(LXIII) Kisaø Gotamì (Therì. 143)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Saøvatthi, trong moät gia ñình ngheøo khoå, teân laø Gota mì, vì naøng yeáu ñuoái neân ñöôïc goïi laø Kisaø Gotamì (Gotamì oám yeáu). Khi laäp gia ñình, naøng bò khinh thöôøng vaø ñöôïc goïi laø con gaùi moät ngöôøi khoâng coù gì. Nhöng khi naøng coù con, naøng ñöôïc kính troïng. Khi ngöôøi con lôùn leân vaø coù theå chaïy ñöôïc, noù cheát, vaø naøng caûm thaáy ñau khoå, vaø nhôù ñeán söï ñoái xöû vôùi mình ñöôïc thay ñoåi khi ñeû ñöùa con, naøng nghó: 'Chuùng seõ giöõ laáy con ta vaø ñem boû vaøo nghóa ñòa'. Naøng oâm ñöùa con cheát vaøo loøng vaø ñi vaøo töøng nhaø xin: 'Haõy cho con toâi thuoác'. Vaø ñöôïc traû lôøi: 'Nay thuoác coøn gì duøng nöõa'. Nhöng naøng khoâng hieåu. Coù ngöôøi thöông xoùt khuyeân naøng ñeán ñöùc Phaät ñeå xin thuoác, Naøng ñi ñeán tinh xaù vaø xin ñöùc Phaät: 'Haõy cho con toâi thuoác'. Baäc Ñaïo Sö thaáy ñöôïc hy voïng tu chöùng nôi naøng beøn noùi: 'Haõy ñi ñeán nhaø naøo khoâng coù ngöôøi cheát, vaø ñem laïi moät hoät caûi!' Naøng vaâng lôøi, ñi vaøo nhaø ñaàu tieân vaø yeâu caàu nhö vaäy, nhöng bò töø choái, vì trong nhaø coù ngöôøi cheát. Naøng ñi vaøo nhieàu nhaø khaùc, ñöôïc traû lôøi nhö vaäy vaø naøng nghó: 'Ñaây coù theå laø baäc Ñaïo Sö daïy kheùo cho ta', neân naøng ñem daët con naøng ôû nghóa ñòa vaø noùi:

Phaùp naøy khoâng rieâng laøng,
Khoâng rieâng thaønh, gia toäc,
Khoâng rieâng cho moät ai,
Cho ñeán toaøn theá giôùi,
Keå caû caùc chö Thieân,
ÔÛ taïi moïi töøng trôøi,
Phaùp nhó laø nhö vaäy.
Taát caû laø voâ thöôøng.

Theá Toân noùi:

Taâm coøn bò ñaém say,
Con caùi vaø suùc vaät,
Töû thaàn baét ngöôøi aáy,
Nhö luït troâi laøng nguû
(Phaùp cuù, 287)

Ngöôøi soáng moät traêm naêm,
Khoâng thaáy phaùp sanh dieät,
Toát hôn soáng moät ngaøy,
Thaáy ñöôïc phaùp sanh dieät.
(Phaùp Cuù 113)

213. Baïn laønh ñöôïc aån só,
Khaép theá giôùi, ngôïi khen,
Thaân caän vôùi baïn laønh,
Keû ngu thaønh ngöôøi trí.

214. Haõy thaân baäc chaân nhaân,
Thaân vaäy, trí taêng tröôûng,
Thaân caän baäc chaân nhaân,
Moïi khoå ñau ñöôïc thoaùt.

215. Haõy bieát, Boán thaùnh ñeá,
Khoå vaø khoå taäp khôûi,
Bieát veà ñau khoå dieät,
Vaø ñoaïn Thaùnh taùm ngaønh.

216. Khoå thay phaän nöõ nhaân,
Chính Ngaøi ñaõ noùi leân,
Baäc ñaùnh xe ñieàu ngöï,
Nhöõng ai ñaùng ñieàu ngöï,
Khoå thay phaän choàng chung,
Nhieàu ngöôøi moät laàn sanh.

217. Trong ñau khoå ñaâm hoïng,
Meï yeáu uoáng thuoác ñoäc,
Tröôøng hôïp gaëp baøo thai,
Bò cheát khi ñang sanh,
Caû hai meï vaø con,
Ñeàu cuøng gaëp tai naïn.

218. Khi mang thai ñi veà,
Ta thaáy choàng cheát ñöôøng,
Vaø khi ta sanh ñeû,
Ta khoâng veà ñeán nhaø.

219. Hai con ñeàu bò cheát,
Choàng nöõ nhaân khoán khoå,
Laïi bò cheát giöõa ñöôøng;
Meï, cha vaø caû anh,
Ñeàu cuøng bò thieâu ñoát,
Doàn chung treân ñoáng löûa.

220. OÂi, nöõ nhaân khoán khoå,
Sanh gia caûnh khoán cuøng,
Ngöôøi phaûi chòu khoå ñau,
Voâ löôïng, khoâng keå xieát.
Nöôùc maét ngöôøi ñaõ khoùc,
Traûi nhieàu ngaøn laàn sanh.

221. Ta thaáy giöõa nghóa trang,
Thòt con ta bò aên,
Gia ñình bò taøn haïi,
Bò moïi ngöôøi khinh bæ,
Tuy vaäy, ngöôøi cheát choàng.
Ñaït ñöôïc söï baát töû.

222. Ta tu taäp Thaùnh ñaïo,
Ñöôøng taùm ngaønh, baát töû,
Ta chöùng ñöôïc Nieát-baøn,
Thaáy ñöôïc göông Chaùnh phaùp.

223. Treân ta, muõi teân ñaâm,
Ñaõ ñöôïc ruùt ra khoûi,
Gaùnh naëng ñaõ ñaët xuoáng,
Vieäc neân laøm ñaõ laøm,
Ta laø Tröôûng laõo Ni,
Kisaø-Gotamì,
Vôùi taâm kheùo giaûi thoaùt,
Ta noùi leân ñôøi naøy.

(LXIV) Uppalavanna

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Saøvatthi, con gaùi cuûa vò tröôûng kho baïc. Vì da naøng maøu tim cuûa sen xanh, naøng ñöôïc goïi laø Uppalavannaø. Khi naøng ñeán tuoåi tröôûng thaønh, vua vaø thöôøng daân daønh nhau ñeán cöôùi naøng. Vò tröôûng kho baïc, khoâng theå laøm cho moïi ngöôøi baèng loøng, nghó ñeán moät keá ñeå giaûi quyeát. OÂng cho goïi Uppalavannaø vaø yeâu caàu naøng xuaát gia. Vaø vì caên cô ñaõ thuaàn thuïc, naøng nhaän lôøi ngay, vaø ñöôïc ñöa ñeán tinh xaù Tyû-kheo-ni ñeå xuaát gia.

Sau moät thôøi gian, khi naøng phuï traùch coâng vieäc doïn deïp phoøng laøm leã Boá-taùt, naøng thaép ngoïn ñeøn queùt phoøng. Roài laáy ngoïn ñeøn laøm töôùng ñeå thieàn quaùn, khoâng bao laâu naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn. Naøng trôû thaønh vò thaàn thoâng ñeä nhaát.

Vaø baäc Ñaïo Sö, ngoài giöõa ñaïi chuùng ôû Jetavana aán chöùng cho naøng laø thaàn thoâng ñeä nhaát. Naøng suy tö treân quaû an laïc cuûa thieàn vaø thaùnh quaû, noùi leân moät soá baøi keä. Ñaây laø nhöõng lôøi thoát ra taø mieäng moät baø meï trôû thaønh tình ñòch vôùi con gaùi cuûa mình, ñoái vôùi moät ngöôøi maø sau naøy trôû thaønh vò Tyû-kheo teân laø Tyû-kheo ôû treân bôø soâng Haèng. Nhöõng baøi keä naøy noùi leân söï nguy hieåm, söï haï lieät vaø söï ueá nhieãm cuûa caùc duïc:

I

224. Hai, meï vaø con gaùi,
Chuùng toâi soáng moät choàng,
Lôøi naøng ñaõ noùi leân
Laøm ta xuùc ñoäng maïnh,
Caûnh ngoä thaät hy höõu,
Laøm toùc loâng döïng ngöôïc.

225. Ñaùng ngaùn thay caùc duïc,
Baát tònh, hoâi, nhieàu gai,
ÔÛ ñaây, meï, con gaùi,
Chuùng toâi laáy moät choàng.

226. Thaáy nguy hieåm trong duïc,
Vieãn ly an oån vöõng
Naøng xuaát gia Vöông Xaù,
Boû nhaø, soáng khoâng nhaø.

Sung söôùng naøng noùi leân quaû chöùng cuûa mình.

227. Ta bieát caùc ñôøi tröôùc,
Thieân nhaõn ñöôïc thanh tònh,
Trí bieát ñöôïc taâm ngöôøi,
Nhó giôùi ñöôïc trong saïch.

228. Ta chöùng ñöôïc thaàn thoâng,
Laäu taän ta ñaït ñöôïc,
Ta chöùng saùu thaéng trí,
Lôøi Phaät daïy, laøm xong.

Naøng hieän leân moät thaàn thoâng vôùi söï chaáp thuaän cuûa baäc Ñaïo Sö vaø ghi nhö sau:

229. Do hieän hoùa thaàn thoâng,
Ta ñeán xe boán ngöïa,
Ta ñaûnh leã chaân Phaät,
Theá giôùi chuû, quang vinh.

Naøng bò AÙc ma ñeán quaáy phaù, taïi röøng caây Saøla vaø traùch moùc AÙc ma.

AÙc ma:

230. Naøng ñi ñeán goác caây,
Ñang nôû hoa tuyeät ñeïp,
Naøng ñeán, ñöùng moät mình,
Döôùi goác caây coù hoa!
Naøng ñeán chæ moät mình;
Naøy keû daïi khôø kia,
Sao naøng laïi khoâng sôï,
Coù keû caùm doã naøng!

231. Traêm ngaøn ngöôøi caùm doã,
Coù ñeán ñaây nhö ngöôi,
Maûy loâng ta khoâng ñoäng,
Ta khoâng gì hoaûng hoát,
AÙc ma, laøm gì ta,
Khi ngöôi ñeán moät mình.

232. Ta coù theå bieán maát,
Hay vaøo buïng nhaø ngöôi,
Ta ñöùng giöõa haøng mi,
Ngöôi khoâng thaáy ta ñöùng.

233. Vôùi taâm kheùo nhieáp phuïc,
Thaàn tuùc kheùo tu trì,
Saùu thaéng trí, ta chöùng,
Lôøi Phaät daïy, laøm xong.

234. Caùc duïc gioáng göôm giaùo,
Cheùm naùt caùc uaån ta,
Nhöõng duïc maø ngöôi goïi,
Laø laïc thuù cuoäc ñôøi.
Ngaøy nay, duïc laïc aáy.
Vôùi ta, khoâng haáp daãn.

235. ÔÛ taát caû moïi nôi,
Hyû laïc ñöôïc ñoaïn taän,
Khoái toái taêm muø aùm,
Ñaõ bò laøm tan naùt,
Hôõi naøy keû AÙc ma,
Ngöôi haõy bieát nhö vaäy,
Ngöôi chính laø AÙc ma,
Ngöôi ñaõ bò baïi traän.

(LXV) Punnaø hay Punnikaø (Therì. 146)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû Saøvatthi, trong gia ñình oâng Anaøthapindika (Caáp Coâ Ñoäc) con gaùi cuûa moät ngöôøi noâ leä. Naøng chöùng ñöôïc quaû Döï löu khi nghe kinh Sö töû hoáng (Trung Boä Kinh, kinh soá 11 hay 12). Veà sau, sau khi naøng hoùa ñoä ñöôïc moät Baø-la-moân tin töôûng nhôø nöôùc laøm cho thanh tònh vaø ñöôïc caûm tình cuûa oâng chuû, naøng ñöôïc thoaùt ly khoûi giôùi noâ leä, vaø vôùi söï baèng loøng cuûa oâng chuû, naøng ñöôïc xuaát gia. Vaø nhôø trieån khai thieàn quaùn, naøng chöùng quaû A-la-haùn vôùi hieåu phaùp vaø hieåu nghóa. Suy tö treân quaû chöùng cuûa mình, naøng noùi leân nhöõng baøi keä nhö sau:

236. Muøa ñoâng ta mang nöôùc,
Luoân luoân xuoáng doøng nöôùc,
Ta sôï caùc hình phaït,
Lôøi traùch moùc caùc baø.

237. Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ngöôi sôï haõi vì ai?
Luoân luoân xuoáng doøng nöôùc,
Tay chaân run caàm caäp.
Ngöôi phaûi chòu caûm thoï,
Reùt laïnh quaù ñoä vaäy?

238. Vaø naøng coù bieát chaêng
Hôõi naøy Punnikaø?
Sao naøng laïi ñeán hoûi
Vò laøm caùc nghieäp laønh,
Vò ñaõ chaän ñöùng laïi,
Caùc nghieäp aùc baát thieän.

239. Vò aáy giaø hay treû,
Laøm caùc nghieäp aùc ñoäc, 
Ngöôøi aáy nhôø raûy nöôùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt aùc nghieäp.

240. Ai noùi vôùi ngöôi vaäy,
Keû ngu vôùi keû ngu,
Ngöôøi tin nhôø raûy nöôùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt aùc nghieäp.

241. Taát caû nhöõng eách, ruøa,
Seõ ñöôïc leân coõi trôøi,
Cuøng caùc raén caù saáu,
Vaø caùc thuûy vaäy khaùc.

242. Keû gieát boø gieát heo,
Keû ñaùnh caù sanh thuù,
Caùc keû cöôùp gieát ngöôøi,
Caùc ngöôøi laøm aùc khaùc,
Hoï nhôø coù raûy nöôùc,
Coù theå thoaùt aùc nghieäp.

243. Neáu nhöõng con soâng naøy,
Coù theå laøm troâi maát,
AÙc nghieäp xöa ngöôi laøm,
Chuùng cuõng laøm troâi luoân,
Caùc thieän nghieäp ngöôi laøm,
Khieán ngöôi thaønh roãng khoâng.

244. Phaïm chí vì caùi gì,
Ngöôi sôï phaûi xuoáng nöôùc,
Caùi aáy chôù coù laøm,
Chôù ñeå laïnh haïi da.

245. Ta ñi theo taø ñaïo,
Naøng höôùng ta Thaùnh ñaïo,
Thöa naøng ta cho naøng,
Caùi aùo thaám nöôùc naøy.

246. Ngöôi giöõ caùi aùo laïi,
Ta khoâng muoán caùi aùo!
Neáu ngöôi sôï ñau khoå,
Neáu ngöôi khoâng thích khoå.

247. Chôù laøm caùc ñieàu aùc,
Coâng khai hay kín ñaùo,
Neáu ngöôi laøm seõ laøm,
Laøm caùc ñieàu aùc nghieäp.

248. Ngöôi khoâng thoaùt ñau khoå,
Daàu thaáy ñeán, ngöôi chaïy,
Neáu ngöôi sôï ñau khoå,
Khoâng öa thích ñau khoå.

249. Haõy ñeán quy y Phaät,
Quy y Phaùp vaø Taêng,
Haõy chaáp nhaän Giôùi luaät,
Ngöôi seõ ñöôïc lôïi ích.

250. Ta ñeán quy y Phaät,
Quy y Phaùp vaø Taêng,
Ta chaáp nhaän Giôùi luaät,
Ta seõ ñöôïc lôïi ích,

251. Tröôùc ta laø baø con,
Vôùi toäc hoï Phaïm thieân,
Nay ta laø Phaïm chí,
Chaân thaät laø nhö vaäy,
Ta chöùng ngoä Ba minh,
Ñaày ñuû trí Veä-ñaø,
An oån ñeán vôùi ta,
Taâm tö ñöôïc goät saïch.

[ ^ ]

(LXVI) Ambapaølì (Therì. 147)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh döôùi moät goác caây xoaøi trong vöôøn vua Vesaøli vaø ñöôïc goïi laø Ambapaøli. Naøng raát ñeïp neân ñeán khi lôùn leân nhieàu vöông toân coâng töû caïnh tranh ñeå chieám ñoaït naøng. Veà sau ñeå traùnh nhöõng caïnh tranh aáy vaø cuõng do nghieäp löïc cuûa naøng, naøng trôû thaønh moät kyõ nöõ. Vì loøng tin ñoái vôùi baäc Boån Sö, naøng xaây döïng moät tinh xaù trong ngoâi vöôøn cuûa naøng vaø cuùng cho ñöùc Phaät vaø chuùng Taêng. Khi naøng nghe con naøng, töùc laø Tröôûng laõo Vimalakondanna thuyeát phaùp, naøng trieån khai thieàn quaùn veà lyù voâ thöôøng, nhö thaân naøng, chöùng Tam minh vaø naøng noùi leân nhöõng baøi keä sau ñaây:

252. Ñen nhö saéc con ong,
Toùc daøi ta kheùo uoán,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhö vaûi gai, voû caây,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

253. Thôm nhö hoäp öôùp höông,
Ñaàu ta ñaày nhöõng hoa,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Hoâi nhö loâng con thoû,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

254. Nhö röøng kheùo vun troàng,
Löôïc kim tu choùi saùng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Toùc lô thô rôi ruïng,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät

255. Trang ñieåm vôùi beän toùc,
Saùng choùi nöõ trang vaøng,
Toùc meàm maïi eâm dòu,
Thôm ngaùt vôùi muøi höông,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Rôi ruïng ñaàu soùi troïc,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

256. Tröôùc loâng maøy cuûa ta,
Choùi saùng kheùo toâ veõ,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhaên nheo, rôi suy suïp,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

257. Maét ta xanh vaø daøi,
Saùng ñeïp nhö chaâu baùu,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Hö haïi khoâng choùi saùng,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

258. Loã muõi meàm vaø thon,
Saùng choùi vaø treû maêng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Heùo khoâ vaø taøn taï,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

259. Tröôùc tai ta saùng choùi,
Nhö vaøng voøng kheùo laøm,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhaên nhiu chaûy xeä xuoáng,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

260. Tröôùc raêng ta saùng choùi,
Nhö buùp nuï chuoái hoa,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Beå gaõy vaøng nhö luùa,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

261. Ngoït laø gioïng noùi ta,
Nhö chim cu hoùt röøng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Tieáng beå bò ñöùt ñoaïn,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

262. Tröôùc coå ta choùi saùng,
Meàm ñaày ñaën nhu nhuyeán,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhieàu ngaán vaø khoâ caèn,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

263. Tröôùc caùnh tay cuûa ta,
Saùng nhö hai coät troøn,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhö hoa keøn yeát ôùt,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

264. Tröôùc baøn tay cuûa ta,
Meàm maïi nhö caønh hoa,
Saùng nhö nöõ trang vaøng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nhö reã caây khoâ caèn,
Nhaên nhiu vaø thoâ nhaùm,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

265. Tröôùc vuù ta saùng choùi,
Caêng thaúng vaø troøn ñaày,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Troáng roãng treo luûng laúng,
Nhö da khoâng coù nöôùc,
Troáng khoâng, khoâng caêng troøn,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

266. Tröôùc thaân ta choùi saùng,
Nhö giaùp vaøng ñaùnh boùng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Ñaày veát nhaên nhoû xíu,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

267. Tröôùc baép veá cuûa ta,
Saùng choùi nhö voøi voi,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Gioáng nhö nhöõng oáng tre,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

268. Tröôùc oáng chaân cuûa ta,
Meàm maïi nhö voøng vaøng,
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Chaúng khaùc gaäy caây meø,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

269. Tröôùc chaân ta choùi saùng,
Vôùi loâng meàm nhö boâng, 
Nay bieán ñoåi vì giaø,
Nöùt neû ñaày ñöôøng nhaên,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

270. Thaân naøy laø nhö vaäy,
Nay giaø chöùa nhieàu khoå,
Ngoâi nhaø ñaõ cuõ kyõ,
Voâi treùt töôøng rôi xuoáng,
Ñuùng nhö lôøi giaûng daïy,
Cuûa baäc noùi söï thaät.

(LXVII) Rohinì (Therì. 150)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng sanh ôû Vesali trong nhaø moät phuù gia Baø-la-moân vaø ñöôïc ñaët teân laø Rohinì (con boø ñoû, naâu). Ñeán tuoåi tröôûng thaønh, khi ñöùc Phaät coøn ôû Vesali, naøng ñeán nghe phaùp, chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Roài naøng giaûng phaùp cho cha meï, cha meï chaáp nhaän phaùp vaø cho pheùp naøng xuaát gia. Naøng khai trieån thieàn quaùn vaø khoâng bao laâu chöùng quaû A-la-haùn vôùi hieåu bieát veà nghóa vaø veà phaùp.

Suy tö ñeán moät cuoäc ñaøm thoaïi veà phaùp vôùi phuï thaân, khi naøng môùi chöùng quaû Döï löu, naøng noùi leân söï phaán khôûi cuûa naøng vôùi nhöõng baøi keä sau ñaây veà noäi dung cuoäc ñaøm thoaïi:

271. Naøng chæ cho ta thaáy,
Ñaây laø moät Sa-moân,
Naøng thöùc ta tænh daäy,
Ñaây laø moät Sa-moân,
Naøng khen taëng Sa-moân,
Muoán thaønh nöõ Sa-moân.

272. Naøng tìm cho Sa-moân
Raát nhieàu ñoà aên uoáng,
Naøy hôõi, Roâ-hi-ni,
Sao naøng quyù Sa-moân?

273. Hoï nhaùc khoâng thích laøm,
Soáng vôùi ñoà ngöôøi cho,
Hoï ham lôïi thích ngoït,
Sao naøng quyù Sa-moân?

274. Cha thaân ñaõ laâu roài,
Cha hoûi veà Sa-moân,
Con seõ taùn thaùn hoï
Tueä giôùi haïnh tinh caàn.

275. Hoï thích laøm khoâng nhaùc,
Hoï laøm vieäc toái thaéng,
Hoï tröø boû tham saân,
Vì vaäy con quyù hoï.

276. Ba coäi goác ñieàu aùc,
Hoï queùt saïch thanh tònh,
Moïi ñieàu aùc ñoaïn taän,
Vì vaäy con quyù hoï.

277. Thaân nghieäp hoï trong saïch,
Khaåu nghieäp hoï cuõng vaäy,
Y Ù nghieäp hoï trong saïch,
Do vaäy con quyù hoï.

278. Khoâng caáu ueá giaûi thoaùt,
Nhö voû oác trong saïch,
Trong saïch caû beân trong,
Trong saïch caû beân ngoaøi,
Coâng ñöùc hoï traéng tinh,
Do vaäy con quyù hoï.

279. Nghe nhieàu thoï trì phaùp,
Maïng soáng ñuùng Chaùnh phaùp,
Hoï thuyeát nghóa thuyeát phaùp,
Do vaäy con quyù hoï.

280-281. Nghe nhieàu thoï trì phaùp,
Maïng soáng ñuùng Chaùnh phaùp,
Nhöùt taâm giöõ chaùnh nieäm,
Lôøi saùng suoát khieâm nhöôøng
Hoï chaám döùt ñau khoå,
Do vaäy con quyù hoï.

282. Töø laøng hoï ra ñi,
Khoâng nhìn ngoù vaät gì,
Hoï ñi khoâng mong chôø,
Do vaäy con quyù hoï.

283. Khoâng tìm caàu kho taøng,
Khoâng kho chöùa, kho caát,
Hoï taàm caàu cöùu caùnh,
Do vaäy con quyù hoï.

284. Hoï khoâng naém giöõ tieàn,
Khoâng naém vaøng, naém baïc,
Hoï soáng vôùi hieän taïi,
Do vaäy con quyù hoï.

285. Töø gia ñình quoác ñoä,
Hoï xuaát gia khaùc nhau,
Nhöng hoï thöông kính nhau,
Do vaäy con quyù hoï.

286. Hôõi naøy Roâ-hi-ni,
Naøng sanh trong gia ñình,
Naøng ñem laïi haïnh phuùc,
Cho gia ñình chuùng toâi,
Naøng tin Phaät, Phaùp, Taêng,
Loøng tín kính saéc beùn.

287. Naøng bieát roõ caùi naøy,
Laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng,
Chuùng toâi cuøng tín kính,
Caùc vò Sa-moân naøy,
Teá ñaøn thieát laäp ñaây,
Ñoái vôùi toâi raát lôùn.

288. Neáu cha sôï ñau khoå,
Neáu cha khoâng thích khoå,
Haõy quy y Phaät-ñaø,
Quy y Phaùp vaø Taêng,
Haõy chaáp nhaän giôùi ñöùc,
Cha seõ ñöôïc haïnh phuùc.

289. Toâi quy y Phaät-ñaø,
Quy y Phaùp vaø Taêng,
Toâi chaáp nhaän giôùi luaät,
Toâi seõ ñöôïc haïnh phuùc.

290. Luùc tröôùc ta chæ laø,
Baø con cuûa Phaïm thieân,
Nay ta thaät chính laø,
Moät vò Baø-la-moân,
Ta chöùng ñaït Ba minh,
Ñöôïc an toaøn yeân oån,
Ba Veä-ñaø chöùng ngoä,
Ta taém röûa thaät saïch.

(LXVIII) Caøpaø (Therì. 151)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng ñöôïc sanh ôû xöù Vankahaøra, trong laøng nhöõng ngöôøi thôï saên ñaët baãy moài, con ngöôøi chuû thôï saên vaø ñöôïc ñaët teân laø Caøpaø. Trong luùc aáy, Upaka moät aån só khoå haïnh, gaëp ñöùc Boån Sö khi Ngaøi ñi töø Boà ñeà ñaïo traøng ñeán Ba-la-naïi ñeå chuyeån phaùp luaân vaø hoûi ngaøi: 'Naøy Ngaøi, hình nhö Ngaøi ñöôïc doài daøo söùc khoûe. Da cuûa Ngaøi thaät trong saùng. Naøy Ngaøi, Ngaøi töø ai xuaát gia? Vò Ñaïo Sö cuûa Ngaøi laø ai? Hay ngaøi tin töôûng giaùo lyù gì?' Vaø baäc Ñaïo Sö traû lôøi nhö sau:

Ta chinh phuïc taát caû,
Moïi söï vieäc, Ta bieát,
Soáng giöõa vaät khoâng nhieãm,
Ta töø boû taát caû,
Meänh chung, aùc ñoaïn taän
Kieán thaâm saâu, Ta chöùng,
Ta chæ ai cho oâng,
Ta khoâng coù Boån Sö,
Treân ñôøi ñöùng moät mình,
Khoâng ai saùnh baèng Ta.
Nay Ta ñang ñi ñeán,
Thaønh phoá Ba-la-naïi,
Ñeå vaän chuyeån Phaùp luaân,
Quay baùnh xe Chaùnh phaùp
Thöùc tænh vaø höôùng daãn,
Quaàn chuùng ñang meâ muoäi,
Ñaùnh tieáng troáng baát töû,
Röôùi cam loà giaûi thoaùt.

Coøn Caøpaø, ñau buoàn vì choàng boû ñi, giao con laïi cho oâng ngoaïi ñi theo Upaka, xin ñöôïc xuaát gia vaø chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn vaø laáy baøi keä cuûa Upaka, hôïp chung vôùi baøi keä cuûa mình, naøng noùi leân söï phaán khôûi cuûa mình:

Upaka nói:

291. Ta tröôùc tay caàm gaäy,
Nay ta thaønh thôï saên,
Sa laày ñaàm khoán cuøng,
Ta khoâng ñeán bôø kia.

292. Caøpaø choïc ñöùa con,
Mæa mai ta say ñaém,
Chaët troùi buoäc Caøpaø,
Ta nay ñaõ xuaát gia.

293. Chôù coù töùc giaän em,
Hôõi baäc ñaïi chieán thaéng,
Chôù coù töùc giaän em,
Hôõi baäc ñaïi aån só,
Keû bò giaän chi phoái,
Khoå haïnh khoù thanh tònh.

294. Ta seõ rôøi Naølaø!
Ai ôû laïi Naølaø,
Khi neáp soáng ñuùng phaùp,
Taïi ñaáy vò Sa-moân,
Bò saéc ñeïp nöõ nhaân,
Troùi buoäc vaøo quyeán ruõ.

295. Haõy trôû lui thöa chaøng,
Chaøng maét ñen cuûa thieáp,
Haõy höôûng thoï duïc laïc,
Nhö tröôùc chaøng ñaõ höôûng,
Thieáp xin phuïc tuøng chaøng,
Laïi coøn baø con thieáp.

296. Naøy Caøpaø phaàn tö,
Ñieàu naøng ñaõ noùi leân,
Ñoâi keû say meâ naøng,
Coù theå thaønh lôùn maïnh.

297. Chaøng maét ñen cuûa thieáp,
Thieáp chaúng ñeïp hay sao,
Nhö caây löïu naåy maàm,
Nôû hoa treân ñaàu nuùi,
Nhö giaây leo giaêng hoa,
Hay nhö boâng thoåi keøn,
Trong noäi ñòa hoang ñaûo,
Haõy nhìn saéc ñeïp thieáp.

298. Öôùp thôm vôùi muøi höông,
Höông chieân ñaøn ñoû thaém,
Thieáp mang luïa Kaøsi,
Luïa Kaøsi toái thöôïng,
Thieáp ñeïp nhö theá naøy,
Sao chaøng boû rôi thieáp.

299. Nhö thôï saên baét chim,
Muoán duøng moài baét chim,
Daàu buûa giaêng saéc ñeïp,
Naøng khoâng trí ta ñöôïc!

300. Coøn quaû con trai naøy,
Do chaøng sanh ra thieáp,
Chaøng maét ñen cuûa thieáp,
Sao chaøng laïi töø boû,
Ñöùa con trai cuûa thieáp,
Ñöùa con trai cuûa chaøng.

301. Baäc trí boû con trai,
Boû baø con, taøi saûn,
Baäc ñaïi huøng xuaát gia,
Nhö voi bieát troùi buoäc.

302. Con trai naøy cuûa chaøng,
Nay thieáp duøng gaäy dao,
Ñaùnh ngaõ noù treân ñaát,
Haõy töï cöùu cho chaøng,
Vì saàu muoän ñöùa con,
Chaøng khoâng theå boû ñi.

303. Neáu naøng quaêng con trai
Cho choù soùi, loaøi choù,
Keû sanh con trai ta,
Khoâng ñoäng loøng traéc aån,
Naøng seõ khoâng laøm ñöôïc,
Khieán ta trôû lui laïi.

304. Nay mong chaøng toát laønh,
Chaøng maét ñen cuûa thieáp!
Chaøng seõ ñi ñeán ñaâu?
Laøng naøo, thò traán naøo,
Chaøng ñi thaønh phoá naøo?
Chaøng ñi kinh ñoâ naøo?

305. Xöa ñôøi soáng chuùng toâi,
Toå chöùc thaønh ñoà chuùng!
Khoâng phaûi laø Sa-moân,
Chuùng toâi töôûng Sa-moân!
Chuùng toâi soáng boä haønh,
Laøng naøy qua laøng khaùc,
Soáng trong nhöõng thaønh phoá,
Cuõng nhö taïi thuû ñoâ.

306. Nay thaät Theá Toân naøy,
Doïc bôø soâng Ni-lieân,
Ngaøi thuyeát giaûng Chaùnh phaùp,
Cho caùc loaøi höõu tình,
Ñoaïn taän moïi khoå ñau,
Ta nay ñi ñeán Ngaøi,
Ngaøi seõ laø Ñaïo Sö,
Ñaïo Sö cuûa chuùng ta.

307. Nay chaøng ñi ñaûnh leã,
Baäc Theá Toân voâ thöôïng!
Ñi höõu nhieãu quanh Ngaøi!
Daâng Ngaøi loøng cung kính.

308. Caøpaø, nhö naøng noùi!
Lôïi ích caû hai ta!
Nay ta thay maët naøng,
Leã Theá Toân voâ thöôïng,
Ñi höõu nhieãu quanh Ngaøi,
Ta daâng loøng cung kính.

309. Rôøi Kaøla ra ñi,
Doïc soâng Ni-lieân-thieàn,
Thaáy baäc Chaùnh Ñaúng giaùc,
Thuyeát phaùp ñaïo baát töû.

310. Thuyeát khoå, khoå taäp khôûi!
Vöôït qua söï dau khoå,
Thuyeát ñöôøng Thaùnh taùm ngaønh,
Ñöa ñeán khoå tònh chæ.

311. Ñaûnh leã chaân Ngaøi xong,
Höõu nhieãu quanh Ngaøi xong,
Trình leân lôøi öôùc nguyeän,
Cuûa Caøpaø vôï chaøng!
Roài chaøng xin xuaát gia,
Soáng ñôøi khoâng gia ñình,
Chöùng ñaït ñöôïc Ba minh,
Laøm xong lôøi Phaät daïy.

(LXIX) Sundaørì (Therì. 153)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng sanh ôû Benares (Ba-la-naïi), con caùi cuûa Sujata, moät Baø-la-moân. Vì thaân naøng ñeïp ñeõ, naøng ñöôïc goïi laø Sundarì, khi naøng lôùn, em trai naøng cheát. Cha naøng quaù ñau khoå ñi lang thang vaø gaëp Tröôûng laõo Ni Vasitthi. Khi Tröôûng laõo Ni hoûi cha naøng bò ñau khoå gì, cha naøng traû lôøi baèng hai caâu keä ñaàu. Ñeå laøm nheï bôùt ñau khoå, Tröôûng laõo Ni noùi hai caâu keä tieáp, vaø noùi leân taâm traïng giaûi thoaùt khoûi ñau khoå cuûa naøng. Vò Baø-la-moân hoûi laøm sao Tröôûng laõo Ni laïi ñöôïc giaûi thoaùt khoûi ñau khoå nhö vaäy. Vò Tröôûng laõo Ni traû lôøi veà Ba ngoâi baùu vaø quy y. Khi ñöôïc bieát baäc Ñaïo Sö nay ôû Mithilaø, vò Baø-la-moân ñaùnh xe ñeán Mithilaø, yeát kieán ñöùc Phaät. Ñöùc Phaät thuyeát phaùp, vò Baø-la-moân khôûi loøng tin, xin xuaát gia, vaøo ngaøy thöù ba chöùng quaû A-la-haùn, sau khi tinh taán, tinh caàn phaùt trieån thieàn quaùn.

Ngöôøi ñaùnh xe, ñaùnh xe veà nhaø Baø-la-moân vaø noùi cho nöõ Baø-la-moân söï vieäc ñaõ xaûy ra. Sundarì nghe vaäy, naøng xin meï xuaát gia. Baø meï noùi nay toaøn theå taøi saûn ñeàu thuoäc cuûa naøng, haõy thoï höôûng taøi saûn aáy. Sundarì noùi taøi saûn khoâng coù nghóa gì ñoái vôùi naøng, naøng chæ muoán xuaát gia. Sau khi ñöôïc baø meï baèng loøng, naøng boû caû taøi saûn nhö nhöõng vaät voâ giaù trò. Nhôø tinh caàn tinh taán, nhôø chuûng töû toát laønh, nhôø trí tueä chín muoài, khoâng bao laâu naøng chöùng quaû A-la-haùn, vôùi hieåu bieát veà nghóa vaø veà phaùp. 

Soáng trong söï an laïc giaûi thoaùt, naøng nghó: 'Ta seõ roáng leân tieáng roáng con sö töû tröôùc maët baäc Ñaïo Sö!'. Sau khi xin pheùp baäc thaày cuûa mình naøng rôøi khoûi Benares, vôùi moät soá ñoâng Tyû-kheo-ni, vaø cuoái cuøng ñeán Saøvatthi, yeát kieán ñöùc Phaät, ñaûnh leã Ngaøi roài ñöùng moät beân. Naøng noùi leân chaùnh trí cuûa naøng, xem naøng nhö laø con gaùi sanh ra töø mieäng ñöùc Boån Sö. Vaø taát caû baø con naøng, baét ñaàu töø meï naøng vaø caùc ngöôøi haàu caän ñeàu xuaát gia. Suy nghó ñeán quaû chöùng cuûa mình vaø duøng lôøi tuyeân boá cuûa ngöôøi cha, naøng noùi leân söï phaán khôûi cuûa naøng nhö sau:

Sujaøta:

312. Hôõi nöõ Baø-la-moân,
Nhöõng con naøng ñaõ cheát,
Trong thôøi gian quaù khöù,
Thaàn cheát aên nghieán chuùng,
Caû ngaøy vaø caû ñeâm 
Khoå ñau nung naáu naøng.

313. Nay coù ñeán baûy con
Bò thaàn cheát voà laáy,
Nhöng naøy Vaøsitthi
Chính vì lyù do gì?
Naøng khoâng bò ñau khoå,
Naõo haïi vaø nung naáu?

314. Nhieàu traêm con trai ta
Haøng traêm chuùng baø con,
Ñaõ bò thaàn cheát aên,
Cuûa ta vaø cuûa ngöôi!

315. Ta bieát ñöôøng giaûi thoaùt,
Khoûi sanh vaø khoûi cheát,
Ta khoâng saàu, khoâng khoùc,
Ta khoâng bò nung naáu.

316. Hôõi naøng Vaøsitthi
Vi dieäu thay, lôøi ngöôøi!
Naøng bieát phaùp cuûa ai,
Naøng noùi ñöôïc nhö vaäy?

317. Hôõi naøy, Baø-la-moân,
Baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc naøy,
ÔÛ thaønh Mithìla,
Ngaøi thuyeát cho höõu tình,
Chaùnh phaùp thaät vi dieäu,
Ñoaïn taän moïi khoå ñau!

318. Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ta nghe La-haùn aáy,
Thuyeát phaùp khoâng sanh y,
ÔÛ ñaây nhôø hieåu roõ
Ta bieát phaùp vi dieäu
Saàu vì con queùt saïch.

319. Con seõ ñi ngay ñeán
Thaønh phoá Mithìla!
Mong baäc Theá Toân aáy,
Giuùp con thoaùt moïi khoå,
Baø-la-moân thaáy Phaät,
Baäc giaûi thoaùt moïi khoå.

320. Baø-la-moân thaáy Phaät,
Baäc giaûi thoaùt voâ sanh
Baäc Maâu-ni, vöôït khoå
Thuyeát phaùp cho vò aáy.

321. Thuyeát khoå, khoå taäp khôûi,
Vöôït qua söï ñau khoå,
Thuyeát Thaùnh ñaïo taùm ngaønh,
Con ñöôøng laéng dòu khoå.

322. ÔÛ ñaây, hieåu Dieäu phaùp,
Hoan hyû choïn xuaát gia,
Sujaøta ba ñeâm,
Chöùng ñaït ñöôïc Ba minh.

323. Haõy ñi, ngöôøi ñaùnh xe,
Ñaùnh xe naøy veà nhaø,
Chöùc nöõ Baø-la-moân,
Ñöôïc söùc khoûe, khoâng beänh,
Vaø noùi vò Phaïm chí
Nay ñaõ xuaát gia roài,
Sujaøta ba ñeâm,
Chöùng ñaït ñöôïc Ba minh.

324. Ngöôøi ñaùnh xe laáy xe,
Cuøng vôùi ngaøn ñoàng tieàn,
Chöùc nöõ Baø-la-moân,
Ñöôïc söùc khoûe, khoâng beänh
Vaø noùi vò Phaïm chí,
Nay ñaõ xuaát gia roài,
Sujaøta ba ñeâm
Chöùng ñaït ñöôïc Ba minh.

325. Hôõi naøy ngöôøi ñaùnh xe,
Xe ngöïa, ngaøn tieàn naøy,
Khi nghe vò Phaïm chí
Ñaõ ñaït ñöôïc Ba minh,
Ta cho ngöôøi ñaày baùt
Caû xe vaø ngaøn tieàn.

326. Hôõi nöõ Baø-la-moân!
Haõy giöõ laïi cho ngöôøi,
Xe ngöïa vaø ngaøn tieàn,
Toâi seõ ñi xuaát gia,
Soáng thaân caän gaàn guõi
Baäc trí tueä toái thaéng.

327. Voi, traâu boø vaø ngöïa,
Chaâu baùu vaø voøng vaøng,
Nhöõng gì laøm gia taøi,
Trôû neân giaøu coù naøy,
Cha con ñaõ xuaát gia,
Ñaõ boû laïi taát caû....
Naøy con Sundarì,
Con thöøa töï gia ñình,
Haõy thoï höôûng taøi saûn,
Cuûa ñaïi gia ñình naøy,

328. Voi, traâu boø vaø ngöïa,
Chaâu baùu vaø voøng vaøng,
Nhöõng gì laøm gia taøi,
Trôû neân caùm doã naøng;
Saàu khoå vì ñöùa con,
Cha con ñaõ xuaát gia,
Ñaõ töø boû taát caû
Gia saûn söï nghieäp naøy,
Con nay seõ xuaát gia,
Saàu khoå vì anh con

329. Hôõi naøy Sundarì
Neáu ñaáy öôùc nguyeän con,
Mong raèng taâm tö aáy,
Ñöôïc thaønh töïu vieân maõn;
Nuoâi soáng baèng ñoà aên,
Tích luõy nhôø khaát thöïc,
Y aùo ñöôïc taùc thaønh,
Vôùi mieáng vaûi löôïm laët,
Nhöõng neáp soáng nhö vaäy,
Ñöôïc thaønh töïu vieân maõn,
Khieán laäu hoaëc ñoaïn taän,
Trong theá giôùi ñôøi sau.

330. Kính thöa Tröôûng laõo Ni,
Con ñaõ hoïc, tu taäp,
Thieân nhaõn ñöôïc thanh tònh,
Con bieát caùc ñôøi tröôùc,
Taïi choã con ñöôïc soáng,
Tröôùc kia nhö theá naøo.

331. Nhôø Ni sö, con ñöôïc
OÂi, baïn laønh cuûa con!
Baäc saùng choùi toát ñeïp,
Trong chuùng Tröôûng laõo Ni!
Ba minh ñaõ chöùng ñaït,
Lôøi Phaät daïy, laøm xong.

332. Ni sö haõy cho pheùp
Con ñi ñeán Xaù Veä!
Con seõ roáng vang leân,
Tieáng roáng con sö töû!
Tröôùc maët baäc Giaùc ngoä,
Phaät-ñaø, baäc toái thöôïng.

333. Hôõi naøy Sundarì,
Naøng thaáy baäc Ñaïo Sö,
Maøu da, saéc maøu vaøng,
Nhö vaøng roøng saùng choùi!
Baäc Chaùnh Ñaúng, Chaùnh giaùc,
Khoâng ñieàu gì sôï haõi,
Baäc ñaõ ñieàu phuïc ñöôïc,
Keû chöa ñöôïc ñieàu phuïc.

334. Ñang ñi ñeán tröôùc Ngaøi,
Ngaøi thaáy Sundarì!
Ly tham khoâng heä luïy,
Giaûi thoaùt, khoâng sanh y,
Ñaõ laøm vieäc phaûi laøm,
Khoâng coøn caùc laäu hoaëc.

335.Töø thaønh Ba-la-naïi!
Con ñaõ böôùc ra ñi!
Con ñeán baäc Ñaïi huøng.
Con laø Sundarì,
Con chính ñeä töû Ngaøi!
Con ñaûnh leã chaân Ngaøi.

336. Ngaøi laø baäc Giaùc ngoä!
Ngaøi laø baäc Ñaïo Sö!
Con laø con gaùi Ngaøi
OÂi baäc Baø-la-moân!
Con sanh töø mieäng Ngaøi!
Ñaõ laøm vieäc phaûi laøm,
Khoâng coøn coù laäu hoaëc,
Con laø Sundarì

337. Hieàn nöõ, Ta möøng con
Ñöôøng coøn laïi, khoâng xa!
Nhö vaäy, baäc Töï ñieàu,
Ñaûnh leã chaân Ñaïo Sö!
Baäc ly tham, ly heä,
Khoâng heä luïy troùi buoäc,
Ñaõ laøm vieäc phaûi laøm,
Khoâng coøn caùc laäu hoaëc.

(LXX) Subhaø, Con Ngöôøi Thôï Vaøng (Therì. 156)

Trong thôøi ñöùc Phaät hieän taïi, naøng sanh ôû Raøjagaha (Vöông Xaù), con gaùi moät ngöôøi thôï vaøng. Vì naøng raát ñeïp, neân ñöôïc goïi laø Subhaø. Khi naøng ñeán tuoåi tröôûng thaønh, khi ñöùc Phaät coøn ôû taïi Raøjagaha, naøng ñeán yeát kieán Ngaøi, khôûi loøng tin töôûng, ñaûnh leã ngaøi roài ngoài xuoáng moät beân. Baäc Ñaïo Sö bieát ñöôïc caên cô taâm tö thuaàn thuïc cuûa naøng, tuøy theo yù nguyeän cuûa naøng, Ngaøi thuyeát phaùp cho naøng veà ly Boán söï thaät vaø naøng chöùng ñöôïc quaû Döï löu. Veà sau, naøng nhaän thaáy söï khoù khaên soáng trong gia ñình, xin xuaát gia döôùi söï höôùng daãn cuûa baø Mahaøpajaøpati Gotamì, höôùng taâm ñeán con ñöôøng sieâu thoaùt. Thænh thoaûng, caùc baø con cuûa naøng môøi naøng trôû laïi vôùi ñôøi, noùi leân söï haáp daãn cuûa ñôøi. Moät hoâm naøng thuyeát phaùp cho baø con cuûa naøng, noùi leân nhöõng nguy hieåm cuûa ñôøi soáng cö só, vaø ôû ñôøi thuyeát phaùp cho hoï vôùi hai möôi boán baøi keä nhö sau vaø chöõa cho hoï thoaùt khoûi beänh tham voïng. Roài naøng phaùt trieån thieàn quaùn, goät saïch caùc caên cuoái cuøng naøng chöùng ñöôïc quaû A-la-haùn. Khi ñaõ chöùng quaû A-la-haùn, naøng noùi nhö sau:

338. Ta tröôùc maëc aùo traéng,
Ñöôïc nghe giaûng Chaùnh phaùp,
Do ta khoâng phoùng daät,
Chöùng tri ñöôïc chaân lyù.

339. Nhôø vaäy ñoái moïi duïc,
Khoâng coøn tham muoán lôùn,
Thaáy sôï haõi thaân kieán,
Ta mong muoán vieãn ly.

340. Ta boû chuùng baø con,
Boû lao coâng, noâ tyø,
Laøng ruoäng ñaát phì nhieâu,
Khieán ngöôøi thích haân hoan,
Töø boû, ta xuaát gia,
Gia saûn ñaâu coù ít.

341. Nhôø dieäu phaùp kheùo thuyeát,
Ra ñi, vôùi loøng tin,
Ta khoâng theå hy caàu
Vaät gì thuaän gia saûn
Vaøng baïc ta ñaõ boû,
Sao laïi ñi ñeán chuùng?

342. Vaøng baïc khoâng giaùc ngoä,
Khoâng laøm ngöôøi an tònh,
Khoâng hôïp haïnh Sa-moân,
Khoâng phaûi taøi saûn thaùnh.

343. Chính vaøng hay baïc naøy
Laøm tham aùi, ñaém say,
Laøm con ngöôøi ngu si,
Laøm taêng tröôûng buïi traàn,
Nguy hieåm nhieàu öu naõo,
Ñaây, khoâng gì tröôøng cöûu.

344. Ñaây, loaøi Ngöôøi tham ñaém,
Phoùng daät, taâm ueá nhieãm,
Choáng ñoái thuø ñòch nhau
Roäng ñöôøng ñaáu tranh nhau.

345. Gieát haïi, troùi, tra taán,
Hao taøi saàu, öu tö
Nhöõng ai chìm trong duïc,
Gaëp phaûi nhieàu tai hoïa.

346. Vì sao baø con ta
Gioáng nhö keû thuø ta,
Laïi troùi buoäc ta vaøo,
Trong voøng caùc duïc laïc,
Haõy bieát ta xuaát gia,
Vì thaáy duïc ñaùng sôï.

347. Baïc, vaøng khoâng coù theå 
Ñoaïn ñöôïc caùc laäu hoaëc,
Caùc duïc laø thuø ñòch,
Saùt nhaân, chuyeân gieát haïi,
Chuùng laø keû oaùn thuø,
Laø muõi teân, daây troùi.

348. Vì sao baø con ta
Gioáng nhö keû thuø ta,
Laïi troùi buoäc ta vaøo
Trong voøng caùc duïc laïc,
Haõy bieát ta xuaát gia,
Caïo toùc ñaép ñaïi y.

349. Nuoâi soáng baèng ñoà aên,
Tích luõy nhôø khaát thöïc,
Y aùo ñöôïc taùc thaønh
Vôùi mieáng vaûi löôïm laët
Soáng vaäy, thích hôïp ta,
Cô baûn, soáng khoâng nhaø.

350. Duïc ñaïi só töø boû
Duïc loaøi Trôøi, loaøi Ngöôøi,
Truù an oån, giaûi thoaùt
Khoâng dao ñoäng an laïc.

351. Chôù ñeå ta ñeán duïc,
Trong duïc, khoâng an toaøn,
Duïc, thuø ñòch saùt nhaân
Gaây khoå, duï ñoáng löûa.

352. Ñöôøng hieåm, ñaày sôï haõi,
Ñaày khoå hoaïn, gai goùc,
Tham aùi ñöôøng gaäp gheành,
Hoang si meâ roäng lôùn.

353. Tai hoïa ñaày haõi huøng,
Caùc duïc duï ñaàu raén,
Keû ngu thích thuù duïc,
Keû muø loøa phaøm phu.

354. Chuùng sanh chìm buøn ñuïc,
Nhöõng keû khoâng thaáy ñôøi,
Hoï khoâng coù roõ bieát,
Söï chaám döùt sanh töû.

355. Loaøi Ngöôøi vì nhaân duïc,
Con ñöôøng ñeán aùc thuù, 
Phaàn nhieàu ñi ñöôøng aáy,
Khieán töï ngaõ beänh hoaïn.

356. Nhö vaäy duïc sanh thuø,
Nung naáu, laøm ueá nhieãm,
Duïc thuoäc veà theå vaät,
Troùi ngöôøi vaøo töû vong.

357. Duïc laøm cho dieân cuoàng,
Loaïn ngoân taâm thaùc loaïn,
Laøm ueá nhieãm chuùng sanh,
Saép rôi baãy AÙc ma.

358. Duïc nguy hieåm khoâng cuøng,
Nhieàu khoå, thuoác ñoäc lôùn,
Ngoït ít, taïo ñaáu tranh,
Heùo taøn ngaøy töôi saùng.

359. Ta quyeát ñònh nhö vaäy,
Khoâng trôû lui duïc nhaân,
Taùc thaønh ñieàu baát haïnh,
Luoân vui höôûng Nieát-baøn.

360. Quyeát ñaáu tranh vôùi duïc,
Chôø ñôïi, maùt, laéng dòu,
Seõ soáng khoâng phoùng daät,
Ñoaïn dieät kieát söû duïc.

361. Ta ñi theo ñöôøng aáy
Ñöôøng ñaïi só ñi qua,
Khoâng saàu, khoâng caáu ueá,
An oån, thaúng, Taùm ngaønh.

362. Haõy xem Subhaø naøy,
An truù treân Chaùnh phaùp,
Con gaùi moät thôï vaøng,
Ñaït ñöôïc khoâng tham duïc,
Ngoài haønh trì thieàn ñònh,
ÔÛ döôùi moät goác caây.

363. Hoâm nay, ngaøy moàng taùm
Töø khi naøng xuaát gia,
Vôùi loøng ñaày tin töôûng,
Saùng choùi chaân Dieäu phaùp,
Up-pa-la-van-na,
Huaán luyeän giaûng daïy naøng,
Naøng chöùng ñöôïc Ba minh,
Vöôït qua ñöôïc thaàn cheát.

364. Naøng töï mình giaûi thoaùt,
Khoâng coøn coù nôï naàn.
Laø vò Tyû-kheo-ni,
Caùc caên ñöôïc tu taäp,
Ly heä moïi khoå aùch,
Vieäc caàn laøm laøm xong,
Ñoái vôùi caùc laäu hoaëc,
Naøng ñoaïn dieät hoaøn toaøn.

365. Sakka ñeán vôùi naøng,
Cuøng vôùi chuùng chö Thieân,
Vôùi thaàn thoâng dieäu duïng,
Chuùng ñaûnh leã Subhaø,
Naøng chæ laø con gaùi,
Con moät ngöôøi thôï vaøng,
Nhöng nay laø hoäi chuû,
Cuûa moïi loaøi chuùng sanh.