Ngöôøi Cö Só          [ Trôû Veà         [Home Page
Tieåu Boä - Khuddhaka Nikaya
Hoøa thöôïng Thích Minh Chaâu dòch Vieät

Kinh Taäp
Sutta Nipata

Chöông 5

 
 

Chöông Naêm - Phaåm Con Ñöôøng Ñeán Bôø Beân Kia

(I) Baøi keä môû ñaàu (Sn 190)
976. Töø thaønh phoá ñeïp ñeõ,
Cuûa caùc Koâ-xa-la,
Coù vò Baø-la-moân,
Thoâng ñaït caùc chuù thuaät,
Höôùng taàm voâ sôû höõu,
Höôùng phía Nam böôùc tôùi.

977. Trong nöôùc AÙt-xa-ka,
Gaàn xöù A-la-ka,
Vò aáy soáng treân bôø,
Soâng Goâ-ña-vaø-raø,
Nuoâi soáng baèng traùi caây,
Baèng ñoà aên löôïm vaët.

978. Gaàn choã vò aáy ôû,
Coù laøng ñaát roäng raõi,
Vôùi taøi saûn thaâu thaäp,
Toå chöùc teá ñaøn lôùn.

979. Ñaïi teá ñaøn leã xong,
Vò aáy trôû veà am,
Trong khi böôùc vaøo am,
Moät Phaïm-chí khaùc ñeán.

980. Chaân söng huùp, run raåy
Ñaày buøn, ñaàu laám buïi,
Ngöôøi aáy böôùc ñeán gaàn,
Vaø xin naêm traêm tieàn.

981. Sau khi thaáy vò aáy,
Ba-va-ri môøi ngoài,
Hoûi thaêm, thieän, an laïc
Roài noùi lôøi nhö sau:

Baøvarim:
982. Nhöõng gì toâi cho ñöôïc,
Toâi ñaõ cho taát caû,
Phaïm chí haõy tin toâi,
Toâi khoâng coù naêm traêm.
Phaïm-chí:
983. Neáu ñieàu ta xin OÂng,
Toân giaû khoâng ñaùp öùng,
Sau baûy ngaøy, ñaàu OÂng
Seõ bò vôõ, baûy maûnh!

984. Sau khi laøm chuù thuaät,
Keû man traù tuyeân boá,
Nhöõng lôøi noùi ñaùng sôï,
Nghe nhöõng lôøi noùi aáy,
Phaïm-chí Ba-va-ri
Caûm thaáy loøng ñau khoå.

985. Gaày oám, khoâng uoáng aên,
Bò teân saàu muoän ñaâm,
Vôùi taâm tö nhö vaäy,
Y Ù khoù vui trong thieàn,

986. Thaáy lo sôï buoàn khoå,
Moät Thieân nhaân ñi ñeán,
Muoán baïn ñöôïc haïnh phuùc,
Noùi vôùi Ba-va-ri.

Thieân nhaân:
987. Keû man traù muoán tieàn,
Khoâng roõ bieát veà ñaàu,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu,
Trí aáy noù khoâng coù.
Baøvarim:
988. Naøy baïn,neáu baïn bieát,
Haõy noùi caâu hoûi toâi,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu,
Chuùng toâi nghe lôøi ngöôøi.
Thieân nhaân:
989. Toâi khoâng bieát vieäc naøy,
Trí naøy, toâi khoâng coù,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu,
Baäc chieán thaéng thaáy ñöôïc.
Baøvarim:
990. Vaäy ai coù theå bieát,
Treân quaû ñaát troøn naøy,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu,
Thieân nhaân, noùi toâi bieát.
Thieân nhaân:
991. Töø thaønh Ka-pi-la,
Baäc laõnh ñaïo theá giôùi,
Xuaát hieän ra ôû ñôøi,
Laø con chaùu, haäu dueä,
Cuûa vua Ok-ka-ka
Thích töû, chieáu haøo quang.

992. Vò aáy Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ñaõ ñi ñeán bôø kia,
Ñoái vôùi taát caû phaùp,
Ñaït ñöôïc caû söùc maïnh,
Cuûa taát caû thaéng trí,
Baäc coù maët thaáy ñöôïc
Trong taát caû caùc phaùp.
Ñaït ñöôïc söï dieät taän,
Cuûa taát caû caùc phaùp,
Ñöôïc giaûi thoaùt, dieät taän,
Ñoái vôùi caùc sanh y.

993. Baäc Giaùc ngoä, Theá Toân,
Baäc coù maét thuyeát phaùp,
Haõy ñeán hoûi vò aáy,
Vò aáy seõ traû lôøi.

994. Nghe tieáng Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Ba-va-ri phaán khôûi,
Saàu muoän ñöôïc giaûm bôùt,
Ñöôïc hoan hyû roäng lôùn.

995. Vò Ba-va-ri aáy,
Hoan hyû vaø phaán khôûi,
Caûm thaáy loøng caûm ñoäng,
Hoûi vò thieân nhaân aáy.

Baøvarim:
995b. ÔÛ taïi thoân laøng naøo,
ÔÛ taïi thò traán naøo,
ÔÛ taïi quoác ñoä naøo,
Laõnh ñaïo theá giôùi truù?
Taïi ñaáy, toâi seõ ñi,
Ñaûnh leã baäc Giaùc ngoä,
Baäc Voâ thöôïng loaøi Ngöôøi.
Thieân nhaân:
996. ÔÛ taïi Xa-vat-thi,
Trong thaønh Koâ-xa-la,
Baäc chieán thaéng an truù,
Vôùi trí tueä roäng lôùn,
Vôùi hieåu bieát thuø thaéng,
Roäng raõi vaø cuøng khaép.
Vò aáy laø Thích töû,
Khoâng gaùnh naëng voâ laäu,
Baäc Ngöu vöông loaøi Ngöôøi,
Bieát roõ veà ñænh ñaàu,
Bieát roõ ñaùnh vôõ ñaàu.

997. Roài vò Baø-la-moân,
Cho goïi caùc ñeä töû,
Laø nhöõng vò thoâng ñaït,
Veà buøa chuù keä tuïng.

Baøvarim:
997b. Haõy ñeán, caùc thanh nieân,
Ta seõ noùi, haõy nghe,
Nhöõng lôøi ta noùi leân.

998. Vò aáy raát khoù gaëp,
Raát hieám hieän ôû ñôøi,
Nay sanh ra ôû ñôøi,
Ñöôïc danh baäc Chaùnh giaùc,
Haõy ñi gaáp Xaù-veä,
Thaáy ñöôïc baäc Voâ thöôïng.

Caùc ñeä töû:
999. Kính thöa Baø-la-moân,
Theá naøo chuùng con bieát,
Sau khi thaáy vò aáy,
Bieát vò aáy laø Phaät,
Chuùng con chöa ñöôïc bieát
Haõy noùi chuùng con bieát!
Baøvarim:
1000. Trong nhöõng keä buøa chuù,
Ñöôïc truyeàn laïi ñeán nay,
Coù noùi ñeán töôùng toát,
Cuûa moät baäc Ñaïi nhaân,
Coù noùi ba möôi hai,
Troïn ñuû, ñöôïc lieân tuïc.

1001. Ai coù treân tay chaân,
Ñuû töôùng ñaïi nhaân aáy,
Chæ coù hai sanh thuù,
Khoâng coù caùi thöù ba.

1002. Neáu truù taïi gia ñình,
Chinh phuïc quaû ñaát naøy,
Khoâng duøng tröôïng, duøng kieám,
Giaùo hoùa ñuùng Chaùnh phaùp.

1003. Neáu vò aáy xuaát gia,
Boû nhaø, soáng khoâng nhaø,
Roäng môû maøn voâ minh,
Vò aáy, ñöôïc trôû thaønh,
Baäc Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc,
Baäc ng cuùng, Voâ thöôïng.

1004. Vôùi taâm yù, haõy hoûi,
Sanh, taùnh töôùng cuûa ta,
Keä chuù, ñeä töû ta,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu.

1005. Neáu vò aáy laø Phaät,
Thaáy roõ, khoâng che kín,
Vôùi lôøi, vò aáy ñaùp,
Caùc caâu hoûi bôûi yù.

1006. Nghe lôøi Ba-va-ri,
Möôøi saùu ngöôøi ñeä töû,
Taát caû laø Phaïm chí,
Teân laø A-ji-ta,
Tis-xa-meât-teâ-ya,
Pun-na-ka, Meát-gu,
Cuøng vôùi Ño-ta-ka,
Vaø U-pa-xi-va,
Nan-da, Heâ-ma-ka,
Toâ-ñeâ-ya, Kap-pa,
Vôùi Ja-tu-kan-ni,
Laø baäc danh Hieàn trí.

1008. Vaø Bha-draø-vu-ña,
Cuøng vôùi U-da-ya,
Phaïm Chí Po-xaø-la,
Vaø Mo-gha-raø-jaø,
Laø baäc coù trí tueä,
Cuøng vôùi Pin-gi-ya,
Laø vò ñaïi aån só,
Taát caû nhöõng vò aáy.

1009. Moãi ngöôøi coù ñoà chuùng,
Coù danh xöng ôû ñôøi,
Tu thieàn, öa thieàn ñònh,
Baäc coù trí saùng suoát,
Mang theo nhöõng daáu tích,
Ñôøi soáng tröôùc cuûa mình.

1010. Ñaûnh leã Ba-va-ri,
Thaân phía höõu höôùng Ngaøi,
Taát caû ñeàu beän toùc,
Maëc aùo vaûi da thuù,
Maët höôùng veà phía Baéc,
Taát caû chuùng ra ñi.

1011. Tröôùc heát, hoï ñi ngang,
Ñeán Pa-tít-thaø-na,
Cuûa xöù A-la-ka,
Roài Ma-hi-xa-ti,
Tieáp ñeán Uj-jeâ-ni,
Vaø ñeán Goâ-nad-ñaêng,
Tieáp ñeán Veâ-ñi-xaêng,
Va-na-xa-ha-yaêng,

1012. Ñi ñeán Koâ-xaêm-bi,
Ñi ñeán Xa-keâ-ta,
Roài ñeán Xa-vat-thi,
Laø thaønh phoá toái thöôïng,
Keá ñeán Xeâ-ta-vyam,
Ka-pi-la-vat-thu,
Roài ñeán toøa laâu ñaøi,
Teân Ku-xi-na-ra,
Roài ñi ñeán Pa-va,
Vaø thaønh phoá Bhoâ-ga,
Tieáp ñeán Veâ-xaù-ly,
Thaønh phoá Ma-ga-ña,
Roài Pa-xe-na-ka,
Ngoâi ñieän ñeïp, khaû aùi.

1014. Nhö ngöôøi khaùt, nöôùc maùt,
Nhö ngöôøi buoân, lôïi lôùn,
Nhö noùng böùc, boùng maùt,
Hoï gaáp leo ngoïn nuùi.

1015. Theá Toân, trong luùc aáy,
Daãn ñaàu chuùng Tyû-kheo,
Ngaøi ñang thuyeát Chaùnh phaùp,
Cho caùc vò Tyû-kheo,
Gioáng nhö con sö töû,
Roáng tieáng roáng trong röøng.

1016. A-ja-ta thaáy Phaät,
Nhö maët trôøi vaøng choùi,
Nhö maët traêng ngaøy raèm,
Ñöôïc troøn ñaày vieân maõn.

1017. Vaø thaáy tay chaân Ngaøi,
Ñaày ñuû caùc töôùng toát,
Hoan hyû ñöùng moät beân,
Hoûi caâu hoûi taâm yù.

Ajita:
1018. Haõy noùi veà thoï sanh,
Noùi doøng hoï, caùc töôùng,
Veà toái thöôïng keä chuù,
Phaïm chí ñoïc bao nhieâu?
Theá Toân:
1019. Tuoåi thoï traêm hai möôi,
Doøng hoï Baø-va-ri,
Treân tay chaân, ba töôùng,
Thoâng ñaït ba Veä-ñaø.

1020. Veà töôùng vaø truyeàn thuyeát,
Veà töï vöïng, leã nghi,
Tuïng ñoïc ñöôïc naêm traêm,
Ñaït toái thöôïng dieäu phaùp.

Ajita:
1021. Baäc Voâ thöôïng, ñoaïn aùi,
Haõy noùi leân töôøng taän
Caùc töôùng Ba-va-ri,
Ñeå chuùng con khoâng nghæ.
Theá Toân:
1022. Löôõi che kín maët maøy, 
Giöõa haøng mi, loâng traéng,
Coù da boïc aâm taøng,
Haõy bieát vaäy, thanh nieân.

1023. Khoâng nghe caâu hoûi gì,
Chæ nghe caâu traû lôøi,
Quaàn chuùng raát ngaïc nhieân,
Chaép tay töï suy nghó.

Daân chuùng:
1024. Thieân, Phaïm thieân, Ñeá thích,
Hay Xu-jam-pa-ti
Ai, vôùi yù hoûi Ngaøi,
Xin noùi cho ñöôïc bieát?
Ajita:
1025. Ba-va-ri tìm hoûi,
Veà ñaàu, ñaùnh beå ñaàu,
Theá Toân haõy traû lôøi,
Ñoaïn nghi hoaëc chuùng con?
OÂi, thöa baäc Tieân nhaân!
Theá Toân:
1026. Voâ minh laø ñænh ñaàu,
Haõy hieåu bieát nhö vaäy,
Minh laø ñaùnh beå ñaàu,
Lieân heä duïc tinh taán,
Vôùi loøng tin, chaùnh nieäm,
Lieân heä vôùi thieàn ñònh.

1027. Vôùi caûm thoï lôùn maïnh,
Thanh nieân töï cheá ngöï,
Ñaép aùo da moät beân,
Vôùi ñaàu, ñaûnh leã chaân.

Ajita:
1028. Phaïm chí Ba-va-ri,
Cuøng ñeä töû, thöa Ngaøi,
Taâm phaán khôûi, ñeïp yù,
Leã chaân, baäc coù maét.
Theá Toân:
1029. Phaïm chí Ba-va-ri,
Haõy soáng ñöôïc an laïc,
Cuøng vôùi caùc ñeä töû!
Mong OÂng soáng an laïc,
Thoï maïng ñöôïc laâu daøi,
Hôõi naøy keû thanh nieân.

1030. Ba-va-ri vaø OÂng,
Coù moïi nghi ngôø gì,
Cô hoäi ñeán, haõy hoûi,
Tuøy theo yù OÂng muoán.

1031. Ñöôïc baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Cho cô hoäi toát ñeïp,
A-ji-ta lieàn ngoài,
Chaép tay hoûi Nhö Lai,
Hoûi caâu hoûi thöù nhaát,
Chính ngay taïi choã aáy,
Keä môû ñaàu ñaõ xong.

(II) Caâu hoûi cuûa thanh nieân A-ji-ta (Sn 197)

Ajita:

1032. Toân giaû A-ji-ta:
Do gì, ñôøi bò che,
Do gì, khoâng choùi saùng,
Haõy noùi leân caùi gì,
Laøm ueá nhieãm cuoäc ñôøi,
Caùi gì sôï haõi lôùn?
Theá Toân:
1033. Theá Toân lieàn ñaùp laïi:
Ñôøi bò voâ minh che,
Do xan tham, phoùng daät,
Ñôøi khoâng ñöôïc choùi saùng,
Ta noùi do mong caàu,
Neân ñôøi bò ueá nhieãm,
Chính laø söï ñau khoå,
Neân coù sôï haõi lôùn.
Ajita:
1034. Toân giaû A-ji-ta:
Moïi nôi doøng nöôùc chaûy,
Caùi gì ngaên doøng nöôùc?
Haõy noùi leân caùi gì?
Cheá ngöï ñöôïc doøng nöôùc?
Caùi gì ñoùng doøng nöôùc?
Theá Toân:
1035. Theá Toân lieàn ñaùp laïi:
Hôõi naøy A-ji-ta,
Caùc doøng nöôùc ôû ñôøi,
Chaùnh nieäm ngaên chaän laïi,
Chaùnh nieäm ñöôïc Ta goïi,
Cheá ngöï caùc doøng nöôùc,
Vaø chính do trí tueä,
Ñoùng laïi caùc doøng nöôùc.
Ajita:
1036. Toân giaû A-ji-ta:
Trí tueä vaø chaùnh nieäm,
Cuøng vôùi danh vaø saéc,
Kính thöa baäc Toân giaû,
Haõy noùi ñieàu con hoûi,
Töø ñaâu chuùng bò dieät?
Theá Toân:
1037. Caâu hoûi gì OÂng hoûi,
Hôõi naøy A-ji-ta,
Ta seõ ñaùp cho OÂng,
Choã naøo danh vaø saéc,
Ñöôïc ñoaïn dieät hoaøn toaøn,
Khoâng coøn laïi dö taøn,
Chính do ñoaïn dieät thöùc,
Danh saéc ñöôïc ñoaïn dieät.
Ajita:
1038. Nhöõng ai bieát tö saùt,
Caùc phaùp thuoäc höõu vi,
Cuøng vôùi baäc höõu hoïc,
Vaø phaøm phu ôû ñôøi,
Ñöôïc hoûi, Ngaøi haõy noùi,
Veà neáp soáng cuûa hoï?
Baäc thaän troïng saùng suoát,
Haõy noùi leân, thöa Ngaøi!
Theá Toân:
1039. Chôù tham ñaém caùc duïc,
Giöõ taâm tö an tònh,
Thieän xaûo trong caùc phaùp,
Tyû-kheo giöõ chaùnh nieäm,
Soáng ñôøi soáng xuaát gia.
(III) Caùc caâu hoûi cuûa thanh nieân Tissametmeyya (Sn 199)

Yissa:

1040. Tissa Met-tey-ya:
Ai thoûa maõn ôû ñôøi,
Vôùi ai khoâng dao ñoäng,
Ai thaéng tri hai bieân,
ÔÛ giöõa, khoâng dính líu,
Ai Ngaøi goïi ñaïi nhaân,
ÔÛ ñôøi, ai vöôït khoûi,
Theâu deät caùc aùi nhieãm?
Theá Toân:
1041. Theá Toân lieàn ñaùp raèng:
Hôõi naøy Met-teâ-ya!
Giöõa duïc, soáng Phaïm haïnh,
Khoâng aùi, luoân chaùnh nieäm,
Tyû-kheo laëng tính toaùn,
An tònh, khoâng dao ñoäng.

1042. Ai thaéng trí hai bieân,
Chaëng giöõa, nhôø suy tö,
Khoâng dính líu bò nhieãm,
Ta goïi laø ñaïi nhaân,
Vò aáy, ôû ñôøi naøy,
Vöôït khoûi söï theâu deät,
Caùc aùi nhieãm tham muoán.

(IV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Punnaka (Sn 199)

Punnaka:

1043. Toân giaû Pun-na-ka:
Vôùi ai khoâng dao ñoäng,
Thaáy roõ ñöôïc coäi goác,
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Lieân heä ñeán muïc ñích,
Baäc aån só, loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Do hoï y chæ gì,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Ñaõ toå chöùc roäng lôùn?
Con hoûi baäc Theá Toân,
Haõy traû lôøi cho con.
Theá Toân:
1044. Theá Toân beøn ñaùp raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka!
Baäc aån só loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Ñaõ toå chöùc roäng lôùn,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Khi hoï thaønh giaø yeáu,
Hoï toå chöùc teá ñaøn,
Vì raèng hoï hy voïng,
Ñöôïc sanh ôû ñôøi naøy,
Hôõi naøy Pun-na-ka!
Punnaka:
1045. Toân giaû Pun-na-ka:
Baäc aån só loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Ñaõ toå chöùc roäng lôùn,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Theá Toân nghó theá naøo,
Hoï khoâng coù phoùng daät
Treân con ñöôøng teá ñaøn,
Hoï vöôït qua giaø cheát,
Ñöôïc hay khoâng, thöa Ngaøi,
Con hoûi ñöùc Theá Toân,
Con mong Ngaøi traû lôøi?
Theá Toân:
1046. Theá Toân traû lôøi raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka,
Hoï hy voïng, taùn thaùn,
Hoï caàu nguyeän, cuùng leã,
Hoï caàu nguyeän caùc duïc,
Do duyeân vì lôïi döôõng,
Chuyeân taâm lo teá ñaøn,
Öa thích, tham sanh höõu,
Hoï khoâng vöôït giaø cheát,
Ta noùi leân nhö vaäy.
Punnaka:
1047. Toân giaû Pun-na-ka:
Neáu chuùng chuyeân teá ñaøn,
Nhöng khoâng theå vöôït qua,
Giaø cheát vôùi teá ñaøn,
Thôøi ai soáng ôû ñôøi,
Trong theá giôùi Nhôn, Thieân,
Ñaõ vöôït qua giaø cheát,
Ai ñöôïc vaäy, thöa Ngaøi,
Con hoûi ñöùc Theá Toân,
Ngaøi traû lôøi cho con?
Theá Toân:
1048. Theá Toân traû lôøi raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka,
Ai tính toaùn cao thaáp,
Öôùc löôïng vaäy ôû ñôøi,
Ai khoâng bò dao ñoäng,
Baát cöù ñaâu ôû ñôøi,
An tònh, khoâng phun khoùi,
Khoâng phieàn naõo, khoâng caàu,
Vò aáy vöôït giaø cheát,
Ta noùi leân nhö vaäy.
(V) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Mettagu (Sn 201)

Mettagu:

1049. Toân giaû Meât-ta-gu:
Con xin hoûi Theá Toân,
Mong Theá Toân traû lôøi,
Vaán ñeà con ñaõ hoûi,
Con nghó Ngaøi hieàn trí,
Töï ngaõ ñaõ tu taäp,
Töø ñaâu, ôû trong ñôøi,
Ñau khoå naøy khôûi leân,
Vôùi nhieàu loaïi nhö vaäy?
Theá Toân:
1050. Theá Toân traû lôøi raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
OÂng hoûi ta vaán ñeà,
Sanh khôûi cuûa khoå ñau,
Ta seõ noùi cho OÂng,
Nhö Ta ñaõ ñöôïc bieát,
Chính do duyeân sanh y,
Neân khoå ñöôïc khôûi leân,
Vôùi nhieàu loaïi nhö vaäy,
Khaùc bieät ôû trong ñôøi.

1051. Nhöõng ai vì voâ minh,
Taùc thaønh caùc sanh y,
Keû ngu taïo ñau khoå,
Tieáp tuïc ñöôïc sanh khôûi,
Do vaäy keû hieåu bieát,
Khoâng neân taïo sanh y,
Vì thaáy söï sanh khôûi,
Cuûa sanh vaø ñau khoå.

Mettagu:
1052. Ñieàu chuùng con ñaõ hoûi,
Ngaøi ñaõ ñaùp chuùng roài,
Nay xin hoûi caâu khaùc,
Mong Ngaøi giaûi ñaùp cho,
Theá naøo baäc Hieàn trí,
Vöôït khoûi doøng nöôùc maïnh,
Vöôït khoûi sanh vaø giaø,
Cuøng saàu muoän than khoùc,
Mong raèng baäc aån só,
Haõy kheùo traû lôøi con,
Ñuùng nhö Ngaøi ñaõ bieát,
Phaùp nhó laø nhö vaäy?
Theá Toân:
1053. Theá Toân traû lôøi raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
Ta seõ noùi cho OÂng,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Khoâng do trao truyeàn laïi,
Sau khi bieát phaùp aáy,
Vò aáy soáng chaùnh nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Mettagu:
1054. Thöa baäc Ñaïi aå só,
Con heát söùc hoan hyû,
Chaùnh phaùp voâ thöôïng aáy,
Sau khi bieát phaùp aáy,
Soáng gìn giöõ chaùnh nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Theá Toân:
1055. Theá Toân ñaùp laïi raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
Phaøm OÂng roõ bieát gì,
Treân döôùi, ngang ôû giöõa,
Haõy töø boû hoan hyû,
Haõy töø boû truù xöù,
Chôù ñeå cho yù thöùc,
An truù treân sanh höõu.

1056. An truù vaäy, chaùnh nieäm,
Tyû-kheo khoâng phoùng daät,
Sau khi boû sôû haønh,
Ñöa ñeán ngaõ, sôû höõu.
Ñoái vôùi sanh vaø giaø,
Saàu muoän vaø than khoùc,
ÔÛ ñaây, bieát ñöôïc vaäy,
Haõy töø boû ñau khoå.

Mettagu:
1057. Con caûm thaáy hoan hæ,
Lôøi noùi baäc Ñaïi só;
Ñoaïn taän ñöôïc sanh y,
Ñöôïc Ngaøi kheùo tuyeân thuyeát.
Chaéc chaén ñöùc Theá Toân,
Ñaõ ñoaïn taän ñau khoå,
Vì phaùp naøy ñöôïc Ngaøi,
Roõ bieát laø nhö vaäy.

1058. Nhöõng vò aáy haõy ñoaïn,
Haõy töø boû ñau khoå,
Nhöõng ngöôøi aáy ñöôïc Ngaøi
Thöôøng thöôøng daïy, giaùo hoùa.
Con xin ñaûnh leã Ngaøi,
Haõy ñeán, baäc Long töôïng,
Mong Theá Toân thöôøng haèng,
Giaùo hoùa daïy doã con.

Theá Toân:
1059. Vò Baø-la-moân naøo,
Ñöôïc thaéng tri, coù trí,
Khoâng coù sôû höõu gì,
Khoâng aùi luyeán duïc höõu,
Chaéc chaén vò nhö vaäy,
Vöôït qua boäc löu naøy,
Ñaõ ñeán ñöôïc bôø kia,
Khoâng cöùng coõi khoâng nghæ.

1060. Ngöôøi aáy sau khi bieát,
Thoâng suoát ñöôïc Thaùnh ñieån,
Khoâng dính aùi trieàn naøy,
Veà höõu vaø phi höõu,
Vò aáy ly tham aùi,
Khoâng phieàn luïy khoâng caàu,
Ta noùi raèng vò aáy,
Ñaõ vöôït khoûi sanh giaø.

(VI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Dhotaka (Sn 204)

Dhotaka:

1061. Toân giaû Dhoâ-ta-ka:
Con xin hoûi Theá Toân,
Mong Ngaøi traû lôøi cho,
Con chôø ñôïi lôøi Ngaøi,
Kính thöa baäc Ñaïi só,
Nghe lôøi Ngaøi tuyeân boá,
Chuùng con seõ töï mình,
Hoïc taäp giôùi Nieát-baøn.
Theá Toân:
1062. Theá Toân ñaùp laïi raèng:
Hôõi naøy Dhoâ-ta-ka,
ÔÛ ñaây OÂng nhieät taâm,
Saùng suoát vaø chaùnh nieäm,
Töø ñaây, nghe tuyeân boá,
Töï hoïc taäp Nieát-baøn.
Dhotaka:
1063. Con thaáy ôû theá giôùi,
Chö Thieân vaø loaøi Ngöôøi,
Sôû haønh cuûa Phaïm chí,
Khoâng moät gì sôû höõu.
Con ñaûnh leã chính Ngaøi,
Baäc coù maét cuøng khaép,
Kính thöa baäc Thích töû,
Haõy giaûi thoaùt cho con,
Taát caû moïi nghi ngôø.
Theá Toân:
1064. Hôõi naøy Dhoâ-ta-ka,
Ta seõ khoâng ñi ñeán,
Giaûi thoaùt cho moät ai,
Coù nghi ngôø ôû ñôøi,
Khi phaùp ñöôïc OÂng bieát,
Laø toái thöôïng toái thaéng,
Nhö vaäy OÂng vöôït khoûi,
Doøng nöôùc chaûy maïnh naøy.
Dhotaka:
1065. Haõy giaùo hoùa, töø maãn,
OÂi baäc ñaïi Phaïm thieân,
Ñeå con ñöôïc roõ bieát,
Phaùp vieãn ly voâ thöôïng,
Nhö vaäy con seõ soáng,
Nhö trôøi khoâng aùp böùc,
Sôû haønh ôû ñôøi naøy,
An tònh vaø ñoäc laäp.
Theá Toân:
1066. Theá Toân lieàn noùi raèng:
Hôõi naøy Dho-ta-ka,
Ta seõ giaûng cho OÂng,
Phaùp tòch tònh hieän taïi;
Khoâng do xöa truyeàn laïi,
Sau khi bieát phaùp naøy,
Haõy soáng, giöõa chaùnh nieäm
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Dhotaka:
1067. Con caûm thaáy hoan hyû,
Phaùp baäc Ñaïi só giaûng,
Phaùp tòch tònh voâ thöôïng;
Sau khi bieát phaùp naøy,
Con seõ soáng chaùnh nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Theá Toân:
1068. Theá Toân lôøi ñaùp laïi:
Hôõi naøy Dho-ta-ka,
Phaøm OÂng roõ bieát gì,
Cao, thaáp, ngang, chaën giöõa,
Sau khi ñöôïc roõ bieát,
Tham aùi naøy ôû ñôøi,
Chôù taïo neân khaùt aùi
Vôùi höõu vaø phi höõu.
(VII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Upasiva (Sn 205)

Upasiva:

1069. Toân giaû U-pa-si-va:
Kính thöa baäc Thích töû,
Moät mình, khoâng y chæ,
Con khoâng theå vöôït khoûi,
Doøng nöôùc lôùn maïnh naøy,
Kính thöa baäc Bieán nhaõn,
Haõy noùi cho sôû duyeân,
Y chæ sôû duyeân naøy,
Coù theå vöôït qua khoûi,
Doøng nöôùc chaûy maïnh naøy.
Theá Toân:
1070. Ñaây lôøi daïy Theá Toân:
Naøy U-pa-si-va,
Bieát gìn giöõ chaùnh nieäm,
Khoâng mong ñôïi vaät gì,
OÂng seõ vöôït boäc löu,
Nöông töïa: "khoâng coù gì ",
Ngaøy ñeâm ngöôi nhaän thaáy,
Ñoaïn duïc, ly nghi ngôø,
AÙi dieät laø Nieát-baøn.
Upasiva:
1071. U-pa-si-va noùi:
Ai laø ngöôøi ly tham,
Ñoái vôùi taát caû duïc,
Y chæ khoâng coù gì,
Töø boû moïi gì khaùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt hoaøn toaøn,
Töôûng giaûi thoaùt toái thöôïng,
Taïi ñaáy vò aáy truù,
Khoâng tieáp tuïc ñi tôùi.
Theá Toân:
1072. Theá Toân noùi nhö sau:
Naøy U-pa-si-va,
Ai hoaøn toaøn ly tham,
Ñoái vôùi taát caû duïc,
Y chæ khoâng coù gì,
Töø boû moïi gì khaùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt hoaøn toaøn,
Töông giaûi thoaùt toái thöôïng, 
Taïi ñaáy, vò aáy truù,
Khoâng tieáp tuïc ñi tôùi.
Upasiva:
1073. Neáu vò aáy taïi ñaáy,
An truù khoâng ñi tieáp,
Trong moät soá nhieàu naêm,
OÂi baäc coù bieán nhaõn!
Neáu vò aáy taïi ñaáy,
Ñöôïc maùt laïnh giaûi thoaùt,
Vôùi vò ñöôïc nhö vaäy,
Coøn coù thöùc hay khoâng?
Theá Toân:
1074. Ñaây lôøi Theá Toân noùi:
Hôõi U-pa-si-va!
Cuõng gioáng nhö ngoïn löûa,
Bò söùc gioù maïnh thoåi,
Ñi ñeán choã taän cuøng,
Khoâng coù theå öôùc löôïng,
Cuõng vaäy, vò aån só,
Ñöôïc giaûi thoaùt danh thaân,
Ñi ñeán choã taän cuøng,
Khoâng coù theå öôùc löôïng.
Upasiva:
1075. Vò ñi ñeán taän cuøng,
Coù phaûi khoâng hieän höõu,
Hai vò aáy thöôøng haèng,
Ñaït ñöôïc söï khoâng beänh,
Laønh thay, baäc aån só,
Haõy traû lôøi cho con,
Coù vaäy, con hieåu ñöôïc,
Phaùp nhö thaät Ngaøi giaûng.
Theá Toân:
1076. Theá Toân noùi nhö sau:
Hôõi U-pa-si-va,
Ngöôøi ñi ñeán taän cuøng,
Khoâng theå coøn öôùc löôïng,
Vôùi gì, noùi ñeán noù,
Khoâng coøn coù caùi aáy,
Khi taát caû caùc phaùp,
Ñaõ ñöôïc nhoå haún leân,
Moïi con ñöôøng noùi phoâ,
Ñöôïc nhoå leân saïch heát.
(VIII) Caùc caâu hoûi cuûa thanh nieân Nanda (Sn 207)

Nanda:

1077. Toân giaû Nan-da noùi:
Quaàn chuùng coù noùi raèng:
Coù aån só ôû ñôøi,
Ngaøi nghó nhö theá naøo?
Chuùng goïi laø aån só
Vò coù ñaày ñuû trí?
Hay vò ñaày ñuû maïng?
Theá Toân:
1078. Caùc baäc thieän noùi raèng:
ÔÛ ñôøi naøy Nan-da,
Khoâng phaûi vì tri kieán,
Vì truyeàn thoáng, vì trí
Ñöôïc goïi laø aån só,
Ta chæ goïi aån só,
Nhöõng ai dieät quaân löïc,
Khoâng phieàn naõo, khoâng caàu.
Nanda:
1079. Toân giaû Nan-ña thöa:
Coù Sa-moân, Phaïm chí, 
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do giôùi caám;
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Baïch Theá Toân, nhö vaäy,
Laø sôû haønh cuûa chuùng,
Vaäy Ngaøi nghó theá naøo,
Chuùng coù theå vöôït qua,
Sanh vaø giaø thöa Ngaøi,
Con kính hoûi Theá Toân,
Mong Ngaøi traû lôøi con.
Theá Toân:
1080. Theá Toân noùi: Nan-ña!
Sa-moân, Phaïm chí naøy,
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do giôùi caám; 
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Daàu chuùng ôû taïi ñaây,
Vôùi sôû haønh nhö vaäy,
Ta noùi chuùng khoâng vöôït,
Khôûi sanh vaø khôûi giaø.
Nan-da:
1081. Toân giaû Nan-ña thöa:
Sa-moân, Phaïm chí naøy,
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do giôùi caám;
Coù ngöôøi laïi noùi raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Thöa aån só, Ngaøi noùi:
Chuùng khoâng vöôït boäc löu,
Vaäy ai coù theå ñöôïc,
Giöõa theá giôùi Trôøi, Ngöôøi,
Coù theå vöôït qua ñöôïc,
Sanh vaø giaø, thöa Ngaøi,
Con xin hoûi Theá Toân
Mong Ngaøi traû lôøi con.
Theá Toân:
1082. Theá Toân noùi: Nan-ña
Ta khoâng noùi taát caû,
Sa-moân, Baø-la-moân
Bò sanh giaø che laáp.
Nhöõng ai ôû ñôøi naøy,
Ñoaïn taän khaép taát caû,
Ñieàu ñöôïc nghe ñöôïc thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng, giôùi caám,
Vaø ñoaïn nhieàu phaùp khaùc,
Lieãu tri aùi, voâ laäu,
Ta noùi nhöõng ngöôøi aáy,
Vöôït qua ñöôïc boäc löu.
Nanda:
1083. Con caûm thaáy hoan hyû,
Lôøi Ñaïi só Cuø-ñaøm,
Ñöôïc Ngaøi kheùo thuyeát giaûng,
Veà chaám döùt sanh y,
Nhöõng ai ôû ñôøi naøy,
Ñoaïn taän khaép taát caû,
Ñieàu ñöôïc nghe, ñöôïc thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng, giôùi caám,
Vaø ñoaïn nhieàu phaùp khaùc,
Lieãu tri aùi, voâ laäu,
Ta noùi nhöõng ngöôøi aáy,
Vöôït qua khoûi boäc löu.
(IX) Caùc caâu hoûi cuûa thanh nieân Hemaka (Sn 209)

Hemaka:

1084. Toân giaû He-ma-ka:
Nhöõng ai trong thôøi tröôùc,
Ñaõ traû lôøi cho con,
Veà lôøi daïy Cuø-ñaøm,
Tröôùc ñaõ nhö theá naøo,
Sau seõ laø nhö vaäy,
Taát caû ñeàu truyeàn thoáng,
Taát caû taêng suy tö.

1085. Ñaây, con khoâng hoan hyû,
Ngaøi noùi Phaùp cho con,
OÂi mong baäc aån só,
Noùi Phaùp doaïn khaùt aùi,
Bieát xong, soáng chaùnh nieäm,
Vöôït aùi tröôùc ôû ñôøi.

Theá Toân:
1086. He-ma-ka ôû ñaây,
Ñoái caùc Phaùp khaû aùi,
Ñöôïc nghe vaø ñöôïc thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng, nhaän thöùc,
Taåy saïch öôùc muoán tham,
Laø Nieát-baøn, baát töû.

1087. Bieát vaäy, giöõ chaùnh nieäm,
Hieän taïi, ñaït maùt laïnh,
Vò aáy thöôøng an tònh,
Vöôït chaáp tröôùc ôû ñôøi.

(X) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Todeyya (Sn 210)

Todeyya:

1088. Toân giaû Toâ-ñeâ-ya:
Ai soáng khoâng duïc voïng,
Ai soáng khoâng coù aùi,
Ai vöôït khoûi nghi hoaëc,
Giaûi thoaùt cuûa vò aáy,
Giaûi thoaùt nhö theá naøo?
Theá Toân:
1089. Ñaây lôøi noùi Theá Toân:
Hôõi naõy Toâ-ñeâ-ya,
Ai soáng khoâng duïc voïng,
Ai soáng khoâng coù aùi,
Ai vöôït khoûi nghi hoaëc
Giaûi thoaùt cuûa vò aáy
Khoâng coù gì laø khaùc.
Todeyya:
1090. Vò soáng khoâng öôùc voïng
Hay soáng coù öôùc voïng,
Vò aáy coù trí tueä,
Hay taùc thaønh trí tueä,
OÂi kính baäc Bieán nhaõn,
Haõy traû lôøi con roõ,
Ñeå con coù theå bieát,
Theá naøo laø aån só,
OÂi kính baäc Thích töû.
Theá Toân:
1091. Vò soáng khoâng öôùc voïng,
Khoâng coù öôùc voïng naøo,
Vò aáy coù trí tueä,
Khoâng taùc thaønh trí tueä,
Nhö vaäy, Toâ-ñeâ-ya,
Haõy bieát baäc aån só,
Khoâng coù sôû höõu gì,
Khoâng tham dính duïc höõu.
(XI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Kappa (Sn 211)

Kappa:

1092. Toân giaû Kaùp-pa noùi:
Nhöõng ai ñöùng giöõa nöôùc,
Trong doøng nöôùc maïnh chaûy,
Giöõa sôï haõi lôùn lao,
Thöa Ngaøi haõy noùi leân,
Hoøn ñaûo cho nhöõng keû,
Bò giaø cheát chinh phuïc,
Ngaøi noùi con hoøn ñaûo,
Ñeå khoâng coù khoå khaùc,
Gioáng nhö ñau khoå naøy.
Theá Toân:
1093. Theá Toân noùi Kap-pa,
Nhöõng ai ñöùng giöõa nöôùc,
Trong doøng nöôùc maïnh chaûy,
Giöõa sôï haõi lôùn lao,
Ta noùi OÂng hoøn ñaûo,
Cho nhöõng ai ñang bò,
Giaø vaø cheát chinh phuïc.

1094. Hoøn ñaûo voâ song naøy,
Khoâng sôû höõu, chaáp tröôùc,
Ta noùi OÂng Nieát-baøn,
Giaø cheát ñöôïc ñoaïn dieät,

1095. Bieát vaäy, giöõ chaùnh nieäm,
Hieän taïi ñaït maùt laïnh,
Khoâng rôi vaøo ma löïc,
Khoâng tuøy tuøng theo ma.

(XII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Jatukanni (Sn 212)

Jatukanni:

1096. Ja-tu-kan-ni noùi:
Ñöôïc nghe baäc anh huøng,
Khoâng tham ñaém duïc voïng,
Neân con ñaõ ñeán ñaây,
Ñeå hoûi baäc voâ duïc,
Ñaõ thoaùt khoûi boäc löu,
Baäc sanh vôùi con maét,
Haõy noùi ñöôøng an tònh,
Theá Toân haõy nhö thaät,
Noùi cho con ñöôïc bieát.

1097. Chinh phuïc duïc voïng xong,
Theá Toân soáng ôû ñôøi,
Nhö maët trôøi chieáu saùng,
Coõi ñaát vôùi haøo quang,
Baäc trí tueä roäng lôùn,
Haõy noùi phaùp cho con,
Keû trí tueä beù nhoû,
Do roõ bieát phaùp naøy,
ÔÛ ñaây, con ñoaïn ñöôïc,
Keå caû sanh vaø giaø.

Theá Toân:
1098. Theá Toân noùi nhö sau:
Hôõi Ja-tu-kan-ni!
Haõy nhieáp phuïc loøng tham,
Ñoái vôùi caùc duïc voïng;
Haõy nhìn haïnh xuaát ly,
Ñöa ñeán söï an oån;
Chôù chaáp chôø, töø boû,
Söï vaät gì ôû ñôøi.

1099. Nhöõng gì coù tröôùc OÂng,
Haõy laøm noù khoâ caïn,
Ñöøng coù söï vaät gì,
ÔÛ phía ñaøng sau OÂng,
ÔÛ giöõa, OÂng khoâng chaáp,
OÂng seõ soáng an tònh.

1100. Hôõi naøy Baø-la-moân!
Ñoái vôùi danh vaø saéc,
Hoaøn toaøn khoâng tham ñaém,
Khoâng coù caùc laäu hoaëc,
Chính do laäu hoaëc naøy,
Bò thaàn cheát chi phoái.

(XIII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Bhadraøvudha (Sn 213)

Bhadraøvudha:

1101. Bha-ñra-vu-ña noùi:
Con coù lôøi yeâu caàu,
Baäc Thieän Tueä noùi leân,
Baäc boû nhaø, ñoaïn aùi,
Baát ñoäng, boû hyû aùi,
Giaûi thoaùt, vöôït boäc löu,
Thôøi gian, khoâng chi phoái,
Nghe xong, baäc Long töôïng,
Töø ñaây, hoï ra ñi.

1102. Quaàn chuùng sai bieät aáy,
Töø quoác ñoä tuï hoïp,
Hoï ao öôùc khaùt voïng,
Ñöôïc nghe lôøi cuûa Ngaøi,
OÂi anh huøng chieán thaéng,
Ngaøi haõy kheùo traû lôøi,
Phaùp Ngaøi daïy theá naøy,
Nhö vaäy hoï hieåu bieát.

Theá Toân:
1103. Theá Toân noùi nhö sau:
Naøy Bha-ñra-vu-ña!
Haõy nhieáp phuïc taát caû,
Moïi tham aùi chaáp thuû,
Treân, döôùi caû beà ngang,
Vaø keå luoân chaën giöõa,
Nhöõng ai coù chaáp thuû,
Söï gì ôû trong ñôøi,
Chính do söï vieäc aáy,
AÙc ma theo ngöôøi aáy.

1104. Do vaäy, baäc hieåu bieát,
Khoâng coù chaáp thuû gì,
Tyû-kheo giöõ chaùnh nieäm,
Trong taát caû theá giôùi,
Phaøm coù sôû höõu gì,
Vò aáy khoâng mong öôùc,
Nhìn xem quaàn chuùng naøy,
Laø chuùng sanh chaáp thuû,
Trong laõnh vöïc cuûa Ma,
Bò tham dính chaáp tröôùc.

(XIV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Udaya (Sn 214)

Udaya:

1105. Toân giaû U-da-ya:
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Veà taát caû moïi phaùp,
Ñeå hoûi baäc tu thieàn,
Baäc an toïa khoâng buïi;
Traùch nhieäm ñaõ laøm xong,
Baäc khoâng coù laäu hoaëc,
Ñaõ ñaït bôø beân kia,
Haõy noùi trí giaûi thoaùt
Ñeå phaù hoaïi voâ minh.
Theá Toân:
1106. Ñaây lôøi Theá Toân noùi:
Hôõi naøy U-ña-ya,
Ñoaïn öôùc muoán, duïc voïng,
Vaø caû hai loaïi öu,
Vaø tröø boû hoân traàm,
Ngaên chaän moïi hoái haän.

1107. Ta noùi trí giaûi thoaùt,
Ñeå phaù hoaïi voâ minh,
Thanh tònh nhôø xaû nieäm,
Suy tö phaùp ñi tröôùc.

Udaya:
1108. Ñôøi caùi gì troùi buoäc,
Caùi gì, ñôøi vaän haønh?
Do ñoaïn ñöôïc caùi gì,
Ñöôïc goïi laø Nieát-baøn?
Theá Toân:
1109. Ñôøi bò hyû troùi buoäc,
Suy taàm laø sôû haønh,
Do ñoaïn ñöôïc khaùt aùi,
Ñöôïc goïi laø Nieát-baøn.
Udaya:
1110. Ngöôøi sôû haønh chaùnh nieäm,
Thöùc ñöôïc dieät theá naøo?
Con ñeán hoûi Theá Toân,
Nghe lôøi Theá Toân noùi.
Theá Toân:
1111. Ai khoâng coù hoan hyû,
Vôùi noäi vaø ngoaïi thoï,
Sôû haønh chaùnh nieäm vaäy,
Thöùc ñaït ñöôïc hoaïi dieät.
(XV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Posaøla (Sn 215)

Posaøla:

1112. Toân giaû Po-sa-la:
Vò noùi veà quaù khöù,
Baát ñoäng nghi hoaëc ñoaïn,
Ñaõ ñeán bôø beân kia,
Con ñeán vôùi caâu hoûi
Hoûi veà heát thaûy phaùp.

1113. Vôùi ai, saéc töôûng dieät,
Ñoaïn taän heát thaûy thaân,
Nhìn thaáy noäi vaø ngoaïi,
Thaät söï khoâng coù gì,
Con hoûi baäc Thích-ca,
Theá naøo ngöôøi nhö vaäy,
Coù theå bò daét daãn?

Theá Toân:
1114. Theá Toân beøn ñaùp raèng:
Hôõi naøy Poâ-sa-la,
Nhö Lai ñöôïc thaéng trí,
Taát caû nhôø thöùc truù,
Roõ bieát vò an truù,
Giaûi thoaùt, ñaït cöùu caùnh.

1115. Bieát ñöôïc söï taùc thaønh,
Thuoäc veà voâ sôû höõu,
Bieát hyû laø kieát söû,
Do thaéng tri nhö vaäy,
Taïi ñaáy, thaáy nhö vaäy,
Ñaây laø trí nhö thaät,
Cuûa vò Baø-la-moân,
Ñaõ thaønh töïu Phaïm haïnh.

(XVI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Mogharaøja (Sn 216)

Mogharaøja:

1116. Mo-gha-raø-ja noùi:
Ñaõ hai laàn con hoûi,
Baäc coù maét, hoï Thích,
Ngaøi chöa traû lôøi con,
Nhöng con ñöôïc nghe raèng,
Cho ñeán laàn thöù ba,
Vò Thieân nhaân aån só,
Seõ traû lôøi cho con.

1117. Ñôøi naøy vaø ñôøi sau,
Phaïm thieân giôùi, thieân giôùi,
Con khoâng roõ quan ñieåm,
Gotama löøng danh.

1118. Vò thaày ñöôïc thuø dieäu,
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Caàn nhìn ñôøi theá naøo,
Ñeå thaàn cheát khoâng thaáy.

Theá Toân:
1119. Naøy Moâ-gha-ra-ja,
Haõy nhìn ñôøi troáng khoâng,
Luoân luoân giöõ chaùnh nieäm,
Nhoâ leân ngaõ tuøy kieán,
Nhö vaäy vöôït töû vong,
Haõy nhìn ñôøi nhö vaäy,
Thaàn cheát khoâng thaáy ñöôïc.
(XVII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân Pingiya (Sn 217)

Pingiya:

1120. Toân giaû Pin-gi-ya:
Con ñaõ giaø, yeáu ñuoái,
Khoâng coøn coù dung saéc,
Maét khoâng thaáy roõ raøng,
Tai khoâng nghe thoâng suoát,
Ñeå con khoûi meänh chung,
Vôùi taâm tö si aùm,
Mong Ngaøi noùi Chaùnh phaùp,
Nhôø roõ bieát phaùp aáy,
Chính taïi ôû ñôøi naøy,
Con ñoaïn taän sanh giaø.
Theá Toân:
1121. Theá Toân ñaùp laïi raèng:
Hôõi naøo Pin-gi-ya,
Thaáy ñöôïc söï taùc haïi,
Trong caùc loaïi saéc phaùp,
Chuùng sanh soáng phoùng daät,
Bò phieàn luïy trong saéc,
Do vaäy, Pin-gi-ya,
OÂng chôù coù phoùng daät,
Haõy töø boû saéc phaùp
Chôù ñi ñeán taùi sanh.
Pingiya:
1122. Boán phöông chính, boán phuï,
Coäng theâm treân vaø döôùi,
Nhö vaäy coù möôøi phöông,
Vaø trong theá giôùi naøy,
Khoâng coù söï vieäc gì,
Maø Ngaøi khoâng ñöôïc thaáy,
Khoâng nghe, khoâng nghó ñeán,
Vaø khoâng ñöôïc thöùc tri,
Haõy noùi ñeán Chaùnh phaùp,
Nhôø roõ bieát phaùp naøy,
Con ngay taïi ñôøi naøy,
Ñoaïn taän ñöôïc sanh giaø.
Theá Toân:
1123. Theá Toân noùi nhö sau:
Hôõi naøy Pin-gi-ya!
Thaáy chuùng sanh loaøi Ngöôøi,
Rôi vaøo trong khaùt aùi,
Bò giaø nua ñoát chaùy,
Bò giaø nua chinh phuïc
Do vaäy, Pin-gi-ya,
OÂng chôù coù phoùng daät
Haõy töø boû khaùt aùi,
Khoâng coøn bò taùi sanh.
(XVIII) Keát luaän

Theá Toân noùi nhö vaäy. Trong khi ôû taïi Magadha, taïi ñieän Phaø-xa-na-ka, Theá Toân ñöôïc möôøi saùu Baø-la-moân ñeä töû cuûa Baøvani tìm ñeán, ñöôïc hoûi nhieàu caâu hoûi vaø Ngaøi ñaõ traû lôøi. Neâu töøng caâu hoûi moät, sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc haønh phaùp vaø tuøy phaùp, thì coù theå ñi ñeán bôø beân kia cuûa giaø cheát. Nhöõng phaùp naøy coù theå ñöa ngöôøi qua bôø beân kia, cho neân phaùp moân naøy cuõng ñöôïc goïi laø Paøraøyanam: "Con ñöôøng ñöa ñeán bôø beân kia".

1124. Phaïm chí Ajita,
Tissa-Met-tayya,
Phaïm chí Pun-na-ka,
Cuøng vôùi Met-ta-guø,
Thanh nieân Dhotaka,
Vaø Upasiva,
Nan-ña, He-ma-ka,
Caû hai vò thanh nieân.

1125. To-dey-ya, Kap-paø;
Vaø Ja-tu-kha-ni,
Vôùi Bhad-raø-vu-dha
Phaïm chí U-da-ya
Phaïm chí Po-saø-la,
Vôùi Mo-gha-raø-ja
Laø baäc ñaïi Hieàn trí,
Cuøng vôùi baäc ñaïi só,
Teân laø Pin-gi-ya.

1126. Nhöõng vò naøy ñi ñeán,
Ñöùc Phaät, baäc Tieân nhaân,
Baäc haïnh ñöùc ñaày ñuû,
Nhöõng vò naøy ñi ñeán,
Baäc giaùc ngoä toái thöôïng,
Hoûi caâu hoûi teá nhò.

1127. Ñöùc Phaät ñaõ nhö thaät,
Traû lôøi caùc vò aáy,
Tuøy theo caùc caâu hoûi,
Vaø baäc ñaïi aån só
Traû lôøi nhöõng caâu hoûi,
Khieán caùc Baø-la-moân,
Ñöôïc hoan hyû vui thích.

1128. Hoï ñöôïc vui, hoan hyû,
Nhôø Phaät, baäc coù maét,
Nhôø baø con maët trôøi,
Hoï haønh trì Phaïm haïnh,
Döôùi chæ ñaïo höôùng daãn,
Baäc trí tueä tuyeät dieäu.

1129. Theo töøng caâu hoûi moät,
Tuøy ñöùc Phaät thuyeát giaûng,
Ai nhö vaäy haønh trì,
Ñi ñöôïc töø bôø naøy,
Ñeán ñöôïc bôø beân kia.

1130. Ñi ñöôïc töø bôø naøy,
Ñeán ñöôïc bôø beân kia,
Tu taäp ñaïo voâ thöôïng,
Vaø chính con ñöôøng aáy,
Ñöa ñeán bôø beân kia,
Do vaäy ñöôïc teân goïi,
Con ñöôøng ñeán bôø kia.

Roài Toân giaû Pingiya ñi veà Godhaøvari vaø noùi laïi vôùi Baø-la-moân Baøvari nhöõng ñieàu ñaõ xaûy ra.

Pingiya:

1131. Toân giaû Pin-gi-ya:
Con seõ ñoïc tuïng leân
Con ñöôøng ñeán bôø kia,
Ngaøi ñöôïc thaáy theá naøo,
Ngaøi noùi leân theá aáy,
Baäc voâ caáu, quaûng trí,
Baäc laõnh ñaïo khoâng duïc,
Baäc Nieát-baøn an tònh,
Laøm sao do nhaân gì,
Ngaøi noùi ñieàu khoâng thaät.

1132. Baäc ñaõ ñoaïn tröø heát,
Ueá nhieãm vaø si meâ,
Baäc ñaõ dieät tröø saïch,
Kieâu maïn vaø gieøm pha,
Con seõ noùi taùn thaùn,
AÂm thanh vi dieäu aáy.

1133. Baäc queùt saïch u aùm,
Phaät-ñaø, baäc Bieán nhaõn,
Ñaõ ñeán, taän cuøng ñôøi,
Ñaõ vöôït qua sanh höõu,
Baäc khoâng coù laäu hoaëc,
Ñoaïn taän moïi ñau khoå,
Vò ñöôïc goïi söï thaät,
Hôõi vò Baø-la-moân,
Con ñöôïc haàu vò aáy.

1134. Nhö chim boû röøng hoang,
Ñeán ôû röøng nhieàu traùi,
Cuõng vaäy con töø boû,
Nhöõng baäc thaáy nhoû nhen,
Con ñaït ñeán bieån lôùn,
Chaúng khaùc con thieân nga.

1135. Nhöõng ai trong ñôøi khaùc,
Ñaõ noùi cho con nghe,
Lôøi daïy baäc Cuø-ñaøm
Nhö vaäy ñaõ xaûy ra,
Nhö vaäy seõ xaûy ñeán,
Taát caû laø tin ñoàn,
Chæ laøm taêng nghi ngôø.

1136. Chæ moät vò an truù,
Queùt saïch caùc haén aùm,
Sanh tröôûng gia ñình quyù,
Vò aáy chieáu haøo quang,
Cuø-ñaøm, baäc quaûng tueä,
Cuø-ñaøm, baäc quaûng trí.

1137. Ai thuyeát phaùp cho con,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.

Baøvari:
1138. Hôõi naøy Pin-gi-ya,
Sao OÂng laïi khoâng theå,
Soáng xa laùnh vò aáy,
Chæ trong moät choác laùt,
Baäc Cuø-ñaøm quaûng tueä,
Baäc Cuø-ñaøm quaûng trí,

1139. Vò thuyeát phaùp cho ngöôøi,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.

Pingiya:
1140. Hôõi naøy Baø-la-moân,
Con khoâng coù theå ñöôïc,
Soáng xa laùnh vò aáy
Chæ trong moät choác laùt,
Gotama quaûng tueä,
Gotama quaûng trí.

1141. Vò thuyeát phaùp cho con,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.

1142. Chính con thaáy vò aáy,
Vôùi yù, vôùi con maét,
Ngaøy ñeâm khoâng phoùng daät,
Kính thöa Baø-la-moân,
Con traûi qua suoát ñeâm
Ñaûnh leã, kính vò aáy,
Do vaäy con nghó raèng,
Con khoâng xa vò aáy.

1143. Vôùi tín vaø vôùi hyû,
Vôùi yù luoân chaùnh nieäm,
Khoâng laøm con xa rôøi,
Lôøi daïy Gotama!
Chính taïi phöông höôùng naøo,
Baäc quaûng tueä ñi ñeán,
Chính ôû phöông höôùng aáy,
Con ñöôïc daét daãn ñeán.

1144. Vôùi con tuoåi ñaõ giaø,
Yeáu ñuoái, khoâng söùc maïnh,
Do vaäy thaân theå naøy,
Khoâng ñeán ñöôïc choã aáy,
Vôùi taâm tö quyeát chí,
Con thöôøng haèng ñi ñeán.
Vì raèng thöa Phaïm chí,
Y Ù con coät vò aáy.

1145. Naèm daøi trong vuõng buøn,
Vuøng vaãy, vaät qua laïi,
Con ñaõ bôi qua laïi,
Ñaûo naøy ñeán ñaûo khaùc,
Con ñaõ thaáy ñöùc Phaät,
Vöôït boäc löu, voâ laäu.

Ñeán ñaây, khi chuùng ñang noùi, ñöùc Phaät hieän ra vaø noùi:

Theá Toân:

1146. Cuõng nhö Vak-ka-li
Nhôø tin, ñöôïc giaûi thoaùt,
Vôùi Bhad-raø-vu-dha,
A-la-vi, Cuø-ñaøm,
Cuõng vaäy, OÂng ñaõ ñöôïc,
Giaûi thoaùt nhôø loøng tin.
Hôõi naøy Pin-gi-ya,
OÂng seõ ñi ñeán ñöôïc,
Ñeán ñöôïc bôø beân kia,
Cuûa theá giôùi thaàn cheát.
Pingiya:
1147. Ñöôïc nghe lôøi aån só,
Con taêng tröôûng tònh tín,
Baäc Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc,
Ñaõ veùn leân taám maøn,
Khoâng cöùng coõi, bieän taøi.

1148. Thaéng tri caùc chö Thieân,
Bieát taát caû cao thaáp,
Baäc Ñaïo Sö chaám döùt,
Taát caû caùc caâu hoûi,
Vôùi nhöõng ai töï nhaän,
Coøn coù choã nghi ngôø.

1149. Khoâng run raåy, dao ñoäng,
Khoâng ai coù theå saùnh,
Chaéc chaén con seõ ñi,
Taïi ñaây, con khoâng nghi,
Nhö vaäy, thoï trì Ta
Nhö taâm ngöôøi tín giaûi.

Phaåm "Con ñöôøng ñi ñeán bôø beân kia " ñaõ xong.

-ooOoo-


[Giôùi thieäu][1][2][3][4][5][ ^ ]


[Muïc Luïc Tieåu Boä] [Trôû veà trang Thö Muïc]
Revised: 01-01-2001