1. (39) Chuyeän thöù nhaát - Laâu Ñaøi Ñoû Saãm (Manjetthaka-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân ñang truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân. Luùc Ngaøi ñang ñöôïc cuùng döôøng thöïc phaåm theo caùch ñöôïc mieâu taû trong Laâu ñaøi tröôùc, moät nöõ tyø cuûa nhaø noï ñaõ löôïm hoa töø caây Saøla ñang nôû roä trong Haéc Laâm, xaâu töøng chuoãi thaønh nhöõng boù hoa nhoû, roài löôïm raát nhieàu hoa quyù, nhöõng hoa ñaõ ruïng, vaø naøng ñi vaøo thaønh.

Naøng thaáy ñöùc Theá Toân ñang an toïa trong ngoâi ñình, vaø vôùi tín taâm, naøng traân troïng cuùng daâng caùc boù hoa aáy ñaët chung quanh toïa cuï cuûa Ngaøi, raûi theâm caùc hoa kia, roài cung kính ñaûnh leã Ngaøi, ñi voøng quanh Ngaøi ba laàn theo ñuùng nghi thöùc vaø ra ñi.

Veà sau naøng töø traàn, vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Taïi ñaây, moät Laâu ñaøi daønh cho naøng ñöôïc laøm baèng pha leâ ñoû, vaø tröôùc ñoù laø moät röøng Saøla huøng vó vôùi maët ñaát ñöôïc raûi caùt vaøng. Khi Thieân nöõ böôùc ra khoûi Laâu ñaøi vaø ñi vaøo röøng Saøla, caùc caây hoa raïp mình xuoáng vaø raéc hoa treân thaân naøng.

Toân giaû Mahaø Moggallaøna ñeán gaàn naøng nhö ñaõ taû ôû treân, vaø hoûi naøng:

1. Ñoû saãm laàu cao traûi caùt vaøng,
Kìa naøng Thieân nöõ thaät vinh quang,
Naøng ñang thöôûng thöùc ñaøn hoøa taáu,
Naêm thöù aâm thanh tuyeät dòu daøng.

2. Naøng böôùc xuoáng laàu loäng laãy kia
Laøm baèng chaâu ngoïc traûi kim sa,
Vaøo röøng song thoï Saø-la aáy,
Dieãm leä muoân ñôøi nôû roä hoa.

3. Döôùi töøng goác ñaïi thoï Saø-la,
Naøng ñöùng döøng chaân, Thieân nöõ kia,
Huøng vó caây nghieâng mình cuùi raïp
Tröôùc naøng, raûi raéc caû muoân hoa.

4. Muøi höông cuûa ñaïi thoï Saø-la,
Lay ñoäng theo laøn gioù nheï ñöa,
Chim choùc daäp dìu bay moïi höôùng,
Khaùc naøo caây maïn-thuø-sa-ka.

5. Naøng thôû laøn höông thanh tònh thay,
Naøng nhìn veû ñeïp quyù cao naøy,
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi nghe hoûi,
Haõy noùi nghieäp gì taïo quaû ñaây.

6. Thuôû ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Con laø noâ leä cuûa nhaø choàng,
Khi nhìn ñöùc Phaät ñang an toïa,
Con raûi Sa-la ñeå cuùng daâng.

7. Thôøi aáy taâm ñaày ñuû tín thaønh,
Con daâng leân vôùi chính tay mình
Phaät-ñaø moät chieác voøng hoa ñeïp
Baèng ñaùm Saø-la keát thaät tinh.

8. Khi ñaõ thöïc haønh thieän nghieäp xong,
Nghieäp laønh ñöùc Phaät tuyeân döông,
Nay con thoï höôûng nhieàu aân phöôùc,
Voâ beänh, soâ saàu, maõi laïc an.

2. (40) Chuyeän thöù hai - Laâu Ñaøi Saùng Choùi (Pabhassara-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Raøjagaha. Thôøi aáy ôû Raøjagaha coù moät ñeä töû cö só ñaày tín thaønh ñoái vôùi Tröôûng laõo Mahaø-Moggallaøna. Moät trong hai coâ con gaùi vò naøy laø moät tín nöõ coù loøng thaønh kính ñoái vôùi baäc Tröôûng laõo aáy.

Moät hoâm Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñi khaát thöïc trong thaønh Raøjagaha, ñeán taän nhaø aáy. Coâ gaùi thaáy Toân giaû, loøng ñaày hoan hyû, baûo söûa soaïn choã ngoài, vaø khi Toân giaû ñaõ an toïa taïi ñoù, naøng cuùng döôøng moät traøng hoa laøi vaø ñoå ñaày maät mía vaøo bình baùt cuûa Tröôûng laõo. Toân giaû vaãn ngoài yeân vì muoán noùi lôøi tuøy hyû coâng ñöùc. Coâ gaùi toû yù raèng naøng khoâng coù thì giôø ñeå nghe Toân giaû vì ñang baän nhieàu coâng vieäc nhaø, vaø noùi:

- Con seõ xin nghe Phaùp vaøo moät ngaøy khaùc.

Roài naøng cung kính ñaûnh leã vò Tröôûng laõo vaø giaõ töø, ngay hoâm aáy naøng töø traàn vaø taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Toân giaû Mahaø Moggallaøna ñeán gaàn naøng vaø hoûi naøng qua caùc vaàn keä naøy:

1. Thieân nöõ dung nhan ñeïp rôõ raøng,
Xieâm y laáp laùnh toûa haøo quang,
Töù chi boùng loaùng chieân-ñaøn phaán,
Vó ñaïi thay thaàn löïc cuûa naøng,
Thieân nöõ laø ai ñaày dieãm leä,
Thaáy ta, naøng ñaûnh leã nghieâm trang?

2. Saøng toïa cao sang daùt baûo chaâu,
Saùng ngôøi naøng ngöï ôû treân laàu,
Haøo quang toûa chieáu nhö Thieân chuû
Trong Hyû laïc Vieân chaúng khaùc ñaâu.

3. Ngaøy tröôùc naøng tu thieän haïnh naøo,
Nghieäp gì, naøng höôûng quaû trôøi cao,
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi nghe hoûi,
Haõy noùi quaû naøy bôûi côù sao?

4. Toân giaû ñi xin vaät cuùng döôøng,
Con daâng maät mía vôùi hoa traøng,
Ñaây laø keát quaû haønh vi aáy,
Con höôûng thoï thieân giôùi laïc an.

5. Song con aân haän maõi trong taâm,
Vì ñaõ troùt gaây vieäc loãi laàm,
Toân giaû, con khoâng nghe Chaùnh phaùp,
Phaùp Vöông kheùo giaûng ôû treân traàn.
6. Vaäy con xin chuùc: 'Phöôùc phaàn ngaøi'.
Laân maãn phaàn con, baát cöù ai
Khích leä con vaøo trong ñaïo lyù,
Phaùp Vöông kheùo gæaûng ôû treân ñôøi.

7. Baát cöù ai ñaày ñuû tín taâm,
Tin vaøo ñöùc Phaät, Phaùp, Taêng ñoaøn,
Ñeàu hôn con haún veà dung saéc,
Thoï maïng, haøo quang, danh voïng vang,
Thieân chuùng naøy hôn con caùc maët
Hieån vinh thaàn löïc ñaïi huy hoaøng.

3. (41) Chuyeän thöù ba - Laâu Ñaøi Treân Con Voi (Naøga-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Ba-la-naïi ôû Isipatana (Truù xöù chö Tieân) trong Vöôøn Nai. Thôøi aáy moät ñeä töû taïi gia, soáng ôû Ba-la-naïi, laø keû moä ñaïo, ñaày tín taâm, thöïc haønh giôùi ñöùc, nhôø ngöôøi khaùc deät moät boä y vaø giaët thaät saïch ñeå cuùng döôøng ñöùc Theá Toân.

Baø ñi ñeán ñaët boä y döôùi chaân Ngaøi vaø noùi nhö vaày:

- Baïch Theá Toân, mong ñöùc Theá Toân töø bi nhaän boä y naøy ñeå con ñöôïc haïnh phuùc an laïc laâu daøi.

Ñöùc Theá Toân nhaän boä y vaø nhìn thaáy caùc ñöùc tính ñaày ñuû cuûa baø, beøn thuyeát phaùp cho baø. Luùc keát thuùc, baø ñaéc quaû Döï Löu, cung kính ñaûnh leã Theá Toân, ñi quanh Ngaøi moät voøng ñuùng nghi thöùc, roài veà nhaø.

Chaúng bao laâu sau, baø töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, vaø ñöôïc Sakka Thieân chuû suûng aùi, ñaët danh hieäu Yasuttaraø.

Do uy löïc coâng ñöùc cuûa Thieân nöõ naøy, moät con voi cao quyù xuaát hieän ñöôïc phuû trong taám löôùi baèng vaøng: roài moät chieác ñình baèng baûo ngoïc hieän ra treân löng voi, beân trong coù baûo toïa baèng ngoïc trang hoaøng loäng laãy. Trong ñoâi ngaø voi coù hai hoà sen dieãm leä, röïc rôõ vôùi hoa sen, hoa suùng, ñoàng thôøi hieän ra. Taïi ñoù, treân caùc ñaøi sen, caùc tieân nöõ caàm naêm loaïi nhaïc cuï ñaøn ca muùa haùt.

Ñöùc Theá Toân, sau khi ñaõ ôû taïi Ba-la-naïi moät thôøi gian nhö yù, lieàn khôûi haønh veà phía Saøvatthi. Ñeán ñoù, Ngaøi truù trong Kyø Vieân. Baáy giôø Thieân nöõ aáy suy ngaãm veà caûnh cöïc laïc cuûa naøng vaø duyeân côù vieäc kia, lieàn nhaän thaáy: 'Vieäc naøy laø do nhaân duyeân cuùng döôøng baäc Ñaïo Sö'.

Loøng ñaày hoan hyû, tín thaønh vaø cung kính ñoái vôùi Ngaøi, naøng phi haønh qua khoâng gian treân löng baûo töôïng huy hoaøng cuûa naøng khi ñeâm ñaõ veà khuya, roài giaùng haï töø löng voi, ñeán ñaûnh leã ñöùc Theá Toân, vöôn ñoâi tay ra chaép laïi vaø ñöùng gaàn ñoù.

Toân giaû Vangìsa ñöôïc söï ñoàng yù cuûa Theá Toân, beøn hoûi naøng nhö vaày:

1. Ngöï treân thieân töôïng thaät huy hoaøng,
Bao phuû toaøn chaâu baùu ngoïc vaøng,
Ñaïi töôïng oai huøng kim voõng phuû,
Caân ñai ñeïp loäng laãy muoân phaàn,
Hôõi naøng Thieân nöõ ñaày traân baûo,
Ñaõ ñeán ñaây qua giöõa coõi khoâng.

2. Phía treân cuûa moãi chieác ngaø voi
Xuaát hieän hoà sen nôû ñeïp töôi,
Trong töïa pha leâ, laøn nöôùc maùt,
Töøng ñoaøn nöõ nhaïc böôùc ra ngoaøi
Giöõa hoà sen khieán loøng meâ maån,
Tieân chuùng naøy ñang muùa tuyeät vôøi.

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi huy hoaøng,
Naøng ñaõ ñaït bao ñaïi löïc thaàn,
Coâng ñöùc gì xöa naøng ñaõ taïo,
Khi taùi sanh laøm moät theá nhaân?
Vì sao thaàn löïc naøng ngôøi saùng,
Dung quang chieáu toûa khaép möôøi phöông?

4. Khi ñeán Ba-la-naïi thuôû xöa,
Con daâng ñöùc Phaät boä caø-sa,
Baùi chaân Ngaøi, keá con ngoài xuoáng,
Hoan hyû chaáp tay leã Phaät-ñaø.

5. Ñöùc Phaät maøu da saùng töïa vaøng,
Daïy con Khoå, Taäp, aáy voâ thöôøng,
Nieát-baøn, Khoå dieät laø tröôøng cöûu,
Ngaøi daïy con daàn bieát ñuùng Ñöôøng.

6. Ñôøi con ngaén nguûi voäi lìa traàn,
Töø ñoù maïng chung ñöôïc hoùa thaân,
Uy danh ôû giöõa ñoaøn Thieân chuùng
Tam thaäp tam thieân thaät laãy löøng,
AÙi haäu Sak-ka cuøng myõ hieäu
Ya-sut-ta hieån haùch möôøi phöông.

4. (42) Chuyeän thöù tö - Laâu Ñaøi Alomaø (Alomaø-Vimaøna)

Trong luùc ñöùc Theá Toân truù gaàn Ba-la-naïi taïi Isipatana (Truù xöù chö Tieân) trong Loäc Uyeån, Ngaøi vaøo thaønh Ba-la-naïi ñeå khaát thöïc. Taïi ñoù moät nöõ nhaân ngheøo khoù teân Alomaø thaáy Ngaøi, vôùi taâm ñaày thaønh tín, nhöng khoâng coù gì khaùc ñeå cuùng döôøng, beøn suy nghó: 'Moät vaät nhö theá naøy ñöôïc cuùng döôøng ñöùc Theá Toân seõ coù keát quaû vó ñaïi cho ta'.

Roài baø ñem daâng Ngaøi chieác baùnh kummaøsa baèng boät gaïo khoâ cöùng, khoâng coù muoái vaø beå vuïn. Do vieäc cuùng döôøng naøy, taâm baø caûm thaáy hoan hyû.

Ñöùc Theá Toân nhaän baùnh.

Veà sau baø töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi naøng:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. ÔÛ Ba-la-naïi aáy ngaøy xöa,
Con coù loøng tin töôûng Phaät-ñaø,
Thaân toäc maët trôøi ñaày aùnh saùng,
Tay con daâng baùnh kum-maø-sa.

6. Haõy nhìn phöôùc baùo kum-maø-sa,
Mieáng baùnh khoâng neâm muoái cöùng khoâ,
Ai chaúng thöïc haønh nhieàu thieän söï,
Khi nhìn haïnh phuùc A-lo-maø?

7. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

8. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

5. (43) Chuyeän thöù naêm - Laâu Ñaøi Cuûa Ngöôøi Cuùng Chaùo Gaïo (Kanjikadaøyika-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Andhakavinda. Thôøi aáy moät côn beänh do truùng gioù phaùt sinh trong buïng Theá Toân.

Ñöùc Theá Toân baûo Toân giaû Ananda:

- Naøy Ananda, khi oâng ñi khaát thöïc haõy ñem veà moät ít chaùo chua ñeå laøm thuoác trò beänh cho Ta.

- Baïch Theá Toân, con seõ laøm nhö vaäy.

Toân giaû höùa xong, caàm bình baùt do Töù Ñaïi Thieân vöông taëng, ñeán ñöùng tröôùc cöûa nhaø vò y só caän söï cuûa Toân giaû.

Baø vôï cuûa y só thaáy Toân giaû, lieàn ñaûnh leã, caàm bình baùt vaø baûo vò Tröôûng laõo:

- Baïch Toân giaû, Toân giaû caàn loaïi thuoác gì?

Ta thaáy roõ baø aáy laø ngöôøi thoâng minh neân ñaõ nhaän ra: 'Tröôûng laõo naøy ñeán ñaây khi caàn döôïc lieäu, chöù khoâng phaûi thöïc phaåm'.

Vaø khi Toân giaû baûo:

- Xin cho moät ít chaùo gaïo.

Baø suy nghó: 'Thuoác naøy khoâng phaûi daønh cho Sö phuï ta, quaû thaät chieác bình baùt naøy khoâng phaûi cuûa ai khaùc ngoaøi chieác bình cuûa ñöùc Theá Toân. Naøo, ta haõy tìm cho ñöôïc loaïi chaùo gaïo thích hôïp vôùi vò cöùu nhaân ñoä theá'.

Loøng traøn ngaäp haân hoan cung kính, baø naáu moùn chaùo vôùi nöôùc traùi taùo, ñoå ñaày bình baùt vaø ñeå duøng chung vôùi moùn chaùo, baø söûa soaïn theâm vaøi thöïc phaåm khaùc nöõa.

Nhôø duøng moùn naøy, beänh cuûa ñöùc Theá Toân ñöôïc thuyeân giaûm. Veà sau, baø aáy töø traàn, taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, thoï höôûng ñaïi thieân laïc.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi baø nhö vaày:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn, 
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. Kieáp xöa con ôû An-dha-ka,
Con cuùng chaùo daâng ñöùc Phaät-ñaø,
Ñaáng coù haøo quang duøng moùn chaùo
Naáu cuøng traùi taùo vôùi daàu pha.

6. Troän chuùt hoà tieâu, vôùi toûi ta,
Cho theâm vaøo ít nöôùc laø-ma,
Vôùi loøng thaønh tín con daâng cuùng
Leân ñaáng chaùnh nhaân, ñöùc Phaät-ñaø.

7. Nöõ hoaøng chaùnh haäu Chuyeån luaân vöông,
Khaû aùi toaøn thaân ñeïp veïn toaøn, 
Yeåu ñieäu döôùi maét nhìn Thaùnh chuùa,
Cuõng khoâng coù giaù trò ngang baèng
Moät phaàn möôøi saùu ngöôøi thaønh tín
Ñem moùn chaùo hoa aáy cuùng döôøng.

8. Moät traêm con ngöïa, traêm caân vaøng,
Xa giaù do la keùo, moät traêm,
Kieàu nöõ traêm ngaøn trang ñieåm ngoïc,
Hoa tai, giaù trò cuõng khoâng baèng
Moät phaàn möôøi saùu ngöôøi thaønh tín
Ñem moùn chaùo hoa aáy cuùng döôøng.

9. Moät traêm voi ôû Tuyeát Cao Sôn
Ngaø gioáng caøng xe, thaät traùng cöôøng,
Vöông töôïng oai huøng mang aùo giaùp,
Caân ñai vaøng ngoïc cuõng khoâng baèng
Moät phaàn möôøi saùu ngöôøi thaønh tín
Ñem moùn chaùo hoa aáy cuùng döôøng.

10. Duø ngöôøi naém giöõ moïi quyeàn naêng,
Khaép boán ñaïi chaâu cuõng chaúng baèng
Chæ moät phaàn möôøi saùu leã vaät
Ngöôøi ñem moùn chaùo aáy cung daâng.

6. (44) Caâu chuyeän thöù saùu - Laâu Ñaøi Tònh Xaù (Vihaøra-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân ñang truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân tinh xaù. Thôøi aáy Visaøkhaø, vò ñaïi ñeä töû nöõ cö só, ñaõ ñöôïc caùc baïn höõu vaø ngöôøi haàu caän thuùc giuïc ñi chôi moät voøng trong hoa vieân nhaân moät ngaøy leã hoäi. Ñöôïc taém röûa vaø xoa daàu thôm caån thaän, baø aên moät böõa thònh soaïn xong, töï trang ñieåm vôùi 'boä nöõ trang ñaïi quyù giaù', roài ñöôïc moät ñaùm baïn ñoàng haønh naêm traêm ngöôøi haàu caän, baø rôøi nhaø ra ñi vôùi ñoaøn ngöôøi hoä toáng linh ñình.

Trong khi tieán veà hoa vieân, baø suy nghó: 'Cuoäc vui chôi nhaøn nhaõ nhö thuôû coøn thieáu nöõ ñoái vôùi ta giôø ñaây coù nghóa gì? Naøo, ta haõy ñi ñeán tinh xaù, ñaûnh leã ñöùc Theá Toân cuøng chö Toân giaû laøm phaùt khôûi tín taâm, vaø ta seõ nghe phaùp'.

Baø lieàn ñi ñeán tinh xaù, döøng laïi beân ñöôøng côûi boä trang söùc ñaïi quyù baùu aáy ra, trao vaøo tay moät nöõ tyø, kính leã ñöùc Theá Toân, roài ngoài xuoáng moät beân. Baø nghe phaùp xong, cung kính ñaûnh leã ñöùc Theá Toân, ñi voøng quanh Ngaøi theo ñuùng nghi thöùc, vaø rôøi tinh xaù. Vöøa ñi moät chaëng ñöôøng ngaén, baø lieàn baûo nöõ tyø:

- Naøo, ta muoán ñeo boä nöõ trang.

Tröôùc ñaây coâ gaùi aáy ñaõ buoäc noù thaønh moät goùi, ñaët trong tinh xaù, roài ñi quanh quaån moät luùc, ñeán giôø ra veà laïi queân baüng vieäc kia. Naøng thuù nhaän:

- Con queân maát, chaéc noù coøn ôû ñoù. Con seõ ñi kieám veà ñaây.

Vaø naøng lieàn quay laïi. Visaøkhaø laïi baûo:

- Ñöôïc roài, neáu noù ñaõ ñöôïc caát trong tinh xaù vaø queân maát, thì vì lôïi ích cuûa tinh xaù, ta seõ cuùng döôøng boä trang söùc aáy.

Roài baø trôû laïi tinh xaù, ñeán gaàn ñöùc Theá Toân, cung kính ñaûnh leã Ngaøi, trình leân Ngaøi yù ñònh cuûa baø vaø thöa:

- Baïch Theá Toân, con muoán xaây moät tinh xaù, öôùc mong ñöùc Theá Toân töø bi cho pheùp con.

Ñöùc Theá Toân chaáp thuaän baèng caùch im laëng.

Khi Visaøkhaø ñaõ daâng leã cuùng döôøng boä nöõ trang ñaëc bieät aáy trò giaù chín traêm trieäu ñoàng tieàn vaøng, Toân giaû Tröôûng laõo Moggallaøna giaùm saùt coâng trình xaây caát aáy.

Ngoâi tinh xaù ñöôïc hoaøn taát trong voøng chín thaùng, daønh cho ñöùc Phaät Theá Toân vaø Taêng chuùng moät toøa Laâu ñaøi thích hôïp ñeå an truù, trang bò ñuû moät ngaøn phoøng. Naêm traêm phoøng ôû taàng döôùi vaø naêm traêm phoøng ôû taàng treân, töông truyeàn ñoù laø moät laâu ñaøi nhö ôû treân Thieân giôùi, saøn ñöôïc xaây nhö moät böùc tranh baèng chaâu baùu caån hình nhöõng voøng hoa ñöôïc phaùt hoïa tuyeät myõ. Nhöõng böùc tranh treân da thuù, traùt thaïch cao traéng ñeïp maét, nhöõng ñoà goã ñaùnh boùng tinh xaûo myõ thuaät vaø caùc phaàn noäi thaát caân xöùng haøi hoøa nhö töôøng, coät, keøo, ñoøn tay, taám trang trí goùc töôøng, truï cöûa lôùn, cöûa soå, caàu thang v.v... kheùo thieát keá khaû aùi; vaø caùc gian nhaø phuï, tö thaát, maùi ñình, maùi hieân, ñaïi loaïi nhö theá, ñeàu ñöôïc döïng leân.

Khi tinh xaù ñaõ xong vaø baø saép cöû haønh leã cuùng ñöôøng taëng vaät trò giaù chín traêm trieäu ñoàng tieàn vaøng, baø nhìn thaáy veû huy hoaøng cuûa Laâu ñaøi trong luùc baø böôùc leân thöôïng laàu cuøng naêm traêm baïn ñoàng haønh vaø hoan hyû noùi vôùi hoï:

- Baát cöù coâng ñöùc gì ta nhaän ñöôïc nhôø xaây caát Laâu ñaøi naøy, xin chö vò ñoàng höôûng, ta xin phaân phaùt ñeàu coâng ñöùc ñeán chö vò ñaõ döï phaàn vaøo ñaây'.

- Quaû thaät, mong ñöôïc nhö vaäy, quaû thaät.

Chö vò aáy ñoàng thanh noùi vôùi loøng tín thaønh vaø taát caû ñeàu hoan hyû.

Vaøo dòp aáy, coù moät tín nöõ döï phaàn vaøo vieäc ñoàng höôûng coâng ñöùc naøy vôùi moät taâm tö ñaëc bieät. Chaúng bao laâu sau ñoù, naøng töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Do uy löïc coâng ñöùc cuûa naøng, moät Laâu ñaøi vó ñaïi xuaát hieän cho naøng, coù theå du haønh qua khoâng gian, traùng leä vôùi nhieàu nhaø coù noùc nhoïn, hoa vieân, hoà sen v.v... daøi möôøi saùu do-tuaàn vaø roäng taùm do-tuaàn, toûa saùng moät traêm do-tuaàn nhôø haøo quang cuûa chính noù. Khi Thieân nöõ ñi ñaâu, naøng cuøng ñi vôùi Laâu ñaøi aáy vaø moät ñoaøn hoä toáng goàm caû ngaøn tieân nöõ.

Veà phaàn Visaøkhaø, nhôø coâng ñöùc boá thí haøo phoùng vaø tín taâm cao ñoä, ñaõ ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Hoùa Laïc, ñaït ñeán ngoâi vò chaùnh haäu cuûa Sunimmita Thieân chuû.

Baáy giôø Toân giaû Anuruddha, trong luùc du haønh leân thieân giôùi, thaáy baïn cuûa Visaøkhaø ñaõ ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, beøn hoûi naøng nhö vaày:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
AÂm nhaïc thieân ñình vang voïng ñeán
Beân tai nghe quaû thaät du döông.

3. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
Nheø nheï höông trôøi lan toûa roäng,
Laøn höông dòu ngoït taïo haân hoan.

4. Ñang luùc naøng di chuyeån daùng hình,
Traâm caøi bím toùc keát beân mình,
AÂm vang nhö tieáng tô hoøa taáu
Naêm thöù ñaøn huyeàn dieäu hôïp thaønh.

5. Voøng tai ñöôïc gioù thoåi ngang qua,
Lay ñoäng theo laøn gioù nheï ñöa,
AÂm höôûng caùc voøng vaøng ngoïc aáy
Khaùc naøo naêm tieáng nhaïc ñoàng hoøa.

6. Vaø höông thôm cuûa caùc traøng hoa
Khaû aùi, dòu daøng cöù toûa ra
Töø ñænh ñaàu naøng bay moïi höôùng
Gioáng nhö caây Maïn-thuø-sa-ka.

7. Naøng thôû laøn höông dòu ngoït sao,
Naøng nhìn veû ñeïp thaät thanh cao,
Hôõi naøng Thieân nöõ khi nghe hoûi,
Haõy noùi quaû ñaây cuûa nghieäp naøo.
Naøng Thieân nöõ ñaùp laïi nhö vaày:

8. Toân giaû, ôû thaønh Xaù-veä xöa,
Baïn xaây tinh xaù cuùng Taêng-giaø,
Vôùi taâm thaønh tín, con hoan hyû
Khi thaáy toøa nhaø ñeïp maét ta.

9. Do hoan hyû tònh laïc nhö vaày,
Con ñöôïc Laâu ñaøi tuyeät dieäu ñaây,
Möôøi saùu do-tuaàn trong moïi phía,
Nhôø thaàn löïc nheï löôùt trôøi maây.

10. Laâu ñaøi coù noùc nhoïn nhieàu taàng,
Caân xöùng, ñöôïc quy hoaïch moïi phaàn,
AÙnh saùng toûa traøn lan röïc rôõ
Chung quanh khaép caû traêm do-tuaàn.

11. Con coù hoà sen ôû choán naøy,
Caù pu-thu loäi löôïn lôø ñaây,
Nöôùc trong laáp laùnh ñoâi bôø meùp
Vieàn vôùi caùt vaøng aùnh ñeïp thay.

12. Maët hoà ñaày ñuû loaïi hoa sen,
Hoa suùng traéng ngaàn moïc phuû leân,
Laøm ñaém say loøng, côn gioù nheï
Ñöa laøn höông dòu toûa khaép mieàn.

13. Caùc khu röøng moïc khoùm hoàng ñaøo,
Cuøng vôùi döøa, cau, mít, coï daàu,
Bao loaïi caây khoâng troàng vaãn moïc
ÔÛ beân trong cuûa caû laàu cao.

14. Vang leân bao tieáng nhaïc eâm ñeàm,
Vaêng vaúng tieáng cöôøi noùi cuûa tieân,
Neáu keû naøo mô nhìn caûnh aáy,
Cuõng thaønh ngöôøi haïnh phuùc voâ bieân!

15. Laâu ñaøi ñöôïc taïo döïng nhö vaày,
Nhìn ngaém thaät laø tuyeät dieäu thay,
Chieáu saùng khaép nôi nhôø thieän nghieäp,
Ta caàn taïo phöôùc ñöùc ñôøi naøy.

16. Roõ raøng nhôø tònh laïc haân hoan
Naøng ñöôïc Laâu ñaøi tuyeät myõ quan,
Coøn nöõ nhaân kia daâng taëng vaät,
Ñaâu laø sanh thuù hoùa thaân naøng?

17. Toân giaû, naøng kia chính baïn hieàn,
Naøng xaây tinh xaù ñaïi trang nghieâm,
Cuùng döôøng Taêng chuùng, am töôøng phaùp,
Neân ñaõ taùi sanh Hoùa Laïc thieân.

18. Su-nim-ta Chaùnh haäu laø naøng,
Phöôùc quaû nghieäp kia khoù nghó baøn,
Toân giaû, nhöõng ñieàu ngaøi muoán hoûi,
Con ñaõ giaûi thích thaät tinh töôøng.

19. Bôûi vaäy, neân khuyeân nhuû theá nhaân
Haân hoan boá thí ñeán chö Taêng,
Laéng tai nghe phaùp, taâm thaønh tín,
Sinh ñöôïc laøm ngöôøi thaät khoù khaên.

20. Ngaøi, baäc Ñaïo Sö daïy böôùc Ñöôøng,
Gioïng Ngaøi nhö gioïng Phaïm Thieân vöông,
Laøn da troâng gioáng nhö vaøng aùnh,
Haõy cuùng döôøng hoan hyû chuùng Taêng,
Thí vaät daâng leân ñaày tín ngöôõng 
Seõ ñem phöôùc quaû lôùn voâ löôøng.

21. Taùm ngöôøi ñöôïc baäc trí tuyeân döông,
Boán caëp xöùng danh ñaùng cuùng döôøng
Laø caùc moân ñoà Ngaøi Thieän Theä,
Leã daâng chö vò quaû voâ löôøng.

22. Boán vò ñi treân Ñaïo thöïc haønh,
Boán ngöôøi ñöôïc truù quaû an laønh,
Chö Taêng chaùnh haïnh vaø chuyeân chuù
Giöõ giôùi luaät nhaèm ñaït trí minh.

23. Vôùi moïi höõu tình, caùc theá nhaân
Cuùng döôøng mong phöôùc baùo caàu aân,
Leã daâng haøo phoùng leân Taêng chuùng
Ñem phöôùc taùi sanh quaû boäi phaàn.

24. Vì Taêng chuùng roäng lôùn meânh mang,
Voâ löôïng voâ bieân töïa ñaïi döông,
Ñeä töû baäc Anh huøng döôùi theá,
Laø ngöôøi toái thaéng giöõa phaøm nhaân,
Nôi naøo Taêng chuùng ñi truyeàn phaùp,
Chö vò ñeàu mang ñeán aùnh quang.

25. Nhöõng ngöôøi ñem leã cuùng chö Taêng,
Leã vaät cuùng döôøng thaät chaùnh chaân,
Boá thí, hieán daâng theo Chaùnh phaùp,
Leã kia ñem quaû lôùn voâ ngaàn, 
Cuùng döôøng leã vaät leân Taêng chuùng
Ñöôïc caùc Phaät-ñaø taùn thaùn luoân.

26. Tích ñöùc naøy ñaây chính phöôùc ñieàn,
Nhöõng ngöôøi kia tieán böôùc ñi leân
Giöõa ñôøi, taâm ngaäp traøn hoan hyû,
Khi ñaõ dieät oâ nhieãm thaáp heøn
Cuûa thoùi tham xan cho taän goác,
Khoâng coøn laàm loãi, seõ sanh Thieân.

7. (45) Chuyeän thöù baûy - Laâu Ñaøi Boán Nöõ Nhaân (Caturitthi-Vimaøna)

Trong luùc ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, Toân giaû Mahaø-Moggallaøna du haønh thieân giôùi nhö ñaõ keå treân, ñeán coõi trôøi Ba möôi ba. Taïi ñoù trong boán Laâu ñaøi lieân tieáp, Toân giaû thaáy boán Thieân nöõ thoï höôûng thieân laïc, moãi naøng coù moät ñoaøn hoä toáng caû ngaøn tieân nöõ.

Toân giaû laàn löôït hoûi caùc thieän nghieäp maø thuôû tröôùc caùc naøng ñaõ taïo:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng.

Moät naøng trong ñaùm aáy thaáy moät Tyû-kheo ñi khaát thöïc, beøn cuùng döôøng moät boù hoa suùng xanh vôùi taâm thaønh kính, moät naøng cuùng moät boù hoa sen xanh cho moät Tyû-kheo khaùc, moät naøng nöõa cuùng moät boù sen ñoû, vaø moät naøng nöõa cuùng caùc nuï hoa laøi.

Sau ñoù töø traàn, caùc naøng ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba. Moãi naøng coù moät ñoaøn hoä toáng goàm caû ngaøn tieân nöõ. Sau khi thoï höôûng thieân laïc ôû ñoù ñeán troøn thoï maïng, caùc naøng töø giaõ coõi aáy vaø nhôø phöôùc phaàn coøn laïi cuûa nghieäp quaû xöa, ñaõ ñöôïc taùi sanh vaøo thôøi ñöùc Phaät Gotama ôû cuøng coõi trôøi naøy vaø ñöôïc Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi theo caùch ñaõ ñöôïc moâ taû nhö treân.

Moät naøng keå cho Tröôûng laõo nghe veà haïnh nghieäp kieáp xöa naøng ñaõ taïo:

5. Con ñaõ cuùng döôøng boù suùng xanh
Moät Tyø-kheo khaát thöïc trong thaønh,
E-si-kaø quoác, cao huøng vó,
Röïc rôõ Pan-na-kat ñeïp xinh.

6. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Meán chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

7. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

8. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

9. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

10. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

11. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

12. Ñem boù sen xanh ñeán cuùng döôøng
Moät Tyø-kheo khaát thöïc treân ñöôøng,
E-si-kaø quoác, cao huøng vó,
Röïc rôõ Pan-na-kat veû vang.

13. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Meán chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.
14. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

15. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

16. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

17. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

18. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

19. Traéng ngaàn laø cuû, caùnh sen xanh,
Moïc nöôùc hoà, con haùi maáy caønh,
Daâng cuùng Tyû-kheo ñi khaát thöïc,
E-si-kaø quoác, ôû kinh thaønh
Huy hoaøng teân goïi Pan-na-kat,
Dieãm leä cao vôøi vôïi noåi danh.

20. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Meán chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

21. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

22. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm,
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

23. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây,
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

24. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

25. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

26. Con laø tín nöõ Su-ma-naø,
Haùi nuï laøi daâng, saéc traéng ngaø
Ñeán moät ngöôøi taâm ñaày hyû laïc,
Tyû-kheo khaát thöïc ôû thaønh xöa,
E-si-ka quoác, cao huøng vó,
Dieãm leä huy hoaøng Pan-kat-ta.

27. Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Meán chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

28. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn,
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang chieáu saùng khaép möôøi phöông.

8. (46) Chuyeän thöù taùm - Laâu Ñaøi Vöôøn Xoaøi (Amba-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi. Thôøi aáy moät tín nöõ taïi ñoù nghe noùi veà keát quaû vó ñaïi vaø lôïi ích vó ñaïi do cuùng döôøng tinh xaù, neân loøng ñaày nhieät thaønh, naøng cung kính ñaûnh leã ñöùc Theá Toân vaø noùi nhö vaày:

- Baïch ñöùc Theá Toân, con muoán nhôø ngöôøi xaây moät tinh xaù. Con caàu mong ñöùc Theá Toân chæ cho con moät nôi thích hôïp.

Ñöùc Theá Toân ñöa huaán thò ñeán chö Taêng. Chö vò chæ cho baø moät nôi thích hôïp. Sau ñoù baø sai ngöôøi xaây moät tinh xaù, chung quanh coù troàng xoaøi. Tinh xaù ñöôïc nhöõng haøng caây xoaøi bao boïc ñaày ñuû boùng maùt vaø nöôùc ngoït, ñaát maøu traéng raûi raùc caùt vaøng nhö nhöõng chuoãi ngoïc trai, thaät hoaøn haûo traùng leä laøm say loøng ngöôøi.

Tín nöõ aáy laïi trang hoaøng tinh xaù vôùi thaûm ñuû maøu vaø traøng hoa, höông lieäu chaúng khaùc kinh thaønh thieân giôùi; baø thaép ñeøn daàu vaø phuû leân caùc caây xoaøi moät lôùp khaên vaûi môùi, roài cuùng döôøng tinh xaù leân chö Taêng.

Veà sau baø töø traàn vaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba.

Taïi ñaáy xuaát hieän cho Thieân nöõ moät Laâu ñaøi vó ñaïi coù vöôøn xoaøi bao boïc. Naøng ñöôïc ñoaøn tieân nöõ vaây quanh hoä toáng vaø höôûng thoï thieân laïc.

Toân giaû Mahaø-Moggallaøna ñeán gaàn naøng vaø hoûi:

1. Naøng coù vöôøn xoaøi gioáng caûnh tieân,
Meâ hoàn, cung ñieän thaät trang nghieâm,
Ngaân vang bao tieáng ñaøn hoøa taáu,
Tieân chuùng reo ca vaêng vaúng leân.

2. Moät caây ñeøn vó ñaïi vaøng roøng
Maõi maõi chieáu lan toûa aùnh hoàng,
Bao boïc chung quanh, caây coái moïc
Vôùi khaên che phuû traùi beân trong.

3. Vì sao naøng ñöôïc caûnh vöôøn xoaøi,
Cung ñieän uy nghi ñeïp tuyeät vôøi,
Vì côù naøo dung saéc dieãm leä,
Taïi sao naøng hieån haùch treân trôøi,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Yeâu chuoäng, lieàn xuaát hieän töùc thôøi?

4. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

5. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn,
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

6. Kieáp tröôùc sinh laøm moät theá nhaân,
ÔÛ coõi ngöôøi trong choán phaøm traàn,
Con xaây tinh xaù, xoaøi bao boïc,
Ñem cuùng döôøng leân caû chuùng Taêng.

7. Khi ngoâi tinh xaù aáy vöøa xong,
Con saün saøng laøm leã cuùng daâng,
Bao phuû vöôøn xoaøi baèng vaûi môùi
Ñeå naâng ñôõ traùi ôû beân trong.

8. Khi ñaõ thaép cao moät ngoïn ñeøn,
Töï tay con thöïc phaåm ñöa leân
Chö Taêng cuûa Phaät-ñaø voâ thöôïng,
Thaønh tín, con daâng cuùng Thaùnh hieàn.

9. Vì theá vöôøn con ñeïp tuyeät vôøi,
Laâu ñaøi traùng leä thaät huøng oai,
Ngaân nga bao tieáng ñaøn hoøa taáu,
Tieân chuùng ca vang voïng khaép nôi.

10. Moät caây ñeøn vó ñaïi vaøng roøng
Maõi maõi chieáu lan toûa aùnh hoàng,
Bao boïc chung quanh, caây coái moïc
Vôùi khaên che phuû traùi beân trong.

11. Vì vaäy saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo trong daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

12. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Vì theá oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

9. (47) Chuyeän thöù chín - Laâu Ñaøi Hoaøng Kim (Pìta-Vimaøna)

Sau khi ñöùc Theá Toân dieät ñoä, vaø khi Ñaïi vöông Ajaøtasattu (A-xaø-theá) ñaõ döïng ñaïi Thaùp ôû Raøjagaha ñeå thôø phaàn xaù-lôïi cuûa ñöùc Theá Toân vaø cöû haønh leã cuùng döôøng xong, moät tín nöõ ñem boán ñoùa hoa leo kosaøtakì ñeán daâng baûo Thaùp, baát keå caùc moái hieåm nguy doïc ñöôøng.

Ngay luùc aáy, moät con boø caùi cuøng vôùi moät con beâ con hung haêng xoâng tôùi taán coâng baø baèng ñoâi söøng, gieát baø taïi choã. Baø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba, xuaát hieän ngay khi Sakka Thieân chuû ñang ngöï treân thieân xa ñeán du ngoaïn vöôøn thieân laïc, ngaøi beøn ngaâm keä hoûi:

1. Naøng Thieân nöõ saéc phuïc kim hoaøng,
Trang ñieåm bao chaâu baùu ngoïc vaøng,
Thoa phaán chieân-ñaøn vaøng oùng aû,
Hoa sen vaøng röïc rôõ töøng traøng.

2. Laâu ñaøi naøng cuõng saéc kim hoaøng,
Thöïc phaåm, kim ñoân laãn toïa saøng,
Cuøng chieác loïng che vaøng oùng aùnh,
Quaït, xe, baày ngöïa thaûy baèng vaøng.

3. Haïnh nghieäp gì naøng taïo tröôùc ñaây,
Thuôû naøng sinh ôû coõi ngöôøi vaày?
Hôõi naøng Thieân nöõ khi nghe hoûi,
Haõy noùi nghieäp xöa keát quaû naøy.
Naøng giaûi thích qua caùc vaàn keä:

4. Taáu trình Thieân ñeá, coù caây kia,
Vò ñaéng, teân laø Ko-saùt-ta,
Con haùi boán hoa töø nhaùnh aáy,
Ñem daâng baûo Thaùp ñöùc Toân Sö.

5. Con ñuû tín thaønh taâm höôùng leân
Ñaïo Sö baûo tích, Thaùp linh thieâng,
Trí con chuyeân chuù vaøo ñieàu aáy,
Con chaúng quan taâm ñeå yù nhìn.

6. Vì theá boø kia ñaõ gieát con,
Öôùc mong con chaúng ñöôïc vuoâng troøn,
Neáu con tích ñöùc nhieàu nhö yù,
Keát quaû aét laø phaûi lôùn hôn.

7. Nhö vaäy laø do nghieäp ôû ñôøi,
Taáu Maø-gha, chuùa teå treân trôøi,
Khi con boû xaùc thaân phaøm tuïc,
Con ñöôïc leân ñaây phuïng söï ngaøi.

8. Nghe vaäy Thieân vöông Maø-gha-va,
Ngoïc hoaøng cuûa coõi Ba möôi ba,
Muoán laøm hoan hyû toaøn thieân giôùi,
Lieàn baûo Maø-ta-li quaûn xa:

9. Naøy xem ñaây, hôõi Maø-ta-li,
Keát quaû dieäu kyø, vó ñaïi kia,
Daàu vaät nhoû daâng ngöôøi ñöùc ñoä,
Vaãn ñem coâng ñöùc lôùn nhieàu beà.

10. Khi thaønh taâm cuùng vaät taàm thöôøng
Leân ñöùc Nhö Lai, ñaáng Phaùp Vöông,
Baäc Giaùc Ngoä hay chö ñeä töû,
Vaät kia coù giaù trò khoân löôøng.

11. Maø-ta-li, vaäy haõy nhanh chaân,
Thieân chuùng haõy toân kính cuùng döôøng,
Coâng ñöùc taêng nhieàu laø phöôùc laïc,
Nhö Lai baûo Thaùp aáy mang phaàn.

12. Daàu Phaät ôû ñôøi hoaëc xaû thaân,
Quaû ñeàu bình ñaúng vôùi an taâm,
Vì do keát quaû taâm kieân ñònh,
Thieän thuù daønh cho caùc thieän nhaân.

13. Chính ñöùc Nhö Lai hieän giöõa ñôøi
Laø vì lôïi ích cuûa muoân loaøi,
Sau khi phuïc vuï ngöôøi haønh thieän,
Boá thí ñi leân ñeán coõi trôøi.

10. (48) Chuyeän thöù möôøi - Laâu Ñaøi Do Cuùng Mía (Ucchu-Vimaøna)

Chuyeän naøy cuõng gioáng nhö chuyeän Laâu ñaøi cuûa ngöôøi daâng mía tröôùc ñaây (soá 30). Nhöng ôû ñaây, baø meï choàng duøng hoøn ñaát neùm cheát con daâu. Vì ñieåm naøy, hai caâu chuyeän ñaõ ñöôïc truyeàn tuïng rieâng bieät.

1. Quaû ñaát cuøng chung caùc vò thaàn
Ñöôïc laøm raïng rôõ thaät vinh quang,
Nhö vaàng nhaät nguyeät, naøng soi saùng
Vôùi aùnh huy hoaøng, veû myõ quan,
Nhö Phaïm Thieân sieâu quaàn baït chuùng
Giöõa trôøi Ñao lôïi vôùi Thieân hoaøng.

2. Hôõi naøng mang caùc chuoãi thanh lieân,
Cuøng chuoãi baûo chaâu ôû traùn treân,
Da töïa vaøng roøng, trang ñieåm ñeïp,
Xieâm y tuyeät myõ cuûa thaàn tieân,
Naøng laø ai ñoù, naøy Thieân nöõ,
Ñaûnh leã ta roài ñöùng moät beân?

3. Nghieäp gì naøng ñaõ taïo treân ñoøi,
Kieáp tröôùc sinh ra ôû coõi ngöôøi?
Boá thí veïn toaøn hay giöõ giôùi?
Nhôø ñaâu vinh hieån ñöôïc leân trôøi?
Hôõi naøng Thieân nöõ, khi ta hoûi,
Nghieäp quaû gì ñaây, haõy traû lôøi.
Sau ñoù vò Thieân nöõ giaûi thích:

11. (49) Chuyeän thöù möôøi moät - Laâu Ñaøi Do Söï Ñaûnh Leã (Vandana-Vimaøna)

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi. Thôøi aáy nhieàu Tyû-kheo, sau khi ñaõ an cö muøa möa ôû moät tinh xaù trong laøng kia vaø ñaõ laøm leã. Töï töù vaøo luùc beá maïc xong, lieàn du haønh qua moät laøng khaùc, treân ñöôøng ñi ñeán Saøvatthi ñeå ñaûnh leã ñöùc Theá Toân. Taïi ñoù moät vò nöõ nhaân ñeán ñaûnh leã chö Taêng vôùi taâm ñaày thaønh tín, kính caån vaø thieän yù. Veà sau naøng töø traàn ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba vaø Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi naøng:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang chieáu möôøi phöông vôùi aùnh quang,
Naøng ñöùng toaøn thaân ñeàu toûa saùng
Nhö vì sao cöùu hoä traàn gian.

2. Vì sao naøng ñöôïc saéc nhö vaày,
Vì côù gì naøng vinh hieån ñaây, 
Nhöõng laïc thuù naøo naøng meán chuoäng
Trong taâm, ñeàu xuaát hieän ra ngay?

3. Hôõi naøng Thieân nöõ ñaïi oai thaàn,
Naøng taïo ñöùc gì giöõa theá nhaân,
Vì côù gì oai nghi röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông?

4. Naøng Thieân nöõ aáy hyû taâm traøn, 
Ñöôïc Muïc-lieân Toân giaû hoûi han,
Naøng giaûi ñaùp ngay phaàn haïnh nghieäp,
Vaø ñaây laø keát quaû cho naøng:

5. Khi ñöôïc laøm ngöôøi giöõa theá nhaân,
Gaëp Tyø-kheo giôùi haïnh chuyeân caàn,
Vôùi taâm thaønh tín vaø hoan hyû
Con chaép hai tay leã döôùi chaân.

6.Vì theá saéc con ñeïp theá naøy,
Vaø con vinh hieån ôû nôi ñaây,
Baát kyø laïc thuù naøo loøng daï
Yeâu chuoäng, töùc thì xuaát hieän ngay.

7. Xin trình Toân giaû ñaïi oai thaàn
Coâng ñöùc con laøm giöõa theá nhaân,
Nhôø ñaáy oai nghi con röïc rôõ,
Dung quang toûa saùng khaép möôøi phöông.

12. (50) Chuyeän thöù möôøi hai - Laâu Ñaøi Cuûa Rajjumaølaø (Rajjumaølaø-Vimaøna)

Thôøi aáy, ñöùc Theá Toân truù taïi Saøvatthi, trong Kyø Vieân tinh xaù. Baáy giôø ôû moät ngoâi laøng nhoû vuøng Gayaø coù moät Baø-la-moân gaû con gaùi cho con trai moät Baø-la-moân khaùc. Naøng daâu veà naém quyeàn haønh trong nhaø aáy, ngay töø ñaàu ñaõ sinh loøng aùc caûm vôùi con gaùi cuûa moät nöõ tyø, neân thöôøng ñaùnh maéng nhuïc maï coâ beù.

Khi coâ beù lôùn daàn, naøng daâu laïi ñoái xöû taøn teä hôn nöõa (tuïc truyeàn raèng vaøo thôøi ñöùc Phaät Kassapa, hai naøng naøy ñaõ coù moái lieân heä ngöôïc vôùi hieän taïi).

Ñeå ñeà phoøng vieäc coâ chuû keùo toùc mình moãi khi ñaùnh ñaäp, coâ beù nöõ tyø ñeán tieäm caét toùc nhôø caïo troïc ñaàu. Sau ñoù coâ chuû ñang côn giaän döõ baûo raèng coâ beù kia chaúng coù theå thoaùt khoûi tay mình baèng caùch caïo ñaàu, lieàn buoäc moät sôïi daây quanh coå coâ beù vaø keùo coâ ngaõ xuoáng, roài laïi khoâng chòu ñeå coâ beù thaùo daây ra, töø ñoù coâ beù coù teân Rajjumaølaø: Voøng daây ñeo coå.

Baáy giôø moät ngaøy kia, baäc Ñaïo Sö vöøa xuaát ñònh Ñaïi bi, thaáy Rajjumaølaø coù ñaày ñuû khaû naêng ñaït quaû Döï Löu, beøn ñeán ngoài döôùi moät goác caây toûa haøo quang röïc rôõ.

Luùc aáy coâ beù Rajjumaølaø khoán khoå kia chæ muoán cheát, caàm chieác gheø ñi ra ñöôøng giaû vôø laáy nöôùc vaø tìm moät caây ñeå treo coå. Khi thaáy ñöùc Phaät, vôùi taâm höôùng veà Ngaøi, coâ suy nghó: 'Ví thöû ñöùc Theá Toân thuyeát phaùp cho nhöõng ngöôøi nhö ta thì sao? Ta coù theå ñöôïc giaûi thoaùt khoûi cuoäc ñôøi khoán cuøng naøy'.

Ñöùc Phaät xem xeùt kyõ, lieàn goïi coâ:

- Rajjumaølaø!

Coâ beù nhö ñöôïc taém nöôùc cam loà, voäi ñeán gaàn ñaûnh leã Ngaøi. Ngaøi daïy coâ Töù Ñeá vaø coâ ñaéc quaû Döï Löu. Keá ñoù Ngaøi ñi vaøo laøng vaø ngoài döôùi goác caây khaùc.

Baáy giôø coâ beù khoâng theå töï huûy hoaïi mình nöõa, beøn suy nghó vôùi loøng nhaãn nhuïc, thaân thieän vaø töø aùi: 'Thoâi cöù ñeå maëc cho baø chuû Baø-la-moân naøy ñaùnh ñaäp, laøm toån thöông ta theá naøo tuøy yù'. Roài coâ trôû veà laáy nöôùc vaøo gheø.

OÂng chuû nhaø ñöùng ôû cöûa baûo:

- Coâ ñaõ ñi laáy nöôùc thaät laâu vaø maët laïi raïng rôõ theá kia. Ta thaáy coâ coù veû hoaøn toaøn khaùc haún, coù vieäc gì vaäy?

Coâ beù keå chuyeän cho chuû, oâng haøi loøng vaø böôùc vaøo baûo coâ daâu:

- Thoâi con ñöøng laøm gì Rajjumaølaø nöõa.

Roài oâng voäi vaøng ñi ñeán yeát kieán baäc Ñaïo Sö vaø cung kính môøi Ngaøi thoï thöïc. Sau ñoù, caû oâng cuøng daâu con trong nhaø ñi vaøo ngoài caïnh baäc Ñaïo Sö. Ngaøi keå cho hoï vieäc xaûy ra kieáp tröôùc giöõa coâ daâu vaø Rajjumaølaø, cuøng vôùi moät baøi thuyeát phaùp thích hôïp. Sau ñoù Ngaøi trôû veà Saøvatthi, coøn vò Baø-la-moân nhaän Rajjumaølaø laøm con nuoâi vaø töø ñoù naøng daâu oâng ñoái xöû vôùi coâ raát toát ñeïp.

Khi naøng töø traàn, Rajjumaølaø ñöôïc taùi sanh vaøo coõi trôøi Ba möôi ba vaø cuõng ñöôïc Toân giaû Mahaø-Moggallaøna hoûi:

1. Naøng Thieân nöõ saéc ñeïp sieâu phaøm
Ñang muùa theo aâm nhaïc nhòp nhaøng,
Toaøn theå töù chi naøng uyeån chuyeån
Thieân hình vaïn traïng giöõa khoâng gian.

2. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
AÂm nhaïc Thieân ñình vang voïng ñeán
Beân tai nghe quaû thaät du döông.

3. Trong khi naøng muùa vôùi toaøn thaân,
Xoay tít töù chi khaép moïi phöông,
Nheø nheï höông trôøi lan toûa roäng,
Laøn höông dòu ngoït taïo haân hoan.

4. Ñang luùc naøng di chuyeån daùng hình,
Traâm caøi bím toùc keát beân mình,
AÂm vang nhö tieáng tô hoøa taáu
Naêm thöù ñaøn huyeàn dieäu hôïp thaønh.

5. Voøng tai ñöôïc gioù thoåi ngang qua,
Lay ñoäng theo laøn gioù nheï ñöa,
AÂm höôûng caùc voøng vaøng ngoïc aáy
Khaùc naøo naêm tieùng nhaïc ñoàng hoøa.

6. Vaø höông thôm cuûa caùc traøng hoa
Khaû aùi, dòu daøng cöù toûa ra
Töø ñænh ñaàu naøng bay moïi höôùng
Gioáng nhö caây Maïn-thuø-sa-ka.

7. Naøng thôû laøn höông dòu ngoït sao,
Naøng nhìn veû ñeïp thaät thanh cao,
Hôõi naøng Thieân nöõ khi nghe hoûi,
Haõy noùi quaû ñaây cuûa nghieäp naøo?

8. Kieáp tröôùc laøm noâ leä moät nhaø
Baø-la-moân ôû taïi Gaøya,
Raj-ju-maø chính teân con ñoù,
Ñöùc moûng, phaän heøn moïn xaáu xa.

9. Bò maéng nhieác ñau khoå ngaäp traøn,
Cuøng ñe doïa, ñaùnh ñaäp hung taøn,
Con caàm gheø lôùn ñi tìm nöôùc,
Vaø ñònh ñi luoân ñeå thoaùt naøn.

10. Vöùt chieác gheø ra khoûi maët ñöôøng,
Con ñi vaøo taän choán röøng hoang,
Nghó raèng ñaây chính nôi con cheát,
Ích lôïi gì ñôøi soáng cuûa con?

11. Khi ñaõ laøm thoøng loïng vöõng vaøng,
Buoäc daây vaøo coå thuï beân ñöôøng,
Con nhìn quanh quaån vaø suy nghó:
Ai ñoù ñang cö truù giöõa röøng?

12. Con thaáy Phaät-ñaø, baäc trí nhaân,
Töø bi ñoái vôùi coõi traàn gian,
Ñang ngoài tónh toïa, taâm thieàn ñònh,
Voâ uùy, Ngaøi khoâng sôï töù phöông.

13. Boãng nhieân con ruùng ñoäng taâm can,
Kinh ngaïc, loøng con thaáy laï thöôøng,
Ai ôû trong röøng naøy ñaáy nhæ,
Thieân thaàn hay chæ moät ngöôøi phaøm?

14. Thanh thaûn, vaø laøm khoûi tín taâm,
Ngaøi töø röøng aùi ñaït ly tham,
Caûnh con thaáy khieán taâm an tònh,
Ñaây chaúng ai ngoaøi Toái Thöôïng nhaân.

15. Taát caû caùc caên kheùo hoä phoøng,
Haân hoan thieàn ñònh, trí tinh thoâng,
Ngoài ñaây aét haún Ngaøi Vieân Giaùc
Töø aùi höôùng taâm ñeán coõi traàn.

16. Nhö sö töû truù aån hang röøng,
Khôi daäy nieàm lo sôï haõi huøng,
Voâ ñòch, khoâng loaøi naøo ñaùnh phaù,
Cô may thaät hieám thaáy hoa sung.

17. Vôùi nhöõng lôøi thaân aùi dòu daøng,
Ñöùc Nhö Lai daïy baûo cuøng con:
'Raj-ju, haõy ñeán nôi an truù
Quy ngöôõng Nhö Lai, ñöùc Theá Toân'.

18. Khi ñöôïc nghe aâm ñieäu cuûa Ngaøi
Nheï nhaøng, ñaày yù nghóa, eâm tai,
Ngoït ngaøo, hieàn dòu vaø thaân aùi
Xua heát bao saàu naõo ôû ñôøi.

19. Nhö Lai töø maãn khaép traàn gian,
Bieát roõ taâm con ñaõ saün saøng,
Ñaày ñuû tín thaønh vaø saùng suoát,
Ngaøi lieàn caát tieáng daïy con raèng:

20. Ñaây laø Khoå Thaùnh ñeá, Ngaøi khuyeân,
Khoå Taäp laø nguoàn goác khôûi leân,
Khoå Dieät laø ñaây, Tam Thaùnh ñeá,
Ñöôøng vaøo Baát töû, Ñaïo bình yeân.

21. Cöông quyeát theo lôøi khuyeán duï kia
Cuûa Ngaøi thuaàn thieän, ñaáng Töø bi,
Con lieàn ñaït ñeán taâm an tònh,
Baát töû, Nieát-baøn, khoâng thoaùi suy.

22. Taâm con kieân ñònh ngaäp tình thöông,
Tin töôûng vaøo Tam Baûo vöõng vaøng,
Baát ñoäng trong con nieàm chaùnh kieán,
Con laø ñích nöõ baäc Y Vöông.

23. Nay con höôûng laïc thuù, vui chôi,
Hoan hyû, voâ öu, khaép coõi trôøi,
Con ñoäi traøng hoa Thieân nöõ ñeïp,
Cam loà con uoáng taïo nieàm vui.

24. Saùu möôi ngaøn nhaïc cuï ñaøn tô
Thöùc tænh con töø giaác nguû mô:
Alamba, Gaggara, Bhìma,
Saødhuvadin vaø Samsaya.

25. Pokkhara vaø Suphassa,
Vìnaømokkhaø cuøng caùc naøng kia,
Nandaø cuõng nhö Sunandaø,
Sonadinaø vaø Sucimhitaø.

26. Alambusaø, Missakesi,
Cuøng naøng tieân aùc Pundarikaø,
Eniphassaø, Suphassaø,
Subhaddaø vaø Muduvaødinì.

27. Caùc naøng Thieân nöõ dieãm kieàu naøy
Ñaùnh thöùc thaàn tieân luùc nguû say,
Buoåi saùng caùc naøng thöôøng ñeán baûo:
'Chuùng em muùa haùt giuùp vui ñaây'.

28. Nan-da-na, Hyû laïc Vieân naøy,
Khoâng phaûi ñeå daønh cho nhöõng ai
Chaúng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Maø daønh rieâng bieät ñeå cho ngöôøi
Ñaõ hoaøn thaønh ñöôïc nhieàu coâng ñöùc,
Laø Ñaïi Laâm vieân cuûa coõi trôøi
Tam thaäp tam thieân ñaày laïc thuù,
Khoâng gì phieàn naõo, maõi vui chôi.

29. Chaúng ñôøi naøy hoaëc ôû ñôøi sau,
Cöïu laïc daønh cho nhöõng keû naøo
Khoâng taïo taùc neân nhieàu phöôùc nghieäp,
Song ñôøi naøy laãn coõi ñôøi sau
Ñeå daønh cöïc laïc cho baûo keû
Laøm caùc thieän haønh, phöôùc nghieäp cao.

30. Vôùi nhöõng ai mong chuùng baïn hieàn,
Phaûi laøm thieän nghieäp thaät tinh chuyeân,
Vì ngöôøi taïo ñöôïc nhieàu coâng ñöùc,
Höôûng laïc thuù nhieàu ôû coõi thieân.

31. Nhö Lai xuaát hieän ôû treân ñôøi
Laø chính vì an laïc moïi loaøi,
Xöùng ñaùng cho ngöôøi daâng leã vaät,
Phöôùc ñieàn voâ thöôïng cuûa bao ngöôøi,
Sau khi daâng leã, taâm thaønh kính,
Caùc thí chuû vui höôûng coõi trôøi.

Laâu ñaøi ñoû saåm, Laâu ñaøi saùng choùi, Laâu ñaøi treân con voi, Laâu ñaøi Alomaø, Laâu ñaøi cuûa ngöôøi cuùng chaùo gaïo, Laâu ñaøi tinh xaù, Laâu ñaøi Boán nöõ nhaân, Laâu ñaøi vöôøn xoaøi, Laâu ñaøi hoaøng kim, Laâu ñaøi do cuùng mía, Laâu ñaøi do söï ñaûnh leã, Laâu ñaøi Rajjumaølaø.

Phaåm naøy ñöôïc bieát qua caùc chuyeän treân.