Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Home Page
Tieåu Boä - Khuddhaka Nikaya
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Kinh Phaät Töï Thuyeát (Caûm Höùng Ngöõ)
Udaøna

Chöông 1-3

 
Chöông 1: Phaåm Boà Ñeà
Chöông 2: Phaåm Muccalinda
Chöông 3: Phaåm Nanda
Chöông Moät

Phaåm Boà Ñeà

(I) (Ud 1)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Boà ñeà, khi môùi chöùng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Luùc baáy giôø, Theá Toân trong baûy ngaøy ngoài trong moät theá ngoài kieát-giaø, thoï höôûng laïc giaûi thoaùt. Roài Theá Toân sau baûy ngaøy aáy, ra khoûi ñònh aáy, trong ñeâm canh thöù nhöùt, kheùo thuaän chieàu taùc yù lyù Duyeân khôûi: "Do caùi naøy coù maët, caùi kia hieän höõu. Do caùi naøy sanh, caùi kia sanh. Töùc laø duyeân voâ minh, coù caùc haønh; duyeân caùc haønh, coù thöùc; duyeân thöùc, coù danh saéc; duyeân danh saéc, coù saùu xöù; duyeân saùu xöù, coù xuùc; duyeân xuùc, coù thoï; duyeân thoï, coù aùi; duyeân aùi, coù thuû; duyeân thuû, coù höõu; duyeân höõu, coù sanh; duyeân sanh, coù giaø, cheát, saàu bi khoå öu naõo. Nhö vaäy laø söï taäp khôûi cuûa khoå uaån naøy".

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

1. Thaät söï, khi caùc phaùp,
Coù maët, hieän khôûi leân,
Ñoái vò Baø-la-moân,
Nhieät taâm haønh thieàn ñònh,
Khi aáy, vôùi vò aáy,
Caùc nghi hoaëc tieâu tröø,
Vì quaûn tri hoaøn toaøn,
Phaùp cuøng vôùi caùc nhaân.
(II) (Ud 2)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû taïi Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Boà-ñeà, khi môùi chöùng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Luùc baáy giôø Theá Toân trong baûy ngaøy, ngoài trong moät theá ngoài kieát-giaø thoï höôûng laïc giaûi thoaùt. Roài Theá Toân sau baûy ngaøy aáy, ra khoûi ñònh aáy, trong ñeâm canh giöõa, kheùo nghòch chieàu taùc yù lyù Duyeân khôûi: "Do caùi naøy khoâng coù maët, caùi kia khoâng hieän höõu. Do caùi naøy dieät, caùi kia dieät. Töùc laø, do voâ minh dieät neân haønh dieät; do haønh dieät, neân thöùc dieât; do thöùc dieät, neân danh saéc dieät; do danh saéc dieät neân saùu xöù dieät; do saùu xöù dieät neân xuùc dieät, do xuùc dieät neân thoï dieät, do Thoï dieät, neân aùi dieät; do aùi dieät, neân höõu dieät; Do höõu dieät, neân sanh dieät; do sanh dieät, neân giaø, cheát, saàu, bi, khoå, öu naõo dieät. Nhö vaäy laø ñoaïn dieät cuûa khoå uaån naøy".

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy.

2. Thaät söï khi caùc phaùp,
Coù maët, hieän khôûi leân,
Ñoái vôùi vò Baø-la-moân,
Nhieät taâm, haønh thieàn ñònh,
Khi aáy, vôùi vò aáy,
Caùc nghi hoaëc tieâu tröø,
Vì ñaõ bieát hoaøn toaøn,
Söï tieâu dieät caùc duyeân.
(III) (Ud 2)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Boà-ñeà, khi môùi chöùng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Luùc baáy giôø Theá Toân trong baûy ngaøy, ngoài trong moät theá ngoài Kieát-giaø, thoï höôûng laïc giaûi thoaùt. Roài Theá Toân, sau baûy ngaøy, ra khoûi ñònh aáy, trong ñeâm canh cuoái cuøng, kheùo thuaän chieàu vaø nghòch chieàu taùc yù lyù duyeân khôûi: "Do caùi naøy coù maët, caùi kia hieän höõu. Do caùi naøy sanh, caùi kia sanh. Töùc laø duyeân voâ minh coù caùc haønh. Duyeân caùc haønh coù thöùc... Duyeân sanh, coù giaø cheát, saàu bi khoå öu naõo. Nhö vaäy laø taäp khôûi cuûa khoå uaån naøy. Do ñoaïn dieät, ly tham, voâ minh khoâng coù dö taøn, neân caùc haønh dieät. Do caùc haønh dieät, neân thöùc dieät... Nhö vaäy laø ñoaïn dieät cuûa khoå uaån naøy".

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

3. Thaät söï khi caùc phaùp
Coù maët, hieän khôûi leân,
Ñoái vôùi vò Baø-la-moân,
Nhieät taâm haønh thieàn ñònh,
Queùt saïch caùc ma quaân,
Vò aáy ñöùng, an truù,
Nhö aùnh saùng maët trôøi,
Choùi saùng khaép hö khoâng.
(IV) (Ud 3)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây baøng ajapala, khi môùi chöùng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Luùc baáy giôø, Theá Toân trong baûy ngaøy ngoài trong moät theá ngoài kieát-giaø, thoï höôûng laïc giaûi thoaùt. Roài Theá Toân sau baûy ngaøy aáy ra khoûi ñònh. Coù moät Baø-la-moân thuoäc doøng hoï Huhunka, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, noùi leân lôøi chaøo hoûi, sau khi noùi lôøi chaøo hoûi thaân höõu, roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Baø-la-moân aáy noùi vôùi Theá Toân:

- Toân giaû Gotama, cho ñeán nhö theá naøo laø Baø-la-moân, vaø nhöõng phaùp naøo taùc thaønh Baø-la-moân?

Theá Toân sau khi bieát ñöôïc yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

4. Vò Baø-la-moân naøo,
Loaïi tröø caùc aùc phaùp,
Khoâng kieâu, khoâng ueá nhieãm,
Töï ngaõ kheùo cheá ngöï,
Veä-ñaø ñöôïc thoâng ñaït,
Phaïm haïnh ñöôïc vieân thaønh,
Vò Baø-la-moân aáy,
Coù theå noùi leân ñöôïc,
Lôøi Phaïm ngöõ ñuùng phaùp,
Vò aáy ôû ñôøi naøy,
Khoâng heà coù maïn taâm
Baát cöù ôû nôi naøo.
(V) (Ud 3)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi (Xaù-veä) taïi Jetavana (Kyø-ñaø-laâm), khu vöôøn oâng Anaøthapindika (Caáp Coâ Ñoäc). Luùc baáy giôø, Toân giaû Saøriputta (Xaù-lôïi-phaát), Toân giaû Mahaømoggallaøna (Ñaïi Muïc-kieàn-lieân) Toân giaû Mahaøkassapa (Ñaïi Ca-dieáp), Toân giaû Mahaøkaccayaøna (Ñaïi Ca-chieân-dieân), Toân giaû Mahaøkotthita (Ñaïi Caâu-thi-la), Toân giaû Mahaøkappina (Ñaïi kieáp-taân-na), Toân giaû Mahaøcunda (Ñaïi-Thuaàn-ñaø), Toân giaû Anuruddha (A-na-luaät-ñaø), Toân giaû Revata (Ly-baø-ñaø), Toân giaû Devadatta (Ñeà-baø-ñaït-ña), Toân giaû Ananda (A-nan) ñi ñeán Theá Toân. Theá Toân thaáy caùc Toân giaû aáy töø xa ñi ñeán, thaáy vaäy lieàn noùi vôùi caùc Tyø-kheo:

- Naøy caùc Tyø-kheo, caùc Baø-la-moân naøy ñang ñi ñeán. Naøy caùc Tyø-kheo, caùc Baø-la-moân naøy ñang ñi ñeán.

Khi ñöôïc noùi vaäy, moät Tyø-kheo, thoï sanh laø Baø-la-moân, baïch Theá Toân:

- Cho ñeán nhö theá naøo, baïch Theá Toân, laø Baø-la-moân, vaø coù bao nhieâu phaùp, taùc thaønh Baø-la-moân?

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

5. Sau khi loaïi aùc phaùp,
Ai thöôøng haønh chaùnh nieäm,
Kieát söû ñoaïn, giaùc ngoä,
Nhöõng vò aáy ôû ñôøi,
Thaät laø Baø-la-moân.
(VI) (Ud 4)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Vöông Xaù, taïi Truùc laâm, choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø Toân giaû Mahakassapa truù ôû hang Pipphali, ñang bò beänh raát khoå ñau, beänh traàm troïng. Roài Toân giaû Mahaøkassapa sau moät thôøi gian, thoaùt khoûi beänh aáy. Roài Toân giaû Mahaøkassapa thoaùt khoûi beänh aáy, suy nghó nhö sau: "Ta haõy ñi vaøo Vöông Xaù ñeå khaát thöïc ". Luùc baáy giôø, khoaûng naêm traêm Thieân nhaân, ñang coá gaéng söûa soaïn ñeå Toân giaû Mahaøkassapa nhaän ñöïoc ñoà aên khaát thöïc. Nhöng Toân giaû Mahaøkassapa gaït boû naêm traêm Thieân nhaân aáy, vaøo buoåi saùng, ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Vöông Xaù ñeå khaát thöïc, ñi ngang nhöõng con ñöôøng nhöõng con ngöôøi ngheøo, con ñöôøng nhöõng ngöôøi aên xin, con ñöôøng nhöõng ngöôøi thôï deät.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

6. Ai soáng khoâng nhôø ngöôøi,
Khoâng ñöôïc ngöôøi bieát ñeán,
Soáng töï mình cheá ngöï,
An truù treân loõi caây,
Caùc laäu hoaëc ñaõ ñoaïn,
Saân haän ñöôïc tröø dieät,
Vò aáy ñöôïc Ta goïi,
Laø vò Baø-la-moân.
(VII) (Ud 4)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Paøtali taïi Ajakalaøpaka, choã ôû cuûa Daï-xoa Ajakalaøpa. Luùc baáy giôø Theá Toân ñang ngoài ngoaøi trôøi, trong ñeâm toái ñen, vaø trôøi möa töøng hoät xuoáng. Roài Daï-xoa Ajakalaøpaka muoán laøm cho Theá Toân sôï haõi, hoaûng sôï, loâng toùc döïng ngöôïc, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ba laàn noùi leân gaàn Theá Toân tieáng gaøo theùt cuûa mình laø Akkulopakkulo: "Naøy Sa moân, coù con quyû cho OÂng ". Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

7. Khi naøo Baø-la-moân
Ñoái vôùi phaùp cuûa mình,
Ñaõ ñaït ñöôïc bôø kia,
Vò aáy vöôït qua ñöôïc,
AÙc quyû yeâu ma naøy.
(VIII) (Ud 5)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø Toân giaû Sangamaøji ñaõ ñi ñeán Saøvatthi ñeå yeát kieán Theá Toân. Ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji nghe ñöôïc tin Toân giaû Sangamaøji ñaõ ñeán Saøvattthi. Naøng lieàn daét ngöôøi con ñi ñeán Jetavana. Luùc baáy giôø Toân giaû Sangamaøji ñang ngoài döôùi goác caây ñeà nghæ ban ngaøy. Roài ngöôøi vôï tröôùc ñaây cuûa Toân giaû Sangamaøji, ñi ñeán Toâng Giaû Sangamaøji, sau khi ñeán, noùi leân vôùi Toân giaû Sangamaøji:

- Naøy Sa moân, haõy nuoâi döôõng toâi vaø ñöùa con nhoû!

Khi nghe noùi vaäy, Toân giaû Sangamaøji, giöõ im laëng. Laàn thöù hai, ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji noùi vôùi Toân giaû Sangamaøji:

- Naøy Sa-moân, haõy nuoâi döôõng toâi vaø ñöùa con nhoû!

Laàn thöù hai, Toân giaû Sangamaøji giöõ im laëng. Laàn thöù ba ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji noùi vôùi Toân giaû Sangamaøji:

- Naøy Sa-moân, haõy nuoâi döôõng toâi vaø ñöùa con nhoû!

Laàn thöù ba, Toân giaû Sangamaøji vaãn giöõ im laëng. Roài ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji ñaët ñöùa nhoû tröôùc maët Toân giaû Sangamaøji roài boû ñi, noùi raèng:

- Naøy Sa-moân, ñaây laø ñöùa con trai cuûa Sa-moân. Haõy nuoâi döôõng noù!

Toân giaû Sangamaøji khoâng coù ngoù ñeán ñöùa nhoû aáy, cuõng khoâng noùi gì. Roài ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji sau khi ñi khoâng xa, ngoù lui laïi thaáy Toân giaû Sangamaøji khoâng ngoù ñöùa con nhoû aáy, cuõng khoâng noùi; thaáy vaäy lieàn suy nghó: "Sa moân naøy khoâng muoán ngoù ñeán ngöôøi con ". Naøng lieàn trôû lui laïi, boàng laáy ñöùa con roài ra ñi. Theá Toân vôùi Thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaân, thaáy cöû chæ thoâ baïo nhö vaäy cuûa ngöôøi vôï tröôùc kia cuûa Toân giaû Sangamaøji.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát ñöôïc yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

8. Khoâng hoan hyû, naøng ñeán,
Khoâng saàu muoän, naøng ñi,
Giaûi thoaùt khoûi aùi phöôïc,
Laø Sangamaøji
Ta goïi ngöôøi nhö vaäy,
Laø vò Baø-la-moân.
(IX) (Ud 6)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Gayaø, taïi Gayasisa. Luùc baáy giôø, nhieàu keû beän toùc, trong nhöõng ñeâm gioù laïnh muøa ñoâng, giöõa nhöõng ngaøy moàng taùm, trong thôøi tuyeát rôi, ñang laën xuoáng vaø noåi leân trong nöôùc, laøm vieäc laën xuoáng noåi leân, töôùi nöôùc vaø teá löûa, nghó raèng: "Vôùi haønh ñoäng naøy, ñöôïc thanh tònh ".

Theá Toân thaáy nhieàu keû beän toùc aáy, trong nhöõng ñeâm gioù laïnh muøa ñoâng, giöõa nhöõng ngaøy moàng taùm, trong thôøi tuyeát rôi, ñang laëng xuoáng vaø noåi leân trong nöôùc, laøm vieäc laën xuoáng noåi leân, töôùi nöôùc vaø teá löûa, nghó raèng: "Vôùi haønh ñoäng naøy, ñöôïc thanh tònh ".

Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

9. Thanh tònh khoâng coù nöôùc,
ÔÛ ñaây nhieàu ngöôøi taém,
Trong ai coù chaân thaät,
Laïi theâm coù Chaùnh phaùp,
Ngöôøi aáy laø Thanh tònh,
Ngöôøi aáy laø Phaïm chí.
(X) (Ud 6)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ngoâi vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Baøhiya Daruciriya truù ôû Suppaøraka, treân bôø bieån, ñöôïc cung kính, toân troïng ñaûnh leã, cuùng döôøng vaø nhaän ñöôïc y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôït phaåm trò beänh. Roài Baøhiya Daøcuciriya khôûi leân tö töôûng nhö sau: "Vôùi ai laø baäc A-la-haùn hay ñang ñi treân con ñöôøng A-la-haùn, ta laø moät trong nhöõng vò aáy ". Roài moät Thieân nhaân, tröôùc laø baø con huyeát thoáng vôùi Baøhiya Daøruciriya, vì loøng töø maãn, vì muoán lôïi ích, vôùi taâm cuûa mình bieát taâm tö cuûa Baøhiya Daøruciriya, ñi ñeán Baøhiya Daøruciriya vaø noùi nhö sau:

- Naøy Baøhiya. OÂng khoâng phaûi laø A-la-haùn hay ñang ñi treân con ñöôøng A-la-haùn. OÂng khoâng coù ñaïo loä aáy, vôùi ñaïo loä naøy OÂng coù theå trôû thaønh A-la-haùn hay ñang ñi treân con ñöôøng ñöa ñeán A-la-haùn.

- Nhöng ai laø nhöõng vò, trong theá giôùi naøy, vôùi theá giôùi chö Thieân laø nhöõng vò A-la-haùn hay ñang ñi treân con ñöôøng A-la-haùn?

- Naøy Baøhiya, coù thaønh phoá teân laø Saøvatthi treân nhöõng quoác loä phöông Baéc. Taïi ñaáy coù Theá Toân hieän ñang truù, baäc A-la-haùn. Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vò aáy laø baäc A-la-haùn vaø thuyeát phaùp ñöa ñeán quaû A-la-haùn.

Roài Baøhiya Daøruciriya, ñöôïc Thieân nhaân aáy thuùc duïc, ñi ra khoûi Sappaøraka, trong suoát ñöôøng tröôøng, chæ nghæ moät ñeâm, ñi ñeán choã Theá Toân ñang truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, trong khu vöôøn Anaøthapindika. Luùc baáy giôø nhieàu Tyû-kheo ñang ñi kinh haønh giöõa trôøi. Baøhiya Daøruciritya ñi ñeán caùc Tyø-kheo aáy, sau khi ñeán noùi nhö sau:

- Thöa caùc Toân giaû, nay Theá Toân, baäc A-la-haùn Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû ñaâu? Chuùng toâi muoán ñöôïc yeát kieán Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc.

- Naøy Baøhiya, Theá Toân ñaõ ñi vaøo giöõa caùc nhaø ñeå khaát thöïc.

Roài Baøhiya Daøraciriva mau choùng ra khoûi Jetavana, ñi vaøo Saøvatthi, vaø thaáy Theá Toân ñang ñi khaát thöïc, khaû aùi, khôûi leân tònh tin, caùc caên an tònh, taâm yù an tònh, ñaït ñöôïc an chæ, cheá ngöï toái thöôïng, gioáng nhö moät con voi ñöôïc ñieàu phuïc, phoøng hoä vôùi caùc caên an tònh. Thaáy vaäy, Baøhiya Daøruciriya lieàn ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, cuùi ñaàu xuoáng chaân Theá Toân vaø baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát phaùp cho con, Thieän Theä haõy thuyeát phaùp cho con, nhôø vaäy con coù theå ñöôïc haïnh phuùc an laïc laâu daøi.

Khi ñöôïc noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi Baøhiya Daøruciriya:

- Khoâng phaûi thôøi, naøy Baøhiya, Ta ñang khaát thöïc.

Laàn thöù hai Baøhiya Daøruciriya Baïch Theá Toân:

- Thaät khoù bieát, baïch Theá Toân, laø chöôùng ngaïi cho maïng soáng cuûa Theá Toân, hay chöôùng ngaïi cho maïng soáng cuûa con. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát phaùp cho con. Thieän Theä haõy thuyeát phaùp cho con, nhôø vaäy con coù theå ñöôïc haïnh phuùc an laïc laâu daøi.

Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi Maøhiya Daøruciriya:

- Khoâng phaûi thôøi, naøy Baøhiya, Ta ñang khaát thöïc.

Laàn thöù ba, Baøhiya Daøruciriya baïch Theá Toân:

- Thaät khoù bieát... haïnh phuùc laâu daøi.

- Vaäy naøy Baøhiya, OÂng caàn phaûi hoïc taäp nhö sau: "Trong caùi thaáy, seõ chæ laø caùi thaáy. Trong caùi nghe, seõ chæ laø caùi nghe. Trong caùi thoï töôûng, seõ chæ laø caùi thoï töôûng. Trong caùi thöùc tri, seõ chæ laø caùc thöùc tri ". Nhö vaäy, naøy Baøhiya, OÂng caàn phaûi hoïc taäp. Vì raèng, naøy Baøhiya, neáu vôùi OÂng, trong caùi thaáy, seõ chæ laø caùi thaáy; trong caùi nghe, seõ chæ laø caùi nghe; trong caùi thoï töôûng, seõ chæ laø caùi thoï töôûng; trong caùi thöùc tri, seõ chæ laø caùi thöùc tri. Do vaäy, naøy Baøhiva, oâng khoâng laø choã aáy. Vì raèng, naøy Baøhiya, OÂng khoâng laø ñôøi naøy, khoâng laø ñôøi sau, khoâng laø ñôøi chaëng giöõa. Nhö vaäy laø ñoaïn taän khoå ñau.

Nhôø lôøi thuyeát phaùp toùm taét naøy cuûa Theá Toân, taâm cuûa Baøhiya Daøruciriya ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùc laäu hoaëc, khoâng coù chaáp thuû. Theá Toân sau khi thuyeát cho Baøhiya Daøruciriya lôøi giaùo giôùi toùm taét naøy, lieàn ra ñi. Theá Toân ra ñi khoâng bao laâu, moät con boø con huùc cheát Baøhiya Daøruciriya. Theá Toân sau khi khaát thöïc ôû Saøvatthi xong, sau buoåi aên, treân con ñöôøng ñi khaát thöïc trôû veà, ñi ra khoûi thaønh vôùi nhieàu Tyû-kheo, thaáy Baøhiya Daøruciriya bò cheát, thaáy vaäy lieàn noùi vôùi caùc Tyø-kheo:

- Naøy caùc Tyø-kheo, haõy laáy thaân xaùc Baøhiya Daøruciriya, ñaët leân treân caùi choõng, ñem ñi hoûa thieâu, roài xaây thaùp leân treân. Naøy caùc Tyû-kheo, moät vò ñoàng Phaïm haïnh vôùi caùc Thaày ñaõ qua ñôøi!

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Caùc vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, sau khi ñaët xaùc thaân cuûa Baøhiya Daøruciriya leân treân caùi choõng, ñem ñi hoûa thieâu, xaây döïng caùi thaùp cho vò aáy, roài ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, thaân xaùc cuûa Baøhiya Daøruciriya ñaõ ñöôïc hoûa thieâu, thaùp ñaõ ñöôïc xaây döïng xong cho vò aáy. Sanh thöù cho vò aáy laø gì? Ñôøi sau vò aáy laø gì?

- Naøy caùc Tyû-kheo, Hieàn trí laø Baøhiya Daøruciriya ñaõ haønh trì tuøy phaùp, ñuùng phaùp vaø khoâng coù phieàn nhieãu Ta vôùi nhöõng tranh luaän veà phaùp. Naøy caùc Tyû-kheo, Baøhiya Daøruciriya ñaõ nhaäp Nieát Baøn.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

10. Choã naøo nöôùc vaø ñaát,
Löûa, gioù khoâng chaáp tröôùc,
Taïi ñaây sao khoâng choùi,
Maët trôøi khoâng chieáu saùng,
Taïi ñaây traêng khoâng chieáu,
Taïi ñaây u aùm khoâng,
Khi aån só Phaïm chí,
Töï mình vôùi trí tueä,
Theå nhaäp vaøo Chaùnh phaùp,
Vò aáy ñöôïc giaûi thoaùt
Khoûi saéc vaø voâ saéc,
Khoûi an laïc, ñau khoå.
Lôøi caûm höùng naøy ñöôïc Theá Toân thuyeát giaûng vaø toâi ñöôïc nghe nhö vaäy. [^]

Chöông Hai

Phaåm Mucalinda

(I) (Ud 10)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Uruvela, treân bôø soâng Neranjaraø, döôùi goác caây Mucalinda, khi Ngaøi môùi chöùng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Luùc baáy giôø Theá Toân, trong baûy ngaøy ngoài moät theá ngoài kieát-giaø, thoï höôûng laïc giaûi thoaùt. Luùc baáy giôø, moät côn gioâng toá lôùn traùi muøa khôûi leân vaø trong baûy ngaøy, trôøi möa gioù laïnh, baàu trôøi u aùm. Roài thaàn raén Mucalinda ra khoûi choã ôû cuûa mình, vôùi thaân cuoán voøng quanh baûy voøng thaân cuûa Theá Toân, vaø ñöùng thaúng, vöôn cao caùc mang lôùn treân ñaàu (Theá Toân) vôùi yù nghó: "Mong Theá Toân khoûi laïnh! Mong Theá Toân khoûi noùng! Mong Theá Toân khoûi xuùc chaïm vôùi ruoài, muoãi, gioù, söùc noùng, caùc loaøi boø saùt ".

Roài Theá Toân sau baûy ngaøy aáy, ra khoûi ñònh aáy. Roài Mucalinda, vua caùc loaøi raén, sau khi bieát trôøi ñaõ saùng toû, maây ñaõ ñöôïc thoaùt ñi, côûi môû thaân mình khoûi thaân Theá Toân, bieán daïng thaân saéc cuûa mình, hoùa hieän thaân saéc moät thanh nieân ñöùng tröôùc maët Theá Toân, chaép tay ñaûnh leã Theá Toân.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

1. Vieãn ly laø an laïc,
Vôùi ngöôøi bieát tri tuùc,
Vôùi ngöôøi coù nghe phaùp,
Vôùi ngöôøi coù chaùnh kieán
Khoâng saân laø an laïc,
Nhöõng ai ôû treân ñôøi,
Ñoái höõu tình chuùng sanh
Bieát töï cheá, ngaên ngöøa.
Ly tham laø an laïc,
Vöôït caùc duïc ôû ñôøi,
Ai nhieáp phuïc ngaõ maïn,
Ñaây an laïc toái thöôïng.
(II) (Ud 10)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, nhieàu vò Tyø-kheo, sau böõa aên, ñi khaát thöïc trôû veà, ngoài hoïp taïi hoäi tröôøong, vaø caâu chuyeän naøy ñöôïc khôûi leân:

"Naøy chö Hieàn, giöõa hai vò vua naøy, vua Seniya Bimlisaøra ôû Magdha, vaø vua Pasenadi ôû xöù Kosala, ai giaøu coù hôn, ai taøi saûn lôùn hôn, ai kho taøng lôùn hôn, ai quoác ñoä lôùn hôn, ai xe coä lôùn hôon, ai söùc maïnh lôùn hôn, ai thaàn löïc lôùn hôn, ai uy löïc lôùn hôn? ". Roài caâu chuyeän naøy giöõa caùc Tyø-kheo aáy chöa ñöôóc chaám döùt.

Roài Theá Toân vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán hoäi tröôøng, sau khi ñeán, ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyø-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, ôû ñaây, nay caùc Thaày ngoài hoäi hoïp vôùi caâu chuyeän gì? Vaø caâu chuyeän gì giöõa chöøng chöa chaám döùt giöõa caùc Thaày?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, chuùng con sau böõa aên, ñi khaát thöïc trôû veà... caâu chuyeän naøy ñöôïc khôi leân... ai uy löïc lôùn hôn " Caâu chuyeän naøy giöõa chuùng con, baïch Theá Toân, chöa ñöôïc chaám döùt thôøi Theá Toân ñaõ ñeán.

- Naøy caùc Tyû-kheo, thaät khoâng thích ñaùng cho caùc Thaày, nhöõng thieän nam töû vì loøng tin xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, laïi noùi caâu chuyeän nhö vaäy. Naøy caùc Tyø-kheo, khi caùc Thaày hoäi hoïp vôùi nhau, coù hai vieäc caàn phaûi laøm: Ñaøm luaän veà Chaùnh phaùp hay giöõ söï im laëng cuûa baäc Thaùnh.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

2. Duïc laïc gì ôû ñôøi,
Keå caû thieân laïc naøy,
Khoâng baèng phaàn möôøi saùu,
Laïc do aùi ñoaïn dieät.
(III) (Ud 11)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi taïi Jetavana khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø moät soá ñoâng ñöùa treû ñang haønh haï con raén vôùi caây gaäy, giöõa Saøvatthi vaø Jetavana. Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt ñi vaøo saøvatthi ñeå khaát thöïc. Theá Toân thaáy giöõa Saøvatthi vaø Jetavana nhieàu ñöùa treû ñang haønh haï con raén vôùi caây gaäy.

Theá Toân sau khi hieåu heát yù nghóa naøy, ngay luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

3. Ai laøm haïi vôùi tröôïng,
Keû tìm laïc cho mình,
Ngöôøi aáy sau khi cheát,
Khoâng tìm ñöôïc an laïc.
Ai khoâng haïi vôùi tröôïng,
Keû tìm laïc cho mình,
Ñôøi sau tìm ñöôïc laïc.
(IV) (Ud 13)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Theá Toân ñöôïc cung kính, toân troïng ñaûnh leã, cuùng döôøng, toân kính, nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Chuùng Taêng cuõng ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã cuùng döôøng, toân kính, nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Nhöng caùc du só ngoaïi ñaïo khoâng ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng, toân kính, khoâng nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Caùc du só aáy khoâng kham nhaãn ñöôïc vieäc aáy Theá Toân vaø chuùng Tyû-kheo ñöôïc kính troïng. Khi naøo gaëp caùc Tyû-kheo ôû laøng vaø ôû trong röøng, hoï duøng nhöõng lôøi noùi khoâng toát laønh, thoâ aùc, maéng nhieác, phæ baùng, coâng kích naõo haïi caùc Tyû-kheo. Roài moät soá ñoâng Tyû-kheo, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyø-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, nay Theá Toân ñöôïc cung kính, toân troïng... döôïc phaåm trò beänh. Chuùng Tyû-kheo cuõng ñöôïc cung kính toân troïng... döôïc phaåm trò beänh nhöng caùc du só ngoaïi ñaïo khoâng ñöôïc toân kính, toân troïng... döôïc phaåm trò beänh. Roài baïch Theá Toân, caùc ngoaïi ñaïo du só aáy khoâng kham nhaãn ñöôïc söï vieäc Theá Toân vaø chuùng Tyû-kheo ñöôïc kính troïng... naõo haïi chuùng.

Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy.

4. Giöõa laøng, taïi nuùi röøng,
Caûm thoï khoå vaø laïc,
Chôù quy veà töï mình, 
Chôù quy veà ngöôøi khaùc,
Caùc xuùc ñöôïc caûm thoï,
Laø do duyeân sanh y,
Vôùi vò khoâng sanh y,
Do ñaâu, xuùc caûm thoï.
(V) (Ud 13)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, moät nam cö só teân laø Icchaønanga-laka ñi ñeán Saøvatthi vì moät vaøi coâng vieäc phaûi laøm. Nam cö só aáy, sau khi laøm coâng vieäc xong ôû Saøvatthi, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi nam cö só aáy ñang ngoài moät beân:

- Ñaõ laâu roài, naøy Nam cö só, oâng taïo neân cô hoäi naøy, töùc laø ñeán ñaây!

- Baïch Theá Toân, ñaõ laâu roài, con muoán yeát kieán Theá Toân. Nhöng con bò baän bòu lôïi bôûi nhöõng coâng vieäc phaûi laøm naøy neân con khoâng theå ñi ñeán yeát kieán Theá Toân ñöôïc.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

5. Ai laõo luyeän Chaùnh phaùp,
Ñöôïc nghe nhieàu Chaùnh phaùp,
Khoâng xem baát cöù gì
Laø an laïc cuûa mình.
Haõy xem, naõo haïi thay,
Nhöõng ai coù sôû höõu,
Khieán cho con ngöôøi naøy,
Bò troùi buoäc ngöôøi khaùc.
(VI) (Ud 13)

Nhö vaäy toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, thanh nöõ treû Baø-la-moân, vôï cuûa moät du só coù thai saép sinh. Vôï cuûa du só aáy noùi vôùi du só:

- Naøy Baø-la-moân, haõy ñi vaø ñem daàu veà. Toâi caàn duøng khi sanh con!

Khi ñöôïc noùi vaäy, du só ngoaïi ñaïo noùi vôùi nöõ du só:

- ÔÛ ñaâu, ta coù theå ñem daàu veà cho naøng?

Laàn thöù hai, nöõ du só noùi vôùi du só:

- Naøy Baø-la-moân, haõy ñi vaø ñem daàu veà. Toâi caàn duøng khi sanh con!

Laàn thöù hai du só noùi vôùi nöõ du só:

- ÔÛ ñaâu, ta coù theå ñem daàu veà cho naøng?

Laàn thöù ba, nöõ du só noùi vôùi du só:

- Naøy Baø-la-moân, haõy ñi vaø ñem daàu veà. Toâi caàn duøng khi sanh con!

Luùc baáy giôø, taïi moät kho cuûa vua Pasenadi nöôùc Kosala, moät Sa-moân hay Baø-la-moân coù theå uoáng bô hay daàu cho ñeán thoûa thích, nhöng khoâng ñöôïc mang ñi. Ngöôøi du só aáy suy nghó: "Taïi moät kho cuûa vua Pasenadi nöôùc Kosala... khoâng ñöôïc mang ñi. Vaäy ta haõy ñi ñeán nhaø kho cuûa vua Pasnadi nöôùc Kosala, uoáng daàu cho ñeán thoûa thích, sau khi veà ñeán nhaø, möûa daàu aáy ra vaø ta cho nöõ du só duøng khi sanh con ". Roài du só aáy ñi ñeán nhaø kho cuûa vua Pasenadi nöôùc Kosala, uoáng daàu cho ñeán thoûa thích, sau khi veà nhaø khoâng coù theå möûa leân hay möûa xuoáng; coù caûm thoï khoå ñau, nhoùi ñau, ñau khoác lieät thoáng khoå, laên loän qua laïi.

Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Theá Toân thaáy ngöôøi du só aáy caûm thoï khoå ñau, nhoùi ñau khoác lieät, thoáng khoå, laên loän qua laïi. Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

6. An laïc thay laø ngöôøi
Khoâng coù gì sôû höõu,
Ngöôøi chaùnh tri hieåu bieát,
Khoâng coù gì sôû höõu.
Haõy xem naõo haïi thay,
Nhöõng ai coù sôû höõu,
Khieán cho con ngöôøi naøy,
Bò troùi buoäc ngöôøi khaùc.
(VIII) (Ud 14)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthaphindika. Luùc baáy giôø, con trai ñoäc nhaát cuûa moät nam cö só, khaû aùi, ñaùng yeâu bò meänh chung. Roài nhieàu nam cö só, vôùi aùo ñaãm öôùt, vôùi toùc ñaãm öôùt, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi caùc cö só aáy ñang ngoài moät beân.

- Naøy caùc Cö só, sao caùc OÂng, vôùi aùo ñaãm öôùt, vôùi toùc ñaãm öôùt, laïi ñeán ñaây, trong luùc quaù sôùm nhö vaäy?

Khi ñöôïc noùi vaäy, ngöôøi cö só aáy thöa vôùi Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ngöôøi con trai ñoäc nhaát cuûa con khaû aùi, khaû yù ñaõ meänh chung. Do vaäy chuùng con vôùi aùo öôùt ñaãm, vôùi toùc öôùt ñaãm ñaõ ñeán ñaây trong luùc quaù sôùm!

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

7. Bò khaû dó, deã thöông
Troùi buoäc vaø chi phoái,
Raát nhieàu chö Thieân chuùng,
Vaø nhieàu haïng con ngöôøi
Ñau khoå vaø heùo moøn,
Bò thaàn cheát nhieáp phuïc.
Ngaøy ñeâm khoâng phoùng daät,
Töø boû dung saéc ñeïp,
Vò aáy ñaøo goác khoå,
Moài nhöû cuûa aùc ma,
Thaät khoù vöôït qua ñöôïc.
(VIII) (Ud 15)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kundiyaøya, trong röøng Kunditthaøna. Luùc baáy giôø, Suppavaøsaø, con gaùi cuûa vua xöù Koliya coù thai ñeán baûy naêm vaø nay bò ñau ñeû ñeán ngaøy thöù baûy. Daàu naøng caûm giaùc nhöõng caûm thoï khoå ñau, nhöùc nhoái, khoác lieät, thoáng khoå, naøng vaãn duy trì ba nieäm: "Theá Toân thaät laø baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc, Ngaøi thuyeát phaùp ñeå ñoaïn taän ñau khoå naøy. Chuùng ñeä töû cuûa baäc Theá Toân aáy laø kheùo haønh trì. Chuùng haønh trì ñeå ñoaïn taän ñau khoå naøy. Thaät söï an laïc laø Nieát-baøn, taïi ñaây khoå ñau naøy khoâng coù maët ". Roài Suppavaøsaø, con vua Koliya goïi ngöoøi choàng cuûa mình:

- Naøy Phu quaân, haõy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán nhaân danh toâi, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, hoûi thaêm coù ít beänh ít naõo, khinh an khoûe maïnh, laïc truù vaø thöa: "-Baïch Theá Toân, Suppavaøsaø con gaùi vua Koliya cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, hoûi thaêm coù ít beänh ít naõo, khinh an khoûe maïnh, laïc truù ". Roài haõy noùi nhö sau: "Baïch Theá Toân, Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, coù thai ñeán baûy naêm vaø nay bò ñau ñeû ñeán ngaøy thöù baûy. Daàu naøng caûm giaùc nhöõng caûm thoï.... taïi ñaáy khoå ñau naøy khoâng coù maët! "

- Thaät laø toát laønh.

Koliyaputta ñaùp laïi Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Koliyaputta baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Suppavaøsaø, con vua Koliya, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân,.... laïc truù.... taïi ñaáy khoå ñau naøy khoâng coù maët.

- Mong raèng Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya ñöôïc an laïc, khoâng beänh, sanh ñöùa con khoâng coù beänh hoaïn. Vôùi lôøi noùi naøy cuûa Theá Toân, Suppavaøsaø, con gaùi Koliya, ñöôïc an laïc khoâng beänh, ñeû ñöùa con trai khoâng beänh.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Koliyaputta hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài trôû veà nhaø cuûa mình. Koliyaputta thaáy Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, ñöôïc an laïc, khoâng beänh, sanh ñöùa con trai khoâng beänh, thaáy vaäy lieàn suy nghó nhö sau: "Thaät vi dieäu thay! Thaät hy höõu thay, thaàn löïc vaø ñaïi uy löïc cuûa Theá Toân, khieán cho Suppavaøsaø con gaùi vua Koliya naøy, vôùi lôøi noùi cuûa Theá Toân ñöôïc an laïc, khoâng beänh, sanh con trai khoâng beänh!". Nghó vaäy, Koliyaputta hoan hyû, thích thuù, taâm sanh hyû laïc. Roài Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, baûo ngöôøi choàng mình:

- Haõy ñi, naøy Phu quaân, haõy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeánc nhaân danh toâi, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân vaø thöa: " - Baïch Theá Toân, Suppavaøsaø, con vua Koliya, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, coù thai ñeán baûy naêm vaø nay bò ñau ñeû ñeán ngaøy thuù baûy. Naøng ñöôïc an laïc, khoâng beänh vaø sanh ñöùa con trai khoâng beänh. Nay naøng muoán môøi chuùng Tyø-kheo duøng côm trong baûy ngaøy. Mong Theá Toân haõy nhaän lôøi thoï baûy böõa côm cuûa Suppavaøsaø vôùi chuùng Tyû-kheo".

- Thaät laø toát laønh.

Koliyaputta ñaùp laïi Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Koliyaputta baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân vaø noùi nhö sau: Suppavaøsaø, coù thai ñeán baûy naêm... ñau ñeû ñeán ngaøy thöù baûy. Nay naøng ñöôïc an laïc, khoâng beänh vaø sanh ñöùa con trai khoâng beänh. Nay naøng muoán môøi chuùng Tyø-kheo... vôùi chuùng Tyû-kheo!

Luùc baáy giôø moät nam cö só khaùc ñaõ môøi chuùng Tyû-kheo vôùi Theá Toân laø vò caàm ñaàu, ngaøy mai duøng côm ngöôøi cö só aáy laø ngöôøi hoä trì cho Toân giaû Moggallaøna. Roài Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Mahaø Mogallaøna:

- Naøy Moggallaøna, haõy ñeán ngöôøi cö só, sau khi ñeán, noùi vôùi ngöôøi cö só aáy nhö sau: "Naøy Hieàn giaû, Suppavaøsaø con cuûa vua Koliya.. coù thai ñeán baûy naêm... ñeán ngaøy thöù baûy. Nay naøng ñöôïc an laïc.. Nay naøng muoán môøi chuùng Tyû-kheo... vôùi chuùng Tyû-kheo. Haõy ñeå cho Suppavaøsaø toå chöùc baûy ngaøy côm tröôùc. Sau seõ ñeán löôït ngöôøi hoä trì cho ngöôøi".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân!.

Toân giaû Mahaø Moggallaøna vaâng ñaùp Theá Toân roài ñi ñeán ngöôøi cö só aáy, sau khi ñeán noùi vôùi ngöôøi cö só:

- Naøy Hieàn giaû Suppavaøsaø... Haõy ñeå cho Suppavaøsaø con cuûa Koliya toå chöùc baûy ngaøy côm tröôùc, sau seõ ñeán phieân OÂng.

- Thöa Toân giaû, neáu Toân giaû baûo ñaûm cho con ba phaùp veà taøi saûn, veà thoï maïng, veà loøng tin, haõy ñeå cho Suppavaøsaø, con gaùi cuûa vua Koliya, toå chöùc tröôùc, roài sau ñeán phieân con.

- Naøy Hieàn giaû, veà hai phaùp ta seõ baûo ñaûm cho oâng, veà taøi saûn vaø veà thoï maïng. Coøn veà loøng tin, thôøi oâng phaûi töï baûo ñaûm!.

- Thöa Toân giaû, neáu Toân giaû baûo ñaûm cho con hai phaùp, veà taøi saûn vaø veà thoï maïng, haõy ñeå cho Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, toå chöùc baûy ngaøy con tröôùc. Roài seõ ñeán phieân con.

Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna, sau khi thuyeát phuïc ñöôïc ngöôøi cö só aáy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, cö só aáy ñaõ ñöôïc con thuyeát phuïc. Haõy ñeå cho Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, toå chöùc baûy ngaøy côm tröôùc, sau seõ ñeán phieân ngöôøi cö só aáy.

Roài Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, trong baûy ngaøy môøi chuùng Tyû-kheo vôùi Theá Toân laø baäc daãn ñaàu, töï tay môøi vaø laøm cho thoûa maõn vôùi nhöõng moùn aên thöôïng vò, loaïi cöùng vaø loaïi meàm vaø khieán cho ñöùa treû ñaûnh leã Theá Toân vaø toaøn theå chuùng Tyû-kheo. Roài Toân giaû Saøriputta noùi vôùi ñöùa treû:

- Naøy Con, Con coù kham nhaãn ñöôïc khoâng? Con coù nuoâi soáng ñöôïc khoâng? Con coù ñau khoå gì khoâng?

- Thöa Toân giaû, töø ñaâu con coù theå kham nhaãn? Töø ñaâu con coù theå nuoâi soáng? Töø ñaâu con khoâng coù ñau khoå? Con ñaõ soáng baûy naêm trong caùc gheø ñaày maùu!

Roài Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya, nghó raèng: "Con ta ñang noùi chuyeän vôùi vò töôùng quaân veà Phaùp, hoan hyû, tín thoï, vôùi taâm hyû laïc."

Roài Theá Toân noùi vôùi Suppavaøsaø, con gaùi vua Koliya:

- Naøy Suppavaøsaø. Con coù muoán moät ngöôøi con trai khaùc nhö vaäy khoâng?

- Baïch Theá Toân, con muoán coù baûy ngöôøi con trai nhö vaäy!

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy,ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

8. Khoâng vui, giaû daïng nuùi,
Khoâng aùi, giaû daïng aùi,
Khoå ñau, giaû daïng laïc,
Nhieáp phuïc keû phoùng daät.
(IX) (Ud 18)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, taïi Ñoâng Vieân, ngoâi laàu cuûa meï Migaøra.

Meï Migaøra coù coâng vieäc lieân heä ñeán vua Pasenadi nöôùc Kosala vaø vua Pasenadi nöôùc Kosala chöa coù quyeát ñònh veà vieäc aáy. Roài Visaøkhaø, meï cuûa Migaøra, vaøo buoåi saùng sôùm ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Roài Theá Toân noùi vôùi Visaøkhaø, meï cuûa Migaøra, ñang ngoài moät beân:

- Naøy Visaøkhaø, Baø töø ñaâu ñi ñeán sôùm nhö vaäy?

- Baïch Theá Toân con coù coâng vieäc lieân heä ñeán vua Pasenadi nöôùc Kosala... veà vieäc aáy.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

9. Moïi tuøng thuoäc laø khoå,
Moïi chuû quyeàn laø laïc,
Chung duøng laøm naõo haïi,
Troùi buoäc khoù vöôït qua.
(X) (Ud 18)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Anupiya taïi röøng xoaøi. Luùc baáy giôø, Toân giaû Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha, ñi ñeán khu röøng, ñi ñeán goác caây, ñi ñeán ngoâi nhaø troáng, vaø thöôøng hay noùi leân lôøi caûm höùng: "OÂi, an laïc thay! OÂi, an laïc thay! " Moät soá ñoâng Tyø-kheo nghe Toân giaû Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha ñi ñeán khu röøng, ñi ñeán goác caây, hay ñi ñeán ngoâi nhaø troáng, thöôøng noùi leân lôøi caûm höùng: "OÂi, an laïc thay! OÂi an laïc thay! ". Nghe vaäy, caùc Tyû-kheo aáy suy nghó: "Khoâng gì nghi ngôø chö Hieàn, Toân giaû Bhaddiya con cuûa Kaølighodha soáng Phaïm haïnh khoâng coù hoan hyû, vì tröôùc khi coøn ôû gia ñình ñöôïc höôûng an laïc nhaø vua, vì Toân giaû nhôù ñeán an laïc aáy, neân khi ñeán khu röøng, hay ñi ñeán goác caây... thöôøng noùi leân lôøi caûm höùng: "OÂi, an laïc thay! OÂi, an laïc thay! " Roài moät soá ñoâng Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Toân giaû Bhaddiya con cuûa Kaøligodha khi ñi ñeán röøng... noùi leân lôøi caûm höùng: "OÂi, an laïc thay! OÂi, an laïc thay! "... khoâng coù nghi ngôø gì nöõa.. soáng Phaïm haïnh khoâng coù hoan hyû... "OÂi, an laïc thay! OÂi, an laïc thay! ".

Roài Theá Toân baûo moät Tyø-kheo:

- Naøy Tyø-kheo, haõy ñi vaø nhaân danh Ta noùi vôùi Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha: "Thöa hieàn giaû, baäc Ñaïo sö goïi Hieàn giaû! ".

- Thöa vaâng baïch Theá Toân.

Vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, ñi ñeán Toân giaû Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha:

- Thöa Hieàn giaû, baäc Ñaïo sö goïi Hieàn giaû.

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Toân giaû Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha, vaâng ñaùp Tyû-kheo aáy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Bhaddiya, con cuûa Kaøligodha, ñang ngoài moät beân:

- Coù thaät chaêng, naøy Bhaddiya, Thaày ñi ñeán khu röøng "... OÂi, an laïc thay! OÂi, an laïc thay! "?

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

- Do thaáy muïc ñích gì ñi ñeán khu röøng "... an laïc? ".

- Baïch Theá Toân, thuôû tröôùc khi coøn ôû trong gia ñình, ñöôïc höôûng an laïc nhaø vua, trong noäi cung coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä, ngoaïi noäi cung coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä; trong thaønh noäi coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä, ngoaøi thaønh coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä. Trong nöôùc cuõng coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä, ngoaøi nöôùc cuõng coù ñaët ngöôøi kheùo baûo veä. Baïch Theá Toân, con ñöôïc baûo veä phoøng giöõ nhö vaäy, nhöng con vaãn soáng sôï haõi, hoài hoäp, run sôï, hoaûng sôï. Nhöng nay con ñi ñeán khu röøng, ñi ñeán goác caây, ñi ñeán ngoâi nhaø troáng, con soáng moät mình, con soáng khoâng sôï haõi, khoâng hoài hoäp, khoâng run sôï, khoâng hoaûng sôï, khoâng roän raøng, khoâng hoát hoaûng, laéng dòu, nheï nhaøng, taâm nhö con thuù röøng. Baïch Theá Toân, do thaáy muïc ñích nhö vaäy, neân con khi ñi ñeán khu röøng... con noùi leân lôøi caûm höùng "... an laïc thay! ".

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

10. Vôùi ai, trong noäi taâm,
Khoâng coù loøng phaån noä,
Vöôït qua höõu, phi höõu,
Vò aáy thoaùt sôï haõi,
An laïc, khoâng saàu muoän,
Chö Thieân khoâng thaáy ñöôïc.
[^]

Chöông Ba

Phaåm Nanda

(I) (Ud 21)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana trong khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, moät Tyû-kheo ngoài khoâng xa Theá Toân, ngoài kieát giaø, löng thaúng, chòu ñöïng söï ñau ñôùn, keát quaû cuûa nghieäp veà tröôùc, nhoùi ñau, cöïc khoå, thoáng khoå, chaùnh nieäm, tænh giaùc, khoâng coù saàu naõo.

Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

1. Tyû-kheo boû moïi nghieäp,
Taåy saïch buïi laøm tröôùc,
An truù, khoâng ngaõ sôû,
Khoâng caàn noùi vôùi ngöôøi.
(II) (Ud 21)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn cuûa oâng Anaøhapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Nanda, em cuûa Theá Toân, con cuûa ngöôøi dì, noùi nhö sau vôùi nhieàu Tyû-kheo: "Naøy caùc Hieàn giaû, toâi soáng Phaïm haïnh khoâng coù hoan hyû, toâi khoâng chòu noåi ñôøi soáng Phaïm haïnh; sau khi boû hoïc taäp, toâi seõ hoaøn tuïc!" Moät Tyû-kheo khaùc ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, vò Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Toân giaû Nanda, em cuûa Theá Toân, con cuûa ngöôøi dì, noùi nhö sau: "... Toâi seõ hoaøn tuïc ". Roài Theá Toân baûo moät Tyû-kheo:

- Naøy Tyû-kheo, haõy ñi vaø nhaân danh Ta baûo Tyû-kheo Nanda: "Hieàn giaû Nanda, baäc Ñaïo Sö goïi Hieàn giaû ".

- Thöa vaâng, Baïch Theá Toân.

Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, ñi ñeán Toân giaû Nanda, sau khi ñeán noùi vôùi Toân giaû Nanda:

- Hieàn giaû Nanda, baäc Ñaïo Sö goïi Hieàn giaû!

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Toân giaû Nanda vaâng ñaùp vò Tyû-kheo aáy, ñi ñeán Theá Toân; sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Nanda ñang ngoài moät beân:

- Coù thaät chaêng naøy Nanda, Thaày noùi nhö sau vôùi nhieàu Tyû-kheo: "Naøy caùc Hieàn giaû toâi soáng Phaïm haïnh khoâng coù hoan hyû... toâi seõ hoaøn tuïc!".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

- Nhöng naøy, khoâng hoan hyû caùi gì, Thaày soáng Phaïm haïnh, khieán Thaày khoâng chòu noåi soáng Phaïm haïnh, töø boû hoïc taäp, Thaày seõ hoaøn tuïc?

- Baïch Theá Toân, khi con töø boû gia ñình, moät Thích ca nöõ coâ gaùi ñeïp trong nöôùc, vôùi toùc chaûi môùi nöûa phaàn, ngoù nhìn con vaø noùi: "Quyù töû haõy veà gaáp!" Baïch Theá Toân, vì con khoâng theå queân naøng, neân con soáng Phaïm haïnh khoâng coù hoan hyû, con khoâng coù theå chòu noåi ñôøi soáng Phaïm haïnh, sau khi töø boû hoïc taäp, con seõ hoaøn tuïc".

Roài Theá Toân caàm tay Toân giaû Nanda nhö ngöôøi löïc só duoãi baøn tay dang co laïi, hay co laïi baøn tay ñang duoãi ra, bieán maát ôû Jetavana, vaø hieän ra taïi coõi trôøi Ba möôi ba. Luùc baáy giôø, khoaûng naêm traêm Thieân nöõ ñi ñeán ñeå haàu haï Thieân chuû Sakka, vaø hoï ñöôïc goïi laø "coù chaân nhö chim boà caâu". Luùc baáy giôø Theá Toân baûo Toân giaû Nanda:

- Naøy Nanda, Thaày coù thaáy naêm traêm Thieân nöõ naøy, coù chaân nhö chim boà caâu khoâng?

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

- Naøy Nanda, Thaày nghó theá naøo? Ai ñeïp ñeõ hôn, hay ai ñaùng öa nhìn hôn, hay ai khaû aùi hôn, Thích ca nöõ coâ gaùi ñeïp trong nöôùc hay naêm traêm Thieân nöõ coù chaân nhö chim boà caâu naøy? ".

- Baïch Theá Toân, ví nhö moät con khæ caùi bò thöông, tai muõi bò chaët ñöùt; cuõng vaäy laø Thích ca nöõ coâ gaùi ñeïp trong nöôùc, neáu ñem so saùnh vôùi naêm traêm Thieân nöõ coù chaân nhö chim boà caâu naøy, khoâng theå öôùc löôøng so saùnh, khoâng baèng moät phaàn nhoû, khoâng theå so saùnh vôùi chuùng. Naêm traêm Thieân nöõ naøy ñeïp hôn, daùng öa nhìn hôn, khaû aùi hôn.

- Haõy hoan hyû, naøy Nanda! Haõy hoan hyû, naøy Nanda! Ta ñeàn cho Thaày naêm traêm Thieân nöõ coù chaân nhö chim boà caâu aáy!

- Baïch Theá Toân, neáu Theá Toân ñeàn cho con naêm traêm Thieân nöõ coù chaân nhö chim boà caâu, thôøi baïch Theá Toân, con seõ soáng hoan hyû trong ñôøi soáng Phaïm haïnh.

Roài Theá Toân caàm caùnh tay cuûa Toân giaû Nanda, nhö ngöôøi löïc só... ñang duoãi ra, nhö vaäy bieán maát ôû chö Thieân coõi trôøi Ba möôi ba, hieän ra ôû Jetavana.

Caùc Tyû-kheo ñöôïc nghe: "Toân giaû Nanda, em Theá Toân, con cuûa baø dì soáng Phaïm haïnh vì muïc ñích Thieân nöõ. Hoï noùi Theá Toân coù höùa ñeàn cho naêm traêm Thieân nöõ vôùi chaân nhö chaân chim boà caâu". Roài caùc Tyû-kheo baïn cuûa Toân giaû Nanda, goïi Toân giaû Nanda laø ngöôøi laøm thueâ, laø ngöôøi buoân baùn: "Toân giaû Nanda laø ngöôøi laøm thueâ, Toân giaû Nanda laø ngöôøi buoân baùn. Vì muïc ñích Thieân nöõ, Toân giaû Nanda soáng Phaïm haïnh. Theá Toân coù höùa ñeàn cho naêm traêm Thieân nöõ coù chaân nhö chim boà caâu!" Roài Toân giaû Nanda, bò böïc phieàn, tuûi nhuïc, chaùn ngaáy, bôûi bò goïi laø ngöôøi laøm thueâ, laø ngöôøi buoân baùn, soáng moät mình, vieãn ly, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, töï tin, khoâng bao laâu, do muïc ñích maø thieän nam töû chôn chaùnh xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình... voâ thöôïng cöùu caùnh Phaïm haïnh aáy, ngay trong hieän taïi vò aáy töï mình vôùi thaéng trí chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù. Vò aáy roõ bieát: "Sanh ñaõ taän, Phaïm haïnh ñaõ thaønh, vieäc neân laøm ñaõ laøm, khoâng trôû lui traïng thaùi naøy nöõa". Toân giaû Nanda ñaõ trôû thaønh moät vò A-la-haùn.

Roài moät thieân nhaân, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Thieân nhaân aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Toân giaû Nanda con trai cuûa baø dì, do ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi, töï mình vôùi thaéng tri chöùng ngoä, chöùng ñaït vaø an truù voâ laäu taâm giaûi thoaùt.

Trí khôûi leân nôi Theá Toân: "Nanda, do ñoaïn tröø caùc laäu hoaëc... voâ laäu taâm giaûi thoaùt". Roài Toân giaû Nanda, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñaûnh leã Theá Toân roài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân Toân giaû Nanda baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Theá Toân coù höùa ñeàn cho con naêm traêm Thieân nöõ vôùi chaân nhö chim boà caâu. Baïch Theá Toân, con xin giaûi toûa cho Theá Toân lôøi höùa ñeàn aáy.

- Naøy Nanda, vôùi taâm cuaû Ta, Ta roõ bieát taâm cuûa Thaày: "Do ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc, ngay trong hieän taïi... tueä giaûi thoaùt". Laïi nöõa moät Thieân nhaân coù baùo cho Ta tin aáy: "Baïch Theá Toân, Toân giaû Nanda... tueä giaûi thoaùt". Vì raèng, naøy Nanda, taâm cuûa Thaày ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùc laäu hoaëc khoâng coøn chaáp thuû, neân Ta ñöôïc giaûi thoaùt khoûi lôøi höùa naøy.

Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, chính trong luùc aáy, noù leân lôøi caûm höùng naøy:

2. Ai vöôït khoûi buøn naøy,
Ñeø beïp gai cuûa duïc,
Ñaït ñöôïc si ñoaïn dieät,
Vò Tyû-kheo nhö vaäy,
Khoâng caûm thoï khoå laïc!
(III) (Ud 24)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, trong khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, khoaûng naêm traêm Tyû-kheo do Yasoja daãn ñaàu, ñaõ ñeán Saøvatthi ñeå yeát kieán Theá Toân. Caùc Tyû-kheo môùi ñeán aáy, trong khi chaøo thaêm caùc Tyû-kheo sôû taïi, saép ñaët saøng toïa, söûa soaïn y baùt, gaây tieáng oàn aøo to lôùn. Theá Toân baûo Toân giaû Ananda:

- Naøy Ananda, tieáng oàn aøo to lôùn naøy laø gì, nhö caùc ngöôøi ñaùnh caù cöôùp giaät caù?

- Baïch Theá Toân, coù naêm traêm Tyû-kheo naøy, daãn ñaàu laø Yasoja, ñaõ ñeán Saøvatthi ñeå yeát kieán Theá Toân. Caùc Tyû-kheo môùi ñeán aáy... gaây neân tieáng oàn aøo to lôùn.

- Naøy Ananda, haõy nhaân danh Ta noùi vôùi caùc Tyû-kheo aáy: "Baäc Ñaïo Sö goïi caùc Toân giaû ".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân, ñi ñeán caùc Tyû-kheo aáy, sau khi ñeán noùi vôùi caùc Tyû-kheo aáy:

- Baäc Ñaïo Sö goïi caùc Toân giaû!

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Ananda, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo aáy ñang ngoài moät beân:

- Naøy caùc Tyû-kheo, tieáng oàn aøo to lôùn naøy laø gì, nhö caùc ngöôøi ñaùnh caù cöôùp giöït caù?

Toân giaû Yasoja baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, coù naêm traêm Tyû-kheo naøy ñaõ ñeán Saøvatthi ñeå yeát kieán Theá Toân. Caùc Tyø-kheo môùi ñeán naøy... gaây neân tieáng oàn aøo to lôùn.

- Naøy caùc Tyû-kheo, haõy ñi ñi! Ta ñuoåi caùc Thaày, caùc Thaày khoâng xöùng ñaùng ñöôïc soáng gaàn Ta!

- Thöa vaâng! Baïch Theá Toân.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân höõu höôùng veà Ngaøi, doïn deïp, saøng toïa, caàm laáy y baùt, ñi ñeán daân chuùng Vajjì, tieáp tuïc boä haønh giöõa daân chuùng Vajjì roài ñi ñeán con soâng Vaggamudaø; sau khi ñeán, döïng leân choøi laù treân soâng Vaggamudaø, an cö muøa möa taïi choã aáy. Roài Toân giaû Yasoja, söûa soaïn an cö baûo caùc Tyø-kheo:

- Thöa caùc Hieàn giaû, Theá Toân ñuoåi chuùng ta, vì lôïi ích, vì haïnh phuùc cho chuùng ta, vì khôûi leân loøng töø maãn ñoái vôùi chuùng ta. Naøy chö Hieàn, chuùng ta haõy soáng cho thaät ñuùng phaùp, chuùng ta soáng nhö theá naøo ñeå Theá Toân coù theå hoan hyû!

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Caùc Tyû-kheo vaâng ñaùp Toân giaû Yasoja. Roài caùc Tyû-kheo aáy soáng vieãn ly, khoâng phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, vaø trong thôøi gian an cö, taát caû ñeàu giaùc ngoä ba minh.

Roài Theá Toân, sau khi ôû taïi Saøvatthi cho ñeán khi vöøa yù, lieàn boä haønh ñi ñeán Vesaøli, tieáp tuïc boä haønh ñeán Vesaøli. Taïi ñaáy, Theá Toân truù ôû Ñaïi Laâm, taïi ngoâi nhaø coù noùc nhoïn. Roài Theá Toân vôùi taâm cuaû mình taùc yù ñeán taâm caùc Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Vaggumudaø, goïi Toân giaû Ananda: "Nhö coù haøo quang, naøy Ananda, laø phöông naøy, nhö coù aùnh saùng, naøy Ananda, laø phöông naøy. Taïi phöông aáy, caùc Tyû-kheo ñang soáng treân bôø soâng Vagumudaø. Thaät laø khoâng nhaøm chaùn cho Ta neáu ñöôïc ñi vaø taùc yù ñeán phöông aáy. Naøy Ananda, haõy göûi moät söù giaû ñeán caùc Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Vaggumudaø vaø noùi: "Baäc Ñaïo sö cho goïi caùc Toân giaû! Baäc Ñaïo sö muoán gaëp caùc Toân giaû!".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Toân giaû Ananda vaâng ñaùp Theá Toân, ñi ñeán moät Tyû-kheo, sau khi ñeán, noùi vôùi Tyû-kheo aáy:

- Haõy ñi, naøy Hieàn giaû, haõy ñi ñeán caùc Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Vaggumudaø; sau khi ñeán, noùi vôùi caùc Tyû-kheo aáy nhö sau: "Baäc Ñaïo sö cho goïi caùc Toân giaû!".

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Vò Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Toân giaû Ananda, nhö moät ngöôøi löïc só duoãi caùnh tay ñang co laïi hay co laïi caùnh tay ñang duoãi ra, cuõng vaäy vò aáy bieán maát ôû ngoâi nhaø coù noùc nhoïn taïi Ñaïi Laâm, vaø hieän ra tröôùc maét caùc Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Vaggumudaø. Roài Tyû-kheo aáy noùi vôùi caùc Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Vaggumudaø:

- Baäc Ñaïo Sö goïi caùc Toân giaû! Baäc Ñaïo sö muoán gaëp caùc Toân giaû.

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Caùc Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp vò Tyû-kheo aáy, sau khi doïn deïp saøng toïa, caàm y baùt, ví nhö moät nhaø löïc só... co laïi baøn tay ñang duoãi ra, cuõng vaäy caùc Tyø-kheo aáy bieán maát ôû treân bôø soâng Vaggumudaø, vaø hieän ra ôû Ñaïi Laâm, taïi nhaø coù noùc nhoïn, tröôùc maët Theá Toân. Luùc baáy giôø Theá Toân ñang ngoài trong thieàn ñònh baát ñoäng. Caùc Tyû-kheo aáy suy nghó: "Nay Theá Toân ñang an truù trong loaïi an truù naøo?". Roài caùc Tyû-kheo aáy suy nghó: "Theá Toân nay ñang an truù trong loaïi an truù baát ñoäng".

Vaø taát caû caùc Tyû-kheo aáy ngoài xuoáng trong ñònh baát ñoäng.

Toân giaû Ananda khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh moät ñaõ gaàn qua, töø choã ngoâi ñöùng daäy, ñaép y vaøo moät beân vai, chaáp tay höôùng ñeán Theá Toân, vaø baïch Theá Toân:

- Ñeâm ñaõ gaàn taøn, canh moät ñaõ gaàn qua. Caùc Tyû-kheo môùi ñeán ngoài ñaõ laâu. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy chaøo ñoùn caùc Tyû-kheo môùi ñeán.

Ñöôïc nghe noùi vaäy, Theá Toân giöõ im laëng. Laàn thöù hai, Toân giaû Ananda, sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh giöõa ñaõ gaàn qua, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép y vaøo moät beân vai, chaáp tay höôùng ñeán Theá Toân vaø Baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñeâm ñaõ gaàn maõn. Canh giöõa ñaõ gaàn qua. Caùc Tyû-kheo môùi ñeán ngoài ñaõ laâu. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy chaøo ñoùn caùc Tyû-kheo môùi ñeán.

Laàn thöù hai, Theá Toân giöõ im laëng. Laàn thöù ba, Toân giaû Ananda, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh cuoái ñaõ gaàn qua, raïng ñoâng ñaõ loù daïng, ñeâm ñaõ coù boä maët hoan hyû, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép y vaøo moät beân, chaép tay höôùng veà Theá Toân, vaø baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh cuoái ñaõ gaàn qua, raïng ñoâng ñaõ loù daïng, ñeâm ñaõ coù boä maët hoan hyû, caùc Tyû-kheo môùi ñeán ngoài ñaõ laâu... Theá Toân haõy chaøo ñoùn caùc Tyû-kheo môùi ñeán!

Roài Theá Toân xuaát khoûi ñònh aáy baûo Toân giaû Ananda:

- Neáu Thaày coù hieåu bieát, naøy Ananda, Thaày seõ khoâng noùi nhö vaäy. Naøy Ananda, Ta vaø naêm traêm Tyû-kheo naøy taát caû ñang nhaäp ñònh baát ñoäng.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

3. Ai ñaõ thaéng gai duïc,
Naéng, gia haïi, troùi buoäc,
Vò aáy ñöùng baát ñoäng,
Nhö nuùi vöõng an truù,
Vò Tyû-kheo nhö vaày,
Laïc khoå khoâng dao ñoäng.
(IV) (Ud 27)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ngoâi vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø Toân giaû Saøriputta ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, ngoài kieát giaø löng thaúng, ñaët nieäm tröôùc maët. Theá Toân thaáy Toân giaû Saøriputta ngoài khoâng xa bao nhieâu, ngoài kieát giaø löng thaúng, ñaët nieäm tröôùc maët, roài sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

4. Nhö ngoïn nuùi baèng ñaù,
Khoâng ñoäng, kheùo an truù,
Cuõng vaäy vò Tyø-kheo,
Ñoaïn dieät ñöôïc ngu si,
Nhö ngoïn nuùi baèng ñaù,
Khoâng coù bò dao ñoäng.
(V) (Ud 27)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ngoâi vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Maha Moggallaøna ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, ngoài kieát giaø löng thaúng, noäi taâm kheùo an truù thaân haønh nieäm. Theá Toân thaáy Toân giaû Maha Moggallaøna ngoài khoâng xa bao nhieâu, ngoài kieát-giaø löng thaúng noäi taâm kheùo an truù thaân haønh nieäm.

Roài Theá Toân, sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

5. Thaân haønh nieäm an laäp,
Saùu xuùc xöù cheá ngöï,
Tyû-kheo thöôøng thieàn ñònh,
Töï chöùng tri Nieát Baøn.
(VI) (Ud 28)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, taïi Veluvana, choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø, Toân giaû Pilindavaccha, thöôøng hay goïi Tyø-kheo vôùi danh töø baàn tieän. Roài moät soá ñoâng Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Toân giaû Pilindavaccha thöôøng hay goïi caùc Tyû-kheo vôùi danh töø baàn tieän.

Roài Theá Toân baûo moät Tyû-kheo:

- Haõy ñi, naøy Tyû-kheo, vaø nhaân danh Ta, baûo Tyû-kheo Pilindavaccha: "Naøy Hieàn giaû, baäc Ñaïo Sö goïi Hieàn giaû! ".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân. 

Tyû-kheo aáy vaâng ñaùp Theá Toân ñi ñeán Toân giaû Pilindavaccha, sau khi ñeán noùi vôùi Pilindavaccha:

- Baäc Ñaïo Sö goïi Hieàn giaû!

- Thöa vaâng, Hieàn giaû.

Toân giaû Pilindavaccha vaâng ñaùp Tyû-kheo aáy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Pilindavaccha ñang ngoài moät beân:

- Coù thaät chaêng, naøy Vaccha. Thaày thöôøng goïi caùc Tyû-kheo vôùi danh töø baàn tieän?

- Thöa coù, baïch Theá Toân.

Roài Theá Toân sau khi taùc yù ñeán ñôøi soáng tröôùc cuûa Pilindavaccha, lieàn baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy, caùc Tyû-kheo, chôù coù böïc phieàn vôùi Tyû-kheo Pilindavaccha. Naøy caùc Tyû-kheo, khoâng phaûi vì trong loøng coù saân haän maø Vaccha thöôøng goïi caùc Tyû-kheo vôùi danh töø baàn tieän. Naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo Vaccha trong naêm traêm naêm noái tieáp nhau ñaõ sanh trong gia ñình Baø-la-moân. Danh töø baàn tieän ñaõ laâu ngay ñöôïc chöùa chaáp trong vò aáy. Do vaäy, Vaccha thöôøng goïi Tyû-kheo vôùi danh töø baàn tieän.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

6. Trong ai khoâng man traù,
Khoâng maïn, tham ñoaïn taän,
Khoâng ngaõ sôû, khoâng duïc,
Phaån noä ñöôïc tröø dieät,
Töï ngaõ thaønh maùt laïnh
Vò aáy laø Phaïm chí,
Laø Sa moân Tyû-kheo.
(VII) (Ud 29)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, taïi Veluvana, taïi choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø Toân giaû Mahakassapa, truù ôû hang Pipphali, ngoài moät theá ngoài kieát-giaø trong baûy ngaøy, sau khi nhaäp vaøo moät loaïi thieàn ñònh. Roài Toân giaû Mahakassapa, sau baûy ngaøy, xuaát khoûi ñònh aáy, Toân giaû Mahakassapa, sau khi xuaát khoûi ñònh aáy, suy nghó nhö sau: "Ta haõy ñi vaøo Raøjagaha ñeå khaát thöïc! ". Luùc baáy giôø naêm traêm chö Thieân ñang coá gaéng lo cho Toân giaû Mahakassapa ñöôïc ñoà aên khaát thöïc. Roài Toân giaû Mahakassapa sau khi khöôùc töø naêm traêm Thieân nhaân aáy, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, vaøo Raøjagaha ñeå khaát thöïc. 

Luùc baáy giôø, Thieân chuû Sakka muoán cuùng döôøng ñoà aên khaát thöïc cho Toân giaû Mahakassapa, hoùa thaân laøm ngöôøi thôï deät ñang deät chæ Sujaøta, thieáu nöõ Asura ñang laøm cho ñaày caùi thoi. Roài Toân giaû Mahakassapa, sau khi ñi töøng nhaø khaát thöïc ôû Raøjagaha, ñi ñeán truù xöù cuûa Thieân chuû Sakka. Thieân chuû Sakka thaáy Toân giaû Mahakassapa töø xa ñi ñeán, sau khi thaáy, lieàn ra khoûi nhaø, tieáp ñoùn, laáy baùt töø nôi tay caàm ñem vaøo nhaø, bôùi côm töø nôi noài, ñöïng ñaày baùt vaø ñöa laïi cho Toân giaû Mahakassapa. Ñoà aên khaát thöïc aáy goàm coù nhieàu loaïi canh, nhieàu loaïi moùn aên, nhieàu loaïi gia vò, moùn aên troän laãn vôùi nhau. 

Roài Toân giaû Mahakassapa suy nghó: "Ai laø chuùng sanh naøy, laïi coù thaàn löïc uy löïc nhö vaäy? ". Roài Toân giaû Mahakassapa suy nghó: "Chính laø Thieân chuû Sakka", sau khi bieát vaäy, noùi vôùi Thieân chuû Sakka:

- "Naøy Kosiya, chính OÂng ñaõ laøm söï vieäc naøy. Chôù laøm nhö vaäy nöõa!".

- Thöa Toân giaû Kassapa, muïc ñích cuûa chuùng toâi laø ñöôïc phöôùc. Ñieàu chuùng toâi caàn laøm laø ñöôïc phöôùc.

Roài Thieân chuû Sakka, sau khi ñaûnh leã Toân giaû Mahakassaspa, thaân phía höõu höôùng veà Ngaøi, bay leân treân hö khoâng, vaø ôû giöõa hö khoâng noùi leân ba laàn caûm höùng: "OÂi, boá thí toái thöôïng laø boá thí kheùo an truù vaøo Kassapa! OÂi, boá thí toái thöôïng laø boá thí kheùo an truù vaøo Kasapa! ".

Theá Toân vôùi Thieân nhó thanh tònh sieâu nhaân nghe giöõa hö khoâng Thieân chuû Sakka noùi leân ba laàn lôøi caûm höùng: "OÂi, boá thí toái thöôïng laø boá thí kheùo an truù vaøo Kassapa! OÂi, boá thí toái thöôïng laø boá thí kheùo an truù vaøo Kassapa!.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

7. Vò Tyû-kheo khaát thöïc,
Töï soáng khoâng nhôø ngöôøi,
Chö Thieân thöông vò aáy,
Thöôøng an tònh chaùnh nieäm.
(VIII) (Ud 30)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, nhieàu Tyû-kheo sau buoåi aên, sau khi ñi khaát thöïc trôû veà, ngoài hoäi hoïp taïi raïp troøn coù caây kareri vaø caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân: "Tyû-kheo ñi khaát thöïc, thöa caùc Hieàn giaû, thænh thoaûng maét ñöôïc thaáy saéc khaû aùi, thænh thoaûng tai ñöôïc nghe tieáng khaû aùi, thænh thoaûng muõi ñöôïc ngöûi höông khaû aùi, thænh thoaûng löôõi ñöôïc neám khaû aùi, thænh thoaûng thaân ñöôïc caûm giaùc xuùc khaû aùi.

Thöa caùc Hieàn giaû, Tyû-kheo khaát thöïc ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng, toân kính khi ñi khaát thöïc. Vaäy naøy chö Hieàn, chuùng ta haõy laø ngöoøi ñi khaát thöïc, thænh thoaûng, maét chuùng ta ñöôïc thaáy saéc khaû aùi, thænh thoaûng tai chuùng ta ñöôïc nghe tieáng khaû aùi, thænh thoaûng muõi chuùng ta ñöôïc ngöûi höông khaû aùi, thænh thoaûng löôõi chuùng ta ñöôïc neám vò khaû aùi, thænh thoaûng thaân chuùng ta ñöôïc caûm giaùc xuùc khaû aùi. Chuùng ta cuõng ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng, toân kính khi chuùng ta seõ ñi khaát thöïc". 

Caâu chuyeän naøy giöõa caùc Tyû-kheo aáy chöa ñöôïc noùi xong, thì Theá Toân vaøo buoåi chieàu, töø Thieàn ñònh ñöùng daäy, ñi ñeán raïp troøn coù caây kareri, sau khi ñeán ngoài treân choã ñaõ soaïn saün. Sau khi ngoài, Theá Toân noùi vôùi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, naøy caùc Thaøy ngoài ôû ñaây noùi caâu chuyeän gì? Vaø caâu chuyeän gì giöõa caùc Thaày chöa ñöôïc noùi xong?

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, chuùng con sau böõa aên, sau khi ñi khaát thöïc trôû veà, chuùng con ngoài hoäi hoïp taïi raïp troøn coù caây kareri, vaø caâu chuyeän sau ñaây ñöôïc khôûi leân giöõa chuùng con: "Tyû-kheo ñi khaát thöïc, thöa caùc Hieàn giaû, thænh thoaûng maét ñöôïc thaáy saéc khaû aùi... chuùng ta cuõng ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng, toân kính, khi chuùng ta seõ ñi khaát thöïc ". Baïch Theá Toân ñaây laø caâu chuyeän giöõa chuùng con chöa ñöôïc noùi xong thì Theá Toân ñeán.

- Naøy caùc Tyø-kheo, chuyeän naøy thaät khoâng xöùng ñaùng cho caùc Thaày, laø nhöõng thieän nam töû, vì loøng tin xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, khi caùc Thaày noùi leân caâu chuyeän nhö vaäy. Khi caùc Thaày ngoài hoäi hoïp vôùi nhau, naøy caùc Tyû-kheo, coù hai coâng vieäc caàn phaûi laøm: Noùi phaùp hay giöõ im laëng cuûa baäc Thaùnh!.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

8. Vò Tyû-kheo khaát thöïc,
Töï soáng khoâng nhôø ngöôøi,
Chö Thieân thöông vò aáy,
Nhöng neáu Tyû-kheo aáy,
Y töïa vaøo danh voïng,
Chö Thieân khoâng coù thöông.
(IX) (Ud 31)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ngoâi vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø nhieàu Tyû-kheo... (nhö kinh treân)... caâu chuyeän naøy khôûi leân: "Naøy chö Hieàn, ai bieát ngheà gì? Ai hoïc taäp ngheà gì? Ngheà gì laø toái thöôïng? " 

ÔÛ ñaây, moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Huaán luyeän voi laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Huaán luyeän ngöïa laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Laøm xe laø ngheà toái thöôïng." Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà baén cung laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà ñao kieám laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà aán hieäu laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà tính toaùn laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà öôùc löôïng laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà vieát baøi laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà laøm thô laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà phoûng ñoaùn caùc nguyeân nhaân töï nhieân laø ngheà toái thöôïng". Moät soá ngöôøi noùi nhö sau: "Ngheà ñieàu khieån boä maùy quoác gia laø ngheà toái thöôïng". Ñaây laø caâu chuyeän xaûy ra giöõa chuùng con chöa ñöôïc noùi xong. 

Roài Theá Toân vaøo buoåi chieàu... (Xem III,8...) chöa ñöôïc noùi xong... "ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân... khôûi leân: "Naøy hieàn giaû ai bieát ngheà gì... ngheà ñieàu khieån boä maùy quoác gia laø ngheà toái thöôïng ". Baïch Theá Toân ñaây laø caâu chuyeän xaûy ra giöõa chuùng con chöa ñöôïc noùi xong, thì Theá Toân ñaõ ñeán".

- Naøy caùc Tyû-kheo, chuyeän naøy thaät khoâng xöùng ñaùng cho caùc Thaày... khi caùc Thaày ngoài hoäi hoïp vôùi nhau, coù hai coâng vieäc caàn phaûi laøm: Noùi phaùp hay giöõ im laëng cuûa baäc Thaùnh.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

9. Ai soáng khoâng ngheà nghieäp,
Nheï nhaøng, muoán lôïi ích,
Caùc caên ñöôïc cheá ngöï,
Toaøn dieän ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoâng nhaø, khoâng ngaõ sôû,
Khoâng duïc, gieát aùc ma,
Vò Tyû-kheo nhö vaäy,
Soáng coâ ñoäc moät mình.
(X) (Ud 32)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Uruvelaø, treân bôø soâng Neranjara, döôùi goác caây Boà-ñeà, khi môùi thaønh Chaùnh giaùc. Luùc baáy giôø Theá Toân trong baûy ngaøy ngoài moät theá ngoài kieát giaø, höôûng thoï giaûi thoaùt laïc. Roài Theá Toân, sau baûy ngaøy aáy, töø ñònh aáy xuaát khôûi, nhìn ñôøi vôùi Phaät nhaõn, thaáy caùc chuùng sanh bò thieâu ñoát vôùi nhieàu loaïi thieâu ñoát, bò nhieät naõo bôûi nhieàu loaïi nhieät naõo, bôûi tham, bôûi saân, bôûi si.

Roài Theá Toân, sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

10. Ñôøi naøy bò thieâu ñoát,
Chi phaàn bôûi caûm xuùc,
Töï mình noùi roõ leân,
Chöùng beänh cuûa chính mình,
Bôûi vì noù nghó ñeán,
Do ñoù bò ñoåi khaùc,
Bò ñoåi khaùc vi höõu,
Bò leä thuoäc vì höõu,
Ñôøi naøy höõu chi phoái,
Laïi hoan hyû vôùi höõu,
Khi naøo coù hoan hyû,
ÔÛ ñaáy coù sôï haõi,
Vôùi ai coù sôï haõi,
Ñaáy töùc laø ñau khoå,
Chính do ñoaïn dieät höõu,
Phaïm haïnh naøy ñöôïc soáng.
Nhöõng Sa-moân hay Baø-la-moân naøo ñaõ tuyeân boá raèng söï giaûi thoaùt khoûi höõu laø do höõu. Ta noùi raèng taát caû nhöõng vò aáy khoâng giaûi thoaùt khoûi höõu.

Nhöõng Sa moân hay nhöõng Baø-la-moân naøo ñaõ tuyeân boá raèng söï xuaát ly khoûi höõu laø do phi höõu, taát caû nhöõng vò aáy, Ta tuyeân boá raèng chuùng khoâng nöông töïa nôi höõu.

Do duyeân sanh y, khoå naøy ñöôïc sanh khôûi. Chính do ñoaïn dieät taát caû sanh y, khoå khoâng coù hieän höõu.

11. Haõy xem ñôøi roäng naøy,
Bò voâ minh chi phoái,
Caùc sanh loaïi ñöôïc sanh,
Öa thích ñöôïc sanh khôûi,
Khoâng thoaùt ñöôïc sanh höõu.
Vôùi ai ñoát sanh höõu,
Taát caû moïi thôøi, xöù,
Taát caû sanh höõu naøy,
Voâ thöôøng khoå bieán hoaïi,
Nhö vaäy, thaáy nhö thaät,
Vôùi chôn chaùnh trí tueä,
Höõu aùi ñöôïc ñoaïn taän,
Phi höõu aùi hoan hyû
Ñoaïn dieät aùi hoaøn toaøn,
Ly tham, dieät, hoaøn toaøn,
Nhö vaäy laø Nieát Baøn,
Tyû-kheo aáy maùt laïnh,
Khoâng chaáp thuû taùi sanh,
Nhieáp phuïc ñöôïc ma vöông,
Traän chieán ñaõ chieán thaéng,
Vò Tyû-kheo nhö vaäy,
Vöôït qua moïi sanh höõu.

[Giôùi thieäu][1-3][4-5][6-8][ ^ ]


[Muïc Luïc Tieåu Boä] [Trôû veà trang Thö Muïc]
Revised: 01-01-2001