766. Ai ao öôùc ñöôïc duïc,
Neáu duïc ñöôïc thaønh töïu,
Chaéc taâm yù hoan hyû,
Ñöôïc ñieàu con ngöôøi muoán.

767. Neáu ngöôøi coù duïc aáy,
Öôùc muoán ñöôïc sanh khôûi,
Caùc duïc aáy bò dieät,
Bò khoå nhö teân ñaâm.

768. Ai traùnh neù caùc duïc
Nhö chaân traùnh ñaàu raén,
Chaùnh nieäm vöôït thoaùt ñöôïc,
AÙi trieàn naøy ôû ñôøi.

769. Ngöôøi naøo tham ñaém duïc,
Ruoäng ñaát, vaøng, boø, ngöïa,
Ngöôøi noâ tyø, phuïc vuï,
Nöõ nhaân vaø baø con.

770. Nhö ngöôøi khoâng söùc löïc,
Bò caùc duïc chinh phuïc,
Tai hoïa daãm ñaïp noù,
Khoå ñau böôùc theo noù,
Nhö nöôùc uøa traøn vaøo,
Chieác thuyeàn bò vôõ naùt.

771. Do vaäy ngöôøi thöôøng nieäm,
Töø boû caùc loaøi duïc,
Boû duïc, vöôït boäc löu,
Taùt thuyeàn ñeán bôø kia.

772. Chuùng sanh vaøo trong hang,
Chaáp chaët bò bao truøm,
Ngöôøi coù thaùi ñoä vaäy,
Chìm saâu trong si meâ.
Haïnh vieãn ly vôùi noù,
Nhö vaäy thaät xa vôøi,
Caùc duïc ôû trong ñôøi,
Khoâng deã gì ñoaïn taän.

773. Duïc caàu laøm nhaân duyeân,
Bò laïc höõu troùi buoäc,
Hoï raát khoù giaûi thoaùt,
Khoâng theå coù ngöôøi khaùc,
Ñeán giaûi thoaùt cho mình,
Hoï caàu vieäc ñaõ qua,
Hoï mong vieäc chöa laïi;
Hoï tham ñaém caùc duïc,
Nhöõng duïc naøy hieän taïi,
Vaø nhöõng duïc quaù khöù.

774. Ai tham ñaém caùc duïc,
Bò trí buoäc si meâ,
Hoï xan tham keo kieát.
An truù treân baát chaùnh,
Khi rôi vaøo ñau khoå,
Hoï saàu muoän than khoùc,
ÔÛ ñaây sau khi cheát,
Töông lai seõ theá naøo?

775. Do vaäy ôû taïi ñaây,
Con ngöôøi caàn hoïc taäp,
Nhöõng gì mình bieát ñöôïc,
Laø baát chaùnh ôû ñôøi.
Do nhaân duyeân nhö vaäy,
Maø soáng khoâng baát chaùnh,
Vì raèng baäc Thaùnh noùi:
Ngaén thay, sanh maïng naøy.

776. Ta thaáy ôû treân ñôøi,
Loaøi Ngöôøi run, sôï haõi,
Ñi ñeán khaùt aùi naøy,
Trong nhöõng loaïi sanh höõu.
Phaøm nhöõng ngöôøi thaáp keùm,
Than van tröôùc mieäng cheát,
Chöa vieãn ly khaùt aùi,
Ñoái vôùi höõu, phi höõu.

777. Haõy nhìn nhöõng ngöôøi aáy,
Run sôï trong töï ngaõ,
Nhö caù choã ít nöôùc,
Trong doøng soâng khoâ caïn,
Thaáy ñöôïc söï kieän naøy,
Haõy soáng khoâng cuûa ta,
Khoâng laøm söï vieäc gì,
Khieán tham ñaém caùc höõu.

778. Haõy nhieáp phuïc öôùc muoán,
Ñoái vôùi hai cöïc ñoan,
Nhôø lieãu tri caùc xuùc,
Khoâng coøn coù tham ñaém,
Caùi gì töï ngaõ traùch,
Caùi aáy khoâng coù laøm,
Baäc trí khoâng bò nhôùp,
Bôûi nhöõng gì thaáy nghe.

779. Do lieãu tri caùc töôûng,
Vöôït qua khoûi boäc löu,
Baäc Maâu-ni khoâng nhieãm,
Ñoái vôùi moïi chaáp thuû,
Vôùi muõi teân ruùt ra,
Sôû haønh khoâng phoùng daät,
Khoâng caàu mong ñôøi naøy,
Khoâng mong öôùc ñôøi sau.

780. Thaät coù moät soá ngöôøi
Noùi leân vôùi aùc yù,
Vaø thaät cuõng coù ngöôøi,
Noùi leân yù chaân thaät.
Daàu coù lôøi noùi gì,
aån só khoâng lieân heä,
Do vaäy baäc Maâu-ni,
Khoâng choã naøo hoang vu.

781. Ngöôøi öôùc muoán daét daãn,
Thieân truù ñieàu sôû thích,
Laøm sao töø boû ñöôïc,
Ñieàu taø kieán cuûa mình,
Khi töï mình taùc thaønh,
Quan ñieåm rieâng cuûa mình,
Nhö ñieàu noï ñöôïc bieát,
Haõy ñeå noù noùi vaäy.

782. Ngöôøi khoâng coù ai hoûi,
Laïi noùi cho ngöôøi khaùc,
Bieát ñeán nhöõng giôùi caám,
Cuûa töï caù nhaân mình.
Baäc thieän xaûo noùi raèng,
Nhö vaäy khoâng Thaùnh phaùp,
Neáu ai töï noùi leân
Lôøi taùn thaùn töï ngaõ.

783. Vò Tyû-kheo an tònh,
Soáng heát söùc tòch tònh,
Khi taùn thaùn giôùi ñöùc,
Khoâng noùi "Toâi laø vaäy".
Baäc thieän xaûo noùi raèng
Nhö vaäy laø Thaùnh phaùp
Vôùi vò aáy ñeà cao,
ÔÛ ñôøi, khoâng khôûi leân.

784. Vôùi nhöõng ai caùc phaùp,
Ñöôïc söûa soaïn taùc thaønh,
Ñöôïc ñaët ra phía tröôùc,
Khoâng phaûi khoâng tranh luaän,
Khi ñaõ thaáy lôïi ích,
Treân töï thaân cuûa mình,
Y ñaát, duyeân dao ñoäng,
Ñaït ñöôïc söï tòch tònh.

785. Ñoái vôùi caùc thieân kieán,
Khoâng deã gì vöôït qua,
Thaåm saùt caùc phaùp xong,
Môùi taùc thaønh chaáp tröôùc.
Do vaäy laø con ngöôøi,
Ñoái vôùi truù xöù aáy,
Coù khi quyeát töø boû,
Coù khi chaáp nhaän Phaùp.

786. Vò taåy saïch loaïi boû,
Khoâng tìm ñöôïc ôû ñôøi,
Caùc kieán ñöôïc söûa soaïn,
Ñoái vôùi höõu, phi höõu.
Boû man traù, kieâu maïn,
Vò taåy saïch loaïi boû,
Vò aáy ñi vôùi gì,
Vò aáy khoâng chaáp thuû.

787. Vôùi ai coù chaáp thuû,
Bò chæ trích trong Phaùp,
Vôùi ai khoâng chaáp thuû,
Laáy gì coù theå noùi?
Chính ñoái vôùi vò aáy,
Ngaõ, phi ngaõ ñeàu khoâng,
Vò aáy ñaõ taåy saïch,
Moïi taø kieán ôû ñôøi.

788. Ta thaáy vò thanh tònh,
Vò toái thöôïng, khoâng beänh,
Söï thanh tònh con ngöôøi,
Vôùi tri kieán, ñaït ñöôïc.
Naém giöõ quan ñieåm naøy.
Xem ñaáy laø toái thöôïng,
Vò naøy seõ xem trí,
Laø tuøy quaùn thanh tònh.

789. Neáu thanh tònh con ngöôøi,
Do tri kieán ñaït ñöôïc,
Hay vôùi trí vò aáy,
Töø boû söï ñau khoå
Vò aáy coù sanh y,
Ngoaøi Thaùnh ñaïo ñöôïc tònh,
Vò aáy noùi nhö vaäy,
Do tri kieán caù nhaân.

790. Baø-la-moân khoâng noùi,
Ngoaøi Thaùnh ñaïo ñöôïc tònh,
Vôùi ñieàu ñöôïc thaáy nghe,
Giôùi ñöùc, ñöôïc thoï töôûng;
Vôùi coâng ñöùc, aùc ñöùc,
Vò aáy khoâng nhieãm tröôùc,
Töø boû moïi chaáp ngaõ,
Khoâng laøm gì ôû ñôøi.

791. Töø boû tri kieán cuõ,
Y chæ tri kieán môùi,
Ñi ñeán söï tham ñaém,
Khoâng vöôït qua aùi duïc;
Hoï naém giöõ chaáp tröôùc,
Hoï töø boû xa laùnh,
Nhö khæ thaû caønh naøy,
Roài laïi naém caønh khaùc,

792. Ngöôøi töï mình chaáp nhaän,
Caùc chuûng loaïi giôùi caám,
Ñi choã cao choã thaáp,
Soáng bò töôûng chi phoái;
Ngöôøi coù trí roäng lôùn,
Nhôø trí tueä, quaùn phaùp,
Coù trí, khoâng ñi ñeán
Caùc phaùp cao vaø thaáp.

793. Vò aáy ñaït thuø thaéng,
Trong taát caû caùc phaùp,
Phaøm coù ñieàu thaáy, nghe,
Hay caûm thoï, töôûng ñeán;
Vôùi vò tri kieán vaäy,
Soáng ñôøi soáng roäng môû,
Khoâng bò ai ôû ñôøi,
Coù theå chi phoái ñöôïc.

794. Hoï khoâng taùc thaønh gì,
Hoï khoâng ñeà cao gì,
Hoï khoâng coù noùi leân,
Ñaây toái thaéng thanh tònh,
Khoâng dính líu tham ñaém,
Moïi chaáp tröôùc trieàn phöôïc,
Hoï khoâng taïo tham voïng,
Baát cöù ñaâu ôû ñôøi.

795. Vôùi vò Baø-la-moân
Ñaõ vöôït khoûi bieân giôùi,
Sau khi bieát vaø thaáy,
Khoâng coù kieán chaáp tröôùc.
Tham aùi khoâng chi phoái,
Cuõng khoâng tham, ly tham,
Vò aáy ôû ñôøi naøy,
Khoâng chaáp thuû gì khaùc.

796. Ai thieân truù trong kieán,
Xem kieán aáy toái thaéng,
ÔÛ ñôøi ñaët kieán aáy,
Vaøo ñòa vò toái thöôïng.
Ngöôøi aáy noùi taát caû,
Ngöôøi khaùc laø haï lieät,
Do vaäy khoâng vöôït khoûi,
Söï tranh luaän ôû ñôøi.

797. Khi noù thaáy lôïi ích,
Ñeán vôùi töï ngaõ noù,
Ñoái vôùi vaät thaáy nghe,
Giôùi ñöùc hay thoï töôûng;
Vò aáy ôû taïi ñaáy,
Lieàn chaáp tröôùc naém giöõ,
Noù thaáy moïi ngöôøi khaùc,
Laø haï lieät thaáp keùm.

798. Ngöôøi y chæ kieán aáy,
Thaáy ngöôøi khaùc haï lieät,
Baäc thieän noùi nhö vaäy,
Ñaáy laø söï troùi buoäc;
Do vaäy ñoái thaáy nghe,
Thoï, töôûng hay giôùi caám,
Baäc Tyû-kheo khoâng coù
Y chæ, nöông töïa vaøo.

799. Chôù coù taùc thaønh ra
Tri kieán ôû treân ñôøi,
Töø ôû nôi chaùnh trí,
Hay töø nôi giôùi ñöùc,
Khoâng baän taâm so saùnh,
Töï ngaõ baèng ngöôøi khaùc,
Khoâng coù suy nghó ñeán,
Ñaây "lieät " hay ñaây "thaéng".

800. Ñoaïn taän, töø boû ngaõ,
Khoâng chaáp thuû söï gì,
Khoâng taùc thaønh, döïng neân,
Nöông töïa ôû nôi trí,
Chaân thaät giöõa tranh chaáp
Khoâng theo phe phaùi naøo,
Vò aáy khoâng ñi theo
Moät loaïi tri kieán naøo.

801. Vôùi ai, hay cöïc ñoan,
Khoâng coù höôùng nguyeän gì,
Vôùi höõu vaø phi höõu,
Hay ñôøi naøy ñôøi sau,
Vò aáy khoâng an truù,
Taïi moät truù xöù naøo,
Töø boû moïi chaáp thuû,
Ñoái vôùi taát caû phaùp.

802. Ñoái vò aáy ôû ñaây,
Nhöõng gì ñöôïc thaáy nghe,
Ñöôïc caûm thoï töôûng ñeán,
Chuùt suy töôûng cuõng khoâng;
Vò Baø-la-moân aáy
Khoâng chaáp thuû tri kieán,
Khoâng ai ôû ñôøi naøy
Coù theå chi phoái ñöôïc.

803. Hoï khoâng taùc thaønh gì,
Hoï khoâng ñeà cao gì,
Caùc phaùp khoâng ñöôïc hoï,
Chaáp tröôùc naém giöõ gì
Khoâng moät Phaïm chí naøo,
Bò giôùi caám daét daãn,
Ñi ñeán bôø beân kia,
Vò aáy khoâng trôû lui.

804. Sinh maïng naøy ngaén thay,
Trong traêm naêm, roài cheát,
Neáu ai soáng hôn nöõa,
Roài cuõng cheát vì giaø.

805. Loaøi Ngöôøi saàu vì ngaõ,
Moïi chaáp thuû voâ thöôøng,
Troáng khoâng laø ñôøi naøy,
Thaáy vaäy soáng khoâng nhaø.

806. Vì loaøi Ngöôøi nghó raèng
Caùi naøy laø cuûa toâi,
Caùi aáy bò söï cheát,
Laøm hoaïi dieät hö taøn.
Bieát vaäy, baäc Hieàn trí,
Khoâng goïi, khoâng höôùng ñeán,
Caùi naøy ngaõ cuûa ta,
Caùi naøy laø cuûa ta.

807. Nhö nhöõng gì hieän leân,
Trong giaác nguû moäng mò,
Con ngöôøi khi tænh daäy,
Khoâng coøn thaáy ñöôïc gì.
Cuõng vaäy ôû ñôøi naøy,
Ngöôøi ñöôïc öa, aùi luyeán,
Roài seõ cheát maát ñi,
Khoâng ai coøn thaáy ñöôïc.

808. Caùc loaïi haïng ngöôøi aáy
Ñöôïc thaáy vaø ñöôïc nghe,
Neân hoï ñöôïc goïi teân,
Teân naøy hay teân khaùc.
Vôùi ngöôøi ñaõ cheát ñi,
Chæ ñöôïc goïi teân khoâng,
Vì chæ coù teân suoâng,
Seõ ñöôïc coøn toàn taïi.

809. Tham ñaém caùi cuûa ta,
Hoï khoâng coù töø boû,
Saàu khoå vaø than van,
Cuøng xan tham keo kieát.
Do vaäy baäc aån só,
Sau khi boû chaáp thuû,
Ñaõ soáng moät ñôøi soáng,
Thaáy ñöôïc söï an oån.

810. Ñoái vôùi vò Tyû-kheo
Soáng thanh vaéng moät mình,
Soáng tu taäp taâm yù,
Höôùng ñeán haïnh vieãn ly,
Neáp soáng vaäy ñöôïc noùi,
Hoøa hôïp vôùi vò aáy,
Vaø khoâng neâu töï ngaõ,
Trong hieän höõu cuûa mình.

811. Vò aån só khoâng töïa,
Khoâng y chæ moät ai,
Khoâng laøm thaønh thöông yeâu,
Khoâng taùc thaønh gheùt boû.
Do vaäy trong saàu than,
Trong xan tham keo kieát,
Nhö nöôùc treân laù caây,
Khoâng dính öôùt laøm nhô.

812. Gioáng nhö moät gioït nöôùc,
Khoâng dính öôùt hoa sen,
Nhö nöôùc treân boâng sen,
Khoân dính öôùt laøm nhô.
Ñoái vôùi vaät thaáy nghe,
Ñöôïc caûm thoï töôûng ñeán,
Cuõng vaäy baäc aån só
Khoâng dính öôùt tham ñaém.

813. Do vaäy baäc taåy saïch,
Khoâng coù suy tö ñeán,
Ñieàu ñöôïc thaáy ñöôïc nghe,
Ñöôïc caûm thoï töôûng ñeán.
Vò aáy muoán thanh tònh,
Khoâng coù döïa gì khaùc,
Vò aáy khoâng tham ñaém,
Cuõng khoâng coù ly tham.

814. Tissa Metteyya,
Toân giaû noùi nhö sau:
Theá Toân haõy noùi leân,
Söï tai haïi cuûa ngöôøi,
Ñaém say veà daâm duïc,
Sau khi nghe, chuùng con
Seõ hoïc taäp lôøi Ngaøi,
Lôøi daïy veà vieãn ly.

815. Theá Toân noùi nhö sau:
Hôõi naøy Metteyya,
Ai ñaém say daâm duïc,
Queân maát lôøi giaûng daïy,
Rôi vaøo ñöôøng taø vaïy,
Neáp soáng aáy khoâng thaùnh.

816. Ai tröôùc soáng moät mình,
Nay rôi vaøo daâm duïc,
Nhö xe bò nghieâng ngaõ,
Ngöôøi aáy ôû trong ñôøi,
Ñöôïc goïi laø phaøm phu,
Ñöôïc goïi laø haï lieät.

817. Tieáng toát coù töø tröôùc,
Ngöôøi aáy bò toån giaûm,
Thaáy vaäy haõy hoïc taäp,
Töø boû söï daâm duïc.

818. Chi phoái bôûi suy tö,
Traàm ngaâm nhö keû ngheøo,
Nghe tieáng traùch ngöôøi khaùc,
Nhö keû bò thaát voïng.

819. Bò ngöôøi khaùc buoäc toäi,
Noù laøm caùc ñao kieám,
Trôû thaønh ngöôøi tham lôùn,
Chaáp thuû ñieàu voïng ngoân.

820. Ñöôïc danh laø Hieàn trí,
An truù soáng moät mình,
Neáu rôi vaøo daâm duïc,
Saàu naõo nhö keû ngu.

821. Thaáy nguy haïi nhö vaäy,
Baäc aån só tröôùc sau,
Kieân trì soáng coâ ñoäc,
Khoâng thöïc haønh daâm duïc.

822. Haõy hoïc taäp vieãn ly,
Ñaây haïnh thaùnh toái thöôïng,
Khoâng nghó mình toái thaéng,
Daàu gaàn ñöôïc Nieát-baøn.

823. Sôû haønh baäc aån só,
Troáng khoâng, khoâng mong duïc,
Baäc vöôït khoûi boäc löu,
Ñöôïc caùc ngöôøi ôû ñôøi,
Bò tham duïc troùi buoäc,
Ganh tò vaø theøm muoán.

824. ÔÛ ñaây chính thanh tònh,
Hoï thuyeát giaûng nhö vaäy,
Hoï noùi trong phaùp khaùc,
Khoâng coù söï thanh tònh,
Hoï noùi choã y chæ,
ÔÛ ñaây laø thanh tònh,
Hoï roäng raõi an truù,
Trong söï thaät cuûa mình.

825. Nhöõng ai muoán tranh luaän,
Sau khi vaøo hoäi chuùng,
Hoï coâng kích laãn nhau,
Hoï goïi nhau laø ngu,
Hoï ñi ñeán ngöôøi khaùc,
Vaø khôûi leân tranh luaän,
Hoï muoán ñöôïc taùn thaùn,
Hoï goïi chuùng thieän xaûo.

826. Ham meâ thích tranh luaän,
ÔÛ giöõa caùc hoäi chuùng,
Öôùc muoán ñöôïc taùn thaùn,
Hoï sôï haõi thaát baïi,
Khi bò ñaùnh thaát baïi,
Hoï trôû thaønh ruûn chí,
Bò cheâ, hoï noåi giaän,
Keû tìm loãi ngöôøi khaùc.

827. Khi caùc nhaø thaåm saùt,
Pheâ bình caùc caâu hoûi,
Tuyeân boá cuoäc tranh luaän,
Ñi ñeán choã thaát baïi,
Keû noùi lôøi haï lieät,
Than khoùc vaø saàu naõo,
Hoï reân ræ than van,
Noù ñaõ ñaùnh baïi ta.

828. Giöõa caùc vò Sa-moân,
Caùc tranh luaän khôûi leân,
Trong caùc tranh luaän naøy,
Coù chieán thaéng chieán baïi.
Do thaáy roõ nhö vaäy,
Khoâng vui thích tranh luaän
Daàu coù ñöôïc taùn thaùn,
Cuõng khoâng lôïi ích gì.

829. Hay trong tranh luaän naøy,
Noù ñöôïc lôøi taùn thaùn,
Sau khi ñaõ noùi leân,
Chính giöõa caùc hoäi chuùng.
Do vaäy noù vui cöôøi,
Noù töï haøo kieâu haõnh,
Ñaït ñöôïc muïc ñích aáy,
Nhö taâm yù noùi leân.

830. Caùi laøm noù coáng cao,
Cuõng laø ñaát haïi noù,
Tuy vaäy noù vaãn noùi,
Lôøi coáng cao kieâu maïn,
Khi thaáy ñöôïc nhö vaäy,
Haõy ñöøng coù tranh luaän,
Baäc thieän xaûo noùi raèng,
Thanh tònh khoâng do vaäy.

831. Cuõng nhö baäc anh huøng,
Nuoâi döôõng ñoà aên vua,
La heùt muoán tìm caàu,
Moät ñòch thuû anh huøng,
OÂi anh huøng haõy traùnh,
Choã naøo coù vò aáy,
Töø tröôùc ñaõ khoâng coù,
Söï ñaáu tranh nhö vaäy.

832. Nhöõng ai chaáp tri kieán,
Tranh luaän veà kieán aáy,
Tuyeân boá thuyeát giaûng raèng:
Chæ ñaây laø söï thaät,
OÂng haõy noùi vôùi hoï,
ÔÛ ñaây khoâng tranh luaän,
OÂng haõy noùi theâm raèng
ÔÛ ñaây khoâng ñòch thuû.

833. Cuoäc chieán ñaáu ñaõ taøn,
Nhöõng ai soáng nhö vaäy,
Khoâng coù söï va chaïm,
Giöõa kieán naøy kieán khaùc,
Hôõi naøy Pasuøra!
OÂng ñöôïc gì nôi hoï,
Vôùi ngöôøi khoâng chaáp thuû,
Moät söï gì toái thöôïng?

834. Vaäy OÂng haõy ñi ñeán,
Suy tö ngaãm nghó kyõ,
Vôùi taâm yù suy tö,
Treân nhöõng loaïi tri kieán,
Haõy hoaø ñoàng chung hôïp,
Vôùi baäc ñaõ taåy saïch,
OÂng khoâng coù theå khoâng
Cuøng vò aáy tieán böôùc.

Theá Toân:

835. Sau khi thaáy khaùt aùi,
Baát laïc vaø tham ñaém,
Khoâng theå coù öa muoán,
Ñoái vôùi söï daâm duïc.
Sao, vôùi bao ñaày traøn,
Nöôùc tieåu, phaân ueá naøy,
Ta khoâng coù öôùc muoán,
Vôùi chaân ñoäng chaïm noù.

836. Neáu Ngaøi khoâng öôùc muoán:
Ngoïc baùu nhö theá naøy,
Nöõ nhaân ñöôïc mong caàu,
Bôûi raát nhieàu ñeá vöông,
Haõy noùi nhö theá naøo,
Laø tri kieán cuûa Ngaøi,
Giôùi caám vaø sinh maïng,
Cuøng söï höõu phaùt sanh.

837. Theá Toân lieàn traû lôøi,
Cho Maøgandiya,
Vôùi Ta khoâng coù noùi,
Ta noùi nhö theá naøy,
Sau khi quaùn saùt kyõ
Söï chaáp thuû trong phaùp,
Trong taát caû tri kieán,
Ta khoâng coù chaáp tröôùc,
Ta thaáy söï caát chöùa,
Tòch tònh trong noäi taâm.

838. Maøgandiya noùi:
Caùc lyù thuyeát quyeát ñònh,
Ngaøi noùi vò aån só,
Khoâng naém giöõ thuyeát naøo.
Coøn veà yù nghóa naøy,
Cuûa hai chöõ noäi tònh,
Theá naøo laø baäc Hieàn trí,
Hieåu bieát hai chöõ aáy?

839. Theá Toân noùi nhö sau:
Naøy Maøgandiya,
Khoâng phaûi töø tri kieán,
Töø truyeàn thoáng, töø trí,
Khoâng phaûi töø giôùi caám,
Thanh tònh ñöôïc ñem ñeán.
Ngöôøi ta noùi nhö vaäy,
Nhöng cuõng khoâng phaûi laø
Khoâng kieán, khoâng truyeàn thoáng,
Khoâng trí, khoâng giôùi caám,
Töø boû taát caû chuùng,
Khoâng chaáp thuû söï gì,
Baäc thieän khoâng y chæ,
Khoâng öôùc muoán sanh höõu.

840. Maøgandiya noùi:
Neáu khoâng töø tri kieán,
Töø truyeàn thoáng, töø trí,
Khoâng phaûi töø giôùi caám,
Thanh tònh ñöôïc ñöa ñeán.
Ngöôøi ta noùi nhö vaäy,
Cuõng khoâng phaûi khoâng kieán,
Khoâng truyeàn thoáng, khoâng trí,
Khoâng giôùi luaät giôùi caám,
Thanh tònh ñöôïc ñem ñeán
Con nghó raèng phaùp vaäy,
Laø phaùp keû ngu si,
Vì raèng thaät coù ngöôøi,
Nhôø kieán ñeán thanh tònh.

841. Theá Toân noùi nhö sau:
Naøy Maøgandiya,
Neáu y vaãn tri kieán,
OÂng coøn tieáp tuïc hoûi,
Chính do nhöõng chaáp thuû,
Ñi ñeán söï ngu si,
Töø ñoù, OÂng khoâng thaáy,
Moät chuùt gì veà töôûng,
Do vaäy, OÂng chôù thaáy,
Taát caû laø ngu si.

842. Baèng ta thaéng hôn ta,
Hay thaáp keùm hôn ta,
Ai suy nghó nhö vaäy,
Do vaäy ñaáu tranh khôûi,
Ai khoâng bò dao ñoäng
Bôûi ba vaán ñeà aáy,
Nhö vaäy, ñoái vò aáy,
Khoâng baèng, khoâng thuø thaéng.

843. Sao Baø-la-moân aáy
Laïi noùi: "Ñaây söï thaät ",
Ñaây chính laø noùi laùo,
Ñeå gaây neân tranh luaän,
Vôùi ai khoâng heà coù,
Baèng nhau, khoâng baèng nhau.
Do ñaâu noù coù theå,
Maéc vaøo tranh luaän ñöôïc.

844. Ñoaïn taän moïi nhaø cöûa,
Soáng laø keû khoâng nhaø,
aå só khoâng thaân thieát,
Vôùi moät ai ôû laøng,
Troáng khoâng caùc duïc voïng,
Khoâng xem troïng söï gì,
Khoâng noùi chuyeän tranh luaän,
Vôùi moät ai ôû ñôøi.

845. Vò aáy soáng vieãn ly,
Moïi söï vieäc ôû ñôøi,
Baäc Long töôïng khoâng chaáp,
Vaø khoâng noùi ñeán hoï.
Nhö hoa sen coù gai,
Sanh ra ôû trong nöôùc,
Khoâng bò nöôùc vaø buøn,
Maéc dính vaø thaám öôùt.
Nhö vaäy baäc aån só,
Noùi an tònh, khoâng tham,
Khoâng bò duïc vaø ñôøi,
Maéc dính vaø thaám öôùt.

846. Baäc trí, khoâng do kieán,
Cuõng khoâng do thoï töôûng,
Ñi ñeán söï kieâu maïn,
Khoâng coù tham döï vaøo,
Khoâng ñeå cho haønh ñoäng,
Cho truyeàn thoáng daét daãn,
Khoâng ñeå bò chi phoái,
Trong truù xöù cuûa yù.

847. Ngöôøi khoâng öa thích töôûng,
Khoâng coù bò troùi buoäc,
Vò ñöôïc tueä giaûi thoaùt,
Khoâng coù söï si meâ,
Vaø nhöõng ai chaáp thuû,
Tö töôûng vaø tri kieán,
Ngöôøi aáy soáng xung ñoät,
Vôùi moïi ngöôøi ôû ñôøi.

Ngöôøi hoûi:

848. Ngöôøi soáng ñôøi an tònh,
Kieán vaø giôùi theá naøo?
Con hoûi Gotama,
Laø baäc ngöôøi toái thöôïng.

849. Theá Toân ñaùp nhö sau:
Ly aùi tröôùc thaân hoaïi,
Khoâng y chæ ban ñaàu,
Khoâng y chæ cuoái cuøng,
Khoâng keå ñeán vaät giöõa,
Khoâng coù öa thích naøo.

850. Khoâng phaãn noä, khoâng sôï,
Khoâng khoa ñaïi, khoâng hoái,
Noùi hoøa nhaõ, khoâng ñoäng,
Baäc aån só thaän ngoân.
Khoâng öôùc voïng töông lai,
Khoâng saàu muoän quaù khöù,
Thaáy vieãn ly giöõa xuùc,
Khoâng ñeå kieán daét daãn.

852. Soáng rieâng, khoâng man traù,
Khoâng thích, khoâng xan tham,
Khoâng xoâng xaùo nhaøm chaùn,
Khoâng ñi ñeán hai löôõi.

853. Khoâng meâ vaät khaû aùi,
Cuõng khoâng coù quaù maïn,
Nhu hoøa, nhöng öùng bieän,
Khoâng voïng tín, khoâng tham.

854. Khoâng tu taäp vì lôïi,
Khoâng ñöôïc lôïi, khoâng saân,
Khoâng bò aùi kích thích,
Khoâng ñam meâ caùc vò.

855. Thöôøng truù xaû, chaùnh nieäm,
ÔÛ ñôøi, khoâng nghó mình,
Baèng hôn hay thua ngöôøi,
Vò aáy, khoâng boàng boät.

856. Khoâng y chæ moät ai,
Bieát phaùp, khoâng y chæ,
Vò aáy khoâng coù aùi,
Ñoái vôùi höõu, phi höõu.

857. Ta goïi vò an tònh,
Khoâng mong caàu caùc duïc,
Vò aáy khoâng trieàn phöôïc,
Vöôït khoûi caùc tham tröôùc.

858. Vò aáy khoâng con caùi,
Thuù vaät, ruoäng, ñaát ñai,
Khoâng coù gì naém laáy,
Laø ta, laø khoâng ta.

859. Phaøm phu coù buoäc toäi,
Hoaëc Sa-moân, Phaïm chí,
Vò aáy khoâng quan taâm,
Trong lôøi noùi khoâng ñoäng,

860. Khoâng tham, khoâng xan laãn,
aå só khoâng noùi cao,
Khoâng noùi baèng, noùi thaáp,
Khoâng ñi ñeán thôøi kieáp,
Vì vò aáy vöôït khoûi,
Söï chi phoái thôøi kieáp.

861. Ai khoâng coù vaät gì,
Khoâng coù, khoâng saàu muoän,
Khoâng ñi ñeán caùc phaùp,
Vò aáy goïi an tònh.

Ngöôøi hoûi:

862. Töø ñaâu ñöôïc khôûi leân,
Caùc tranh luaän, ñaáu tranh,
Than van vaø saàu muoän,
Cuøng vôùi taùnh xan tham,
Maïn vaø taêng thöôïng maïn,
Keå caû vôùi hai löôõi,
Töø ñaâu chuùng sanh nhieàu,
Mong Ngaøi haõy noùi leân.

863. Töø aùi sanh khôûi nhieàu,
Caùc tranh luaän, ñaáu tranh
Than van vaø saàu muoän,
Cuøng vôùi taùnh xan tham,
Maïn vaø taêng thöôïng maïn,
Keå caû vôùi hai löôõi,
Caùc tranh luaän, ñaáu tranh, 
Ñeàu lieân heä xan tham,
Nhöõng lôøi noùi hai löôõi,
Khôûi leân töø tranh luaän.

864. Do nhöõng nhaân duyeân naøo,
Khaû aùi sanh ôû ñôøi?
Hay nhöõng tham lam naøo,
Ñöôïc löu haønh ôû ñôøi?
Öôùc voïng vaø thaønh ñaït,
Laø do nhôn duyeân naøo?
Khieán loaøi Ngöôøi ñöôïc sanh,
Trong thôøi gian töông lai?

865. Do öôùc muoán laø nhaân,
Khaû aùi sanh ôû ñôøi,
Hay vôùi nhöõng tham lam,
Ñöôïc löu haønh ôû ñôøi,
Öôùc voïng vaø thaønh ñaït,
Do öôùc muoán laøm nhaân,
Khieán loaøi Ngöôøi ñöôïc sanh,
Trong thôøi gian töông lai.

866. Öôùc muoán sanh ôû ñôøi
Laø do nhaân duyeân naøo?
Hay caû nhöõng quyeát ñònh,
Do nhaân naøo ñöôïc sanh?
Phaãn noä vaø voïng ngöõ,
Cuøng vôùi caû nghi hoaëc,
Hoaëc laø nhöõng phaùp naøo,
Ñöôïc Sa-moân noùi ñeán?

867. Khaû yù, baát khaû yù,
Ñöôïc goïi vaäy ôû ñôøi,
Do y chæ nôi chuùng,
Öôùc muoán ñöôïc sanh khôûi.
Sau khi thaáy trong saéc,
Caû höõu vaø phi höõu,
Chuùng sanh môùi laøm ñöôïc,
Nhöõng quyeát ñònh ôû ñôøi.

868. Phaãn noä vaø voïng ngöõ,
Cuøng vôùi caû nghi hoaëc,
Nhöõng phaùp naøy löu haønh,
Khi phaùp ñoâi coù maët,
Keû nghi haõy hoïc taäp,
Treân con ñöôøng chaùnh trí,
Sau khi bieát caùc phaùp,
Do Sa-moân thuyeát giaûng.

869. Khaû yù, baát khaû yù,
Laø do nhaân duyeân naøo,
Do caùi gì khoâng coù,
Hoï khoâng coù hieän höõu.
Coøn veà yù nghóa naøy,
Veà phi höõu vaø höõu,
Haõy noùi cho chuùng con,
Nguyeân nhaân gì chuùng sanh?

870. Do nhaân duyeân caûm xuùc,
Khaû yù, baát khaû yù,
Neáu khoâng coù caûm xuùc,
Hoï cuõng khoâng hieän höõu,
Coøn veà yù nghóa naøy,
Veà phi höõu vaø höõu,
Ta noùi cho OÂng roõ,
Nguyeân nhaân naøy, chuùng sanh.

871. Coøn caûm xuùc ôû ñôøi,
Do nhaân gì sanh khôûi,
Hay caùc loaïi chaáp thuû,
Do töø ñaâu sanh nhieàu,
Do caùi gì khoâng coù,
Ngaõ sôû höõu khoâng coù,
Caùi gì khoâng hieän höõu,
Khieán khoâng coù caûm xuùc?

872. Do duyeân danh vaø saéc,
Neân coù caùc caûm xuùc,
Do nhaân caùc öôùc muoán,
Neân coù nhöõng chaáp thuû,
Neáu öôùc muoán khoâng coù,
Ngaõ sôû höõu cuõng khoâng,
Do saéc khoâng hieän höõu,
Khieán khoâng coù caûm xuùc.

873. Sôû haønh nhö theá naøo,
Saéc phaùp khoâng hieän höõu,
An laïc vaø khoå ñau,
Theá naøo khoâng coù maët,
Haõy noùi leân cho con,
Khoâng coù nhö theá naøo,
Chuùng con muoán ñöôïc bieát,
Taâm yù con noùi vaäy.

874. Khoâng coù töôûng caùc töôûng,
Khoâng coù töôûng voâ töôûng,
Phi töôûng cuõng khoâng coù,
Voâ höõu töôûng cuõng khoâng.
Do sôû haønh nhö vaäy,
Saéc phaùp khoâng hieän höõu,
Do nhaân duyeân caùc töôûng,
Hyù luaän ñöôïc hình thaønh.

875. Ngaøi ñaõ noùi chuùng con,
Nhöõng ñieàu chuùng con hoûi,
Coù ñieàu nöõa hoûi Ngaøi,
Mong Ngaøi traû lôøi cho,
Baäc Hieàn trí noùi raèng,
Nhö theá naøy toái thöôïng,
Nghóa laø ôû ñôøi naøy,
Söï thanh tònh Daï-xoa
Hay laø chuùng muoán noùi,
Coù ñieàu gì khaùc nöõa?

876. Baäc Hieàn trí noùi raèng,
Nhö theá laø toái thöôïng,
Nghóa laø ôû ñôøi naøy,
Söï thanh tònh Daï-xoa,
Nhö coù ngöôøi noùi raèng,
Chính laø söï hoaïi dieät,
Laïi moät soá thieän nhaân,
Noùi raèng: "Khoâng dö y".

877. Bieát ñöôïc nhöõng phaùp aáy,
Ñeàu nöông töïa y chæ,
Bieát vaäy baäc aån só,
Suy tö treân y chæ,
Bieát ñöôïc, neân giaûi thoaùt,
Khoâng ñi ñeán tranh luaän,
Baäc Hieàn khoâng tìm ñeán,
Caû höõu vaø phi höõu.

Ngöôøi hoûi:

878. Moãi ngöôøi töï thieân chaáp,
Veà tri kieán cuûa mình,
Do chaáp thuû sai bieät,
Baäc thieän xaûo noùi leân,
Ai bieát nhö theá naøy,
Vò aáy bieát ñöôïc phaùp,
Ai chæ trích ñieåm naøy,
Vò aáy khoâng hoaøn toaøn.

879. Do chaáp thuû nhö vaäy,
Hoï tranh luaän vôùi nhau,
Hoï noùi keû khaùc ngu.
Khoâng coù kheùo thieän xaûo.
Trong nhöõng lôøi noùi naøy,
Lôøi noùi ai chaân thaät,
Hay taát caû vò naøy,
Laø nhöõng baäc kheùo noùi?

880. Neáu khoâng coù chaáp thuaän,
Phaùp cuûa caùc ngöôøi khaùc,
Noùi keû khaùc laø ngu,
Tueä nhö vaäy thaáp keùm.
Taát caû laø ngu si,
Coù tueä thaät thaáp keùm.
Taát caû tri kieán naøy.
Ñeàu chæ laø thieân chaáp.

881. Neáu caùc cuoäc tranh luaän,
Ñöôïc tri kieán gaïn loïc,
Trí tueä ñöôïc thanh tònh,
Thieän xaûo trí saùng suoát,
Hoï khoâng coù moät ai,
Laø trí tueä haï lieät,
Vaø tri kieán cuûa hoï,
Ñöôïc hoaøn toaøn vieân maõn.

882. Ta khoâng coù noùi raèng:
"Ñaây chính laø söï thaät".
Caùc ngöôøi ngu vôùi nhau,
Cuøng nhau noùi nhö vaäy,
Vôùi tri kieán töï mình,
Hoï noùi laø chaân thaät,
Do vaäy caùc ngöôøi khaùc,
Ñöôïc hoï xem laø ngu.

883. Moät soá ngöôøi noùi raèng:
"Ñaây môùi laø söï thaät"
Hoï noùi caùc ngöôøi khaùc,
Laø troáng khoâng, giaû doái,
Do chaáp thuû nhö vaäy,
Hoï tranh luaän ñaáu tranh,
Vì sao baäc Sa-moân,
Khoâng cuøng noùi moät lôøi?

884. Söï thaät chæ coù moät,
Khoâng söï thaät thöù hai,
Ngöôøi hieåu bieát tranh luaän,
Vôùi ngöôøi coù hieåu bieát,
Nhöng chaân thaät hoï khen,
Chæ söï thaät cuûa hoï,
Do vaäy baäc Sa-moân,
Khoâng cuøng noùi moät lôøi.

885. Vì sao hoï noùi leân,
Nhöõng chaân thaät sai khaùc,
Vì sao baäc thieän xaûo,
Laïi noùi lôøi tranh luaän,
Neáu caùc söï thaät aáy,
Laø nhieàu vaø sai bieät,
Hay hoï chæ nhôù ñeán,
Nhöõng suy luaän cuûa hoï.

886. Thaät söï caùc söï thaät,
Khoâng coù nhieàu sai bieät,
Töø caùc luoàng tö töôûng,
Veà thöôøng coøn ôû ñôøi,
Do hoï suy nghó ñeán,
Tö töôûng caùc tri kieán,
Hoï noùi coù hai phaùp,
Söï thaät vaø giaû doái.

887. Caùc phaùp ñöôïc thaáy nghe,
Ñöôïc giöõ giôùi, thoï töôûng,
Hoï y cöù phaùp naøy,
Hoï suy tö, nhìn thaáy,
An truù caùc quyeát ñònh,
Hoï cheâ cöôøi ngöôøi khaùc,
Hoï noùi caùc ngöôøi khaùc,
Laø ngu si baát thieän.

888. Vì raèng ñoái ngöôøi khaùc,
Noù xem laø ngu si,
Töï mình goïi chính mình,
Laø thieän xaûo toát ñeïp,
Do chính mình khen mình,
Vò aáy goïi thieän xaûo,
Khinh thöôøng caùc ngöôøi khaùc,
Lôøi ngöôøi aáy laø vaäy.

889. Vò aáy quaù say meâ,
Vôùi tri kieán cuûa mình,
Neân trôû thaønh kieâu maïn,
Vieân maõn töï yù mình,
Töï mình vôùi taâm yù,
Laøm leã quaùn ñaûnh mình,
Do vaäy, bò say meâ,
Trong tri kieán cuûa mình.

890. Neáu ngöôøi khaùc noùi raèng:
Noù laø haïng haï lieät.
Nhö vaäy ñoái töï mình,
Keû kia cuõng lieät tueä,
Neáu töï noù saùng suoát,
Baäc Hieàn trí hieåu bieát,
Khoâng coù ai ngu si,
Giöõa caùc baäc Sa-moân.

891. Nhöõng ai tuyeân boá phaùp,
Sai khaùc vôùi phaùp naøy,
Ñi ngöôïc laïi thanh tònh,
Khoâng laø ngöôøi hoaøn toaøn,
Nhö vaäy caùc ngoaïi ñaïo,
Tuyeân boá thaät roäng raõi,
Do loøng tham tri kieán,
Hoï quaù söùc ñam meâ.

892. Nhöõng ai tuyeân boá raèng,
Chính ñaây laø thanh tònh,
Hoï noùi khoâng thanh tònh,
Trong caùc phaùp sai khaùc.
Nhö vaäy caùc ngoaïi ñaïo,
An truù thaät roäng raõi,
Hoï kieân trì tuyeân boá,
Con ñöôøng rieâng cuûa mình.

893. Ai kieân trì tuyeân boá,
Con ñöôøng rieâng cuûa mình,
Sao ôû ñaây coù theå,
Noùi ngöôøi khaùc laø ngu?
Vò aáy töï cheâ mình,
Ñem laïi tieáng lieät tueä,
Ngöôøi khaùc noùi noùi ngu,
Khoâng ñöôïc phaùp thanh tònh.

894. An truù treân quyeát ñònh,
Töï mình löôïng söùc ngöôøi
Vò aáy ôû treân ñôøi,
Chæ taêng theâm tranh luaän,
Ai töø boû taát caû,
Moïi quyeát ñònh, chuû tröông,
Khoâng bò ngöôøi ôû ñôøi,
Cheâ laø keû lieät tueä.

Ngöôøi hoûi:

895. Vôùi nhöõng ai thieân vò,
Ñoái vôùi nhöõng tri kieán naøy,
Chæ ñaây laø söï thaät,
Hoï caõi coï tranh luaän,
Taát caû nhöõng ngöôøi aáy,
Ñem laïi söï chæ trích,
Hay chính taïi ôû ñaây,
Hoï ñöôïc lôøi taùn thaùn?

896. Ñaây chæ laø nhoû beù,
Khoâng ñuû ñem an tònh,
Ta noùi veà hai quaû
Cuûa caùc loaïi ñaáu tranh.
Sau khi thaáy nhö vaäy,
Chôù coù neân tranh luaän,
Neân thaáy raèng an oån,
Khoâng phaûi ñaát tranh luaän.

897. Phaøm nhöõng theá tuïc naøy,
Ñöôïc sanh giöõa phaøm phu,
Baäc trí khoâng döïa vaøo,
Taát caû theá tuïc naøy,
Ñaõ khoâng coù quan taâm,
Sao nay tìm quan taâm,
Sao coù theå kham nhaãn,
Vôùi vaät ñöôïc thaáy nghe.

898. Baäc xem giôùi toái thöôïng,
Noùi tònh nhôø cheá ngöï,
Chaáp thuû giôùi caám xong,
Hoï an truù nhö vaäy.
ÔÛ ñaây hoï tu taäp,
Do ñaây ñöôïc thanh tònh,
Hoï chæ kheùo noùi naêng,
Hoï bò höõu daét daãn.

899. Neáu coù ai vi phaïm,
Giôùi haïnh vaø giôùi caám,
Ngöôøi aáy seõ run sôï,
Vì sôû haønh khieám khuyeát.
ÔÛ ñaây ngöôøi aáy than,
Coá gaéng ñöôïc thanh tònh,
Nhö löõ haønh laïc ñoaøn,
Nhö keû boû gia ñình.

900. Ñoái vôùi giôùi caám thuû,
Sau khi ñoaïn taát caû,
Cuøng vôùi caùc sôû haønh,
Coù toäi,khoâng coù toäi,
Khoâng coøn coù coá gaéng,
Thanh tònh, khoâng thanh tònh,
Haõy soáng haïnh vieãn ly,
Khoâng chaáp thuû an tònh.

901. Ngöôøi y chæ khoå haïnh,
Ngöôøi y chæ nhaøm chaùn,
Keû döïa vaøo nghe thaáy,
Hay döïa vaøo thoï töôûng,
Hoï laø haïng noùi lôùn,
Taùn thaùn söï thanh tònh,
Chöa ñoaïn ñöôïc tham aùi,
Ñoái vôùi höõu, phi höõu.

902. Vôùi ai coù noã löïc,
Caàu mong vaø ham muoán,
Hoï môùi phaûi run sôï,
Vôùi nhöõng kieán cuûa mình,
Vôùi nhöõng ai ôû ñôøi,
Khoâng coù sanh vaø cheát,
Do gì, khieán hoï sôï,
Hoï tham voïng caùi gì?

903. Coù nhöõng ngöôøi tuyeân boá,
Phaùp naøy laø toái thöôïng,
Nhöng ngöôøi khaùc laïi noùi,
Phaùp aáy laø haï lieät.
Ai noùi lôøi chaân thaät,
Giöõa hai haïng ngöôøi naøy,
Hay taát caû haïng naøy,
Ñeàu laø haïng kheùo noùi?

904. Vôùi phaùp töï cuûa mình,
Noùi phaùp naøy vieân maõn
Chæ trích phaùp ngöôøi khaùc,
Laø thaáp keùm haï lieät,
Do chaáp thuû nhö vaäy,
Hoï luaän tranh ñaáu tranh,
Moïi theá tuïc töï mình,
Hoï noùi laø chaân thaät.

905. Neáu coù bò ngöôøi khaùc,
Khinh reû laø haï lieät,
Nhö vaäy giöõa caùc phaùp,
Khoâng gì thuø thaéng sao?
Keû phaøm phu noùi raèng
Phaùp ngöôøi khaùc haï lieät,
Cöông quyeát töï ñeà cao,
Phaùp mình khoâng haï lieät.

906. Nhö moïi ngöôøi toân thôø,
Chaùnh phaùp cuûa töï mình,
Gioáng nhö hoï taùn thaùn,
Moïi sôû haønh baûn thaân,
Taát caû nhöõng lôøi noùi
Trôû thaønh lôøi chaân thaät,
Söï thanh tònh ñoái hoï,
Töï moãi ngöôøi taùc thaønh.

907. Vôùi ngöôøi Baø-la-moân,
Khoâng ngöôøi khaùc laõnh ñaïo,
Sau khi ñaõ nghieân cöùu,
Chaáp thuû trong caùc phaùp,
Do vaäy neân vò aáy
Vöôït khoûi caùc tranh luaän,
Khoâng thaáy phaùp ngöôøi khaùc,
Coù theå thuø thaéng hôn.

908. Hoï noùi: "Toâi thaáy, bieát,
Caùi naøy laø nhö vaäy".
Hoï ñi ñeán quan ñieåm,
Thanh tònh nhôø tri kieán,
Vò aáy ñaõ thaáy vaäy,
Caàn gì kieán ngöôøi khaùc,
Vöôït qua ñöôïc quan ñieåm,
Thanh tònh nhôø phaùp khaùc.

909. Ngöôøi coù maét thaáy ñöôïc,
Caû danh vaø caû saéc,
Sau khi thaáy ñöôïc hoï,
Seõ bieát hoï laø vaäy,
Haõy ñeå hoï ñöôïc thaáy,
Caùc duïc nhieàu hay ít,
Baäc thieän xaûo khoâng noùi,
Thanh tònh laø nhôø duïc.

910. Ngöôøi ñaõ goïi cuoàng tín,
Khoâng ñöa ñeán thanh tònh,
Vì ñaõ coù thieân vò,
Vôùi tri kieán taùc thaønh,
Y chæ nôi caùi gì,
Nôi ñaáy laø tinh saïch,
Ngöôøi tuyeân boá thanh tònh,
Thaáy ôû ñaáy nhö vaäy.

911. Phaïm chí khoâng rôi vaøo,
Thôøi gian vaø öôùc löôïng,
Khoâng theo caùc tri kieán,
Khoâng baø con vôùi trí,
Bieát ñöôïc caùc theá tuïc,
Do phaøm phu chaáp thuû,
Caùc ngöôøi khaùc hoïc hoûi,
Vò aáy soáng hyû xaû.

912. Khoâng chaáp thuû trieàn phöôïc,
aån só soáng ôû ñôøi,
Giöõa tranh luaän khôûi leân,
Khoâng theo phe phaùi naøo,
Soáng an tònh, hyû xaû,
Giöõa nhöõng ngöôøi khoâng tònh,
Caùc ngöôøi khaùc hoïc hoûi,
Vò aáy soáng khoâng hoïc.

913. Töø boû laäu hoaëc cuõ,
Khoâng taïo laäu hoaëc môùi,
Khoâng ñi ñeán öôùc muoán,
Khoâng cuoàng tín chaáp thuû,
Vò Hieàn trí nhö vaäy,
Thoaùt khoûi caùc taø kieán,
Khoâng tham dính ôû ñôøi,
Khoâng bò ngaõ chæ trích.

914. Khoâng coù söï thuø haèn
Ñoái vôùi taát caû phaùp,
Phaøm coù thaáy nghe gì,
Cuøng vôùi töôûng vaø thoï,
aån só khoâng heä luïy,
Ñaõ ñaët gaùnh naëng xuoáng
Khoâng lieân heä thôøi gian,
Khoâng chaám döùt, khoâng caàu,
Theá Toân noùi nhö vaäy.

Ngöôøi hoûi:

915. Con hoûi baäc Ñaïi tieân,
Baäc baø con maët trôøi,
Con ñöôøng ñeán vieãn ly, 
Con ñöôøng ñeán an tònh,
Tyû-kheo sau khi thaáy,
Laøm theá naøo maùt laïnh,
Khoâng coù söï chaáp thuû,
Moät vaät gì ôû ñôøi?

916. Theá Toân ñaùp nhö sau:
Haõy chaët ñöùt hoaøn toaøn,
Goác reã caùc hyù luaän,
Moïi tö töôûng "toâi laø ",
Taát caû phaûi chaám döùt,
Phaøm coù noäi aùi naøo,
Sau khi nhieáp phuïc chuùng,
Thöôøng chaùnh nieäm hoïc taäp.

917. Phaøm coù loaïi phaùp gì,
Ñöôïc thaéng tri hoaøn toaøn,
Hoaëc thuoäc veà noäi phaùp,
Hay thuoäc veà ngoaïi phaùp,
Chôù coù laøm kieân trì,
Baát cöù moät phaùp naøo,
Traïng thaùi aáy khoâng goïi,
Söï maùt laïnh cuûa tònh.

918. Chôù coù nghó nhö sau:
Caùi kia laø toát hôn,
Ñaây laø haï lieät hôn,
Hay ñaây laø ngang baèng,
Do phaûi bò xuùc chaïm,
Vôùi caùc saéc sai bieät,
Haõy chôù ñeå töï mình,
An truù treân voïng töôûng.

919. Haõy giöõ ñöôïc an tònh,
Veà phía töï noäi taâm,
Tyû-kheo khoâng caàu tìm,
An tònh töø choã khaùc,
Vôùi ngöôøi ñöôïc an tònh,
Töø phía töï noäi taâm,
Ñaõ khoâng coù töï ngaõ,
Töø ñaâu coù voâ ngaõ.

920. Nhö chính giöõa trung öông,
Cuûa bieån caû ñaïi döông,
Soùng bieån khoâng coù sanh,
Bieån hoaøn toaøn ñöùng laëng,
Cuõng vaäy, naøy Tyû-kheo
Haõy ñöùng laëng khoâng ñoäng,
Khoâng taïo neân boàng boät,
Ñoái söï gì ôû ñôøi.

921. Vò coù maét roäng môû
Ñaõ tuyeân boá roõ raøng,
Phaùp coù theå cheá ngöï,
Moïi nguy hieåm khoù khaên,
Baäc Hieàn thieän mong Ngaøi,
Tuyeân boá roõ con ñöôøng,
Hay veà bieät giaûi thoaùt,
Hoaëc veà phaùp thieàn ñònh?

922. Chôù coù nhöõng con maét,
Ñaày daãy nhöõng tham ñaém!
Haõy chaän ñöùng loã tai,
Nghe caâu chuyeän cuûa laøng.
Laïi chôù neân ñaém say,
Caùc muøi vò ngon laønh,
Chôù xem laø cuûa ta,
Moïi söï vaät ôû ñôøi!

923. Trong khi ñöôïc caûm giaùc,
Vôùi caùc loaïi caûm xuùc,
Tyû-kheo khoâng than van,
Baát cöù moät ñieàu gì.
Vò aáy khoâng caàu mong,
Daàu laïi sanh höõu naøo,
Vaø khoâng coù run sôï,
Rôi vaøo caùc kinh hoaøng.

924. Caùc ñoà aên thaâu ñöôïc,
Cuøng vôiuø caùc ñoà uoáng,
Caùc moùn aên nhai ñöôïc,
Caùc ñoà vaûi maëc ñöôïc,
Chôù coù caát chöùa chuùng,
Nhöõng ñoà vaät nhaän ñöôïc,
Chôù coù quaù lo aâu,
Neáu khoâng thaâu ñöôïc chuùng.

925. Haõy tu taäp thieàn ñònh
Chôù laøm keû lang thang,
Chôù öa thích traïo cöû,
Ñöøng rôi vaøo phoùng daät,
Ñoái vôùi caùc choã ngoài,
Cuøng vôùi caùc choã naèm,
Tyû-kheo haõy an truù,
Nhöõng choã khoâng tieáng ñoäng.

926. Nguû nghæ coù chöøng möïc,
Chôù coù nguû quaù nhieàu,
Haõy luoân luoân tænh thöùc,
Noã löïc vaø nhieät taâm,
Haõy töø boû bieáng nhaùc,
Man traù, cöôøi, chôi ñuøa,
Haõy töø boû daâm duïc,
Boû öa thích trang ñieåm.

927. Chôù coù duøng buøa chuù,
A-thar-va Veä-ñaø,
Chôù toå chöùc ñoaùn moäng,
Coi töôùng vaø xem sao,
Mong raèng ñeä töû Ta,
Khoâng ñoaùn tieáng thuù keâu,
Khoâng chöõa beänh khoâng sanh,
Khoâng haønh ngheà lang baêm.

928. Tyû-kheo khoâng run sôï,
Khi bò ngöôøi chæ trích,
Cuõng khoâng coù coáng cao,
Khi ñöôïc khen taùn thaùn,
Haõy töø boû tham aùi,
Cuøng vôùi taùnh xan tham,
Keå luoân caû phaãn noä,
Cuøng vôùi noùi hai löôõi.

929. Tyû-kheo khoâng an truù,
Trong ngheà nghieäp baùn buoân,
Laïi khoâng coù chæ trích,
Baát cöù taïi choã naøo,
Khi ôû taïi thoân laøng,
Khoâng töùc giaän moät ai,
Chôù coù vì lôïi döôõng,
Noùi chuyeän vôùi quaàn chuùng.

930. Tyû-kheo khoâng neân noùi,
Khoa tröông quaù möùc ñoä,
Vaø cuõng khoâng noùi lôøi
Coù duïng yù lôïi döôõng.
Chôù coù hoïc taäp theo,
Loái soå saøng traân traùo,
Chôù coù thoát ra lôøi
Khieâu khích xung ñoät ai!

931. Chôù coù bò daét daãn,
Rôi vaøo lôøi noùi laùo,
Khoâng coá yù laøm neân,
Ñieàu man traù giaû doái,
Chôù coù khinh ngöôøi khaùc,
Veà vaán ñeà sinh maïng,
Veà vaán ñeà trí tueä,
Vaø vaán ñeà giôùi haïnh.

932. Sau khi phaãn uaát nghe
Nhieàu ngoân töø lôøi leõ
Cuûa caùc vò Sa-moân,
Hay nhöõng keû phaøm phu,
Chôù coù phaûn öùng hoï,
Vôùi nhöõng lôøi thoâ aùc,
Baäc hieàn laønh an tònh,
Khoâng phaûn phaùo moät ai.

933. Sau khi roõ bieát ñöôïc
Phaùp naøy laø nhö vaäy,
Tyû-kheo haõy hoïc taäp,
Saùng suoát vaø chaùnh nieäm,
Roõ bieát söï maùt laïnh,
Ñöôïc goïi baäc "an tònh ",
Chôù coù soáng phoùng daät,
Trong lôøi daïy Cuø-ñaøm.

934. Baäc ñaõ ñöôïc chieán thaéng,
Khoâng ai chieán thaéng noåi
Töï mình thaáy ñöôïc phaùp,
Khoâng nghe theo tin ñoàn,
Do vaäy haõy hoïc taäp
Luoân luoân khoâng phoùng daät,
Vôùi taâm tö cung kính,
Lôøi daïy ñöùc Theá Toân,
Theá Toân noùi nhö vaäy.

Theá Toân:

935. Töø ngöôøi caàm caùc tröôïng,
Sôï haõi ñöôïc sanh ra,
Haõy xem caùc loaøi ngöôøi,
Trong khi ñaáu tranh nhau,
Ta seõ noùi sôï haõi,
Nhö Ta ñaõ ñöôïc bieát.

936. Thaáy loaøi, ngöôøi vuøng vaãy,
Nhö caù trong nöôùc caïn,
Thaáy hoï choáng ñoái nhau,
Ta rôi vaøo sôï haõi.

937. Ñôøi toaøn khoâng loõi caây,
Moïi phöông ñeàu dao ñoäng
Muoán cho mình ngoâi nhaø,
Ta khoâng thaáy nhaø ôû.

938. Cuoái cuøng laø xung ñoät,
Thaáy vaäy Ta chaùn ngaét,
Ñaây Ta thaáy muõi teân,
Khoù thaáy, gaén vaøo tim.

939. Ai bò muõi teân ñaâm,
Chaïy khaép moïi phöông höôùng,
Ai ruùt muõi teân ra,
Khoâng chaïy, lieàn ngoài xuoáng.

940. ÔÛ ñaây söï hoïc taäp,
Ñaõ ñöôïc noùi roõ leân,
Phaøm trieàn phöôïc ôû ñôøi,
Chôù lieân heä vôùi chuùng,
Ñaâm thuûng duïc hoaøn toaøn,
Töï hoïc taäp Nieát-baøn.

941. Chaân thaät khoâng xoâng xaùo,
Khoâng man traù, hai löôõi,
Khoâng phaãn noä, aån só,
Vöôït tham aùc, xan tham.

942. Ngöôøi nghó ñeán Nieát-baøn,
Boû nguû, nhaùc, thuïy mieân,
Khoâng soáng vôùi phoùng daät,
Khoâng an truù, quaù maïn.

943. Khoâng rôi vaøo noùi laùo,
Khoâng tham aùi caùc saéc,
Caàn lieãu tri quaù maïn,
Soáng töø boû baïo aùc.

944. Khoâng hoan hyû vieäc cuõ,
Khoâng nhaãn chòu söï môùi,
Trong toån giaûm khoâng saàu,
Khoâng lieân heä tham aùi,

945. AÙi, Ta goïi boäc löu,
Mong caàu goïi boït nöôùc,
Sôû duyeân goïi bieán keå,
Buøn duïc khoù vöôït qua.

946. aån só khoâng rôøi chaân,
Phaïm chí truù ñaát lieàn,
Vò töø boû taát caû,
Thaät ñöôïc goïi an tònh.

947. Bieát vaäy, goïi ngöôøi bieát,
Bieát roài khoâng y phaùp,
Chôn chaùnh soáng ôû ñôøi,
Khoâng tham aùi moät ai.

948. Ai ôû ñaây vöôït duïc,
AÙi khoù vöôït ôû ñôøi,
Khoâng saàu, khoâng tham muoán,
Caét doøng khoâng troùi buoäc.

949. Tröôùc OÂng laøm khoâ caïn
Sau OÂng khoâng vaät gì,
ÔÛ giöõa khoâng naém giöõ,
OÂng seõ soáng an tònh.

950. Toaøn dieän ñoái danh saéc,
Khoâng gì nghó "cuûa ta"
Khoâng coù gì khoâng saàu,
Khoâng coù giaø ôû ñôøi.

951. Khoâng nghó "ñaây cuûa toâi ",
Khoâng nghó "ñaây cuûa ngöôøi ",
Ngöôøi khoâng coù töï ngaõ,
Khoâng saàu vì khoâng ngaõ.

952. Khoâng taøn baïo, khoâng tham,
Khoâng duïc, thöôøng ñoàng ñaúng,
Ñöôïc hoûi Ta noùi leân,
Lôïi ích baäc baát ñoäng.

953. Baäc ly duïc roõ bieát,
Vò aáy khoâng sôû haønh,
Thoaùt ly, khoâng tinh caàn,
Thaáy an oån khaép nôi.

954. Baäc aån só, khoâng noùi,
Baèng nhau, thua, hôn nhau,
An tònh, ly xan tham,
Khoâng nhaän, khoâng baùc boû.
Theá Toân giaûng nhö vaäy.

Saøriputta:

955. Tröôùc con chöa töøng thaáy,
Chöa ai töøng ñöôïc nghe,
Tieáng noùi thaät ngoït ngaøo,
Nhö tieáng baäc Ñaïo Sö,
Töø coõi Ñaâu-suaát ñeán,
Xaù-lôïi-phaát noùi vaäy.

956. Baäc coù maét xuaát hieän,
Ñôøi naøy vaø thieân giôùi,
Queùt saïch moïi u aùm,
Ñoäc cö, chöùng an laïc.

957. Baäc Giaùc ngoä, ñoäc laäp,
Nhö thaät, khoâng man traù,
Ngaøi ñeán ôû ñôøi naøy,
Laõnh ñaïo caùc ñoà chuùng,
Töø nhieàu ngöôøi troùi buoäc,
Con ñeán vôùi caâu hoûi.

958. Vò Tyû kheo nhaøm chaùn,
Soáng an toïa, troáng khoâng,
Taïi goác caây, nghóa ñòa,
Hay nuùi röøng hang saâu.

959. Taïi choã cao thaáp aáy,
Coù bao nhieâu sôï haõi,
Khieán Tyû kheo khoâng run,
Taïi truù xöù vaéng laëng?

960. Bao nguy hieåm ôû ñôøi,
Tyû Kheo caàn chinh phuïc,
Trong höôùng ñi baát töû,
Taïi truù xöù xa vaéng?

961. Ngoân ngöõ vaø haønh xöù
Cuûa vò aáy laø gì?
Coù bao nhieâu giôùi caám,
Tyû Kheo caàn tinh taán?

962. Chaáp nhaän hoïc taäp gì,
Vò Tyû Kheo nhaát taâm,
Thoâng minh, giöõ chaùnh nieäm,
Taåy saïch caùc caáu ueá,
Treân töï ngaõ cuûa mình,
Nhö thôï loïc vaøng baïc?

963. Naøy Saøriputta,
Theá Toân beøn traû lôøi:
Vôùi ngöôøi bieát nhaøm chaùn,
Coù gì laø khoan khoaùi!
Khi söû duïng saøng toïa,
Taïi choã tònh troáng khoâng,
Vôùi ai muoán giaùc ngoä,
Soáng ñuùng vôùi tuøy phaùp,
Ta seõ noùi ngöôøi aáy,
Nhö Ta ñaõ quaùn tri.

964. Vò Tyû kheo coù trí,
Chaùnh nieäm soáng bieân ñòa,
Khoâng coù sôï naêm ñieàu,
Ñaùng sôï haõi ôû ñôøi.
Caùc loaïi ruoài, moái bay
Cuøng caùc loaøi boø saùt,
Xuùc chaïm cuûa loaøi ngöôøi,
Cuøng caùc loaïi boán chaân.

965. Vò aáy khoâng neân sôï,
Tri kieán cuûa ngöôøi khaùc,
Khi ñaõ ñöôïc thaáy bieát,
Nhieàu sôï haõi cuûa chuùng,
Baäc tìm ñeán chí thieän,
Thaáy ñöôïc caùc nguy hieåm
Caàn phaûi lo khaéc phuïc
Taát caû nguy hieåm khaùc.

966. Khi thoï laõnh beänh hoaïn,
Khi caûm xuùc ñoùi khoå,
Vôùi laïnh vaø cöïc noùng,
Caàn phaûi nhieáp phuïc chuùng,
Bò chuùng caûm xuùc nhieàu,
Keû khoâng boû nhaø cöûa
Caàn tinh taán caàn maãn,
Loøng heát söùc kieân trì.

967. Chôù aên troäm, aên caép,
Chôù noùi lôøi noùi laùo,
Haõy caûm xuùc töø taâm,
Ñoái keû yeáu, keû maïnh,
Khi roõ bieát taâm tö,
Trong tình traïng dao ñoäng,
Haõy goät saïch, taåy saïch,
Phaàn haéc aùm ñen toái.

968. Chôù ñeå bò chi phoái,
Bôûi phaãn noä, quaù maïn,
Haõy ñaøo chuùng taän goác,
Vaø an truù nhö vaäy,
Ñoái nhöõng gì khaû aùi,
Hay ñoái khoâng khaû aùi,
Haõy hoaøn toaøn nhieáp phuïc,
Chôù ñeå bò chi phoái.

969. Thieân troïng veà trí tueä,
Hoan hyû trong chí thieän,
Haõy chaän ñöùng loaïi boû,
Nguy hieåm aùch naïn aáy,
Haõy khaéc phuïc baát laïc,
Ñoái truù xöù vaéng laëng,
Haõy khaéc phuïc boán phaùp,
Khieán saàu muoän khoùc than.

970. Ta seõ aên nhöõng gì,
Vaø ñöôïc aên taïi ñaâu.
Thaät khoù khaên ta nguû,
Nay ta nguû taïi ñaâu?
Vôùi nhöõng tö töôûng aáy,
Vò aáy coù theå than,
Baäc höõu hoïc, khoâng nhaø,
Haõy nhieáp phuïc tröø chuùng.

971. Vôùi ñoà aên, vaûi maëc,
Ñuùng thôøi, thaâu hoaïch ñöôïc,
Caàn öôùc löôïng vöøa ñuû,
Vôùi muïc ñích thoûa maõn,
Cheá ngöï ñoái vôùi chuùng,
Soáng nhieáp phuïc trong loøng,
Daàu phaãn uaát, khoâng noùi,
Nhöõng lôøi ñoäc thoâ aùc.

972. Vôùi maét cuùi nhìn xuoáng,
Chaân khoâng ñi lang thang,
Chuù taâm vaøo thieàn ñònh,
Vôùi raát nhieàu tænh giaùc,
Coá gaéng tu taäp xaû,
Töï ngaõ kheùo ñònh tónh,
Haõy caét ñöùt tröø khöû,
Caùc nghi ngôø hoái tieác.

973. Bò buoäc, toäi baèng lôøi,
Chaùnh nieäm, taâm hoan hæ,
Phaù hoaïi söï cöùng raén,
Giöõa caùc ñoàng Phaïm haïnh,
Noùi leân nhöõng lôøi noùi,
Hieàn thieän vaø ñuùng thôøi,
Khoâng ñeå taâm suy tö,
Caùc chuû thuyeát ngöôøi khaùc.

974. Laïi nöõa, naêm loaïi vua,
Hieän coù ôû treân ñôøi,
Haõy hoïc nhieáp phuïc chuùng.
Luoân luoân giöõ chaùnh nieäm.
Ñoái vôùi saéc vaø tieáng,
Ñoái vôùi vò vaø höông,
Cuøng ñoái caùc caûm xuùc,
Haõy cheá ngöï tham aùi.

975. Haõy cheá ngöï öôùc muoán,
Ñoái vôùi nhöõng phaùp aáy,
Vò Tyû kheo chaùnh nieäm,
Taâm tö kheùo giaûi thoaùt, 
Roài ñuùng thôøi vò aáy,
Chôn chaùnh suy tö phaùp,
Vôùi chuyeân taâm nhaát trí,
Haõy ñoaïn taän haéc aùm.
Theá Toân noùi nhö vaäy.