Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [Home Page]
Töông Öng Giaùc Chi (a)1.I. Tuyeát Sôn (S.v,63) 1-2) Nhaân duyeân ôû Saøvatthi ... Theá Toân noùi nhö sau : 3) -- Y cöù vaøo vua nuùi Tuyeát sôn, naøy caùc Tyû-kheo, caùc loaøi raén lôùn taêng tröôûng töï thaân, thaâu hoaïch söùc maïnh. ÔÛ ñaáy, khi chuùng taêng tröôûng töï thaân, thaâu hoaïch söùc maïnh, chuùng ñi xuoáng caùc hoà nhoû. Sau khi xuoáng caùc hoà nhoû, chuùng ñi xuoáng caùc hoà lôùn. Sau khi ñi xuoáng caùc hoà lôùn, chuùng ñi xuoáng caùc soâng nhoû. Sau khi ñi xuoáng caùc soâng nhoû, chuùng ñi xuoáng caùc soâng lôùn. Sau khi ñi xuoáng caùc soâng lôùn, chuùng ñi ra bieån, ra ñaïi döông. Taïi ñaáy, thaân cuûa chuùng ñöôïc to lôùn vaø quaûng ñaïi hôn. 4) Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi, ñaït ñöôïc söï to lôùn, söï quaûng ñaïi trong caùc phaùp. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi, ñaït ñöôïc söï to lôùn, söï quaûng ñaïi trong caùc phaùp? 5) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Tyû-kheo tu taäp traïch phaùp giaùc chi... tu taäp tinh taán giaùc chi... tu taäp hyû giaùc chi... tu taäp khinh an giaùc chi... tu taäp ñònh giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. 6) Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi, ñaït ñöôïc söï to lôùn, söï quaûng ñaïi trong caùc phaùp. 2.II. Thaân (S.v,64) I 1-2) Taïi Saøvatthi... 3) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi thaân naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, naêm trieàn caùi y cöù moùn aên, duyeân moùn aên ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. 4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi duïc tham (kaømacchanda) chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi duïc tham ñaõ sanh ñöôïc taêng tröôûng, quaûng ñaïi? Naøy caùc Tyû-kheo, coù tònh töôùng (subhanimittam), ôû ñaây, neáu phi nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi tònh töôùng naøy laø moùn aên khieán cho duïc tham chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi duïc tham ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 5) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi saân chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi saân ñaõ sanh khieán ñöôïc taêng tröôûng, quaûng ñaïi? Naøy caùc Tyû-kheo, coù ñoái ngaïi töôùng (patighanimittam). ÔÛ ñaây, neáu phi nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi ñoái ngaïi töôùng naøy laø moùn aên khieán cho saân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi saân ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 6) Naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi hoân traàm thuïy mieân chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi? Naøy caùc Tyû-kheo, coù söï khoâng haân hoan, bieáng nhaùc (tandi), ueå oaûi (vijambhitaø), aên quaù no, taâm ruït reø (linaøttam). ÔÛ ñaây, neáu phi nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi chính laø moùn aên khieán cho hoân traàm thuïy mieân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 7) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi traïo hoái chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi traïo hoái ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi? Naøy caùc Tyû-kheo, coù taâm khoâng ñöôïc tònh chæ. ÔÛ ñaây, neáu phi nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi chính laø moùn aên khieán cho traïo hoái chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi traïo hoái ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 8) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi nghi chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi nghi ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi? Naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng phaùp laøm truù xöù cho nghi hoaëc. ÔÛ ñaây, neáu phi nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi chính caùc phaùp naøy laø moùn aên khieán cho nghi hoaëc chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi nghi hoaëc ñaõ sanh khieán cho taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 9) Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi thaân naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên maø ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, naêm trieàn caùi y cöù moùn aên, duyeân moùn aên maø ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. II 10) Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi thaân naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên maø ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên maø ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. 11) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi nieäm giaùc chi chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi nieäm giaùc chi ñaõ sanh khôûi ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn? Coù caùc phaùp, naøy caùc Tyû-kheo, laøm truù xöù cho nieäm giaùc chi. ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho nieäm giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi nieäm giaùc chi ñaõ sanh khôûi khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 12) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi traïch phaùp giaùc chi chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi traïch phaùp giaùc chi ñaõ sanh ñöôïc tu taäp vaø laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù caùc thieän phaùp vaø baát thieän phaùp, coù caùc phaùp ñaùng chæ trích vaø khoâng ñaùng chæ trích, coù caùc phaùp lieät vaø thaéng, coù caùc phaùp ñen vaø traéng (kanhaøsukkasa-ppatibhaøgaø). ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho traïch phaùp giaùc chi chöa sanh khôûi ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi traïch phaùp giaùc chi ñaõ sanh khôûi khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 13) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi tinh taán giaùc chi chöa sanh laøm cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi tinh taán giaùc chi ñaõ sanh khôûi ñöôïc tu taäp vaø laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù phaùt caàn giôùi (aørambhadhaøtu), tinh caàn giôùi (mikkamadhaøtu), caàn doõng giôùi (parakkamadhaøtu). ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho tinh taán giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi tinh taán giaùc chi ñaõ sanh khôûi khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 14) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi hyû giaùc chi chöa sanh khieán cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi hyû giaùc chi ñaõ sanh khôûi ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng phaùp laøm truù xöù cho hyû giaùc chi. ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho vieân maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho hyû giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi hyû giaùc chi ñaõ sanh khôûi khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 15) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi khinh an giaùc chi chöa sanh khieán cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi khinh an giaùc chi ñaõ sanh khôûi ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù thaân khinh an, taâm khinh an. ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho sung maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho khinh an giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi khinh an giaùc chi ñaõ sanh khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 16) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi ñònh giaùc chi chöa sanh khieán cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi ñònh giaùc chi ñaõ sanh ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù tònh chæ töôùng, baát loaïn töôùng. ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho vieân maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho ñònh giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi ñònh giaùc chi ñaõ sanh khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. 17) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, moùn aên naøo ñoái vôùi xaû giaùc chi chöa sanh khieán cho sanh khôûi; hay ñoái vôùi xaû giaùc chi ñaõ sanh ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn? Naøy caùc Tyû-kheo, coù caùc phaùp laøm truù xöù cho xaû giaùc chi. ÔÛ ñaây, neáu nhö lyù taùc yù ñöôïc laøm cho vieân maõn, thôøi ñaây laø moùn aên khieán cho xaû giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; hay ñoái vôùi xaû giaùc chi ñaõ sanh khieán cho ñöôïc tu taäp, laøm cho vieân maõn. Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi thaân naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi naøy y cöù moùn aên, duyeân moùn aên maø ñöôïc an truù; khoâng coù moùn aên thì khoâng an truù. 3.III. Giôùi (S.v,67) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng Tyû-kheo naøo cuï tuùc giôùi, cuï tuùc ñònh, cuï tuùc tueä, cuï tuùc giaûi thoaùt, cuï tuùc giaûi thoaùt tri kieán, Ta noùi raèng ai thaáy caùc Tyû-kheo aáy thì coù raát nhieàu lôïi ích. 3) Ai nghe caùc Tyû-kheo aáy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng coù raát nhieàu lôïi ích. Ai yeát kieán caùc Tyû-kheo aáy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng coù raát nhieàu lôïi ích. Ai thaân caän caùc Tyû-kheo aáy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng coù raát nhieàu lôïi ích. Ai nhôù nghó ñeán caùc Tyû-kheo aáy, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng coù raát nhieàu lôïi ích. Ai tuøy thuaän caùc Tyû-kheo aáy xuaát gia, naøy caùc Tyû-kheo, Ta noùi raèng coù raát nhieàu lôïi ích. 4) Vì sao? Naøy caùc Tyû-kheo, khi nghe phaùp töø caùc Tyû-kheo nhö vaäy, vò naøo soáng vieãn ly (vupakattho), ñöôïc hai söï vieãn ly : vieãn ly veà thaân vaø vieãn ly veà taâm. Vò soáng vieãn ly nhö vaäy thì seõ tuøy nieäm (anussarati) phaùp aáy, tuøy taàm phaùp aáy. 5) Naøy caùc Tyû-kheo, trong khi Tyû-kheo soáng vieãn ly nhö vaäy, tuøy nieäm, tuøy taàm phaùp aáy; trong luùc aáy, nieäm giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi; trong khi aáy, nhôø tu taäp, nieäm giaùc chi ñi ñeán vieân maõn. Vò aáy truù vôùi chaùnh nieäm nhö vaäy, vôùi trí tueä quyeát traïch, tö saùt, thaønh töïu quaùn saùt phaùp aáy. 6) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo soáng chaùnh nieäm nhö vaäy, vôùi trí tueä quyeát traïch, tö saùt vaø ñi ñeán quaùn saùt phaùp aáy; trong khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, traïch phaùp giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp traïch phaùp giaùc chi; trong khi aáy, nhôø tu taäp, traïch phaùp giaùc chi ñi ñeán vieân maõn. Trong khi vò aáy vôùi trí tueä quyeát traïch, tö saùt vaø thaønh töïu quaùn saùt phaùp aáy, thôøi tinh taán, khoâng thuï ñoäng (asallinam) baét ñaàu phaùt khôûi nôi vò aáy. 7) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vôùi trí tueä quyeát traïch, tö saùt vaø thaønh töïu quaùn saùt phaùp aáy, thôøi tinh taán, khoâng thuï ñoäng baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp tinh taán giaùc chi; trong khi aáy, nhôø tu taäp, tinh taán giaùc chi ñi ñeán vieân maõn. Vôùi vò tinh caàn, tinh taán, hyû khoâng lieân heä ñeán vaät chaát (piti niraømisaø) khôûi leân. 8) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tinh caàn, tinh taán, hyû khoâng lieân heä ñeán vaät chaát khôûi leân; trong khi aáy, hyû giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp hyû giaùc chi; trong khi aáy, nhôø tu taäp, hyû giaùc chi ñi ñeán vieân maõn. Vôùi vò coù yù hoan hyû, thaân ñöôïc khinh an, taâm ñöôïc khinh an. 9) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vôùi yù hoan hyû, thaân ñöôïc khinh an, taâm ñöôïc khinh an; trong khi aáy, khinh an giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp khinh an giaùc chi; trong khi aáy, nhôø tu taäp, khinh an giaùc chi ñi ñeán vieân maõn. Vôùi vò coù thaân khinh an, laïc hieän höõu. Vôùi vò coù laïc, taâm ñöôïc ñònh tónh. 10) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo coù thaân khinh an, ñöôïc an laïc, taâm ñöôïc ñònh tónh; trong khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, ñònh giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp ñònh giaùc chi; trong khi aáy, ñònh giaùc chi nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. Vò aáy vôùi taâm ñònh tónh nhö vaäy, kheùo truù xaû nhìn (söï vaät) (saødhukam ajjhupekkhitaø). 11) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo vôùi taâm ñònh tónh, kheùo truù xaû nhìn (söï vaät) nhö vaäy; trong khi aáy, naøy caùc Tyû-kheo, xaû giaùc chi baét ñaàu phaùt khôûi trong Tyû-kheo aáy. Trong khi Tyû-kheo tu taäp xaû giaùc chi; trong khi aáy, xaû giaùc chi nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. 12) Naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, thôøi baûy quaû, baûy lôïi ích ñöôïc chôø ñôïi. Theá naøo laø baûy quaû, baûy lôïi ích? 13) Ngay trong hieän taïi, laäp töùc (patihacca) thaønh töïu ñöôïc (chaùnh) trí; neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí, thôøi khi laâm chung, thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí. 14) Neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí; neáu khi laâm chung, khoâng thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí, thôøi sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, chöùng ñöôïc Trung gian Baùt-nieát-baøn (antaraøparinibbaøyii). 15) Neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí; neáu khi laâm chung, khoâng thaønh töïu ñöôïc chaùnh trí; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Trung gian baùt Nieát-baøn, thôøi sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, chöùng ñöôïc Toån haïi (upahacca) Baùt-nieát-baøn. 16) Neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng chöùng ñöôïc chaùnh trí; neáu khi laâm chung, khoâng chöùng ñöôïc chaùnh trí; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Trung gian Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Toån haïi Baùt-nieát-baøn, thôøi sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàm kieát söû, chöùng ñöôïc Voâ haønh Baùt-nieát-baøn (asankhaøraparinibbaøyii) 17) Neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng thaønh töïu chaùnh trí; neáu khi laâm chung, khoâng chöùng ñöôïc chaùnh trí; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Trung gian Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn dieät ñöôïc naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Toån haïi Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Voâ haønh Baùt-nieát-haøn; thôøi sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, chöùng ñöôïc Höõu haønh Baùt-nieát-baøn. 18) Neáu ngay trong hieän taïi, laäp töùc khoâng thaønh töïu chaùnh trí; neáu khi laâm chung, khoâng chöùng ñöôïc chaùnh trí; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Trung gian Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn dieät naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Toån haïi baùt Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Voâ haønh Baùt-nieát-baøn; neáu sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, khoâng chöùng ñöôïc Höõu haønh Baùt-nieát-baøn; thôøi sau khi ñoaïn taän naêm haï phaàn kieát söû, vò aáy laø baäc thöôïng löu (uddhamsoto), ñaït ñöôïc Saéc cöùu caùnh thieân. 19) Naøy caùc Tyû-kheo, do tu taäp baûy giaùc chi nhö vaäy, do laøm cho sung maõn nhö vaäy neân ñöôïc chôø ñôïi baûy quaû naøy, baûy lôïi ích naøy. 4.IV. Chuyeån (Vatta) (S.v,70) 1) Moät thôøi, Toân giaû Saøriputta truù ôû Saøvatthi, taïi Thaéng Laâm, vöôøn oâng Anaøthapindika. 2) Taïi ñaây, Toân giaû Saøriputta goïi caùc Tyû-kheo: -- Chö Hieàn giaû Tyû-kheo. -- Thöa Hieàn giaû. Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Saøriputta. Toân giaû Saøriputta noùi nhö sau : 3) -- Naøy chö Hieàn, coù baûy giaùc chi naøy. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi, traïch phaùp giaùc chi, tinh taán giaùc chi, hyû giaùc chi, khinh an giaùc chi, ñònh giaùc chi, xaû giaùc chi. Naøy chö Hieàn, ñoù laø baûy giaùc chi naøy. 4) Ñoái vôùi baûy giaùc chi naøy, naøy chö Hieàn, ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi saùng, trong giaùc chi aáy, ta an truù vaøo buoåi saùng. Ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi tröa, trong giaùc chi aáy, ta an truù vaøo buoåi tröa. Ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi chieàu, trong giaùc chi aáy, ta an truù vaøo buoåi chieàu. 5) Neáu laø nieäm giaùc chi hieän höõu trong ta, naøy chö Hieàn, ta roõ bieát ñöôïc giaùc chi aáy laø voâ löôïng trong ta, giaùc chi aáy laø kheùo phaùt khôûi trong ta, vaø giaùc chi aáy an truù trong ta, ta roõ bieát laø coù an truù. Neáu giaùc chi aáy töø boû ta, ta roõ bieát giaùc chi aáy töø boû ta vì nhaân duyeân naøy. 6-10) ... (nhö treân, vôùi caùc giaùc chi khaùc) ... 11) Neáu laø xaû giaùc chi hieän höõu trong ta, naøy chö Hieàn, ta roõ bieát ñöôïc giaùc chi aáy laø voâ löôïng trong ta, giaùc chi aáy laø kheùo phaùt khôûi trong ta, vaø giaùc chi aáy an truù trong ta, ta roõ bieát laø coù an truù. Neáu giaùc chi aáy töø boû ta, ta roõ bieát giaùc chi aáy töø boû ta vì nhaân duyeân naøy. 12) Ví nhö, naøy chö Hieàn, hoøm aùo cuûa vua hay vò ñaïi thaàn cuûa vua ñaày nhöõng loaïi aùo coù maøu saéc sai bieät. Neáu vò aáy muoán maëc loaïi aùo naøo vaøo buoåi saùng, vò aáy maëc loaïi aáy vaøo buoåi saùng. Neáu muoán maëc loaïi aùo naøo vaøo buoåi tröa, vò aáy maëc loaïi aùo aáy vaøo buoåi tröa. Neáu muoán maëc loaïi aùo naøo vaøo buoåi chieàu, vò aáy maëc loaïi aùo aáy vaøo buoåi chieàu. 13) Cuõng vaäy, naøy chö Hieàn, ñoái vôùi baûy giaùc chi naøy, ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi saùng, trong giaùc chi aáy ta an truù vaøo buoåi saùng. Ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi tröa, trong giaùc chi aáy ta an truù vaøo buoåi tröa. Ñoái vôùi giaùc chi naøo ta muoán an truù vaøo buoåi chieàu, ta an truù giaùc chi aáy vaøo buoåi chieàu. 14) Neáu laø nieäm giaùc chi hieän höõu trong ta, naøy chö Hieàn, ta roõ bieát... (nhö treân ñoaïn soá 5) 15-19) ... (nhö treân ñoaïn soá 6-10) 20) Neáu laø xaû giaùc chi... (nhö treân ñoaïn soá11) 5.V. Vò Tyû-Kheo (S.v,72) 1) ... 2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán... ngoài xuoáng moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân : --"Giaùc chi, giaùc chi", baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø nhö vaäy. Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø giaùc chi? -- Naøy Tyû-kheo, chuùng ñöa ñeán giaùc ngoä, do vaäy, chuùng ñöôïc goïi laø caùc giaùc chi. 3) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. 4) Do vò aáy tu taäp baûy giaùc chi naøy, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi duïc laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi höõu laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt khoûi voâ minh laäu. Trong söï giaûi thoaùt, trí khôûi leân : "Ta ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt". Vò aáy bieát roõ : "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 5) Chuùng ñöa ñeán giaùc ngoä, naøy Tyû-kheo, neân chuùng ñöôïc goïi laø giaùc chi. 6.VI. Kundaliya (Ngöôøi ñeo voøng tai) (S.v,73) 1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøketa, taïi röøng Ancana, vöôøn Loäc Uyeån. 2) Roài du só Kundaliya ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu lieàn ngoài xuoáng moät beân. Ngoài moät beân, du só Kundaliya baïch Theá Toân : 3) -- Thöa Toân giaû Gotama, toâi soáng gaàn khu vöôøn, giao du vôùi hoäi chuùng. Sau khi aên buoåi saùng xong, thöa Toân giaû Gotama, nhö sau laø sôû haønh (aøcaøra) cuûa toâi. Toâi boä haønh, toâi du haønh, töø khoùm vöôøn naøy qua khoùm vöôøn khaùc, töø khu vöôøn naøy qua khu vöôøn khaùc. Taïi ñaáy, toâi thaáy moät soá Sa-moân, Baø-la-moân luaän baøn veà lôïi ích thoaùt ly caùc tranh luaän (itivaødapamokkaønisamsam) vaø lôïi ích caät vaán (upaørambhaønisamsam). Coøn Toân giaû Gotama soáng coù lôïi ích gì? -- Naøy Kundaliya, Nhö Lai coù quaû lôïi ích cuûa minh vaø giaûi thoaùt (vòjjaøvimuttiphalaø- nisamsam). 4) -- Nhöng thöa Toân giaû Gotama, nhöõng phaùp naøo ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn khieán cho minh vaø giaûi thoaùt ñöôïc vieân maõn? -- Naøy Kundaliya, baûy giaùc chi ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho minh vaø giaûi thoaùt ñöôïc vieân maõn. 5) -- Nhöng thöa Toân giaû Gotama, nhöõng phaùp naøo ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho baûy giaùc chi ñöôïc vieân maõn? -- Naøy Kundaliya, boán nieäm xöù ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho baûy giaùc chi ñöôïc vieân maõn. 6) -- Nhöng thöa Toân giaû Gotama, nhöõng phaùp naøo ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho boán nieäm xöù ñöôïc vieân maõn? -- Naøy Kundaliya, ba thieän haønh (sucaritaøni) ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho boán nieäm xöù ñöôïc vieân maõn. 7) -- Nhöng thöa Toân giaû Gotama, nhöõng phaùp naøo ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho ba thieän haønh ñöôïc vieân maõn? -- Naøy Kundaliya, hoä trì caên ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, khieán cho ba thieän haønh ñöôïc vieân maõn. Nhöng naøy Kundaliya, hoä trì caên tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, khieán cho ba thieän haønh ñöôïc vieân maõn? 8) ÔÛ ñaây, naøy Kundaliya, Tyû-kheo khi maét thaáy saéc khaû yù khoâng coù tham tröôùc, khoâng coù hoan hyû, khoâng ñeå tham duïc (raøga) khôûi leân. Thaân cuûa vò aáy ñöôïc an truù, taâm an truù, noäi phaàn kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt. Vaø khi maét thaáy saéc khoâng khaû yù, khoâng coù tuyeät voïng (manku), taâm khoâng coù dao ñoäng, yù khoâng coù chaùn naûn (aødìnamaønaso), taâm khoâng coù töùc toái (avyaøpannaøcetaso). Thaân cuûa vò aáy ñöôïc an truù, taâm ñöôïc an truù, noäi phaàn kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt. 9-12) Laïi nöõa, naøy Kundaliya, Tyû-kheo khi tai nghe tieáng... muõi ngöûi höông... löôõi neám vò... thaân caûm xuùc... 13) Laïi nöõa, naøy Kundaliya, Tyû-kheo khi yù bieát phaùp khaû yù, khoâng tham tröôùc, khoâng coù hoan hyû, khoâng ñeå tham duïc khôûi leân. Thaân cuûa vò aáy ñöôïc an truù, taâm an truù, noäi phaàn kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt. Vaø Tyû-kheo khi yù bieát phaùp khoâng khaû yù, khoâng coù tuyeät voïng, taâm khoâng coù dao ñoäng, yù khoâng coù chaùn naûn, taâm khoâng coù töùc toái. Thaân cuûa vò aáy ñöôïc an truù, taâm ñöôïc an truù, noäi phaàn kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt. 14) Naøy Kundaliya, khi naøo Tyû-kheo, maét thaáy saéc, ñoái vôùi saéc khaû yù hay khoâng khaû yù, thaân ñöôïc an truù, taâm ñöôïc an truù, noäi phaàn ñöôïc kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt... khi tai nghe tieáng... khi muõi ngöûi höông... khi löôõi neám vò... khi thaân caûm xuùc... khi yù bieát phaùp, ñoái vôùi caùc phaùp khaû yù hay khoâng khaû yù, thaân ñöôïc an truù, taâm ñöôïc an truù, noäi phaàn ñöôïc kheùo an truù, kheùo giaûi thoaùt. Naøy Kundaliya, hoä trì caên ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khieán cho ba thieän haønh ñöôïc vieân maõn. 15) Vaø naøy Kundaliya, ba thieän haønh ñöôïc tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, khieán cho boán nieäm xöù ñöôïc vieân maõn? ÔÛ ñaây, naøy Kundaliya, Tyû-kheo ñoaïn taän thaân aùc haønh, tu taäp thaân thieän haønh; ñoaïn taän khaåu aùc haønh, tu taäp khaåu thieän haønh; ñoaïn taän yù aùc haønh, tu taäp yù thieän haønh. Naøy Kundaliya, ba thieän haønh ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khieán cho boán nieäm xöù ñöôïc vieân maõn. 16) Vaø naøy Kundaliya, boán nieäm xöù ñöôïc tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, khieán cho baûy giaùc chi ñöôïc vieân maõn? ÔÛ ñaây, naøy Kundaliya, Tyû-kheo soáng quaùn thaân treân thaân, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc tham öu ôû ñôøi, quaùn thoï treân caùc thoï... quaùn taâm treân caùc taâm... quaùn phaùp treân caùc phaùp, nhieät taâm, tænh giaùc, chaùnh nieäm, nhieáp phuïc tham öu ôû ñôøi. Naøy Kundaliya, boán nieäm xöù ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy khieán cho baûy giaùc chi ñöôïc vieân maõn. 17) Vaø naøy Kundaliya, baûy giaùc chi ñöôïc tu taäp nhö theá naøo, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö theá naøo, khieán cho minh vaø giaûi thoaùt ñöôïc vieân maõn? ÔÛ ñaây, naøy Kundaliya, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Naøy Kundaliya, baûy giaùc chi ñöôïc tu taäp nhö vaäy, ñöôïc laøm cho sung maõn nhö vaäy, khieán cho minh vaø giaûi thoaùt ñöôïc vieân maõn. 18) Khi ñöôïc noùi vaäy, du só Kundaliya baïch Theá Toân : -- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama... töø nay cho ñeán troïn ñôøi con xin quy ngöôõng. 7. VII Noùc Nhaø (S. v, 75) 1-2) ... 3) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùc caây ñaø, caây keøo cuûa ngoâi nhaø coù noùc nhoïn; taát caû caây ñaø, caây keøo aáy ñeàu thieân veà noùc nhoïn, höôùng veà noùc nhoïn, xuoâi veà noùc nhoïn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà Nieát-baøn. 4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp baûy giaùc chi nhö theá naøo, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi nhö theá naøo, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà Nieát-baøn? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû; tu taäp traïch phaùp giaùc chi... tu taäp tinh taán giaùc chi... tu taäp hyû giaùc chi... tu taäp khinh an giaùc chi... tu taäp ñònh giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi, thieân veà Nieát-baøn, höôùng veà Nieát-baøn, xuoâi veà veà Nieát-baøn. 8.VIII. Upavaøna (S.v,76) 1) Moät thôøi Toân giaû Upavaøna vaø Toân giaû Saøriputta soáng ôû Kosambi, taïi vöôøn Ghosita. 2) Roài Toân giaû Saøriputta, vaøo buoåi chieàu, töø choã Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán Toân giaû Upavaøna; sau khi ñeán, noùi leân vôùi Toân giaû Upavaøna nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu lieàn ngoài xuoáng moät beân. Ngoài moät beân, Toân giaû Saøriputta noùi vôùi Toân giaû Upavaøna. 3)-- Thöa Hieàn giaû Upavaøna, Tyû-kheo coù theå bieát ñöôïc chaêng, do töï mình nhö lyù taùc yù, baûy giaùc chi ñöôïc kheùo an truù trong ta, ñöa ñeán laïc truù? 4) -- Thöa Hieàn giaû Saøriputta, Tyû-kheo coù theå bieát ñöôïc, do töï mình nhö lyù taùc yù, baûy giaùc chi ñöôïc kheùo baét ñaàu trong ta, ñöa ñeán laïc truù. Thöa Hieàn giaû, Tyû-kheo chæ baét ñaàu nieäm giaùc chi, bieát ñöôïc : "Taâm ta ñöôïc kheùo giaûi thoaùt. Hoân traàm thuïy mieân trong ta ñöôïc kheùo nhoå saïch. Traïo hoái trong ta ñöôïc kheùo ñieàu phuïc. Tinh taán ñaõ baét ñaàu trong ta. Laáy giaùc chi aáy laøm ñoái töôïng (atthikatvaø), ta duïng taâm taùc yù. Giaùc chi aáy khoâng coù thoái thaát (linaøm)"... Thöa Hieàn giaû, Tyû-kheo chæ baét ñaàu xaû giaùc chi, bieát ñöôïc : "Taâm ta ñöôïc kheùo giaûi thoaùt. Hoân traàm thuïy mieân trong ta ñöôïc kheùo nhoå saïch. Traïo hoái trong ta ñöôïc kheùo ñieàu phuïc. Tinh taán ñaõ baét ñaàu trong ta. Laáy giaùc chi aáy laøm ñoái töôïng, ta duïng taâm taùc yù. Giaùc chi aáy khoâng coù thoái thaát". Cuõng vaäy, thöa Hieàn giaû Saøriputta, Tyû-kheo coù theå bieát ñöôïc, do töï mình nhö lyù taùc yù, baûy giaùc chi ñöôïc kheùo an truù trong ta, ñöa ñeán laïc truù. 9.IX. Sanh (1) (S.v,77) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, coù baûy giaùc chi naøy chöa khôûi leân, neáu ñöôïc tu taäp, laøm cho sung maõn, coù theå khôûi leân. Nhöng khoâng theå khoâng coù söï hieän höõu cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Theá naøo laø baûy? 3) Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. Naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi naøy chöa khôûi leân, neáu ñöôïc tu taäp, laøm cho sung maõn, coù theå khôûi leân. Nhöng khoâng theå khoâng coù söï hieän höõu cuûa Nhö Lai, baäc A-la-haùn, Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. 10.X. Sanh (2) (S.v,77) 1) ... 2) -- Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, chöa khôûi leân, neáu ñöôïc tu taäp, laøm cho sung maõn, coù theå khôûi leân. Nhöng khoâng theå khoâng coù giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä. Theá naøo laø baûy? 3) Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, chöa khôûi leân, neáu ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, coù theå khôûi leân. Nhöng khoâng theå khoâng coù giôùi luaät cuûa baäc Thieän Theä.
11.I. Sanh Loaïi (S.v,78) 1) ... 2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, coù nhöõng loaïi höõu tình (paøna) theo boán cöû chæ, khi ñi, khi ñöùng, khi ngoài, khi naèm. Taát caû nhöõng sanh loaïi aáy y cöù vaøo ñaát, an truù vaøo ñaát; maø thöïc hieän boán cöû chæ. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo y cöù vaøo giôùi, an truù vaøo giôùi, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 12.II. Ví Duï Maët Trôøi (1) (S.v,78) 1) ... 2) -- Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi naøy laø ñieàm ñi tröôùc, laø töôùng baùo tröôùc maët trôøi saép moïc, töùc raïng ñoâng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùi naøy laø ñieàm ñi tröôùc, laø töôùng baùo tröôùc baûy giaùc chi sanh khôûi, töùc laø laøm baïn vôùi thieän. Tyû-kheo laøm baïn vôùi thieän, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi raèng : baûy giaùc chi seõ ñöôïc tu taäp, baûy giaùc chi seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø Tyû-kheo laøm baïn vôùi thieän, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, laø Tyû-kheo laøm baïn vôùi thieän, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 13.III. Ví Duï Maët Trôøi (2) (S.v,79) 1) ... 2) Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, caùi naøy laø ñieàm ñi tröôùc, laø töôùng baùo tröôùc maët trôøi saép moïc, töùc laø raïng ñoâng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, caùi naøy laø ñieàm ñi tröôùc, laø töôùng baùo tröôùc baûy giaùc chi sanh khôûi, töùc laø nhö lyù taùc yù. Tyû-kheo thaønh töïu nhö lyù taùc yù, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi raèng: baûy giaùc chi seõ ñöôïc tu taäp, baûy giaùc chi seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhö theá naøo laø Tyû-kheo nhö lyù taùc yù, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu nhö lyù taùc yù, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 14.IV. Beänh (1) (S.v,79) 1) Nhö vaày toâi nghe. Moät thôøi Theá Toân truù ôû Vöông Xaù, röøng Truùc Laâm, taïi choã nuoâi döôõng caùc con soùc. 2) Luùc baáy giôø, Toân giaû Kassapa truù ôû hang Pipphalì, bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh. 3) Roài Theá Toân, vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán Toân giaû Mahaø Kassapa; sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. 4) Ngoài xuoáng, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Mahaø Kassapa : -- Naøy Kassapa, OÂng coù kham nhaãn ñöôïc chaêng? OÂng coù chòu ñöïng ñöôïc chaêng? Coù phaûi khoå thoï giaûm thieåu, khoâng coù taêng tröôûng? Coù phaûi coù trieäu chöùng giaûm thieåu, khoâng coù taêng tröôûng? -- Baïch Theá Toân, con khoâng theå kham nhaãn, con khoâng theå chòu ñöïng. Khoå thoï kòch lieät taêng tröôûng nôi con, khoâng coù giaûm thieåu. Coù trieäu chöùng taêng tröôûng, khoâng coù giaûm thieåu. 5) -- Naøy Kassapa, baûy giaùc chi naøy do Ta chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi, naøy Kassapa, do Ta chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn... Xaû giaùc chi, naøy Kassapa, do Ta chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Baûy giaùc chi naøy, naøy Kassapa, do Ta chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. -- Thaät vaäy, baïch Theá Toân, chuùng laø giaùc chi. Thaät vaäy, baïch Thieän Theä, chuùng laø giaùc chi. 6) Theá Toân thuyeát nhö vaäy, Toân giaû Mahaø Kassapa hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy. Vaø Toân giaû Mahaø Kassapa ñöôïc thoaùt khoûi beänh aáy. Beänh aáy cuûa Toân giaû Mahaø Kassapa ñöôïc ñoaïn taän nhö vaäy. 15.V. Beänh (2) (S.v,80) 1-6) (Hoaøn toaøn gioáng kinh treân, chæ khaùc ñaây laø tröôøng hôïp ngaøi Mahaø Moggalaøna). 16.VI. Beänh (3) (S.v,81) 1) Moät thôøi Theá Toân ôû Vöông Xaù, röøng Truùc Laâm, taïi choã nuoâi döôõng caùc con soùc. 2) Luùc baáy giôø, Theá Toân bò beänh, khoå ñau, bò troïng beänh. 3) Roài Toân giaû Mahaø Cunda ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. 4) Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Mahaø Cunda ñang ngoài moät beân : -- Naøy Cunda, haõy thuyeát veà giaùc chi. 5) -- Baïch Theá Toân, coù baûy giaùc chi naøy do Theá Toân chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Theá naøo laø baûy? Baïch Theá Toân, nieäm giaùc chi do Theá Toân chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn... Baïch Theá Toân, xaû giaùc chi do Theá Toân chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Baïch Theá Toân, baûy giaùc chi naøy do Theá Toân chôn chaùnh thuyeát giaûng, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. -- Thaät vaäy, naøy Cunda, chuùng laø giaùc chi. Thaät vaäy, naøy Cunda, chuùng laø giaùc chi. 6) Toân giaû Mahaø Cunda thuyeát nhö vaäy, baäc Ñaïo Sö chaáp nhaän. Vaø Theá Toân thoaùt khoûi beänh aáy. Beänh aáy cuûa Theá Toân ñöôïc ñoaïn taän nhö vaäy. (Kinh Haùn Taïng: Taêng, Ñaïi 2,73la) 17.VII. Ñeán Bôø Beân Kia Hay Khoâng Coù Hôn Nöõa (S.v,81) 1) ... 2) -- Coù baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy qua bôø beân kia. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy qua bôø beân kia... Xaû giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy qua bôø beân kia. Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa töø bôø beân naøy qua bôø beân kia. 3) Theá Toân thuyeát nhö vaäy. Thieän Theä thuyeát nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm: 1) Ít thay laø nhöõng ngöôøi,18.VIII. Thoái Thaát (Virdddha) hay Taán Tu (Aradda) (S.v,82) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai thoái thaát baûy giaùc chi thì cuõng thoái thaát Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöa ñeán taän dieät khoå. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai taán tu baûy giaùc chi thì cuõng taán tu Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöa ñeán taän dieät khoå. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi,... xaû giaùc chi. 3) Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai thoái thaát hay taán tu baûy giaùc chi thì cuõng thoái thaát hay taán tu Thaùnh ñaïo Taùm ngaønh ñöa ñeán taän dieät khoå. 19.IX. Thaùnh (S.v,82) 1) ... 2) -- Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, thì seõ thaønh nhöõng thaùnh daãn ñoä. (Niyyaønikaø : Ñöa ñeán giaûi thoaùt), daét daãn ngöôøi sôû haønh chôn chaùnh ñoaïn dieät khoå ñau. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi... Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, neáu ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, thì seõ thaønh nhöõng thaùnh daãn ñoä, daét daãn ngöôøi sôû haønh chôn chaùnh ñoaïn dieät khoå ñau. 20.X. Nhaøm Chaùn (S.v,82) 1) ... 2) -- Coù baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán nhöùt höôùng nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi... Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán nhöùt höôùng nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn.
21.I. Giaùc (Bodhanaø) (S.v,83) 1) ... 2) Roài moät Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán... roài ngoài xuoáng moät beân. 3) Ngoài moät beân, Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân: -- "Giaùc chi, giaùc chi", baïch Theá Toân, ñöôïc noùi ñeán nhö vaäy. Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, ñöôïc goïi laø giaùc chi? -- Ñöa ñeán giaùc ngoä, naøy Tyû-kheo, neân ñöôïc goïi laø giaùc chi. 4) ÔÛ ñaây, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. 5) Ñöa ñeán giaùc ngoä, naøy Tyû-kheo, cho neân ñöôïc goïi laø giaùc chi. 22.II. Thuyeát Giaûng (Taïp 26,17 Ñaïi 2, 196a) (S.v,83) 1) ... 2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ thuyeát cho caùc OÂng veà baûy giaùc chi. Haõy laéng nghe. Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baûy giaùc chi? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. Naøy caùc Tyû-kheo, coù baûy giaùc chi naøy. 23.III. Truù Xöù (Thaønaø) (Taïp 26,71 Ñaïi 2, 190b) (S.v,84) 1) ... 2) -- Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho duïc vaø tham (kaømaraøga), naøy caùc Tyû-kheo, neân duïc tham (kaømacchanda) chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø duïc tham ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 3) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho saân, naøy caùc Tyû-kheo, neân saân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø saân ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 4) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho hoân traàm thuïy mieân, naøy caùc Tyû-kheo, neân hoân traàm thuïy mieân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 5) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho traïo hoái, naøy caùc Tyû-kheo, neân traïo hoái chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø traïo hoái ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 6) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho nghi hoaëc, naøy caùc Tyû-kheo, neân nghi hoaëc chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nghi hoaëc ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 7) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, neân nieäm giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nieäm giaùc chi ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 8) Do taùc yù, laøm cho sung maõn caùc phaùp truù xöù cho xaû giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, neân xaû giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø xaû giaùc chi ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 24.IV. Phi Nhö Lyù (Ayoniso) (Taïp 27, 14 Ñaïi 2, 195b) (S.v,84) 1) ... 2)-- Do phi nhö lyù taùc yù, naøy caùc Tyû-kheo, duïc tham (kaømacchanda) chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø duïc tham ñaõ sanh khôûi ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 3) ... saân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø saân ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 4) ... hoân traàm thuïy mieân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 5) ... traïo hoái chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø traïo hoái ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 6) ... nghi hoaëc chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nghi hoaëc ñaõ sanh ñi ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 7) ... vaø nieäm giaùc chi chöa sanh khoâng sanh khôûi; vaø nieäm giaùc chi ñaõ sanh bò ñoaïn dieät... xaû giaùc chi chöa sanh khoâng sanh khôûi; vaø xaû giaùc chi ñaõ sanh bò ñoaïn dieät. 8) ... Vaø naøy caùc Tyû-kheo, neáu nhö lyù taùc yù, duïc tham chöa sanh khoâng theå sanh khôûi; vaø duïc tham ñaõ sanh bò ñoaïn taän. 9) ... saân chöa sanh khoâng theå sanh khôûi; vaø saân ñaõ sanh bò ñoaïn taän. 10) ... hoân traàm thuïy mieân chöa sanh khoâng theå sanh khôûi; vaø hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh bò ñoaïn taän. 11) ... traïo hoái chöa sanh khoâng theå sanh khôûi; vaø traïo hoái ñaõ sanh bò ñoaïn taän. 12) ... nghi hoaëc chöa sanh khoâng theå sanh khôûi; vaø nghi hoaëc ñaõ sanh bò ñoaïn taän. 13) ... Do nhö lyù taùc yù, naøy caùc Tyû-kheo, nieäm giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nieäm giaùc chi ñaõ sanh, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn... xaû giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø xaû giaùc chi ñaõ sanh, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. 25.V.Khoâng Toån Giaûm (Aparihaøni) (1) (S.v,85) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ thuyeát cho caùc OÂng veà baûy phaùp khoâng toån giaûm. Haõy laéng nghe. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baûy phaùp khoâng toån giaûm? Töùc laø baûy giaùc chi. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng phaùp naøy laø baûy phaùp khoâng toån giaûm. 26.VI. Ñoaïn Taän (Khaya) (S.v,86) 1) ... 2) -- Con ñöôøng naøo, ñaïo loä naøo, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán ñoaïn taän khaùt aùi, haõy tu taäp con ñöôøng aáy, ñaïo loä aáy. 3) Vaø con ñöôøng naøo, ñaïo loä naøo, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán ñoaïn taän khaùt aùi? Töùc laø baûy giaùc chi. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. 4) Khi ñöôïc noùi vaäy, Toân giaû Udaøyi baïch Theá Toân : -- Tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, baïch Theá Toân, baûy giaùc chi ñöa ñeán ñoaïn taän khaùt aùi? 5) -- ÔÛ ñaây, naøy Udaøyi, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân. Ñoái vôùi vò tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân thì khaùt aùi ñöôïc ñoaïn taän. Do khaùt aùi ñöôïc ñoaïn taän neân nghieäp ñöôïc ñoaïn taän. Do nghieäp ñöôïc ñoaïn taän neân khoå ñöôïc ñoaïn taän. 6-11) ... traïch phaùp giaùc chi... tinh taán giaùc chi... hyû giaùc chi... khinh an giaùc chi... ñònh giaùc chi... 12) ÔÛ ñaây, Tyû-kheo tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân. Ñoái vôùi vò tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân thì khaùt aùi ñöôïc ñoaïn taän. Do khaùt aùi ñöôïc ñoaïn taän neân nghieäp ñöôïc ñoaïn taän. Do nghieäp ñöôïc ñoaïn taän neân khoå ñöôïc ñoaïn taän. 13) Nhö vaäy, naøy Udaøyi, do khaùt aùi ñoaïn taän neân nghieäp ñoaïn taän. Do nghieäp ñoaïn taän neân khoå ñoaïn taän. 27.VII. Ñoaïn Dieät (Taïp 27, 18 Ñaïi 2, 196a) (S.v,87) 1) ... 2) -- Con ñöôøng naøo, ñaïo loä naøo, naøy caùc Tyû-kheo, ñöa ñeán ñoaïn dieät khaùt aùi, haõy tu taäp con ñöôøng aáy, ñaïo loä aáy. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, con ñöôøng naøo, ñaïo loä naøo ñöa ñeán ñoaïn dieät khaùt aùi? Töùc laø baûy giaùc chi. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. 4) Tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi ñöa ñeán ñoaïn dieät khaùt aùi? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû,... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. 5) Tu taäp nhö vaäy, laøm cho sung maõn nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi ñöa ñeán ñoaïn dieät khaùt aùi. 28.VIII. Theå Nhaäp (Nibbedha). (S.v,87) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo, Ta seõ giaûng cho caùc OÂng con ñöôøng theå nhaäp phaàn (nibbedhabhaøgiyam). Haõy laéng nghe. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø con ñöôøng theå nhaäp phaàn? Töùc laø baûy giaùc chi. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. 4) Khi nghe noùi vaäy, Toân giaû Udaøyi baïch Theá Toân : -- Tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, baïch Theá Toân, baûy giaùc chi ñöa ñeán theå nhaäp? 5) -- ÔÛ ñaây, naøy Udaøyi, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân. Vò aáy nhôø taâm tu taäp nieäm giaùc chi, ñaâm thuûng ñöôïc (nibbijjhati), phaù vôõ ñöôïc (padaøleti) tham uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ; vò aáy ñaâm thuûng ñöôïc, phaù vôõ ñöôïc saân uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ; vò aáy ñaâm thuûng ñöôïc, phaù vôõ ñöôïc si uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ... Tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû, quaûng ñaïi, to lôùn, voâ löôïng, khoâng saân. Vò aáy nhôø taâm tu taäp xaû giaùc chi, ñaâm thuûng ñöôïc, phaù vôõ ñöôïc tham uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ; vò aáy ñaâm thuûng ñöôïc, phaù vôõ ñöôïc saân uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ; vò aáy ñaâm thuûng ñöôïc, phaù vôõ ñöôïc si uaån töø tröôùc chöa töøng bò ñaâm thuûng, töø tröôùc chöa töøng bò phaù vôõ. 6) Tu taäp nhö vaäy, laøm cho sung maõn nhö vaäy, naøy Udaøyi, baûy giaùc chi ñöa ñeán theå nhaäp. 29.IX. Moät Phaùp (S.v,88) 1) ... 2) -- Ta khoâng thaáy moät phaùp naøo khaùc, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán ñoaïn taän caùc phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû. Ñoù chính laø baûy giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi... xaû giaùc chi. 3) Tu taäp nhö theá naøo, laøm cho sung maõn nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi ñöa ñeán ñoaïn taän caùc phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly,... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Tu taäp nhö vaäy, laøm cho sung maõn nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, baûy giaùc chi ñöa ñeán ñoaïn taän caùc phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû. 4) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, theá naøo laø caùc phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû? Maét, naøy caùc Tyû-kheo, laø phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû. ÔÛ ñaây, khôûi leân caùc tham tröôùc (ajjhosanaø), sai söû, troùi buoäc (samyojanavinibandhaø) ... Y Ù laø phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû. ÔÛ ñaây, khôûi leân caùc tham tröôùc, sai söû, troùi buoäc. Nhöõng phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc goïi laø caùc phaùp coù khaû naêng sanh kieát söû. 30.X. Udaøyi (S.v,89) 1) Moät thôøi Theá Toân truù ôû giöõa nhöõng ngöôøi Sumbha, taïi moät thò traán cuûa nhöõng ngöôøi Sumbha teân laø Setaka. 2) Roài Toân giaû Udaøyi, ñi ñeán Theá Toân... ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Udaøyi baïch Theá Toân : 3) -- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân ! Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân ! Xuùc ñoäng nhieàu thay (bahukatam), baïch Theá Toân, laø loøng aùi moä, toân kính, loøng taøm vaø quí cuûa con ñoái vôùi Theá Toân. Baïch Theá Toân, tröôùc khi con coøn laø ngöôøi taïi gia, con khoâng coù nhieàu xuùc ñoäng (bahukata) ñoái vôùi Phaùp, khoâng coù nhieàu xuùc ñoäng ñoái vôùi Taêng. Nhöng, baïch Theá Toân, khi con caûm thaáy (sampassamaøno) loøng aùi moä, toân kính, loøng taøm vaø quí ñoái vôùi Theá Toân, thôøi con xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình. Vaø Theá Toân thuyeát phaùp cho con : "Ñaây laø saéc, ñaây laø saéc taäp khôûi, ñaây laø saéc ñoaïn dieät, ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán saéc ñoaïn dieät. Ñaây laø thoï, ñaây laø thoï taäp khôûi, ñaây laø thoï ñoaïn dieät... Ñaây laø thöùc, ñaây laø thöùc taäp khôûi, ñaây laø thöùc ñoaïn dieät, ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán thöùc ñoaïn dieät". 4) Roài, baïch Theá Toân, con ñi ñeán choã nhaø troáng, vaø trong khi tuøy quaùn (samparivattento) theo söï sanh dieät cuûa naêm thuû uaån naøy, con nhö thaät thaéng tri : "Ñaây laø khoå". Con nhö thaät thaéng tri: "Ñaây laø khoå taäp khôûi". Con nhö thaät thaéng tri: "Ñaây laø khoå dieät". Con nhö thaät thaéng tri : "Ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät". 5) Phaùp, baïch Theá Toân, ñöôïc con hoaøn toaøn chöùng tri (abhisamito). Con ñöôøng ñöôïc con chöùng ñaéc, con ñöôøng naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, seõ daét daãn con, vôùi söï an truù nhö vaäy, nhö vaäy, ñaït ñeán söï chöùng ñaéc nhö vaäy (tathattaøya). Nhôø vaäy, con seõ roõ bieát raèng: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Baïch Theá Toân, con chöùng ñöôïc nieäm giaùc chi. Nieäm naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, seõ daét daãn con, vôùi söï an truù nhö vaäy, nhö vaäy, ñaït ñeán söï chöùng ñaït nhö vaäy. Nhôø vaäy, con seõ roõ bieát ñöôïc raèng : "Sanh ñaõ taän... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa"... Con chöùng ñöôïc, baïch Theá Toân, xaû giaùc chi. Xaû naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, seõ daét daãn con, vôùi söï an truù nhö vaäy, nhö vaäy, ñaït ñeán söï chöùng ñaït nhö vaäy. Nhôø vaäy, con seõ roõ bieát raèng : "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, nhöõng vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Baïch Theá Toân, con ñöôøng naøy ñöôïc con chöùng ñaéc, con ñöôøng naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, seõ daét daãn con, vôùi söï an truù nhö vaäy, nhö vaäy, ñaït ñeán söï chöùng ñaït nhö vaäy. Nhôø vaäy, con seõ roõ bieát raèng : "Sanh ñaõ taän... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". 6) -- Laønh thay, laønh thay, naøy Udaøyi ! Con ñöôøng naøy, naøy Udaøyi, OÂng chöùng ñöôïc, con ñöôøng naøy ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn seõ daét daãn OÂng, vôùi söï an truù nhö vaäy, nhö vaäy, ñaït ñeán söï chöùng ñaït nhö vaäy. Nhôø vaäy, OÂng seõ roõ bieát raèng : "Sanh ñaõ taän... khoâng coøn trôû lui traïng thaùi naøy nöõa".
31.I.Thieän (1) (S.v,91) 1) ... 2) -- Phaøm coù nhöõng phaùp naøo, naøy caùc Tyû-kheo, döï phaàn veà thieän vaø baát thieän, nhöng thuoäc veà phaàn thieän, taát caû nhöõng phaùp aáy laáy khoâng phoùng daät laøm caên baûn, laáy khoâng phoùng daät laøm choã quy tuï; khoâng phoùng daät ñöôïc goïi laø toái thöôïng ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy. 3) Vôùi Tyû-kheo khoâng phoùng daät naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi raèng baûy giaùc chi seõ ñöôïc tu taäp, baûy giaùc chi seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng phoùng daät tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi? 4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo khoâng phoùng daät tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 32.II. Thieän (2) (S.v,91) 1) ... 2) -- Phaøm coù nhöõng phaùp naøo, naøy caùc Tyû-kheo, döï phaàn veà thieän vaø baát thieän, nhöng thuoäc veà phaàn thieän, taát caû nhöõng phaùp aáy laáy nhö lyù taùc yù laøm caên baûn, laáy nhö lyù taùc yù laøm choã quy tuï; nhö lyù taùc yù ñöôïc goïi laø toái thöôïng ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy. 3) Vôùi Tyû-kheo thaønh töïu nhö lyù taùc yù naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc chôø ñôïi raèng baûy giaùc chi seõ ñöôïc tu taäp, seõ ñöôïc laøm cho sung maõn. Vaø nhö theá naøo, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu nhö lyù taùc yù, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi? 4) ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo tu taäp nieäm giaùc chi... tu taäp xaû giaùc chi lieân heä ñeán vieãn ly, lieân heä ñeán ly tham, lieân heä ñeán ñoaïn dieät, höôùng ñeán töø boû. Nhö vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo thaønh töïu nhö lyù taùc yù, tu taäp baûy giaùc chi, laøm cho sung maõn baûy giaùc chi. 33.III. Caáu Ueá (1) (S.v,92) 1) ... 2) -- Naøy caùc Tyû-kheo coù naêm caáu ueá naøy ñoái vôùi vaøng. Do nhöõng caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm, khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn (pabhangu), vaø khoâng chaân chaùnh chòu söû duïng. 3) Saét, naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa vaøng. Do caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm... chòu söû duïng. 4) Ñoàng (loham), naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa vaøng. Do caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm... chòu söû duïng. 5) Thieác (tipu), naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa vaøng. Do caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm... 6) Chì (siisam), naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa vaøng. Do caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm... 7) Baïc (sajjhum), naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa vaøng. Do caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm, khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn, vaø khoâng chaân chaùnh chòu söû duïng. 8) Chính caáu ueá cuûa vaøng, naøy caùc Tyû-kheo, do nhöõng caáu ueá aáy, vaøng bò ueá nhieãm, khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn, vaø khoâng chaân chaùnh chòu söû duïng. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, coù naêm caáu ueá naøy cuûa taâm, chính nhöõng caáu ueá aáy khieán taâm bò ueá nhieãm, khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn, khoâng chaân chaùnh ñöôïc ñònh tænh ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. Theá naøo laø naêm? 9) Duïc tham (kaømachanda), naøy caùc Tyû-kheo, laø caáu ueá cuûa taâm. Do caáu ueá aáy, taâm bò ueá nhieãm, khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn, khoâng chaân chaùnh ñöôïc ñònh tænh ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. 10-13) ... (Vôùi saân, hoân traàm thuïy mieân, traïo hoái, nghi) 14) Nhöõng phaùp naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laø naêm caáu ueá cuûa taâm. Chính do nhöõng caáu ueá aáy, taâm khoâng coù nhu nhuyeán, khoâng coù kham nhaäm, khoâng coù choùi saùng, deã bò beå vuïn, vaø khoâng chaân chaùnh ñöôïc ñònh tænh ñeå ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc. 34.IV. Caùc Caáu Ueá (2) (Taïp 26,67, Ñaïi 2,189b) (S.v,93) 1) ... 2)-- Naøy caùc Tyû-kheo, coù baûy giaùc chi naøy khoâng chöôùng ngaïi, khoâng trieàn caùi, khoâng ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. Theá naøo laø baûy? 3) Coù nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng chöôùng ngaïi, khoâng trieàn caùi, khoâng ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt... Xaû giaùc chi khoâng chöôùng ngaïi, khoâng trieàn caùi, khoâng ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. 4) Naøy caùc Tyû-kheo, coù baûy giaùc chi naøy khoâng chöôùng ngaïi, khoâng trieàn caùi, khoâng ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. 35.V.Nhö Lyù (1) (S.v,93) 1) ... 2) -- Do phi nhö lyù taùc yù, naøy caùc Tyû-kheo, duïc tham (kaømacchando) chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø duïc tham ñaõ sanh ñöa ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 3) ... saân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø saân ñaõ sanh ñöa ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 4) ... hoân traàm thuïy mieân chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø hoân traàm thuïy mieân ñaõ sanh ñöa ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 5) ... traïo hoái chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø traïo hoái ñaõ sanh ñöa ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi. 6) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, do phi nhö lyù taùc yù, nghi hoaëc chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nghi hoaëc ñaõ sanh ñöa ñeán taêng tröôûng, quaûng ñaïi.
36.VI. Nhö Lyù (2) (S.v,94) 1) ... 2) -- Do nhö lyù taùc yù, naøy caùc Tyû-kheo, nieäm giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø nieäm giaùc chi ñaõ sanh, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn... xaû giaùc chi chöa sanh ñöôïc sanh khôûi; vaø xaû giaùc chi ñaõ sanh, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn.
37.VII. Taêng Tröôûng Hay Khoâng Giaûm Thieåu (Tåp 26,67, ñåi 2, 189b) (S.v,94) 1) ... 2)-- Coù baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán taêng tröôûng, khoâng ñöa ñeán giaûm thieåu. Theá naøo laø baûy? 3) Nieäm giaùc chi... Xaû giaùc chi. 4) Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán taêng tröôûng, khoâng ñöa ñeán giaûm thieåu.
38.VIII. Chöôùng Ngaïi, Trieàn Caùi (Tåp 26, 69, ñåi 2, 189c) (S.v,94) 1) ... 2) -- Coù naêm chöôùng ngaïi, trieàn caùi, naøy caùc Tyû-kheo, laøm ueá nhieãm taâm, laøm yeáu ôùt trí tueä. Theá naøo laø naêm? 3) Duïc tham, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, laøm ueá nhieãm taâm, laøm yeáu ôùt trí tueä. Saân, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi... Hoân traàm thuïy mieân, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi... Traïo hoái, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi... Nghi hoaëc, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, laøm ueá nhieãm taâm, laøm yeáu ôùt trí tueä. 4) Naêm chöôùng ngaïi, trieàn caùi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, laøm ueá nhieãm taâm vaø laøm yeáu ôùt trí tueä. 5) Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng laøm ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. Theá naøo laø baûy? 6) Nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng laøm ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt... Xaû giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng laøm ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. 7) Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng laøm ueá nhieãm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. 8) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû laáy phaùp laøm ñoái töôïng (atthim katvaø) taùc yù, taäp trung taát caû taâm yù (sabbacetaso sammannaøharitvaø), laéng tai nghe phaùp; trong khi aáy, naêm trieàn caùi khoâng coù hieän höõu trong vò aáy. Vaø baûy giaùc chi, trong khi aáy, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. 9) Naêm trieàn caùi naøo, trong khi aáy, khoâng coù hieän höõu? Duïc tham trieàn caùi, trong khi aáy, khoâng coù hieän höõu. Saân trieàn caùi... Hoân traàm thuïy mieân trieàn caùi... Traïo hoái trieàn caùi... Nghi hoaëc trieaøn caùi, trong khi aáy, khoâng coù hieän höõu. Naêm trieàn caùi, trong khi aáy, khoâng coù hieän höõu trong vò aáy. 10) Baûy giaùc chi naøo, trong khi aáy, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn? Nieäm giaùc chi, trong khi aáy, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn... Xaû giaùc chi, trong khi aáy, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. 11) Trong khi, naøy caùc Tyû-kheo, vò Thaùnh ñeä töû laáy phaùp laøm ñoái töôïng taùc yù, taäp trung taát caû taâm yù, laéng tai nghe phaùp; trong khi aáy, naêm trieàn caùi khoâng coù hieän höõu trong vò aáy. Baûy giaùc chi naøy, trong khi aáy, nhôø tu taäp, ñi ñeán vieân maõn. 39.IX. Caây (Taïp 26,70, Ñaïi 2, 190a) (S.v,96) 1) ... 2) -- Coù nhöõng caây lôùn, naøy caùc Tyû-kheo, sanh töø hoät gioáng nhoû, coù thaân caây lôùn, lôùn leân bao truøm caùc caây khaùc. Caùc caây aáy bò bao truøm, bò phaù huûy, bò hö haïi, ngaõ xuoáng, naèm raïp xuoáng. 3) Vaø naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng caây lôùn naøo sanh töø hoät gioáng nhoû, coù thaân caây lôùn, lôùn leân bao truøm caùc caây khaùc, caùc caây aáy bò bao truøm, bò phaù huûy, bò hö haïi, ngaõ xuoáng, naèm raïp xuoáng. Ví nhö caây Boà-ñeà, caây baøng, caây sanh (pilakka), caây sung (udumbara), caây baùch höôùng (kacchaka), caây kapitthaka; nhöõng caây lôùn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, sanh töø hoät gioáng nhoû, coù thaân caây lôùn, lôùn leân bao truøm caùc caây khaùc. Caùc caây aáy bò bao truøm, bò phaù huûy, bò hö haïi, ngaõ xuoáng, naèm raïp xuoáng. 4) Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, coù thieän nam töû ñoaïn tröø caùc duïc voïng, xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, nhöng bò nhöõng duïc voïng aáy, hay bò nhöõng duïc voïng teä haïi hôn laøm cho ngöôøi aáy bò phaù huûy, bò hö haïi, ngaõ xuoáng, naèm raïp xuoáng. 5) Naêm chöôùng ngaïi, trieàn caùi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, bao truøm taâm, laøm cho yeáu ôùt trí tueä. Theá naøo laø naêm? Duïc tham (kaømacchanda), naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, bao truøm taâm, laøm cho yeáu ôùt trí tueä. Saân, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, bao truøm taâm, laøm cho yeáu ôùt trí tueä. Hoân traàm thuïy mieân... Traïo hoái... Nghi hoaëc, naøy caùc Tyû-kheo, laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, bao truøm taâm, laøm cho yeáu ôùt trí tueä. Naøy caùc Tyû-kheo, naêm chöôùng ngaïi, trieàn caùi naøy bao truøm taâm vaø laøm cho yeáu ôùt trí tueä. 6) Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng bao truøm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng bao truøm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt... Xaû giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng bao truøm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi laø chöôùng ngaïi, trieàn caùi, khoâng bao truøm taâm, ñöôïc tu taäp, ñöôïc laøm cho sung maõn, ñöa ñeán chöùng ngoä quaû minh vaø giaûi thoaùt. 40.X. Trieàn Caùi (Taïp 26, 68, Ñaïi 2, 189c) (S.v,97) 1) ... 2) -- Naêm trieàn caùi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh si aùm, taùc thaønh khoâng maét, taùc thaønh voâ trí, ñoaïn dieät trí tueä, döï phaàn vaøo toån haïi, khoâng ñöa ñeán Nieát-baøn. Theá naøo laø naêm? Duïc tham trieàn caùi, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh si aùm, taùc thaønh khoâng maét, taùc thaønh voâ trí, ñoaïn dieät trí tueä, döï phaàn vaøo toån haïi, khoâng ñöa ñeán Nieát-baøn. Saân trieàn caùi... Hoân traàm thuïy mieân trieàn caùi... Traïo hoái trieàn caùi... Nghi hoaëc trieàn caùi, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh si aùm, taùc thaønh khoâng maét, taùc thaønh voâ trí, ñoaïn dieät trí tueä, döï phaàn vaøo toån haïi, khoâng ñöa ñeán Nieát-baøn. Naêm trieàn caùi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh si aùm, taùc thaønh khoâng maét, taùc thaønh voâ trí, ñoaïn dieät trí tueä, döï phaàn vaøo toån haïi, khoâng ñöa ñeán Nieát-baøn. 3) Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh maét, taùc thaønh trí, laøm taêng tröôûng trí tueä, khoâng döï phaàn vaøo toån haïi, ñöa ñeán Nieát-baøn. Theá naøo laø baûy? Nieäm giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh maét, taùc thaønh trí, laøm taêng tröôûng trí tueä, khoâng döï phaàn vaøo toån haïi, ñöa ñeán Nieát-baøn. Traïch phaùp... Tinh taán... Hyû... Khinh an... Ñònh... Xaû giaùc chi, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh maét, taùc thaønh trí, laøm taêng tröôûng trí tueä, khoâng döï phaàn vaøo toån haïi, ñöa ñeán Nieát-baøn. Baûy giaùc chi naøy, naøy caùc Tyû-kheo, taùc thaønh maét, taùc thaønh trí, laøm taêng tröôûng trí tueä, khoâng döï phaàn vaøo toån haïi, ñöa ñeán Nieát-baøn. |
Muïc Luïc caùc Taäp (Thieân): 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | Giôùi thieäu
[Muïc Luïc Töông Öng] [Trôû veà trang Thö Muïc] Source = BuddhaSasana Revised: 30-11-2000