 |
Tích truyeän Phaùp CuùThieàn vieän Vieân ChieáuEugeøne Watson Burlingame |
Ngöôøi Cö Só [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
|
Tích truyeän Phaùp CuùThieàn vieän Vieân ChieáuEugeøne Watson Burlingame |
|
|
|
| Lôøi
noùi ñaàu
Daãn nhaäp |
|
| Phaåm I: Song Yeáu | 1.
Neáu con maét ngöôi laøm haïi ngöôi,
haõy moùc boû noù ñi
2. Khoùc ñoøi nhöõng chuyeän treân trôøi 3. Chaøng maäp Tissa 4. Khoâng laáy oaùn traû oaùn 5. Nhöõng vò Tyø-kheo hay caõi coï xöù Caâu-thaâm (Kosambi) 6. Kala anh vaø Kala em 7. Ñeà-baø-ñaït-ña ñaép y khoâng töông xöùng. 8. Nhöõng ñaïi ñeä töû 9. Tröôûng laõo Nan-ñaø 10. Cunda - ñoà teå moå heo 11. Cö só hieàn thieän 12. Nghieäp cuûa Ñeà-baø-ñaït-ña 13. Baø Sumanaø 14. Chuyeän hai huynh ñeä |
| Phaåm
II:
Khoâng Phoùng Daät |
1.
Nhöõng chuyeän luaân hoài quanh vua Udena
2. Tieáng noùi cuûa moät ngöôøi giaøu 3. Chaâu-lôïi-baøn-ñaëc 4. Ngaøy leã cuûa keû ngu 5. Ñaïi Ca-dieáp 6. Hai huynh ñeä 7. Magha trôû thaønh trôøi Sakka 8. Moät Tyø-kheo chöùng A-la-haùn 9. Tissa ôû phoá chôï |
| Phaåm III: Taâm | 1.
Tröôûng laõo Meghiya
2. Ngöôøi ñoïc ñöôïc taâm 3. Moät Tyø-kheo baát maõn 4. Taêng hoä chaùu 5. Tröôûng laõo taâm ñöôïc ñieàu phuïc 6. Tyø-kheo vaø thaàn caây 7. Vì baïo aùc noåi muïn nhoït 8. Nanda chaên boø 9. Vöøa laø meï vöøa laø cha |
| Phaåm IV: Hoa | 1.
Ñaát cuûa taâm
2. Moät Tyø-kheo chöùng A-la-haùn 3. Vua Viduødabha traû thuø hoï Thích-ca 4. Ngöôøi toân vinh choàng 5. Kosiya keo kieät 6. AÅn só loõa theå Paøthika 7. Vua vaø vua caùc vua. 8. Ñaùm cöôùi baø Tyø-xaù-khö 9. Caâu hoûi cuûa tröôûng laõo A-nan 10. Ñeá Thích cuùng döôøng Ñaïi Ca-dieáp 11. Godhica chöùng Nieát-baøn 12. Sirigutta vaø Garahadinna |
| Phaåm V: Ngu | 1.
Nhaø vua vaø ngöôøi ngheøo coù
vôï ñeïp
2. Moät taêng sinh khoù daïy 3. Keû vaän ruûi trong nhaø 4. Keû moùc tuùi 5. Trí ngu 6. Töø truïy laïc tôùi ñöùc haïnh 7. Moät ngöôøi cuøi bò thöû thaùch phuû nhaän nieàm tin 8. Moät noâng daân bò keát toäi oan 9. Sumana - ngöôøi laøm vöôøn 10. Uppalavannaø bò cöôõng böùc 11. Ñaïo só loõa theå Jambuka 12. Quyû raén vaø quyû quaï 13. Quyû buùa taï 14. Citta vaø Sudhamma 15. Sa-di baûy tuoåi ñöôïc loøng moïi ngöôøi |
| Phaåm VI: Hieàn Trí | 1.
Moät ngöôøi ñöôïc kho baùu
tinh thaàn
2. Nhöõng Tyø-kheo öông ngaïnh 3. Tröôûng laõo Xa-naëc 4. Tröôûng laõo ñaïi Kappina 5. Sa-di Pandita 6. Vöõng vaøng nhö ñaù taûng 7. Yeân laëng sau côn baõo 8. Moät luõ lang thang 9. Choàng vaø vôï 10. Ít ngöôøi ñeán bôø kia 11. Töø boû ñen toái. |
| Phaåm VII: A La Haùn | 1.
Ñaáng Nhö Lai khoâng ñau khoå
2. Thoaùt khoûi troùi buoäc 3. Moät Tyø-kheo tröõ thöùc aên 4. Tyø-kheo vaø nöõ thaàn 5. Ñeá Thích leã kính moät Tyø-kheo 6. Töôûng mình bò khi deã 7. Maát moät maét 8. Khoâng tin vaøo ai khaùc 9. Tröôûng laõo Revata trong röøng keo 10. Moät kyõ nöõ caùm doã moät Tyø-kheo |
| Phaåm VIII: Ngaøn | 1.
Teân ñao phuû
2. Söï chuyeån hoùa cuûa Baøhiya Daøruciriya 3. Coâ gaùi laáy teân cöôùp 4. Ñöôïc vaø maát 5. Chuù cuûa Xaù-lôïi-phaát 6. Chaùu cuûa Xaù-lôïi-phaát 7. Baïn cuûa Xaù-lôïi-phaát 8. Chaøng trai taêng tuoåi thoï 9. Sa-di Samkicca 10. Tyø-kheo vaø keû cöôùp 11. Löôõi dao caïo 12. Patacara bò maát caû gia ñình 13. Kisaø Gotami tìm haït caûi trò beänh cho ñöùa con ñaõ cheát 14. Goùa phuï Bazhuputtikaø vaø nhöõng ñöùa con baát hieáu |
| Phaåm IX: AÙc | 1.
Baø-la-moân tieåu nhaát y
2. Moät Tyø-kheo baát maõn 3. Thieân nöõ vôùi Tyø-kheo 4. Caáp Coâ Ñoäc vaø nöõ thaàn 5. Tyø-kheo khoâng giöõ gìn toát ñoà duøng 6. Chöôûng khoá chaân meøo 7. Thöông gia ñaïi phuù 8. Ngöôøi thôï saên baén meâ muoäi 9. Thôï saên bò baày choù cuûa mình nuoát soáng 10. Thôï kim hoaøn, Tyø-kheo vaø con ngoãng 11. Ba nhoùm Tyø-kheo 12. Suppabuddha laêng nhuïc ñaïo sö |
| Phaåm X: Hình Phaït | 1.
Luïc quaàn Tyø-kheo
2. Luïc quaàn Tyø-kheo 3. Moät baày treû 4. Tyø-kheo vaø con ma 5. Tyø-xaù-khö vaø quyeán thuoäc giöõ baùt quan trai 6. Ngaï quyû hình traên 7. Caùi cheát cuûa Ñaïi Muïc-kieàn-lieân 8. Tyø-kheo laém cuûa 9. Santati, quan ñaïi thaàn cuûa vua 10. Tyø-kheo vaø boä ñoà raùch 11. Sa-di Sukha |
| Phaåm XI: Giaø | 1.
Baïn cuûa Tyø-xaù-khö say röôïu
2. Ñöùc Phaät chöõa trò moät Tyø-kheo luïy tình 3. Baø ni giaø 4. Nhoùm Tyø-kheo caû tin 5. Ni coâ vaø boùng saéc 6. Hoaøng haäu Millikaø vaø con choù 7. Moät Tyø-kheo thöôøng noùi khoâng ñuùng choã 8. Keä cuûa Tröôûng laõo A-nan 9. Ñaïi phuù, con cuûa chöôûng khoá. |
| Phaåm XII: Töï Ngaõ | 1.
Hoaøng töû Boà-ñeà vaø con
chim thaàn
2. Moät Tyø-kheo tham lam 3. Haõy haønh ñoäng theo lôøi noùi 4. Ñöøng gheùt boû cha meï 5. Mahaø Kaøla bò gieát 6. Ñeà-baø-ñaït-ña tìm caùch gieát Phaät 7. Ñeà-baø-ñaït-ña gaây chia reõ trong Taêng ñoaøn 8. Vò Tyø-kheo ñoá kî 9. Coâ gaùi giang hoà cöùu maïng moät cö só 10. Tu taäp chaân chaùnh ñeå toân quyù Theá Toân |
| Phaåm XIII: Theá Gian | 1.
Moät thieáu nöõ cheá gieãu thaày
Tyø-kheo treû
2. Ñöùc Phaät veà thaêm Ca-tyø-la-veä 3. Naêm traêm Tyø-kheo chöùng quaû 4. Hoaøng töû Voâ uùy (Abhaya) maát haàu thieáp 5. Thaày Tyø-kheo vaø caây choåi 6. Caâu chuyeän cuûa Chæ Man 7. Coâ beù deät vaûi 8. Ba möôi vò Tyø-kheo 9. Chieán Giaø vu khoáng Phaät 10. Phaåm vaät khoâng theå naøo so saùnh 11. Ñöùc haïnh ñöôïc traû giaû |
| Phaåm XIV: Phaät | 1.
Ñaáng
toaøn giaùc
2. Thaàn thoâng song haønh 3. Long vöông vaø aùi nöõ 4. Phöông caùch giaùo giôùi trong ngaøy boá-taùt cuûa baûy ñôøi ñöùc Phaät 5. Phaät trò beänh baát maõn cho thaày Tyø-kheo 6. Sa-moân vaø Long vöông 7. Ngöôøi cao quyù sinh ra ôû ñaâu? 8. Ñieàu gì haïnh phuùc nhaát treân ñôøi 9. Toân kính nhöõng baäc ñaùng toân kính |
| Phaåm XV: Haïnh Phuùc | 1.
Moái tranh chaáp giöõa hai laân bang
2. Ma vöông cheá ngöï thoân daân 3. Vua Ba-tö-naëc baïi traän 4. Ñöøng nhìn say ñaém nöõ nhaân 5. Phaän ban thöùc aên cho ngöôøi ñoùi 6. AÊn uoáng tieát ñoä 7. Soáng chaân chaùnh laø toân kính Phaät 8. Ñeá Thích saên soùc Theá Toân |
| Phaåm XVI: Hyû AÙi | 1.
Cha meï vaø con
2. Phaät an uûi ngöôøi phieàn muoän 3. Phaät an uûi keû öu saàu 4. Caùc hoaøng töû Leä-xaù vaø kyõ nöõ 5. Coâ nöông töû kim 6. Ñöøng ñeå taâm vaøo cuûa caûi theá gian 7. Ngaøi Ca-dieáp ñöôïc cuùng baùnh 8. Toân giaû chöùng quaû A-na-haøm 9. Nandiya ñöôïc sanh thieân |
| Phaåm XVII: Saân Haän | 1.
Saân haän taøn phaù dung nhan
2. Thoï thaàn vaø thaày Tyø-kheo 3. Ngöôøi ngheøo vaø coâ con gaùi 4. Vieäc thieän nhoû ñöa ñeán thieân giôùi 5. Baø-la-moân ñoùn Phaät nhö con 6. Coù phaûi ngöôøi taëng quaø laøm neân quaø taëng 7. Khoâng coù gì quaù nhieàu, quaù ít 8. Luïc quaàn Tyø-kheo. |
| Phaåm XVIII: Caáu Ueá | 1.
Ngöôøi ñoà teå vaø ñöùa
con trai
2. Daàn daø töøng chuùt 3. Con raän tieác cuûa 4. Thaày Tyø-kheo kieâu ngaïo 5. Taø haïnh cuûa nöõ nhaân 6. Lòch söï vaø thoâ loã 7. Taát caû giôùi caám ñeàu khoù giöõ 8. Keû bôùi loãi ngöôøi khaùc 9. Nhöõng ngöôøi lô ñeãnh 10. Tröôûng giaû Ram 11. Tyø-kheo bôùi loãi 12. Hö khoâng coù daáu chaân? |
| Phaåm
XIX:
Coâng Bình Phaùp Truï |
1.
Quan toøa baát coâng
2. Luïc quaàn Tyø-kheo 3. Khoâng phaûi vì noùi nhieàu maø ñöôïc ca tuïng 4. Ngöôøi treû coù theå laø tröôûng laõo? 5. Theá naøo laø ngöôøi hoaøn toaøn? 6. Ñaàu troïc khoâng laøm neân Tyø-kheo 7. Ñieàu gì laøm neân Sa-moân 8. Khoâng phaûi im laëng laøm neân baäc thaùnh 9. Cao quí laø haønh ñoäng cao quí 10. Ñöøng töï maõn |
| Phaåm XX: Ñaïo | 1.
Baùt chaùnh ñaïo laø ñöôøng
toái thöôïng
2. Voâ thöôøng 3. Khoå 4. Voâ ngaõ 5. Chôù heïn ngaøy mai 6. Con quæ ñaàu heo 7. Pothila, oâng sö roãng 8. Caùc laõo Tyø-kheo vaø laõo baø 9. Coû uùa, hoa phai 10. Chaéc chaén seõ cheát 11. Ngöôøi meï maát con vaø nhöõng haït caûi 12. Ngöôøi ñaøn baø maát heát thaân quyeán |
| Phaåm XXI: Taïp Luïc | 1.
Soâng Haèng daâng nöôùc
2. Khoâng laáy oaùn baùo oaùn 3. Caùc Tyø-kheo phuø hoa 4. Sa-moân gieát cha meï 5. Caäu beù vaø quæ döõ 6. Hoaøng töû Baït-kyø laøm sa-moân 7. Cö só Taâm - ngöôøi thaønh tín 8. Coâ gaùi ñöùc haïnh 9. Vò sa-moân ñoäc cö |
| Phaåm
XXII:
Ñòa Nguïc |
1.
Caùi cheát cuûa Toân-ñaø-ly
2. Con quyû xöông khoâ 3. Xaûo thuaät tìm thöùc aên 4. Keû ñaøo hoa 5. Thaày sa-moân töï phuï 6. Ngöôøi vôï ghen tuoâng 7. Töï canh phoøng nhö giöõ thaønh 8. Caùc ñaïo só loõa theå 9. Treû con quy y Phaät |
| Phaåm XXIII: Voi | 1.
Phaät bò laêng nhuïc
2. Thaày sa-moân luyeän voi 3. Laõo Baø-la-moân vaø caùc con 4. AÊn uoáng ñieàu ñoä 5. Chuù tieåu vaø daï xoa 6. Con voi sa laày 7. Voi laøm thò giaû Phaät 8. Ma vöông caùm doã Phaät. |
| Phaåm
XXIV:
Tham AÙi |
1.
Con caù vaøng
2. Con heo naùi tô 3. Thaày Tyø-kheo boû ñaïo 4. Ngoâi nhaø tuø 5. Saéc ñeïp phuø du 6. Chaøng trai coù coâ vôï dieãn vieân nhaøo loän 7. Xaï thuû treû taøi ba 8. Ma vöông chaúng nhaùt ñöôïc La-haàu-la 9. Nhaø tu khoå haïnh hoaøi nghi 10. Phaùp thí thaéng moïi thí 11. Quan chöôûng khoá khoâng con 12. Boá thí nhieàu vaø boá thí ít |
| Phaåm XXV: Tyø Kheo | 1.
Giöõ gìn nguõ caên
2. Thaày Tyø-kheo gieát ngoãng 3. Thaày Tyø-kheo khoâng giöõ gìn moàm mieäng 4. Baèng söï tinh taán laøm vinh döï cho Phaät 5. Thaày Tyø-kheo laïc baày 6. Ngöôøi Baø-la-moân cuùng döôøng naêm laàn thaønh quaû ñaàu tieân 7. Ñaûng cöôùp ñi tu 8. Coû uùa, hoa phai 9. Vò sa-moân nhaøn tònh 10. Vò sa-moân vaø chieác khoá raùch 11. Ngöôøi thaày chaùnh phaùp laø thaày ta 12. Vò sa-moân vaø long vöông |
| Phaåm
XXVI:
Baø La Moân |
1.
Baø-la-moân ñaïi hæ
2. Theá naøo laø "hai traïng thaùi"? 3. Theá naøo laø bôø kia? 4. Theá naøo laø Baø-la-moân? 5. Ñöùc Phaät saùng ngôøi 6. Theá naøo laø Tyø-kheo? 7. Ñöùc nhaãn naïi chinh phuïc söï taøn aùc 8. Ngaøi di maãu thoï giôùi 9. Toân kính ngöôøi ñaùng toân kính 10. Theá naøo laø Baø-la-moân? 11. Ngöôøi Baø-la-moân gian xaûo 12. Baø Kisa Gotami, vò Tyø-kheo ni tu haïnh ñaàu ñaø 13. Theá naøo laø Baø-la-moân? 14. Dieãn vieân xieác Uggasena 15. Tranh caõi veà söùc keùo 16. Ñöùc Theá Toân cheá ngöï keû saân giaän 17. Toân giaû Xaù-lôïi-phaát bò meï maéng 18. A-la-haùn coù phaøm thaân hay khoâng? 19. Ngöôøi noâ leä truùt gaùnh naëng 20. Khemaø trí tueä 21. Vò sa-moân vaø thieân thaàn 22. Vò sa-moân vaø ngöôøi ñaøn baø 23. Boán vò sa-di 24. Toân giaû Ñaïi-baøn-ñaëc coù coøn saân giaän khoâng? 25. Söùc maïnh taäp khí 26. Thaày Tyø-kheo bò keát toäi troäm caép 27. Toân giaû Xaù-lôïi-phaát bò hieåu laàm 28. Toân giaû Muïc-kieàn-lieân bò hieåu laàm 29. Boû caû toát laãn xaáu 30. Toân giaû Nguyeät Quang 31. Baûy naêm trong buïng meï 32. Coâ gaùi giang hoà quyeán ruõ thaày Tyø-kheo Sundarasamudda 33. Jotika vaø Jatila 34. Vua A-xaø-theá ñaùnh chieám laâu ñaøi Jotika 35. Ngöôøi dieãn kòch caâm xuaát gia laøm sa-moân 36. Ngöôøi dieãn kòch caâm xuaát gia laøm sa-moân 37. Ngöôøi goõ ñaàu laâu 38. OÂng baø Visaøkha 39. Angulimaøla, Voâ naõo 40. Phaïm haïnh cuûa thí chuû quyeát ñònh phöôùc baùo cuûa cuùng döôøng |
| Phaàn keát | |
Lôøi Noùi ÑaàuTaäp "Tích Truyeän Phaùp Cuù" naøy ñöôïc dòch theo baûn Anh ngöõ "Buddhist Legends" cuûa hoïc giaû Eugeøne Watson Burlingame. Nhaø hoïc giaû naøy ñaõ caên cöù treân nguyeân taùc Phaùp Cuù Sôù Giaûi (Dhammapada Commentary) baèng tieáng Paøli. Töông truyeàn Phaùp Cuù Sôù Giaûi laø coâng trình cuûa ngaøi Buddhaghosa (Phaät AÂm), soáng khoaûng theá kyû thöù V Taây lòch.
Nhaän thaáy söï lôïi ích roäng lôùn cuûa noù, chuùng toâi phuïng dòch ñeå ñoùng goùp vaøo neàn Phaät hoïc nöôùc nhaø. Tuy coá gaéng heát söùc, nhöng khoâng sao traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, kính mong chö vò Cao Tuùc thöông tình tha thöù cho.
Chuùng con cuõng xin tri aân Thaønh hoäi Phaät giaùo Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ giuùp ñôõ cho vieäc in aán dòch phaåm.
Kính ghi,
Thieàn vieän Vieân Chieáu
Cuoái naêm AÁt Hôïi, 1995.-ooOoo- Daãn Nhaäp
Kính laïy ñöùc Theá Toân Phaät Ñaø, ñaáng Toaøn Thieän Toaøn Giaùc.
Con xin cuùi ñaàu ñaûnh leã Phaät, ñaûnh leã Phaùp, ñaûnh leã Taêng.
Caû theá gian chìm trong ñeâm toái daøy ñaëc cuûa voâ minh phieàn naõo. Ngaøi cuõng ôû theá gian maø queùt saïch ñöôïc noù. Vôùi naêng löïc sieâu phaøm chöùng ñaït ñöôïc, Ngaøi ñaõ thaép saùng ngoïn ñeøn Chaùnh phaùp.
Ngaøi laø baäc Toaøn Trí, phaân bieät raønh maïch chôn nguïy trong moïi vaán ñeà. Ñaáng Ñaïo sö ñaõ thuyeát noùi chaùnh phaùp, vì loøng töø voâ löôïng ñaõ giaûng giaûi giaùo phaùp theo caên cöù, khieán trôøi ngöôøi ñeàu ñöôïc an vui, maõn nguyeän.
"Moät baûn chuù giaûi thaät sinh ñoäng ñöôïc löu truyeàn qua bao theá heä treân ñaûo Tích Lan. Nhöng vì taùc phaåm vieát baèng thoå ngöõ ñòa phöông neân söï lôïi laïc chaúng ñeán ñöôïc caùc xöù xa xoâi. Khoâng chöøng taùc phaåm seõ goùp phaàn ñaéc löïc trong vieäc mang laïi an laïc cho heát thaûy nhaân loaïi".
Ñaáy laø öôùc nguyeän cuûa Tröôûng laõo Kumaøra Kassapa ñaõ thoå loä vôùi toâi, vò Tröôûng laõo ñaõ kheùo töï ñieàu phuïc ñöôïc mình, haèng soáng vôùi taâm an tònh, chí nguyeän luoân kieân trì. Ngaøi chaân tình khuyeán thænh toâi, do loøng mong muoán Chaùnh phaùp ñöôïc tröôøng toàn.
Vì vaäy, toâi seõ thay theá thoå ngöõ ñaày nhöõng loái dieãn ñaït daøi doøng naøy, phieân dòch taùc phaåm qua thöù tieáng thoâng duïng, eâm aùi, deã nghe cuûa kinh ñieån. Nhöõng ñieåm naøo khoù hieåu, chöa roõ nghóa trong caùc caâu keä, duø chöõ hay lôøi, toâi xin seõ laøm saùng toû. Phaàn coøn laïi, toâi seõ trình baøy baèng tieáng Paøli, phuø hôïp vôùi tinh thaàn caùc caâu keä. Nhö theá, toâi mong seõ ñem ñeán an vui, maõn nguyeän cho taâm baäc hieàn trí veà caû hai maët ñaïo vaø ñôøi.
Taùc giaû baûn Paøli.
Ñaàu
trang | Muïc luïc | 01a | 01b
| 01c | 01d | 02a
| 02b | 03 | 04a
| 04b | 05a | 05b
| 06 | 07 | 08
| 09 |
10
| 11 | 12 | 13
| 14 | 15 | 16
| 17 | 18 | 19
| 20 | 21 | 22
| 23 | 24 | 25
| 26a | 26b | 26c
Source = BuddhaSasana
[ Trôû Veà ]