoái vôùi ngöôøi ñaõ chöùng ñöôïc minh kieán, caùi naøy laø nhieàu hôn, töùc laø khoå ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, ñaõ ñöôïc dieät taän; ít hôn laø khoå coøn laïi, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn, coù theå saùnh baèng khi so saùnh vôùi khoå uaån tröôùc ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, ñaõ ñöôïc dieät taän, töùc laø baûy laàn nhieàu hôn. 

5) Nhö vaäy lôïi ích lôùn thay, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp minh kieán (Dhammaø -sbhisamayo: phaùp hieän quaùn); nhö vaäy lôïi ích lôùn thay laø chöùng ñaéc phaùp nhaõn. 

II. Hoà Sen (Taïp 5.7, Ñaïi 2,34a) (S.ii,134) 

1) Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö moät hoà sen 50 do tuaàn beà daøi, 50 do tuaàn beà roäng vaø 50 do tuaàn beà saâu, nöôùc ñaày traøn khieán con quaï coù theå uoáng ñöôïc. Töø nôi hoà sen aáy moät ngöôøi laáy nöôùc leân vôùi ñaàu ngoïn coû. Caùc OÂng nghó theá naøo? Naøy caùc Tyû-kheo,caùi naøo nhieàu hôn, nöôùc ñöôïc laáy leân treân ñaàu ngoïn coû, hay nöôùc cuûa hoà sen? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nöôùc cuûa hoà sen; ít hôn laø nöôùc ñöôïc laáy leân treân ñaàu ngoïn coû; khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn, coù theå saùnh baèng, khi so saùnh nöôùc cuûa hoà sen vôùi nöôùc ñöôïc laáy leân treân ñaàu ngoïn coû. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi baäc Thaùnh ñeä töû ñaõ chöùng ñöôïc kieán cuï tuùc, ñoái vôùi ngöôøi ñaõ chöùng ñöôïc minh kieán, caùi naøy laø nhieàu hôn, töùc laø khoå ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, ñaõ ñöôïc dieät taän; ít hôn laø khoå coøn laïi. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng khi so saùnh vôùi khoå uaån tröôùc ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, ñaõ ñöôïc dieät taän, töùc laø baûy laàn nhieàu hôn. 

5) Nhö vaäy lôïi ích lôùn thay, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp minh kieán; nhö vaäy lôïi ích lôùn thay laø chöùng ñaéc phaùp nhaõn! 

III. Nöôùc Soâng Hôïp Doøng (Sii,134) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö caùc con soâng lôùn naøy, cuøng nhau ñoàng chaûy, cuøng nhau hôïp doøng, nhö soâng Gangaø (soâng Haèng), soâng Yamunaø, soâng Aciravatii, soâng Sarabhuu, soâng Mahii. Töø choã caùc hôïp doøng aáy, moät ngöôøi laáy leân hai hay ba gioït nöôùc. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, caùi naøo laø nhieàu hôn, hai hay ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân, hay laø nöôùc ôû choã hôïp doøng? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nöôùc hôïp doøng; ít hôn laø hai ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân; khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn, coù theå saùnh baèng khi so saùnh nöôùc ôû hôïp doøng vôùi hai hay ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân. 

4) Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... (nhö treân)... 

IV. Nöôùc Soâng Hôïp Doøng (S.ii,135) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö caùc con soâng lôùn naøy, cuøng nhau ñoàng chaûy, cuøng nhau hôïp doøng, nhö soâng Gangaø, soâng Yamunaø, soâng Aciravatì, soâng Sarabhuu, soâng Mahì; nöôùc caùc soâng aáy ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, chæ tröø hai hay ba gioït nöôùc, caùc OÂng nghó theá naøo? Naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì nhieàu hôn, nöôùc soâng hôïp doøng ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, hay laø hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nöôùc hôïp doøng ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän. Ít hôn laø hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh nöôùc soâng hôïp doøng ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän vôùi hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyø-kheo... 

V. Quaû Ñaát (S.ii,135) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) ... Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi ñaët baûy cuïc ñaát troøn lôùn baèng hoät taùo treân quaû ñaát lôùn. Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng nghó theá naøo? Caùi naøo laø nhieàu hôn, baûy cuïc ñaát troøn to baèng hoät taùo ñöôïc ñaët (treân quaû ñaát), hay laø quaû ñaát lôùn? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø quaû ñaát lôùn. Ít hôn laø baûy cuïc ñaát troøn to baèng hoät taùo ñöôïc ñaët (treân quaû ñaát). Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh quaû ñaát lôùn vôùi baûy cuïc ñaát troøn ñöôïc ñaët (treân quaû ñaát). 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... 

VI. Quaû Ñaát (S.ii,136) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, quaû ñaát lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, tröø baûy cuïc ñaát troøn lôùn baèng hoät taùo. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi naøo laø nhieàu hôn, quaû ñaát lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, hay laø baûy cuïc ñaát troøn lôùn baèng hoät taùo coøn laïi? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø quaû ñaát lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän. Ít hôn laø baûy cuïc ñaát troøn lôùn baèng hoät taùo coøn laïi. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh quaû ñaát lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän vôùi baûy cuïc ñaát troøn lôùn baèng hoät taùo coøn laïi. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... 

VII. Bieån (S.ii,136) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, moät ngöôøi töø bieån lôùn laáy leân hai hay ba gioït nöôùc. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi naøo laø nhieàu hôn, hai hay ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân, hay laø nöôùc bieån lôùn? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nöôùc bieån lôùn. Ít hôn laø hai hay ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân. Khoâng phaûi moät traêm laàn khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh nöôùc bieån lôùn vôùi hai hay ba gioït nöôùc ñöôïc laáy leân. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... 

VIII. Bieån (S.ii,137) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, tröø hai hay ba gioït nöôùc. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi gì laø nhieàu hôn, nöôùc bieån lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, hay laø hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nöôùc cuûa bieån lôùn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän. Ít hôn laø hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh nöôùc cuûa bieån lôùn ñi ñeán ñoaïn taän vôùi hai hay ba gioït nöôùc coøn laïi. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... 

IX. Ví Duï Vôùi Nuùi (S.ii,137) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi ñaët baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi treân vua nuùi Tuyeát Sôn. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi naøo laø nhieàu hôn? Baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi naøy ñöôïc ñaët (treân nuùi) hay laø vua nuùi Tuyeát Sôn. 

3) -- Chính caùi naøy baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø vua nuùi Tuyeát Sôn. Ít hôn laø baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi ñöôïc ñaët (treân nuùi). Khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh vua nuùi Tuyeát Sôn vôùi baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi ñöôïc ñaët (treân nuùi). 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo... 

X. Ví Duï Nuùi (S.ii,138) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, nuùi Tuyeát Sôn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän, chæ coøn laïi baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi. Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi naøo laø nhieàu hôn? Nuùi Tuyeát Sôn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän hay laø baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi ñöôïc coøn laïi? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø nuùi Tuyeát Sôn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän naøy. Ít hôn laø baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi coøn laïi naøy. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh nuùi Tuyeát Sôn ñi ñeán ñoaïn taän, dieät taän vôùi baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät caûi coøn laïi. 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi vò Thaùnh ñeä töû ñaõ chöùng ñöôïc kieán cuï tuùc, ñoái vôùi ngöôøi ñaõ chöùng ñöôïc minh kieán, caùi naøy nhieàu hôn, töùc laø khoå ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, dieät taän. Ít hôn laø khoå coøn laïi. Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh vôùi khoå uaån tröôùc ñaõ ñöôïc ñoaïn taän, töùc laø baûy laàn nhieàu hôn. 

5) Nhö vaäy lôïi ích lôùn thay, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp minh kieán; nhö vaäy lôïi ích lôùn thay laø chöùng ñaéc phaùp nhaõn! 

XI. Ví Duï Nuùi (S.ii,138) 

1) ... Truù ôû Saøvatthi. 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñaët baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät ñaäu treân vua nuùi Sineru (nuùi Tu-di). Caùc OÂng nghó theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo? Caùi naøo laø nhieàu hôn? Baûy hoøn soûi lôùn baèng haït ñaäu ñöôïc ñaët (treân nuùi) hay laø vua nuùi Sineru? 

3) -- Chính caùi naøy, baïch Theá Toân, laø nhieàu hôn, töùc laø vua nuùi Sineru. Ít hôn laø baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät ñaäu ñöôïc ñaët (treân nuùi). Khoâng phaûi moät traêm laàn, khoâng phaûi moät ngaøn laàn, khoâng phaûi moät traêm ngaøn laàn coù theå saùnh baèng, khi so saùnh vua nuùi Sineru vôùi baûy hoøn soûi lôùn baèng hoät ñaäu ñöôïc ñaët (treân nuùi). 

4) -- Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, so saùnh söï chöùng ñaéc cuûa vò Thaùnh ñeä töû ñaõ chöùng kieán cuï tuùc, cuûa ngöôøi ñaõ chöùng (minh kieán), thôøi söï chöùng ñaéc cuûa caùc haøng Sa-moân, Baø-la-moân, du só ngoaïi ñaïo khoâng baèng moät traêm laàn, khoâng baèng moät ngaøn laàn, khoâng baèng moät traêm ngaøn laàn. 

5) Cuõng vaäy, chöùng ñaéc lôùn, naøy caùc Tyû-kheo, laø kieán cuï tuùc, laø ngöôøi ñaõ chöùng ñöôïc ñaïi trí nhö vaäy.