|
Chöông Naêm
- Phaåm Con Ñöôøng Ñeán Bôø Beân Kia
(I) Baøi keä môû ñaàu (Sn
190)
976. Töø thaønh phoá
ñeïp ñeõ,
Cuûa caùc Koâ-xa-la,
Coù vò Baø-la-moân,
Thoâng ñaït caùc chuù
thuaät,
Höôùng taàm voâ sôû
höõu,
Höôùng phía Nam böôùc
tôùi.
977. Trong nöôùc AÙt-xa-ka,
Gaàn xöù A-la-ka,
Vò aáy soáng treân
bôø,
Soâng Goâ-ña-vaø-raø,
Nuoâi soáng baèng traùi
caây,
Baèng ñoà aên löôïm
vaët.
978. Gaàn choã vò aáy ôû,
Coù laøng ñaát roäng
raõi,
Vôùi taøi saûn thaâu thaäp,
Toå chöùc teá ñaøn lôùn.
979. Ñaïi teá ñaøn
leã xong,
Vò aáy trôû veà am,
Trong khi böôùc vaøo am,
Moät Phaïm-chí khaùc
ñeán.
980. Chaân söng huùp, run
raåy
Ñaày buøn, ñaàu
laám buïi,
Ngöôøi aáy böôùc
ñeán gaàn,
Vaø xin naêm traêm tieàn.
981. Sau khi thaáy vò aáy,
Ba-va-ri môøi ngoài,
Hoûi thaêm, thieän, an laïc
Roài noùi lôøi nhö sau:
Baøvarim:
982. Nhöõng gì toâi
cho ñöôïc,
Toâi ñaõ cho taát
caû,
Phaïm chí haõy tin toâi,
Toâi khoâng coù naêm
traêm.
Phaïm-chí:
983. Neáu ñieàu ta xin OÂng,
Toân giaû khoâng ñaùp
öùng,
Sau baûy ngaøy, ñaàu
OÂng
Seõ bò vôõ, baûy maûnh!
984. Sau khi laøm chuù thuaät,
Keû man traù tuyeân boá,
Nhöõng lôøi noùi ñaùng
sôï,
Nghe nhöõng lôøi noùi aáy,
Phaïm-chí Ba-va-ri
Caûm thaáy loøng ñau
khoå.
985. Gaày oám, khoâng uoáng
aên,
Bò teân saàu muoän ñaâm,
Vôùi taâm tö nhö vaäy,
Y Ù khoù vui trong thieàn,
986. Thaáy lo sôï buoàn khoå,
Moät Thieân nhaân ñi
ñeán,
Muoán baïn ñöôïc
haïnh phuùc,
Noùi vôùi Ba-va-ri.
Thieân nhaân:
987. Keû man traù muoán
tieàn,
Khoâng roõ bieát veà ñaàu,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu,
Trí aáy noù khoâng
coù.
Baøvarim:
988. Naøy baïn,neáu baïn
bieát,
Haõy noùi caâu hoûi
toâi,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu,
Chuùng toâi nghe lôøi ngöôøi.
Thieân nhaân:
989. Toâi khoâng bieát vieäc
naøy,
Trí naøy, toâi khoâng
coù,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu,
Baäc chieán thaéng thaáy ñöôïc.
Baøvarim:
990. Vaäy ai coù theå bieát,
Treân quaû ñaát troøn
naøy,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu,
Thieân nhaân, noùi toâi
bieát.
Thieân nhaân:
991. Töø thaønh Ka-pi-la,
Baäc laõnh ñaïo theá
giôùi,
Xuaát hieän ra ôû ñôøi,
Laø con chaùu, haäu dueä,
Cuûa vua Ok-ka-ka
Thích töû, chieáu haøo quang.
992. Vò aáy Chaùnh Ñaúng
Giaùc,
Hôõi naøy Baø-la-moân,
Ñaõ ñi ñeán bôø
kia,
Ñoái vôùi taát caû
phaùp,
Ñaït ñöôïc caû
söùc maïnh,
Cuûa taát caû thaéng
trí,
Baäc coù maët thaáy ñöôïc
Trong taát caû caùc phaùp.
Ñaït ñöôïc söï
dieät taän,
Cuûa taát caû caùc phaùp,
Ñöôïc giaûi thoaùt,
dieät taän,
Ñoái vôùi caùc sanh
y.
993. Baäc Giaùc ngoä, Theá Toân,
Baäc coù maét thuyeát phaùp,
Haõy ñeán hoûi vò
aáy,
Vò aáy seõ traû lôøi.
994. Nghe tieáng Chaùnh Ñaúng
Giaùc,
Ba-va-ri phaán khôûi,
Saàu muoän ñöôïc
giaûm bôùt,
Ñöôïc hoan hyû roäng lôùn.
995. Vò Ba-va-ri aáy,
Hoan hyû vaø phaán khôûi,
Caûm thaáy loøng caûm
ñoäng,
Hoûi vò thieân nhaân
aáy.
Baøvarim:
995b. ÔÛ taïi thoân laøng
naøo,
ÔÛ taïi thò traán naøo,
ÔÛ taïi quoác ñoä naøo,
Laõnh ñaïo theá giôùi
truù?
Taïi ñaáy, toâi seõ
ñi,
Ñaûnh leã baäc Giaùc
ngoä,
Baäc Voâ thöôïng loaøi
Ngöôøi.
Thieân nhaân:
996. ÔÛ taïi Xa-vat-thi,
Trong thaønh Koâ-xa-la,
Baäc chieán thaéng an truù,
Vôùi trí tueä roäng lôùn,
Vôùi hieåu bieát thuø thaéng,
Roäng raõi vaø cuøng
khaép.
Vò aáy laø Thích
töû,
Khoâng gaùnh naëng voâ
laäu,
Baäc Ngöu vöông loaøi
Ngöôøi,
Bieát roõ veà ñænh ñaàu,
Bieát roõ ñaùnh vôõ
ñaàu.
997. Roài vò Baø-la-moân,
Cho goïi caùc ñeä töû,
Laø nhöõng vò thoâng
ñaït,
Veà buøa chuù keä tuïng.
Baøvarim:
997b. Haõy ñeán, caùc
thanh nieân,
Ta seõ noùi, haõy nghe,
Nhöõng lôøi ta noùi leân.
998. Vò aáy raát khoù
gaëp,
Raát hieám hieän ôû ñôøi,
Nay sanh ra ôû ñôøi,
Ñöôïc danh baäc Chaùnh
giaùc,
Haõy ñi gaáp Xaù-veä,
Thaáy ñöôïc baäc
Voâ thöôïng.
Caùc ñeä töû:
999. Kính thöa Baø-la-moân,
Theá naøo chuùng con bieát,
Sau khi thaáy vò aáy,
Bieát vò aáy laø Phaät,
Chuùng con chöa ñöôïc
bieát
Haõy noùi chuùng con bieát!
Baøvarim:
1000. Trong nhöõng keä buøa
chuù,
Ñöôïc truyeàn laïi ñeán
nay,
Coù noùi ñeán töôùng
toát,
Cuûa moät baäc Ñaïi
nhaân,
Coù noùi ba möôi hai,
Troïn ñuû, ñöôïc
lieân tuïc.
1001. Ai coù treân tay chaân,
Ñuû töôùng ñaïi
nhaân aáy,
Chæ coù hai sanh thuù,
Khoâng coù caùi thöù
ba.
1002. Neáu truù taïi gia ñình,
Chinh phuïc quaû ñaát
naøy,
Khoâng duøng tröôïng,
duøng kieám,
Giaùo hoùa ñuùng
Chaùnh phaùp.
1003. Neáu vò aáy xuaát gia,
Boû nhaø, soáng khoâng
nhaø,
Roäng môû maøn voâ minh,
Vò aáy, ñöôïc
trôû thaønh,
Baäc Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc,
Baäc ng cuùng, Voâ thöôïng.
1004. Vôùi taâm yù, haõy hoûi,
Sanh, taùnh töôùng cuûa
ta,
Keä chuù, ñeä töû ta,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu.
1005. Neáu vò aáy laø Phaät,
Thaáy roõ, khoâng che kín,
Vôùi lôøi, vò aáy ñaùp,
Caùc caâu hoûi bôûi
yù.
1006. Nghe lôøi Ba-va-ri,
Möôøi saùu ngöôøi
ñeä töû,
Taát caû laø Phaïm chí,
Teân laø A-ji-ta,
Tis-xa-meât-teâ-ya,
Pun-na-ka, Meát-gu,
Cuøng vôùi Ño-ta-ka,
Vaø U-pa-xi-va,
Nan-da, Heâ-ma-ka,
Toâ-ñeâ-ya, Kap-pa,
Vôùi Ja-tu-kan-ni,
Laø baäc danh Hieàn trí.
1008. Vaø Bha-draø-vu-ña,
Cuøng vôùi U-da-ya,
Phaïm Chí Po-xaø-la,
Vaø Mo-gha-raø-jaø,
Laø baäc coù trí
tueä,
Cuøng vôùi Pin-gi-ya,
Laø vò ñaïi aån
só,
Taát caû nhöõng vò aáy.
1009. Moãi ngöôøi coù ñoà
chuùng,
Coù danh xöng ôû ñôøi,
Tu thieàn, öa thieàn ñònh,
Baäc coù trí saùng
suoát,
Mang theo nhöõng daáu tích,
Ñôøi soáng tröôùc
cuûa mình.
1010. Ñaûnh leã Ba-va-ri,
Thaân phía höõu höôùng
Ngaøi,
Taát caû ñeàu beän toùc,
Maëc aùo vaûi da thuù,
Maët höôùng veà phía Baéc,
Taát caû chuùng ra ñi.
1011. Tröôùc heát, hoï ñi ngang,
Ñeán Pa-tít-thaø-na,
Cuûa xöù A-la-ka,
Roài Ma-hi-xa-ti,
Tieáp ñeán Uj-jeâ-ni,
Vaø ñeán Goâ-nad-ñaêng,
Tieáp ñeán Veâ-ñi-xaêng,
Va-na-xa-ha-yaêng,
1012. Ñi ñeán Koâ-xaêm-bi,
Ñi ñeán Xa-keâ-ta,
Roài ñeán Xa-vat-thi,
Laø thaønh phoá toái
thöôïng,
Keá ñeán Xeâ-ta-vyam,
Ka-pi-la-vat-thu,
Roài ñeán toøa laâu
ñaøi,
Teân Ku-xi-na-ra,
Roài ñi ñeán Pa-va,
Vaø thaønh phoá Bhoâ-ga,
Tieáp ñeán Veâ-xaù-ly,
Thaønh phoá Ma-ga-ña,
Roài Pa-xe-na-ka,
Ngoâi ñieän ñeïp, khaû
aùi.
1014. Nhö ngöôøi khaùt,
nöôùc maùt,
Nhö ngöôøi buoân, lôïi
lôùn,
Nhö noùng böùc, boùng
maùt,
Hoï gaáp leo ngoïn nuùi.
1015. Theá Toân, trong luùc aáy,
Daãn ñaàu chuùng
Tyû-kheo,
Ngaøi ñang thuyeát Chaùnh
phaùp,
Cho caùc vò Tyû-kheo,
Gioáng nhö con sö töû,
Roáng tieáng roáng trong röøng.
1016. A-ja-ta thaáy Phaät,
Nhö maët trôøi vaøng choùi,
Nhö maët traêng ngaøy
raèm,
Ñöôïc troøn ñaày
vieân maõn.
1017. Vaø thaáy tay chaân
Ngaøi,
Ñaày ñuû caùc
töôùng toát,
Hoan hyû ñöùng moät beân,
Hoûi caâu hoûi taâm
yù.
Ajita:
1018. Haõy noùi veà thoï
sanh,
Noùi doøng hoï, caùc töôùng,
Veà toái thöôïng keä chuù,
Phaïm chí ñoïc bao nhieâu?
Theá Toân:
1019. Tuoåi thoï traêm hai
möôi,
Doøng hoï Baø-va-ri,
Treân tay chaân, ba töôùng,
Thoâng ñaït ba Veä-ñaø.
1020. Veà töôùng vaø truyeàn
thuyeát,
Veà töï vöïng, leã nghi,
Tuïng ñoïc ñöôïc
naêm traêm,
Ñaït toái thöôïng
dieäu phaùp.
Ajita:
1021. Baäc Voâ thöôïng,
ñoaïn aùi,
Haõy noùi leân töôøng
taän
Caùc töôùng Ba-va-ri,
Ñeå chuùng con khoâng nghæ.
Theá Toân:
1022. Löôõi che kín
maët maøy,
Giöõa haøng mi, loâng traéng,
Coù da boïc aâm taøng,
Haõy bieát vaäy, thanh nieân.
1023. Khoâng nghe caâu hoûi
gì,
Chæ nghe caâu traû lôøi,
Quaàn chuùng raát ngaïc
nhieân,
Chaép tay töï suy nghó.
Daân chuùng:
1024. Thieân, Phaïm thieân,
Ñeá thích,
Hay Xu-jam-pa-ti
Ai, vôùi yù hoûi Ngaøi,
Xin noùi cho ñöôïc bieát?
Ajita:
1025. Ba-va-ri tìm hoûi,
Veà ñaàu, ñaùnh
beå ñaàu,
Theá Toân haõy traû lôøi,
Ñoaïn nghi hoaëc chuùng
con?
OÂi, thöa baäc Tieân
nhaân!
Theá Toân:
1026. Voâ minh laø ñænh
ñaàu,
Haõy hieåu bieát nhö vaäy,
Minh laø ñaùnh beå ñaàu,
Lieân heä duïc tinh taán,
Vôùi loøng tin, chaùnh nieäm,
Lieân heä vôùi thieàn ñònh.
1027. Vôùi caûm thoï lôùn maïnh,
Thanh nieân töï cheá ngöï,
Ñaép aùo da moät beân,
Vôùi ñaàu, ñaûnh
leã chaân.
Ajita:
1028. Phaïm chí Ba-va-ri,
Cuøng ñeä töû, thöa
Ngaøi,
Taâm phaán khôûi, ñeïp
yù,
Leã chaân, baäc coù
maét.
Theá Toân:
1029. Phaïm chí Ba-va-ri,
Haõy soáng ñöôïc
an laïc,
Cuøng vôùi caùc ñeä
töû!
Mong OÂng soáng an laïc,
Thoï maïng ñöôïc laâu
daøi,
Hôõi naøy keû thanh nieân.
1030. Ba-va-ri vaø OÂng,
Coù moïi nghi ngôø gì,
Cô hoäi ñeán, haõy hoûi,
Tuøy theo yù OÂng muoán.
1031. Ñöôïc baäc Chaùnh
Ñaúng Giaùc,
Cho cô hoäi toát ñeïp,
A-ji-ta lieàn ngoài,
Chaép tay hoûi Nhö Lai,
Hoûi caâu hoûi thöù
nhaát,
Chính ngay taïi choã aáy,
Keä môû ñaàu ñaõ
xong.
(II) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
A-ji-ta (Sn 197)
Ajita:
1032. Toân giaû A-ji-ta:
Do gì, ñôøi bò che,
Do gì, khoâng choùi saùng,
Haõy noùi leân caùi
gì,
Laøm ueá nhieãm cuoäc ñôøi,
Caùi gì sôï haõi lôùn?
Theá Toân:
1033. Theá Toân lieàn ñaùp
laïi:
Ñôøi bò voâ minh che,
Do xan tham, phoùng daät,
Ñôøi khoâng ñöôïc
choùi saùng,
Ta noùi do mong caàu,
Neân ñôøi bò ueá nhieãm,
Chính laø söï ñau
khoå,
Neân coù sôï haõi lôùn.
Ajita:
1034. Toân giaû A-ji-ta:
Moïi nôi doøng nöôùc chaûy,
Caùi gì ngaên doøng
nöôùc?
Haõy noùi leân caùi
gì?
Cheá ngöï ñöôïc doøng
nöôùc?
Caùi gì ñoùng doøng
nöôùc?
Theá Toân:
1035. Theá Toân lieàn ñaùp
laïi:
Hôõi naøy A-ji-ta,
Caùc doøng nöôùc ôû
ñôøi,
Chaùnh nieäm ngaên chaän laïi,
Chaùnh nieäm ñöôïc Ta
goïi,
Cheá ngöï caùc doøng nöôùc,
Vaø chính do trí tueä,
Ñoùng laïi caùc doøng
nöôùc.
Ajita:
1036. Toân giaû A-ji-ta:
Trí tueä vaø chaùnh nieäm,
Cuøng vôùi danh vaø saéc,
Kính thöa baäc Toân
giaû,
Haõy noùi ñieàu con hoûi,
Töø ñaâu chuùng bò
dieät?
Theá Toân:
1037. Caâu hoûi gì
OÂng hoûi,
Hôõi naøy A-ji-ta,
Ta seõ ñaùp cho OÂng,
Choã naøo danh vaø saéc,
Ñöôïc ñoaïn dieät
hoaøn toaøn,
Khoâng coøn laïi dö
taøn,
Chính do ñoaïn dieät thöùc,
Danh saéc ñöôïc ñoaïn
dieät.
Ajita:
1038. Nhöõng ai bieát tö
saùt,
Caùc phaùp thuoäc höõu
vi,
Cuøng vôùi baäc höõu
hoïc,
Vaø phaøm phu ôû ñôøi,
Ñöôïc hoûi, Ngaøi
haõy noùi,
Veà neáp soáng cuûa hoï?
Baäc thaän troïng saùng suoát,
Haõy noùi leân, thöa
Ngaøi!
Theá Toân:
1039. Chôù tham ñaém
caùc duïc,
Giöõ taâm tö an tònh,
Thieän xaûo trong caùc phaùp,
Tyû-kheo giöõ chaùnh nieäm,
Soáng ñôøi soáng xuaát
gia.
(III) Caùc caâu hoûi cuûa
thanh nieân Tissametmeyya (Sn 199)
Yissa:
1040. Tissa Met-tey-ya:
Ai thoûa maõn ôû ñôøi,
Vôùi ai khoâng dao ñoäng,
Ai thaéng tri hai bieân,
ÔÛ giöõa, khoâng dính líu,
Ai Ngaøi goïi ñaïi nhaân,
ÔÛ ñôøi, ai vöôït khoûi,
Theâu deät caùc aùi nhieãm?
Theá Toân:
1041. Theá Toân lieàn ñaùp
raèng:
Hôõi naøy Met-teâ-ya!
Giöõa duïc, soáng Phaïm
haïnh,
Khoâng aùi, luoân chaùnh
nieäm,
Tyû-kheo laëng tính toaùn,
An tònh, khoâng dao ñoäng.
1042. Ai thaéng trí hai bieân,
Chaëng giöõa, nhôø suy tö,
Khoâng dính líu bò
nhieãm,
Ta goïi laø ñaïi nhaân,
Vò aáy, ôû ñôøi
naøy,
Vöôït khoûi söï theâu
deät,
Caùc aùi nhieãm tham muoán.
(IV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Punnaka (Sn 199)
Punnaka:
1043. Toân giaû Pun-na-ka:
Vôùi ai khoâng dao ñoäng,
Thaáy roõ ñöôïc
coäi goác,
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Lieân heä ñeán muïc ñích,
Baäc aån só, loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Do hoï y chæ gì,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Ñaõ toå chöùc roäng
lôùn?
Con hoûi baäc Theá Toân,
Haõy traû lôøi cho con.
Theá Toân:
1044. Theá Toân beøn ñaùp
raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka!
Baäc aån só loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Ñaõ toå chöùc roäng
lôùn,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Khi hoï thaønh giaø yeáu,
Hoï toå chöùc teá ñaøn,
Vì raèng hoï hy voïng,
Ñöôïc sanh ôû ñôøi
naøy,
Hôõi naøy Pun-na-ka!
Punnaka:
1045. Toân giaû Pun-na-ka:
Baäc aån só loaøi Ngöôøi,
Saùt-ñeá-ly, Phaïm chí,
Ñaõ toå chöùc roäng
lôùn,
Teá ñaøn cho chö Thieân.
Theá Toân nghó theá naøo,
Hoï khoâng coù phoùng daät
Treân con ñöôøng teá
ñaøn,
Hoï vöôït qua giaø cheát,
Ñöôïc hay khoâng, thöa
Ngaøi,
Con hoûi ñöùc Theá Toân,
Con mong Ngaøi traû lôøi?
Theá Toân:
1046. Theá Toân traû lôøi
raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka,
Hoï hy voïng, taùn thaùn,
Hoï caàu nguyeän, cuùng leã,
Hoï caàu nguyeän caùc duïc,
Do duyeân vì lôïi döôõng,
Chuyeân taâm lo teá ñaøn,
Öa thích, tham sanh höõu,
Hoï khoâng vöôït giaø cheát,
Ta noùi leân nhö vaäy.
Punnaka:
1047. Toân giaû Pun-na-ka:
Neáu chuùng chuyeân teá ñaøn,
Nhöng khoâng theå vöôït
qua,
Giaø cheát vôùi teá ñaøn,
Thôøi ai soáng ôû ñôøi,
Trong theá giôùi Nhôn, Thieân,
Ñaõ vöôït qua giaø
cheát,
Ai ñöôïc vaäy, thöa
Ngaøi,
Con hoûi ñöùc Theá Toân,
Ngaøi traû lôøi cho con?
Theá Toân:
1048. Theá Toân traû lôøi
raèng:
Hôõi naøy Pun-na-ka,
Ai tính toaùn cao thaáp,
Öôùc löôïng vaäy ôû
ñôøi,
Ai khoâng bò dao ñoäng,
Baát cöù ñaâu ôû
ñôøi,
An tònh, khoâng phun khoùi,
Khoâng phieàn naõo, khoâng
caàu,
Vò aáy vöôït giaø
cheát,
Ta noùi leân nhö vaäy.
(V) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Mettagu (Sn 201)
Mettagu:
1049. Toân giaû Meât-ta-gu:
Con xin hoûi Theá Toân,
Mong Theá Toân traû lôøi,
Vaán ñeà con ñaõ
hoûi,
Con nghó Ngaøi hieàn trí,
Töï ngaõ ñaõ tu
taäp,
Töø ñaâu, ôû trong
ñôøi,
Ñau khoå naøy khôûi leân,
Vôùi nhieàu loaïi nhö vaäy?
Theá Toân:
1050. Theá Toân traû lôøi
raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
OÂng hoûi ta vaán ñeà,
Sanh khôûi cuûa khoå ñau,
Ta seõ noùi cho OÂng,
Nhö Ta ñaõ ñöôïc
bieát,
Chính do duyeân sanh y,
Neân khoå ñöôïc khôûi
leân,
Vôùi nhieàu loaïi nhö vaäy,
Khaùc bieät ôû trong ñôøi.
1051. Nhöõng ai vì voâ minh,
Taùc thaønh caùc sanh y,
Keû ngu taïo ñau khoå,
Tieáp tuïc ñöôïc sanh
khôûi,
Do vaäy keû hieåu bieát,
Khoâng neân taïo sanh y,
Vì thaáy söï sanh khôûi,
Cuûa sanh vaø ñau khoå.
Mettagu:
1052. Ñieàu chuùng con
ñaõ hoûi,
Ngaøi ñaõ ñaùp
chuùng roài,
Nay xin hoûi caâu khaùc,
Mong Ngaøi giaûi ñaùp
cho,
Theá naøo baäc Hieàn trí,
Vöôït khoûi doøng nöôùc
maïnh,
Vöôït khoûi sanh vaø
giaø,
Cuøng saàu muoän than khoùc,
Mong raèng baäc aån só,
Haõy kheùo traû lôøi
con,
Ñuùng nhö Ngaøi ñaõ
bieát,
Phaùp nhó laø nhö vaäy?
Theá Toân:
1053. Theá Toân traû lôøi
raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
Ta seõ noùi cho OÂng,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Khoâng do trao truyeàn laïi,
Sau khi bieát phaùp aáy,
Vò aáy soáng chaùnh
nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Mettagu:
1054. Thöa baäc Ñaïi
aå só,
Con heát söùc hoan hyû,
Chaùnh phaùp voâ thöôïng
aáy,
Sau khi bieát phaùp aáy,
Soáng gìn giöõ chaùnh
nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Theá Toân:
1055. Theá Toân ñaùp
laïi raèng:
Hôõi naøy Meât-ta-gu,
Phaøm OÂng roõ bieát gì,
Treân döôùi, ngang ôû giöõa,
Haõy töø boû hoan hyû,
Haõy töø boû truù
xöù,
Chôù ñeå cho yù thöùc,
An truù treân sanh höõu.
1056. An truù vaäy, chaùnh
nieäm,
Tyû-kheo khoâng phoùng daät,
Sau khi boû sôû haønh,
Ñöa ñeán ngaõ, sôû
höõu.
Ñoái vôùi sanh vaø
giaø,
Saàu muoän vaø than khoùc,
ÔÛ ñaây, bieát ñöôïc
vaäy,
Haõy töø boû ñau
khoå.
Mettagu:
1057. Con caûm thaáy hoan
hæ,
Lôøi noùi baäc Ñaïi
só;
Ñoaïn taän ñöôïc
sanh y,
Ñöôïc Ngaøi kheùo
tuyeân thuyeát.
Chaéc chaén ñöùc Theá
Toân,
Ñaõ ñoaïn taän
ñau khoå,
Vì phaùp naøy ñöôïc
Ngaøi,
Roõ bieát laø nhö vaäy.
1058. Nhöõng vò aáy haõy
ñoaïn,
Haõy töø boû ñau
khoå,
Nhöõng ngöôøi aáy ñöôïc
Ngaøi
Thöôøng thöôøng daïy,
giaùo hoùa.
Con xin ñaûnh leã Ngaøi,
Haõy ñeán, baäc Long töôïng,
Mong Theá Toân thöôøng haèng,
Giaùo hoùa daïy doã con.
Theá Toân:
1059. Vò Baø-la-moân
naøo,
Ñöôïc thaéng tri, coù
trí,
Khoâng coù sôû höõu gì,
Khoâng aùi luyeán duïc höõu,
Chaéc chaén vò nhö vaäy,
Vöôït qua boäc löu naøy,
Ñaõ ñeán ñöôïc
bôø kia,
Khoâng cöùng coõi khoâng
nghæ.
1060. Ngöôøi aáy sau khi bieát,
Thoâng suoát ñöôïc
Thaùnh ñieån,
Khoâng dính aùi trieàn naøy,
Veà höõu vaø phi höõu,
Vò aáy ly tham aùi,
Khoâng phieàn luïy khoâng
caàu,
Ta noùi raèng vò aáy,
Ñaõ vöôït khoûi
sanh giaø.
(VI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Dhotaka (Sn 204)
Dhotaka:
1061. Toân giaû Dhoâ-ta-ka:
Con xin hoûi Theá Toân,
Mong Ngaøi traû lôøi cho,
Con chôø ñôïi lôøi Ngaøi,
Kính thöa baäc Ñaïi
só,
Nghe lôøi Ngaøi tuyeân boá,
Chuùng con seõ töï mình,
Hoïc taäp giôùi Nieát-baøn.
Theá Toân:
1062. Theá Toân ñaùp
laïi raèng:
Hôõi naøy Dhoâ-ta-ka,
ÔÛ ñaây OÂng nhieät taâm,
Saùng suoát vaø chaùnh
nieäm,
Töø ñaây, nghe tuyeân
boá,
Töï hoïc taäp Nieát-baøn.
Dhotaka:
1063. Con thaáy ôû theá
giôùi,
Chö Thieân vaø loaøi
Ngöôøi,
Sôû haønh cuûa Phaïm
chí,
Khoâng moät gì sôû höõu.
Con ñaûnh leã chính
Ngaøi,
Baäc coù maét cuøng
khaép,
Kính thöa baäc Thích
töû,
Haõy giaûi thoaùt cho con,
Taát caû moïi nghi ngôø.
Theá Toân:
1064. Hôõi naøy Dhoâ-ta-ka,
Ta seõ khoâng ñi ñeán,
Giaûi thoaùt cho moät ai,
Coù nghi ngôø ôû ñôøi,
Khi phaùp ñöôïc OÂng
bieát,
Laø toái thöôïng toái
thaéng,
Nhö vaäy OÂng vöôït
khoûi,
Doøng nöôùc chaûy maïnh
naøy.
Dhotaka:
1065. Haõy giaùo hoùa,
töø maãn,
OÂi baäc ñaïi Phaïm
thieân,
Ñeå con ñöôïc roõ
bieát,
Phaùp vieãn ly voâ thöôïng,
Nhö vaäy con seõ soáng,
Nhö trôøi khoâng aùp
böùc,
Sôû haønh ôû ñôøi
naøy,
An tònh vaø ñoäc laäp.
Theá Toân:
1066. Theá Toân lieàn noùi
raèng:
Hôõi naøy Dho-ta-ka,
Ta seõ giaûng cho OÂng,
Phaùp tòch tònh hieän taïi;
Khoâng do xöa truyeàn laïi,
Sau khi bieát phaùp naøy,
Haõy soáng, giöõa chaùnh
nieäm
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Dhotaka:
1067. Con caûm thaáy hoan
hyû,
Phaùp baäc Ñaïi só
giaûng,
Phaùp tòch tònh voâ
thöôïng;
Sau khi bieát phaùp naøy,
Con seõ soáng chaùnh nieäm,
Vöôït tham aùi ôû ñôøi.
Theá Toân:
1068. Theá Toân lôøi ñaùp
laïi:
Hôõi naøy Dho-ta-ka,
Phaøm OÂng roõ bieát gì,
Cao, thaáp, ngang, chaën giöõa,
Sau khi ñöôïc roõ bieát,
Tham aùi naøy ôû ñôøi,
Chôù taïo neân khaùt
aùi
Vôùi höõu vaø phi höõu.
(VII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Upasiva (Sn 205)
Upasiva:
1069. Toân giaû U-pa-si-va:
Kính thöa baäc Thích
töû,
Moät mình, khoâng y chæ,
Con khoâng theå vöôït khoûi,
Doøng nöôùc lôùn maïnh
naøy,
Kính thöa baäc Bieán nhaõn,
Haõy noùi cho sôû duyeân,
Y chæ sôû duyeân naøy,
Coù theå vöôït qua khoûi,
Doøng nöôùc chaûy maïnh
naøy.
Theá Toân:
1070. Ñaây lôøi daïy
Theá Toân:
Naøy U-pa-si-va,
Bieát gìn giöõ chaùnh nieäm,
Khoâng mong ñôïi vaät
gì,
OÂng seõ vöôït boäc
löu,
Nöông töïa: "khoâng
coù gì ",
Ngaøy ñeâm ngöôi
nhaän thaáy,
Ñoaïn duïc, ly nghi ngôø,
AÙi dieät laø Nieát-baøn.
Upasiva:
1071. U-pa-si-va noùi:
Ai laø ngöôøi ly tham,
Ñoái vôùi taát caû
duïc,
Y chæ khoâng coù gì,
Töø boû moïi gì khaùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt
hoaøn toaøn,
Töôûng giaûi thoaùt toái
thöôïng,
Taïi ñaáy vò aáy
truù,
Khoâng tieáp tuïc ñi tôùi.
Theá Toân:
1072. Theá Toân noùi nhö
sau:
Naøy U-pa-si-va,
Ai hoaøn toaøn ly tham,
Ñoái vôùi taát caû
duïc,
Y chæ khoâng coù gì,
Töø boû moïi gì khaùc,
Ñöôïc giaûi thoaùt
hoaøn toaøn,
Töông giaûi thoaùt toái
thöôïng,
Taïi ñaáy, vò aáy
truù,
Khoâng tieáp tuïc ñi tôùi.
Upasiva:
1073. Neáu vò aáy taïi
ñaáy,
An truù khoâng ñi tieáp,
Trong moät soá nhieàu naêm,
OÂi baäc coù bieán nhaõn!
Neáu vò aáy taïi ñaáy,
Ñöôïc maùt laïnh
giaûi thoaùt,
Vôùi vò ñöôïc nhö
vaäy,
Coøn coù thöùc hay khoâng?
Theá Toân:
1074. Ñaây lôøi Theá
Toân noùi:
Hôõi U-pa-si-va!
Cuõng gioáng nhö ngoïn löûa,
Bò söùc gioù maïnh
thoåi,
Ñi ñeán choã taän cuøng,
Khoâng coù theå öôùc löôïng,
Cuõng vaäy, vò aån só,
Ñöôïc giaûi thoaùt
danh thaân,
Ñi ñeán choã taän cuøng,
Khoâng coù theå öôùc löôïng.
Upasiva:
1075. Vò ñi ñeán
taän cuøng,
Coù phaûi khoâng hieän höõu,
Hai vò aáy thöôøng haèng,
Ñaït ñöôïc söï
khoâng beänh,
Laønh thay, baäc aån só,
Haõy traû lôøi cho con,
Coù vaäy, con hieåu ñöôïc,
Phaùp nhö thaät Ngaøi
giaûng.
Theá Toân:
1076. Theá Toân noùi nhö
sau:
Hôõi U-pa-si-va,
Ngöôøi ñi ñeán taän
cuøng,
Khoâng theå coøn öôùc
löôïng,
Vôùi gì, noùi ñeán
noù,
Khoâng coøn coù caùi
aáy,
Khi taát caû caùc phaùp,
Ñaõ ñöôïc nhoå
haún leân,
Moïi con ñöôøng noùi
phoâ,
Ñöôïc nhoå leân saïch
heát.
(VIII) Caùc caâu hoûi cuûa
thanh nieân Nanda (Sn 207)
Nanda:
1077. Toân giaû Nan-da noùi:
Quaàn chuùng coù noùi
raèng:
Coù aån só ôû ñôøi,
Ngaøi nghó nhö theá naøo?
Chuùng goïi laø aån só
Vò coù ñaày ñuû
trí?
Hay vò ñaày ñuû
maïng?
Theá Toân:
1078. Caùc baäc thieän
noùi raèng:
ÔÛ ñôøi naøy Nan-da,
Khoâng phaûi vì tri kieán,
Vì truyeàn thoáng, vì
trí
Ñöôïc goïi laø aån
só,
Ta chæ goïi aån só,
Nhöõng ai dieät quaân löïc,
Khoâng phieàn naõo, khoâng
caàu.
Nanda:
1079. Toân giaû Nan-ña
thöa:
Coù Sa-moân, Phaïm chí,
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø
nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do giôùi caám;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Baïch Theá Toân, nhö vaäy,
Laø sôû haønh cuûa chuùng,
Vaäy Ngaøi nghó theá naøo,
Chuùng coù theå vöôït
qua,
Sanh vaø giaø thöa Ngaøi,
Con kính hoûi Theá Toân,
Mong Ngaøi traû lôøi con.
Theá Toân:
1080. Theá Toân noùi: Nan-ña!
Sa-moân, Phaïm chí naøy,
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø
nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do giôùi caám;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Daàu chuùng ôû taïi
ñaây,
Vôùi sôû haønh nhö vaäy,
Ta noùi chuùng khoâng vöôït,
Khôûi sanh vaø khôûi giaø.
Nan-da:
1081. Toân giaû Nan-ña
thöa:
Sa-moân, Phaïm chí naøy,
Noùi raèng söï thanh tònh
Laø nhôø thaáy, nhôø
nghe;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do giôùi caám;
Coù ngöôøi laïi noùi
raèng:
Thanh tònh do nhieàu phaùp.
Thöa aån só, Ngaøi noùi:
Chuùng khoâng vöôït boäc
löu,
Vaäy ai coù theå ñöôïc,
Giöõa theá giôùi Trôøi, Ngöôøi,
Coù theå vöôït qua ñöôïc,
Sanh vaø giaø, thöa Ngaøi,
Con xin hoûi Theá Toân
Mong Ngaøi traû lôøi con.
Theá Toân:
1082. Theá Toân noùi: Nan-ña
Ta khoâng noùi taát caû,
Sa-moân, Baø-la-moân
Bò sanh giaø che laáp.
Nhöõng ai ôû ñôøi naøy,
Ñoaïn taän khaép taát
caû,
Ñieàu ñöôïc nghe ñöôïc
thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng,
giôùi caám,
Vaø ñoaïn nhieàu phaùp
khaùc,
Lieãu tri aùi, voâ laäu,
Ta noùi nhöõng ngöôøi
aáy,
Vöôït qua ñöôïc boäc
löu.
Nanda:
1083. Con caûm thaáy hoan
hyû,
Lôøi Ñaïi só Cuø-ñaøm,
Ñöôïc Ngaøi kheùo
thuyeát giaûng,
Veà chaám döùt sanh y,
Nhöõng ai ôû ñôøi naøy,
Ñoaïn taän khaép taát
caû,
Ñieàu ñöôïc nghe, ñöôïc
thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng,
giôùi caám,
Vaø ñoaïn nhieàu phaùp
khaùc,
Lieãu tri aùi, voâ laäu,
Ta noùi nhöõng ngöôøi
aáy,
Vöôït qua khoûi boäc löu.
(IX) Caùc caâu hoûi cuûa
thanh nieân Hemaka (Sn 209)
Hemaka:
1084. Toân giaû He-ma-ka:
Nhöõng ai trong thôøi tröôùc,
Ñaõ traû lôøi cho con,
Veà lôøi daïy Cuø-ñaøm,
Tröôùc ñaõ nhö
theá naøo,
Sau seõ laø nhö vaäy,
Taát caû ñeàu truyeàn thoáng,
Taát caû taêng suy tö.
1085. Ñaây, con khoâng hoan
hyû,
Ngaøi noùi Phaùp cho con,
OÂi mong baäc aån só,
Noùi Phaùp doaïn khaùt
aùi,
Bieát xong, soáng chaùnh nieäm,
Vöôït aùi tröôùc ôû
ñôøi.
Theá Toân:
1086. He-ma-ka ôû ñaây,
Ñoái caùc Phaùp
khaû aùi,
Ñöôïc nghe vaø ñöôïc
thaáy,
Ñöôïc caûm töôûng,
nhaän thöùc,
Taåy saïch öôùc muoán
tham,
Laø Nieát-baøn, baát töû.
1087. Bieát vaäy, giöõ chaùnh
nieäm,
Hieän taïi, ñaït maùt
laïnh,
Vò aáy thöôøng an tònh,
Vöôït chaáp tröôùc
ôû ñôøi.
(X) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Todeyya (Sn 210)
Todeyya:
1088. Toân giaû Toâ-ñeâ-ya:
Ai soáng khoâng duïc voïng,
Ai soáng khoâng coù aùi,
Ai vöôït khoûi nghi hoaëc,
Giaûi thoaùt cuûa vò
aáy,
Giaûi thoaùt nhö theá naøo?
Theá Toân:
1089. Ñaây lôøi noùi
Theá Toân:
Hôõi naõy Toâ-ñeâ-ya,
Ai soáng khoâng duïc voïng,
Ai soáng khoâng coù aùi,
Ai vöôït khoûi nghi hoaëc
Giaûi thoaùt cuûa vò
aáy
Khoâng coù gì laø
khaùc.
Todeyya:
1090. Vò soáng khoâng
öôùc voïng
Hay soáng coù öôùc voïng,
Vò aáy coù trí tueä,
Hay taùc thaønh trí tueä,
OÂi kính baäc Bieán nhaõn,
Haõy traû lôøi con roõ,
Ñeå con coù theå bieát,
Theá naøo laø aån só,
OÂi kính baäc Thích
töû.
Theá Toân:
1091. Vò soáng khoâng
öôùc voïng,
Khoâng coù öôùc voïng
naøo,
Vò aáy coù trí tueä,
Khoâng taùc thaønh trí
tueä,
Nhö vaäy, Toâ-ñeâ-ya,
Haõy bieát baäc aån só,
Khoâng coù sôû höõu gì,
Khoâng tham dính duïc höõu.
(XI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Kappa (Sn 211)
Kappa:
1092. Toân giaû Kaùp-pa
noùi:
Nhöõng ai ñöùng giöõa
nöôùc,
Trong doøng nöôùc maïnh
chaûy,
Giöõa sôï haõi lôùn lao,
Thöa Ngaøi haõy noùi
leân,
Hoøn ñaûo cho nhöõng
keû,
Bò giaø cheát chinh phuïc,
Ngaøi noùi con hoøn ñaûo,
Ñeå khoâng coù khoå khaùc,
Gioáng nhö ñau khoå
naøy.
Theá Toân:
1093. Theá Toân noùi Kap-pa,
Nhöõng ai ñöùng giöõa
nöôùc,
Trong doøng nöôùc maïnh
chaûy,
Giöõa sôï haõi lôùn lao,
Ta noùi OÂng hoøn ñaûo,
Cho nhöõng ai ñang bò,
Giaø vaø cheát chinh phuïc.
1094. Hoøn ñaûo voâ
song naøy,
Khoâng sôû höõu, chaáp
tröôùc,
Ta noùi OÂng Nieát-baøn,
Giaø cheát ñöôïc ñoaïn
dieät,
1095. Bieát vaäy, giöõ chaùnh
nieäm,
Hieän taïi ñaït maùt
laïnh,
Khoâng rôi vaøo ma löïc,
Khoâng tuøy tuøng theo ma.
(XII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Jatukanni (Sn 212)
Jatukanni:
1096. Ja-tu-kan-ni noùi:
Ñöôïc nghe baäc anh huøng,
Khoâng tham ñaém duïc
voïng,
Neân con ñaõ ñeán
ñaây,
Ñeå hoûi baäc voâ duïc,
Ñaõ thoaùt khoûi
boäc löu,
Baäc sanh vôùi con maét,
Haõy noùi ñöôøng
an tònh,
Theá Toân haõy nhö thaät,
Noùi cho con ñöôïc bieát.
1097. Chinh phuïc duïc voïng xong,
Theá Toân soáng ôû ñôøi,
Nhö maët trôøi chieáu saùng,
Coõi ñaát vôùi haøo
quang,
Baäc trí tueä roäng lôùn,
Haõy noùi phaùp cho con,
Keû trí tueä beù nhoû,
Do roõ bieát phaùp naøy,
ÔÛ ñaây, con ñoaïn
ñöôïc,
Keå caû sanh vaø giaø.
Theá Toân:
1098. Theá Toân noùi nhö
sau:
Hôõi Ja-tu-kan-ni!
Haõy nhieáp phuïc loøng
tham,
Ñoái vôùi caùc duïc
voïng;
Haõy nhìn haïnh xuaát
ly,
Ñöa ñeán söï an oån;
Chôù chaáp chôø, töø
boû,
Söï vaät gì ôû ñôøi.
1099. Nhöõng gì coù tröôùc
OÂng,
Haõy laøm noù khoâ
caïn,
Ñöøng coù söï vaät
gì,
ÔÛ phía ñaøng sau OÂng,
ÔÛ giöõa, OÂng khoâng chaáp,
OÂng seõ soáng an tònh.
1100. Hôõi naøy Baø-la-moân!
Ñoái vôùi danh vaø
saéc,
Hoaøn toaøn khoâng tham
ñaém,
Khoâng coù caùc laäu
hoaëc,
Chính do laäu hoaëc naøy,
Bò thaàn cheát chi phoái.
(XIII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Bhadraøvudha (Sn 213)
Bhadraøvudha:
1101. Bha-ñra-vu-ña
noùi:
Con coù lôøi yeâu caàu,
Baäc Thieän Tueä noùi leân,
Baäc boû nhaø, ñoaïn
aùi,
Baát ñoäng, boû hyû
aùi,
Giaûi thoaùt, vöôït boäc
löu,
Thôøi gian, khoâng chi phoái,
Nghe xong, baäc Long töôïng,
Töø ñaây, hoï ra ñi.
1102. Quaàn chuùng sai bieät aáy,
Töø quoác ñoä tuï
hoïp,
Hoï ao öôùc khaùt voïng,
Ñöôïc nghe lôøi cuûa
Ngaøi,
OÂi anh huøng chieán thaéng,
Ngaøi haõy kheùo traû
lôøi,
Phaùp Ngaøi daïy theá naøy,
Nhö vaäy hoï hieåu bieát.
Theá Toân:
1103. Theá Toân noùi nhö
sau:
Naøy Bha-ñra-vu-ña!
Haõy nhieáp phuïc taát caû,
Moïi tham aùi chaáp thuû,
Treân, döôùi caû beà ngang,
Vaø keå luoân chaën giöõa,
Nhöõng ai coù chaáp thuû,
Söï gì ôû trong ñôøi,
Chính do söï vieäc aáy,
AÙc ma theo ngöôøi aáy.
1104. Do vaäy, baäc hieåu bieát,
Khoâng coù chaáp thuû
gì,
Tyû-kheo giöõ chaùnh nieäm,
Trong taát caû theá giôùi,
Phaøm coù sôû höõu gì,
Vò aáy khoâng mong öôùc,
Nhìn xem quaàn chuùng
naøy,
Laø chuùng sanh chaáp thuû,
Trong laõnh vöïc cuûa Ma,
Bò tham dính chaáp tröôùc.
(XIV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Udaya (Sn 214)
Udaya:
1105. Toân giaû U-da-ya:
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Veà taát caû moïi phaùp,
Ñeå hoûi baäc tu thieàn,
Baäc an toïa khoâng buïi;
Traùch nhieäm ñaõ laøm
xong,
Baäc khoâng coù laäu
hoaëc,
Ñaõ ñaït bôø
beân kia,
Haõy noùi trí giaûi
thoaùt
Ñeå phaù hoaïi voâ
minh.
Theá Toân:
1106. Ñaây lôøi Theá
Toân noùi:
Hôõi naøy U-ña-ya,
Ñoaïn öôùc muoán,
duïc voïng,
Vaø caû hai loaïi öu,
Vaø tröø boû hoân
traàm,
Ngaên chaän moïi hoái haän.
1107. Ta noùi trí giaûi thoaùt,
Ñeå phaù hoaïi voâ
minh,
Thanh tònh nhôø xaû nieäm,
Suy tö phaùp ñi tröôùc.
Udaya:
1108. Ñôøi caùi
gì troùi buoäc,
Caùi gì, ñôøi vaän
haønh?
Do ñoaïn ñöôïc
caùi gì,
Ñöôïc goïi laø Nieát-baøn?
Theá Toân:
1109. Ñôøi bò hyû
troùi buoäc,
Suy taàm laø sôû haønh,
Do ñoaïn ñöôïc
khaùt aùi,
Ñöôïc goïi laø Nieát-baøn.
Udaya:
1110. Ngöôøi sôû haønh
chaùnh nieäm,
Thöùc ñöôïc dieät theá
naøo?
Con ñeán hoûi Theá Toân,
Nghe lôøi Theá Toân noùi.
Theá Toân:
1111. Ai khoâng coù hoan
hyû,
Vôùi noäi vaø ngoaïi thoï,
Sôû haønh chaùnh nieäm vaäy,
Thöùc ñaït ñöôïc
hoaïi dieät.
(XV) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Posaøla (Sn 215)
Posaøla:
1112. Toân giaû Po-sa-la:
Vò noùi veà quaù khöù,
Baát ñoäng nghi hoaëc
ñoaïn,
Ñaõ ñeán bôø beân
kia,
Con ñeán vôùi caâu hoûi
Hoûi veà heát thaûy phaùp.
1113. Vôùi ai, saéc töôûng
dieät,
Ñoaïn taän heát thaûy
thaân,
Nhìn thaáy noäi vaø
ngoaïi,
Thaät söï khoâng coù
gì,
Con hoûi baäc Thích-ca,
Theá naøo ngöôøi nhö vaäy,
Coù theå bò daét daãn?
Theá Toân:
1114. Theá Toân beøn ñaùp
raèng:
Hôõi naøy Poâ-sa-la,
Nhö Lai ñöôïc thaéng
trí,
Taát caû nhôø thöùc truù,
Roõ bieát vò an truù,
Giaûi thoaùt, ñaït
cöùu caùnh.
1115. Bieát ñöôïc söï
taùc thaønh,
Thuoäc veà voâ sôû höõu,
Bieát hyû laø kieát söû,
Do thaéng tri nhö vaäy,
Taïi ñaáy, thaáy
nhö vaäy,
Ñaây laø trí nhö
thaät,
Cuûa vò Baø-la-moân,
Ñaõ thaønh töïu
Phaïm haïnh.
(XVI) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Mogharaøja (Sn 216)
Mogharaøja:
1116. Mo-gha-raø-ja noùi:
Ñaõ hai laàn con hoûi,
Baäc coù maét, hoï Thích,
Ngaøi chöa traû lôøi con,
Nhöng con ñöôïc nghe
raèng,
Cho ñeán laàn thöù ba,
Vò Thieân nhaân aån só,
Seõ traû lôøi cho con.
1117. Ñôøi naøy vaø
ñôøi sau,
Phaïm thieân giôùi, thieân
giôùi,
Con khoâng roõ quan ñieåm,
Gotama löøng danh.
1118. Vò thaày ñöôïc
thuø dieäu,
Con ñeán vôùi caâu hoûi,
Caàn nhìn ñôøi theá
naøo,
Ñeå thaàn cheát khoâng thaáy.
Theá Toân:
1119. Naøy Moâ-gha-ra-ja,
Haõy nhìn ñôøi troáng
khoâng,
Luoân luoân giöõ chaùnh
nieäm,
Nhoâ leân ngaõ tuøy
kieán,
Nhö vaäy vöôït töû
vong,
Haõy nhìn ñôøi nhö
vaäy,
Thaàn cheát khoâng thaáy
ñöôïc.
(XVII) Caâu hoûi cuûa thanh nieân
Pingiya (Sn 217)
Pingiya:
1120. Toân giaû Pin-gi-ya:
Con ñaõ giaø, yeáu ñuoái,
Khoâng coøn coù dung saéc,
Maét khoâng thaáy roõ
raøng,
Tai khoâng nghe thoâng suoát,
Ñeå con khoûi meänh chung,
Vôùi taâm tö si aùm,
Mong Ngaøi noùi Chaùnh
phaùp,
Nhôø roõ bieát phaùp aáy,
Chính taïi ôû ñôøi
naøy,
Con ñoaïn taän sanh giaø.
Theá Toân:
1121. Theá Toân ñaùp
laïi raèng:
Hôõi naøo Pin-gi-ya,
Thaáy ñöôïc söï
taùc haïi,
Trong caùc loaïi saéc phaùp,
Chuùng sanh soáng phoùng
daät,
Bò phieàn luïy trong saéc,
Do vaäy, Pin-gi-ya,
OÂng chôù coù phoùng
daät,
Haõy töø boû saéc
phaùp
Chôù ñi ñeán taùi
sanh.
Pingiya:
1122. Boán phöông
chính, boán phuï,
Coäng theâm treân vaø
döôùi,
Nhö vaäy coù möôøi
phöông,
Vaø trong theá giôùi naøy,
Khoâng coù söï vieäc gì,
Maø Ngaøi khoâng ñöôïc
thaáy,
Khoâng nghe, khoâng nghó ñeán,
Vaø khoâng ñöôïc
thöùc tri,
Haõy noùi ñeán Chaùnh
phaùp,
Nhôø roõ bieát phaùp naøy,
Con ngay taïi ñôøi naøy,
Ñoaïn taän ñöôïc
sanh giaø.
Theá Toân:
1123. Theá Toân noùi nhö
sau:
Hôõi naøy Pin-gi-ya!
Thaáy chuùng sanh loaøi
Ngöôøi,
Rôi vaøo trong khaùt aùi,
Bò giaø nua ñoát
chaùy,
Bò giaø nua chinh phuïc
Do vaäy, Pin-gi-ya,
OÂng chôù coù phoùng
daät
Haõy töø boû khaùt
aùi,
Khoâng coøn bò taùi
sanh.
(XVIII) Keát luaän
Theá Toân noùi nhö vaäy.
Trong khi ôû taïi Magadha, taïi ñieän Phaø-xa-na-ka,
Theá Toân ñöôïc möôøi saùu Baø-la-moân
ñeä töû cuûa Baøvani tìm ñeán,
ñöôïc hoûi nhieàu caâu hoûi vaø Ngaøi
ñaõ traû lôøi. Neâu töøng caâu hoûi
moät, sau khi hieåu nghóa, sau khi hieåu phaùp, thöïc
haønh phaùp vaø tuøy phaùp, thì coù
theå ñi ñeán bôø beân kia cuûa giaø cheát.
Nhöõng phaùp naøy coù theå ñöa ngöôøi
qua bôø beân kia, cho neân phaùp moân naøy
cuõng ñöôïc goïi laø Paøraøyanam:
"Con ñöôøng ñöa ñeán bôø beân
kia".
1124. Phaïm chí Ajita,
Tissa-Met-tayya,
Phaïm chí Pun-na-ka,
Cuøng vôùi Met-ta-guø,
Thanh nieân Dhotaka,
Vaø Upasiva,
Nan-ña, He-ma-ka,
Caû hai vò thanh nieân.
1125. To-dey-ya, Kap-paø;
Vaø Ja-tu-kha-ni,
Vôùi Bhad-raø-vu-dha
Phaïm chí U-da-ya
Phaïm chí Po-saø-la,
Vôùi Mo-gha-raø-ja
Laø baäc ñaïi Hieàn
trí,
Cuøng vôùi baäc ñaïi
só,
Teân laø Pin-gi-ya.
1126. Nhöõng vò naøy ñi
ñeán,
Ñöùc Phaät, baäc Tieân
nhaân,
Baäc haïnh ñöùc ñaày
ñuû,
Nhöõng vò naøy ñi
ñeán,
Baäc giaùc ngoä toái
thöôïng,
Hoûi caâu hoûi teá nhò.
1127. Ñöùc Phaät ñaõ
nhö thaät,
Traû lôøi caùc vò aáy,
Tuøy theo caùc caâu hoûi,
Vaø baäc ñaïi aån
só
Traû lôøi nhöõng caâu hoûi,
Khieán caùc Baø-la-moân,
Ñöôïc hoan hyû vui thích.
1128. Hoï ñöôïc vui, hoan hyû,
Nhôø Phaät, baäc coù
maét,
Nhôø baø con maët trôøi,
Hoï haønh trì Phaïm haïnh,
Döôùi chæ ñaïo
höôùng daãn,
Baäc trí tueä tuyeät dieäu.
1129. Theo töøng caâu hoûi
moät,
Tuøy ñöùc Phaät thuyeát
giaûng,
Ai nhö vaäy haønh trì,
Ñi ñöôïc töø
bôø naøy,
Ñeán ñöôïc bôø beân
kia.
1130. Ñi ñöôïc töø
bôø naøy,
Ñeán ñöôïc bôø beân
kia,
Tu taäp ñaïo voâ thöôïng,
Vaø chính con ñöôøng
aáy,
Ñöa ñeán bôø beân
kia,
Do vaäy ñöôïc teân
goïi,
Con ñöôøng ñeán bôø
kia.
Roài Toân giaû Pingiya ñi
veà Godhaøvari vaø noùi laïi vôùi Baø-la-moân
Baøvari nhöõng ñieàu ñaõ xaûy
ra.
Pingiya:
1131. Toân giaû Pin-gi-ya:
Con seõ ñoïc tuïng leân
Con ñöôøng ñeán bôø
kia,
Ngaøi ñöôïc thaáy
theá naøo,
Ngaøi noùi leân theá aáy,
Baäc voâ caáu, quaûng
trí,
Baäc laõnh ñaïo khoâng
duïc,
Baäc Nieát-baøn an tònh,
Laøm sao do nhaân gì,
Ngaøi noùi ñieàu khoâng
thaät.
1132. Baäc ñaõ ñoaïn
tröø heát,
Ueá nhieãm vaø si meâ,
Baäc ñaõ dieät tröø
saïch,
Kieâu maïn vaø gieøm
pha,
Con seõ noùi taùn thaùn,
AÂm thanh vi dieäu aáy.
1133. Baäc queùt saïch u aùm,
Phaät-ñaø, baäc Bieán
nhaõn,
Ñaõ ñeán, taän cuøng
ñôøi,
Ñaõ vöôït qua sanh höõu,
Baäc khoâng coù laäu
hoaëc,
Ñoaïn taän moïi ñau
khoå,
Vò ñöôïc goïi söï
thaät,
Hôõi vò Baø-la-moân,
Con ñöôïc haàu vò
aáy.
1134. Nhö chim boû röøng
hoang,
Ñeán ôû röøng nhieàu traùi,
Cuõng vaäy con töø boû,
Nhöõng baäc thaáy nhoû
nhen,
Con ñaït ñeán bieån lôùn,
Chaúng khaùc con thieân nga.
1135. Nhöõng ai trong ñôøi
khaùc,
Ñaõ noùi cho con nghe,
Lôøi daïy baäc Cuø-ñaøm
Nhö vaäy ñaõ xaûy
ra,
Nhö vaäy seõ xaûy ñeán,
Taát caû laø tin ñoàn,
Chæ laøm taêng nghi ngôø.
1136. Chæ moät vò an truù,
Queùt saïch caùc haén
aùm,
Sanh tröôûng gia ñình
quyù,
Vò aáy chieáu haøo quang,
Cuø-ñaøm, baäc quaûng
tueä,
Cuø-ñaøm, baäc quaûng
trí.
1137. Ai thuyeát phaùp cho con,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau
khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.
Baøvari:
1138. Hôõi naøy Pin-gi-ya,
Sao OÂng laïi khoâng theå,
Soáng xa laùnh vò aáy,
Chæ trong moät choác laùt,
Baäc Cuø-ñaøm quaûng
tueä,
Baäc Cuø-ñaøm quaûng
trí,
1139. Vò thuyeát phaùp cho ngöôøi,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau
khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.
Pingiya:
1140. Hôõi naøy Baø-la-moân,
Con khoâng coù theå ñöôïc,
Soáng xa laùnh vò aáy
Chæ trong moät choác laùt,
Gotama quaûng tueä,
Gotama quaûng trí.
1141. Vò thuyeát phaùp cho con,
Phaùp thieát thöïc hieän taïi,
Ñeán ngay khoâng chôø ñôïi,
AÙi dieät, vöôït ñau
khoå,
Vò aáy khoâng ai saùnh.
1142. Chính con thaáy vò
aáy,
Vôùi yù, vôùi con maét,
Ngaøy ñeâm khoâng
phoùng daät,
Kính thöa Baø-la-moân,
Con traûi qua suoát ñeâm
Ñaûnh leã, kính vò
aáy,
Do vaäy con nghó raèng,
Con khoâng xa vò aáy.
1143. Vôùi tín vaø vôùi
hyû,
Vôùi yù luoân chaùnh nieäm,
Khoâng laøm con xa rôøi,
Lôøi daïy Gotama!
Chính taïi phöông höôùng
naøo,
Baäc quaûng tueä ñi ñeán,
Chính ôû phöông höôùng
aáy,
Con ñöôïc daét daãn
ñeán.
1144. Vôùi con tuoåi ñaõ
giaø,
Yeáu ñuoái, khoâng söùc
maïnh,
Do vaäy thaân theå naøy,
Khoâng ñeán ñöôïc
choã aáy,
Vôùi taâm tö quyeát chí,
Con thöôøng haèng ñi
ñeán.
Vì raèng thöa Phaïm
chí,
Y Ù con coät vò aáy.
1145. Naèm daøi trong vuõng
buøn,
Vuøng vaãy, vaät qua laïi,
Con ñaõ bôi qua laïi,
Ñaûo naøy ñeán ñaûo
khaùc,
Con ñaõ thaáy ñöùc
Phaät,
Vöôït boäc löu, voâ
laäu.
Ñeán ñaây, khi chuùng ñang
noùi, ñöùc Phaät hieän ra vaø noùi:
Theá Toân:
1146. Cuõng nhö Vak-ka-li
Nhôø tin, ñöôïc giaûi
thoaùt,
Vôùi Bhad-raø-vu-dha,
A-la-vi, Cuø-ñaøm,
Cuõng vaäy, OÂng ñaõ
ñöôïc,
Giaûi thoaùt nhôø loøng
tin.
Hôõi naøy Pin-gi-ya,
OÂng seõ ñi ñeán ñöôïc,
Ñeán ñöôïc bôø beân
kia,
Cuûa theá giôùi thaàn cheát.
Pingiya:
1147. Ñöôïc nghe lôøi
aån só,
Con taêng tröôûng tònh
tín,
Baäc Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc,
Ñaõ veùn leân taám
maøn,
Khoâng cöùng coõi, bieän
taøi.
1148. Thaéng tri caùc chö
Thieân,
Bieát taát caû cao thaáp,
Baäc Ñaïo Sö chaám
döùt,
Taát caû caùc caâu hoûi,
Vôùi nhöõng ai töï nhaän,
Coøn coù choã nghi ngôø.
1149. Khoâng run raåy, dao ñoäng,
Khoâng ai coù theå saùnh,
Chaéc chaén con seõ ñi,
Taïi ñaây, con khoâng
nghi,
Nhö vaäy, thoï trì Ta
Nhö taâm ngöôøi tín
giaûi.
Phaåm "Con ñöôøng ñi
ñeán bôø beân kia " ñaõ xong.
-ooOoo-
[Giôùi thieäu][1][2][3][4][5][
^ ]
|