Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Caølikaø, taïi nuùi Caølikaø Luùc baáy giôø Toân giaû Meghiya laø ngöôøi thò giaû Theá Toân. Roài Toân giaû Meghiya ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân Toân giaû Meghiya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, con muoán vaøo laøng Jantu ñeå khaát thöïc.

- Naøy Meghiya, haõy laøm nhöõng gì Thaày nghó laø hôïp thôøi.

Roài Toân giaû Meghiya, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt ñi vaøo laøng Jantu ñeå khaát thöïc. Khaát thöïc ôû laøng Jantu xong, sau buoåi aên, khi khaát thöïc trôû veà, ñi ñeán bôø soâng Kimikaøkaø, sau khi ñeán, boä haønh qua laïi treân bôø soâng Kimikaølaø, thaáy röøng xoaøi töôi ñeïp, khaû aùi, thaáy vaäy Toân giaû Meghiya suy nghó: "Thaät töôi ñeïp thay, khaû aùi thay röøng xoaøi naøy. Röøng xoaøi naøy thaät laø vöøa ñuû ñeå moät thieän nam töû tinh caàn, haønh trì haïnh tinh caàn. Neáu Theá Toân cho pheùp ta, ta seõ ñeán röøng xoaøi naøy ñeå tinh caàn haønh trì". Roài Toân giaû Meghiya ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân, ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Meghiya baïch Theá Toân:

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt ñi vaøo laøng Jantu ñeå khaát thöïc. Khaát thöïc ôû Jantu xong, sau buoåi aên, khi ñi khaát thöïc trôû veà, con ñi ñeán bôø soâng Kimikaølaø, sau khi ñeán, con boä haønh qua laïi treân bôø soâng Kimikaølaø, con thaáy röøng xoaøi töôi ñeïp, khaû aùi, thaáy vaäy, con suy nghó: "Thaät töôi ñeïp thay, khaû aùi thay laø röøng xoaøi naøy. Röøng xoaøi naøy thaät laø vöøa ñuû ñeå moät thieän nam töû tinh caàn, haønh trì haïnh tinh caàn". Neáu Theá Toân cho pheùp con, con seõ ñi ñeán röøng xoaøi aáy ñeå tinh caàn haønh trì.

Ñöôïc noùi vaäy, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Meghiya:

- Haõy chôø ñôïi, naøy Meghiya. Chuùng ta nay chæ coù moät mình, chôø cho ñeán khi moät Tyø-kheo khaùc ñeán!.

Laàn thöù hai, Toân giaû Meghiya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñoái vôùi Theá Toân, khoâng coù gì caàn phaûi laøm theâm nöõa, khoâng coù gì coäng theâm vaøo vieäc ñaõ laøm. Nhöng ñoái vôùi con, baïch Theá Toân, coù vieäc caàn phaûi laøm theâm nöõa, coù vieäc coäng theâm vaøo vieäc ñaõ laøm. Baïch Theá Toân, neáu Theá Toân cho pheùp con, con seõ ñi ñeán röøng xoaøi naøy ñeå tinh caàn tu haønh.

Laàn thöù hai, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Meghiya:

- Haõy chôø ñôïi naøy Meghiya! Chuùng ta nay chæ coù moät mình, chôø cho ñeán khi moät Tyû-kheo khaùc ñeán.

Laàn thöa ba, Toân giaû Meghiya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñoái vôùi Theá Toân khoâng coù gì caàn phaûi laøm theâm nöõa, khoâng coù gì coäng theâm vaøo vieäc ñaõ laøm... con seõ ñi ñeá röøng xoaøi naøy ñeå tinh caàn tu haønh.

- Naøy Meghiya, khi Thaày noùi tinh caàn, thôøi Ta coù theå noùi gì ñöôïc! Naøy Meghiya, nay Thaày haõy laøm nhöõng gì Thaày nghó laø hôïp thôøi!.

Roài Toân giaû Meghiya töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi ñi ñeán röøng xoaøi aáy, sau khi ñeán, ñi saâu vaøo röøng xoaøi vaø ngoài truù ban ngaøy döôùi moät goác caây. Trong khi Toân giaû Meghiya truù trong röøng xoaøi aáy, phaàn lôùn ba taâm aùc, khoâng thieän hieän haønh, töùc laø duïc taâm, saân taâm, haïi taâm.

Roài Toân giaû Meghiya suy nghó nhö sau: "Thaät vi dieäu thay, thaät hi höõu thay! Ta vì loøng tin xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, laïi bò ba taâm aùc, khoâng thieän naøy xaâm nhaäp, töùc laø duïc taàm, saân taàm, haïi taàm". Roài Toân giaû Meghiya vaøo buoåi chieàu töø thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Meghiya baïch Theá Toân:

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, trong khi con soáng trong röøng xoaøi aáy, phaàn lôùn ba taàm aùc, khoâng thieän hieän haønh, töùc laø duïc taàm, saân taàm, haïi taàm. Baïch Theá Toân, roài con suy nghó nhö sau: "Thaät vi dieäu thay... haïi taàm".

- Naøy Meghiya, khi taâm giaûi thoaùt chöa ñöôïc thuaàn thuïc, naêm phaùp ñöa ñeán söï thuaàn thuïc. Theá naøo laø naêm? ÔÛ ñaây thieän baïn höõu, thieän thaân höõu laø phaùp thöù nhaát, naøy Meghiya, khieán taâm giaûi thoaùt chöa thuaàn thuïc ñi ñeán thuaàn thöïc. Laïi nöõa, naøy Meghiya, Tyû-kheo giöõ giôùi, soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokha, ñaày ñuû uy nghó chaùnh haïnh, thaáy sôï haõi trong nhöõng loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø hoïc taäp trong caùc hoïc phaùp. Ñaây laø phaùp thöù hai, naøy Meghiya, khieán taâm giaûi thoaùt chöa thuaàn thuïc, ñi ñeán thuaàn thuïc. Laïi nöõa, naøy Meghiya, phaøm coù nhöõng caâu chuyeän naøo nghieâm tuùc, thích öùng khai môû taâm, ñöa ñeán nhaát höôùng nhaøm chaùn, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn, nhö caâu chuyeän veà ít duïc, caâu chuyeän veà bieát ñuû, caâu chuyeän veà vieãn ly, caâu chuyeän veà hoøa hôïp, caâu chuyeän veà tinh caàn, tinh taán, caâu chuyeän veà giôùi luaät, caâu chuyeän veà thieàn ñònh, caâu chuyeän veà trí tueä, caâu chuyeän veà giaûi thoaùt, caâu chuyeän veà giaûi thoaùt tri kieán. Nhöõng caâu chuyeän nhö vaäy coù theå ñöôïc khoâng coù khoù khaên, coù theå ñöôïc khoâng coù meät nhoïc, coù theå ñöôïc khoâng coù phí söùc. Ñaây laø giaûi phaùp thöù ba, naøy Meghiya, khieán cho taâm giaûi thoaùt chöa thuaàn thuïc ñi ñeán thuaàn thuïc. Laïi nöõa, naøy Meghiya, vò Tyû-kheo soáng tinh caàn, tinh taán, ñeå ñoaïn taän caùc phaùp khoâng thieän, ñeå laøm sanh khôûi caùc phaùp thieän, kieân trì, cöông quyeát, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi phaùp thieän. Ñaây laø phaùp thöù tö, naøy Meghiya, khieán cho taâm giaûi thoaùt chöa thuaàn thuïc, ñi ñeán thuaàn thuïc. Laïi nöõa, naøy Meghiya, vò Tyû-kheo coù trí tueä, ñaày ñuû trí tueä, ñi ñeán thaåm saùt sanh dieät, vôùi Thaùnh theå nhaäp ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau. Ñaây laø phaùp thöù naêm. Naøy Meghiya, khieán taâm thoaùt chöa thuaàn thuïc ñi ñeán thuaàn thuïc. Naøy Meghiya, ñaây laø naêm phaùp khieán taâm giaûi thoaùt chöa thuaàn thuïc ñi ñeán thuaàn thuïc.

Naøy Meghiya, vôùi vò Tyû-kheo thieän thaân höõu, thieän baïn höõu, thieän baèng höõu, ñöôïc chôø ñôïi laø vò aáy seõ giöõ giôùi, seõ soáng cheá ngöï vôùi söï cheá ngöï cuûa giôùi boån Paøtimokkha, ñaày ñuû uy nghi chaùnh haïnh thaáy sôï haõi trong caùc loãi nhoû nhaët, chaáp nhaän vaø tu taäp trong caùc hoïc phaùp. Vôùi vò Tyû-kheo thieän thaân höõu, thieän baïn höõu, thieän baèng höõu, seõ giöõ giôùi, seõ soáng cheá ngöï... tu taäp trong caùc hoïc phaùp, ñöôïc chôø ñôïi laø phaøm coù nhöõng caâu chuyeän naøo nghieâm tuùc, thích öùng, ly tham, ñoaïn dieät, an tònh, thaéng trí, giaùc ngoä, Nieát-baøn. Nhö caâu chuyeän veà ít duïc, caâu chuyeän veà vieãn ly, caâu chuyeän veà hoøa hôïp, caâu chuyeän veà tinh caàn tinh taán, caâu chuyeän veà giôùi luaät, caâu chuyeän veà thieàn ñònh, caâu chuyeän veà trí tueä, caâu chuyeän veà giaûi thoaùt, caâu chuyeän veà giaûi thoaùt tri kieán; nhöõng caâu chuyeän nhö vaäy coù theå coù ñöôïc khoâng khoù khaên, coù ñöôïc khoâng meät nhoïc, coù ñöôïc khoâng phí söùc. Vôùi vò Tyû-kheo thieän thaân höõu, thieän baïn höõu, thieän baèng höõu, ñöôïc chôø ñôïi laø vò aáy soáng tinh caàn, tinh taán ñeå ñoaïn taän caùc phaùp khoâng thieän, ñeå laøm sanh khôûi caùc phaùp thieän, kieân trì, cöông quyeát, khoâng töø boû gaùnh naëng ñoái vôùi phaùp thieän. Vôùi vò Tyû-kheo thieän thaân baèng höõu, thieän baïn höõu, thieän baèng höõu, ñöôïc chôø ñôïi laø vò Tyû-kheo seõ coù trí tueä, ñaày ñuû trí ñi ñeán thaåm saùt sanh dieät vôùi thaùnh theå nhaäp ñöa ñeán ñoaïn taän khoå ñau.

Laïi nöõa, naøy Meghiya, vôùi vò Tyû-kheo kheùo an truù trong naêm phaùp naøy, boán phaùp caàn phaûi tu taäp theâm: Baát tònh caàn phaûi tu taäp ñeå ñoaïn taän tham; Töø caàn phaûi tu taäp ñeå ñoaïn taän saân; Nieäm hôi thôû voâ hôi thôû ra caàn phaûi tu taäp ñeå tröø khöû taàm tö; Voâ thöôøng töôûng caàn phaûi tu taäp ñeå nhoå leân kieâu maïn, toâi laø. Naøy Meghiya, vôùi ai coù töôûng voâ thöôøng, töôûng voâ ngaõ ñöôïc an truù. Vôùi ai coù töôûng voâ ngaõ, vò aáy ñaït ñöôïc söï nhoå leân kieâu maïn: toâi laø, Nieát-baøn ngay trong hieän taïi.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

1. Caùc taàm nhoû teá nhò,
Hieän haønh yù hoan hyû,
Do khoâng bieát ñeán chuùng,
Taâm ñoäng chaïy nhieàu ñôøi,
Neáu bieát chuùng taàm tö,
Nhieät taâm vaø chaùnh nieäm,
Cheá ngöï ñöôïc tö töôûng,
Khi yù khoâng hoan hyû,
Baäc Chaùnh giaùc boû chuùng,
Khoâng coøn chuùt dö taøn.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kusinaøra, taïi Upavatama, trong ngoâi röøng Paøla cuûa daân chuùng Mallaø. Luùc baáy giôø nhieàu Tyû-kheo, ñang soáng trong nhöõng coác ôû trong röøng khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, thaùo ñoäng, kieâu caêng, dao ñoäng, laém moàm, laém mieäng, laém lôøi, thaát nieäm, khoâng tænh giaác, khoâng ñònh tónh, taâm taùn loaïn, caùc caên thaû loûng. Theá Toân thaáy soá ñoâng caùc Tyû-kheo aáy, ñang soáng trong nhöõng coác ôû trong röøng, thaùo ñoäng, kieâu caêng, dao ñoäng, laém moàm, laém mieäng, laém lôøi, thaát nieäm, khoâng tænh giaùc, khoâng ñònh tónh, taâm taùn loaïn, caùc caên thaû loûng.

Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

2. Vôùi thaân khoâng hoä trì,
Vôùi taø kieán chi phoái,
Bò hoân traàm thuïy mieân,
Nhieáp phuïc vaø cheá ngöï,
Keû aáy bò rôi vaøo
Uy löïc cuûa Ma vöông
Do vaäy hoä trì taâm,
Sôû haønh chaùnh tö duy,
Ñaët chaùnh kieán haøng ñaàu,
Roõ bieát taùnh sanh dieät,
Nhieáp phuïc vaø cheá ngöï,
Hoân traàm vaø thuïy mieân
Vò Tyû-kheo nhö vaäy,
Töø boû moïi aùc thuù.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ñang boä haønh giöõa daân chuùng Kosala vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Roài Theá Toân töø con ñöôøng böôùc xuoáng, ñi ñeán moät goác caây, sau khi ñeán ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Hoûi moät keû chaên boø ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Theá Toân vôùi phaùp thoaïi trình baøy, khích leä, laøm cho phaán chaán, laøm cho hoan hyû ngöôøi chaên boø ñang ngoài moät beân aáy. Roài ngöôøi chaên boø aáy, sau khi ñöôïc Theá Toân, vôùi phaùp thoaïi trình baøy, khích leä, laøm cho phaán chaán, laøm cho phaán khôûi, baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, mong Theá Toân nhaän lôøi, ngaøy mai ñeán duøng côm vôùi chuùng Tyû-kheo". Theá Toân im laëng nhaän lôøi. Roài ngöôøi chaên boø aáy, sau khi bieát Theá Toân ñaõ nhaän lôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài ra ñi.

Roài ngöôøi chaên boø aáy, sau khi ñeâm aáy ñaõ maõn, sau khi döï tröõ saün saøng moät soá lôùn côm söõa ñaëc vaø bô töôi vaø baùo thôøi giôø cho Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, nay ñaõ ñeán thôøi, côm ñaõ saün saøng.

Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt ñi ñeán truù xöù cuûa ngöôøi chaên boø aáy, vôùi chuùng Tyû-kheo, sau khi ñeán ngoài xuoáng treân choã ñaõ soaïn saün. Ngöôøi chaên boø aáy, töï tay môøi, laøm cho thoûa maõn chuùng Tyû-kheo vôùi ñöùc Phaät laø vò caàm ñaàu, vôùi côm söõa ñaëc vaø bô töôi. Roài ngöôøi chaên boø, khi ñöùc Phaät ñaõ duøng xong, tay ñaõ rôøi khoûi baùt, lieàn laáy moät gheá ngoài thaáp, ngoài xuoáng moät beân, Theá Toân vôùi phaùp thoaïi, trình baøy, khích leâ, laøm cho phaán chaán, laøm cho hoan hyû, ngöôøi chaên boø ñang ngoài moät beân, töø choã ngoài ñöùng daäy roài ra ñi. Theá Toân ra ñi khoâng bao laâu, coù ngöoøi ñoaït maïng soáng ngöôøi chaên boø aáy taïi bieân giôùi cuûa laøng. Roài moät soá ñoâng Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, hoâm nay chuùng Tyû-kheo vôùi ñöùc Phaät laø vò daãn ñaàu ñaõ ñöôïc ngöôøi chaên boø aáy töï tay môøi aên vaø laøm cho thoûa maõn vôùi côm söõa ñaëc vaø bô töôi. Ngöôøi chaên boø aáy, baïch Theá Toân, ñaõ bò moät ngöôøi ñoaït maïng soáng taïi bieân gioùi cuûa laøng.

Theá Toân sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

3. Neáu coù ñoäc aùc gì,
Keû thuø haïi ngöôøi thuø,
Taâm ñònh höôùng taø vaïy,
Coøn laøm aùc hôn nöõa.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân ôû Raøjagaha, taïi Veluvana choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø Toân giaû Saøriputta vaø Toân giaû Mahaø Moggallaøna truù ôû ñoäng chim boà caâu. Luùc baáy giôø Toân giaû Saøriputta, trong ñeâm coù saùng traêng, ngoài giöõa trôøi vôùi toùc môùi ñöôïc caïo xong, ñang nhaäp ñònh. Coù hai Daï-xoa laø baïn vôùi nhau ñang ñi töø phöông Nam leân phöông Baéc vì moät vaøi coâng vieäc. Caùc Daï-xoa aáy thaáy Toân giaû Saøriputta trong ñeâm coù saùng traêng, ngoài giöõa trôøi vôùi toùc môùi caïo xong. 

Thaáy vaäy, moät Daï-xoa noùi vôùi Daï-xoa thöù hai: "Naøy baïn, ta coù yù muoán ñaùnh treân ñaàu vò Sa-moân naøy". Ñöôïc nghe noùi vaäy, vò Daï-xoa naøy noùi vôùi Daï-xoa aáy: "Chôù coù laøm, naøy baïn, khoâng laøm gì ñöôïc vôùi vò Sa-moân! Naøy baïn, Sa-moân aáy vó ñaïi, coù ñaïi thaàn löïc, coù ñaïi uy löïc " Laàn thöù hai, vò Daï-xoa aáy noùi vò Daï-xoa naøy: "Naøy baïn, ta coù yù muoán ñaùnh treân ñaàu vò Sa-moân naøy". Laàn thöù hai, vò Daï-xoa naøy noùi vôùi vò Daï-xoa aáy: "Chôù coù laøm, naøy baïn, khoâng laøm gì ñöôïc vôùi vò Sa-moân!. Naøy baïn, Sa-moân aáy vó ñaïi, coù ñaïi thaàn löïc, coù ñaïi uy löïc". Laàn thöù ba, vò Daï-xoa aáy, noùi vôùi vò Daï-xoa naøy: "Naøy baïn, ta coù yù muoán ñaùnh treân ñaàu cuûa vò Sa-moân naøy". Laàn thöù ba, vò Daï-xoa naøy noùi vôùi vò Daï-xoa aáy: "Chôù coù laøm naøy baïn, khoâng laøm gì ñöôïc vôùi vò Sa-moân. Naøy baïn, Sa-moân aáy vó ñaïi, coù ñaïi thaàn löïc, coù ñaïi uy löïc". 

Roài Daï-xoa aáy khoâng nghe theo, Daï-xoa naøy lieàn ñaùnh treân ñaàu Toân giaû Saøriputta. Vôùi caùi ñaùnh naøy, coù theå laøm ngaõ con voi baûy ñeán taùm khuyûu tay cao hay laøm beà tan ngoïn nuùi lôùn. Ngay luùc aáy, Daï-xoa aáy heùt lôùn: "Toâi bò chaùy! Toâi bò chaùy! " vaø rôi vaøo ñaïi ñòa nguïc.

Toân giaû Mahaø Moggallaøna vôùi Thieân nhaõn thanh tònh sieâu nhaân, thaáy Toân giaû Saøriputta bò ñaùnh treân ñaàu, thaáy vaäy lieàn ñeán Toân giaû Saøriputta, sau khi ñeán, noùi vôùi Toân giaû Saøriputta:

- Mong raèng Hieàn giaû coù theå kham nhaãn! Mong raèng Hieàn giaû coù theå chòu ñöïng. Mong raèng Hieàn giaû khoâng coù ñau ñôùn!

- Naøy Hieàn giaû Moggallaøna, toâi coù theå kham nhaãn! Hieàn giaû Moggallaøna, toâi coù theå chòu ñöïng! Hieàn giaû Moggallaøna, nhöng ñaàu toâi coù ñau.

- Thaät vi dieäu thay, Hieàn giaû Saøriputta!. Hieàn giaû Saøriputta thaät coù thaàn löïc lôùn, thaät coù uy löïc lôùn! ÔÛ ñaây, thöa Hieàn giaû Saøriputta, coù con Daï-xoa ñaùnh treân ñaàu Hieàn giaû, ñaùnh thaät maïnh. Vôùi caùi ñaùnh aáy, coù theå laøm ngaõ con voi baûy ñeán taùm khuyûu tay cao, hay laøm beå tan ngoïn nuùi lôùn vaø Toân giaû Saøriputta ñaõ noùi nhö sau: "Naøy Hieàn giaû Moggallaøna, toâi coù theå kham nhaãn! Naøy Hieàn giaû Moggallaøna, toâi coù theå chòu ñöïng! Nhöng toâi coù hôi ñau ñaàu!" Thaät vi dieäu thay, Hieàn giaû Moggallaøna! Thaät hy höõu thay Hieàn giaû Moggallaøna! Coù ñaïi thaàn löïc laø toân giaû Mahaø Moggallaøna, coù ñaïi uy löïc, vì raèng Hieàn giaû coù theå thaáy ñöôïc Daï-xoa, nhöng toâi naøy khoâng thaáy ñöôïc moät con quyû ñoùi.

Theá Toân vôùi Thieân nhó thanh tònh sieâu nhaân, nghe ñöôïc caâu chuyeän nhö vaäy giöõa hai vò long töôïng aáy.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

4. Taâm ai nhö taûng ñaù,
An truù khoâng dao ñoäng,
Khoâng tham vaät khaû aùi,
Ñaùng phaån noä, khoâng saân,
Taâm ai tu nhö vaäy,
Töø ñaâu khoå ñeán ñöôïc?

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Kosambi, taïi khu vuôøn Ghosita. Luùc baáy giôø Theá Toân soáng bò caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ni, nam cö só, nöõ cö só, caùc vua, caùc ñaïi thaàn cuûa vua, caùc ngoaïi ñaïo, caùc ñeä töû ngoaïi ñaïo quaáy raày, bò quaáy raày neân khoå, khoâng coù thoaûi maùi an oån. Roài Theá Toân suy nghó nhö sau: "Nay Ta soáng bò caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo ni... quaáy raày, vì bò quaáy raày neân khoå, khoâng coù thoaûi maùi an oån. Vaäy Ta haõy soáng moät mình, xa rôøi ñaïi chuùng". 

Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt ñi vaøo Kosambi ñeå khaát thöïc. Khaát thöïc ôû Kosambi xong, sau buoåi aên, khi ñi khaát thöïc trôû veà, lieàn doïn deïp saøng toïa cuûa mình, caàm y baùt, khoâng noùi cho thò giaû bieát, khoâng baùo cho chuùng Tyû-kheo bieát, moät mình khoâng coù ngöôøi thöù hai ra ñi, boä haønh höôùng ñeán Paølileyyaka, tieáp tuïc boä haønh vaø ñi ñeán Paølileyyaka. Taïi ñaây, Theá Toân soáng ôû Paølileyyaka, khoùm röøng Rakkhita, döôùi goác caây Saøla Bhadda. 

Roài moät con voi, bò caùc con voi, caùc con voi caùi, caùc con voi con, caùc con voi coøn buù quaáy raày, aên coû vôùi ñaàu ngoïn bò caét ñöùt, aên caùc caønh caây bò gaãy, uoáng nöôùc bò vaãn ñuïc, khi huïp laën xong leân khoûi nöôùc noù bò caùc con voi caùi coï xaùt thaân hình, vì bò quaáy raày neân khoå, khoâng coù thoaûi maùi an oån. Roài con voi aáy suy nghó: "Ta bò caùc con voi, caùc con voi caùi... Ta vì bò phieàn quaáy raày neân khoå, khoâng coù thoaûi maùi, an oån. Vaäy Ta haõy soáng moät mình, xa rôøi khoûi ñaøn voi". 

Roài con voi aáy, rôøi khoûi ñaøn voi, ñi ñeán Paølileyyaka, taïi khoùm röøng Rakkita, ôû goác caây saøla Bhadda. Taïi ñaáy, con voi aáy taïi choã naøo Theá Toân ôû, taïi choã aáy noù doïn saïch coû vôùi caùi voøi cuûa mình, ñem nöôùc uoáng, ñoà aên ñeå Theá Toân duøng. 

Roài Theá Toân trong khi soáng ñoäc cö thieàn ñònh, tö töôûng nhö sau ñöôïc khôûi leân: "Ta tröôùc ñaây bò caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo-ni... quaáy raày khoâng coù thoaûi maùi an oån. Nay Ta soáng khoâng coù bò caùc Tyû-kheo... khoâng coù bò caùc ngoaïi ñaïo, ñeä töû caùc ngoaïi ñaïo quaáy raày, vì khoâng bò quaáy raày, Ta soáng an laïc thoaûi maùi". 

Coøn con voi aáy cuõng khôûi leân suy nghó nhö sau: "Tröôùc ñaây ta soáng bò caùc con voi.. quaáy raày, vì bò quaáy raày neân khoå, khoâng coù thoaûi maùi an oån. Nay ta soáng khoâng bò caùc con voi... quaày raày. Ta aên coû vôùi ñaàu ngoïn khoâng bò caét ñöùt, aên caùc caønh caây khoâng bò beõ gaõy, uoáng nöôùc khoâng bò vaãn ñuïc, khi huïp laën xong leân khoûi nöôùc, ta khoâng bò caùc con voi caùi coï xaùt thaân hình, ta khoâng bò quaáy raày neân soáng an laïc, thoaûi maùi an oån".

Roài Theá Toân, sau khi bieát haïnh vieãn ly cuûa mình, vôùi taâm cuûa mình bieát ñöôïc taâm cuûa con voi aáy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

5. Ñaây laø voi vôùi voi,
Vôùi voi coù ngaø lôùn
Vôùi taâm ñieàu phuïc taâm,
Moät mình vui thích röøng.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø Toân giaû Pindolabhaøradvaøja ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, ngoài kieát-giaø löng thaúng, soáng ôû röøng, ñi khaát thöïc, maëc y löôïm töø ñoáng raùc, chæ mang ba y, ít duïc, bieát ñuû, vieãn ly, khoâng öa thích hoäi hoïp, tinh caàn tinh taán, noùi haïnh ñaàu ñaø, chuù taâm vaøo taêng thöôïng taâm. Theá Toân thaáy Toân giaû Pindolabhaøradvaøja ngoài khoâng xa bao nhieâu, ngoài kieát giaø löng thaúng... chuù taâm vaøo taêng thöôïng taâm.

Roài Theá Toân sau khi roõ bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

6. Khoâng maéng, khoâng gia haïi,
Cheá ngöï trong giôùi boån,
Tieát ñoä trong aên uoáng,
Naèm ngoài chæ moät mình,
Chuù taâm vaøo taêng thöôïng,
Chính lôøi chö Phaät daïy.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø Toân giaû Saøriputta ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, kieát-giaø löng thaúng, ít duïc, bieát ñuû, vieãn ly, khoâng öa hoäi hoïp, tinh caàn tinh taán, chuù taâm vaøo taêng thöôïng taâm. Theá Toân thaáy Toân giaû Saøriputta ngoài khoâng xa bao nhieâu, kieát giaø löng thaúng, ít duïc, bieát ñuû, vieãn ly, khoâng öa hoäi hoïp, tinh caàn tinh taán, chuù taâm vaøo taêng thöôïng taâm.

Roài Theá Toân sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

7. Taâm taêng thöôïng aån só,
Khoâng phoùng daät, tu taäp,
Treân con ñöôøng chaùnh trí,
Vò aáy khoâng caàu muoän,
Luoân luoân ñöôïc an tònh,
Thöôøng naém giöõ chaùnh nieäm.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø Theá Toân ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leå, cuùng döôøng, toân kính nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Chuùng Tyû-kheo cuõng ñöôïc cung kính, toân troïng, ñaûnh leã, cuùng döôøng toân kính, cuõng nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Nhöng caùc du só ngoaïi ñaïo khoâng ñöôïc cung kính... Cuõng khoâng nhaän ñöôïc caùc vaät duïng nhö y, ñoà aên khaát thöïc, saøng toïa, döôïc phaåm trò beänh. Caùc du só ngoaïi ñaïo aáy, khoâng coù theå chòu noåi söï cung kính ñoái vôùi Theá Toân vaø chuùng Tyû-kheo, ñi ñeán nöõ du só Sundari, sau khi ñeán, noùi vôùi nöõ du só Sundari:

- Naøy chò, chò coù theå laøm lôïi ích cho caùc baø con?

- Thöa caùc Toân giaû, con coù theå laøm gì? Vieäc gì con coù theå laøm ñöôïc? Ñôøi soáng cuûa con laø moät vaät hy sinh cho caùc baø con.

- Vaäy Chò haõy thöôøng ñi ñeán Jetavana.

- Thöa vaâng, caùc Toân giaû.

Nö du só Sundari, sau khi vaâng ñaùp caùc du só ngoaïi ñaïo aáy thöôøng xuyeân ñi ñeán Jetavana. Khi caùc du só ngoaïi ñaïo aáy ñöôïc bieát raèng nöõ du só Sundari ñöôïc nhieàu ngöôøi thaáy thöôøng xuyeân ñi ñeán Jetavana, hoï ñoaït maïng soáng cuûa nöõ du só Sundari, taïi ñaáy, choân naøng vaøo caùi hoá trong caùc möông cuûa Jetavana, roài ñi ñeán Vua Pasenadi nöôùc Kosala, sau khi ñeán thöa vôùi vua Pasenadi nöôùc Kosala:

- Thöa Ñaïi vöông, nöõ du só Sundari khoâng ñöôïc thaáy nöõa.

- Nhöng caùc Ngöôøi nghó ôû taïi ñaâu?

- ÔÛ taïi Jetavana, thöa Ñaïi vöông.

- Vaäy haõy ñi tìm ôû Jetavana.

Caùc du só ngoaïi ñaïo aáy ñi tìm ôû Jetavana, ñaøo möông taïi choã ñaõ quaêng naøng xuoáng, ñaët naøng treân giöôøng, ñi vaøo Saøvatthi töø ñöôøng naøy ñeán ñöôøng khaùc, töø ngaõ ba ñöôøng naøy ñeán ngaõ ba ñöôøng khaùc, hoï laøm cho daân chuùng töùc giaän noùi raèng: "Caùc OÂng haõy xem coâng vieäc laøm cuûa caùc Thích töû! Voâ lieâm sæ laø caùc Sa-moân Thích töû naøy, theo aùc giôùi, theo aùc phaùp, noùi laùo, khoâng Phaïm haïnh hoï töï cho laø soáng ñuùng phaùp, soáng thaêng baèng, soáng Phaïm haïnh, noùi lôøi chaân thaät, giöõ giôùi, theo bieän phaùp. Khoâng coù Sa-moân haïnh trong nhöõng vò naøy. Khoâng coù Baø-la-moân haïnh trong nhöõng vò naøy. Töø ñaâu hoï coù Sa-moân haïnh? Töø ñaâu hoï coù Baø-la-moân haïnh? Sa-moân haïnh cuûa hoï ñaõ ñi maát. Sau khi laøm xong phaän söï cuûa ñaøn oâng, hoï ñoaït maïng soáng cuûa nöõ nhaân naøy".

Luùc baáy giôø, caùc ngöôøi ôû Saøvatthi, khi thaáy caùc Tyû-kheo, vôùi nhöõng lôøi khoâng toát, aùc ñoäc, maéng nhieác, maï lî, phæ baùng, böùc naõo noùi raèng: "Voâ lieâm sæ laø caùc Sa-moân Thích töû naøy, theo aùc giôùi, theo aùc phaùp... hoï ñoaït maïng soáng cuûa nöõ nhaân naøy".

Roài moät soá ñoâng Tyû-kheo vaøo buoåi saùng ñaùp y caàm baét, vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc, khaát thöïc ôû Saøvatthi xong, sau buoåi aên, ñi khaát thöïc trôû veà ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân, ngoài moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Nay caùc ngöôøi ôû Saøvatthi khi thaáy caùc Tyû-kheo... hoï ñoaït maïng soáng cuûa nöõ nhaân naøy.

- Naøy caùc Tyû-kheo, tieáng ñoàn naøy seõ khoâng coøn toàn taïi laâu daøi, chæ coù moät tuaàn thoâi, sau moät tuaàn seõ bieán maát.

Naøy caùc Tyû-kheo, nhöõng ai thaáy Tyû-kheo... böùc naõo, caùc Thaày haõy chæ trích laïi vôùi baøi keä naøy:

8. Ai noùi lôøi khoâng thaät,
Phaûi ñi ñeán ñòa nguïc,
Ai coù laøm laïi noùi
Vieäc aáy toâi khoâng laøm,
Caû hai sau khi cheát,
Seõ ñoàng ñaúng nhö nhau.
Hoï laø nhöõng haïng ngöôøi,
Laøm caùc haïnh haï lieät,
Trong moät ñôøi soáng khaùc.

- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät hy höõu thay, baïch Theá Toân! Baïch Theá Toân, thaät laø kheùo noùi, lôøi naøy cuûa Theá Toân: "Naøy caùc Tyû-kheo, tieáng ñoà naøy seõ khoâng toàn taïi laâu daøi, chæ coù moät tuaàn thoâi, sau moät tuaàn seõ bieán maát". Baïch Theá Toân, tieáng ñoàn aáy ñaõ bieán maát.

Roài Theá Toân sau khi roõ bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

9. Ngöôøi khoâng bieát cheá ngöï,
Vôùi lôøi ñaâm ngöôøi khaùc,
Gioáng nhö voi bò ñaâm,
Khi tham gia chieán traän.
Nghe nhöõng lôøi thoâ aùc,
Tyû-kheo haõy chòu ñöïng,
Giöõ gìn khoâng noùi leân,
Taâm khoâng coù hieàm haän.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, taïi Truùc Laâm, choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø Toân giaû Upasena Vangantaputta trong khi ñoäc cö thieàn ñònh, yù nghóa nhö sau ñöôïc khôûi leân: "Thaät lôïi ích thay cho ta, thaät kheùo lôïi ích thay cho ta, baäc Ñaïo sö cuûa ta, baäc Theá Toân cuûa ta laø baäc A-la-haùn, Chaùnh-Ñaúng-Giaùc. Chuùng ta ñöôïc xuaát gia, töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, trong Phaùp Luaät kheùo noùi. Caùc vò ñoàng Phaïm haïnh vôùi ta laø nhöõng ngöôøi coù giôùi, theo thieän phaùp. Chuùng ta laø nhöõng ngöôøi laøm ñaày ñuû trong giôùi luaät. Chuùng ta coù thieàn ñònh. Chuùng ta coù nhaát taâm, laø baäc A-la-haùn, ñoaïn taän caùc laäu hoaëc, chuùng ta coù ñaïi thaàn löïc, ñaïi uy löïc. Hieàn thieän laø maïng soáng cuûa ta. Hieàn thieän laø söï cheát cuûa ta."

Roài Theá Toân vôùi taâm cuûa mình, bieát ñöôïc taâm cuûa Toân giaû Upasena Vangantaputta, ngay trong luùc aáy noùi leân lôøi caûm höùng:

10. Ai soáng khoâng nhieät naõo
Khi cheát khoâng saàu muoän,
Baäc trí neáu thaáy ñöôøng
Giöõa saàu, khoâng saàu muoän,
Tyû-kheo ñoaïn höõu aùi,
Taâm tö ñöôïc an tònh,
Luaân hoài sanh töû taän,
Vò aáy khoâng taùi sanh.

Nhö vaäy toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn cuûa oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Saøriputta ngoài xa Theá Toân khoâng bao nhieâu, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, quaùn saùt söï an tònh cuûa mình. Theá Toân thaáy Toân giaû Saøriuptta, ngoài xa Theá Toân khoâng bao nhieâu, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, quaùn saùt söï an tònh cuûa mình.

Roài Theá Toân sau khi bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

11. Tyû-kheo taâm an tònh,
Chaët ñöùt daây sanh töû,
Luaân hoài sanh töû taän,
Thoaùt khoûi ma troùi buoäc. 

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Veluvana, choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø, vua Pasenadi nöôùc Kosala coù maët vôùi hoaøng haäu Mallikaø treân laàu thöôïng cuûa hoaøng cung, roài vua Pasenadi nöôùc Kosala noùi vôùi hoaøng haäu Mallikaø:

- Naøy Mallikaø coù ai khaùc thaân aùi vôùi hoaøng haäu hôn laø töï ngaõ cuûa Hoaøng haäu?

- Thöa Ñaïi vöông, khoâng coù khaùc thaân aùi vôùi thieáp hôn laø töï ngaõ cuûa thieáp. Nhöng thöa Ñaïi vöông, coù ai khaùc thaân aùi vôùi Ñaïi vöông hôn laø töï ngaõ cuûa Ñaïi vöông?

- Naøy Mallikaø, khoâng coù ai khaùc thaân aùi vôùi ta hôn laø töï ngaõ cuûa ta.

Roài vua Pasenadi nöôùc Kosala böôùc xuoáng laàu vaø ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beâ. Ngoài xuoáng moät beân, vua Pesenadi nöôùc Kosala baïch Theá Toân:

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con ñi leân laàu thöôïng cuûa hoaøng cung vôùi Hoaøng haäu Mallikaø vaø con noùi vôùi Hoaøng haäu Mallikaø: "Naøy Mallikaø, coù ai khaùc thaân aùi vôùi Hoaøng haäu hôn laø töï ngaõ cuûa Hoaøng haäu?".

Khi ñöôïc noùi nhö vaäy, baïch Theá Toân, Hoaøng haäu Mallikaø traû lôøi vôùi con: "Thöa Ñaïi vöông, khoâng coù ai khaùc thaân ai vôùi Thieáp hôn laø töï ngaõ cuûa Thieáp. Nhöng thöa Ñaïi vöông, coù ai khaùc thaân aùi vôùi Ñaïi vöông hôn laø töï ngaõ cuûa Ñaïi vöông? " Ñöôïc noùi vaäy, baïch Theá Toân, con traû lôøi cho Hoaøng haäu Mallikaø: Naøy Mallikaø, khoâng coù ai khaùc thaân aùi vôùi ta hôn laø töï ngaõ cuûa ta".

Roài Theá Toân, sau khi bieát roõ yù nghóa naøy trong luùc aáy lieàn noùi leân baøi keä naøy:

1. Taâm ta ñi cuøng khaép,
Taát caû moïi phöông trôøi,
Cuõng khoâng tìm thaáy ñöôïc,
Ai thaân ai töï ngaõ,
Töï ngaõ ñoái moïi ngöôøi,
Quaù thaân aùi nhö vaäy,
Vaäy ai yeâu töï ngaõ,
Chôù haïi töï ngaõ ngöôøi.

Nhö vaày toâi nghe. 

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, choã khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Roài Toân giaû Ananda, vaøo buoåi chieàu, töø thieàn ñònh ñöùng daäy, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài moät beân. Ngoài moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theá Toân:

- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân. Thaät hi höõu thay, baïch Theá Toân. Thoï maïng ít thay, baïch Theá Toân, laø meï cuûa Theá Toân! Sau khi sanh Theá Toân baûy ngaøy, meï Theá Toân meänh chung, ñöôïc sanh ôû coõi trôøi Ñaâu-suaát".

- Chính laø nhö vaäy, naøy Ananda! Thoï maïng ít thay laø meï vò Boà Taùt. Sau khi sanh Theá Toân baûy ngaøy, meï Theá Toân meänh chung, ñöôïc sanh ôû coõi trôøi Ñaâu suaát! Thoï maïng ít thay laø caùc baø meï cuûa caùc Boà Taùt. Sau khi sanh baûy ngaøy, caùc baø meï cuûa Boà-taùt meänh chung, vaø ñöôïc sanh leân coõi trôøi Ñaâu suaát.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu roõ yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi keä:

2. Taát caû höõu tình naøo,
Seõ coù maët ôû ñôøi,
Taát caû chuùng seõ ñi,
Sau khi boû saéc thaân,
Hieåu taát caû laø vaäy,
Baäc thieän sanh nhieät taâm,
Soáng ñôøi soáng Phaïm haïnh.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagha, Veluvana, taïi choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø, moät ngöôøi bò beänh huûi teân laø Suppabuddha, ngheøo ñoùi, aên xin, khoán cuøng. Luùc baáy giôø, Theá Toân vôùi ñaïi chuùng ñoanh vaây, ñang ngoài thuyeát phaùp. Ngöôøi huûi Suppabuddha thaáy töø ñaøng xa ñaïi chuùng ñang tuï hoäi, thaáy vaäy lieàn suy nghó: "Khoâng nghi ngôø gì nöõa, ôû ñaáy, coù theå coù chia phaàn caùi gì aên ñöôïc, loaïi cöùng hay loaïi meàm. Vaäy ta haõy ñi ñeán ñaïi chuùng aáy, mong raèng ta seõ ñöôïc chuùt gì aên ñöôïc, loaïi cöùng hay loaïi meàm". Roài ngöôøi huûi Suppabuddha ñi ñeán ñaïi chuùng aáy. 

Ngöôøi huûi Suppabuddha thaáy Theá Toân ñang thuyeát phaùp cho ñaïi chuùng ñang ñoanh vaây xung quanh, thaáy vaäy lieàn suy nghó: "ÔÛ ñaây khoâng coù caùi gì aên ñöôïc, loaïi cöùng hay loaïi meàm ñeå chia phaàn. Sa-moân Gotama naøy ñang thuyeát phaùp cho hoäi chuùng. Vaäy ta haõy nghe phaùp". Taïi ñaáy, ngöôøi huûi ngoài xuoáng vaø nghó: "Ta seõ nghe phaùp".

Roài Theá Toân, vôùi taâm cuûa mình duyeân vôùi taâm cuûa toaøn theå hoäi chuùng taùc yù raèng: "ÔÛ ñaây, ai coù theå hieåu ñöôïc phaùp". Theá Toân thaáy ngöôøi huûi Suppabuddha ñang ngoài trong hoäi chuùng, thaáy vaäy lieàn suy nghó: "ÔÛ ñaây, ngöoøi naøy coù theå hieåu phaùp". 

Vì ngöôøi huûi Suppabuddha, Theá Toân tuaàn töï thuyeát phaùp, töùc laø thuyeát boá thí, thuyeát veà trì giôùi, thuyeát veà thieân giôùi, thuyeát veà söï nguy hieåm, söï haï lieät, söï oâ nhieãm cuaû caùc duïc, söï lôïi ích cuûa xuaát ly. Khi Theá Toân bieát taâm cuûa ngöôøi huûi Suppabuddha ñaõ saün saøng, ñaõ nhu thuaän khoâng coøn chöôùng ngaïi, ñöôïc phaán khôûi, ñöôïc tín thaønh, lieàn thuyeát phaùp maø chö Phaät ñaõ chöùng ngoä, töùc laø Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo.

Cuõng nhö taám vaûi thuaàn baïch, ñöôïc goäi röûa caùc veát ñen, seõ raát deã thaám maøu nhuoäm, cuõng vaäy chính taïi choã ngoài naøy, phaùp nhaõn xa traàn ly caáu khôûi leân trong taâm ngöôøi huûi Suppabuddha: "Phaøm caùi gì ñöôïc khôi leân taát caû ñeàu bò ñoaïn dieät". Khi aáy ngöôøi huûi Suppabuddha thaáy phaùp, chuùng phaùp, ngoä phaùp, theå nhaäp vaøo phaùp, nghi ngôø tieâu tröø, do döï dieät taän, chöùng ñöôïc töï tín, khoâng y cöù nôi ngöôøi ñoái vôùi lôøi daïy cuûa ñöùc Boån Sö, töø choã ngoài ñöùng daäy ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, ngöôøi huûi Supabuddha baïch Theá Toân:

- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân! Nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, chæ ñöôøng cho ngöôøi bò laïc höôùng, ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maët coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, Chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc Theá Toân duøng nhieàu phöông tieän trình baøy, giaûi thích, Baïch Theá Toân, con xin quy y Theá Toân, quy y Phaùp, quy y chuùng Tyø-kheo, mong Theá Toân nhaän con laøm ñeä töû, töø nay cho ñeán maïng chung, con troïn ñôøi quy ngöôõng.

Roài ngöôøi huûi Suppabuddha ñöôïc Theá Toân vôùi baøi phaùp thoaïi thuyeát giaûng, khích leä, laøm cho phaán chaán, laøm cho hoan hyû, sau khi hoan hyû tín thoï lôøi Theá Toân daïy, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Theá Toân thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài ra ñi. 

Roài moät con boø huùc vaøo ngöôøi huûi Suppabuddha vaø ñoaït maïng soáng. Roài nhieàu Tyû-kheo ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, caùc Tyû-kheo aáy baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ngöôøi huûi teân Suppabuddha ñöôïc Theá Toân vôùi baøi phaùp thoaïi thuyeát giaûng,, khích leä, laøm cho phaán khôûi, laøm cho hoan hyû ñaõ maïng chung. Sanh thuù cuûa vò aáy laø gì? Töông lai cuûa vò aáy theá naøo?

- Naøy caùc Tyû-kheo, Hieàn trí laø ngöôøi huûi Suppabuddha, ñaõ thöïc haønh tuyø phaùp ñuùng phaùp, khoâng coù laøm phieàn nhieãu Ta vôùi nhöõng tranh luaän veà phaùp. Ngöôøi huûi Suppabuddha sau khi ñoaïn taän ba kieát söù, ñaõ chöùng ñöôïc quaû Döï löu, khoâng coøn bò thoái ñoïa, chaéc chaén ñaït ñöôïc Chaùnh giaùc.

Khi nghe noùi vaäy moät Tyû-kheo baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân do nhaân gì, do duyeân gì, ngöôøi huûi Suppabuddha laïi laø ngöôøi ngheøo ñoùi, laø ngöôøi aên xin, laø ngöôøi khoán cuøng?

- Thuôû xöa, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi huûi Suppabuddha laø con moät nhaø trieäu phuù ôû Raøjagaha khi ñi ngang qua moät khu vöôøn, vò aáy thaáy ñöùc Phaät Ñoäc giaùc Tagarasikhi ñang ñi vaøo thaønh khaát thöïc. Thaáy vaäy, vò aáy suy nghó: "Ai laø ngöôøi huûi naøy laïi ñi daïo chôi " vaø vò aáy nhoå nöôùc mieáng vaø xaây löng phía traùi roài boû ñi. Do haønh ñoäng naøy cuûa vò aáy ñöôïc thuaàn thuïc, nhieàu naêm, nhieàu traêm naêm, nhieàu ngaøn naêm, nhieàu traêm ngaøn naêm, vò aáy bò naáu trong ñòa nguïc. Do söï thanh thuïc theâm nöõa cuûa nghieäp aáy, chính taïi Raøjagala naøy, vò aáy laø moät ngöôøi ngheøo ñoùi, laø ngöôøi aên xin, laø ngöôøi khoán cuøng! Nay vò aáy do y cöù vaøo phaùp luaät ñöôïc Nhö Lai thuyeát giaûng, vò aáy ñöôïc loøng tin, vò aáy ñöôïc giôùi, vò aáy ñöôïc nghe phaùp, vò aáy ñöôïc töø boû, vò aáy ñöôïc trí tueä, sau khi thaân hoaïi maïng chung, vò aáy ñöôïc sanh thieän thuù, thieân giôùi, ñôøi naøy, ñöôïc coäng truù vôùi chö Thieân ôû coõi Ba möôi ba. Taïi ñaáy, vò aáy choùi saùng hôn caùc chö Thieân khaùc veà dung saéc vaø danh xöng.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

3. Nhö ngöôøi coù maét nhìn,
Coá gaéng traùnh loài loõm,
Cuõng vaäy keû trí traùnh,
Ñieàu aùc giöõa ñôøi naøy.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, ngoâi vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, nhieàu thieáu nieân giöõa Saøvatthi vaø Jetavana, ñang haønh haï caùc con caù. Roài Theá Toân vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt ñi vaøo Saøvatthi ñeå khaát thöïc. Theá Toân thaáy nhieàu thieáu nieân giöõa Saøvatthi vaø Jetavana ñang haønh haï caùc con caù, thaáy vaäy ñi ñeán caùc thieáu nieân aáy, sau khi ñeán noùi vôùi chuùng:

- Naøy caùc Thieáu nieân, caùc Em coù sôï ñau khoå khoâng? Caùc Em khoâng öa thích khoå phaûi khoâng?".

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân, chuùng con sôï ñau khoå. Chuùng con khoâng öa thích khoå.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng naøy:

4. Neáu con khoâng öa khoå,
Daàu baát cöù choã naøo,
Chôù laøm caùc nghieäp aùc,
Tröôùc maët hay sau löng
Neáu Con laøm, seõ laøm,
Caùc nghieäp aùc, baát thieän,
Con khoâng giaûi thoaùt khoå,
Daàu nhaûy voït vaø chaïy.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Dubbaraø, trong laàu meï cuûa Migaøra. Luùc baáy giôø Theá Toân, vaøo ngaøy trai giôùi ñang ngoài coù chuùng Tyû-kheo ñoanh vaây. Roài Toân giaû Ananda, sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh moät saép qua, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng daãn ñeán Theá Toân, vaø Baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh moät ñaõ saép qua, chuùng Tyû-kheo ngoài ñaõ laâu. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát giôùi boån Paøtimokkha cho chuùng Tyû-kheo.

Khi ñöôïc noùi vaäy, Theá Toân giöõ im laëng. Laàn thöù hai, Toân giaû Ananda, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh giöõa ñaõ saép qua. Chuùng Tyø-kheo ngoài ñaõ laâu. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát giôùi boån Paøtimokkha cho chuùng Tyû-kheo.

Laàn thöù hai, Theá Toân giöõ im laëng. Laàn thöù ba, Toân giaû Ananda, khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh cuoái ñaõ saép qua, raïng ñoâng ñaõ loù daïng ñeâm ñaõ nôû nuï cöôøi, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaép y vaøo moät beân vai, chaép tay höôùng daãn ñeán roài baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, ñeâm ñaõ gaàn maõn, canh cuoái ñaõ saép qua, raïng ñoâng ñaõ loù daïng, ñeâm ñaõ nôû nuï cöôøi, chuùng Tyû-kheo ngoài ñaõ laâu. Baïch Theá Toân, Theá Toân haõy thuyeát giôùi Paøtimokkha cho chuùng Tyû-kheo.

- Naøy Ananda, hoäi chöùng khoâng thanh tònh. Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna suy nghó: "Vì ngöôøi naøo maø Theá Toân noùi: 'Naøy Ananda, hoäi chuùng naøy khoâng thanh tònh'?" Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna vôùi taâm cuûa mình taùc yù ñeán taâm toaøn theå chuùng Tyû-kheo. Toân giaû Mahaø Moggallaøna thaáy moät ngöôøi aùc giôùi, theo aùc phaùp, khoâng thanh tònh, sôû haønh ñaùng nghi ngôø, haønh ñoäng ñöôïc che ñaäy, khoâng phaûi Sa-moân töï xöng laø Sa-moân, khoâng theo Phaïm haïnh töï xöng laø Phaïm haïnh, noäi taâm huû hoùa, ñaày öù duïc voïng, moät ñoáng raùc oâ ueá ñang ngoài giöõa chuùng Tyû-kheo, thaáy vaäy töø choã ngoài ñöùng daäy, ñi ñeán ngöôøi aáy, sau khi ñeán noùi vôùi ngöôøi aáy:

- Hieàn giaû haõy ñöùng daäy, Theá Toân ñaõ thaáy Hieàn giaû. Hieàn giaû khoâng ñöôïc coäng truù vôùi chuùng Tyû-kheo.

Ngöôøi aáy giöõ im laëng. Laàn thöù hai, Toân giaû Moggallaøna noùi vôùi ngöôøi aáy:

- Hieàn giaõ haõy ñöùng daäy. Theá Toân ñaõ thaáy Hieàn giaû. Hieàn giaû khoâng ñöôïc coäng truù vôùi chuùng Tyû-kheo.

Laàn thöù hai, ngöôøi aáy im laëng. Laàn thöù ba, Toân giaû Mahaø Moggallaøna. Laàn thöù ba, Hieàn giaû aáy im laëng. Roài Toân giaû Mahaø Moggallaøna naém tay ngöôøi aáy, daét tay khoûi ngoaøi cöûa, gaøi then cöûa laïi, roài ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Hieàn giaû aáy ñaõ bò con ñuoåi ra roài. Hoäi chuùng nay thanh tònh Baïch Theá Toân. Theá Toân haõy thuyeát giaûng giôùi boån Paøtimokkha cho chuùng Tyû-kheo.

- Thaät vi dieäu thay, Moggallaøna! Thaät hy höõu thay, Moggallaøna! Cho ñeán khi bò caàm tay, ngöôøi ngu si môùi ñi ra.

Roài Theá Toân baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, baét ñaàu töø nay Ta seõ khoâng laøm Uposastha nöõa, Ta seõ khoâng tuïng ñoïc giôùi boån Paøtimokkha nöõa. Baét ñaàu töø nay, caùc Thaày haõy laøm Uposastha, caùc Thaày haõy tuïng ñoïc giôùi boån. Söï kieän khoâng coù ñöôïc. Naøy caùc Tyû-kheo, cô hoäi khoâng coù ñöôïc laø Nhö Lai coù theå laøm Uposastha vôùi hoäi chuùng khoâng thanh tònh, coù theå ñoïc giôùi boån. Naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn coù taùm phaùp vi dieäu hy höõu naøy, do thaáy chuùng nhö vaäy, caùc A-tu-la thích thuù bieån lôùn. Theá naøo laø taùm?

Naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn tuaàn töï xuoâi, tuaàn töï thuaän höôùng, tuaàn töï saâu daàn, khoâng coù thình lình nhö moät vöïc thaúm. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn tuaàn töï thuaän xuoâi, tuaàn töï thuaän höôùng, tuaàn töï saâu daàn, khoâng coù thình lình nhö moät vöïc thaåm. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø söï vi dieäu, chöa töøng coù thöù nhaát. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc A-tu-la thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõ, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn ñöùng moät choã, khoâng coù vöôït qua bôø. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn ñöùng moät choã, khoâng coù vöôït qua bôø. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø söï vi dieäu chöa töøng coù thöù hai. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc A-tu-la thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn khoâng coù chöùa chaáp xaùc cheát. Neáu coù xaùc cheát trong bieån lôùn, laäp töùc bò quaêng treân bôø hay vaát leân ñaát lieàn. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn khoâng coù chöùa chaáp xaùc cheát. Neáu coù xaùc cheát trong bieån lôùn, laäp töùc bò quaêng leân bôø hay vaát leân ñaát lieàn. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù ba. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc A-tu-la thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù caùc con soâng lôùn naøo, ví nhö soâng Haèng, soâng Yamunaø, soâng Aciravati, soâng Mahi, caùc con soâng aáy khi chaûy ñeán bieån lieàn boû teân hoï cuõ, trôû thaønh bieån lôùn. Vì raèng phaøm coù con soâng lôùn naøo, ví nhö soâng Haèng, trôû thaønh bieån lôùn. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu thöù tö.. thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo phaøm coù nhöõng doøng nöôùc gì ôû ñôøi chaûy vaøo bieån lôùn, phaøm coù nhöõng nöôùc möa töø trôøi rôi xuoáng, nhöng khoâng vì vaäy bieån lôùn ñöôïc thaáy coù giaûm taêng. Naøy caùc Tyû-kheo vì raèng, phaøm coù doøng nöôùc gì ôû ñôøi chaûy vaøo bieån lôùn, phaøm coù nhöõng nöôùc möa töø trôøi rôi xuoáng, nhöng khoâng vì vaäy maø bieån lôùn ñöôïc thaáy coù giaûm taêng. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù naêm.. thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn chæ coù moät vò laø vò maën. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu, chöa töøng coù thöù saùu... thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn coù nhieàu chaâu baùu, nhieàu loaïi chaâu baùu, ôû ñaáy coù nhöõng chaâu baùu naøy nhö traân chaâu, ma ni chaâu, löu ly, xa-cöø, ngoïc bích, san-hoâ, baïc, vaøng, ngoïc ñoû, maõ naõo. Vì raèng, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn coù nhieàu chaâu baùu, nhieàu loaïi chaâu baùu, ôû ñaáy coù nhöõng loaïi chaâu baùu naøy nhö traân chaâu, ma-ni chaâu, löu-ly, xa-cöø, ngoïc bích, san hoâ, baïc, vaøng, ngoïc ñoû, maõ naõo. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù baûy... thích thuù bieån lôùn.

Laïi nöõa, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn laø truù xöù caùc loaøi sinh vaät lôùn. Taïi ñaây coù nhöõng sinh vaät naøy nhö caùc con timi, timingalaø, timiramingalaø. Nhöõng loaïi A-tu-la, caùc loaïi Naøgaø, caùc loaïi Gandhabhaø. Trong bieån lôùn coù caùc loaïi höõu tình daøi moät traêm do-tuaàn, hai traêm, ba traêm, boán traêm, naêm traêm do-tuaàn. Vì raèng, naøy caùc Tyø-kheo, bieån lôùn laø truù xöù caùc sanh vaät lôùn... Naêm traêm do tuaàn, naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu chö töøng coù thöù taùm. Do thaáy vaäy, caùc A-tu-la thích thuù bieån lôùn.

Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, coù taùm phaùp, vi dieäu chöa töøng coù trong Phaùp vaø Luaät naøy, do thaáy chuùng, thaáy chuùng, caùc Tyø-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy. Theá naøo laø taùm?

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn tuaàn töï thuaän xuoâi, tuaàn töï thuaän höôùng, tuaàn töï saâu daàn, khoâng coù thình lình nhö moät vöïc thaúm. Cuõng vaäy naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, caùc hoïc phaùp vaø tuaàn töï, caùc quaû dò thuïc laø tuaàn töï, caùc con ñöôøng laø tuaàn töï, khoâng coù söï theå nhaäp chaùnh trí, thình lình. Naøy Paharada, vì raèng trong Phaùp vaø Luaät naøy, caùc hoïc phaùp laø tuaàn töï, caùc quaû dò thöïc laø tuaàn töï, caùc con ñöôøng laø tuaàn töï, khoâng coù söï theå nhaäp chaùnh trí thình lình. Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù nhöùt. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn ñöùng moät choã khoâng coù vöôït qua bôø. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, khi caùc hoïc phaùp ñöôïc Ta söûa soaïn cho caùc ñeä töû, caùc ñeä töû cuûa Ta, daàu cho vì nhaân sinh maïng, cuõng khoâng vöôït qua. Naøy caùc Tyû-kheo, vì raèng caùc hoïc phaùp ñöôïc Ta söûa soaïn cho caùc ñeä töû, caùc ñeä töû cuûa Ta, daàu cho vì nhaân sinh maïng, cuõng khoâng vöôït qua. Naøy caùc Tyû kheo trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø Phaùp vi dieäu chöa töøng coù thöù hai. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù, trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn khoâng coù chöùa chaáp xaùc cheát. Neáu coù xaùc cheát trong bieån lôùn, laäp töùc bò quaêng treân bôø hay vaát leân ñaát lieàn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi naøo laø aùc giôùi, theo aùc phaùp, sôû haønh baát tònh ñaùng nghi ngôø, coù nhöõng haønh vi che ñaäy, khoâng phaûi laø Sa-moân nhöng töï nhaän laø Sa-moân, khoâng soáng Phaïm haïnh nhöng töï nhaän laø coù Phaïm haïnh, noäi taâm hoâi haùm, öù ñaày tham duïc, taùnh tình baát ñònh. Chuùng Taêng khoâng soáng chung vôùi ngöôøi aáy, laäp töùc hoäi hoïp laïi vaø ñuoåi ngöôøi aáy ra khoûi. Daàu cho ngöôøi aáy coù ngoài giöõa chuùng Tyû-kheo taêng, nhöng ngöôøi aáy soáng xa chuùng Taêng vaø chuùng Taêng soáng xa ngöôøi aáy. Vì raèng naøy caùc Tyû-kheo, ngöôøi aáy laø aùc giôùi, theo aùc phaùp... taùnh tình baát ñònh... vaø chuùng Taêng soáng xa vò aáy. Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø phaùp vi dieäu chöa töøng coù thöù ba. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù caùc con soâng lôùn naøo, ví nhö soâng Haèng, soâng Yamunaø, soâng Aciracati, soâng Sarabhuø, soâng Mahi, caùc con soâng aáy khi chaûy ñeán bieån, lieàn boû teân hoï tröôùc, trôû thaønh bieån lôùn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, coù boán giai caáp naøy: Saùt-ñeá-lî, Baø-la-moân, Pheä-xaù, Thuû-ñaø, sau khi töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình, xuaát gia trong Phaùp vaø Luaät ñöôïc Nhö Lai tuyeân boá sau naøy, chuùng töø boû teân vaø hoï cuûa chuùng töø tröôùc, vaø chuùng trôû thaønh nhöõng Sa moân Thích töû. Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø phaùp vi dieäu chöa töøng coù thöù tö. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø luaät naøy.

Ví` nhö, naøy caùc Tyû kheo, phaøm coù nhöõng doøng nöôùc gì ôû ñôøi chaûy vaøo bieån lôùn, phaøm coù nhöõng nöôùc möa töø trôøi rôi xuoáng, nhöng khoâng vì vaäy maø bieån lôùn coù giaûm taêng. Cuõng vaäy naøy caùc Tyû Kheo, neáu coù nhöõng vò Tyû kheo nhaäp vaøo Nieát Baøn giôùi, khoâng coù dö y, Nieát baøn giôùi cuõng khoâng vì vaäy ñöôïc thaáy coù giaûm taêng. Naøy caùc Tyø Kheo, neáu coù nhieàu vò Tyû kheo nhaäp vaøo Nieát Baøn giôùi khoâng coù dö y, Nieát baøn giôùi cuõng khoâng vì vaäy, ñöôïc thaáy coù giaûm taêng. Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø vi dieäu thöù naêm. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn chæ coù moät vò laø vò maën. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, phaùp naøy cuõng chæ coù moät vò laø vò giaûi thoaùt. Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù saùu. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn coù nhieàu chaâu baùu, ôû ñaáy coù nhöõng chaâu baùu naøy, nhö traân chaâu, ma-ni chaâu, löu-ly, xaø-cöø, ngoïc bích, san-hoâ, baïc, vaøng, ngoïc ñoû, maõ-naõo. Cuõng vaäy naøy caùc Tyû-kheo, Phaùp vaø Luaät naøy coù nhieàu chaâu baùu, nhieàu loaïi chaâu baùu, ôû ñaáy coù nhöõng loaïi chaâu baùu naøy, nhö Boán nieäm xöù, Boán chaùnh caàn, Boán nhö yù tuùc, Naêm caên, Naêm löïc, Baûy giaùc chi, Thaùnh ñaïo taùm ngaønh. Naøy caùc Tyû-kheo, vì raèng Phaùp vaø Luaät naøy coù nhieàu chaâu baùu naøy nhö Boán nieäm xöù... Thaùnh ñaïo taùm ngaønh. Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø vi dieäu chöa töøng coù thöù baûy. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Ví nhö, naøy caùc Tyû-kheo, bieån lôùn laø truù xöù caùc loaïi sinh vaät lôùn, taïi ñaáy coù nhöõng sinh vaät nhö caùc con timi, timigalaø, timiramingalaø, nhöõng loaïi Asuraø, caùc loaøi Naøgaø, caùc loaøi Gandhabbaø. Trong bieån lôùn coù caùc loaøi höõu tình daøi moät traêm, hai traêm, ba traêm, boán traêm, naêm traêm do-tuaàn. Cuõng vaäy, naøy caùc Tyû-kheo, Phaùp vaø Luaät naøy laø truù xöù cuûa caùc loaïi sinh vaät lôùn. ÔÛ ñaáy coù nhöõng sinh vaät naøy. Baäc Döï löu, baäc ñaõ höôùng ñeán chöùng ngoä Döï löu quaû; baäc Nhaát lai, baäc ñaõ höôùng ñeán chöùng Baát lai quaû; baäc A-la-haùn, baäc ñaõ höôùng ñeán chöùng ngoä quaû A-la-haùn. Naøy caùc Tyû-kheo, vì raèng Phaùp vaø Luaät naøy laø truù xöù cuûa caùc sinh vaät lôùn. ÔÛ ñaáy coù nhöõng sinh vaät naøy.. quaû A-la-haùn.

Naøy caùc Tyû-kheo, trong Phaùp vaø Luaät naøy, ñaây laø phaùp vi dieäu chöa töøng coù thöù taùm. Do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Naøy caùc Tyû-kheo, ñaây laø taùm phaùp vi dieäu, chöa töøng coù trong Phaùp vaø Luaät naøy, do thaáy vaäy, thaáy vaäy, caùc Tyû-kheo thích thuù trong Phaùp vaø Luaät naøy.

Roài Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong khi aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

5. Che kín, trôøi coù möa,
Môû roäng, trôøi khoâng möa,
Do vaäy, haõy môû roäng
Caùi gì bò che kín,
Nhö vaäy seõ khoâng möa.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Mahaøkaccaøna truù ôû giöõa daân chuùng Avantiuï, gaàn Kuraraghara, treân ngoïn nuùi teân Pavatta. Luùc baáy giôø nam cö só Sona Kotikanna laø thò giaû cuûa Toân giaû Mahaøkaccaøna. Roài nam cö só Sona Kotikanna trong khi ñoäc cö thieàn ñònh, tö töôûng nhö sau ñöôïc khôûi leân: "Nhö Toân giaû Mahaøkaccaøna thuyeát phaùp, thaät khoâng deã daøng cho moät ngöôøi soáng trong gia ñình coù theå thöïc haønh moät caùch vieân maõn Phaïm haïnh thuaàn tònh, traéng baïch nhö voû oác. Vaäy ta haõy caïo boû raâu toùc, ñaép aùo caø sa, xuaát gia töø boû gia ñình, soáng khoâng gia ñình". Nam cö só Sona Kotikanna ñi ñeán Toân giaû Mahaøkaccaøna, sau khi ñeán ñaûnh leã Toân giaû roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, nam cö só Sona Kotikanna thöa Toân giaû Mahaøakaccaøna.

- Thöa Toân giaû, ôû ñaây trong khi con ñoäc cö thieàn tònh... soáng khoâng gia ñình. Thöa Toân giaû, Toân giaû haõy cho con xuaát gia.

Nghe noùi vaäy, Toân giaû Mahaøkaccaøna noùi vôùi nam cö só Sona Kotikanna:

- Naøy Sona, thaät khoù thay ñôøi soáng Phaïm haïnh, aên moät böõa aên, naèm moät mình cho ñeán troïn ñôøi. Naøy Sona, taïi ñaây haõy soáng trong gia ñình, chuù taâm vaøo lôøi daïy cuûa chö Phaät, taïm thôøi hieän taïi soáng Phaïm haïnh, aên moät ngaøy moät böõa, naèm nguû moät mình. Nhö vaäy loøng ham muoán xuaát gia cuûa nam cö só Sona Kotikanna ñöôïc giaûm nheï bôùt.

Laàn thöù hai, trong khi ñoäc cö thieàn ñònh... soáng khoâng gia ñình. Laàn thöù hai nam cö só Sona Kotikanna ñi ñeán Toân giaû Mahaøkaccaøna..."... Haõy cho con xuaát gia". Laàn thöù hai, Toân giaû Mahaøkaccaøna noùi vôùi nam cö só Sona Kotipanna:

- Naøy Sona, thaät khoù thay... ñöôïc giaûm nheï bôùt. Laàn thöù ba, nam cö só Sona Kotikanna trong khi ñoäc cö thieàn ñònh... soáng khoâng gia ñình.

Laàn thöù ba, nam cö só Sona Kotikanna ñi ñeán Toân giaû Mahaøkaccaøna vaø thöa "... Haõy cho con xuaát gia". Roài Toân giaû Mahaøkaccaøna cho nam cö só Sona Kotikanna xuaát gia. Luùc baáy giôø, taïi Avantisudakhhinaøpatha, coù ít Tyû-kheo. Roài Toân giaû Mahaøkaccaøna, sau ba kyø an cö muøa möa, moät caùch khoù khaên, moät caùch meät nhoïc tuï taäp ñöôïc moät nhoùm möôøi Tyû-kheo vaø trao Ñaïi giôùi cho Toân giaû Sona.

Toân giaû Sona sau khi an cö muøa möa coâ ñoäc thieàn tònh, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: "Ta chöa ñöôïc thaáy taän maét Theá Toân, tuy raèng ta coù nghe Theá Toân laø vò nhö vaäy, nhö vaäy. Neáu vò Giaùo thoï sö cuûa ta cho pheùp ta seõ ñi ñeán yeát kieán Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh Ñaúng Giaùc". Roài Toân giaû Sona vaøo buoåi chieàu töø ñoäc cö thieàn tònh ñöùng daäy, ñi ñeán Toân giaû Mahaøkaccaøna, sau khi ñaûnh leã Toân giaû Mahaøkacaøna roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân Toân giaû Sona thöa vôùi Toân giaû Mahaøkaccaøna:

- Thöa Toân giaû, trong khi con ñoäc cö thieàn tònh, tö töôûng sau ñaây ñöôïc khôûi leân: "Ta chöa ñöôïc thaáy taän maët Theá Toân... Chaùnh Ñaúng Giaùc".

- Laønh thay, laønh thay Sona! Haõy ñi naøy Sona, ñeå yeát kieán Theá Toân, baäc A-la-haùn, Chaùnh-Ñaúng-Giaùc. Naøy Sona, ngöôøi seõ thaáy Theá Toân khaû aùi, khôûi daäy loøng tin, caùc caên an tònh, taâm yù thanh tònh, ñaõ ñaït ñöôïc an chæ cheá ngöï toái thöôïng, baäc long töôïng ñöôïc ñieàu phuïc, hoä trì, caùc caên nhieáp phuïc. Sau khi thaáy, haõy nhaân danh ta, cuùi ñaàu ñaûnh leã chaân Theá Toân, hoûi thaêm coù ít beänh, ít naõo nheï nhaøng, khoeû maïnh, an oån khoâng!.

- Thöa vaâng, Toân giaû.

Toân giaû Sona hoan hyû tín thoï lôøi daïy cuûa Toân giaû Mahaøkaccaøna, töø choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã Toân giaû Mahaøkaccaøna, thaân beân höõu höôùng veà Toân giaû doïn deïp saøng toïa, caàm y baùt boä haønh höôùng veà Toân giaû doïn deïp saøng toïa, caàm y baùt boä haønh höôùng ñeán Saøvatthi, tieáp tuïc boä haønh ñi ñeán Saøvatthi,Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika, ñeán choã Theá Toân, sau khi ñeán, ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Sona baïch Theá Toân:

- Baäc giaùo thoï sö cuûa con, baïch Theá Toân, cuùi ñaàu ñaûnh leã, hoûi thaêm... coù an oån khoâng?

- Naøy Tyû-kheo, Thaày coù kham nhaãn ñöôïc khoâng? Thaày coù soáng deã daøng khoâng? Ñi ñöôøng ñeán ñaây coù meät moûi khoâng? Khaát thöïc coù meät moûi khoâng?

- Baïch Theá Toân, con coù theå kham nhaãn! Baïch Theá Toân, con coù theå soáng deã daøng. Baïch Theá Toân, con ñi ñöôøng khoâng coù meät nhoïc! Khaát thöïc khoâng coù meät nhoïc.

Roài Theá Toân baûo Toân giaû Ananda:

- Naøy Ananda, haõy söûa soaïn saøng toïa cho Tyû-kheo môùi ñeán naøy.

Toân giaû Ananda suy nghó: "Theá Toân baûo ta: "Naøy Ananda, haõy söûa soaïn saøng toïa cho Tyû-kheo môùi ñeán naøy". Nhö vaäy Theá Toân muoán ôû chung moät choã vôùi Tyû-kheo aáy. Nhö vaäy Theá Toân muoán ôû chung vôùi Toân giaû Sona aáy". Neân choã naøo Theá Toân ôû, taïi choã aáy Toân giaû Ananda söûa soaïn saøng toïa cho Toân giaû Sona. Roài Theá Toân, sau khi ngoài ôû ngoaøi trôøi ñaõ quaù khuya, röûa chaân vaø ñi vaøo tònh xaù. Toân giaû Sona, sau khi ngoài ngoaøi trôøi ñaõ quaù khuya, röûa chaân vaø ñi vaøo Tònh xaù. Roài Theá Toân, khi ñeâm ñaõ gaàn saùng, thöùc daäy, Theá Toân noùi vôùi Toân giaû Sona:

- Haõy noùi phaùp cho caùc Tyû-kheo.

- Thöa vaâng, baïch Theá Toân.

Toân giaû Sona vaâng ñaùp Theá Toân, ñoïc thuoäc loøng möôøi saùu phaàn cuûa phaåm taùm moät caùch ñaày ñuû. Roài Theá Toân, sau khi Toân giaû Sona chaám döùt tuïng ñoïc cuûa mình, Theá Toân caùm ôn vaø noùi:

- Laønh thay, laønh thay Tyû-kheo! Tyû-kheo ñaõ kheùo naém giöõ, kheùo taùc yù, kheùo thoï trì toaøn boä möôøi saùu phaàn trong phaåm thöù taùm. Ngöôøi ñöôïc ñaày ñuû thieän ngoân, minh baïch, phaùt ngoân roõ raøng, yù nghóa minh xaùc. Naøy Tyû-kheo, Thaày coù bao nhieâu tuoåi an cö muøa möa?

- Baïch Theá Toân, con coù moät tuoåi an cö muøa möa.

- Naøy Tyû-kheo, vì sao Thaày laïi ñeå chaäm nhö theá?

- Baïch Theá Toân, ñaõ laâu con thaáy söï nguy haïi trong caùc duïc, söï boù buoäc cuûa ñôøi soáng gia ñình, nhieàu phaän söï, nhieàu coâng vieäc phaûi laøm.

Theá Toân sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

6. Thaáy nguy haïi ôû ñôøi,
Bieát phaùp khoâng sanh y,
Baäc Thaùnh khoâng öa aùc,
Baäc tònh khoâng öa aùc!

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn cuûa oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Kankharevata ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, ngoài kieát-giaø, löng thaúng, töï mình quaùn saùt söï thanh tònh do vöôït qua ñöôïc nghi ngôø. Theá Toân thaáy Toân giaû Kankharevata ngoài khoâng xa bao nhieâu, ngoài kieát-giaø, löng thaúng töï mình quaùn saùt söï thanh tònh do vöôït qua ñöôïc nghi ngôø.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

7. Phaøm nhöõng nghi hoaëc gì,
Ñôøi naøy hay ñôøi sau,
Töï mình chöa caûm thoï,
Hay ngöôøi khaùc caûm thoï,
Ngöôøi haønh thieàn töø boû,
Hoaøn toaøn taát caû chuùng,
Nhieät taâm haønh Phaïm haïnh.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, taïi Veluvana choã nuoâi caùc con soùc. Luùc baáy giôø, Toân giaû Ananda trong ngaøy trai giôùi, vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm y baùt, vaøo Raøjagaha ñeå khaát thöïc. Devadatta thaáy Toân giaû Ananda ñi khaát thöïc ôû Raøjagaha, sau khi thaáy, ñi ñeán Toân giaû Ananda vaø noùi vôùi Toân giaû Ananda.

- Baét ñaàu töø hoâm nay, Hieàn giaû Ananda, ta seõ laøm leã trai giôùi vaø seõ taùc thaønh caùc taêng söï, khaùc vôùi Theá Toân, khaùc vôùi chuùng Tyû-kheo.

Toân giaû Ananda, sau khi ñi khaát thöïc ôû Raøjagaha, sau buoåi aên, khi ñi khaát thöïc trôû veà, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Ananda baïch Theaù Toân:

- ÔÛ ñaây, baïch Theá Toân, con vaøo buoåi saùng ñaép y, caàm baùt, vaøo Raøjagaha ñeå khaát thöïc. Baïch Theá Toân, Devadatta thaáy con ñi khaát thöïc ôû Raøjagaha, thaáy vaäy lieàn ñi ñeán con vaø noùi: "Baét ñaàu töø hoâm nay, Hieàn giaû Ananda.. khaùc vôùi chuùng Tyû-kheo!". Hoâm nay, baïch Theá Toân, Devadatta seõ phaù hoøa hôïp Taêng, laøm leã trai giôùi vaø haønh caùc taêng söï.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

8. Deã laøm laø vieäc laønh,
Ñoái vôùi keû laøm laønh;
Khoù laøm laø vieäc aùc,
Ñoái vôùi keû laøm laønh;
Deã laøm laø vieäc aùc,
Ñoái vôùi keû laøm aùc,
Ñoái vôùi caùc baäc Thaùnh.

Nhö vaäy toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân boä haønh giöõa daân chuùng Kosala cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Luùc baáy giôø, nhieàu thanh nieân Baø-la-moân, khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, duøng nhöõng lôøi nhieác maéng vöôït ñaø quaù xa. Theá Toân thaáy nhieàu thanh nieân, khoâng xa bao nhieâu, duøng nhöõng lôøi nhieác maéng, vöôït ñaø quaù xa.

Roài Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

9. Lôøi noùi cuûa keû trí,
Khi boái roái luoáng cuoáng,
Rôi vaøo nhieàu ñeà taøi,
Nhieàu laõnh vöïc sai khaùc,
Hoï muoán mieäng môû roäng,
Caùi gì daét daãn hoï,
Hoï ñaâu coù bieát roõ.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, khu vöôøn oâng Anaøthapindika. Luùc baáy giôø, Toân giaû Cuølapanthaka ngoài khoâng xa Theá Toân bao nhieâu, ngoài kieát giaø, löng thaúng ñeå nieäm tröôùc maët. Theá Toân thaáy Toân giaû Cuølapanthaka ngoài khoâng xa bao nhieâu, ngoài kieát giaø, löng thaúng ñeå nieäm tröôùc maët.

Theá Toân, sau khi hieåu bieát yù nghóa naøy, ngay trong luùc aáy, noùi leân lôøi caûm höùng:

10. Vôùi thaân, taâm an truù,
Ñöùng, ngoài hay naèm xuoáng,
Tyû-kheo an truù nieäm,
Tröôùc sau ñöôïc thuø thaéng,
Tröôùc sau ñöôïc thuø thaéng,
Vöôït taàm maét aùc ma.