1. (18) Chuyeän thöù nhaát - Laâu Ñaøi Cuûa Nöõ Tyø (Daøsi-Vimaøra)

Trong khi ñöùc Theá Toân truù taïi Kyø Vieân, moät ñeä töû taïi gia ôû Saøvatthi ñeán tinh xaù veà buoåi chieàu cuøng nhieàu cö só khaùc vaø nghe phaùp. Khi hoäi chuùng ñaõ ñöùng leân, vò aáy ñeán gaàn ñöùc Theá Toân vaø thöa:

- Baïch Theá Toân, töø nay veà sau con xin cuùng döôøng boán buoåi ngoï trai vónh vieãn.

Sau ñoù, ñöùc Theá Toân thuyeát phaùp thoaïi cho vò aáy ñöôïc lôïi laïc nhaân dòp naøy vaø baûo vò aáy ra veà. Vò aáy trình vôùi Tyû-kheo phuï traùch ngoï trai:

- Baïch Toân giaû, con ñaõ chuaån bò boán buoåi ngoï trai vónh vieãn cuùng döôøng Taêng chuùng. Töø ngaøy mai, xin chö vò Toân giaû ñeán nhaø con.

Xong vò aáy ra veà. Vò aáy giaûi thích vaán ñeà naøy cho ngöôøi nöõ tyø vaø baûo:

- Trong vaán ñeà naøy, nhaø ngöôi phaûi luoân luoân tinh caàn.

- Thöa vaâng, ñöôïc laém. Naøng ñaùp.

Baûn tính naøng ñaày thaønh tín, mong muoán laøm coâng ñöùc, coù thieän haïnh, vì theá moãi ngaøy naøng daäy raát sôùm, chuaån bò caùc moùn aên thöùc uoáng haûo haïng.

Sau khi queùt doïn choã ngoài thaät saïch seõ, naøng lau chuøi caån thaän vôùi nöôùc hoa, saép ñaët saøng toïa vaø khi chö Tyû-kheo ñeán, naøng môøi chö vò ngoài ñoù, cung kính ñaûnh leã, cuùng döôøng chö vò höông lieäu, voøng hoa, chieân-ñaøn, ñeøn vaø phuïc vuï chö vò thaät troïng theå.

Baáy giôø, moät hoâm, khi chö Tyû-kheo ñaõ thoï thöïc xong, naøng ñeán gaàn ñaûnh leã vaø noùi nhö vaày:

- Baïch chö Toân giaû, xin chö Toân giaû cho bieát, laøm theá naøo ñöôïc giaûi thoaùt hoaøn toaøn caùc khoå ñau do sanh, laõo, beänh, töû?

Chö Tyû-kheo aáy beøn cho naøng thoï Tam quy vaø Nguõ giôùi, giaûng giaûi baûn chaát cuûa saéc thaân, vaø gôïi cho naøng suy nghó veà laõo töû. Sau ñoù, chö vò thuyeát giaûng cho naøng nghe veà tính voâ thöôøng.

Naøng giöõ giôùi suoát möôøi saùu naêm lieàn, thænh thoaûng naøng taùc yù suy tö thaät chuyeân taâm. Moät ngaøy kia, naøng ñaõ ñöôïc lôïi laïc vì nghe phaùp, laïi nhôø tri kieán cuûa naøng ñaït ñeán thuaàn thuïc, naøng phaùt trieån tueä quaùn vaø chöùng ñaéc quaû Döï Löu.

Chaúng bao laâu sau, naøng töø traàn vaø taùi sanh laøm vò Thieân nöõ haàu caän ñöôïc Sakka Thieân chuû suûng aùi. Khi naøng thô thaån trong caùc hoa vieân ñaây ñoù, ñöôïc nghe caû saùu möôi ngaøn nhaïc khí hoøa taáu long troïng cöû haønh ñaïi hoäi, naøng taän höôûng ñaïi thieân laïc thoûa thích vôùi ñaùm tuøy tuøng hoä toáng quanh naøng.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna thaáy naøng trong caùch ñöôïc taû treân beøn hoûi naøng:

1. Chaúng khaùc naøo Thieân chuû Sak-ka,
ÔÛ Laâm Vieân laïc thuù Cit-ta,
Naøng ñi thô thaån, ñoaøn tieân nöõ
Haàu caän quanh naøng roän muùa ca,
Laøm taát caû phöôøng trôøi röïc rôõ
Nhö vì sao cöùu hoä Ta-baø.

2. Vì ñaâu naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa chuùng sanh,
Con laø tyø nöõ moät gia ñình,
Moân ñoà cuûa Trí Nhaân Vieân Giaùc,
Ñöùc Phaät Coà-ñaøm ñaïi hieån vinh.

6. Thaønh coâng nhôø noã löïc tinh caàn,
Trong Giaùo phaùp Ngaøi baát ñoäng nhaân,
Mong öôùc thaân naøy daàu huûy hoaïi,
Con khoâng heà giaûm suùt chuyeân taâm.

7. Con ñöôøng Nguõ giôùi ñeå tu thaân
Thaät vöõng chaéc vaø taïo phöôùc aân,
Ñöôïc baäc trí hieàn naøy daïy baûo,
Khoâng gai, löôùi, baãy, thaúng nhö chaân.

8. Haõy nhìn keát quaû cuûa tinh caàn
Thaønh töïu do tyø nöõ tieåu nhaân,
Nay ñöôïc haàu beân Thieân chuû aáy,
Sak-ka vôùi toái thöôïng quyeàn naêng.

9. Saùu möôi ngaøn nhaïc cuï ñaøn tô
Thöùc tænh con töø giaác nguû mô,
Alamba, Gaggara, Bhìma,
Saødhuvaødin vaø Samsaya.

10. Pokkhara vaø Suphassa,
Vinaømokkhaø cuøng caùc naøng kia,
Nandaø cuõng nhö Sunandaø,
Sonadinnaø vaø Sucimhitaø.

11. Alambusaø, Missakesi,
Cuøng naøng tieân aùc Pundarìkaø,
Eniphassa vaø Suphassaø,
Subhaddaø vaø Muduvaødinì.

12. Caùc naøng Thieân nöõ dieãm kieàu naøy
Ñaùnh thöùc thaàn tieân luùc nguû say,
Buoåi saùng caùc naøng thöôøng ñeán baûo:
- Chuùng em muùa haùt giuùp vui ñaây.

13. Nan-da-na, Hyû laïc Vieân naøy,
Khoâng phaûi ñeå daønh cho nhöõng ai
Chaúng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Maø daønh rieâng bieät ñeå cho ngöôøi
Ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc nhieàu coâng ñöùc,
Laø Ñaïi Laâm vieân cuûa coõi trôøi
Tam thaäp tam thieân ñaày laïc thuù,
Khoâng gì phieàn naõo, maõi vui töôi.

14. Chaúng ñôøi naøy hoaëc coõi ñôøi sau,
Cöïc laïc daønh cho nhöõng keû naøo
Khoâng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Song ñôøi naøy laãn coõi ñôøi sau,
Ñeå daønh cöïc laïc cho bao keû
Laøm caùc thieän haønh phöôùc nghieäp cao.

15. Vaäy nhöõng ai mong chuùng baïn hieàn,
Phaûi laøm thieän nghieäp thaät tinh chuyeân,
Vì ngöôøi taïo ñöôïc nhieàu coâng ñöùc,
Höôûng laïc thuù nhieàu ôû coõi thieân.

2. (19) Chuyeän thöù hai - Laâu Ñaøi Cuûa Lakhumaø (Lakhumaø-Vimaøna)

Baáy giôø ñöùc Theá Toân ñang truù taïi Ba-la-naïi. Thôøi aáy coù moät coång vaøo thaønh Ba-la-naïi teân laø Ngö Phuû Moân. Moät ngoâi laøng ñöôïc döïng leân gaàn ñoù cuõng ñöôïc mang teân Ngö Phuû Moân.

Taïi ñoù coù moät nöõ nhaân teân Lakhumaø, moät ngöôøi moä ñaïo, coù loøng tin, ñaày ñuû trí tueä thoâng minh, thöôøng ñaûnh leã caùc Tyû-kheo luùc chö vò ñi vaøo laøng qua coång aáy, naøng ñöa chö vò ñeán nhaø naøng, laáy thöïc phaåm cuùng döôøng chö vò, vaø do ñoù tín taâm naøng taêng tröôûng, naøng döïng leân moät caùi ñình ñeå thieát ñaõi chö Taêng, nghe phaùp theo hoäi chuùng cuûa chö vò. Roài sau khi ñaõ ñöôïc an truù vaøo Tam quy vaø Nguõ giôùi, naøng chuyeân taâm tinh caàn tu taäp caùc ñeà taøi thieàn quaùn maø naøng ñaõ hoïc, chaúng bao laâu, nhôø taïo ñuû moïi ñieàu kieän caàn thieát, naøng töï an truù vaøo quaû vò Döï Löu.

Veà sau naøng töø traàn vaø ñöôïc taùi sinh vaøo moät Laâu ñaøi lôùn ôû coõi trôøi Ba möôi ba. Ñoaøn tuøy tuøng cuûa naøng goàm moät ngaøn tieân nöõ. Naøng truù taïi ñoù thoï höôûng thieân laïc.

Trong chuyeán du haønh leân thieân giôùi, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi naøng nhö vaày:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng, toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn, 
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Beøn giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. Xuaát phaùt töø laøng Ngö Phuû Moân,
Ñoù laø nôi truù nguï thaân con,
Nôi chö giaùc giaû moân ñoà Phaät
Qua laïi ngaøy xöa ôû doïc ñöôøng.

6. Thuôû aáy con ñaày ñuû nhieät taâm
Ñem côm, baùnh, söõa, ñeå cung daâng,
Ñaäu, rau xanh maùt, töông chua maën,
Laøm thöïc phaåm cho baäc chaùnh chaân.

7. Vaøo ngaøy möôøi boán vôùi möôøi laêm,
Moàng taùm, nhöõng ngaøy coù saùng traêng,
Ñaëc bieät laø ngaøy trong nöûa thaùng
Lieân quan Boá-taùt giôùi tu thaân.

8. Con haønh trì giôùi baùt quan trai,
Ñöùc haïnh baûn thaân giöõ suoát ñôøi,
Nhö vaäy trong Laâu ñaøi laïc truù,
Ñieàu thaân tieát ñoä, cuùng döôøng hoaøi.

9. Haïi maïng, saùt sanh, con traùnh xa,
Giöõ mình khoâng doái traù sai ngoa,
Cuõng khoâng laáy vaät gì phi phaùp,
Traùnh röôïu noàng say, caùc duïc taø.

10. Haân hoan giöõ Nguõ giôùi tu haønh,
Thaùnh ñeá con nghieân cöùu thaät tinh, 
Ñeä töû ñöùc Coà-ñaøm Chaùnh Giaùc,
Nhaõn quang thaáu suoát, ñaïi uy danh.

11. Vì vaäy saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

12. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

Veà sau, ñöùc Theá Toân ñaõ tuyeân boá quaû Nhaát Lai cho naøng.
 
 

3. (20) Caâu chuyeän thöù ba - Laâu Ñaøi Cuûa Ngöôøi Cho Côm Chaùy (Acaømadaøyikaø-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi thaønh Raøjagaha (Vöông Xaù), ôû choã nuoâi soùc trong Truùc Laâm. Cuõng vaøo thôøi aáy, nhöõng ngöôøi trong moät gia ñình kia taïi Vöông Xaù bò beänh dòch taû. Moïi ngöôøi trong nhaø aáy ñeàu cheát tröø moät nöõ nhaân. Kinh hoaøng vì noãi sôï cheát, naøng boû nhaø cuøng taát caû tieàn baïc thoùc luùa beân trong aáy chaïy troán qua moät choã nöùt cuûa vaùch töôøng.

Vì khoâng ai giuùp ñôõ, naøng ñeán nhaø moät gia ñình khaùc, xin ôû nhôø phía sau. Ngöôøi trong nhaø aáy thöông haïi naøng ñem cho naøng chaùo gaïo, côm chín vaø côm chaùy cuøng caùc thöù coøn soùt laïi trong noài nieâu. Nhôø loøng roäng löôïng cuûa hoï, naøng coù theå soáng taïi ñoù.

Vaøo thôøi aáy Toân giaû Mahaø-Kassapa (Ñaïi Ca-dieáp) ñaõ nhaäp Dieät Ñònh suoát baûy ngaøy vaø ñaõ xuaát ñònh, trong luùc Toân giaû suy nghó: 'Hoâm nay ta seõ laøm ôn cho ai baèng caùch nhaän thöùc aên? Ta seõ giaûi thoaùt saàu bi cho ai?', Toân giaû thaáy nöõ nhaân kia gaàn maïng chung vaø moät aùc nghieäp ñöa ñeán ñòa nguïc ñaõ xuaát hieän cho naøng.

Toân giaû suy nghó: 'Khi ta ñeán gaàn, nöõ nhaân naøy seõ cho ta côm chaùy maø naøng nhaän ñöôïc cho phaàn mình, vaø do chính haønh ñoäng aáy naøng seõ ñöôïc taùi sanh vaøo Hoùa Laïc thieân giôùi. Khi ta ñaõ giaûi thoaùt cho naøng khoûi taùi sinh vaøo ñòa nguïc nhö vaäy, chaéc chaén ta seõ taïo haïnh phuùc thieân giôùi cho naøng'.

Sau khi ñaõ ñaép y vaøo buoåi saùng sôùm, Toân giaû caàm y baùt vaø ñi veà phía nôi naøng cö truù.

Baáy giôø, Sakka Thieân chuû giaû daïng cuùng döôøng Toân giaû thöïc phaåm thieân giôùi ñaày ñuû moïi höông vò thôm ngon cuøng nhieàu loaïi chaùo, canh vaø caø-ri. Vò Tröôûng laõo nhaän ra ngaøi, beøn choái töø vaø baûo:

- Naøy Kosiya, taïi sao ngaøi ñaõ thaønh töïu caùc coâng ñöùc thieän söï laïi laøm nhö vaäy? Xin ñöøng laøm hoûng dòp may cuûa nhöõng keû baát haïnh khoán khoå'.

Roài Toân giaû ñi ñeán ñöùng tröôùc nöõ nhaân kia. Naøng öôùc muoán cuùng döôøng Toân giaû moät vaät gì ñoù, lieàn suy nghó: 'ÔÛ ñaây khoâng coù gì xöùng ñaùng ñeå cuùng döôøng vò Tröôûng laõo ñaïi oai nghi naøy caû', vaø naøng noùi:

- Xin ngaøi haõy tieán leân moät chuùt nöõa.

Vò Tröôûng laõo chæ böôùc luøi laïi moät böôùc vaø khoâng nhaän thöù gì do caùc ngöôøi khaùc cuùng döôøng. Naøng thaáy roõ raøngToân giaû muoán giuùp naøng, beøn cuøng döôøng Toân giaû mieáng côm chaùy cuûa mình, Toân giaû vöøa aên ngay taïi ñoù vöøa baûo:

- Trong tieàn kieáp thöù ba tröôùc ñaây, coâ ñaõ laø meï cuûa ta.

Xong Toân giaû ra ñi.

Naøng töø traàn ngay ñeâm aáy vaø ñöôïc taùi sanh vaøo hoäi chuùng Hoùa Laïc thieân. Sau ñoù Thieân chuû Sakka bieát tin naøng töø traàn vaø khoâng thaáy naøng ôû trong hoäi chuùng coõi trôøi Ba möôi ba beøn ñeán gaàn Toân giaû Mahaø-Kassapa vaøo khoaûng canh giöõa ñeâm vaø hoûi:

1. Khaát thöïc, ngaøi ñang tieán böôùc leân,
Roài Ngaøi yeân laëng ñöùng gaàn beân
Moät naøng haønh khaát baàn cuøng noï,
Soáng ôû nhaø sau cuûa laùng gieàng.

2. Naøng aáy coù taâm ñaïo tín thaønh,
Daâng ngaøi côm chaùy vôùi tay mình,
Roài naøng xaû baùo thaân traàn tuïc,
Naøng ñeán caûnh naøo luùc taùi sanh?

3. Khaát thöïc, toâi ñang tieán böôùc leân,
Roài toâi yeân laëng ñöùng gaàn beân
Moät naøng haønh khaát baàn cuøng noï
Soáng ôû nhaø sau cuûa laùng gieàng.

4. Naøng aáy coù taâm ñaïo tín thaønh,
Daâng toâi côm chaùy vôùi tay mình,
Roài naøng xaû baùo thaân traàn tuïc,
Giaûi thoaùt khoå ñau luùc taùi sanh.

5. Coù loaøi Thieân chuùng ñaïi thaàn thoâng,
Thích thuù thay hình ñoåi daïng luoân,
Naøng ôû coõi trôøi ñaày haïnh phuùc,
Nhôø cho côm chaùy, daï haân hoan.

6. OÂ kìa! Taëng vaät keû aên maøy
Ñem cuùng ngaøi Ca-dieáp, hôïp thay!
Thöïc phaåm ñöôïc xin töø keû khaùc
Ñaõ mang keát quaû lôùn nhö vaày!

7. Nöõ hoaøng chaùnh haäu Chuyeån luaân vöông,
Khaû aùi toaøn thaân, ñeïp veïn toaøn,
Yeåu ñieäu döôùi maét nhìn Thaùnh Chuùa,
Cuõng khoâng coù giaù trò ngang baèng
Moät phaàn möôøi saùu naøng haønh khaát
Ñem moät mieáng côm chaùy cuùng döôøng.

8. Moät traêm con ngöïa, traêm caân vaøng,
Xa giaù do la keùo, moät traêm,
Kieàu nöõ traêm ngaøn trang ñieåm ngoïc
Hoa tai, giaù trò cöõng khoâng baèng
Moät phaàn möôøi saùu naøng haønh khaát
Ñem moät mieáng côm chaùy cuùng döôøng.

9. Moät traêm voi ôû Tuyeát Cao Sôn,
Ngaø gioáng caøng xe, thaät traùng cöôøng,
Vöông töôïng oai huøng mang aùo giaùp,
Caân ñai vaøng ngoïc cuõng khoâng baèng
Moät phaàn möôøi saùu naøng haønh khaát
Ñem moät mieáng côm chaùy cuùng döôøng.

10. Duø ngöôøi naém giöõ moïi quyeàn naêng
Khaép boán ñaïi chaâu cuõng chaúng baèng 
Chæ moät phaàn möôøi saùu leã vaät
Ngöôøi ñem côm chaùy ñeán cung daâng.

4. (21) Chuyeän thöù tö - Laâu Ñaøi Cuûa Naøng Chieân-Ñaø-La (Candaølì-Vimaøna)

Trong luùc ñöùc Theá Toân ñang truù nguï taïi Raøjagaha, Ngaøi nhaäp ñònh Ñaïi bi maø chö Phaät thöôøng truù, sau ñoù xuaát ñònh vaø quaùn saùt theá gian. Ngaøi thaáy ngay trong thaønh phoá aáy taïi khu vöïc cuûa daân chuùng Candaøla (Chieân-ñaø-la, haïng ngöôøi voâ loaïi khoán cuøng khoâng ai tieáp xuùc) coù moät baø laõo saép maïng chung vaø moät aùc nghieäp ñöa ñeán ñòa nguïc ñaõ xuaát hieän cho baø.

Vôùi taâm Ñaïi bi, muoán laøm cho baø taïo moät nghieäp laønh ñöa ñeán coõi trôøi, Ngaøi suy nghó: 'Ta seõ an truù keû aáy vaøo thieân giôùi', Ngaøi lieàn cuøng ñaïi chuùng Tyû-kheo vaøo Raøjagaha khaát thöïc.

Vaøo luùc aáy, baø laõo Chieân-ñaø-la choáng gaäy ra khoûi thaønh, thaáy ñöùc Theá Toân ñeán gaàn, vaø khi baø ñoái dieän Ngaøi, baø döøng laïi. Ñöùc Theá Toân cuõng döøng laïi vaø ñöùng ngay tröôùc maët baø nhö theå caûn baø tieán leân.

Sau ñoù, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna, bieát taâm baäc Ñaïo Sö vaø cuõng bieát thoï maïng baø laõo saép heát, beøn thuùc giuïc baø ñaûnh leã ñöùc Theá Toân:

1. Leã chaân ñöùc Phaät Go-ta-ma,
Vì xoùt thöông cho soá phaän baø,
Giaùc giaû toái cao, danh tieáng roäng,
Ñöùng ngay tröôùc maët, hôõi Chieân-ñaø.

2. Haõy höôùng taâm ñaày ñuû thieän duyeân
Veà Ngaøi La-haùn, baäc an nhieân,
Mau mau ñaûnh leã, hai tay chaép,
Vì maïng soáng kia chaúng ñöôïc beàn!

- Theá naøy laø ñuû ñeå baø aáy leân thieân giôùi.

Xong Ngaøi vaøo thaønh vôùi ñaïi chuùng Tyû-kheo. Ngay laäp töùc sau ñoù, moät con boø caùi chaïy troán cuøng vôùi beâ con, lao veà phía baø giaø, laáy caëp söøng huùc baø cheát taïi choã.

Ñeå giaûi thích taát caû söï kieän naøy, chö vò Tröôûng laõo keát taäp Kinh ñieån ngaâm hai vaàn keä;

3. Ñöôïc lôøi khuyeân cuûa baäc chaân nhaân
Laø baäc mang thaân xaùc cuoái cuøng,
Baø laõo Chieân-ñaø lieàn ñaûnh leã
Coà-ñaøm Giaùc Giaû, ñaïi danh löøng.

4. Boø caùi ñaù ngöôøi khoán khoå treân,
Luùc baø ñang ñöùng chaép tay leân
Khaáu ñaàu ñaûnh leã ngaøi Vieân Giaùc,
Ngöôøi chieáu haøo quang giöõa boùng ñeâm.

Ngay ñuùng ngaøy hoâm aáy, baø ñaõ hoùa thaønh moät Thieân nöõ trong Laâu ñaøi cuûa mình, hieän xuoáng coõi traàn, tieán ñeán gaàn Toân giaû Mahaø-Moggallaøna vaø cung kính ñaûnh leã Toân giaû.

Ñeå giaûi thích vieäc naøy Thieân nöõ noùi:

5. Baïch Toân giaû ñaïi löïc anh huøng,
Con ñaõ ñaït thieân giôùi löïc thaàn,
Ñeán ñaûnh leã ngöôøi voâ laäu hoaëc,
An nhieân, thanh tònh, ôû trong röøng.

6. Naøng Thieân nöõ coù saéc nhö vaøng,
Danh tieáng cao vôøi, toûa aùnh quang,
Toâ ñieåm ngoïc chaâu, vöøa hieän xuoáng
Töø laâu ñaøi, ñaûnh leã nghieâm trang,
Ñöôïc ñoaøn tieân nöõ theo haàu caän,
Haõy noùi laø ai ñoù hôõi naøng?

7. Toân giaû, con laø keû khoán cuøng,
Ñöôïc ngaøi thuùc giuïc, baäc anh huøng,
Con lieàn ñaûnh leã Coà-ñaøm Phaät,
Baäc ÖÙng Cuùng, danh voïng laãy löøng.

8. Khi con ñaûnh leã chaân Ngaøi xong,
Laø keû khoán cuøng, con maïng vong,
Hieän ôû Laâu ñaøi muoân dieãm leä,
Laâm vieân Hyû Laïc coõi thieân cung.

9. Traêm ngaøn tieân nöõ ñöùng haàu con,
Xuaát chuùng, con hôn haún caû ñoaøn,
Vöôït troäi caùc naøng veà myõ saéc,
Vinh quang danh voïng, maïng tröôøng toàn.

10. Nhieät taâm, con tænh giaùc tinh caàn,
Khi ñaõ laøm nhieàu thieän söï xong,
Toân giaû, con veà ñaây ñaûnh leã
Baäc hieàn laân maãn coõi phaøm traàn.

11. Khi vieäc naøy vöøa ñöôïc noùi xong,
Naøng Chieân-ñaø aáy daùng tri aân
Xaùc minh vieäc tröôùc, vaø quyø laïy
Baäc ÖÙng Cuùng roài bieán maát luoân.

5. (22) Chuyeän thöù naêm - Laâu Ñaøi Cuûa Phu Nhaân Khaû AÙi (Bhaddhitthi-Vimaøna)

Baáy giôø, Theá Toân truù taïi Saøvatthi ôû Kyø Vieân trong tinh xaù oâng Caáp Coâ Ñoäc. Thôøi aáy ôû thaønh phoá Kimbila coù moät nam töû cuûa moät gia chuû teân Rohaka, laø ngöôøi moä ñaïo, coù tín taâm, tuaân thuû giôùi luaät toaøn veïn. Cuõng taïi ñoù, trong moät gia ñình cuøng hoaøn caûnh töông töï, coù moät thieáu nöõ moä ñaïo, tín thaønh, ñöôïc ñaët teân Bhaddaø (Caùt Töôøng) vì baûn chaát toát ñeïp cuûa naøng.

Baáy giôø cha meï Rohaka caàu hoân naøng Bhaddaø cho con trai mình. Khi ñuùng ngaøy laønh, hoï röôùc naøng veà vaø cöû haønh hoân leã, hai ngöôøi soáng ñôøi hoøa thuaän. Vì coù ñöùc haïnh hoaøn toaøn, ngöôøi vôï noåi danh laø Phu nhaân Khaû aùi.

Thôøi aáy, hai vò Ñaïi ñeä töû cuøng ñoaøn hoä toáng naêm traêm Tyû-kheo ñang du haønh trong nöôùc ñeán thaønh Kimbila. Rohaka bieát tin chö vò ñeán ñoù, haân hoan ñoùn chö Tröôûng laõo, cung kính ñaûnh leã chö vò vaø môøi chö vò thoï trai ngaøy hoâm sau.

Vaøo hoâm aáy, khi ñaõ thieát ñaõi chö Tröôûng laõo cuøng hoäi chuùng tuøy tuøng, Rohaka cuøng vôï vaø caùc con nghe phaùp, thoï Tam quy vaø nguyeän tuaân haønh Nguõ giôùi. Coøn vôï chaøng thöïc haønh caùc ngaøy Baùt quan trai giôùi cuøng giöõ gìn giôùi ñöùc toaøn veïn, neân naøng ñöôïc chö Thieân thaàn aùi moä ñaëc bieät.

Do chính ñaëc aân ñoù, naøng ñaõ voâ hieäu hoùa moät lôøi vu caùo xaûy ñeán cho naøng vaø danh tieáng veà ñöùc haïnh cuøng söï ñoan chính toaøn veïn cuûa naøng lan truyeàn khaép nôi treân traàn theá.

Nguyeân do laø tröôùc ñoù naøng ôû nhaø moät mình taïi thaønh Kimbila trong khi choàng naøng ñang ôû Takkasilaø ñeå buoân baùn, nhaân luùc cao höùng muoán vui chôi vaøo moät dòp leã hoäi, naøng ñöôïc baïn beø khuyeán khích, beøn ñi gaëp choàng naøng taïi Takkasilaø sau khi vò gia thaàn ñaõ duøng uy löïc giöõ naøng ôû laïi ñoù.

Töø luùc gaëp gôõ choàng, naøng thoï thai roài ñöôïc ñöa veà thaønh Kimbila, theo thôøi gian, tình traïng thoï thai cuûa naøng ñaõ roõ raøng, naøng bò meï choàng vaø nhieàu ngöôøi khaùc nghi ngôø naøng ngoaïi tình.

Nhöng roài do uy löïc cuûa chính vò thaàn kia, khi caû thaønh phoá Kimbila coù veû nhö bò chìm ngaäp trong ñaïi hoàng thuûy cuûa soâng Haèng, naøng ñaõ laøm cho söï oâ nhuïc ñoå leân ñaàu naøng phaûi thoái lui nhôø maõnh löïc cuûa lôøi tuyeân theä trang nghieâm ñi keøm vôùi quyeát taâm chöùng thöïc söï trinh tieát cuûa naøng, chaúng khaùc naøo côn ñaïi hoàng thuûy cuûa soâng Haèng cuøng caùc ñôït soùng hoãn loaïn haï daàn xuoáng.

Khi taùi hôïp vôùi choàng vaø ñöa ra chieác nhaãn laøm tin cuøng caùc vaät kyû nieäm chaøng ñaõ chaân thaønh taëng naøng, naøng phaù tan moái ngôø vöïc, neân ñöôïc choàng naøng cuøng toaøn theå baø con thaân thuoäc vaø ngöôøi ñôøi toân troïng. Do vaäy töông truyeàn laø danh tieáng veà ñöùc haïnh vaø söï ñoan chính toaøn veïn cuûa naøng vang daäy ñeán chaân trôøi goùc ñaát.

Sau ñoù, naøng töø traàn vaø taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Khi ñöùc Theá Toân töø Saøvatthi du haønh ñeán coõi trôøi aáy vaø an toïa neân Thaïch baøn Pandukambala (ngai Hoaøng baûo thaïch cuûa Sakka) döôùi goác caây San hoâ (Paøricchattaka), vaø trong khi Thieân chuùng ñeán cung kính ñaûnh leã Ngaøi, Thuïc Nöõ khaû aùi cuõng ñeán ngoài moät beân.

Ñöùc Theá Toân beøn hoûi naøng veà haïnh nghieäp maø naøng ñaõ taïo qua caùc vaàn keä:

1. Saéc traéng, vaøng, xanh, ñoû, tía, ñen,
Ñöôïc nhieàu tô mòn phuû leân treân,
Muoân maøu, muoân veû kia toâ ñieåm
Caây maïn-ñaø-la ôû coõi thieân.

2. Chuoãi maïn-ñaø-la coù ñuû maøu
Maø naøng ñang ñoäi ôû treân ñaàu,
Hôõi naøng Thieân nöõ ñaày thoâng tueä,
Chaúng thaáy caây kia ôû coõi naøo.

3. Vinh quang Thieân nöõ hieän thaân ñaây
Tam thaäp tam thieân, caûnh giôùi naøy,
Khi ñöôïc hoûi, cho ta bieát roõ,
Nghieäp gì mang ñeán quaû nhö vaày?

4. Moïi ngöôøi ñeàu bieát ôû Kim-la
'Khaû aùi Phu nhaân', keû taïi gia,
Ñaày ñuû tín taâm, trì giôùi haïnh,
Haân hoan boá thí, cuùng Taêng giaø.

5. Caùc thöù ñeøn daàu, thöùc uoáng aên,
Toïa saøng, y phuïc vôùi ñoà duøng,
Con daâng cuùng nhöõng ngöôøi chaân chaùnh
Vôùi moïi nieàm thaønh kính nhieät taâm.

6.Vaøo ngaøy möôøi boán vôùi möôøi laêm,
Moàng taùm, nhöõng ngaøy coù saùng traêng,
Ñaëc bieät laø ngaøy trong nöûa thaùng
Lieân quan Boá-taùt giôùi tu thaân.

7. Con haønh trì giôùi Baùt quan trai,
Ñöùc haïnh baûn thaân giöõ suoát ñôøi,
Kieâng kî saùt sanh loaøi thuù vaät,
Traùnh xa doái traù, noùi hai lôøi.

8. Ñoaïn tröø troäm caép, thoùi taø daâm,
Khoâng uoáng thuoác say hoaëc röôïu noàng,
Thích thuù con tu haønh Nguõ giôùi,
Chuyeân taâm hoïc Thaùnh Ñeá tinh thoâng.

9. Laø ñeä töû Ngaøi coù Nhaõn quang,
Sinh thôøi con soáng thaät tinh caàn,
Nhôø cô duyeân toát xöa con taïo,
Thieän nghieäp laøm xong boû coõi traàn,
Con nheï böôùc trong vöôøn Hyû laïc
Vôùi aùnh haøo quang cuûa baûn thaân.

10. Xöa cuùng döôøng bao thöùc uoáng aên
Chö Taêng, hai ñeä töû thaàn thoâng,
Baäc Hieàn ñaïi tueä ñaày bi maãn,
Nhôø taïo cô duyeân luùc maïng vong,
Thieän nghieäp hoaøn thaønh, con nheï böôùc
Trong vöôøn Hyû laïc vôùi haøo quang.

11. Xöa con trì giôùi Baùt quan trai
Ñem phöôùc laïc nhieàu voâ löôïng thoâi,
Vôùi caùc nghieäp laønh con thöïc hieän,
Cuøng cô duyeân ñaõ taïo treân ñôøi,
Nay con nheï böôùc vöôøn Hoan laïc
Trong aùnh haøo quang toûa saùng ngôøi.

6. (23) Chuyeän thöù saùu - Laâu Ñaøi Cuûa Sonadinnaø (Sonadinnaø-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân tinh xaù. Thôøi aáy ôû Nalandaø coù moät nöõ ñeä töû taïi gia teân laø Sonadinnaø, moät ngöôøi moä ñaïo, coù tín taâm, thöôøng xuyeân giöõ ñöùc haïnh vaø ñoan chính trang nghieâm, aân caàn phuïng söï chö Tyû-kheo vôùi boán vaät caàn duøng, cuøng haønh trì Baùt quan trai giôùi.

Naøng ñöôïc lôïi laïc do nghe phaùp vaø taïo ñaày ñuû ñieàu kieän nhaân duyeân, tu taäp Töù Thaùnh ñeá, laáy ñoù laøm ñeà taøi thieàn quaùn cuûa naøng, neân naøng ñaéc quaû vò Döï Löu. Veà sau, khi laâm troïng beänh, naøng töø traàn vaø taùi sanh leân coõi trôøi Ba möôi ba.

Toân giaû Mahaø Moggallaøna hoûi naøng qua caùc vaàn keä sau:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng, toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Thaàn löïc naøng vì sao röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. Ngaøy xöa con ôû Na-lan-daø,
Tín nöõ So-na ñöôïc goïi laø,
Ñaày ñuû tín taâm, trì giôùi haïnh,
Haân hoan boá thí, cuùng Taêng giaø.

6. Caùc thöù ñeøn daàu, thöùc uoáng aên,
Toïa saøng, y phuïc vôùi ñoà duøng,
Con daâng cuùng nhöõng ngöôøi chaân chaùnh
Cuøng vôùi nieàm thaønh kính nhieät taâm.

7. Vaøo ngaøy möôøi boán vôùi möôøi laêm,
Moàng taùm, nhöõng ngaøy coù saùng traêng,
Ñaëc bieät laø ngaøy trong nöûa thaùng
Lieân quan Boá-taùt giôùi tu thaân.

8. Con haønh trì giôùi Baùt quan trai,
Ñöùc haïnh baûn thaân giöõ suoát ñôøi,
Kieâng kî saùt sanh loaøi thuù vaät,
Traùnh xa doái traù noùi hai lôøi.

9. Ñoaïn tröø troäm caép thoùi taø daâm,
Khoâng uoáng thuoác say hoaëc röôïu noàng,
Thích thuù con tu haønh Nguõ giôùi,
Chuyeân taâm hoïc Thaùnh Ñeá tinh thoâng,
Con laø ñeä töû Coà-ñaøm Phaät,
Baäc Nhaõn quang danh voïng laãy löøng.

10. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

11. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

7. (24) Chuyeän thöù baûy - Laâu Ñaøi Cuûa Uposathaø (Uposathaø-Vimaøna)

Chuyeän naøy cuõng töông töï chuyeän Laâu ñaøi tröôùc, nhöng coù nhöõng ñieåm khaùc bieät laø ôû ñaây, Uposathaø laø moät nöõ ñeä töû taïi gia ôû Saøketa, vaø sau khi naøng ñaõ giaûi thích cho Toân giaû Mahaø-Moggallaøna nhöõng gì ñaõ xaûy ra tröôùc kia maø nay dung saéc cuûa naøng chieáu saùng khaép möôøi phöông, naøng laïi noùi theâm veà moät loãi laàm cuûa naøng:

1. Xöa vaãn thöôøng nghe Hyû Laïc Vieân,
Trong con khôûi duïc voïng trieàn mieân,
Taâm con giöõ chaët nieàm mô öôùc
Neân taùi sanh veà Hyû Laïc Vieân.

2. Con chaúng haønh trì phaùp Ñaïo Sö,
Ngaøi laø thaân toäc cuûa vaàng oâ,
Trí con khoâng höôùng ñieàu cao thöôïng,
Do vaäy, aên naên maõi ñeán giôø.

3. U-po-thaø, truù taïi Laâu ñaøi
Trong khoaûng bao laâu, haõy ñaùp lôøi,
Khi ñöôïc hoûi xem naøng coù bieát
Bao laâu thoï maïng ôû treân trôøi?

4. An truù ñaây ba möôi trieäu naêm,
Vaø theâm vaøo ñoù saùu möôi ngaøn,
Baïch Toân giaû, ñeán khi thaân hoaïi,
Con seõ ñoàng sinh vôùi theá nhaân.

5. Vaäy naøng ñöøng sôï, U-po-thaø,
Naøng ñaõ ñöôïc ngay ñöùc Phaät-ñaø
Tuyeân boá Döï Löu laø xuaát chuùng,
Vôùi naøng, ñoïa xöù ñaõ rôøi xa.

8, 9. (25, 26) Chuyeän thöù taùm vaø chín - Caùc Laâu Ñaøi Cuûa Niddaø Vaø Suniddaø (Niddaø-Suniddaø-Vimaøna)

Chuyeän hai Laâu ñaøi thöù taùm vaø thöù chín coù nguoàn goác ôû Raøjagaha. Caùc vaàn keä cuõng gioáng chuyeän 23 khoâng coù gì khaùc laï.

10. (27) Chuyeän thöù möôøi - Laâu Ñaøi Cuûa Nöõ Thí Chuû (Bhikkhaødaøyikaø-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi. Thôøi aáy taïi Uttaramadhuraø coù moät nöõ nhaân thoï maïng ñaõ heát vaø phaûi taùi sanh vaøo ñoïa xöù.

Vaøo luùc raïng ñoâng, ñöùc Theá Toân vöøa xuaát khoûi ñònh Ñaïi bi, vaø quaùn saùt theá gian, Ngaøi thaáy nöõ nhaân aáy.

Muoán an truù keû aáy vaøo thieän thuù, Ngaøi ra ñi moät mình xuoáng Madhuraø vaøo vuøng ngoaïi oâ cuûa thaønh phoá ñeå khaát thöïc.

Vöøa luùc aáy, baø kia ñaõ chuaån bò xong thöùc aên taïi nhaø vaø ñaët sang moät beân, roài ra ñi vôùi chieác gheø ñeán choã coù nöôùc ñeå taém. Khi trôû veà nhaø vôùi gheø nöôùc ñaày, baø thaáy ñöùc Theá Toân lieàn thöa:

- Coù leõ ñöùc Theá Toân ñaõ nhaän moùn cuùng döôøng?

Ñöùc Theá Toân baûo:

- Ta seõ nhaän.

Baø aáy hieåu raèng Ngaøi chöa nhaän moùn khaát thöïc. Vì theá baø ñaët gheø nöôùc xuoáng, ñeán gaàn ñöùc Theá Toân cung kính ñaûnh leã Ngaøi vaø thöa:

- Baïch Theá Toân con muoán cuùng döôøng, xin Ngaøi haõy cho pheùp con.

Ñöùc Theá Toân ñoàng yù baèng caùch im laëng. Baø aáy bieát raèng Ngaøi ñaõ nhaän lôøi, beøn tieán leân veà tröôùc söûa soaïn choã ngoài ôû moät nôi ñaõ ñöôïc raûy nöôùc vaø queùt saïch, xong ñöùng chôø Ngaøi ñeán.

Ngaøi böôùc vaøo ngoài xuoáng. Baø cuùng döôøng Ngaøi thöùc aên vaø cuõng ngoài xuoáng. Khi thoï thöïc xong, Ngaøi ruùt tay khoûi bình baùt vaø noùi lôøi tuøy hyû coâng ñöùc, roài tieáp tuïc leân ñöôøng.

Baø aáy nghe Ngaøi chuùc laønh, caûm thaáy haân hoan haïnh phuùc voâ cuøng, vaø vì baø khoâng vôi nieàm hoan hyû do ñöùc Phaät mang laïi, neân baø vaãn ñöùng cung kính ñaûnh leã cho ñeán khi Ngaøi ñi khuaát daïng.

Chæ sau ñoù vaøi ngaøy, baø töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba.

Baáy giôø Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñang du haønh giöõa Thieân chuùng, thaáy Thieân nöõ naøy coù ñaïi thaàn thoâng vaø ñaïi oai löïc cuûa chö Thieân hieän ñang höôûng caûnh vinh quang treân thieân giôùi, maø ngay caû tri kieán moät baäc Giaùc ngoä cuõng khoâng theå xaùc ñònh ñöôïc haïn löôïng cuûa caûnh aáy.

Toân giaû beøn ngaâm caùc vaàn keä hoûi veà thieän nghieäp coâng ñöùc maø naøng ñaõ laøm. Caùc vaàn keä naøy cuõng gioáng nhö tröôùc:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng, toaøn thaân ñeàu toûa saùng 
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Thaàn löïc naøng vì sao röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. 6. Kieáp xöa sinh ôû choán phaøm traàn,
Con ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con gaëp Phaät-ñaø voâ laäu hoaëc,
An nhieân taâm trí, chaúng meâ laàm,
Vôùi Ngaøi, con coù loøng thaønh tín,
Daâng cuùng taän tay caùc moùn aên.

7. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong da
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

8. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

11. (28) Chuyeän thöù möôøi moät - Laâu Ñaøi Cuaû Nöõ Thí Chuû Thöù Hai (Dutiyabhikkhaødaøyika-Vimaøna)

Chuyeän naøy cuõng gioáng chuyeän Laâu ñaøi tröôùc, tröø ñieåm ôû ñaây ñöùc Theá Toân truù taïi Raøjagaha, vaø nöõ nhaân cuùng döôøng cho moät Tyû-kheo voâ laäu hoaëc, an nhieân taâm trí, chaúng coøn si meâ.

Laâu ñaøi Nöõ tyø vaø Lakhuma, Ngöôøi cho côm chaùy, Candaøli, Phu nhaân Khaû aùi, vaø Sonadinnaø, Uposathaø, Niddaø, vaø Suniddaø, cuøng hai Nöõ thí chuû.

Phaåm naøy ñöôïc bieát qua caùc chuyeän treân.