1. (29) Chuyeän thöù nhaát - Laâu Ñaøi Huy Hoaøng (Ulaøra-Vimaøna)

Baáy giôø, baäc Ñaïo Sö truù taïi Raøjagaha, ôû Truùc Laâm. Thôøi aáy ôû Raøjagaha trong moät gia ñình thöôøng cuùng döôøng Toân giaû Mahaø-Moggallaøna coù moät thieáu nöõ chuyeân taâm boá thí vaø thích thuù boá thí.

Taïi nhaø aáy, caùc loaïi thöïc phaåm cöùng vaø meàm ñeàu ñöôïc laøm saün saøng tröôùc buoåi ngoï trai chính thöùc. Thôøi aáy, coâ gaùi kia thöôøng ñem boá thí nöûa phaàn thöùc aên maø naøng coù trong nhaø. Naøng khoâng aên tröø khi ñaõ boá thí xong.

Ngay caû khi naøng khoâng thaáy moät vò xöùng ñaùng nhaän phaàn cuùng döôøng, naøng cuõng ñeå daønh moät soá thöïc phaåm cho ñeán khi naøng gaëp moät vò nhö theá. Naøng cuõng boá thí luoân cho ñaùm haønh khaát nöõa.

Baáy giôø meï naøng thöôøng haân hoan haïnh phuùc töï nhuû: 'Con gaùi ta chuyeân taâm boá thí vaø thích thuù boá thí cuùng döôøng'. Roài baø cho naøng phaàn aên gaáp ñoâi. Khi moät phaàn aên maø naøng nhaän ñaõ ñöôïc phaân phaùt, baø meï laïi cho naøng phaàn thöù hai. Naøng cuõng tieáp tuïc phaân phaùt phaàn aáy.

Cöù vaäy vôùi thôøi gian troâi qua, khi ñeán tuoåi, cha meï naøng ñem gaû naøng cho con trai moät gia ñình khaùc cuõng ôû trong thaønh phoá naøy. Song gia ñình naøy coù taø kieán, khoâng moä ñaïo.

Baáy giôø, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñang luùc ñi khaát thöïc töøng nhaø, döøng laïi tröôùc cöûa nhaø cha choàng cuûa thieáu nöõ kia. Khi naøng thaáy Toân giaû, loøng ñaày thaønh tín, lieàn thöa:

- Baïch Toân giaû, xin haõy vaøo ñaây.

Naøng môøi Toân giaû vaøo trong, cung kính ñaûnh leã vaø caàm laáy chieác baùnh ñaõ ñöôïc baø meï choàng ñeå daønh. Nhöng khoâng theå tìm ra baø, naøng töï nhuû: 'Ta seõ keå vôùi meï sau veà vieäc naøy vaø laøm cho baø haân hoan vì thieän söï cuûa ta', roài naøng daâng baùnh leân Tröôûng laõo.

Vò Tröôûng laõo noùi leân tuøy hyû coâng ñöùc vaø tieáp tuïc leân ñöôøng. Coøn coâ gaùi thöa vôùi meï choàng:

- Con ñaõ cuùng döôøng Toân giaû Mahaø-Moggallaøna chieác baùnh maø meï ñeå daønh.

Khi nghe naøng noùi vaäy, baø meï choàng keâu leân:

- Con naøy thaät voâ pheùp quaù! Maøy ñaõ ñem cho moät Sa-moân ñoà vaät cuûa ta maø thaäm chí cuõng khoâng xin pheùp nöõa!

Roài, baø noùi gioïng laép baép vì bò côn giaän traán aùp vaø khoâng coøn suy nghó phaûi traùi, lieàn chuïp caùi chaøy gaõy neän tuùi buïi vaøo vai coâ gaùi.

Coâ gaùi naøy theå chaát mong manh yeáu ñuoái vaø thoï maïng saép chaám döùt, nay bò thöông tích traàm troïng gaây ñau ñôùn khoác lieät, chæ trong voøng vaøi ngaøy naøng qua ñôøi vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba.

Maëc duø naøng ñaõ taïo ñöôïc nhieàu nghieäp laønh, vieäc naøng ñaõ ñaëc bieät cuùng döôøng Tröôûng laõo naøy vaãn laø toái thaéng hôn caû.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh leân coõi trôøi nhö ñöôïc taû ôû treân, lieàn hoûi naøng:

1. Ñoaøn tieân hoä toáng thaät huy hoaøng,
Dung saéc naøng laøm saùng thaäp phöông,
Ngoïc nöõ muùa ñaøn cuøng haùt xöôùng,
Tieân ñoàng trang ñieåm bieát bao chaøng.

2. Tieân chuùng laøm naøng hyû laïc luoân,
Vaây quanh haàu caän thaät vinh quang,
Ñaây Laâu ñaøi cuûa naøng vaøng aùnh,
Thieân nöõ, naøng troâng ñeïp rôõ raøng.

3. Naøng laø baø chuû ñaùm tieân naøy,
Ñöôïc höôûng traøn treà laïc thuù thay,
Ñaày ñuû oai thaàn, doøng quyù toäc,
Haân hoan giöõa hoäi chuùng nhö vaày,
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi ta hoûi,
Haõy noùi nghieäp gì taïo quaû ñaây.

4. Khi ñöôïc sinh ra giöõa theá nhaân,
Con laø ngöôøi ôû coõi phaøm traàn,
Ñaõ laøm daâu cuûa gia ñình noï
Yeáu keùm veà ñöùc haïnh baûn thaân.

5. Giöõa ngöôøi keo kieät , chaúng taâm thaønh,
Con coù loøng tin, ñöùc haïnh laønh,
Trong luùc ngaøi ñang ñi khaát thöïc,
Con daâng chieác baùnh töï tay mình.

6. Con ñaõ trình thöa vôùi meï choàng,
'Môùi ñaây vöøa ñeán moät Sa-moân,
Vôùi Ngaøi, con coù loøng thaønh tín,
Ñem baùnh daâng baèng tay cuûa con'.

7. Baø meï choàng lieàn maéng nhieác con:
'Con daâu thieáu leã giaùo gia moân,
Maøy khoâng muoán hoûi xin ta ñaáy,
Khi muoán cho haønh khaát doïc ñöôøng!'.

8. Roài meï choàng con noåi giaän ñaày,
Ñaùnh con tuùi buïi vôùi caây chaøy,
Truùng vai con ñaõ laøm thöông toån,
Con chaúng soáng theâm ñöôïc maáy ngaøy.

9. Luùc aáy con thaân hoaïi maïng chung,
Töï do, giaûi thoaùt coõi traàn gian,
Taùi sanh hoäi chuùng trôøi Ñao lôïi,
Tam thaäp tam thieân hyû laïc traøn.

10. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

11. Xin trình Toân giaû ñaïi oan thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø ñaáy oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

2. (30) Chuyeän thöù hai - Laâu Ñaøi Do Cuùng Mía (Ucchu-Vimaøna)

Baáy giôø, baäc Ñaïo Sö truù taïi Raøjagaha cuõng gioáng nhö trong chuyeän tröôùc. Song ñieåm khaùc ôû ñaây laø: naøng cuùng döôøng khuùc mía, vaø bò ñaùnh baèng caùi gheá cheát ngay laäp töùc vaø ñöôïc taùi sanh leân coõi trôøi Ba möôi ba.

Ngay ñeâm aáy, naøng ñeán yeát kieán baäc Tröôûng laõo, vaø gioáng nhö maët traêng, maët trôøi, naøng laøm cho Linh Thöùu Sôn röïc saùng trong khoaûnh khaéc aáy. Ñaûnh leã Toân giaû xong, naøng ñöùng sang moät beân vôùi daùng ñieäu cung kính. Sau ñoù Tröôûng laõo hoûi naøng:

1. Quaû ñaát cuøng chung caùc vò thaàn
Ñöôïc laøm raïng rôõ thaät vinh quang,
Nhö vaàng nhaät nguyeät, naøng soi saùng
Vôùi aùnh huy hoaøng, veû myõ quan,
Nhö Phaïm Thieân sieâu quaàn baït chuùng
Giöõa Trôøi Ñao lôïi vôùi Thieân Hoaøng.

2. Hôõi naøng mang caùc chuoãi thanh lieân,
Cuøng chuoãi baûo chaâu ôû traùn treân,
Da töïa vaøng roøng, trang ñieåm ñeïp,
Xieâm y tuyeät myõ cuûa thaàn tieân,
Naøng laø ai ñoù, naøy Thieân nöõ,
Ñaûnh leã ta roài ñöùng moät beân?

3. Nghieäp gì naøng ñaõ taïo treân ñôøi,
Kieáp tröôùc sinh ra ôû coõi ngöôøi?
Boá thí veïn toaøn hay giöõ giôùi?
Nhôø ñaâu vinh hieån, ñöôïc leân trôøi?
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi ta hoûi,
Nghieäp quaû gì ñaây, haõy traû lôøi.

4. Môùi ñaây, Toân giaû, chính trong laøng,
Khaát thöïc, ñeán nhaø cuûa chuùng con,
Con cuùng döôøng ngaøi caây mía nhoû
Vôùi loøng thaønh tín, nhieät taâm traøn.

5. Sau ñoù meï choàng maéng chöûi con:
'Maøy quaêng khuùc mía ôû ñaâu chaêng?'
- Con khoâng quaêng cuõng khoâng aên mía,
Con cuùng Sa-moân ñaït tònh an.

6. 'Quyeàn cuûa ta ñaây hoaëc cuûa maøy?'
Meï choàng noùi vaäy, chöûi con ngay,
Baø caàm chieác gheá quaêng con ngaõ,
Vong maïng, con thaønh Thieân nöõ ñaây.

7. Ñoù laø thieän nghieäp tröôùc con laøm,
Phöôùc quaû naøy con höôûng veïn toaøn,
Thieân chuùng cuøng con vui thoûa thích
Naêm nguoàn duïc laïc taïo haân hoan.

8. Ñoù laø thieän nghieäp tröôùc con laøm,
Phöôùc quaû naøy con höôûng veïn toaøn,
Thieân chuû cuøng chö Thieân baûo hoä,
Ban cho duïc laïc ñuû naêm nguoàn.

9. Phöôùc quaû naøy khoâng phaûi nhoû nhoi,
Cuùng döôøng mía keát quaû cao vôøi,
Nay con höôûng laïc cuøng Thieân chuùng,
Tìm thuù vui naêm duïc coõi trôøi.

10. Phöôùc quaû naøy khoâng phaûi nhoû nhen,
Cuùng döôøng khuùc mía vôùi loøng tin
Taïo thaønh keát quaû ñaày vinh hieån,
Ñöôïc hoä phoø trong Hyû laïc Vieân,
Tam thaäp tam thieân nhôø Ñeá Thích,
Nhö ngaøi ngaøn maét truù bình yeân.

11. Toân giaû, hieàn nhaân thöông xoùt con,
Ñeán gaàn, con hoûi coù khang an,
Roài con daâng cuùng ngaøi caây mía
Vôùi tín taâm vaø hyû laïc traøn.

3. (31) Chuyeän thöù ba - Laâu Ñaøi Coù Chieác Tröôøng Kyû (Pallanka-Vimaøna)

Baáy giôø, baäc Ñaïo Sö truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân. Thôøi aáy taïi thaønh Saøvatthi, coù con gaùi cuûa moät ñeä töû taïi gia ñöôïc keát hoân vôùi moät nam töû cuûa moät gia ñình khaùc cuøng gia theá vaø hoaøn caûnh töông töï trong thaønh aáy.

Naèng coù baûn taùnh toát ñeïp, giöõ giôùi haïnh toaøn veïn, toân troïng choàng, haønh trì Nguõ giôùi vaø ñuùng caùc ngaøy Boá-taùt, naøng giöõ Baùt quan trai giôùi. Sau ñoù töø traàn, naøng taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba.

Toân giaû Tröôûng laõo Mahaø-Moggallaøna du haønh leân coõi thieân nhö (ñaõ ñöôïc taû treân) vaø hoûi naøng:

1. Treân baûo toïa toâ ñieåm ngoïc vaøng,
Traêm hoa raûi raéc, ñeïp huy hoaøng,
Truù kia, Thieân nöõ oai nghi quaù,
Bieán hoùa hình dung vôùi löïc thaàn.

2. Ñaøn tieân naøy hoä toáng quanh naøng,
Nhaûy muùa haùt ca, taïo laïc an,
Naøng ñaéc thaàn thoâng Thieân chuùng aáy,
Nay laø Thieân nöõ ñaïi vinh quang,
Xöa laøm ngöôøi ôû trong traàn theá,
Naøng taïo neân coâng ñöùc gì chaêng?
Uy löïc naøng vì sao röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

3. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con laø daâu quyù toäc giaøu sang,
Vaâng lôøi choàng baûo, khoâng hôøn giaän,
Vaø giöõ ngaøy trai giôùi nhieät taâm.

4. Kieáp xöa con ñaõ ñöôïc laøm ngöôøi,
Loøng daï thô ngaây, thuôû thieáu thôøi,
Laøm ñeïp yù choàng, taâm tín caån,
Ngaøy ñeâm phuïng söï ñeå vui ñôøi.

5. Ngaøy xöa, giöõ ñaïo lyù luaân thöôøng,
Khoâng saùt sanh, taø duïc, aùc gian,
Khoâng uoáng röôïu noàng, khoâng noùi laùo,
Con hoaøn thaønh giôùi luaät chu toaøn.

6. Vaøo ngaøy möôøi boán vôùi möôøi laêm,
Vaø caùc ngaøy moàng taùm, saùng traêng,
Ñaëc bieät laø ngaøy trong nöûa thaùng
Lieân quan Boá-taùt giôùi tu thaân,
Loøng thaønh, trì Baùt quan trai giôùi
Theo ñuùng phaùp haønh vôùi nhieät taâm.

7. Haønh trì Thaùnh thieän phaùp lieân quan
Taùm giôùi trang nghieâm, quaû laïc an,
Tuaân phuïc phu quaân, vaø khaû aùi,
Con laø ñeä töû Phaät Coà-ñaøm.

8. Haønh thieän phaùp xöa ôû giöõa ñôøi,
Döï phaàn öu thaéng vöôït hôn ngöôøi,
Ñeán khi thaân hoaïi, con thaønh ñaït
Thaàn löïc chö Thieân, ñeán coõi trôøi.

9. Trong Laâu ñaøi laïc thuù, vinh quang,
Ñöôïc caû quaàn tieân hoä toáng luoân,
Thieân nöõ moät ñoaøn ñem hyû laïc
Cho con tröôøng thoï ôû thieân ñöôøng.

4. (32) Chuyeän thöù tö - Laâu Ñaøi Cuûa Lataø (Lataø-Vimaøna)

Baáy giôø, baäc Ñaïo Sö truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân. Thôøi aáy coù moät coâ gaùi teân Lataø, con cuûa moät ñeä töû cö só soáng ôû Saøvatthi, moät thieáu nöõ coù hoïc thöùc, nhieàu taøi naêng vaø thoâng minh, veà nhaø choàng. Naøng raát khaû aùi ñoái vôùi choàng, cha meï choàng, noùi naêng dòu daøng, nhaân töø ñoái vôùi gia nhaân, coù khaû naêng ñaûm ñöông coâng vieäc gia ñình, taùnh tình hieàn thieän, thöïc haønh giôùi haïnh hoaøn haûo, thích thuù boá thí, naøng laïi tinh caàn giöõ Nguõ giôùi troïn veïn vaø tuaân thuû caùc ngaøy Baùt quan trai giôùi.

Sau moät thôøi gian naøng töø traàn, vaø taùi sanh laøm con gaùi cuûa Ñaïi Thieân Vöông Vessavana (Tyø-sa-moân). Song naøng vaãn coù teân laø Lataø. Ngoaøi ra coøn coù boán chò em khaùc laø Sajjaø, Pavaraø, Acchimatì vaø Sutaø.

Taát caû naêm chò em ñeàu ñöôïc Sakka Thieân chuû baûo döôõng vaø ñöa vaøo vò trí thò giaû cuûa ngaøi nhôø khaû naêng ca muùa. Song Lataø ñöôïc suûng aùi nhaát vì taøi ñaøn haùt muùa cuûa naøng. Khi naøo caùc naøng hoäi hoïp, ñeàu coù tranh luaän veà taøi naêng aâm nhaïc. Caû naêm ñeàu ñi ñeán Ñaïi Thieân vöông Vessavana vaø hoûi:

- Taân phuï vöông, ai trong chuùng con coù taøi nhaát veà ñaøn haùt muùa ca?

Ngaøi ñaùp: 

- Naøy caùc con, haõy ñeán chôi nhaïc ôû hoäi chuùng chö Thieân beân bôø hoà Anottata. Taïi ñoù, taøi naêng ñaëc bieät cuûa caùc con seõ theå hieän.

Caùc naøng laøm theo lôøi ngaøi. Taïi ñoù caùc tieân ñoàng khoâng theå naøo töï kieàm cheá ñöôïc khi Lataø nhaûy muùa. Chö vò cöôøi roä leân vì traøn ngaäp kyø thuù, hoan ngheânh khoâng ngôùt vaø vaãy khaên lieân tuïc, chö vò gaây huyeân naùo ñeán ñoä laøm cho nuùi Tuyeát Sôn nhö theå ñang rung ñoäng.

Nhöng khi caùc naøng khaùc nhaûy muùa thì chö vò ngoài yeân laëng nhö sôn ca muøa ñoâng. Nhö vaäy taïi ñaïi hoäi aáy, taøi naêng ñaëc bieät cuûa Lataø ñaõ theå hieän roõ raøng.

Sau ñoù tö töôûng naøy khôûi leân trong taâm Thieân nöõ Sutaø: 'Vì haïnh nghieäp gì naøng Lataø naøy ñaõ vöôït troäi chuùng ta veà vinh quang hieån ñaït? Naøo, ta muoán hoûi veà haïnh nghieäp Lataø ñaõ laøm'. Naøng ñeán hoûi vaø naøng kia giaûi thích vaán ñeà cho naøng roõ.

Ñaïi vöông Vessavana beøn trình toaøn theå caâu chuyeän vôùi Toân giaû Mahaø-Moggallaøna nhaân dòp Toân giaû du haønh leân thieân giôùi. Khi trình baøy vaán ñeà leân ñöùc Theá Toân töø duyeân côù ñaàu tieân cuûa caâu chuyeän, Toân giaû noùi veà caùc naøng Lataø, Sajjaø, Pavataø, Acchimatì vaø Sutaø nhö sau:

1. Naêm naøng ñaây chính caùc tieân nöông,
Con gaùi Tyø-sa-moân Ñaïi vöông,
Thieân ñeá huy hoaøng, cao caû aáy,
Saùng ngôøi ñöùc tính, toûa haøo quang.

2. Naêm naøng Thieân nöõ ñeán beân doøng,
Phuû kín hoa sen, taém maùt xong,
Khi ñaõ ñuøa chôi, cuøng muùa haùt,
Su-taø laïi hoûi La-taø raèng:

3. Hôõi naøng mang caùc chuoãi sen xanh,
Vaø chuoãi baûo chaâu ôû traùn mình,
Da töïa vaøng roøng, ñen nhaùy maét,
Saùng ngôøi nhö theå saéc thieân thanh,
Cuoäc ñôøi naøng laïi theâm tröôøng thoï,
Vì côù sao naøng ñöôïc noåi danh?

4. Thieân chuû quyù yeâu baïn nhaát ñoaøn,
Hoaøn toaøn khaû aùi veû dung nhan,
Baïn taøi gioûi muùa ca ñaøn haùt,
Vaø ñöôïc quaàn tieân ñeán hoûi han.
Sau khi Sutaø hoûi, Lataø lieàn ñaùp:

5. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Em laø daâu quyù toäc giaøu sang,
Tuaân lôøi choàng baûo, khoâng hôøn giaän,
Luoân giöõ ngaøy trai giôùi nhieät taâm.

6. Thuôû em laø moät keû phaøm nhaân,
Em ñaõ laøm vui ñeïp yù choàng,
Cha meï, em choàng, ngöôøi giuùp vieäc,
Cho neân ñöôïc tieáng toát vang löøng.

7. Do hoaøn thaønh thieän nghieäp xöa kia,
Em xuaát chuùng luoân caû töù beà:
Thoï maïng, dung quang vaø haïnh phuùc,
Khang an, höôûng laïc thuù traøn treà.

8. Caùc naøng nghe chuyeän La-taø chaêng?
Naøng giaûi ñaùp lôøi ta hoûi thaêm:
Caùc ñöùc phu quaân laø thieän thuù
Toái cao cho caû ñaùm hoàng quaàn.

9. Taát caû chuùng ta trong Phaùp chaân,
Haõy chaêm lo phuïc vuï phu quaân,
Nôi ñaâu nhöõng keû laø trinh phuï
Theo Ñaïo phaùp naøy phaûi taän taâm
Thöïc hieän nhöõng ñieàu La-taø noùi,
Chuùng ta seõ höôûng ñöôïc thieân aân.

10. Sö töû lang thang khaép nuùi röøng,
Truù trong hang ñaù, choán nöông thaân,
Gieát tan caùc vaät naøo heøn yeáu,
Vì noù aên loaøi thuù boán chaân.

11. Vaäy tín nöõ theo caùc Thaùnh nhaân,
Loøng thaønh, nöông töïa ñöùc phu quaân,
Vôùi choàng, giöõ troïn nieàm trinh tieát,
Tieâu dieät xan tham, thaéng haän saân,
Ngöôøi aáy thöïc haønh theo Chaùnh phaùp,
Ñôøi sau thoï höôûng caûnh thieân ñaøng.

5. (33) Chuyeän thöù naêm - Laâu Ñaøi Cuûa Guttila (Guttila-Vimaøna)

Trong luùc ñöùc Theá Toân truù taïi Raøjagaha, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh leân thieân giôùi, nhö ñaõ keå ôû treân, ñeán coõi trôøi Ba möôi ba. ÔÛ ñoù trong ba möôi saùu Laâu ñaøi lieân tieáp, Toân giaû thaáy ba möôi saùu Thieân nöõ höôûng thoï thieân laïc vinh quang vôùi moät ñoaøn tuøy tuøng goàm caû ngaøn tieân nöõ, vaø Toân giaû laàn löôït hoûi, baét ñaàu vôùi vaàn keä. 'Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm' veà caùc thieän nghieäp ñöôïc caùc naøng thaønh töïu.

Sau khi Toân giaû hoûi, caùc Thieân nöõ ñaùp lôøi vôùi caùc vaàn keä, maø vaàn ñaàu tieân laø:

Con ñaõ daâng y ñeïp tuyeät traàn...

- Naøy Moggallaøna, khoâng phaûi caùc Thieân nöõ chæ ñöôïc oâng hoûi vaø ñaùp lôøi nhö vaäy maø thoâi, nhöng xöa kia, hoäi chuùng aáy cuõng ñöôïc Ta hoûi vaø traû lôøi nhö vaäy.

Roài vò Tröôûng laõo thænh caàu, Ngaøi keå laïi cuoäc ñôøi Guttila, moät chuyeän Tieàn thaân cuûa Ngaøi. (Xem chuyeän "Tieàn thaân ñöùc Phaät", quyeån II soá 243, Guttila Jaøtaka).

1. Thaát huyeàn caàm aáy thaät du döông,
Ta phaûi ñaøn eâm aùi laï thöôøng,
Ñeä töû môøi ta ra nhaûy muùa,
Ko-si-ya, haõy giuùp ta cuøng.

2. - Ta laø nôi choán baïn nöông nhôø,
Ta vaãn thöôøng toân troïng giaùo sö,
Ñeä töû seõ khoâng sao thaéng baïn,
Giaùo sö naøy seõ thaéng moân ñoà.

Taát caû vò naøy ñöôïc taùi sanh cuøng ñoaøn tuøy tuøng goàm caû ngaøn tieân nöõ ñeå laøm thò nöõ cuûa Sakka Thieân chuû. Khi ñöôïc Guttila, giaùo sö aâm nhaïc, hoûi thaêm, moãi vò laàn löôït giaûi thích caùc thieän nghieäp ñaõ laøm, baét ñaàu vôùi vaàn keä: 'Tín nöõ daâng y ñeïp tuyeät traàn' v.v....

3. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng, toaøn thaân ñeàu toûa saùng 
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

4. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

5. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?
6. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Beøn giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng.

7. Tín nöõ daâng y ñeïp tuyeät traàn,
Laø ngöôøi vinh hieån giöõa nhaân quaàn,
Ngöôøi naøo daâng caùc y nhö theá
Seõ ñaït thieân cung ñeïp thoûa loøng.

8. Haõy ngaém Laâu ñaøi ñaây cuûa con, 
Laø Thieân nöõ, con bieán hoùa khoân löôøng,
Vinh quang nhaát giöõa ñaøn tieân nöõ,
Haõy ngaém quaû thaønh töïu phöôùc aân.

9. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo öa chuoäng
Trong daï, töùc thì xuaát hieän ngay.

10. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø ñaáy oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

1. Tín nöõ daâng hoa ñeïp tuyeät traàn, ...

2. Tín nöõ daâng höông ngaùt tuyeät traàn, ...

3. Tín nöõ cuùng daâng quaû tuyeät traàn, ...

4. Tín nöõ daâng cam loä tuyeät traàn, ...

18. Con ñaõ in hình naêm ngoùn tay,

Taåm höông leân baûo Thaùp thôø Ngaøi

Theá Toân Ca-dieáp thôøi sô coå,....

....

19. Con thaáy Taêng Ni ôû doïc ñöôøng,
Khi con nghe phaùp cuûa chö Toân,
Con tuaân thuû moät ngaøy trai giôùi,
...
20. Khi ñöùng treân doøng vôùi tín taâm,
Con daâng cuùng nöôùc moät Sa-moân,
...
21. Xöa con haàu haï meï cha choàng
Caùu kænh, gaét gay laïi coäc caèn,
Con chaúng haän saân hay oaùn gheùt,
Giöõ gìn giôùi ñöùc thaät chuyeân taâm.

22. Con laø ngöôøi phuïc dòch tha nhaân,
Noâ leä chuyeân caàn vieäc baûn thaân,
Con chaúng haän saân hay ngaõ maïn,
Con laø ngöôøi ñaõ ñöôïc chia phaàn.

23. Khi ñaõ hoaøn thaønh söï nghieäp xong,
Taùi sanh thieän thuù, ñöôïc haân hoan,
...
24. Con daâng chaùo söõa moät Sa-moân
Ñang böôùc ñi caàu thöïc giöõa ñöôøng,
Haõy ngaém Laâu ñaøi con ñöôïc höôûng....
...

25. Con daâng maät mía....
26. Con daâng khuùc mía nhoû...
27. Con daâng quaû timbaru...
28. Con daâng döa haáu...
29. Con daâng döa bôû....
30. Con daâng döa leo....
31. Con daâng hoa phaørusaka....
32. Con daâng loø söôûi tay...
33. Con daâng moät naém rau xanh....
34. Con daâng moät boù hoa nhoû...
35. Con daâng moät boù cuû sen...
36. Con daâng moät naém laù thuoác...
37. Con daâng chaùo xoaøi...
38. Con daâng baùnh meø...
39. Con daâng daây thaét löng..
40. Con daâng daây treo ôû vai...
41. Con daâng taám vaûi buoäc veát thöông...
42. Con daâng caây quaït...
43. Con daâng caây quaït laù keø...
44. Con daâng duïng cuï ñuoåi ruoài baèng loâng coâng...
45. Con daâng caây duø che naéng...
46. Con daâng ñoâi deùp...
47. Con daâng baùnh deûo...
48. Con daâng möùt keïo...
49. Con daâng baùnh ngoït leân moät Sa-moân ñi khaát thöïc....
50. Haõy ngaém Laâu ñaøi ñaây cuûa con,
Laø Thieân nöõ con bieán hoùa khoân löôøng,
Vinh quang nhaát giöõa ñaøn tieân nöõ,
Haõy ngaém quaû thaønh töïu phöôùc aân.

51. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

52. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

53. Laønh thay ta ñaõ ñeán hoâm nay,
Haïnh phuùc böøng leân, raïng rôõ ngaøy,
Vì ñöôïc thaáy ñaøn Thieân nöõ aáy
Thay hình ñoåi daïng thoûa loøng ñaây.

54. Ñaõ nghe thieän phaùp caùc naøng tieân,
Ta quyeát thöïc haønh laém phöôùc duyeân:
Boá thí, tinh caàn, thaân cheá ngöï,
Ta nguyeàn ñeán caûnh chaúng öu phieàn.

6. (34) Chuyeän thöù saùu - Laâu Ñaøi Röïc Rôõ (Daddalha-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi ôû Kyø Vieân. Thôøi aáy trong moät laøng nhoû cuûa thò traán Naølaka coù moät ngöôøi khaù giaû, tình nguyeän phuïng söï Toân giaû Tröôûng laõo Revata (Ly-baø-la). Ngöôøi aáy ñöôïc hai con gaùi: moät naøng teân Bhaddaø, naøng kia laø Subhaddaø.

Bhaddaø veà nhaø choàng, ñaày ñuû tín taâm vaø thoâng tueä, nhöng naøng laïi khoâng sinh con. Naøng beøn noùi vôùi choàng:

- Thieáp coù moät em gaùi teân Subhaddaø, haõy cöôùi em gaùi thieáp. Neáu em thieáp sanh con trai, noù cuõng laø con cuûa thieáp vaø doøng doõi naøy khoâng bò tuyeät töï.

Choàng baûo naøng:

- Ñöôïc laém.

Vaø chaøng laøm theo ñeà nghò cuûa vôï.

Baáy giôø Bhaddaø khuyeân nhuû Subhaddaø:

- Naøy em, haõy thích thuù boá thí, vaø tinh caàn soáng theo chaùnh haïnh, nhö vaäy seõ coù nhieàu lôïi laïc cho em trong ñôøi hieän tieàn naøy vaø ñôøi sau.

Moät hoâm, Subhaddaø theo lôøi khuyeân cuûa chò vaø laøm theo ñieàu naøng baûo, thænh caàu Toân giaû Revataø ñeán thoï thöïc cuøng baûy vò khaùc. Chö vò ñeán nhaø naøng. Ñaày ñuû tín taâm, naøng töï tay phuïc vuï chö vò vaø thieát ñaõi Toân giaû Revataø cuøng chö Tyû-kheo caùc moùn cao löông myõ vò ñuû loaïi cöùng vaø meàm. Vò Tröôûng laõo noùi lôøi tuøy hyû coâng ñöùc roài ra ñi.

Veà sau, Subhaddaø töø traàn vaø taùi sanh vaøo hoäi chuùng Hoùa Laïc thieân. Coøn Bhaddaø, tröôùc kia chæ cuùng döôøng cho caùc caù nhaân rieâng leû, neân ñöôïc taùi sanh laøm thò nöõ cuûa Sakka Thieân chuû.

Baáy giôø Subhaddaø, nhaân luùc suy nghó laïi thaønh quaû cuûa chính mình,töï hoûi: 'Vì coâng ñöùc naøo maø nay ta ñaõ hoùa sinh taïi ñaây?'. Vaø nhaän ra chính naøng ñaït ñöôïc caûnh giôùi naøy do cuùng döôøng Taêng chuùng theo lôøi khuyeân cuûa Bhaddaø. Roài trong luùc naøng hoûi: 'Theá Bhaddaø nay ôû ñaâu?', naøng thaáy chò naøng ñaõ taùi sanh laøm thò nöõ cuûa Sakka, vaø do loøng thöông töôûng chò kieáp tröôùc, naøng böôùc vaøo Laâu ñaøi cuûa chò. Luùc aáy Bhaddaø hoûi naøng:

1. Choùi loïi dung nhan ñeïp rôõ raøng,
Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi vinh quang,
Saùng ngôøi vöôït haún bao Thieân nöõ
Tam thaäp tam thieân giôùi veû vang.

2. Ta chaúng nhôù ta ñaõ gaëp naøng,
Ñaây laàn ñaàu dieän kieán dung nhan,
Töø Thieân chuùng coõi naøo ñi ñeán,
Vaø goïi teân ta thaät roõ raøng?
Naøng ngaâm hai vaàn keä giaûi thích:

3. Bhad-daø, em chính Su-bhad-daø,
Khi ôû coõi ngöôøi moät kieáp xöa,
Em laáy choàng chung cuøng chò ñoù,
Em laø tieåu muoäi chò ñaây maø.

4. Ñeán luùc em thaân hoaïi maïng chung,
Töï do giaûi thoaùt coõi hoàng traàn,
Veà sau coäng truù cuøng Thieân chuùng
Hoùa Laïc thieân vui thuù toät cuøng.

5. Nhöõng ngöôøi laøm thieän nghieäp an laønh
Ñi ñeán coõi trôøi ñeå taùi sanh,
Em ñöôïc sanh cuøng Thieân chuùng aáy,
Su-bhad-daø phaùt bieåu phaân minh.

6. Nhöng laøm sao coù phaùp moân naøo
Em ñöôïc ngöôøi naøo daïy ôû ñaâu,
Boá thí caùch naøo haønh thieän söï
Laøm em saùng choùi giöõa trôøi cao?

7. Ñaõ ñaït ñeán danh voïng laãy löøng,
Vinh quang xuaát chuùng, höôûng thieân aân,
Khi naøng Thieân nöõ nghe lôøi hoûi,
Quaû aáy nghieäp gì, haõy giaûi phaân.

Subhaddaø ñaùp:
8. Cuùng döôøng vöøa ñuùng taùm phaàn aên,
Kieáp tröôùc töï tay em hieán daâng,
Ñaày ñuû tín taâm ñem boá thí
Chuùng Tyø-kheo xöùng ñaùng chia phaàn.

9. Vì theá saéc em ñeïp theá naøy,
Vaø em vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

10. Xin trình Thieân nöõ ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc em laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi em röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

11. Vôùi töï tay mình, ñuû tín taâm
Chò ñem nhieàu thöïc phaåm cung daâng
Sa-moân, Phaïm haïnh, thaân ñieàu phuïc,
Hôn caû em ngaøy tröôùc ñaõ laøm.

12. Sau khi ñaõ boá thí nhieàu hôn,
Chò ñeán vôùi Thieân chuùng haï taàng,
Sao em cuùng ít hôn thôøi aáy,
Laïi ñöôïc vinh quang thaät laãy löøng?
Thieân nöõ, khi em vöøa ñöôïc hoûi,
Nghieäp gì quaû aáy, haõy phaân traàn.

13. Xöa em gaëp moät vò tu haønh,
Laø baäc thaày laøm khôûi tín thaønh,
Em thænh caàu ngaøi veà thoï thöïc,
Ly-baø-la, vôùi baûy ñoàng haønh.

14. Ngaøi chuù taâm laøm lôïi höõu tình,
Vì loøng laân maãn ñoái quaàn sanh,
Daïy em: 'Boá thí leân Taêng chuùng',
Vì vaäy em y giaùo phuïng haønh.

15. Leã vaät cuùng döôøng leân chuùng Taêng
Truù an trong quaû lôùn voâ ngaàn,
Chò ñem boá thí töøng ngöôøi moät
Chaúng ñöôïc höôûng nhieàu quaû phöôùc aân.

16. Nay bieát cuùng döôøng leân chuùng Taêng
Ñöôïc nhieàu phöôùc quaû lôùn voâ ngaàn,
Khi naøo trôû laïi laøm ngöôøi nöõa,
Chò seõ chuyeân taâm vieäc cuùng döôøng
Leân chuùng Tyû-kheo nhieàu maõi maõi,
Loøng ñaày haøo phoùng, chaúng xan tham.

17. Ai laø Thieân nöõ, hôõi Bhad-daø,
Troø chuyeän cuøng naøng thaät neát na,
Naøng aáy vöôït leân veà myõ saéc
Moïi Thieân thaàn coõi Ba möôi ba?
Naøng taâu trình Thieân chuû:

18. Taâu ngaøi Thieân chuû, ôû phaøm traàn,
Kieáp tröôùc sinh laøm moät nöõ nhaân,
Naøng ñaõ cuøng con laøm tyû muoäi,
Chuùng con thôøi aáy laáy chung choàng,
Bôûi vì naøng cuùng döôøng Taêng chuùng,
Nay saùng ngôøi leân vôùi phöôùc aân.

19. Ngaøy xöa Thieân nöõ aáy em naøng,
Nhôø thieän phaùp, nay chieáu aùnh quang,
Naøng ñaõ cuùng döôøng leân Thaùnh chuùng,
Truù an trong quaû lôùn voâ löôøng.

20. Tröôùc kia treân ñænh Thöùu Linh Sôn,
Ta hoûi Phaät-ñaø, ñöùc Theá Toân, 
Veà söï keát thaønh do boá thí,
Nôi naøo ñem quaû lôùn khoân löôøng.

21. Ñoái vôùi phaøm nhaân chuùng höõu tình
Cuùng döôøng mong phöôùc ñöùc phaàn mình,
Nôi naøo boá thí nhieàu thaønh quaû
Mang laïi cho ngöôøi luùc taùi sanh?

22. Phaät-ñaø tröôùc ñaõ hieåu tinh töôøng
Nghieäp quaû taïo neân bôûi cuùng döôøng,
Boá thí nôi naøo ñem quaû lôùn,
Neân Ngaøi giaûng giaûi vôùi ta raèng:

23. Boán ngöôøi ñang tieán böôùc leân ñöôøng,
Vaø boán ngöôøi ñaéc quaû truù an,
Taêng chuùng chaùnh chaân vaø chuù troïng
Thöïc haønh Giôùi, Ñònh, Tueä tinh caàn.

24. Ñoái vôùi phaøm nhaân, chuùng höõu tình
Cuùng döôøng mong phöôùc ñöùc cho mình,
Daâng nhieàu leã vaät leân Taêng chuùng
Ñem quaû lôùn veà luùc taùi sanh.

25. Vì Taêng chuùng roäng lôùn meânh mang,
Saâu thaúm khoâng löôøng gioáng ñaïi döông,
Ñeä töû baäc Anh huøng döôùi theá
Laø ngöôøi toái thaéng giöõa phaøm nhaân,
Nôi naøo Taêng chuùng ñi truyeàn phaùp,
Chö vò ñeàu mang ñeán aùnh quang. 

26. Nhöõng ngöôøi ñem leã cuùng chö Taêng,
Leã vaät cuùng döôøng thaät chaùnh chaân,
Boá thí, hieán daâng theo Chaùnh phaùp,
Leã kia mang quaû lôùn voâ cuøng,
Cuùng döôøng leã vaät leân Taêng chuùng
Ñöôïc caùc Phaät-ñaø taùn thaùn luoân.

27. Tích ñöùc naøy ñaây chính phöôùc ñieàn,
Nhöõng ngöôøi kia tieán böôùc ñi leân
Giöõa ñôøi, taâm ngaäp traøn hoan hyû,
Khi ñaõ dieät oâ nhieãm thaáp heøn
Cuûa thoùi xan tham cho taän goác,
Khoâng coøn laàm loãi, seõ sanh Thieân.

7. (35) Chuyeän thöù baûy - Laâu Ñaøi Cuûa Sesavati (Sesavati-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, ôû Kyø Vieân. Thôøi aáy trong laøng Naølaka nöôùc Ma-kieät-ñaø (Magadha) coù moät naøng daâu trong nhaø moät gia chuû giaøu tieàn cuûa.

Chuyeän keå raèng nhieàu kieáp tröôùc, khi ngoâi kim Thaùp roäng moät do-tuaàn ñang ñöôïc xaây ñeå thôø ñöùc Theá Toân Kassapa, naøng coøn laø moät thieáu nöõ cuøng ñi vôùi meï ñeán khuoân vieân cuûa ñeàn thôø naøy vaø hoûi meï: 

- Meï ôi, caùc ngöôøi naøy ñang laøm gì theá?

- Hoï ñang ñuùc gaïch baèng vaøng ñeå xaây thaùp.

Khi nghe vaäy, coâ gaùi coù tín taâm lieàn baûo meï:

- Meï ôi, ôû coå con coù moùn nöõ trang nhoû naøy baèng vaøng. Con muoán ñem noù taëng vaøo ngoâi baûo Thaùp.

- Theá thì toát laém, con haõy ñem cuùng noù ñi.

Roài thaùo moùn nöõ trang töø coå con gaùi ra trao taän tay ngöôøi thôï vaøng, baø baûo:

- Ñaây laø phaàn ñoùng goùp cuûa con beù naøy. Haõy theâm noù vaøo vieân gaïch oâng ñang ñuùc nheù. 

Ngöôøi thôï vaøng laøm theo lôøi aáy.

Veà sau coâ gaùi töø traàn vaø do coâng ñöùc ñaëc bieät kia, ñöôïc taùi sanh vaøo thieân giôùi, roài laàn löôït ñi töø thieän thuù naøy ñeán thieän thuù khaùc; vaøo thôøi ñöùc Theá Toân Gotama, naøng taùi sanh ôû laøng Naølaka.

Moät hoâm naøng ñöôïc meï sai ñi laøm vieäc cho baø, naøng ñem moät ít tieàn ñeán moät tieäm mua daàu. Trong tieäm naøy coù moät gia chuû ñang ñaøo ñaát ñeå laáy moät soá lôùn ñoàng tieàn, vaøng, ngoïc trai, chaâu baùu ñuû loaïi ñaõ ñöôïc cha choân giaáu ñeå daønh töø xöa. Ngöôøi chuû tieäm thaáy raèng vì nghieäp quaû cuûa mình, chuùng ñaõ bieán thaønh soûi ñaù. Sau ñoù vò aáy chaát thaønh moät ñoáng, caát vaøo moät nôi ñeå quan saùt chuùng vöøa töï baûo: 'Do naêng löïc cuûa nhöõng ngöôøi ñaày ñuû coâng ñöùc, chuùng seõ trôû thaønh vaøng baïc, ñoàng tieàn nhö xöa'.

Baáy giôø coâ gaùi thaáy vaäy beøn hoûi:

- Sao caùc ñoàng tieàn kahaøpana vaø chaâu baùu ñöôïc chaát ñoáng theá naøy? Hieån nhieân chuùng caàn phaûi ñöôïc caát giöõ ñuùng ñaén môùi phaûi.

Ngöôøi chuû tieäm nghe vaäy töï nghó: 'Coâ gaùi naøy coù ñaïi phöôùc ñöùc. Nhôø coâ naøy taát caû cuûa caûi naøy seõ bieán thaønh vaøng baïc caû, vaø seõ coù giaù trò cho ta. Ta seõ ñoái xöû vôùi coâ aáy thaät aân caàn töû teá'.

OÂng lieàn ñeán gaëp meï naøng vaø xin caàu hoân naøng:

- Xin haõy gaû con gaùi baø cho con trai toâi.

OÂng trao taëng naøng moät soá taøi saûn lôùn, toå chöùc leã cöôùi linh ñình vaø röôùc coâ gaùi veà nhaø mình.

Sau ñoù, nhaän thaáy roõ ñöùc haïnh cuûa naøng, oâng môû kho gia baûo ra vaø noùi:

- Con thaáy caùi gì ñaây?

Naøng ñaùp:

- Con chaúng thaáy gì ngoaøi moät ñoáng tieàn, vaøng, vaø chaâu baùu.

OÂng laïi baûo:

- Caùc chaâu baùu naøy ñaõ bieán maát vì keát quaû caùc nghieäp aùc cuûa nhaø ta, nay nhôø caùc nghieäp öu thaéng cuûa con, chuùng ñaõ trôû thaønh baûo vaät. Vaäy töø nay chæ mình con trong nhaø naøy ñöôïc cai quaûn moïi söï. Coøn chuùng ta seõ chæ duøng nhöõng thöù gì do con ñònh ñoaït.

Töø ñoù moïi ngöôøi bieát naøng qua danh hieäu Sesavati (Nöõ phuù gia).

Vaøo thôøi aáy Toân giaû Töôùng quaân Chaùnh phaùp Saøriputta bieát caùc haønh nghieäp cuûa ñôøi mình ñaõ chaám döùt, beøn suy nghó: 'Ta seõ trao baûo vaät cho meï ta, nöõ nhaân Baø-la-moân Ruøpasari, ñeå laøm nôi nöông töïa cho baø, roài ta seõ ñaéc Nieát-baøn voâ dö y'.

Toân giaû lieàn ñeán gaàn ñöùc Theá Toân, thoâng baùo cho Ngaøi bieát Nieát-baøn voâ dö y cuûa mình saép ñeán, vaø theo leänh cuûa baäc Ñaïo Sö, Toân giaû thò hieän moät pheùp ñaïi thaàn thoâng, roài noùi haøng ngaøn lôøi taùn thaùn ñöùc Theá Toân vaø khôûi haønh; maët vöøa höôùng thaúng veà phía Theá Toân, vöøa luøi daàn cho ñeán khi khuaát daïng Ngaøi.

Khi ñaõ ra ñi khuaát daïng, Toân giaû coøn ñaûnh leã Ngaøi moät laàn nöõa, roài ñöôïc chuùng Tyû-kheo vaây quanh, Toân giaû rôøi tinh xaù. Toân giaû ñöa huaán thò cho Taêng chuùng xong, laïi an uûi Toân giaû Ananda, vaø baûo töù chuùng quay veà sau khi tieãn ñöa Toân giaû. Vöøa ñuùng luùc ñeán laøng Nalaka, an truù maãu thaân Toân giaû vaøo quaû vò Döï Löu. vaøo luùc raïng ñoâng, Toân giaû ñaéc Nieát-baøn voâ dö y ngay ôû trong caên phoøng maø Toân giaû ñaõ ñöôïc sinh ra. Sau ñoù caû chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi cuøng laøm leã cung kính cuùng döôøng di haøi Toân giaû suoát baûy ngaøy. Hoï laøm daøn hoûa thieâu cao moät traêm cubit (45m) vôùi ñuû loaïi chieân-ñaøn vaø höông lieäu.

Naøng Sesavati cuõng nghe tin veà Nieát-baøn voâ dö y cuûa Toân giaû. Naøng baûo: 'Ta seõ ñi ñaûnh leã ngaøi', vaø daën gia nhaân ñaët hoa baèng vaøng ñaày hoäp vaø ñem höông lieäu ñeán, naøng muoán xin pheùp cha choàng ra ñi.

OÂng baûo naøng:

- Con ñang mang thai vaø ôû ñoù ñoâng ngheït caû ngöôøi, vaäy con neân ôû nhaø vaø göûi höông hoa ñeán thoâi.

Tuy theá, naøng ñaày tín taâm, suy nghó: 'Cho duø coù nguy hieåm ñeán tính maïng ta taïi ñoù, ta cuõng muoán ñi haønh leã cuùng döôøng'. Roài khoâng nghe lôøi khuyeân cuûa oâng, naøng cuøng caùc ngöôøi haàu caän ra ñi, cuùng döôøng höông hoa xong, naøng ñöùng chaép tay tröôùc ngöïc trong daùng ñieäu suøng kính.

Vaøo luùc aáy, moät con voi ñang leân côn ñoäng tình ôû trong ñoaøn tuøy tuøng cuûa hoaøng gia ñeán laøm leã cuùng döôøng Toân giaû Tröôûng laõo, thình lình chaïy vaøo ñoù, khi moïi ngöôøi thaáy noùi, lieàn hoát hoaûng chaïy troán vì sôï cheát, ñaùm ñoâng aáy daãm cheát Sesavati, naøng ñaõ ngaõ guïc trong ñaùm ngöôøi chen laán nhau.

Naøng ñaõ hoaøn thaønh leã cuùng döôøng vaø töø traàn vôùi nieàm tin ñoái vôùi Toân giaû. Taâm ñaày thaønh tín, naøng ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba.

Khi quan saùt thaønh quaû cuûa naøng vaø suy luaän ra nguyeân nhaân, naøng thaáy chính laø do leã cuùng döôøng Toân giaû Tröôûng laõo, neân vôùi loøng thaønh tín höôùng veà Tam Baûo, naøng cuøng Laâu ñaøi cuûa naøng du haønh ñeán ñaûnh leã baäc Ñaïo Sö, vöøa böôùc xuoáng khoûi Laâu ñaøi, naøng ñöùng chaép tay tröôùc ngöïc trong daùng ñieäu suøng kính.

Thôøi aáy Toân giaû Vangìsa, ñang ngoài caïnh ñöùc Theá Toân noùi nhö vaày:

- Baïch Theá Toân, con muoán hoûi Thieân nöõ kia veà coâng ñöùc phöôùc nghieäp maø naøng ñaõ laøm.

Ñöùc Theá Toân baûo:

- Naøy Vangìsa, cöù laøm nhö vaäy ñi.

Sau ñoù Toân giaû Vangìsa ngaâm keä taùn thaùn Laâu ñaøi cuûa naøng tröôùc tieân:

1. Vôùi aùnh saùng ngôøi cuûa thuûy tinh,
Baïc vaøng bao phuû khaép chung quanh,
Laâu ñaøi dieãm leä ñaày maøu saéc,
Ta thaáy nôi cö truù hieån vinh,
Ñaày ñuû cöûa voøng cung chaïm troå,
Caùt vaøng raûi raéc loái Thieân ñình.

2. Nhö maët trôøi xua boùng toái tan,
Veà thu chieáu saùng khaép möôøi phöông,
Laâu ñaøi choùi loïi treân thieân ñænh
Nhö coät löûa böøng aùnh daï quang.

3. Chaúng khaùc naøo tia chôùp saùng loøa,
Khieán hoàn meâ maån giöõa trôøi xa,
Vang löøng chuõm choïe, ñaøn, keøn, troáng,
Traùng leä nhö thaønh phoá Ind-ra.

4. Ñaây ñoù hoa sen ñoû, traéng, xanh,
Hoa laøi, daâm buït ñoû ñaày caønh,
A-so-ka vôùi Saø-la nôû,
Caây ñeïp toûa höông ngaùt dòu laønh.

5. Vieàn quanh thoâng, mít, Bhu-ja-ka,
Chaèng chòt hoa leo ñaùm coï döøa,
Sen, suùng ñaâm choài nhö baûo ngoïc,
Hoà sen tuyeät myõ, hôõi tieân nga!

6. Baát kyø döôùi nöôùc coù hoa naøo,
Hoaëc ôû ñaát baèng hoa moïc sao,
Duø thuoäc thieân thaàn hay haï giôùi,
Chuùng ñeàu moïc ôû taïi laàu cao.

7. Ñaây laø keát quaû söï tu haønh,
Ñieàu phuïc töï thaân, ñöôïc hoùa sanh,
Do nghieäp gì, Laâu ñaøi ñaït ñöôïc?
Hôõi naøng Thieân nöõ noùi cho minh.

8. Caùch naøo con ñaït Laâu ñaøi naøy
Coù coâng, haïc, tró ñeán töøng baày,
Hoàng nga, ngoãng xaùm, sôn ca hoùt,
Vang doäi tieáng chim laûnh loùt thay.

9. Ñaày ñuû caây hoa toûa roäng caønh:
Voâ öu, ñaøo ñoû vôùi keøn xanh,
Laøm sao con ñaït Laàu thieân giôùi,
Toân giaû nghe con seõ thuyeát trình.

10. Höng thònh mieàn ñoâng Ma-kieät-ñaø,
Coù laøng teân goïi Na-la-ka,
Xöa laøm daâu moät nhaø nôi aáy,
Daân chuùng goïi con 'Nöõ phuù gia'.

11. Taâm con traøn ngaäp noãi haân hoan,
Raûi raéc hoa thôm khaép ñaïi nhaân,
Ngaøi ñöôïc trôøi, ngöôøi ñoàng kính moä
Veâ taøi thuyeát phaùp laãn hoàng aân,
Phöôùc ñieàn voâ thöôïng laø Toân giaû
Xaù-lôïi-phaát vöøa xaû baùo thaân.

12. Sau khi con kính leã ngaøi xong,
Ngaøi ñaõ veà nôi toái thöôïng taàng,
Ñaïi giaùc giaû mang thaân cuoái aáy,
Con töø giaõ theå xaùc phaøm traàn,
Ñi leân Tam thaäp tam thieân giôùi,
Con ñeán nôi naøy ñeå truù thaân.

8. (36) Chuyeän thöù taùm - Laâu Ñaøi Cuûa Mallikaø (Mallikaø-Vimaøna)

Sau khi, ñaõ hoaøn thaønh nhieäm vuï cuûa baäc Giaùc Ngoä, töø thôøi Chuyeån Phaùp luaân cho ñeán thôøi giaùo hoùa du só ngoaïi ñaïo Subhadda, vaøo luùc raïng ñoâng moät ñeâm traêng troøn thaùng Visaøkha, giöõa ñoâi Saøla song thoï taïi Upavattana, röøng Saøla cuûa caùc quoác vöông Malla ôû Kusinaøraø, ñöùc Theá Toân, nôi nöông töïa cuûa theá gian ñaõ vieân tòch trong Nieát-baøn giôùi voâ dö y, vaø trong luùc kim thaân cuûa Ngaøi ñöôïc chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi cuùng döôøng, moät tín nöõ ôû Kusinaøraø teân Mallikaø thuoäc doøng hoï caùc quoác vöông Malla, vôï cuûa Bandhula, moät ngöôøi moä ñaïo, ñaày tín taâm, laáy nöôùc höông thôm röûa boä nöõ trang hình taám maïng lôùn (ñeå phuû quanh thaân), gioáng nhö boä nöõ trang cuûa ñaïi tín nöõ Visaøkhaø, vaø lau chuøi thaät boùng vôùi moät mieáng vaûi mòn, roài ñem theo nhieàu ñoà vaät khaùc nhö höông lieäu, voøng hoa v.v.... ñeán ñaûnh leã di haøi ñöùc Theá Toân.

[Ñaây chæ laø phaàn sô löôïc, coøn chuyeän Mallikaø coù ñaày ñuû chi tieát trong boä Luaän Phaùp cuù (Dh.A.III.119, Mallikaødevivatthu) ]

Baáy giôø Toân giaû Naørada ñang du haønh giöõa Thieân chuùng, troâng thaáy naøng beøn laïi gaàn. Naøng cung kính ñaûnh leã Toân giaû, roài ñöùng chaép tay trong daùng ñieäu suøng kính. Toân giaû hoûi naøng:

1. Thieân nöõ khoaùc y phuïc aùnh vaøng,
Ñieåm trang ñaày ngoïc baùu kim hoaøn, 
Thöôïng y vaøng choùi troâng kieàu dieãm,
Naøng chieáu saùng daàu chaúng ñieåm trang.

2. Naøng ñeo voøng ñuû saéc laø ai,
Chieác maõo ñieåm trang toûa saùng ngôøi,
Che phuû maïng vaøng roøng oùng aû,
Vôùi bao haøng chuoãi ngoïc buoâng lôi.

3. Baûo vaät hoaøng kim keát ngoïc hoàng,
Ngoïc trai vaø ngoïc thaïch chen loàng,
Minh chaâu maét baùo vaø hoàng ngoïc
Nhö maét boà caâu ngoïc saùng trong.

4. Tieáng chim khoång töôùc ñaùng yeâu thay,
Tieáng cuûa hoàng nga chuùa ôû ñaây
Cuøng tieáng sôn ca eâm aùi quaù,
Dòu daøng nghe chuùng hoùt töøng baày,
Khaùc naøo aâm ñieäu ñaøn naêm thöù
Ñoàng taáu leân hoøa khuùc nhaïc hay.

5. Xe cuûa naøng hoaøn haûo saùng ngôøi,
Khaûm ñaày baûo ngoïc thaät xinh töôi,
Thieân xa loäng laãy vaø caân xöùng,
Hình daùng haøi hoøa khaép moïi nôi.

6. Thaân saéc naøng nhö böùc töôïng vaøng,
Ñöùng beân xe ngoïc toûa haøo quang,
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi ta hoûi,
Haõy noùi nghieäp gì quaû aáy mang?

7. Taám maïng vaøng roøng vôùi baûo traân,
Ngoïc trai daøy ñaëc phuû kim ngaân,
Loøng thaønh con cuùng Coà-ñaøm Phaät
Voâ löôïng phöôùc ñieàn tòch dieät xong.

8. Sau khi thieän söï ñaõ hoaøn toaøn,
Coâng ñöùc ñöôïc chö Phaät taùn döông,
Con thoï höôûng Laâu ñaøi haïnh phuùc,
Voâ saàu, voâ beänh, maõi an khöông.

9. (37) Chuyeän thöù baûy - Laâu Ñaøi Cuûa Visaølakkhì (Visaølakkhì-Vimaøna)

Sau khi ñöùc Theá Toân ñaõ vieân tòch, khi Ñaïi vöông Ajaøtasattu (A-xaø-theá) ñaõ xaây moät ñaïi Thaùp ôû Raøjagaha treân phaàn xaù-lôïi maø vua nhaän ñöôïc vaø cöû haønh leã hoäi cuùng döôøng xong, coâ con gaùi moät nhaø laøm voøng hoa teân Sunandaø, moät tín nöõ, moät vò Thaùnh ñeä töû ñaéc quaû Döï Löu, göûi nhieàu traøng hoa thôm ñeán cuùng baûo Thaùp, vaø vaøo caùc ngaøy trai giôùi, chính naøng ñi ñeán ñoù leã baùi.

Veà sau, luùc töø traàn, naøng ñöôïc taùi sanh laøm thò nöõ cuûa Sakka Thieân chuû vaø moät hoâm Thieân chuû ñi vaøo Laâm vieân Cittalataø, thaáy naøng ñöùng ñoù maø khoâng bò aûnh höôûng bôûi aùnh haøo quang cuûa taát caû caùc vò Thieân thaàn chung quanh naøng.

Ngaøi beøn hoûi naøng lyù do:

1. Thieân nöõ laø ai caëp maét huyeàn,
Trong vöôøn laïc thuù Cit-ta Vieân,
Naøng ñang ñi daãn ñaàu tieân chuùng
Haàu caän quanh naøng ôû coõi thieân.

2. Khi chö Thieân coõi Ba möôi ba
Vaøo Laïc Vieân naøy ñuû maõ, xa,
Taát caû haøo quang toaøn hoäi chuùng
Ñoàng thôøi ñöôïc phoùng toûa lan ra.

3. Song naøng ñaõ ñeán taän nôi ñaây,
Daïo böôùc Laâm vieân laïc thuù naøy,
Thaân theå naøng khoâng ai chieáu saùng,
Vì sao dung saéc ñöôïc nhö vaày,
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi nghe hoûi,
Haõy noùi nghieäp gì taïo quaû ñaây?

4. Thieân chuû, nghieäp xöa taïo quaû naøy,
Hình dung, sanh thuù cuûa con ñaây,
Vinh quang, uy löïc, taâu Thieân chuû,
Xin laéng nghe con seõ giaûi baøy.

5. Vöông Xaù thaønh ñaày laïc thuù kia,
Con laø tín nöõ Su-nan-daø,
Tín taâm ñaày ñuû haønh trì giôùi,
Boá thí haân hoan roäng raõi maø.

6. Caùc thöù ñeøn daàu, thöùc uoáng aên,
Toïa saøng, y phuïc thöù caàn duøng,
Con daâng cuùng nhöõng ngöôøi chôn chaùnh,
Cuøng vôùi nieàm thaønh tín nhieät taâm.

7. Vaøo ngaøy möôøi boán vôùi möôøi laêm,
Moàng taùm, nhöõng ngaøy coù saùng traêng,
Ñaëc bieät laø ngaøy trong nöûa thaùng
Lieân quan Boá-taùt giôùi tu thaân,
Con haønh trì Baùt quan trai giôùi,
Ñöùc haïnh con luoân soáng hoä phoøng.

8. Haïi maïng saùt sanh con traùnh xa,
Giöõ mình khoâng doái traù sai ngoa,
Cuõng khoâng troäm caép hay taø duïc,
Thoùi uoáng röôïu say cuõng ñoaïn tröø.

9. Haân hoan giöõ Nguõ giôùi tu haønh,
Thaønh Ñeá con nghieân cöùu thaät tinh,
Ñeä töû ñöùc Coà-ñaøm Giaùc giaû,
Laø ngöôøi coù maét, ñaáng löøng danh.

10. Thuôû tröôùc moät nhaø quyeán thuoäc con
Ñaõ ñöa con ñuû loaïi hoa voøng,
Con daâng taát caû voøng hoa aáy
Taïi thaùp cuûa Ngaøi, ñöùc Theá Toân.

11. Vaøo ngaøy trai giôùi coù traêng raèm,
Con ñeán cuùng döôøng vôùi tín taâm,
Höông lieäu, voøng hoa, daàu ñuû thöù,
Taïi ñeàn baûo Thaùp, chính tay daâng.

12. Vì haïnh nghieäp ngaøy tröôùc cuûa con,
Daâng traøng hoa, taáu ñöùc Thieân hoaøng,
Hình dung, caûnh giôùi naøy con ñaït,
Vinh hieån cao sang, ñuû löïc thaàn.

13. Vì haïnh nghieäp xöa taïo ôû ñôøi,
Con thöôøng giöõ giôùi Baùt quan trai,
Keát thaønh thieän quaû ngaøy sau ñeán,
Thieân chuû, con mong ñaït Baát lai.

10. (38) Chuyeän thöù möôøi - Laâu Ñaøi Caây San Hoâ (Paricchattaka-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân, truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân. Moät ñeä töû taïi gia ñaày tín thaønh cuùng döôøng thöïc phaåm leân ñöùc Theá Toân taïi nhaø rieâng voâ cuøng troïng theå.

Ngay luùc aáy moät nöõ nhaân löôïm cuûi trong Haéc laâm thaáy moät caây Voâ öu (Asoka) ñang nôû hoa. Baø ñi nhaët caùc caønh hoa ñeán raûi quanh ñöùc Theá Toân, cung kính ñaûnh leã Ngaøi roài ra veà.

Sau ñoù baø töø traàn, ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, höôûng laïc thuù taïi Hyû laïc Vieân Nandana, cuøng vôùi ñoaøn tieân nöõ ca muùa tham döï leã hoäi döôùi caây Thieân hoa San hoâ. Toân giaû Mahaø-Moggallaøna cuõng thaáy naøng vaø hoûi naøng nhö vaày:

1. Cuøng vôùi San hoâ, caùc loaïi hoa,
Vöôøn tieân tuyeät myõ ñeïp loøng ta,
Keát thaønh töøng chuoãi hoa thieân giôùi,
Naøng thích thuù vaø caát tieáng ca. 

2. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
AÂm nhaïc thieân ñình vang voïng ñeán
Beân tai nghe quaû thaät du döông.

3. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
Nheø nheï höông trôøi lan toûa roäng,
Laøn höông dòu ngoït taïo haân hoan.

4. Ñang luùc naøng di chuyeån daùng hình,
Traâm caøi toùc bím keát beân mình,
AÂm vang nhö tieáng tô hoøa taáu
Naêm thöù ñaøn huyeàn dieäu hôïp thaønh.

5. Voøng tai ñöôïc gioù thoåi ngang qua,
Lay ñoäng theo laøn gioù nheï ñöa,
AÂm höôûng caùc voøng vaøng ngoïc aáy
Khaùc naøo naêm tieáng nhaïc ñoàng hoøa.

6. Vaø höông cuûa caùc chuoãi phöông hoa
Khaû aùi treân ñaàu nheï toûa ra,
Thoang thoaûng bay ñi khaép moïi höôùng
Gioáng nhö caây maïn-thuø-sa-ka,

7. Naøng thôû laøn höông thaät ngoït ngaøo,
Naøng nhìn veû ñeïp coõi trôøi cao,
Hôõi naøng Thieân nöõ khi nghe hoûi,
Haõy noùi quaû ñaây cuûa nghieäp naøo.
Sau ñoù Thieân nöõ ñaùp lôøi:

8. Thuôû tröôùc con daâng cuùng Phaät-ñaø
Nhöõng voøng hoa ñeïp A-so-ka,
Ñoû hoàng, röïc saùng nhö maøu löûa,
Ngaøo ngaït höông thôm thoang thoaûng ñöa.

9. Khi ñaõ thöïc haønh thieän nghieäp xong,
Nghieäp laønh ñöôïc ñöùc Phaät tuyeân döông,
Nay con thoï höôûng nhieàu aân phöôùc,
Voâ beänh, voâ saàu, maõi laïc an.

- Laâu ñaøi Huy Hoaøng, Laâu ñaøi ngöôøi cuùng khuùc mía, Laâu ñaøi Tröôøng kyû, Laâu ñaøi Lata.

- Laâu ñaøi Guttila, Laâu ñaøi Saùng choùi, Laâu ñaøi Sesavati, Laâu ñaøi Mallikaø, Laâu ñaøi Vìsalakkhi, 

- Laâu ñaøi Caây San hoâ.

Phaåm naøy ñöôïc bieát qua caùc chuyeän treân.