1.I. Voâ Minh (S.v,1) 

1. Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi (Xaù-veä), taïi Thaéng Laâm, trong vöôøn oâng Anaøthapindika (Caáp Coâ Ñoäc). 

2) Luùc baáy giôø, Theá Toân goïi caùc Tyû-kheo: "Naøy caùc Tyû-kheo". -- "Thöa vaâng, baïch Theá Toân". 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Khi naøo voâ minh daãn ñaàu, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thaønh töïu caùc phaùp baát thieän, thôøi voâ taøm, voâ quyù noái tieáp theo. Vôùi keû bò voâ minh chi phoái, voâ trí, naøy caùc Tyû-kheo, taø kieán sanh. Ñoái vôùi keû coù taø kieán, taø tö duy sanh. Ñoái vôùi keû coù taø tö duy, taø ngöõ sanh. Ñoái vôùi keû coù taø ngöõ, taø nghieäp sanh. Ñoái vôùi keû coù taø nghieäp, taø maïng sanh. Ñoái vôùi keû coù taø maïng, taø tinh taán sanh. Ñoái vôùi keû coù taø tinh taán, taø nieäm sanh. Ñoái vôùi keû coù taø nieäm, taø ñònh sanh. 

4) Khi naøo minh daãn ñaàu, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán söï thaønh töïu caùc thieän phaùp, thôøi taøm vaø quyù noái tieáp theo. Vôùi keû ñöôïc minh chi phoái, coù trí, naøy caùc Tyû-kheo, chaùnh kieán sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh kieán, chaùnh tö duy sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh nghieäp, chaùnh maïng sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh maïng, chaùnh tinh taán sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm sanh. Ñoái vôùi vò chaùnh nieäm, chaùnh ñònh sanh. 

2.II. Moät Nöûa (Upaddham) (S.v,1) 

1) Moät thôøi, Theá Toân truù giöõa caùc daân chuùng Sakka, taïi thò traán cuûa daân chuùng Sakka teân laø Sakkara. 

2) Roài Toân giaû Ananda ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân: 

-- Moät nöûa Phaïm haïnh naøy, baïch Theá Toân, laø thieän baïn höõu (kalyaøsamittataø), thieän baïn ñaõng (kalyaønasahaøyataø), thieän thaân tình (kalyaøsam-pavankataø). 

3) -- Chôù coù noùi vaäy, naøy Ananda! Chôù coù noùi vaäy, naøy Ananda! Toaøn boä Phaïm haïnh naøy, naøy Ananda, laø thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình. Vôùi Tyû-kheo thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình, naøy Ananda, thôøi ñöôïc chôø ñôïi Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc laøm cho vieân maõn. 

4) Vaø naøy Ananda, theá naøo laø Tyû-kheo thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình, tu taäp vaø laøm cho vieân maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? ÔÛ ñaây, naøy Ananda, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Tyû-kheo tu taäp chaùnh tö duy... tu taäp chaùnh ngöõ... tu taäp chaùnh nghieäp... tu taäp chaùnh maïng... tu taäp chaùnh tinh taán... tu taäp chaùnh nieäm... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy Ananda, laø Tyû-kheo thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

5) Naøy Ananda, chính vôùi phaùp moân naøy, caùc OÂng caàn phaûi hieåu theá naøo toaøn boä Phaïm haïnh naøy laø thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình. Do Ta laáy thieän laøm baïn höõu, naøy Ananda, neân caùc chuùng sanh bò sanh ñöôïc giaûi thoaùt khoûi sanh; caùc chuùng sanh bò giaø ñöôïc giaûi thoaùt khoûi giaø; caùc chuùng sanh bò cheát ñöôïc giaûi thoaùt khoûi cheát; caùc chuùng sanh bò saàu, bi, khoå, öu, naõo ñöôïc giaûi thoaùt khoûi saàu, bi, khoå, öu, naõo. Chính vôùi phaùp moân naøy, naøy Ananda, caùc OÂng caàn phaûi hieåu theá naøo toaøn boä Phaïm haïnh naøy laø thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình. 

3.III. Saøriputta (S.v,3) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Roài Toân giaû Saøriputta ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài moät beân, Toân giaû Saøriputta baïch Theá Toân: 

-- Toaøn boä Phaïm haïnh naøy, baïch Theá Toân, chính laø thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình naøy. 

3)-- Laønh thay, naøy Saøriputta! Laønh thay, naøy Saøriputta! Chính toaøn boä Phaïm haïnh naøy laø thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình naøy. Naøy Saøriputta, vôùi Tyû-kheo thieän baïn höõu, thieän baïn ñaõng, thieän thaân tình, ñöôïc chôø ñôïi raèng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, seõ ñöôïc laøm cho vieân maõn. 

4-5) (Nhö ñoaïn soá 4, soá 5 cuûa kinh treân, chæ khaùc: ñaây laø Toân giaû Saøriputta chôù khoâng phaûi Toân giaû Ananda) 

4.IV. Baø La Moân (S.iv,4) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Toân giaû Ananda, vaøo buoåi saùng, ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. 

3) Roài Toân giaû Ananda thaáy Baø-la-moân Jaønusoni ñi xe ra khoûi Saøvatthi, coã xe toaøn ngöïa traéng keùo. Traéng laø nhöõng con ngöïa keùo xe. Traéng laø nhöõng ñoà trang söùc. Traéng laø coã xe. Traéng laø nhöõng boä phaän tuøy thuoäc (parivaøro). Traéng laø nhöõng sôïi daây cöông. Traéng laø caây gaäy thuùc ngöïa. Traéng laø caùi loïng. Traéng laø caùi khaên ñoäi. Traéng laø nhöõng quaàn aùo. Traéng laø giaøy mang. Vaø ñöôïc quaït vôùi caùi quaït traéng. Quaàn chuùng thaáy vaäy, lieàn noùi: "Thaät laø coã xe thuø thaéng. Thaät laø coã xe thuø thaéng veà dung saéc!" 

4) Roài Toân giaû Ananda ñi khaát thöïc ôû Saøvatthi xong, sau böõa aên, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân: 

-- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, vaøo buoåi saùng, con ñaép y, caàm y baùt vaø ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Baïch Theá Toân, con thaáy Baø-la-moân Jaønusoni ñi xe ra khoûi Saøvatthi, coã xe toaøn ngöïa traéng keùo. Traéng laø nhöõng con ngöïa keùo xe... Thaät laø coã xe thuø thaéng veà dung saéc! Baïch Theá Toân, Theá Toân coù theå noùi leân coã xe thuø thaéng trong Phaùp vaø Luaät naøy? 

Theá Toân noùi: 

-- Coù theå ñöôïc, naøy Ananda. Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, naøy Ananda, laø ñoàng nghóa vôùi coã xe thuø thaéng, coã xe phaùp naøy. Voâ thöôïng laø söï chinh phuïc trong chieán traän. 

5) Chaùnh tri kieán, naøy Ananda, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, cuoái cuøng ñöa ñeán nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si. Chaùnh tö duy, naøy Ananda, cuoái cuøng ñöa ñeán nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si. Chaùnh ngöõ... Chaùnh nghieäp... Chaùnh maïng... Chaùnh tinh taán... Chaùnh nieäm... Chaùnh ñònh, naøy Ananda, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, cuoái cuøng ñöa ñeán nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si. 

Naøy Ananda, chính vôùi phaùp moân naøy, caùc OÂng caàn phaûi hieåu nhö theá naøy: "Coã xe thuø thaéng, coã xe phaùp, voâ thöôïng laø söï chinh phuïc trong chieán traän, laø ñoàng nghóa vôùi Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy". 

Theá Toân thuyeát giaûng nhö vaäy. Baäc Thieän Theä noùi nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm: 

Ai ñöôïc tín, trí tueä, 
Thöôøng xuyeân lieân keát laïi, 
Laáy hoå theïn laøm caùn, 
Laáy yù laøm aùch xe. 
Nieäm laø ngöôøi ñaùnh xe, 
Bieát hoä trì, phoøng hoä, 
Coã xe laáy giôùi luaät 
Laøm vaät duïng cho xe. 
Thieàn laø truïc baùnh xe, 
Tinh taán laø baùnh xe, 
Xaû laø ñònh thöôøng haèng, 
Voâ duïc laø neäm xe. 
Voâ saân vaø voâ haïi, 
Vieãn ly laø binh khí, 
Nhaãn nhuïc laø aùo giaùp, 
An oån khôûi khoå aùch, 
Laøm muïc ñích ñaït ñeán, 
Coã xe ñöôïc chuyeån vaän. 
Phaùp naøy töï ngaõ laøm, 
Trôû thaønh thuoäc töï ngaõ. 
Laø coã xe thuø thaéng, 
Voâ thöôïng, khoâng saùnh baèng. 
Ngoài treân coã xe aáy, 
Baäc Trí thoaùt ly ñôøi, 
Chaéc chaén, khoâng sai chaïy, 
Hoï ñaït ñöôïc chieán thaéng.

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Roài raát nhieàu Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, caùc du só ngoaïi ñaïo ñeán hoûi chuùng con: "Naøy chö Hieàn, vì muïc ñích gì, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?" Ñöôïc hoûi vaäy, baïch Theá Toân, chuùng con traû lôøi caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Naøy chö Hieàn, vôùi muïc ñích lieãu tri ñau khoå, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama". Ñöôïc hoûi nhö vaäy vaø traû lôøi nhö vaäy, baïch Theá Toân, coù phaûi chuùng con traû lôøi ñuùng vôùi lôøi noùi Theá Toân, chuùng con khoâng xuyeân taïc Theá Toân vôùi ñieàu khoâng thaät, chuùng con traû lôøi ñuùng phaùp vaø thuaän phaùp, vaø nhöõng ai laø vò ñoàng phaùp, noùi lôøi ñuùng phaùp vaø thuaän phaùp, khoâng coù cô hoäi ñeå chæ trích? 

4) -- Naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng ñöôïc hoûi nhö vaäy vaø traû lôøi nhö vaäy laø caùc OÂng traû lôøi ñuùng vôùi lôøi cuûa Ta, caùc OÂng khoâng xuyeân taïc Ta vôùi ñieàu khoâng thaät, caùc OÂng traû lôøi ñuùng phaùp vaø thuaän phaùp, vaø nhöõng ai laø vò ñoàng phaùp, noùi lôøi ñuùng phaùp vaø thuaän phaùp, khoâng coù cô hoäi ñeå chæ trích. Naøy caùc Tyû-kheo, do muïc ñích lieãu tri ñau khoå maø Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Ta. Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng: "Naøy Hieàn giaû, coù con ñöôøng naøo, coù ñaïo loä naøo ñöa ñeán lieãu tri ñau khoå naøy?" Ñöôïc hoûi vaäy, thôøi caùc OÂng haõy traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Naøy chö Hieàn, coù con ñöôøng, coù ñaïo loä ñöa ñeán lieãu tri ñau khoå naøy". 

5) Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng, theá naøo laø ñaïo loä ñöa ñeán lieãu tri ñau khoå? Ñaây laø con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, töùc laø chaùnh tri kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm, chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø ñaïo loä ñöa ñeán lieãu tri söï ñau khoå naøy. 

6) Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö vaäy. 

6.VI. Moät Tyû Kheo Khaùc (1) (S.iv,7) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Roài moät Tyû-kheo khaùc ñi ñeán Theá Toân... 

3) Ngoài moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- "Phaïm haïnh, Phaïm haïnh", baïch Theá Toân, ñöôïc noùi ñeán nhö vaäy. Baïch Theá Toân, theá naøo laø Phaïm haïnh? Theá naøo laø cöùu caùnh Phaïm haïnh? 

-- Naøy Tyû-kheo, con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy laø Phaïm haïnh, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy Tyû-kheo, ñoaïn taän tham, ñoaïn taän saân, ñoaïn taän si, ñaây laø cöùu caùnh Phaïm haïnh. 

7.VII. Moät Tyû Kheo Khaùc (2) (S.iv,8) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán... 

3) Ngoài moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

--"Nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si", baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø nhö vaäy. Ñoàng nghóa vôùi gì, baïch Theá Toân, laø nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si? 

-- Ñoàng nghóa vôùi Nieát-baøn giôùi laø nhieáp phuïc tham, nhieáp phuïc saân, nhieáp phuïc si, cuõng ñöôïc goïi laø ñoaïn taän caùc laäu hoaëc. 

4) Khi ñöôïc noùi vaäy, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- "Baát töû, baát töû", baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø nhö vaäy. Theá naøo laø baát töû, baïch Theá Toân? Theá naøo laø con ñöôøng ñöa ñeán baát töû? 

-- Ñoaïn taän tham, ñoaïn taän saân, ñoaïn taän si, naøy Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø baát töû. Con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy laø con ñöôøng ñöa ñeán baát töû, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. 

8.VIII. Phaân Tích (S.iv,8) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng vaø phaân tích Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy. Haõy laéng nghe vaø kheùo taùc yù. Ta seõ giaûng. 

-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh tri kieán? Naøy caùc Tyû-kheo, chính laø trí veà khoå, trí veà khoå taäp, trí veà khoå dieät, trí veà con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh tri kieán. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh tö duy? Naøy caùc Tyû-kheo, chính laø xuaát ly tö duy, voâ saân tö duy, voâ haïi tö duy. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh tö duy. 

6) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh ngöõ? Naøy caùc Tyû-kheo, chính laø töø boû noùi laùo, töø boû noùi hai löôõi, töø boû noùi lôøi ñoäc aùc, töø boû noùi lôøi phuø phieám. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh ngöõ. 

7) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh nghieäp? Naøy caùc Tyû-kheo, chính laø töø boû saùt sanh, töø boû laáy cuûa khoâng cho, töø boû phi Phaïm haïnh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh nghieäp. 

8) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh maïng? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû ñoaïn tröø taø maïng, nuoâi soáng vôùi chaùnh maïng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh maïng. 

9) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh tinh taán? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh khoâng cho sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taán, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc aùc, baát thieän phaùp ñaõ sanh ñöôïc tröø dieät, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taán, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp töø tröôùc chöa sanh nay ñöôïc sanh khôûi, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taán, trì taâm; vôùi muïc ñích khieán cho caùc thieän phaùp ñaõ ñöôïc sanh coù theå duy trì, khoâng coù lu môø, ñöôïc taêng tröôûng, ñöôïc quaûng ñaïi, ñöôïc tu taäp, ñöôïc vieân maõn, khôûi leân yù muoán, coá gaéng, tinh taán, saùch taán, trì taâm. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh tinh taán. 

10) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh nieäm? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng quaùn thaân treân thaân, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, vôùi muïc ñích ñieàu phuïc tham öu ôû ñôøi; Tyû-kheo soáng quaùn thoï treân caùc thoï, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm vôùi muïc ñích ñieàu phuïc tham öu ôû ñôøi; Tyû-kheo soáng quaùn taâm treân taâm, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm vôùi muïc ñích ñieàu phuïc tham öu ôû ñôøi; Tyû-kheo soáng quaùn phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm vôùi muïc ñích ñieàu phuïc tham öu ôû ñôøi. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh nieäm. 

11) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh ñònh? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ly duïc, ly phaùp baát thieän, chöùng vaø truù Thieàn thöù nhaát, moät traïng thaùi hyû laïc do ly duïc sanh, coù taàm, coù töù. Laøm cho tònh chæ taàm vaø töù, chöùng vaø truù Thieàn thöù hai, moät traïng thaùi hyû laïc do ñònh sanh, khoâng taàm, khoâng töù, noäi tænh, nhaát taâm. Vò aáy ly hyû truù xaû, chaùnh nieäm, tænh giaùc, thaân caûm söï laïc thoï maø caùc baäc Thaùnh goïi laø xaû nieäm laïc truù, chöùng vaø truù Thieàn thöù ba. Xaû laïc, xaû khoå, dieät hyû öu ñaõ caûm thoï tröôùc, chöùng vaø truù Thieàn thöù tö, khoâng khoå khoâng laïc, xaû nieäm thanh tònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh ñònh. 

9.IX. Suøka (Raâu luùa mì) (S.iv,10) 

1-2) Taïi Saøvatthi... 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö sôïi raâu cuûa luùa mì hay sôïi raâu cuûa luùa maïch ñaët höôùng sai laïc, khi bò tay hay chaân ñeø vaøo, coù theå ñaâm thuûng tay hay chaân, hay coù theå laøm ñoå maùu; söï tình naøy khoâng xaûy ra. Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì sôïi raâu bò ñaët höôùng sai laïc. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kieán bò ñaët höôùng sai laïc, con ñöôøng tu taäp bò ñaët höôùng sai laïc, coù theå ñaâm thuûng voâ minh, laøm minh sanh khôûi, coù theå ñaït Nieát-baøn; söï tình naøy khoâng xaûy ra. Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì kieán bò ñaët höôùng sai laïc. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö sôïi raâu cuûa luùa mì, hay sôïi raâu cuûa luùa maïch ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, khi bò tay hay chaân ñeø vaøo, coù theå ñaâm thuûng tay hay chaân, hay coù theå laøm ñoå maùu; söï tình naøy coù xaûy ra. Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì sôïi raâu ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo kieán ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, con ñöôøng tu taäp ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, coù theå ñaâm thuûng voâ minh, laøm minh sanh khôûi, coù theå chöùng ñaït Nieát-baøn; söï tình naøy coù xaûy ra. Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, vì kieán ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo coù kieán ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, con ñöôøng tu taäp ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, ñaâm thuûng voâ minh, laøm minh sanh khôûi, chöùng ñaït Nieát-baøn? 

ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo aáy do kieán ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, do con ñöôøng tu taäp ñöôïc ñaët höôùng chaân chaùnh, neân ñaâm thuûng voâ minh, minh ñöôïc sanh khôûi, chöùng ñöôïc Nieát-baøn. 

10.X. Nandiya (S.iv,11) 

1) Taïi Saøvatthi. 

2) Roài du só Nandiya ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm vôùi Theá Toân, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu lieàn ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài moät beân, du só Nandiya baïch Theá Toân: 

-- Thöa Toân giaû Gotama, coù bao nhieâu phaùp ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, ñöa ñeán Nieát-baøn, höôùng ñeán ñích Nieát-baøn, ñöa ñeán cöùu caùnh Nieát-baøn? 

4) -- Coù taùm phaùp naøy, naøy Nandiya, ñöa ñeán Nieát-baøn, höôùng ñeán ñích Nieát-baøn, ñöa ñeán cöùu caùnh Nieát-baøn. Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Coù taùm phaùp naøy, naøy Nandiya, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, ñöa ñeán Nieát-baøn, höôùng ñeán ñích Nieát-baøn, ñöa ñeán cöùu caùnh Nieát-baøn. 

5) Khi ñöôïc noùi vaäy, du só Nandiya baïch Theá Toân: 

-- Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû Gotama! Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû Gotama! Nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng... töø nay cho ñeán maïng chung, con xin troïn ñôøi quy ngöôõng. 

11.I. Truù (1) (S.v,12) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta muoán soáng Thieàn ñònh trong nöûa thaùng, khoâng coù ai ñeán yeát kieán Ta, tröø ñoäc nhaát ngöôøi mang ñoà aên khaát thöïc. 

-- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân. Nhö vaäy, khoâng moät ai ñeán yeát kieán Theá Toân, tröø moät ngöôøi ngöôøi mang ñoà aên khaát thöïc laïi. 

3) Roài Theá Toân sau nöûa thaùng, töø choã Thieàn tònh ñöùng daäy vaø goïi caùc Tyû-kheo: 

-- Vôùi söï an truù, Ta ñaõ truù khi Ta môùi chöùng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, nhöng Ta chæ truù moät phaàn thoâi. 

4) Nhö vaäy, Ta roõ bieát nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø kieán, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh kieán... nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø ñònh, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh ñònh, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân öôùc muoán (chanda), nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taàm (vitakka), nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân töôûng (sannaø). 

5) Khi öôùc muoán khoâng tònh chæ, thôøi taàm khoâng tònh chæ, töôûng khoâng tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, nhöng taàm chöa ñöôïc tònh chæ, töôûng chöa ñöôïc tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, taàm ñöôïc tònh chæ, nhöng töôûng chöa ñöôïc tònh chæ, do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, taàm ñöôïc tònh chæ, töôûng ñöôïc tònh chæ, do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. 

6) Ñoái vôùi ngöôøi chöa chöùng ñaït, caàn phaûi tinh taán ñeå ñöôïc chöùng ñaït. Trong tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc chöùng ñaït; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. 

12.II. Truù (2) (S.v,13) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi... 

-- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta muoán soáng Thieàn tònh trong ba thaùng... 

3) Sau ba thaùng, Theá Toân töø Thieàn tònh ñöùng daäy, goïi caùc Tyû-kheo: 

-- Vôùi söï an truù, Ta ñaõ truù khi Ta môùi chöùng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Nhöng Ta chæ truù moät phaàn thoâi. 

4) Nhö vaäy, Ta roõ bieát (pajaønaømi) nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø kieán, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø kieán ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh kieán, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh kieán ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø ñònh, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taø ñònh ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh ñònh, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân chaùnh ñònh ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân öôùc muoán (chanda), nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taàm, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân taàm ñöôïc tònh chæ, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân töôûng, nhöõng gì ñöôïc caûm thoï do duyeân töôûng ñöôïc tònh chæ. 

5) Khi öôùc muoán khoâng tònh chæ, taàm khoâng tònh chæ, töôûng khoâng tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, nhöng taàm chöa ñöôïc tònh chæ, töôûng chöa ñöôïc tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, taàm ñöôïc tònh chæ, nhöng töôûng chöa ñöôïc tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. Vaø khi öôùc muoán ñöôïc tònh chæ, taàm ñöôïc tònh chæ, töôûng ñöôïc tònh chæ; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. 

6) Ñoái vôùi ngöôøi chöa chöùng ñaït, caàn phaûi tinh taán ñeå chöùng ñaït. Trong tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc chöùng ñaït; do duyeân nhö vaäy, coù ñöôïc nhöõng caûm thoï. 

13.III. Höõu Hoïc (S.v,14) 

1) ÔÛ Saøvatthi. 

2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân... 

3) Ngoài moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: 

-- "Höõu hoïc, höõu hoïc", baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø nhö vaäy. Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, laø baäc höõu hoïc? 

4) -- ÔÛ ñaây, naøy Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû chaùnh kieán cuûa baäc höõu hoïc... ñaày ñuû chaùnh ñònh cuûa baäc höõu hoïc. Cho ñeán nhö vaäy, Tyû-kheo aáy ñöôïc goïi laø baäc höõu hoïc. 

14.IV. Sanh Khôûi (1) 

1) ÔÛ Saøvatthi... 

2) -- Coù taùm phaùp naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, chöa ñöôïc sanh khôûi, coù theå sanh khôûi, nhöng chæ khi naøo Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän. 

3) Theá naøo laø taùm? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, chöa ñöôïc sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ khi naøo Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän. 

15.V. Sanh Khôûi (2) (S.v,14) 

1) ÔÛ Saøvatthi... 

2) -- Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, neáu chöa sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ trong giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä. 

3) Theá naøo laø taùm? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn, neáu chöa ñöôïc sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ trong giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä. 

16.VI. Thanh Tònh (1) (S.v,15) 

1-2) Taïi Saøvatthi...  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thanh tònh, trong saùng, khoâng caáu ueá, ly caùc phieàn naõo, neáu chöa sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ khi naøo Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän. 

4) Theá naøo laø taùm? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thanh tònh, trong saùng, khoâng coù caáu ueá, ly caùc phieàn naõo, neáu chöa sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ khi naøo Nhö Lai, baäc A-la-haùn Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän. 

17.VII. Thanh Tònh (2) (S.v,15) 

1-2) Taïi Saøvatthi...  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thanh tònh, trong saùng... coù theå sanh khôûi, nhöng chæ trong giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä. 

4) Theá naøo laø taùm? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, thanh tònh, trong saùng, khoâng coù caáu ueá, ly caùc phieàn naõo, neáu chöa sanh khôûi coù theå sanh khôûi, nhöng chæ trong giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä. 

18.VIII. Vöôøn Gaø (1) (Kukkutaøraøma) (S.v,15) 

1) Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Toân giaû Ananda, Toân giaû Bhadda truù taïi Vöôøn Gaø, taïi Paøtaliputta. 

2) Roài Toân giaû Bhadda, vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán Toân giaû Ananda; sau khi ñeán, noùi leân vôùi Toân giaû Ananda nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, lieàn ngoài xuoáng moät beân. 

3) Ngoài moät beân, Toân giaû Bhadda noùi vôùi Toân giaû Ananda: 

-- "Phi Phaïm haïnh, phi Phaïm haïnh", naøy Hieàn giaû Ananda, ñöôïc noùi ñeán nhö vaäy. Theá naøo, thöa Hieàn giaû, laø phi Phaïm haïnh? 

-- Laønh thay, laønh thay, Hieàn giaû Bhadda! Hieàn thieän thay, naøy Hieàn giaû Bhadda, laø ñöôøng haàm (ummagga) cuûa Hieàn giaû! Hieàn thieän thay, laø lôøi bieän taøi! Toát ñeïp thay, laø caâu hoûi! 

4) Naøy Hieàn giaû Bhadda, coù phaûi nhö vaày laø caâu hoûi cuûa Hieàn giaû: "Phi Phaïm haïnh, phi Phaïm haïnh, naøy Hieàn giaû Ananda, ñöôïc noùi ñeán nhö vaäy. Theá naøo, thöa Hieàn giaû, laø phi Phaïm haïnh?" chaêng? 

-- Thöa vaâng, Hieàn giaû. 

5) -- Naøy Hieàn giaû, con ñöôøng taø ñaïo taùm ngaønh naøy laø phi Phaïm haïnh. Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. 

19.IX. Vöôøn Gaø (2) (S.v,16) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Paøtaliputta... 

3)-- "Phaïm haïnh, Phaïm haïnh", naøy Hieàn giaû Ananda, ñöôïc noùi ñeán nhö vaäy. Naøy Hieàn giaû, theá naøo laø Phaïm haïnh, theá naøo laø cöùu caùnh Phaïm haïnh?  

-- Laønh thay, laønh thay, naøy Hieàn giaû Bhadda! Hieàn thieän thay, naøy Hieàn giaû Bhadda, laø ñöôøng haàm cuûa Hieàn giaû! Hieàn thieän thay, laø lôøi bieän taøi! Toát ñeïp thay, laø caâu hoûi! 

4) Naøy Hieàn giaû Bhadda, coù phaûi nhö vaày laø caâu hoûi cuûa Hieàn giaû: "Phaïm haïnh, Phaïm haïnh, naøy Hieàn giaû Ananda, nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán. Naøy Hieàn giaû, theá naøo laø Phaïm haïnh, theá naøo laø cöùu caùnh Phaïm haïnh?" chaêng? 

-- Thöa phaûi, Hieàn giaû. 

5) -- Naøy Hieàn giaû, con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy laø Phaïm haïnh. Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy Hieàn giaû, ñoaïn taän tham, ñoaïn taän saân, ñoaïn taän si laø cöùu caùnh Phaïm haïnh naøy. 

20.X. Vöôøn Gaø (3) (S.v,16) 

1-2) Nhaân duyeân taïi Paøtaliputta... 

3)-- "Phaïm haïnh, Phaïm haïnh", thöa Hieàn giaû, nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán. Thöa Hieàn giaû, theá naøo laø Phaïm haïnh? Theá naøo laø ngöôøi haønh Phaïm haïnh? Theá naøo laø cöùu caùnh Phaïm haïnh?  

4) -- Laønh thay, laønh thay, Hieàn giaû Bhadda! Hieàn thieän thay, naøy Hieàn giaû Bhadda, laø ñöôøng haàm cuûa Hieàn giaû! Hieàn thieän thay laø lôøi bieän taøi! Toát ñeïp thay, laø caâu hoûi! 

5) Naøy Hieàn giaû Bhadda, coù phaûi nhö vaày laø caâu hoûi cuûa Hieàn giaû: "Phaïm haïnh, Phaïm haïnh, naøy Hieàn giaû Ananda, nhö vaäy ñöôïc noùi ñeán. Naøy Hieàn giaû, theá naøo laø Phaïm haïnh? Theá naøo laø ngöôøi haønh Phaïm haïnh? Theá naøo laø cöùu caùnh Phaïm haïnh?" chaêng? 

-- Thöa phaûi, Hieàn giaû. 

6) -- Naøy Hieàn giaû, con ñöôøng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy laø Phaïm haïnh, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy Hieàn giaû, ai ñaày ñuû Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, ngöôøi aáy ñöôïc goïi laø ngöôøi haønh Phaïm haïnh. Naøy Hieàn giaû, ñoaïn taän tham, ñoaïn taän saân, ñoaïn taän si, ñaây laø cöùu caùnh Phaïm haïnh. 

21.I. Taø Taùnh (S.v,17) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà taø taùnh vaø chaùnh taùnh. Haõy laéng nghe. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø taø taùnh? Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø taø taùnh. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh taùnh? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh taùnh. 

22.II. Phaùp Baát Thieän (S.v,18) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi.  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà baát thieän phaùp vaø thieän phaùp. Haõy laéng nghe.  

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baát thieän phaùp? Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø baát thieän phaùp. 

5) Theá naøo laø thieän phaùp? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Ñaây goïi laø thieän phaùp. 

23.III. Ñaïo Loä (S.v,18) 

1-2) Saøvatthi.  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà taø ñaïo loä vaø chaùnh ñaïo loä. Haõy laéng nghe. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø taø ñaïo loä? Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø taø ñaïo loä. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh ñaïo loä? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh ñaïo loä. 

24.IV. Ñaïo Loä (2) (S.v,18) 

1-2) Saøvatthi.  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, vôùi ngöôøi taïi gia hay vôùi ngöôøi xuaát gia, Ta khoâng taùn thaùn taø ñaïo loä. 

4) Ngöôøi taïi gia hay ngöôøi xuaát gia, theo taø haïnh, naøy caùc Tyû-kheo, do vì taø haïnh vaø nhaân taø haïnh, vò aáy khoâng phaûi laø ngöôøi phaùt huy (aøraødhaka) chaùnh lyù (naøyam), phaùp (dhammam), vaø thieän (kusatam). Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø taø ñaïo loä? Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø taø ñaïo loä. Ñoái vôùi ngöôøi taïi gia hay ngöôøi xuaát gia, naøy caùc Tyû-kheo, Ta khoâng taùn thaùn taø ñaïo loä. 

5) Ngöôøi taïi gia hay ngöôøi xuaát gia theo taø haïnh, naøy caùc Tyû-kheo, do vì taø haïnh vaø nhaân taø haïnh, vò aáy khoâng phaûi laø ngöôøi phaùt huy chaùnh lyù, phaùp vaø thieän. 

6) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, vôùi ngöôøi taïi gia hay vôùi ngöôøi xuaát gia, Ta taùn thaùn chaùnh ñaïo loä. 

7) Ngöôøi taïi gia hay ngöôøi xuaát gia theo chaùnh haïnh, naøy caùc Tyû-kheo, do vì chaùnh haïnh vaø nhaân chaùnh haïnh, vò aáy laø ngöôøi phaùt trieån chaùnh lyù, phaùp vaø thieän. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh ñaïo loä? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh ñaïo loä. Vaø naøy vôùi ngöôøi taïi gia hay ngöôøi xuaát gia, Ta taùn thaùn chaùnh ñaïo loä. 

8) Ngöôøi taïi gia, hay ngöôøi xuaát gia, theo chaùnh haïnh, naøy caùc Tyû-kheo, do vì chaùnh haïnh vaø do nhaân chaùnh haïnh, vò aáy trôû thaønh ngöôøi phaùt huy chaùnh lyù, phaùp vaø thieän. 

25.V. Khoâng Phaûi Chaân Nhaân (1) (Asappurisa) (S.v,19) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi...  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà phi chaân nhaân vaø chaân nhaân. Haõy laéng nghe. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø phi chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo taø tri kieán, taø tö duy, taø ngöõ, taø nghieäp, taø maïng, laø tinh taán, taø nieäm, taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø phi chaân nhaân. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo chaùnh tri kieán, theo chaùnh tö duy, theo chaùnh ngöõ, theo chaùnh nghieäp, theo chaùnh maïng, theo chaùnh tinh taán, theo chaùnh nieäm, theo chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaân nhaân. 

26.VI. Khoâng Phaûi Chaân Nhaân (2) (S.v,20) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi...  

ÔÛ ñaáy, Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Ta seõ giaûng cho caùc OÂng, naøy caùc Tyû-kheo, veà phi chaân nhaân vaø teä hôn phi chaân nhaân. Ta seõ giaûng cho caùc OÂng, naøy caùc Tyû-kheo, veà chaân nhaân vaø toát hôn chaân nhaân. Haõy laéng nghe... 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø phi chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo taø kieán... theo taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø phi chaân nhaân. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø phi chaân nhaân coøn teä hôn phi chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo taø kieán... theo taø ñònh, theo taø trí, theo taø giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø phi chaân nhaân coøn teä hôn phi chaân nhaân. 

6) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baäc chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo chaùnh tri kieán... theo chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaân nhaân. 

7) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baäc chaân nhaân coøn toát ñeïp hôn baäc chaân nhaân? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo chaùnh tri kieán... theo chaùnh ñònh, theo chaùnh trí, theo chaùnh giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø baäc chaân nhaân coøn toát ñeïp hôn caùc baäc chaân nhaân. 

27.VII. Caùi Bình (S.v,20) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi... 

3)-- Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö moät caùi bình, neáu khoâng coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi deã bò nghieâng ngaõ, neáu coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi khoù nghieâng ngaõ. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu taâm khoâng coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi deã bò nghieâng ngaõ, neáu coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi khoù nghieâng ngaõ. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, caùi gì laø giaù choáng ñôõ cho taâm? Chính laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Ñaây goïi laø caùi giaù choáng ñôõ taâm. 

5) Naøy caùc Tyû-kheo, ví nhö caùi bình khoâng coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi deã bò nghieâng ngaõ, neáu coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi khoù bò nghieâng ngaõ. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu taâm khoâng coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi deã bò nghieâng ngaõ, neáu coù caùi giaù choáng ñôõ thôøi khoù bò nghieâng ngaõ. 

28.VIII. Ñònh (S.v,21) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi...  

Roài Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ thuyeát cho caùc OÂng veà chaùnh ñònh vôùi sôû y (saupanisam), vôùi tö löôøng (saparikkhaøram). Haõy laéng nghe. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh ñònh vôùi sôû y, vôùi tö löôøng? Töùc laø chaùnh tri kieán, chaùnh tö duy, chaùnh ngöõ, chaùnh nghieäp, chaùnh maïng, chaùnh tinh taán, chaùnh nieäm. 

5) Nhöùt taâm, naøy caùc Tyû-kheo, coù baûy chi phaàn naøy laøm tö löôøng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Thaùnh chaùnh ñònh vôùi sôû y, vôùi tö löôøng. 

29.IX. Thoï (S.v,21) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi...  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, coù ba thoï naøy. Theá naøo laø ba? Laïc thoï, khoå thoï, phi khoå phi laïc thoï. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø ba thoï naøy. 

4) Muoán lieãu tri ba thoï naøy caàn phaûi tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Muoán lieãu tri thoï naøy caàn phaûi tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

30.X. Uttiya hay Uttika (S.v,22) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

3) Roài Toân giaû Uittiya ñi ñeán Theá Toân... 

4) Ngoài moät beân, Toân giaû Uttiya baïch Theá Toân: 

-- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, trong khi con ñoäc cö Thieàn tònh, tö töôûng nhö sau ñöôïc khôûi leân: "Naêm duïc coâng ñöùc ñöôïc Theá Toân noùi ñeán, vaø naêm duïc coâng ñöùc ñöôïc Theá Toân noùi ñeán laø gì?" 

5 -- Laønh thay, laønh thay, naøy Uttiya! Naêm duïc coâng ñöùc naøy ñöôïc Ta noùi ñeán, naøy Uttiya. Theá naøo laø naêm? Caùc saéc do maét nhaän thöùc khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, khaû aùi, lieân heä ñeán duïc, haáp daãn, caùc tieáng do tai nhaän thöùc... caùc höông do muõi nhaän thöùc... caùc vò do löôõi nhaän nhaän thöùc... caùc xuùc do thaân nhaän thöùc khaû laïc, khaû hyû, khaû yù, khaû aùi, lieân heä ñeán duïc, haáp daãn. Naêm duïc coâng ñöùc naøy, naøy Uttiya, ñöôïc Ta noùi ñeán. 

6) Muoán ñoaïn taän naêm duïc coâng ñöùc naøy, naøy Uttiya, caàn phaûi tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. Theá naøo laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Muoán ñoaïn taän naêm duïc coâng ñöùc naøy, naøy Uttiya, caàn phaûi tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy. 

31.I. Haïnh (Patipatti) (S.v,23) 

1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi...  

Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà taø haïnh vaø veà chaùnh haïnh. Haõy laéng nghe. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø taø haïnh? Töùc laø taø tri kieán... taø ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø taø haïnh. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø chaùnh haïnh? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø chaùnh haïnh. 

32.II. Ngöôøi Haønh Trì (S.v,23) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi...  

ÔÛ ñaây, Theá Toân noùi nhö sau: 

3) -- Vaø naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà ngöôøi taø haïnh vaø ngöôøi chaùnh haïnh. Haõy laéng nghe. 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi taø haïnh? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo taø kieán... theo taø ñònh. Ñaây goïi laø ngöôøi taø haïnh. 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø ngöôøi chaùnh haïnh? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, coù ngöôøi theo chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø ngöôøi chaùnh haïnh. 

33.III. Thoái Thaát (Viraddha) (S.v,23) 

1-2) Taïi Saøvatthi... 

3) -- Vôùi nhöõng ai, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh bò thoái thaát, ñoái vôùi hoï, bò thoái thaát laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, con ñöôøng chaân chaùnh ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. Vôùi nhöõng ai, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc thöïc hieän (aøraddho), ñoái vôùi hoï, ñöôïc thöïc hieän laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, con ñöôøng chaân chaùnh ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Ñoái vôùi nhöõng ai, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh bò thoái thaát, bò thoái thaát laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, con ñöôøng chaân chaùnh ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. Vôùi nhöõng ai, naøy caùc Tyû-kheo, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc thöïc hieän, ñoái vôùi hoï, ñöôïc thöïc hieän laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, con ñöôøng chaân chaùnh ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. 

34.IV. Ñeán Bôø Beân Kia (S.v,25) 

1-2) Taïi Saøvatthi... 

3) -- Coù taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy ñeán bôø beân kia (apaøraøpa ramgamanaøya). Theá naøo laø taùm? Töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Taùm phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy ñeán bôø beân kia. 

4) Theá Toân thuyeát nhö vaäy. Thieän Theä thuyeát nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm: 

1) Ít thay laø nhöõng ngöôøi,  
Ñaït ñeán bôø beân kia. 
Phaàn lôùn quaàn chuùng khaùc, 
Chaïy qua laïi bôø naøy. 

2) Nhöõng ai theo thuyeát giaûng,  
Chaùnh phaùp kheùo tuyeân thuyeát, 
Hoï ñeán bôø beân kia, 
Kheùo vöôït caûnh giôùi Ma. 

3) Ñoaïn taän caùc haéc phaùp,  
Baäc trí tu baïch phaùp, 
Boû nhaø, soáng khoâng nhaø, 
Trong ñoäc cö, khoù laïc. 

4) ÔÛ ñaây, muoán höôûng laïc,  
Haõy boû moïi duïc voïng, 
Baäc trí töï thanh loïc, 
Töï taâm khoûi phieàn naõo. 

5) Nhöõng ai kheùo tu taäp,  
Chaùnh taâm trong giaùc chi, 
Töø boû caùc chaáp tröôùc, 
Hoan hyû khoâng chaáp thuû, 
Laäu hoaëc taän, choùi saùng, 
Ñaït tòch tònh ôû ñôøi.

1-2) Taïi Saøvatthi... 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà Sa-moân haïnh vaø quaû Sa-moân haïnh. Haõy laéng nghe.  

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Sa-moân haïnh? Chính laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Sa-moân haïnh.  

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theaù naøo laø quaû Sa-moân haïnh? Döï löu quaû, Nhaát lai quaû, Baát lai quaû, A-la-haùn quaû. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø quaû Sa-moân haïnh.  

36.VI. Sa Moân Haïnh (2) (S.v,25) 

1-2) ÔÛ Saøvatthi... 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng veà Sa-moân haïnh vaø muïc ñích Sa-moân haïnh. Haõy laéng nghe.  

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Sa-moân haïnh? Chính laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây goïi laø Sa-moân haïnh.  

5) Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø muïc ñích Sa-moân haïnh? Naøy caùc Tyû-kheo, ñoaïn taän tham, ñoaïn taän saân, ñoaïn taän si. Ñaây goïi laø muïc ñích Sa-moân haïnh (saømannattho).  

37-38.VII-VIII.Baø La Moân Haïnh (1-2) (S.v,25-26) 

(Gioáng nhö 35-36, chæ khaùc: caùc kinh tröôùc noùi ñeán Sa-moân haïnh, caùc kinh naøy noùi ñeán Baø-la-moân haïnh) 

39-40.IX-X. Phaïm Haïnh (1-2) (S.v,26) 

(Gioáng nhö kinh 35-36, chæ khaùc: caùc kinh tröôùc noùi ñeán Sa-moân haïnh, caùc kinh naøy noùi ñeán Phaïm haïnh) 

41.I. Ly Tham. (S.v,27) 

1) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

2) Roài nhieàu Tyû-kheo... baïch Theá Toân. 

3) -- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Vì muïc ñích gì, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Do muïc ñích ñoaïn taän tham, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama". 

4) Naøy caùc Tyû-kheo, nhöng neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Coù con ñöôøng naøo, coù ñaïo loä naøo, naøy chö Hieàn, ñöa ñeán ñoaïn taän tham?" Ñöôïc hoûi nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Coù con ñöôøng, coù ñaïo loä ñöa ñeán ñoaïn taän tham". 

5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng, theá naøo laø ñaïo loä ñöa ñeán ñoaïn taän tham? Chính laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø ñaïo loä ñöa ñeán ñoaïn taän tham. Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi nhö vaäy cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy. 

42.II. Kieát Söû (Samyojanam) (S.v,28) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Vì muïc ñích gì, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Vì muïc ñích ñoaïn taän caùc kieát söû, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama..". 

43.III. Tuøy Mieân (S.v,28) 

1) ... 

2) "... Vì muïc ñích nhoå saïch leân caùc tuøy mieân, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân..". 

44.IV. Haønh Loä (Addhaønam) (S.v,28) 

1) ... 

2) "... Vì muïc ñích lieãu tri haønh loä, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân..". 

45.V. Ñoaïn Taän Caùc Laäu Hoaëc (S.v,28) 

1) ... 

2) "... Vì muïc ñích ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân..". 

46.VI. Ñöôïc Giaûi Thoaùt Nhôø Minh (Vijjaøvimutti) (S.v,28) 

1) ... 

2) "... Vì muïc ñích chöùng ngoä ñöôïc quaû giaûi thoaùt nhôø minh, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân..". 

47.VII. Trí (S,v,28) 

1) ... 

2) "... Vì muïc ñích töï kieán, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân..". 

48.VIII. Khoâng Chaáp Thuû (S.v,29) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Vì muïc ñích gì, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Sa-moân Gotama?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi aáy nhö sau: "Vì muïc ñích hoaøn toaøn tòch tònh, khoâng coù chaáp thuû, naøy chö Hieàn, Phaïm haïnh ñöôïc soáng döôùi Theá Toân". 

3) Nhöng naøy caùc Tyû-kheo, neáu caùc du só ngoaïi ñaïo hoûi caùc OÂng nhö sau: "Coù con ñöôøng naøo, naøy chö Hieàn, coù ñaïo loä naøo ñöa ñeán hoaøn toaøn tòch tònh khoâng coù chaáp thuû?" Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö sau: "Coù con ñöôøng, naøy chö Hieàn, coù ñaïo loä ñöa ñeán hoaøn toaøn tòch tònh, khoâng coù chaáp thuû". 

4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng, theá naøo laø ñaïo loä ñöa ñeán tòch tònh hoaøn toaøn khoâng coù chaáp thuû? Chính Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh naøy, töùc laø chaùnh tri kieán... chaùnh ñònh. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø con ñöôøng, ñaây laø ñaïo loä ñöa ñeán hoaøn toaøn tòch tònh, khoâng coù chaáp thuû. Ñöôïc hoûi vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùc OÂng caàn phaûi traû lôøi cho caùc du só ngoaïi ñaïo aáy nhö vaäy. 

Taát caû ñeàu nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

I. Lieân Heä Ñeán Vieãn Ly. 

49.I. Thieän Höûu (1) (S.v,29) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc maët trôøi moïc, töùc laø raïng ñoâng (arunuggam); cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc söï sanh khôûi cuûa Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, chính laø baïn höõu vôùi thieän. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, thôøi chôø ñôïi raèng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh... höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laøm baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

50.II. Gíôùi Haïnh (2) (S.v,30) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc maët trôøi moïc, töùc laø raïng ñoâng; cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùi ñi tröôùc vaø ñieàm baùo tröôùc Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh sanh khôûi chính laø söï thaønh töïu giôùi haïnh.  

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu giôùi haïnh, thôøi chôø ñôïi raèng... (nhö kinh treân, vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát). 

51.III. Öôùc Muoán (1) (Chanda) (S.v,30) 

1-2) ... Töùc laø söï ñaày ñuû öôùc muoán (chanda-sampadaø) ... (nhö kinh treân, vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát). 

52-54.IV.VI. Ngaõ, Kieán, Khoâng Phoùng Daät. (1) (S.v,30) 

(Ñaày ñuû ngaõ... ñaày ñuû kieán... ñaày ñuû khoâng phoùng daät, vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát)... 

55.VII. Nhö Lyù (1) (Yoniso). (S.v,31) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc maët trôøi moïc, töùc laø raïng ñoâng; cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh sanh khôûi chính laø ñaày ñuû nhö lyù taùc yù (yonisomana-sikaørasampadaø). 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù naøy, thôøi chôø ñôïi raèng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo taùm ngaønh seõ ñöôïc sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh, lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

II. Nhieáp Phuïc Tham (Raøgavinaya). 

56.VIII. Baïn Höõu Vôùi Thieän (2) (S.v,31) 

1) ... 

2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc vaø ñieàm töôùng baùo tröôùc maët trôøi moïc... chính laø baïn höõu vôùi thieän. 

3) Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laøm baïn höõu vôùi thieän, thôøi chôø ñôïi raèng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh?  

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si... tu taäp chaùnh ñònh, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laøm baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

57.IX. Gíôùi Haïnh (2) (S.v,31) 

1-2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc... chính laø söï thaønh töïu giôùi haïnh... (nhö treân). 

58.X. Öôùc Muoán (2) (Chanda) (S.v,32) 

1-2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc... chính laø söï ñaày ñuû öôùc muoán... (nhö treân)... 

59.XI. Ngaõ (2) (S.v,32) 

1-2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc... chính laø söï ñaày ñuû ngaõ... (nhö treân)... 

60.XII. Kieán (2) (S.v,32) 

1-2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc... chính laø söï ñaày ñuû kieán... (nhö treân)... 

61.XIII. Khoâng Phoùng Daät (2) (S.v,32) 

1-2) ... chính laø söï ñaày ñuû khoâng phoùng daät... (nhö treân)...  

62.XIV. Nhö Lyù (2) (S.v,32) 

1) ... 

2)--...Naøy caùc Tyû-kheo, nhö caùi ñi tröôùc... chính laø söï ñaày ñuû nhö lyù taùc yù.  

3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù naøy, thôøi chôø ñôïi raèng Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù... tu taäp chaùnh ñònh vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si... Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

Taát caû ñeàu nhaân duyeân ôû Saøvatthi. 

I. Lieân Heä Ñeán Vieãn Ly 

63.I. Baïn Höõu Vôùi Thieän (1) (S.v,32) 

1) ... 

2)-- Coù moät phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, lôïi ích nhieàu cho Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc sanh khôûi. Theá naøo laø moät phaùp? Chính laø baïn höõu vôùi thieän. 

3) Vôùi Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh?  

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo laøm baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

64.II. Gíôùi Haïnh (1) (S.v,33) 

1) ... 

2) -- Coù moät phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, lôïi ích nhieàu cho Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh sanh khôûi. Vaø theá naøo laø moät phaùp lôïi ích nhieàu cho Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh sanh khôûi?... (nhö treân)... 

65.III. Öoùc Muoán (1) (S.v,33) 

1-2) ... töùc laø ñaày ñuû öôùc muoán... 

66.IV. Ngaõ (1) (S.v,33) 

1-2) ... töùc laø ñaày ñuû ngaõ... 

67.V. Kieán (1) (S.v,33) 

1-2) ... töùc laø ñaày ñuû kieán... 

68.VI. Khoâng Phoùng Daät (1) (S.v,33) 

1-2) ... töùc laø ñaày ñuû khoâng phoùng daät... 

69.VII. Nhö Lyù (1) (S.v,33) 

1-2) ... töùc laø ñaày ñuû nhö lyù taùc yù... 

3) Vôùi caùc Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, ñöôïc chôø ñôïi laø Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh?  

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo ñaày ñuû nhö lyù taùc yù, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

II. Nhieáp Phuïc Tham 

70.VIII. Baïn Höõu Vôù`i Thieän (2). Cho ñeán  

76.XVI. Nhö Lyù (2) (S.v,34-35) 

1) ÔÛ Saøvatthi... 

(Hoaøn toaøn gioáng nhö töø soá 63 ñeán soá 69). 

Taát caû ñeàu nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

I. Lieân heä Ñeán Vieãn Ly 

77.I. Baïn Höõu Vôùi Thieän (1) (S.v,35) 

1) ... 

2) -- Ta khoâng thaáy moät phaùp naøo khaùc, do phaùp aáy, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh chöa khôûi leân ñöôïc sanh khôûi, hay Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh khôûi leân roài ñöôïc ñi ñeán tu taäp sung maõn. Phaùp aáy töùc laø baïn höõu vôùi thieän. 

3) Vôùi Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, naøy caùc Tyû-kheo, thôøi ñöôïc chôø ñôïi Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

78-83.II-VII. (S.v,36) 

(Nhö caùc ñoaïn tröôùc vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát). 

II. Nhieáp Phuïc Tham 

84.VIII. Baïn Höõu Vôùi Thieän (2) (S.v,37) 

1) ... 

2) -- Ta khoâng thaáy moät phaùp naøo khaùc, naøy caùc Tyû-kheo, do phaùp aáy, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho vieân maõn. Chính laø baïn höõu vôùi thieän.  

3) Vôùi Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc tu taäp, Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh? 

4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si... tu taäp chaùnh ñònh vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo baïn höõu vôùi thieän, tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh vaø laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh. 

85-90.II-VII. (S.v,37) 

(Nhö nhöõng ñoaïn tröôùc vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát). 

Haèng Haø Löôïc Thuyeát 

Taát caû ñeàu nhaân duyeân ôû Saøvatthi... 

I. Lieân Heä Ñeán Vieãn Ly 

91.I. Phöông Ñoâng (1) (S.v,38) 

1) ... 

2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, soâng Haèng thieân veà höôùng Ñoâng, höôùng veà höôùng Ñoâng, xuoâi veà höôùng Ñoâng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà Nieát-baøn. Naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà Nieát-baøn? 

3) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp chaùnh ñònh lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy laø Tyû-kheo tu taäp Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, laøm cho sung maõn Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà Nieát-baøn. 

92-96.II-VI. Höôùng Ñoâng (2-6) (S.v,38-39) 

(Nhö kinh 91, chæ khaùc teân caùc con soâng Yamunaø, Aciiravatii, Sarabuu, Mahii, caùc soâng lôùn nhö caùc soâng Haèng, Yamunaø, Aciiravattii, Sarabhuu, Mahii...) 

97-102.VII-XII. Bieån (1-6) (S.v,39-40) 

(Nhö caùc kinh 91-96, chæ khaùc, ôû ñaây laø höôùng veà bieån, khoâng phaûi höôùng veà höôùng Ñoâng). 

II. Nhieáp Phuïc Tham 

103-108.I-VI. Höôùng Ñoâng (1-6) (S.v,40) 

109-114.VII-XII. Bieån (1-6) (S.v,40) 

1-2) ... 

3) -- ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc tham, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc saân, vôùi cöùu caùnh laø nhieáp phuïc si... (nhö treân vôùi nhöõng thay ñoåi caàn thieát) ... 

III. Nhaäp Vaøo Baát Töû (Amatogadha) 

115-120.I-VI. Höôùng Ñoâng (1-6) (S.v,41) 

121-126.VII-XII. Bieån (1-6) (S.v,41) 

1-2) ... 

3)-- ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp chaùnh tri kieán, nhaäp vaøo baát töû, höôùng veà baát töû, cöùu caùnh laø baát töû.