Ananda:

405. Xuaát gia, toâi taùn thaùn,
Nhö Phaùp nhaõn xuaát gia,
Sau khi Ngaøi quaùn saùt,
Chaáp thuaän haïnh xuaát gia.

406.Troùi buoäc, soáng gia ñình,
Tuï hoäi moïi buïi ñôøi,
Phoùng khoaùng, ñôøi xuaát gia,
Thaáy vaäy neân xuaát gia.

407. Sau khi Ngaøi xuaát gia,
Thaân aùc nghieäp Ngaøi traùnh,
Töø boû lôøi noùi aùc,
Maïng soáng Ngaøi thanh tònh.

408. Phaät ñi ñeán Vöông Xaù,
Ñeán choã nuùi bao vaây,
Taïi nöôùc Ma-kieät-ñaø,
Ngaøi soáng haïnh khaát só,
Mang theo thaät ñaày ñuû,
Caùc töôùng toát quang minh.

409. Bình Sa vöông thaáy Ngaøi,
Ñöùng treân saân laàu thöôïng,
Thaáy ñaày ñuû töôùng toát,
Beøn noùi leân lôøi naøy:

410. Caùc OÂng haõy chaêm soùc
Ngöôøi ñeïp, lôùn, thanh tònh,
Thaønh töïu vôùi haïnh ñöùc,
Chæ nhìn vöøa moät taàm.

411. Maét nhìn xuoáng, chaùnh nieäm,
Gia ñình khoâng haï tieän,
Haõy cho söù giaû theo,
Tyû-kheo seõ ñi ñaâu?

412. Ñöôïc sai, söù giaû aáy
Ñi theo sau löng Ngaøi,
Tyû-kheo seõ ñi ñaâu?
Truù xöù seõ choã naøo?

413. Khaát thöïc, töøng nhaø moät,
Caên hoä trì cheá ngöï,
Bình baùt ñöôïc mau ñaày,
Tænh giaùc vaø chaùnh nieäm.

414. Sau khi ñi khaát thöïc,
aå só ra khoûi thaønh,
Leo leân Pandava,
Seõ truù xöù taïi ñaáy.

415. Thaáy vò aáy ñeán choã,
Caùc söù giaû ngoài chôø,
Coøn moät vò ñi veà,
Keå laïi chuyeän vua hay.

416. Ñaïi vöông, Tyû-kheo aáy,
Phía ñoâng Pandava,
Ngoài nhö coïp, boø chuùa,
Nhö sö töû trong hang.

417. Nghe söù giaû, ñöùc vua
Vôùi coã xe thuø thaéng,
Voäi vaøng ra khoûi thaønh,
Ñi ñeán Pandava.

418. Ñi ñöôïc, vua ñi xe,
Roài xuoáng xe ñi boä,
Ñöùc vua tieán laïi gaàn,
Vaø vaøo choã Ngaøi ôû.

419. Ngoài xuoáng, vua noùi leân
Lôøi hoûi thaêm chaøo ñoùn,
Lôøi leõ chaøo ñoùn xong,
Vua noùi leân nghóa naøy.

420. Ngöôøi thanh nieân tuoåi treû,
Ngaây thô, böôùc vaøo ñôøi,
Ñeïp cao ñöôïc ñaày ñuû,
Thieän sanh doøng Saùt-ly.

421. Trang hoaøng binh ñoäi nguõ,
Tröôùc maét caû binh ñoaøn,
Taøi saûn ta cho Ngöôøi,
Haõy höôûng vaø traû lôøi
Veà vaán ñeà thoï sanh.

422. Treân söôøn nuùi Tuyeát sôn,
Soáng daân toäc ñoaïn tröïc,
Taøi saûn nghò löïc ñuû,
ÔÛ xöù Kosala.

423. Doøng hoï thuoäc maët trôøi,
Sanh toäc laø Thích-ca,
Töø boû gia toäc aáy,
Thöa vua, Ta xuaát gia,
Ta khoâng coù tha thieát,
Ñoái vôùi caùc loaïi duïc.

424. Thaáy nguy hieåm trong duïc,
Boû chuùng, laø an oån,
Ta seõ ñi, tinh taán,
Y Ù Ta, ñöôïc hoan hyû.

Theá Toân:

425. Beân soâng Ni-lieân-thuyeàn,
Ta tinh caàn tinh taán,
Coá gaéng, Ta thieàn ñònh,
Ñaït an oån khoå aùch.

426. AÙc ma ñeán gaàn Ta,
Noùi leân lôøi töø maãn,
OÂng oám khoâng dung saéc,
OÂng ñaõ gaàn cheát roài.

427. Caû ngaøn phaàn, OÂng cheát,
Chæ moät phaàn coøn soáng,
Haõy soáng, soáng toát hôn,
Seõ laøm caùc coâng ñöùc.

428. Nhö OÂng soáng Phaïm haïnh,
Haõy ñoát löûa teá töï,
Haõy chaát chöùa coâng ñöùc,
OÂng tinh taán laøm gì?

429. Khoù thay, ñöôøng tinh taán,
Khoù laøm, khoù ñaït ñöôïc.
AÙc ma ñöùng gaàn Phaät,
Noùi leân nhöõng keä naøy.

430. Theá Toân ñaõ ñaùp laïi
Lôøi AÙc ma nhö sau:
Baø con aùc phoùng daät,
Ngöôi ñeán ñaây laøm gì?

431. Vôùi coâng ñöùc nhoû beù,
Ta ñaâu coù caàn ñeán?
Vôùi ai caàn coâng ñöùc,
AÙc ma ñaùng noùi chuùng.

432. Ñaây coù tín, tinh taán,
Vaø Ta coù trí tueä,
Nhö vaäy, Ta tinh taán,
Sao Ngöôi hoûi Ta soáng?

433. Gioù naøy laøm khoâ caïn,
Cho ñeán caùc doøng soâng,
Laøm sao khoâ caïn maùu,
Khi Ta soáng tinh taán?

434. Daàu maùu coù khoâ caïn,
Maät, ñaøm Ta khoâ caïn,
Daàu thòt coù huûy hoaïi,
Taâm Ta caøng tònh tín,
Ta laïi caøng vöõng truù,
Nieäm, tueä vaø thieàn ñònh.

435. Do Ta soáng nhö vaäy,
Ñaït ñöôïc thoï toái thöôïng,
Taâm khoâng caàu caùc duïc,
Nhìn chuùng sanh thanh tònh.

436. Duïc, ñoäi quaân thöù nhaát.
Thöù hai, goïi baát laïc,
Thöù ba, ñoùi vaø khaùt,
Thöù tö, goïi tham aùi.

437. Naêm, hoân traàm thuïy mieân,
Thöù saùu, goïi sôï haõi,
Thöù baûy, goïi nghi ngôø,
Taùm, deøm pha ngoan coá.

438. Lôïi, danh vaø cung kính,
Danh voïng ñöôïc taø vaïy,
Ai töï ñeà cao mình,
Huûy baùng caùc ngöôøi khaùc.

439. OÂi, naøy Na-mu-ci,
Ñaây laø quaân ñoäi Ngöôi,
Ñaây quaân ñoäi chieán traän,
Cuûa doøng hoï Kanhaø,
Keû nhaùt, khoâng thaéng Ngöôi,
Ai thaéng Ngöôi, ñöôïc laïc.

440. Ta mang coû munja,
Vöõng thay, ñaây ñôøi soáng,
Thaø Ta cheát chieán traän,
Toát hôn, soáng thaát baïi.

441. Bò thaáy ñaém ôû ñaây,
Soá Sa-moân, Phaïm chí,
Khoâng bieát ñöôïc con ñöôøng,
Baäc giôùi ñöùc thöôøng ñi.

442. Thaáy khaép quaân ñoäi daøn,
AÙc ma treân löng voi,
Ta böôùc vaøo chieán traän,
Khoâng ñeå ai chieám ñoaït.

443. Ñoäi nguõ quaân nhaø Ngöôi,
Ñôøi naøy vaø chö Thieân,
Khoâng moät ai thaéng noåi,
Ta ñeán Ngöôi vôùi tueä,
Nhö hoøn ñaù daäp naùt,
Chieác baùt chöa nung chín.

444. Nhieáp phuïc ñöôïc taâm tö,
Kheùo an truù chaùnh nieäm,
Ta seõ ñi boä haønh,
Nöôùc naøy qua nöôùc khaùc,
Ñeå huaán luyeän roäng raõi,
Cho nhöõng ngöôøi ñeä töû.

445. Khoâng phoùng daät, tinh caàn,
Hoï haønh lôøi Ta daïy,
Daàu Ngöôi khoâng muoán vaäy,
Hoï vaãn seõ ñi tôùi,
Choã naøo hoï ñi tôùi,
Choã aáy khoâng saàu muoän.

446. Baûy naêm, ta böôùc theo,
Chaân theo chaân Theá Toân,
Khoâng tìm ñöôïc loãi laàm,
Nôi Theá Toân chaùnh nieäm.

447. Nhö quaï bay xung quanh,
Hoøn ñaù nhö ñoáng môõ,
Coù theå coù gì meàm?
Coù theå coù gì ngoït?

448. Khoâng tìm ñöôïc gì ngoït,
Quaï töø ñoù bay ñi,
Nhö quaï moå hoøn ñaù,
Ta boû Gotama.

449. Bò saàu muoän chi phoái,
Caây ñaøn rôi khoûi naùch,
Keû Daï-xoa aùc yù,
Taïi ñaáy lieàn bieán maát.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana... Theá Toân noùi nhö sau:

- Thaønh töïu boán chi phaàn, naøy caùc Tyû-kheo, lôøi noùi ñöôïc kheùo noùi, khoâng phaûi vuïng noùi, khoâng coù loãi laàm, khoâng bò ngöôøi trí quôû traùch. Theá naøo laø boán? ÔÛ ñaây, naøy caùc Tyû-kheo, Tyû-kheo chæ noùi lôøi kheùo noùi, khoâng noùi lôøi vuïng noùi; chæ noùi lôøi ñuùng phaùp, khoâng noùi lôøi phi phaùp; chæ noùi lôøi khaû aùi, khoâng noùi lôøi phi khaû aùi; chæ noùi lôøi ñuùng söï thaät, khoâng noùi lôøi khoâng ñuùng söï thaät. Thaønh töïu vôùi boán chi phaàn naøy, naøy caùc Tyû-kheo, lôøi noùi laø ñöôïc kheùo noùi khoâng phaûi vuïng noùi, khoâng coù loãi laàm, khoâng bò ngöôøi trí quôû traùch.

Theá Toân thuyeát nhö vaäy. Thieän Theä thuyeát nhö vaäy xong baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm nhö sau:

450. Baäc Thieän nhaân noùi leân,
Lôøi kheùo noùi toái thöôïng,
Thöù hai, noùi ñuùng phaùp,
Thöù ba, noùi khaû aùi
Khoâng noùi phi khaû aùi,
Thöù tö, noùi chaân thaät
Khoâng noùi khoâng chaân thaät.

- Y Ù nghó naøy ñeán vôùi con, baïch Thieän Theä.

- Haõy noùi leân yù kieán aáy, naøy Vangìsa!.

Roài Toân giaû Vangìsa, tröôùc maët Theá Toân, noùi leân lôøi taùn thaùn vôùi nhöõng baøi keä thích öùng:

Vangìsa:

451. Haõy noùi leân lôøi noùi,
Khoâng thieâu ñoát töï ngaõ,
Khoâng laøm haïi ngöôøi khaùc,
Lôøi noùi aáy kheùo noùi.

452. Haõy noùi lôøi khaû aùi,
Noùi lôøi khieán hoan hyû,
Khoâng mang theo aùc haïi,
Khieán ngöôøi khaùc öa thích.

453. Chaân thaät, lôøi baát töû,
Ñaây thöôøng phaùp laø vaäy,
Hoï noùi, baäc Thieän nhaân,
An truù treân chaân thaät,
Treân muïc ñích, treân phaùp.

454. Lôøi gì ñöùc Phaät noùi,
An oån, ñaït Nieát-baøn,
Ñoaïn taän caùc khoå ñau,
Ñaáy lôøi noùi toái thöôïng.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû phía daân chuùng Kosala, treân bôø soâng Sundarikaø. Luùc baáy giôø, Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja ñoát löûa thieâng treân bôø soâng Sundarikaø vaø ñang cöû haønh caùc teá leã löûa. Roài Baø-la-moân Sundarikabhaøradavaøja, sau khi ñoát löûa thieâng, sau khi cöû haønh caùc leã teá löûa, töø choã ngoài ñöùng daäy vaø ngoù xung quanh boán phöông nghó raèng: "Ai coù theå aên ñoà aên coøn laïi cuûa leã teá töï naøy?". 

Roài Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja thaáy Theá Toân ngoài döôùi moät goác caây, khoâng bao xa, ñaàu che truøm laïi; thaáy vaäy, tay traùi caàm ñoà teá töï coøn laïi, tay maët caàm caùi bình nöôùc, ñi ñeán Theá Toân. Theá Toân nghe tieáng chaân cuûa Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja lieàn môû ñaàu ra. Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja nghó raèng: "Ñaàu troïc laø vò naøy. Moät keû ñaàu troïc laø vò naøy", vaø muoán ñi trôû laïi. Roài Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja suy nghó: "ÔÛ ñaây, cuõng coù moät soá Baø-la-moân troïc ñaàu. Vaäy ta haõy ñi ñeán vò naøy vaø hoûi veà thoï sanh". Roài Baø-la-moân Sundaikabhaøradvaøja ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, noùi vôùi Theá Toân:

- Thoï sanh cuûa Toân giaû laø theá naøo?

Roài Theá Toân noùi vôùi Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja nhöõng baøi keä:

Theá Toân:

455. Ta khoâng phaûi Phaïm chí,
Cuõng khoâng phaûi con vua,
Cuõng khoâng phaûi buoân baùn,
Khoâng phaûi laø ai heát,
Do lieãu tri giai caáp,
Cuûa caùc haøng phaøm phu,
Ta keû trí ôû ñôøi,
Boä haønh, khoâng sôû höõu.

456. Mang aùo Taêng-giaø-leâ,
Ta soáng, khoâng gia ñình,
Vôùi toùc ñöôïc caïo saïch,
Töï ngaõ ñöôïc an tònh,
ÔÛ ñôøi Ta khoâng nhieãm,
Vôùi caùc thieáu nieân naøo,
Khoâng xöùng ñaùng, OÂng hoûi,
Hoûi Ta veà thoï sanh.

457. Thaät söï, thöa Toân giaû,
Caùc vò Baø-la-moân
Thöôøng hoûi Baø-la-moân,
Coù phaûi ngöôøi Phaïm chí?

Neáu OÂng noùi leân raèng:
OÂng laø Baø-la-moân,
Vaø neáu OÂng hoûi Ta
Khoâng phaûi Baø-la-moân,
Vaäy Ta seõ hoûi OÂng
Veà Saøvitti naøy,
Goàm coù möôøi hai caâu,
Vaø hai möôi boán chöõ.

458. Do y töïa vaøo gì,
Caùc aån só, loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-lî, Phaïm chí,
Ñaõ toå chöùc teá ñaøn,
Cho caùc haøng chö Thieân,
Roäng raõi trong ñôøi naøy?

Vò naøo ñaït cöùu caùnh,
Vò naøo hieåu Veä-ñaø,
Trong leã teá ñaøn naøy,
Thoï höôûng ñoà cuùng döôøng,
Ta tuyeân boá, noùi raèng
Leã aáy ñöôïc taêng thònh.

459. Chaéc chaén teá ñaøn aáy,
Cuùng döôøng ñöôïc taêng thònh.
Vì chuùng ta thaáy ñöôïc,
Vò am hieåu Veä-ñaø,
Neáu chuùng ta khoâng thaáy,
Ñöôïc moät ngöoøi nhö OÂng,
Moät ngöôøi khaùc thoï höôûng
Ñoà cuùng döôøng teá ñaøn.

460. Vì OÂng, naøy Phaïm chí,
Ñeán Ta vì caàn thieát,
Vôùi muïc ñích roõ raøng,
Vaäy nay Ta hoûi OÂng,
OÂng coù theå tìm ñöôïc
Moät baäc trí ôû ñaây,
An tònh, khoâng saân haän,
Khoâng khoå, khoâng taàm caàu?

461. Toâi vui trong teá ñaøn,
Toân giaû Gotama,
Toâi tha thieát ao öôùc,
Ñöôïc cuùng döôøng teá ñaøn,
Nhöng toâi khoâng ñöôïc bieát,
Toân giaû haõy daïy toâi!
Haõy noùi leân cho toâi,
Choã cuùng döôøng taêng thònh.

Vaäy naøy Baø-la-moân,
Haõy laéng tai maø nghe,
Ta nay seõ vì OÂng,
Tuyeân thuyeát phaùp vi dieäu.

462. Chôù hoûi veà thoï sanh,
Haõy hoûi veà haïnh ñöùc,
Thaät vaäy, töø cuûi goã,
Moät ngoïn löûa ñöôïc sanh,
Töø gia ñình thaáp keùm,
Baäc aån só, coù trí,
Ñöôïc huaán luyeän thuaàn thuïc,
Ñöôïc xaáu hoå cheá ngöï.

463. Ñöôïc chaân thaät huaán luyeän,
Ñöôïc nhieáp phuïc cheá ngöï,
Baäc ñaït ñeán hieåu bieát,
Phaïm haïnh ñöôïc vieân thaønh,
Haõy ñuùng thôøi cuùng döôøng,
Ñoà cuùng döôøng vò aáy.
Vaäy vò Phaïm chí naøo
Muoán nguyeän caàu coâng ñöùc,
Haõy toå chöùc teá ñaøn,
Vôùi cuùng döôøng nhö vaäy.

464. Nhöõng vò naøo, boû duïc,
Du haønh, khoâng gia ñình,
Kheùo cheá ngöï nhieáp phuïc,
Nhö con thoi tröïc chæ.
Ñuùng thôøi ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï,
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy,
Haõy toå chöùc teá ñaøn,
Vôùi cuùng döôøng nhö vaäy.

465. Nhöõng vò ñaõ ly tham,
Caùc caên kheùo ñònh tónh,
Nhö traêng ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoûi nanh vuoát Raøhu,
Haõy ñuùng thôøi cuùng döôøng,
Ñoà cuùng döôøng vò aáy,
Vaäy vò Phaïm haïnh naøo,
Muoán nguyeän caàu coâng ñöùc,
Haõy toå chöùc teá ñaøn,
Vôùi cuùng döôøng nhö vaäy.

466. Khoâng tham dính vaät gì,
Hoï du haønh ôû ñôøi,
Luoân luoân giöõ chaùnh nieäm,
Töø boû ngaõ sôû kieán,
Haõy ñuùng thôøi cuùng döôøng,
Ñoà cuùng döôøng vò aáy.
Vaäy vò Phaïm chí naøo,
Muoán caàu nguyeän coâng ñöùc,
Haõy toå chöùc teá ñaøn,
Vôùi cuùng döôøng nhö vaäy.

467. Ai töø boû caùc duïc,
Töï nhieáp phuïc, du haønh.
Ai bieát söï chaám döùt,
Cuûa sanh vaø söï cheát,
Tòch tònh vaø maùt laïnh.
Maùt laïnh nhö nöôùc hoà.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

468. Bình ñaúng keû bình ñaúng,
Xa laùnh khoâng bình ñaúng,
Nhö Lai chöùng ñaït ñöôïc,
Trí tueä khoâng giôùi haïn,
Khoâng bò dính, ueá nhieãm,
Ñôøi naøy hay ñôøi sau.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

469. Trong ai khoâng man traù,
Khoâng soáng vôùi kieâu maïn,
Ai khoâng coù tham duïc,
Khoâng cuûa ta, khoâng caàu,
Phaån noä ñöôïc ñoaïn tröø,
Töï ngaõ thaät tòch tònh,
Vò Baø-la-moân aáy,
Caáu ueá, saàu muoän ñoaïn,
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

470. Ai ñoaïn dieät hoaøn toaøn
Moïi truù xöù cuûa yù,
Khoâng coøn coù naém giöõ,
Söï vaät gì ôû ñôøi,
Khoâng coøn coù chaáp thuû,
Ñôøi naøy hay ñôøi sau.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

471. Taâm ai thaät ñònh tính,
Vöôït khoûi ñöôïc boäc löu,
Roõ bieát ñöôïc Chaùnh phaùp,
Vôùi tri kieán toái thöôïng,
Laäu hoaëc ñöôïc ñoaïn tröø,
Mang thaân naøy toái haäu.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

472. Vôùi ai, caùc höõu laäu,
Vaø lôøi noùi thoâ aùc,
Ñöôïc ñoaïn taän chaám döùt,
Khoâng coøn coù toàn taïi,
Vò aáy ñaït hieåu bieát,
Giaûi thoaùt moïi khía caïnh.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

473. Giöõa nhöõng ngöôøi nhieãm tröôùc,
Vò aáy khoâng nhieãm tröôùc,
Giöõa chuùng sanh kieâu maïn,
Vò aáy khoâng kieâu maïn,
Lieãu tri ñöôïc ñau khoå,
Keå caû ruoäng vaø ñaát.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

474. Khoâng döïa vaøo öôùc voïng,
Vò aáy thaáy vieãn ly,
Vöôït qua söï hieåu bieát,
Cuøng tri kieán ngöôøi khaùc,
Ñoái vôùi moïi sôû duyeân,
Vò aáy ñeàu khoâng coù,
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

475. Vò aáy chöùng tri ñöôïc
Caùc phaùp gaàn hay xa,
Ñöôïc ñoaïn tröø, chaám döùt,
Khoâng coøn coù hieän höõu,
An tònh, khoâng chaáp thuû,
Ñöôïc hoaøn toaøn giaûi thoaùt
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

476. Thaáy ñöôïc söï ñoaïn taän,
Sanh dieät caùc kieát söû,
Tröø ñöôïc ñöôøng tham duïc,
Khoâng coøn laïi dö taøn.
Thanh tònh, khoâng loãi laàm,
Khoâng caáu ueá, khoâng nhieãm.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

477. Ai khoâng thaáy töï ngaõ,
Vôùi töï ngaõ cuûa mình,
Ñònh taâm vaø chaùnh tröïc,
Kieân trì khoâng dao ñoäng,
Vò aáy khoâng coù duïc,
Khoâng cöùng coûi, phaân vaân.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

478. Vôùi ai khoâng coøn nöõa,
Nguyeân nhaân cuûa si meâ,
Bieát roõ vaø thaáy roõ,
Ñoái vôùi heát thaûy phaùp,
Vaø mang naëng thaân naøy,
Thaân naøy thaân cuoái cuøng.
Chöùng ñaït Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Voâ thöôïng an oån xöù,
Ñaït cho ñeán nhö vaäy,
Baäc Daï-xoa thanh tònh.
Nhö Lai thaät xöùng ñaùng,
Ñoà cuùng döôøng teá töï.

479. Ñaây ñoà con cuùng döôøng,
Ñoà cuùng döôøng chaân thaät,
Con ñaõ tìm thaáy ñöôïc,
Baäc trí ñöùc nhö vaäy,
Phaïm thieân haõy chöùng giaùm,
Theá Toân haõy chaáp nhaän,
Theá Toân haõy thoï höôûng,
Ñoà cuùng döôøng cuûa con.

480. Ta khoâng coù thoï duïng
Ñoà aên töø keä tuïng,
Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ñaây khoâng phaûi laø phaùp,
Cuûa nhöõng ngöôøi coù trí,
Chö Phaät ñeàu töø boû,
Ca haùt caùc baøi keä,
Choã naøo phaùp an truù,
Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ñaáy chính laø truyeàn thoáng.

481. OÂng caàn phaûi cuùng döôøng,
Ñoà aên, ñoà uoáng khaùc,
Baäc Ñaïi só toaøn veïn,
Ñoaïn taän caùc laäu hoaëc,
Ñaõ ñoaïn taän trao hoái,
Khoâng coøn bò dao ñoäng,
Ngaøi chính laø thöûa ruoäng,
Cho ngöôøi caàu coâng ñöùc.

482. Theá Toân, con muoán bieát,
Ngöôøi coù tin nhö con,
Ai coù theå höôûng thoï,
Ñoà cuùng döôøng cuûa con,
Trong khi leã teá ñaøn,
Con phaûi tìm ñeán ai?
Lôøi Ngaøi daïy theá naøo,
Con seõ ñaït cho ñöôïc.

483. Vôùi ai, khoâng xoâng xaùo,
Vôùi ai, taâm khoâng ñoäng,
Giaûi thoaùt khoûi caùc duïc,
Vôùi ai boû hoân traàm,

484. Laõnh ñaïo keû bieân giôùi,
Thieän xaûo trong sanh töû,
aå só ñaày ñuû tueä,
Ñaõ ñeán leã teá ñaøn.

485. Nhieáp phuïc kieâu ngaïo xong,
Haõy chaép tay ñaûnh leã,
Cuùng döôøng ñoà aên uoáng,
Cuùng döôøng vaäy taêng tröôûng.

486. Ngaøi laø baäc Giaùc Ngoä,
Xöùng ñaùng ñöôïc cuùng döôøng,
Ngaøi laø ruoäng phöôùc ñöùc,
Voâ thöôïng, khoâng gì hôn,
Vò tieáp nhaän cuùng döôøng,
Xöùng ñaùng toaøn theá giôùi.
Boá thí cho Toân giaû,
Keát quaû thaät to lôùn.

- Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama! Thaät vi dieäu thay, Toân giaû Gotama! Thöa Toân giaû Gotama, nhö ngöôøi döïng ñöùng laïi nhöõng gì bò quaêng ngaõ xuoáng, hay phôi baøy ra nhöõng gì bò che kín, hay chæ ñöôøng cho keû laïc höôùng, hay ñem ñeøn saùng vaøo trong boùng toái ñeå nhöõng ai coù maët coù theå thaáy saéc. Cuõng vaäy, Chaùnh phaùp ñöôïc Toân giaû Gotama duøng nhieàu phöông tieän trình baøy giaûi thích. Con nay quy y Toân giaû Gotama, quy y Phaùp, quy y chuùng Tyû-kheo. Haõy cho con ñöôïc xuaát gia vôùi Toân giaû Gotama. Haõy cho con thoï ñaïi giôùi.

Vaø Baø-la-moân Sundarikabhaøradvaøja... trôû thaønh moät vò A-la-haùn.

(V) Kinh Maøgha (Sn 86)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, treân nuùi Gijjhakaøta. Roài thanh nieân Maøgha ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán, noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm, sau khi noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, thanh nieân Maøgha baïch Theá Toân:

- Thöa Toân giaû Gotama, con laø ngöôøi boá thí, laø thí chuû, roäng raõi, mong muoán ñöôïc yeâu caàu. Con taâm caàu taøi saûn ñuùng phaùp, sau khi taàm caàu taøi saûn ñuùng phaùp, vôùi nhöõng taøi saûn thaâu hoaïch ñuùng phaùp, taïo döïng ñuùng phaùp, con cho moät nguôøi, con cho hai ngöôøi, con cho ba ngöôøi, con cho boán ngöôøi, con cho naêm ngöôøi, con cho saùu ngöôøi, con cho baûy ngöôøi, con cho taùm ngöôøi, con cho chín ngöôøi, con cho möôøi ngöôøi, con cho hai möôi ngöôøi, con cho ba möôi ngöôøi, con cho boán möôi ngöôøi, con cho naêm möôi ngöôøi, con cho moät traêm ngöôøi, con cho nhieàu hôn nöõa. Thöa Toân giaû Gotama, con cho nhö vaäy, con boá thí nhö vaäy, con coù ñöôïc nhieàu phöoùc ñöùc khoâng?

- Naøy thanh nieân, Con cho nhö vaäy, Con boá thí nhö vaäy Con ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc. Naøy thanh nieân, ai laø ngöôøi boá thí, laø ngöôøi thí chuû roäng raõi, mong muoán ñöôïc yeâu caàu, ai taàm caàu taøi saûn ñuùng phaùp sau khi taàm caàu taøi saûn ñuùng phaùp, vôùi nhöõng taøi saûn thaâu hoaïch ñuùng phaùp, taïo döïng ñuùng phaùp, ngöoøi aáy cho moät ngöôøi... cho moät traêm ngöôøi, cho nhieàu hôn nöõa, ngöôøi aáy ñöôïc nhieàu coâng ñöùc.

Roài thanh nieân Maøgha noùi leân lôøi Theá Toân nhöõng baøi keä:

Thanh nieân Maøgha:

487. Thanh nieân Maøgha thöa:
Toân giaû Gotama,
Con hoûi baäc Hieàn hoøa,
Maëc caø sa khoâng nhaø,
Ai öa muoán ñöôïc caàu,
Laø thí chuû, gia chuû 
Mong muoán ñöôïc phöôùc ñöùc,
Boá thí, mong caàu phöôùc.
ÔÛ ñaây, thí ngöôøi khaùc,
Ñoà aên vaø ñoà uoáng,
Taïi ñaâu neân boá thí,
Ñeå ñoà cuùng ñöôïc tònh.

488. Theá Toân beøn traû lôøi:
Naøy thanh nieân Maøgha,
Ai öa muoán ñöôïc caàu,
Laø thí chuû, gia chuû,
Mong muoán ñöôïc phöôùc ñöùc,
Boá thí, mong caàu phöôùc,
ÔÛ ñaây, thí ngöôøi khaùc
Ñoà aên vaø ñoà uoáng,
Ngöôøi aáy caàn phaûi thí,
Ngöôøi xöùng ñaùng cuùng döôøng.

489. Thanh nieân Maøgha thöa:
Toân giaû Gotama,
Ai öa muoán ñöôïc caàu,
Laø thí chuû, gia chuû,
Mong muoán ñöôïc phöôùc ñöùc,
Boá thí, mong caàu phöôùc,
ÔÛ ñaây, thí ngöôøi khaùc
Ñoà aên vaø ñoà uoáng,
Theá Toân haõy noùi con
Neân cuùng döôøng cho ai?

490. Nhöõng ai soáng ôû ñôøi,
Thaät söï khoâng nhieãm tröôùc,
Hoaøn toaøn khoâng sôû höõu,
Töï ngaõ ñöôïc nhieáp phuïc,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

491. Nhöõng ai ñaõ chaët ñöùt,
Moïi kieát söû troùi buoäc,
Nhieáp phuïc ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoâng dao ñoäng, mong caàu.
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

492. Nhöõng ai ñaõ giaûi thoaùt
Moïi kieát söû troùi buoäc,
Nhieáp phuïc ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoâng khoå, khoâng mong caàu,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

493. Vò naøo ñaõ ñoaïn taän,
Tham, saân vaø caû si,
Caùc laäu hoaëc ñaõ ñoaïn,
Phaïm haïnh ñaõ thaønh töïu,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

494. Ai soáng khoâng man traù,
Vaø khoâng coù kieâu maïn,
Nhöõng vò soáng khoâng tham,
Khoâng ngaõ sôû, khoâng caàu,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

495. Nhöõng ai ñoái vôùi ai,
Khoâng rôi vaøo heä luïy,
Vöôït khoûi ñöôïc boäc löu,
Du haønh khoâng ngaõ sôû,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï,
Vò Phaïm chí caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

496. Vôùi ai khoâng tham aùi,
Moät vaät gì ôû ñôøi,
Khoâng aùi höõu, phi höõu,
Ñôøi naøy hay ñôøi sau,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

497. Nhöõng ai töø boû duïc,
Soáng khoâng coù gia ñình,
Kheùo leùo bieát cheá ngöï,
Nhö con thoi, chính tröïc,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy.
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

498. Nhöõng ai, ly tham aùi,
Caùc caên kheùo ñònh tính,
Nhö maët traêng thoaùt khoûi,
Nanh vuoát cuûa Raøhu,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

499. Nhöõng ai ñöôïc an tònh,
Ly tham, ly phaån noä,
Sau khi boû ñôøi naøy,
Khoâng coøn coù sanh thuù,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

500. Ñoaïn sanh töû ñaõ xong,
Khoâng coøn chuùt dö taøn,
Nghi ngôø vaø phaân vaân,
Taát caû ñöôïc nhieáp phuïc,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

501. Nhöõng ai soáng ôû ñôøi
Töï mình laøm hoøn ñaûo,
Khoâng coù vaät sôû höõu,
Giaûi thoaùt ñöôïc troïn veïn,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï.
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

502. Nhöõng ai ngay ñôøi naøy,
Nhö thaät roõ bieát ñöôïc,
Ñaây ñôøi soáng cuoái cuøng,
Khoâng coøn coù taùi sanh,
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

503. Ai ñaït tueä toái thöôïng,
Öa thieàn, giöõ chaùnh nieäm,
Ñaït ñöôïc söï giaùc ngoä,
Choã quy ngöôõng nhieàu ngöôøi.
Ñuùng thôøi, ñoái vò aáy,
Haõy cuùng ñoà teá töï,
Vò Phaïm chæ caàu phöôùc,
Haõy boá thí nhö vaäy.

504. Thaät söï caâu con hoûi,
Khoâng troáng khoâng, voâ ích,
Theá Toân noùi cho con,
Nhöõng ai ñaùng cuùng döôøng.
ÔÛ ñaây Ngaøi ñaõ bieát,
Söï thaät nhö theá naøo.
Nhö vaäy chính laø phaùp,
Ngaøi ñöôïc bieát nhö vaäy.

505. Roài thanh nieân Maøgha,
Laïi thöa theâm nhö sau:
Ai öa muoán ñöôïc caàu,
Laø thí chuû, gia chuû,
Mong muoán ñöôïc phöôùc ñöùc,
Boá thí, mong caàu phöôùc,
ÔÛ ñaây, thí ngöôøi khaùc,
Ñoà aên vaø ñoà uoáng,
Theá Toân haõy noùi con,
Phaùp teá töï hoaøn toaøn.

506. Theá Toân noùi Maøgha,
Haõy teá ñaøn, teá töï,
Phaûi laøm cho trong saïch,
Hoaøn toaøn moïi taâm tö,
Ñoái ngöôøi leã teá ñaøn,
Ñoái töôïng laø ñoà cuùng,
Haõy an truù ôû ñaây,
Töø boû söï saân haän.

507. Vò aáy ñoaïn taän tham,
Nhieáp phuïc caû saân haän,
Tu taäp taâm töø bi,
Voâ löôïng khaép taát caû,
Vôùi haïnh khoâng phoùng daät,
Ngaøy ñeâm luoân tu taäp,
Cuøng khaép moïi phöông höôùng,
Bieán maõn voâ löôïng taâm.

508. Ai trong saïch, giaûi thoaùt,
Ai coøn bò troùi buoäc,
Ai vôùi töï thaân mình,
Ñi ñeán Phaïm Thieân giôùi?
Vì khoâng bieát, con hoûi.
Haõy noùi leân, aå só,
Mong Theá Toân chöùng giaùm,
Cho con ngaøy hoâm nay,
Con ñöôïc thaáy Phaïm thieân,
Ngaøi ñoái vôùi chuùng con,
Thaät söï Ngaøi ngang baèng,
Vôùi Phaïm thieân khoâng khaùc,
OÂi! Baäc choùi haøo quang,
Laøm theá naøo ñöôïc sanh,
Leân caûnh giôùi Phaïm thieân?

509. Theá Toân ñaùp Maøgha:
Ai toå chöùc teá ñaøn,
Ñaày ñuû caû ba phaàn,
Teá ñaøn aáy taêng thònh,
Vôùi nhöõng ngöôøi ñöôïc cuùng.
Xöùng ñaùng ñöôïc cuùng döôøng.
Teá ñaøn nhö vaäy xong,
Chôn chaùnh muoán ñöôïc caàu,
Ta noùi vò aáy sanh,
Taïi caûnh giôùi Phaïm thieân.

- Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû Gotama!.

Thaät vi dieäu thay, thöa Toân giaû Gotama!... Töø nay cho ñeán maïng chung, con troïn ñôøi quy ngöôõng.

(VI) Kinh Sabhiya (Sn 91)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù ôû Raøjagaha, taïi Truùc Laâm, choã nuoâi döôõng caùc con soùc. Luùc baáy giôø, du só Sabhiya, moät du só ngoaïi ñaïo, ñöôïc moät Thieân nhaân tröôùc kia laø baø con huyeát thoáng, noùi leân nhöõng caâu hoûi sau ñaây: "Naøy Sabhiya, vò Sa-moân hay Baø-la-moân naøo, khi ñöôïc hoûi nhöõng caâu hoûi naøy, traû lôøi cho OÂng, thôøi OÂng haõy soáng Phaïm haïnh vôùi ngöôøi aáy".

Roài du só Sabhiya, sau khi hoïc nhöõng caâu hoûi aáy töø vò Thieân nhaân aáy, phaøm coù nhöõng Sa-moân, Baø-la-moân naøo coù hoäi chuùng, coù ñoà chuùng, baäc ñaïo sö ñoà chuùng ñöôïc bieát ñeán, coù danh voïng, caùc ngoaïi ñaïo sö, ñöôïc quaàn chuùng aùi moä, nhö Puørana Kacsapa, Makkhali Gosaøla, Ajita Kesa Kambali, Pakudha Kacaøyana, Sanjaya Belatthiputta, Nigantha Naøtaputta, Sabhiya ñi ñeán caùc vò aáy vaø hoûi nhöõng caâu hoûi aáy. Caùc vò aáy, ñöôïc du só Sabhiya hoûi nhöõng caâu hoûi aáy, khoâng coù theå giaûi ñaùp. Do khoâng coù theå giaûi ñaùp, hoï bieåu loä phaån noä, saân haän, baát maõn. Hoï vaën hoûi trôû laïi du só Sabhiya. Roài du só Sabhiya suy nghó nhö sau: "Caùc vò Toân giaû, Sa-moân, Baø-la-moân aáy coù hoäi chuùng, coù ñoà chuùng, baäc ñaïo sö, ñoà chuùng ñöôïc bieát ñeán, coù danh voïng, coù ngoaïi ñaïo sö, ñöôïc quaàn chuùng aùi moä, nhö Puørana Kassapa... Nigantha Naøtaputta. Caùc vò aáy ñöôïc ta hoûi nhöõng caâu hoûi khoâng coù theå giaûi ñaùp. Do khoâng coù theå giaûi ñaùp, hoï bieåu loä phaån noä, saân haän, baát maõn hoï vaën hoûi trôû laïi ta. Vaäy ta hayõ trôû lui ñôøi soáng haï lieät, thoï höôûng caùc duïc". Roài du só Sabhiya suy nghó nhö sau: "Coù Sa-moân Gotama naøy, coù hoäi chuùng, coù ñoà chuùng, baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, ñöôïc bieát ñeán, coù danh voïng, saùng laäp ra giaùo phaùi, ñöôïc quaàn chuùng aùi moä, vaäy ta haõy ñi ñeán Sa-moân Gotama vaø hoûi nhöõng caâu hoûi naøy. Roài du só ngoaïi ñaïo Sabhiya suy nghó nhö sau: "Caùc vò Toân giaû Sa-moân, Baø-la-moân aáy ñaõ giaø, ñaõ lôùn tuoåi, ñaõ ñeán tuoåi tröôûng thöôïng, ñaõ ñi quaù nöûa ñôøi ngöôøi, ñaõ ñaït ñeán möùc cuoái tuoåi thoï, laø nhöõng baäc tröôûng laõo, ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán, xuaát gia ñaõ laâu ngaøy, coù hoäi chuùng, coù ñoà chuùng, baäc laõnh ñaïo hoäi chuùng, ñöôïc bieát ñeán, coù danh voïng, caùc ngoaïi ñaïo sö ñöôïc quaàn chuùng aùi moä, nhö Puørana Kassapa... Nigantha Naøtaputta. Caùc vò aáy ñöôïc ta hoûi nhöõng caâu hoûi, khoâng coù theå giaûi ñaùp. Do khoâng coù theå giaûi ñaùp, hoï bieåu loä phaån noä, saân haän, baát maõn. Vaø hoï vaën hoûi trôû laïi ta. Khoâng bieát Sa-moân Gotama coù theå traû lôøi nhöõng caâu hoûi naøy cuûa ta. Sa-moân Gotama coøn treû vaø môùi ñöôïc xuaát gia". Roài du só ngoaïi ñaïo Sabhiya suy nghó nhö sau: "Khoâng neân gaït boû, khoâng neân khinh thöôøng moät Sa-moân vì vò aáy coøn treû tuoåi; neáu vò Sa-moân coøn treû, nhöng vò aáy coù ñaïi thaàn, ñaïi uy löïc. Vaäy ta haõy ñi ñeán Sa-moân Gotama vaø hoûi nhöõng caâu hoûi naøy".

Roài du só ngoaïi ñaïo Sabhiya boä haønh ra ñi ñeán Raøjagaha, tieáp tuïc boä haøn, ñi ñeán Vöông Xaù Truùc Laâm, choã nuoâi döôõng caùc con soùc, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán noùi leân nhöõng lôøi chaøo ñoùn hoûi thaêm thaân höõu, roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân du só Sabhiya noùi leân vôùi Theá Toân nhöõng baøi keä:

Sabhiya:

510. Sabhiya noùi raèng:
Toâi ñeán, coù nghi ngôø,
Hy voïng coù theå hoûi
Nhöõng caâu hoûi vôùi Ngaøi.
Mong Ngaøi chaám döùt ñöôïc,
Nhöõng caâu hoûi cho toâi.
Nhöõng caâu ñöôïc toâi hoûi,
Haõy thöù lôùp giaûi ñaùp.

511. Theá Toân ñaùp du só:
OÂng töø xa ñi ñeán,
Hy voïng coù theå hoûi,
Nhöõng caâu hoûi vôùi Ta,
Ta seõ chaám döùt ñöôïc,
Nhöõng caâu hoûi cho OÂng
Nhöõng caâu ñöôïc OÂng hoûi,
Ta thöù lôùp giaûi ñaùp.

512. Du só Sabhiya,
Haõy hoûi Ta caâu hoûi,
Tuyø theo yù OÂng muoán,
OÂng hoûi caâu hoûi naøo,
Ta seõ chaám döùt ñöôïc,
Caâu hoûi aáy cho OÂng.

Sabhiya:

513. Sabhiya hoûi raèng:
Toân giaû Gotama,
Do ñaït ñöôïc nhöõng gì,
Ñöôïc goïi laø Tyû-kheo?
Nhôø gì, goïi nhu hoøa?
Theá naøo goïi cheá ngöï?
Vaø phaûi nhö theá naøo,
Ñöôïc goïi baäc Giaùc ngoä?
Ñöôïc con hoûi nhö vaäy,
Mong Theá Toân traû lôøi.

514. Theá Toân beøn ñaùp laïi:
Hôõi naøy Sabhiya,
Ai chính vôùi con ñöôøng,
Do töï mình taïo ra,
Ñi ñeán söï tòch mòch,
Vöôït qua caùc nghi hoaëc,
Töø boû, ñoaïn taän haún
Caû höõu vaø phi höõu,
Phaïm haïnh ñaõ thaønh töïu,
Taùi sanh ñaõ ñoaïn taän,
Vò aáy ñöôïc xöùng danh,
Goïi laø vò Tyû-kheo.

515. Vò truù xaû, chaùnh nieäm,
Taïi baát cöù choã naøo,
Vò khoâng laøm haïi ai,
Cuøng khaép caû theá giôùi,
Vöôït boäc löu, tònh yù,
Khoâng coù bò dao ñoäng,
Vò naøo khoâng ñoät khôûi,
Vò aáy goïi nhu hoøa.

516. Vò naøo coù caùc caên,
Ñöôïc huaán luyeän tu taäp,
Caû noäi vaø caû ngoaïi,
Trong taát caû theá giôùi,
Vò naøo thoâng suoát ñöôïc
Ñôøi naøy vaø ñôøi sau,
Ñuùng thôøi, nghi ñieàu phuïc,
Vò aáy goïi cheá ngöï.

517. Ai phaân tích caùc kieáp,
Toaøn dieän vaø hoaøn toaøn,
Luaân chuyeån caû hai maët,
Cheát ñi vaø sanh laïi,
Buïi baëm ñöôïc döùt saïch,
Khoâng ueá nhieãm, thanh tònh,
Ñaït ñöôïc sanh ñoaïn dieät,
Vò aáy goïi Phaät-ñaø.

Sabhiya:

518. Sabhiya hoûi raèng:
Toân giaû Gotama,
Do ñaït ñöôïc nhöõng gì,
Ñöôïc goïi laø Baø-la-moân?
Nhôø gì, goïi Sa-moân?
Theá naøo laø taém saïch?
Vaø phaûi nhö theá naøo?
Ñöôïc goïi laø voi chuùa?
Ñöôïc con hoûi nhö vaäy,
Mong Theá Toân traû lôøi.

519. Theá Toân lieàn ñaùp laïi:
Hôõi naøy Sabhiya,
Ai loaïi khoûi ra ngoaøi,
Taát caû caùc aùc phaùp,
Khoâng ueá, kheùo ñònh tónh,
Kieân trì, vöõng an truù,
Vöôït qua ñöôïc luaân hoài,
Hoaøn toaøn veà moïi maët,
Khoâng y chæ vò aáy,
Ñöôïc goïi Baø-la-moân.

520. Ñöôïc an tònh, tòch tònh,
Ñoaïn taän caû thieän aùc,
Khoâng caáu ueá, roõ bieát,
Ñôøi naøy vaø ñôøi sau,
Cheá ngöï vaø nhieáp phuïc,
Caû vaán ñeà sanh töû,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi laø Sa-moân.

521. Ai goät saïch, taém saïch
Taát caû caùc aùc phaùp,
Keå caû trong laãn ngoaøi,
Khaép taát caû theá giôùi,
Giöõa chö Thieân, loaøi Ngöôøi,
Bò thôøi kieáp chi phoái,
Khoâng rôi vaøo thôøi kieáp,
Ñöôïc goïi ñaõ taém saïch.

522. Ai khoâng laøm ñieàu aùc,
Moïi ñieàu aùc ôû ñôøi,
Taát caû caùc kieát söû,
Khoâng dính maëc, troùi buoäc,
Khaép taát caû moïi nôi,
Khoâng dính, khoâng troùi buoäc,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi laø voi chuùa.

Sabhiya:

523. Sabhiya hoûi raèng:
Toân giaû Gotama,
Theá naøo chö Phaät goïi
Vò chieán thaéng ñaát ruoäng,
Do gì, goïi laø thieän?
Theá naøo goïi baäc trí,
Vaø phaûi nhö theá naøo
Ñöôïc goïi laø aån só?
Ñöôïc con hoûi nhö vaäy,
Mong Theá Toân traû lôøi.

524. Theá Toân beøn ñaùp laïi:
Hôõi naøy Sabhiya,
Ai quaùn saùt nhieáp phuïc,
Ruoäng ñaát thaät toaøn dieän
Chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi,
Laø ñaát ruoäng Phaïm thieân,
Giaûi thoaùt ñöôïc troùi buoäc,
Coäi goác moïi ñaát ruoäng,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi thaéng ñaát ruoäng.

525. Ai quaùn saùt nhieáp phuïc,
Kho taøng thaät toaøn dieän,
Chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi,
Laø ñaát ruoäng Phaïm thieân,
Giaûi thoaùt ñöôïc troùi buoäc,
Coäi goác moïi kho taøng,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi vò thieän xaûo.

526. Ai quaùn saùt nhieáp phuïc,
Caû hai taâm vaø yù,
Caû noäi vaø caû ngoaïi,
Veà trí tueä thanh tònh,
Nhieáp phuïc cheá ngöï ñöôïc,
Caùc phaùp ñen vaø traéng,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi baäc Hieàn trí,

527. Sau khi ñaõ bieát ñöôïc,
Phaùp baát thieän, phaùp thieän,
Caû noäi vaø caû ngoaïi,
Trong taát caû theá giôùi,
Vò aáy ñöôïc cuùng döôøng,
Chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi,
Vöôït qua löôùi troùi buoäc,
Vò aáy goïi aå só.

Sabhiya:

528. Sabhiya hoûi raèng:
Toân giaû Gotama,
Do ñaït ñöôïc nhöõng gì
Ñöôïc goïi baäc coù trí?
Nhôø gì, goïi tuøy tri?
Theá naøo xöng tinh taán?
Theá naøo ñöôïc danh xöng,
Laø vò ñaõ thuaàn thuïc?
Ñöôïc con hoûi nhö vaäy,
Mong Theá Toân traû lôøi.

529. Theá Toân lieàn ñaùp laïi:
Hôõi naøy Sabhiya,
Ai quaùn saùt Veä-ñaø,
Hoaøn toaøn vaø toaøn dieän,
Ñöôïc Sa-moân, Phaïm chí,
Ñaït ñöôïc raát ñaày ñuû,
Vò aáy goïi ly tham,
Trong taát caû caûm thoï,
Do vöôït qua Veä ñaø,
Ñöôïc goïi baäc Veä-ñaø?

530. Do quaùn saùt, quaùn trieät,
Caùc hyù luaän, danh saéc,
Keå caû noäi vaø ngoaïi,
Veà coäi goác beänh hoaïn,
Vò aáy thoaùt troùi buoäc,
Coäi goác caùc beänh hoaïn,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy
Ñöôïc goïi vò roõ bieát

531. Vò ôû ñôøi töø boû
Taát caû caùc phaùp aùc,
Vôùi tinh taán vöôït qua,
Moïi khoå ñau ñòa nguïc,
Vò aáy coù tinh taán,
Coù tinh caàn, sieâng naêng,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi vò coù trí.

532. Vôùi ai caùc troùi buoäc,
Bò böït ñöùt, huyû hoaïi,
Nguoàn goác caùc tham aùi,
Vò aáy ñöôïc giaûi thoaùt,
Khoûi taát caû goác tham,
Vò ñöùc taùnh nhö vaäy,
Ñöôïc goïi vò thuaàn thuïc.

Sahiya:

533. Sabhiya hoûi raèng:
Toân giaû Gotama,
Do ñaït ñöôïc nhöõng gì,
Ñöôïc goïi vò ñöôïc nghe?
Nhôø gì, goïi baäc Thaùnh?
Sôû haønh nhö theá naøo,
Nhö theá naøo ñöôïc teân,
Laø moät ngöôøi du só?
Ñöôïc con hoûi nhö vaäy,
Mong Theá Toân traû lôøi.

534. Theá Toân beøn ñaùp laïi:
Hôõi naøy Sabhiya!
Do ôû ñôøi ñöôïc nghe,
Thaéng tri taát caû phaùp,
Phaùp coù loãi, khoâng loãi,
Phaøm moïi phaùp ôû ñôøi,
Laø vò ñaõ chieán thaéng,
Ñoaïn nghi, ñöôïc giaûi thoaùt,
Troïn veïn khoâng dao ñoäng,
Ñöôïc goïi, vò coù nghe.

535. Sau khi ñoaïn, chaët ñöùt,
Moïi laäu hoaêc chaáp tröôùc,
Vò aáy sau khi bieát
Khoâng ñi ñeán thai taïng,
Ñoaïn tröø vaø töø boû,
Ba loaïi töôûng buøn nhô,
Khoâng ñi vaøo thôøi kieáp,
Ñöôïc goïi laø baäc Thaùnh.

536. Vò naøo ôû nôi ñaây,
Thaønh töïu caùc giôùi haïnh,
Thieän xaûo moïi laõnh vöïc,
Roõ bieát ñöôïc Chaùnh Phaùp,
Cuøng khaép caû moïi nôi,
Khoâng chaáp tröôùc, giaûi thoaùt,
Khoâng saân haän moät ai,
Ñöôïc goïi laø coù haïnh.

537. Ai khoâng laøm caùc nghieäp
Ñöa ñeán quaû ñau khoå
Phía treân vaø phía döôùi,
Beà ngang vaø chaëng giöõa,
Soáng vôùi söï lieãu tri,
Töø boû, khoâng chaáp nhaän,
Man traù vaø kieâu maïn,
Tham aùi vaø phaån noä,
Laøm cho ñeán cuøng taän,
Caû danh vaø caû saéc,
Vò naøy ñaõ ñaït ñöôïc,
Teân goïi laø du só.

538. OÂi, baäc tueä roäng lôùn!
Nhieáp phuïc söï tuï hoïp,
Caùc Sa-moân tranh luaän,
Coù ñeán saùu (möôi) ba thuyeát,
Caùc ngoân thuyeát vaên töï,
Y ñaây caùc töôûng khôûi,
Vò aáy vöôït qua ñöôïc,
Doøng nöôùc maïnh sanh töû.

539. Ngaøi ñi ñeán taän cuøng,
Ñeán bôø kia ñau khoå,
Baäc La-han, Chaùnh Giaùc,
Con nghó Ngaøi laäu taän,
Ngaøi choùi saùng, thoâng minh.
Vôùi trí tueä roäng lôùn,
Ngaøi ñoaïn taän ñau khoå,
Ñöa con qua bôø kia.

540. Ngaøi thaáy, Ngaøi bieát roõ
Nhöõng ñieàu con nghi ngôø,
Ngaøi giuùp con vöôït qua,
Con xin ñaûnh leã Ngaøi,
Baäc aån só ñaït ñöôïc,
Con ñöôøng thaät an tònh,
OÂi, baø con maët trôøi!
Khoâng hoang vu, nhu hoøa.

541. Ñieàu xöa con nghi ngôø,
Ñeàu ñöôïc Ngaøi giaûi ñaùp,
OÂi, baäc coù Phaùp nhaân!
Ngaøi thaät laø aån só
Baäc Chaùnh Ñaúng, Chaùnh Giaùc,
Ngaøi khoâng coøn trieàn caùi.

542. Vôùi Ngaøi, moïi öu naõo,
Ñöôïc phaù tan, ñoaïn dieät,
Ngaøi tònh tòch, cheá ngöï,
Taâm kieân trì, thaønh thöïc.

543. Ngaøi laø baäc long töôïng,
Trong caùc haøng long töôïng,
Ngaøi laø ñaïi anh huøng
Chö Thieân ñeàu hoan hyû,
Caû hai Naørada,
Vaø caû Pabbataø,
Ñeàu hoan hyû tín thoï,
Lôøi thuyeát giaûng cuûa Ngaøi.

544. Chuùng con xin ñaûnh leã,
Con ngöôøi thuaàn thuïc nhaát,
Chuùng con xin ñaûnh leã,
Con ngöôøi toái thöôïng nhaát,
Trong caûnh giôùi Trôøi, Ngöôøi,
Khoâng ai saùnh ñöôïc Ngaøi,

545. Ngaøi chính laø Ñöùc Phaät,
Ngaøi chính laø Ñaïo Sö,
Ngaøi laø baäc aån só,
Ñaõ chieán thaéng AÙc ma,
Ngaøi chaët ñöùt tuyø mieân,
Ñaõ vöôït qua sanh töû,
Ngaøi giuùp chuùng sanh naøy,
Vöôït qua beå sanh töû.

546. Ngaøi vöôït khoûi sanh y,
Ngaøi phaù tan laäu hoaëc,
Ngaøi laø baäc sö töû,
Khoâng chaáp thuû, chaáp tröôùc,
Moïi sôï haõi, hoaûng hoát,
Ngaøi ñoaïn taän, tröø dieät.

547. Nhö hoa sen töôi ñeïp.
Nöôùc khoâng theå dính vaøo,
Cuõng vaäy caû thieän aùc,
Caû hai khoâng dính Ngaøi,
OÂi anh huøng vó ñaïi,
Xin Ngaøi duoãi chaân ra,
Sabhiya chuùng con,
Ñaûnh leã baäc Ñaïo Sö.

- Thaät vi dieäu thay, baïch Theá Toân!... Con xin quy y Theá Toân, Phaùp vaø chuùng Tyû-kheo. Baïch Theá Toân, mong Theá Toân cho con ñöôïc xuaát gia vôùi Theá Toân, mong cho con thoï ñaïi giôùi.

- Naøy Sabhiya, ai tröôùc kia thuoäc ngoaïi ñaïo, nay xin xuaát gia, xin thoï ñaïi giôùi trong Phaùp Luaät naøy caàn phaûi soáng bieät truù trong boán thaùng. Sau boán thaùng, neáu taâm caùc Tyû-kheo thoûa thuaän, coù theå cho vò aáy xuaát gia, cho thoï ñaïi giôùi ñeå thaønh vò Tyû-kheo. Nhöng ôû ñaây, Ta bieát söï sai bieät giöõa caùc chuùng sanh.

- Baïch Theá Toân, neáu nhöõng ai tröôùc kia thuoäc ngoaïi ñaïo, nay xin xuaát gia, xin thoï ñaïi giôùi trong Phaùp Luaät naøy, soáng bieät truù boán thaùng. Sau boán thaùng, neáu taâm caùc Tyû-kheo thoûa thuaän, coù theå cho vò aáy xuaát gia, cho thoï ñaïi giôùi ñeå thaønh vò Tyû-kheo, con seõ soáng bieät truù boán naêm. Sau boán naêm, neáu taâm con thoûa thuaän haõy cho xuaát gia, cho con thoï ñaïi giôùi ñeå trôû thaønh Tyû-kheo.

Du só Sabhiya ñöôïc xuaát gia vôùi Theá Toân, ñöôïc thoï ñaïi giôùi... roài Toân giaû Sabhiya trôû thaønh moät vò A-la-haùn.

(VII) Kinh Sela (Sn 102-112)

(Xem kinh Sela, Trung Boä Kinh, Taäp II)

574. Sinh maïng cuûa loaøi Ngöôøi,
ÔÛ ñôøi khoâng ai bieát,
Khoâng töôùng, nhieàu phieàn toaùi,
Nhoû nhoi, lieân heä khoå.

575. Khoâng coù söï gaéng naøo,
Khieán soáng thoaùt khoûi cheát,
Sau khi giaø laø cheát,
Phaùp höõu tình laø vaäy.

576. Nhö caùc traùi chín muoài,
Coù sôï bò rôi sôùm,
Cuõng vaäy, ngöôøi ñöôïc sanh,
Thöôøng coù sôï bò cheát.

577. Nhö ngöôøi thôï laøm gheø
Laøm cheùn baùt ñaát seùt,
Cuoái cuøng, beå taát caû,
Maïng soáng ngöôøi laø vaäy.

578. Treû tuoåi vaø lôùn tuoåi,
Ngöôøi ngu vaø keû trí,
Taát caû ñi ñeán cheát,
Cuoái cuøng roài cuõng cheát.

579. Nhöõng ai cheát chi phoái,
Ñi qua ñeán ñôøi sau,
Cha khoâng cöùu ñöôïc con,
Hay baø con cöùu nhau.

580. Haõy xem, caùc baø con
Ñöùng nhìn vaø than khoùc,
Töøng ngöôøi, ñi ñeán cheát,
Nhö boø mang ñi gieát,

581. Nhö vaäy, theá giôùi naøy
Bò giaø cheát chi phoái,
Do vaäy, baäc nhieàu trí,
Bieát ñôøi, neân khoâng saàu

582. Ai khoâng bieát con ñöôøng,
Ñöôøng ñeán vaø ñuôøng ñi,
Do khoâng thaáy hai ngaõ,
Than khoùc, khoâng lôïi ích.

583. Neáu thaät söï than khoùc,
Ñem laïi lôïi ích gì,
Keû ngu töï haïi mình,
Ngöôøi coù maét seõ laøm.

584. Khoâng vôùi saàu, nöôùc maét,
Khieán noäi taâm an tònh,
Khoå caøng taêng tröôûng theâm,
Thaân caøng bò gia haïi.

585. OÁm yeáu, saéc da taùi,
Töï mình haïi chính mình,
Keû cheát khoâng ñöôïc hoä,
Than khoùc thaät voâ ích.

586. Chuùng sanh khoâng boû saàu,
Caøng gaëp nhieàu ñau khoå,
Caøng reân khoùc keû cheát,
Caøng bò sau chi phoái.

587. Haõy xem caùc ngöôøi khaùc
Ñi theo haïnh nghieäp mình,
Rôi vaøo giôùi thaàn cheát,
Höõu tình ñaày hoaûng sôï.

588. Loaøi Ngöôøi coøn mong öôùc,
Theá naøy hay theá khaùc,
Nhöng söï vieäc xaûy ra,
Hoaøn toaøn thaät sai khaùc,
Nhö vaäy taùnh khoâng coù,
Xem ñònh taùnh cuûa ñôøi.

589. Neáu loaøi Ngöôøi soáng ñöôïc,
Soáng hôn moät traêm naêm,
Roài khoâng coù baø con,
ÔÛ ñaây, boû maïng soáng.

590. Do vaäy, sau khi nghe
Baäc La-haùn thuyeát giaûng,
Haõy nhieáp phuïc than van,
Khi thaáy keû bò cheát,
Haõy suy nghó nhö sau,
Ta khoâng coøn vò aáy.

591. Nhö nhaø löûa bò chaùy,
Nhôø nöôùc, löûa daäp taét,
Cuõng vaäy, baäc Hieàn trí,
Coù tueä trí, thieän xaûo,
mau choùng nhieáp phuïc saàu,
Nhö boâng gioù thoåi bay.

592. Ai töï tìm haïnh phuùc,
Haõy töï mình ruùt teân,
Muõi teân laø than khoùc,
Tham caàu tö öu saàu.

593. Ai ñaõ ruùt muõi teân,
Khoâng nöông töïa nhôø caäy,
Taâm vò aáy ñaït ñöôïc,
Söï an laønh an tònh,
Vöôït khoûi moïi öu saàu,
Taâm khoâng saàu, tòch tònh.

(Kinh naøy gioáng vôùi kinh Vaøsettha, soá 98 cuûa Trung Boä Kinh, Taäp II)

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi, Theá Toân truù ôû Saøvatthi, taïi Jetavana, trong khu vöôøn cuûa oâng Anaøthapindika. Roài Tyû-kheo Kokaøliya ñi ñeán Theá Toân sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân roài ngoài xuoáng moät beân. Ngoài xuoáng moät beân, Toân giaû Kokaøliya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Saøiputta vaø Moggallaøna laø aùc duïc, bò aùc duïc chinh phuïc.

- Naøy Kokaøliya, chôù coù vaäy! Naøy Kokaøliya, chôù coù vaäy! Naøy Kokaøliya, taâm haõy tinh taán ñoái vôùi Saøriputta vaø Moggallaøna. Hieàn thieän Saøriputta vaø Moggallaøna.

Laàn thöù hai, Tyû-kheo Kokaøliya baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, daàu Theá Toân coù loøng tin vaø tin töôûng, ñoái vôùi con, Saøriputta vaø Moggalaøna laø aùc duïc, bò aùc duïc chinh phuïc.

- Naøy Kokaøaliya, chôù coù vaäy! Naøy Kokaøliya, chôù coù vaäy! Naøy Kokaøliya, taâm haõy tinh taán ñoái vôùi Saøriputta vaø Moggallaøna. Hieàn thieän Saøriputta vaø Moggallaøna

Laàn thöù ba, Tyû-kheo Kokaøliya baïch Theá Toân... Hieàn thieän laø Saøriputta vaø Moggallaøna...

Roài Tyû-kheo Kokaøliya töø choã ngoài ñöùng daäy ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài ra ñi. Tyû-kheo Kokaøliya ra ñi khoâng laâu, toaøn thaân cuûa Tyû-kheo Kokaøliya noåi leân nhöõng muït to baèng haït caûi; sau khi lôùn leân baèng hoät ñaäu; chuùng lôùn leân baèng hoät ñaäu lôùn; sau khi lôùn baèng hoät ñaäu lôùn, chuùng lôùn leân baèng hoøn ñaù; sau khi lôùn leân baèng hoøn ñaù, chuùng lôùn leân baèng traùi taùo; sau khi lôùn leân baèng traùi taùo, chuùng lôùn leân baèng traùi aømala; sau khi lôùn leân baèng traùi aømala, chuùng lôùn leân baèng traùi vilva; sau khi lôùn leân baèng traùi vilva, chuùng lôùn leân baèng traùi billi, chuùng bò phaù vôõ, muû vaø maùu chaûy ra.

Roài Tyû-kheo Kokaøliya do beänh naøy bò meänh chung. Bò meänh chung, Tyû-kheo Kokaøliya sanh trong ñòa nguïc Sen hoàng, vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi Saøriputta vaø Moggallaøna.

Roài Phaïm thieân Sahampati sau khi ñeâm ñaõ gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng Jetavana, ñi ñeán Theá Toân, sau khi ñeán ñaûnh leã Theá Toân vaø ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, Phaïm thieân Sahampati baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Kokaøliya phaûi sanh vaøo ñòa nguïc Sen hoàng, vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi Saøriputta vaø Moggallaøna.

Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy, sau khi noùi xong, ñaûnh leã Theá Toân, thaân beân höõu höôùng veà Ngaøi roài bieán maát taïi choã aáy.

Roài Theá Toân, sau khi ñeâm aáy ñaõ qua, lieàn baûo caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, hoài hoâm Phaïm thieân Sahampati, khi ñeâm gaàn maõn, vôùi dung saéc thuø thaéng choùi saùng toaøn vuøng Jetavana ñi ñeán Ta, sau khi ñeán ñaûnh leã Ta roài ñöùng moät beân. Ñöùng moät beân, naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm thieân Sahampati baïch vôùi Ta: "Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Kokaøliya ñaõ meänh chung vaø Baïch Theá Toân, Tyû-kheo Kokaøliya sau khi meänh chung ñaõ sanh ñòa nguïc Sen hoàng vôùi taâm haän thuø ñoái vôùi Saøriputta vaø Moggallaøna".

Naøy caùc Tyû-kheo, Phaïm thieân Sahampati noùi nhö vaäy. Sau khi noùi xong, ñaûnh leã Ta, thaân phía höõu höôùng veà Ta roài bieán maát taïi choã.

Ñöôïc nghe noùi vaäy, moät Tyû-kheo baïch Theá Toân:

- Baïch Theá Toân, bao nhieâu laø tuoåi thoï trong ñòa nguïc Sen hoàng?

- Thaät daøi, naøy Tyû-kheo, laø tuoåi thoï trong ñòa nguïc Sen hoàng, khoâng deã gì tính ñöôïc bao nhieâu naêm, bao nhieâu traêm naêm, bao nhieâu ngaøn naêm, hay bao nhieâu traêm ngaøn naêm.

- Baïch Theá Toân, coù theå tính ñöôïc chaêng baèng ví duï?

Theá Toân ñaùp:

- Coù theå ñöôïc, naøy Tyû-kheo. Naøy Tyû-kheo, ví nhö coù hoät ñaäu meø naëng hai möôi khaørika, theo ño löôøng nöôùc Kosala. Ví duï sau moät traêm naêm, moät ngöôøi laáy ra moät laàn moät hoät meø. Naøy Tyû-kheo, coøn mau hôn laø bao hoät meø, naëng hai möôi ngaøn khaørika aáy, theo ño löôøng cuûa nöôùc Kosala, ñi ñeán tieâu hao, ñi ñeán hao moøn do phöông tieän aáy, so saùnh vôùi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Abbuda. Naøy Tyû-kheo hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Abbuda; baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Nirabbuda. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Nirabbuda, baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ababa. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Ahaha baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Atata. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Atata baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Kumuda. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Kumuda baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sogandhika. Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Sogandhika baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Uppala (Hoa sen xanh). Naøy caùc Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Uppala baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Pundarika (Hoa sen). Naøy Tyû-kheo, hai möôi tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Pundarika baèng moät tuoåi thoï ôû ñòa nguïc Pudumaø. Naøy Tyû Kheo Kokaøliya sanh taïi ñòa nguïc Pudumaø vôùi taâm haän thuø Saøripputta vaø Moggallaøna.

Theá Toân noùi nhö vaäy. Sau khi noùi nhö vaäy, baäc Thieän Theä laïi noùi theâm:

657. Phaøm con ngöôøi ñaõ sanh,
Sanh vôùi buùa trong mieäng,
Keû ngu khi noùi baäy,
Töï chaët ñöùt laáy mình.

658. Ai khen keû ñaùng cheâ,
Ai cheâ ngöôøi ñaùng khen,
Töï chaát chöùa baát haïnh,
Do loã mieäng cuûa mình,
Chính do baát haïnh aáy,
Neân khoâng ñöôïc an laïc.

659. Nhoû thay baát haïnh naøy,
Trong canh baïc ruûi may,
Do quaêng con xuùc xaéc,
Taøi saûn bò hoaïi vong,
Lôùn hôn baát haïnh naøy,
Töï mình gaây cho mình,
Vôùi ngöôøi coù aùc yù,
Ñoái chö Phaät, Thieän Theä.

660. Traûi thôøi gian traêm ngaøn
ÔÛ Nirabbuda,
Ba möôi saùu vaø naêm
ÔÛ taïi Abbuda,
Vôùi lôøi vaø aùc yù,
Ai phæ baùng baäc Thaùnh,
Ngöôøi aáy seõ rôi vaøo
Caùc coõi döõ ñòa nguïc.

661. Keû noùi khoâng chaân thaät,
Ñi ñeán coõi ñòa nguïc,
Ai töï mình coù laøm,
Laïi noùi: "Toâi khoâng laøm",
Caû hai sau khi cheát,
Ñeàu ñöôïc xem ñoàng ñaúng,
Haønh ñoäng hoï haï lieät,
Ñôøi sau, ñoàng laøm ngöôøi.

662. Ai khôûi leân aùc taâm,
Ñoái ngöôøi khoâng aùc yù,
Ñoái ngöôøi soáng thanh tònh,
Khoâng coù gì ueá nhieãm,
AÙc aáy trôû lui laïi,
Ñeán vôùi keû ngu aáy,
Nhö buïi baëm nhoû nhieäm
Quaêng ngöôïc chieàu gioù thoåi.

663. Ai heä luïy ñaém tröôùc,
Caùc chuûng loaïi tham duïc,
Ngöôøi aáy vôùi lôøi noùi,
Chæ trích caùc ngöôøi khaùc,
Khoâng loøng tin, xan laán,
Khoâng roäng raõi vôùi ngöôøi,
Xan tham vaø keo kieát,
Quen thoùi noùi xaáu ngöôøi.

664. Naøy OÂng, mieäng aùc ñoäc,
Khoâng chaân thaät, khoâng thaùnh,
Keû gieát haïi sanh linh,
Keû aùc, keû laøm aùc,
Ngöôøi haï lieät, baát haïnh,
Thuoäc veà loaïi haï sanh,
ÔÛ ñôøi, chôù noùi nhieàu
OÂng laø daân ñòa nguïc.

665. OÂng raéc raûi buïi traàn,
Khieán moïi ngöôøi baát haïnh,
OÂng noùi xaáu baäc hieàn,
Laøm aùc ñieàu toäi aùc,
Sau khi OÂng ñaõ laøm
Raát nhieàu ñieàu aùc haïnh,
OÂng ñi ñeán vöïc thaúm,
Trong thôøi gian daøi daøi

666. Haønh ñoäng baát cöù ai,
Khoâng ñi ñeán tieâu dieät,
Roài noù cuõng ñeán OÂng,
Baét gaëp ñöôïc nghieäp chuû,
Keû ngu laøm ñieàu aùc,
Ñôøi sau thaáy mình khoå.

667. Noùuø ñi ñeán taïi choã
Bò ñaùnh baèng roi saét,
Taïi choã coù coïc saét,
Vôùi caïnh löôõi beùn nhoïn
ÔÛ ñaáy noù coù ñöôïc
Caùc moùn aên thích ñaùng,
Gioáng nhö nhöõng hoøn saét,
Ñöôïc nung naáu chaùy ñoû,

668. Taïi ñaáy khoâng ai noùi
Lôøi nheï nhaøng an uûi,
Khoâng coù ai voäi vaõ,
Ñeán che chôû hoä trì,
Hoï böôùc vaøo haàm löûa,
Ñang chaùy ñoû höøng höïc.

669. Vôùi löôùi, keû giöõ nguïc,
Truøm kín bao phuû hoï,
Taïi ñaáy vôùi gaäy saét,
Hoï haønh haï ñaùnh ñaäp,
Hoï ñi qua vöïc ñen,
Toái taêm khoâng thaáy ñöôøng,
Nhö ñi qua ñaùm muø,
Ñang daày ñaëc traøn roäng.

670. Hoï ñi ñeán böôùc vaøo
Caùc chum gheø baèng saùt,
Hoï böôùc vaøo haàm löûa,
Ñang chaùy ñoû höøng höïc,
Taïi ñaáy, hoï bò naáu,
Trong thôøi gian laâu daøi,
Hoï noåi leân chìm xuoáng,
Trong nhöõng haàm löûa aáy.

671. Roài keû laøm ñieàu aùc,
Bò nung naáu taïi ñaáy,
Giöõa ñoáng muû vaø maùu,
Xen keõ vaø laãn loän,
Tuøy theo phöông höôùng naøo,
Noù theo chieàu höôùng naèm,
ÔÛ ñaáy, bò röûa naùt,
Khi bò xuùc chaïm vaøo.

672. Trong nöôùc, choã truù aån
Cuûa caùc loaøi coân truøng,
Keû laøm caùc ñieàu aùc,
Bò nung naáu taïi ñaáy,
Cho ñeán nhöõng bôø beán
Khoâng coù cho noù ñi,
Vì chum gheø moïi phía,
Ñeàu troøn ñaày nhö nhau.

673. Trong röøng ñaày laù göôm,
Saéc beùn vaø muõi nhoïn,
Hoï ñi vaøo röøng aáy,
Chaân tay bò cheùm ñöùt
Söû duïng caùc caâu moùc,
Chuùng moùc löôõi daøi ra
Roài nhöõng keû nguïc toái
Haønh haï ñaùnh gieát hoï,

674. Hoï ñi vaøo caûnh giôùi,
Goïi Veâtarani,
Khoù vöôït qua, traøn ñaày,
Löôõi dao, buùa saéc beùn,
Taïi choã aáy, keû ngu,
Bò rôi, bò rôùt vaøo,
Nhöõng keû laøm ñieàu aùc,
Sau khi taïo nghieäp aùc.

675. Taïi ñaáy, caùc chim thuù,l
AÊn thòt keû reân la,
Nhöõng baày, ñaøn quaï ñen,
Ñen thui vaø loám ñoám,
Caùc loaøi choù, daõ can,
Cuøng vôùi caùc chim keân,
Caùc dieàu haâu, chim quaï,
Xeù xaùc nhöõng keû aáy.

676. Thaät raát laø ñau khoå
Neáp soáng naøy, taïi ñaáy,
Neáp soáng keû laøm aùc,
Loaøi Ngöôøi thaáy ñöôïc vaäy,
Do vaäy, ôû ñôøi naøy,
Vôùi maïng soáng coøn laïi,
Laø ngöôøi laøm coâng vieäc,
Khoâng bieáng nhaùc thuï ñoäng.

677. Nhöõng hoät meø mang laïi,
Ñòa nguïc Paduma,
Ñöôïc keû trí ñeám kyõ,
Soá ñeán Nahuta,
Leân ñeán soá naêm tyû,
Töùc naêm ngaøn vaïn trieäu,
Coøn nöõa leân ñeán soá,
Moät traêm hai möôi öùc.

678. Khoå cho ñeán nhö vaäy,
Ñòa nguïc ñöôïc noùi ñeán,
Taïi ñaáy caàn phaûi soáng,
Laâu cho ñeán nhö vaäy.
Nhö vaäy, giöõa nhöõng ngöôøi,
Trong saïch, thieän toát laønh,
Haõy luoân luoân hoä trì,
Lôøi noùi vaø yù nghóa.

679. aån só Asita,
Trong luùc giöõa ban ngaøy,
Thaáy chuùng caùc chö Thieân
Coõi trôøi Ba möôi ba,
Hoï hoan hyû vui veû,
Vôùi y aùo, thanh tònh,
Hoï cung kính In-ña,
Caùc vò aáy caàm aùo
Vôùi nhieät tình noùi leân,
Nhöõng lôøi khen taùn thaùn.

680. Thaáy chö Thieân hoan hyû,
Doõng daïc vaø phaán chaán,
Vôùi taâm tö cung kính,
ÔÛ ñaây, vò aáy noùi.

Vì sao chuùng chö Thieân
Laïi nhieät tình hoan hyû?
Hoï caàm aùo vui muùa,
Laø do nhaân duyeân gì?

681. Trong thôøi gian chieán traän,
Vôùi caùc Asura,
Döõng só ñöôïc thaéng traän
Asura baïi traän,
Thôøi gian aáy hoï khoâng,
Loâng toùc döïng ngöôïc daäy,
Hoï thaáy gì hy höõu,
Chö Thieân hoan hyû vaäy.

682. Hoï la lôùn ca haùt,
Vaø hoï taáu nhaïc trôøi,
Hoï muùa tay, voã tay,
Hoï muùa nhaûy vuõ ñieäu,
Nay ta hoûi caùc OÂng,
Truù ñaûnh nuùi Meru,
Caùc Ngaøi haõy mau choùng,
Giaûi toûa ñieàu ta nghó.

683. Taïi xöù Lumbini
Trong laøng caùc Thích-ca,
Coù sanh vò Boà Taùt,
Baùu toái thaéng, voâ tyû,
Ngaøi sanh, ñem an laïc,
Haïnh phuùc cho loaøi Ngöôøi,
Do vaäy chuùng toâi möøng,
Taâm voâ cuøng hoan hyû.

684. Ngaøi, chuùng sanh toái thöôïng,
Ngaøi loaøi Ngöôøi toái thaéng,
Baäc Ngöu vöông loaøi Ngöôøi,
Thöôïng thuû moïi sanh loaïi;
Ngaøi seõ chuyeån Phaùp luaân,
Trong khu röøng aån só,
Roáng tieáng roáng sö töû,
Huøng maïnh nhieáp loaøi thuù.

685. Sau khi nghe lôøi aáy,
aån só Asita,
Lieàn voäi vaøng böôùc xuoáng,
Vaø ñi ñeán ñaàu ñaøi,
Cuûa ñöùc vua Tònh Phaïn.
Ñeán nôi Ngaøi ngoài xuoáng,
Noùi vôùi caùc Thích-Ca:
"Hoaøng töû nay ôû ñaâu,
Ta nay muoán thaáy Ngaøi".

686. Thaáy Thaùi töû choùi saùng
Röïc rôõ nhö vaøng choùi
Trong loø ñuùc naáu vaøng,
Ñöôïc thôï kheùo luyeän thaønh,
Böøng saùng vaø röïc rôõ,
Vôùi dung saéc tuyeät myõ,
Hoï Thích trình Thaùi-töû,
Cho aån só Tö-ñaø.

687. Sau khi thaáy Thaùi töû
Choùi saùng nhö löûa ngoïn,
Thanh tònh nhö sao ngöu
Vaän haønh giöõa hö khoâng,
Saùng chieáu nhö maët trôøi
Giöõa trôøi thu, maây tònh,
aå só taâm haân hoan
Ñöôïc hyû laïc roäng lôùn.

688. Chö Thieân caàm ngoâi loïng
Ñöa leân giöõa hö khoâng,
Caây loïng coù nhieàu caønh,
Coù haøng ngaøn voøng chuyeàn.
Hoï quaït vôùi phaát traàn,
Coù taùn vaøng, loâng thuù,
Nhöng khoâng ai thaáy ñöôïc,
Keû caàm loïng, phaát traàn.

689. Baäc aån só beän toùc,
Teân Kaø-ha-xi-ri,
Thaáy Thaùi töû naèm daøi
Treân taám chaên maøu vaøng,
Nhö ñoàng tieàn baèng vaøng,
Laïi treân ñaàu Thaùi töû
Coù loâng traéng ñöa leân,
Taâm aån só phaán khôûi,
Ñeïp yù, loøng haân hoan
Ñöa tay boàng Thaùi töû.

690. Sau khi aåm boàng leân
Con trai doøng hoï Thích,
Baäc caàu ñaïo tìm hieåu,
Vöôït khoå, nhôø töôùng, chuù,
Taâm tö ñöôïc hoan hyû,
Thoát leân lôøi nhö sau:
Vò naøy baäc Voâ thöôïng,
"Toái thöôïng loaøi hai chaân".

691. Khi vò aáy nghó ñeán,
Soá meänh cuûa töï mình,
Soá meänh khoâng toát ñeïp,
Vò aáy rôi nöôùc maét,
Thaáy vaäy, caùc Thích Ca,
Hoûi aån só ñang khoùc;
"Coù söï gì chöôùng ngaïi
Seõ xaûy cho Thaùi töû?".

692. Thaáy hoï Thích lo laéng,
Vò aån só traû lôøi:
"Ta khoâng thaáy baát haïnh
Xaûy ñeán cho Thaùi töû,
Ñoái vôùi Thaùi töû aáy,
Chöôùng ngaïi seõ khoâng coù, 
Vò naøy khoâng haï lieät,
Chôù coù lo laéng gì.

693. Thaùi töû naøy seõ chöùng
Toái thöôïng quaû Boà ñeà,
Seõ chuyeån baùnh xe phaùp,
Thaáy thanh tònh toái thaéng,
Vì loøng töû thöông xoùt,
Vì haïnh phuùc nhieàu ngöôøi,
Vaø ñôøi soáng Phaïm haïnh,
Ñöôïc truyeàn baù roäng raõi.

694. Thoï maïng ta ôû ñôøi
Coøn laïi khoâng bao nhieâu,
Ñeán giöõa ñôøi soáng Ngaøi
Ta seõ bò meänh chung.
Ta khoâng ñöôïc nghe phaùp,
Baäc tinh caàn voâ tyû,
Do vaäy ta saàu naõo,
Baát haïnh vaø khoå ñau".

695. Sau khi khieán hoï Thích,
Sanh hoan hyû roäng lôùn,
Baäc soáng theo Phaïm haïnh,
Böôùc ra khoûi noäi thaønh.
Vò aáy vì loøng töø,
Thöông con trai cuûa chò,
Khích leä noù hoïc phaùp,
Baäc tinh caàn voâ tyû.

696. Khi OÂng nghe tieáng Phaät,
Töø ngöôøi khaùc noùi leân,
Baäc ñaõ ñaït Boà-ñeà,
Ñaõ ñi con ñöôøng phaùp,
Haõy ñi ñeán choã aáy,
Hoûi kyõ veà ñaïo phaùp,
Vaø soáng ñôøi Phaïm haïnh,
Döôùi baäc Theá Toân aáy.

697. Nhö vaäy, ñöôïc khuyeân baûo,
Bôûi vò nghó haïnh phuùc,
Vò thaáy ôû töông lai,
Ñöôøng toái thaéng thanh tònh.
Do vaäy Naø-la-ka,
Vôùi phöôùc ñöùc chaát chöùa,
Soáng vôùi caên hoä trì,
Chôø ñôïi baäc chieán thaéng.

698. Khi nghe tin Phaùp luaân,
Ñöôïc baäc chieán thaéng chuyeån,
Ñeán thaáy ñöôïc hoan hyû,
Baäc aån só Ngöu vöông,
Hoûi Maâu ni toái thaéng,
Phaùp Maâu ni toái thöôïng,
Nhö A-xi-ta khuyeân
Trong buoåi gaëp gôõ tröôùc.

699. Lôøi A-xi-ta naøy,
Con bieát laø nhö thaät,
Con hoûi Gotama,
Ñöôøng giaûi thoaùt moïi phaùp.

700. Khoâng nhaø, con ñi ñeán
Tìm haïnh ngöôøi khaát só,
Con hoûi baäc aån só
Haõy noùi leân cho con,
Con ñöôøng ñaïo toái thöôïng,
Ñöa ñeán ñaïo Maâu-ni,

701. Theá Toân ñaùp nhö sau:
Khoù haønh, khoù thöïc hieän,
Laø ñaïo haïnh Maâu ni,
Ta seõ cho OÂng bieát,
Haõy ñeán laéng tai nghe,
Ta seõ noùi cho OÂng,
Haõy vöõng trí, an thaàn,
Haõy kieân trì beàn chí.

702. Haõy tu haïnh Sa-moân,
Khoâng ñeå bò dao ñoäng,
Giöõa khen cheâ trong laøng,
Haõy cheá ngöï taâm saân,
Soáng haïnh thaät an tònh,
Khoâng coáng cao kieâu maïn.

703. Tieáng cao thaáp phaùt ra,
Nhö ngoïn löûa trong vöôøn,
Nöõ nhaân hay caùm doã,
Chôù caùm doã aån só.

704. Haõy töø boû daâm duïc,
Xaû moïi duïc cao thaáp.
Ñoái höõu tình yeáu maïnh,
Khoâng ñoái nghòch, tham ñaép.

705. Ta theá naøo, hoï vaäy,
Hoï theá naøo, Ta vaäy,
Laáy ngaõ laøm ví duï,
Chôù gieát, chôù baûo gieát.

706. Haõy boû duïc, boû tham,
Ñaây phaøm phu bò naém,
Baäc coù maét haønh ñaïo,
Vöôït ñòa nguïc, loaøi Ngöôøi.

707. Buïng ñoùi, aên chöøng möïc,
Ít duïc, khoâng tham lam.
Vò aáy khoâng ham duïc,
Khoâng duïc, thaät tòch tònh.

708. Sau khi ñi khaát thöïc,
aå só vaøo röøng saâu,
Ñi ñeán döôùi goác caây,
Söûa soaïn ngoài an tònh.

709. Baäc Hieàn trí haønh thieàn,
Hoan hyû trong röøng saâu,
Haønh thieàn döôùi goác caây,
Thoûa maõn sôû thích mình.

710. Khi ñeâm heát, saùng ñeán,
Caàn phaûi ñi ñeán laøng,
Chôù haân hoan khaát thöïc,
Ñoà mang töø laøng ñi.

711. aån só khoâng ñi gaáp,
Ñeán laøng, giöõa gia ñình,
Tìm aên, caét noùi chuyeän,
Khoâng noùi chuyeän lieân heä.

712. Neáu ñöôïc, thaät laø toát,
Khoâng ñöôïc, cuõng laø toát,
Nghó vaäy, caû hai maët,
Vò aáy trôû veà caây.

713. Ñi vôùi baùt caàm tay,
Khoâng caâm, daùng nhö caâm,
Chôù khinh, ñoà cho ít,
Khoâng cheâ ngöôøi ñem cho.

714. Baäc Sa-moân thuyeát giaûng,
Con ñöôøng cao vaø thaáp,
Nhöng ñeán bôø beân kia,
Khoâng coù hai con ñöôøng,
Tuy vaäy chôù nghó raèng,
Ñöôøng naøy chæ laø moät.

715. Vôùi ai, khoâng coù tham,
Tyû-kheo caét doøng nöôùc,
Ñoaïn taän haønh thieän aùc,
Vò aáy khoâng saàu naõo.

716. Theá Toân laïi noùi theâm:
Ta daïy cho caùc OÂng
Thöùc tri haïnh aån só,
Haõy tu nhö löôõi dao,
Vôùi löôõi aán noùc hoïng,
Haõy haïn cheá bao töû.

717. Taâm chôù coù thuï ñoäng,
Nhöng chôù nghó quaù nhieàu.
Khoâng hoâi haùm, ñoäc laäp,
Soáng cöùu caùnh Phaïm haïnh

718. Haõy taäp ngoài moät mình,
Soáng ñuùng haïnh Sa-moân.
Soáng moät mình ñöôïc goïi
Laø haïnh baäc aån só,
Neáu töï mình tìm ñöôïc
Thoaûi maùi trong coâ ñoäc.

719. Haõy choùi saùng möôøi phöông,
Sau khi nghe tieáng noùi,
Cuûa caùc baäc hieàn só,
Haõy haønh thieàn, boû duïc,
Mong ñeä töû cuûa Ta,
Taêng tröôûng taâm vaø tín.

720. Haõy hoïc caùc doøng nöôùc,
Töø khe nuùi vöïc saâu.
Nöôùc khe nuùi chaûy oàn,
Bieån lôùn ñoäng im laëng.

721. Caùi gì troáng keâu to,
Caùi gì ñaày yeân laëng,
Ngu nhö gheø vôi nöôùc,
Baäc trí nhö ao ñaày.

722. Khi Sa-moân noùi nhieàu,
Noùi lieân heä ñeán ñích,
Töï bieát neân thuyeát phaùp,
Töï bieát neân noùi nhieàu.

723. Ai bieát, bieát töï cheá,
Ai bieát, khoâng noùi nhieàu,
Vò aáy laø aån só,
Xöùng ñaùng haïnh aån só,
Vò aáy laø aån só,
Ñaït ñöôïc haïnh aån só.

Nhö vaày toâi nghe:

Moät thôøi Theá Toân truù taïi Saøvatthi, ôû Ñoâng Vieân, taïi laâu ñaøi meï cuûa Migaøra. Luùc baáy giôø, trong ngaøy trai giôùi Uposatha, vaøo ngaøy raèm, traêng troøn, trong ñeâm raèm, Theá Toân ngoài giöõa trôøi vôùi chuùng Tyû-kheo ñoanh vaây. Roài Theá Toân nhìn xung quanh chuùng Tyû-kheo ñang yeân laëng, noùi vôùi caùc Tyû-kheo:

- Naøy caùc Tyû-kheo, phaøm coù nhöõng thieän phaùp naøo thuoäc baäc Thaùnh coù khaû naêng höôùng thöôïng, ñöa ñeán giaùc ngoä; naøy caùc Tyû-kheo, ñoái vôùi caùc thieän phaùp thuoäc baäc Thaùnh coù khaû naêng höôùng thöôïng ñöa ñeán giaùc ngoä aáy do lyù do gì caùc Thaày nghe nhöõng phaùp aáy? Naøy caùc Tyû-kheo, caùc Thaày coù theå ñöôïc hoûi nhö vaäy, caùc Thaày coù theå traû lôøi cho nhöõng ngöôøi caâu hoûi aáy nhö sau: "Vì muoán coù nhö thaät trí ñoái vôùi hai phaùp". Vaø neáu caùc Thaày noùi: "Theá naøo laø hai?". - "Ñaây laø khoå, ñaây laø khoå taäp", ñaây laø tuyø quaùn thöù nhaát. "Ñaây laø khoâ dieät, ñaây laø con ñöôøng ñöa ñeán khoå dieät", ñaây laø tuøy quaùn thöù hai.

Naøy caùc Tyû-kheo, nhö vaäy do Tyû-kheo chôn chaùnh tuyø quaùn hai phaùp, khoâng coù phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû sau ñaây: Ñöôïc chaùnh trí ngay trong hieän taïi, vaø neáu coù dö y, chöùng quaû Baát hoaøn.

Theá Toân noùi nhö vaäy, Thieän Theä noùi nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

724. Ai khoâng tueä tri khoå,
Vaø hieän höõu cuûa khoå,
Vaø choã khoå hoaøn toaøn
Ñöôïc ñoaïn taän khoâng dö,
Vò aáy khoâng bieát ñöôøng,
Ñöa ñeán khoå an tònh.

725. Khoâng coù taâm giaûi thoaùt,
Khoâng coù tueä giaûi thoaùt,
Vò aáy khoâng coù theå
Ñoaïn taän sanh vaø giaø.

726. Nhöõng ai tueä tri khoå
Vaø hieän höõu cuûa khoå
Vaø choã khoå hoaøn toaøn
Ñöôïc ñoaïn taän khoâng dö,
Vò aáy bieát con ñöôøng,
Ñöa ñeán khoå an tònh.

727. Ñaày ñuû taâm giaûi thoaùt,
Vôùi trí tueä giaûi thoaùt,
Nhöõng vò aáy coù theå
Vôùi trí tueä giaûi thoaùt,
Ñoaïn taän sanh vaø giaø.

- Naøy caùc Tyû-kheo, do Tyû-kheo chôn chaùnh tuyø quaùn hai phaùp, khoâng coù phoùng daät, nhieät taâm tinh caàn, ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû sau ñaây: Ñöôïc chaùnh tri ngay trong hieän taïi, vaø neáu coù dö y, chöùng quaû Baát hoaøn.

Theá Toân noùi nhö vaäy, Thieän Theä noùi nhö vaäy xong, baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

728. Chính do duyeân sanh y,
Caùc khoå ñöôïc sanh khôûi,
Taát caû caùc khoå ñau,
Sai bieät ôû treân ñôøi,
Ai chính do voâ minh
Taïo leân söï sanh y,
Keû ngu aáy gaëp khoå
Noái tieáp nhau sanh tröôûng,
Do vaäy vò hieåu bieát,
Khoâng taïo leân sanh y,
Tuyø quaùn ñöôïc hieän höõu
Cuûa sanh vaø cuûa khoå.

Naøy caùc Tyû-kheo, do Tyû-kheo chôn chaùnh tuøy quaùn hai phaùp, khoâng coù phoùng daät, nhieät taâm, tinh caàn, ñöôïc chôø ñôïi laø moät trong hai quaû sau ñaây: Ñöôïc chaùnh trí ngay trong hieän taïi, vaø neáu coù dö y, chöùng quaû Baát hoaøn.

Theá Toân noùi nhö vaäy, Thieän Theä noùi nhö vaäy xong, baäc Ñaïo sö laïi noùi theâm:

729. Nhöõng ai tieáp tuïc rôi,
Doøng luaân chuyeån sanh töû,
Ñeán höõu naøy höõu khaùc,
Sanh thuù do voâ minh.

730. Voâ minh naøy, ñaïi si,
Ñöa ñeán luaân chuyeån daøi,
Chuùng sanh, minh ñaït ñöôïc,
Khoâng coøn phaûi taùi sanh.

Baäc Ñaïo sö laïi noùi theâm:

731. Phaøm khoå gì hieän höõu,
Taát caû duyeân caùc haønh,
Do ñoaïn dieät caùc haønh,
Khoå khoâng coù hieän höõu.

732. Do bieát nguy hieåm naøy,
Khoå do duyeân caùc haønh,
Tònh chæ taát caû haønh,
Do phaù hoaïi caùc töôûng,
Nhö vaäy, khoå ñöôïc dieät,
Bieát nhö thöïc laø vaäy.

733. Baäc Hieàn trí chaùnh kieán,
Hieåu bieát, vôùi chaùnh trí,
Nhieáp phuïc Ma kieát söû,
Khoâng ñi ñeán taùi sanh.

Naøy caùc Tyû-kheo, do Tyû-kheo chôn chaùnh tuøy quaùn hai phaùp, baäc Ñaïo sö laïi noùi theâm:

734. Phaøm khoå gì hieän höõu,
Taát caû do duyeân thöùc,
Vôùi thöùc ñöôïc ñoaïn dieät,
Khoå khoâng coù hieän höõu.

735. Do bieát nguy hieåm haøy,
Khoå do duyeân caùc thöùc,
Tyû-kheo tònh chæ thöùc,
Khoâng duïc aùi, tòch tònh.

Naøy caùc Tyû-kheo, do Tyû-kheo chôn chaùnh tuøy quaùn hai phaùp. Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

736. Nhöõng ai, xuùc chi phoái,
Chaïy theo doøng sanh höõu,
Nhöõng ngöôøi haønh taø ñaïo,
Xa vôøi dieät kieát söû.

737. Nhöõng ai lieãu tri xuùc,
Nhôø trí, thích an tònh,
Do hoï thaéng tri xuùc,
Khoâng duïc aùi, tòch tònh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

738. Vôùi laïc thoï, khoå thoï,
Hay baát khoå, baát laïc;
Noäi thoï vaø ngoaïi thoï,
Phaøm coù caûm thoï gì.

739. Bieát ñöôïc ñaây laø khoå,
Giaû doái bò huûy hoaïi.
Thaáy caùc xuùc hoaïi dieät,
Nhö vaäy, ñaây ly tham,
Tyû-kheo dieät caùc thoï,
Khoâng duïc aùi, tòch tònh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

740. Ngöôøi coù aùi baïn ñöôøng,
Bò luaân chuyeån daøi daøi,
Ñeán höõu naøy, höõu khaùc,
Luaân chuyeån khoâng döøng nghæ.

741. Do bieát nguy hieåm naày,
Chính aùi taùc thaønh khoå,
Ly aùi, khoâng chaáp thuû,
Chaùnh nieäm, Tyû-kheo haønh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

742. Do duyeân thuû, coù höõu,
Do höõu, ñi ñeán khoå,
Töø sanh neân coù cheát,
Ñaây hieän höõu cuûa khoå.

743. Do vaäy, baäc Hieàn trí,
Dieät thuû, nhôø chaùnh trí,
Nhôø thaéng trí sanh dieät,
Khoâng ñi ñeán taùi sanh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

744. Phaøm khoå gì hieän höõu,
Taát caû duyeân khôûi xöôùng,
Do ñoaïn dieät khôûi xöôùng,
Khoå khoâng coù hieän höõu.

745. Do bieát nguy hieåm naøy,
Khoå do duyeân khôûi xöôùng,
Töø boû moïi khôûi xöôùng,
Khoâng khôûi xöôùng, giaûi thoaùt.

746. Do ñoaïn taän höõu aùi,
Taâm Tyû-kheo tòch tònh,
Vöôït khoûi sanh luaân chuyeån
Vò aáy khoâng taùi sanh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

747. Phaøm khoå gì hieän höõu,
Taát caû duyeân thöùc aên,
Do ñoaïn dieät thöùc aên,
Khoå khoâng coù hieän höõu.

748. Do bieát nguy hieåm naøy,
Khoå do duyeân thöùc aên,
Lieãu tri moïi thöùc aên,
Khoâng y moïi thöùc aên.

749. Nhôø chaùnh trí khoâng beänh,
Ñoaïn dieät caùc laäu hoaëc,
Thoï duïng caùc thöùc aên,
Giaùc saùt, truù Chaùnh phaùp,
Vò ñaït ñöôïc trí tueä,
Khoâng rôi vaøo öôùc löôïng.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

750. Phaøm khoå gì hieän höõu,
Taát caû duyeân dao ñoäng,
Do ñoaïn dieät dao ñoäng,
Khoå khoâng coù hieän höõu.

751. Do bieát nguy hieåm naøy,
Khoå do duyeân dao ñoäng,
Do vaäy, boû dao ñoäng,
Chaän döøng laïi caùc haønh,
Khoâng coù gì chöôùng ngaïi
Khoâng chaáp thuû, chaùnh nieäm,
Vò Tyû-kheo boä haønh,
Khaép taát caû chaân trôøi.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

752. Khoâng nöông töïa, khoâng ñoäng,
Nöông töïa coù chaáp thuû,
Chaáp höõu naøy, höõu khaùc,
Khoâng chinh phuïc luaân chuyeån.

753. Sau khi roõ bieát ñöôïc,
Nguy hieåm tai haïi naày,
Trong caùc söï nöông töïa,
Coù sôï haõi lôùn lao,
Khoâng nöông töïa y chæ,
Khoâng chaáp thuû, chaùnh nieäm,
Vò Tyû-kheo boä haønh,
Khaép taát caû chaân trôøi.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

754. Chuùng sanh thuoäc saéc giôùi,
Chuùng sanh truù voâ saéc,
Khoâng tueä tri ñoaïn dieät,
Chuùng ñi ñeán taùi sanh.

755. Nhöõng ai lieãu tri saéc,
Kheùo an truù voâ saéc,
Giaûi thoaùt trong ñoaïn dieät,
Hoï töø boû söï cheát.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

756. Haõy xem theá giôùi naày,
Vôùi theá giôùi chö Thieân,
Hoan hyû vôùi phi ngaõ,
An truù treân danh saéc,
Nghó raèng danh saéc naøy
Laø chaân thaät khoâng nguïy.

757. Daàu hoï nghó theá naøo,
Khi danh saéc ñoåi khaùc,
Danh saéc laø hö voïng,
Giaû doái soáng taïm bôï,

758. Nieát-baøn khoâng hö nguïy,
Baäc Thaùnh chaân thaät bieát,
Hoï thaéng tri chaân thaät,
Khoâng aùi duïc, tòch tònh.

Baäc Ñaïo Sö laïi noùi theâm:

759. Saéc, tieáng, höông, vò, xuùc,
Taát caû nhöõng phaùp naøy,
Khaû laïc, hyû, khaû yù,
Khi naøo chuùng hieän höõu.

760. Theá giôùi vôùi chö Thieân
Xem chuùng laø khaû laïc,
Khi chuùng bò hoaïi dieät,
Môùi thaáy chuùng laø khoå.

761. Baäc Thaùnh thaáy laø laïc,
Khi coù thaân ñoaïn dieät,
Ñaây hoaøn toaøn traùi ngöôïc,
Ñieàu moïi giôùi ñöôïc thaáy.

762. Ñieàu ngöôøi khaùc goïi laïc,
Baäc Thaùnh goïi laø khoå,
Ñieàu ngöôøi khaùc goïi khoå,
Baäc Thaùnh bieát laø laïc,
Haõy xem phaùp khoù bieát,
Keû khoâng thaáy meâ môø.

763. Keû bò che, toái taêm,
Keû khoâng thaáy, toái muø,
Baäc thieän, ñöôïc roäng môû,
Baäc thaáy, ñöôïc aùnh saùng,
Kheû ngu daàu coù gaàn,
Cuõng khoâng bieát con ñöôøng,
Cuõng khoâng coù thieän xaûo,
Ñoái Chaùnh phaùp Phaät daïy.

764. Bò höõu tham chieán baïi,
Bò troâi theo doøng höõu,
Rôi vaøo Ma chi phoái,
Phaùp naøy khoù chaùnh giaùc.

765. Ai ngoaøi caùc baäc Thaùnh,
Xöùng ñaùng ñaïo chaùnh giaùc.
Do chaùnh trí ñaïo aáy
Chöùng voâ laäu Nieát-baøn.