Ngöôøi Cö Só [ Muïc luïc ] [ Trôû Veà ] [Trang chính]
|
89. Vaø cuõng nhö tröôøng hôïp toùc, tính chaát baát tònh ñaùng tôûm cuûa taát caû caùc phaàn töû khaùc cuõng caàn ñöôïc ñònh roõ (b) theo naêm caùch laø maøu saéc, hình daùng, muøi, choã ôû vaø xuaát xöù. Tuy nhieân taát caû phaûi ñöôïc ñònh roõ töøng caùi moät (a) do maøu saéc hình daùng, phöông höôùng xuaát xöù vaø giôùi haïn nhö sau: Loâng 90. ÔÛ ñaây, tröôùc heát, veà maøu saéc töï nhieân, thì loâng khoâng hoaøn toaøn ñen nhö toùc, maø naâu ñen. Veà hình daùng, loâng coù hình reã caây döøa vôùi caùi ñaàu cong xuoáng. Veà phöông höôùng chuùng goàm caû hai höôùng. Veà xuaát xöù, tröø choã toùc ñaõ moïc, vaø tröø loøng baøn tay, baøn chaân, ngoaøi ra loâng moïc ôû phaàn lôùn choã phaàn da coøn lai bao boïc thaân theå. Veà giôùi haïn, loâng ñöôïc giôùi haïn beân döôùi laø chaân loâng, treân laø hö khoâng, vaø xung quanh laø nhöõng loâng khaùc. Khoâng coù hai sôïi loâng cuøng moïc moät choã. Ñaây laø ñònh giôùi haïn baèng caùi ñoàng, nhöng söï ñònh giôùi haïn baèng caùi khaùc vôùi noù, thì gioáng nhö tröôøng hôïp toùc. [Ghi chuù: hai caâu cuoái naøy ñöôïc laäp laïi yù choùt ôû cuoái ñoaïn moâ taû moãi phaàn. Chuùng khoâng ñöôïc laäp laïi trong baûn dòch Anh ngöõ].Moùng 91. Moùng laø teân goïi chæ hai möôi caùi moùng tay chaân. Chuùng ñeàu coù maøu traéng. Veà hình daùng, chuùng coù hình vaûy caù. Veà phöông höôùng thì moùng chaân ôû höôùng döôùi, moùng tay ôû höôùng treân. Vaäy moùng ôû caû hai höôùng. Veà xuaát xöù, chuùng ñöôïc gaén chaët treân löng ñaàu caùc ngoùn tay, ngoùn chaân. Veà ranh giôùi, chuùng ñöôïc giôùi haïn ôû hai phía bôûi thòt cuûa ñaàu ngoùn, phía trong baèng thòt cuûa löng ngoùn, phía ngoaøi vaø ñaàu ngoùn baèng hö khoâng, vaø xung quanh baèng chính moùng. Khoâng coù hai moùng cuøng nhau. Raêng 92. Coù ba möôi hai caùi raêng khi moät con ngöôøi ñaày ñuû raêng. Raêng cuõng maøu traéng. Veà hình daùng thì raêng coù nhieàu hình daùng, tröôùc heát, boán caùi raêng giöõa ôû haøm döôùi coù hình hoät bí saép thaønh moät haøng troâng raát beùn, hai caùi raêng ôû hai beân chuùng coù moät caùi chaân raêng vaø moät ñaàu nhoïn vaø coù hình hoa laøi, vaø keá ñoù moãi beân laø moät caùi raêng coù hai chaân raêng vaø hai ñaàu nhoïn vaø coù daùng cuûa caùi caøng xe (waggon prop) roài ñeán moãi beân hai caùi raêng coù ba chaân raêng vaø ba ñaàu nhoïn, roài ñeán moãi beân hai caùi nöõa vôùi boán caùi chaân raêng vaø boán ñaàu nhon. Haøm treân cuõng theá. Veà phöông höôùng, raêng ôû phaàn treân, Veà xuaát xöù raêng ñöôïc maéc vaøo xöông haøm, Veà ranh giôùi, thì raèng ñöôïc giôùi haïn baèng beà maët cuûa chính nhöõng chaân raêng, nhöõng chaân naøy ñöôïc maéc vaøo xöông quai haøm. Phía treân raêng ñöôïc giôùi haïn baèng hö khoâng, vaø xung quanh baèng nhöõng raêng khaùc. Da 93. Da trong bao boïc toaøn thaân, da ngoaøi coù maøu naâu, ñen hoaëc vaøng, neáu toaøn theå da treân thaân ñöôïc gom laïi thì chæ coøn baèng moät caùi hoät xoaøi. Do trong maøu traéng, maøu naøy roõ reät nhaát laø khi lôùp da ngoaøi bò traày vì boûng hay vì moät cuù ñaám v.v... 94. Hình daùng cuûa da chính laø hình daùng cuûa chính thaân theå, noùi goïn. Nhöng neáu noùi chi tieát thì da caùc ngoùn chaân gioáng hình caùi keùm con taèm treân löng baøn chaân, da coù hình chieác giaøy bít. Da cuûa baép chaân coù hình mo cau goùi côm bôùi, da ôû treân veá coù hình moät ñaõy daøi chöùa ñaày gaïo luùa, da nôi moâng ñít coù hình moät mieáng vaûi loïc nöôùc ñang chöùa ñaày nöôùc, da treân löng coù hình caùi loát da thöù ñöôïc caêng treân taám vaùn, da ôû buïng coù hình taám da thuù traûi treân moät chieác ñaøn baàu, da treân ngöïc coù hình gaàn nhö hình vuoâng, da ôû hai caùnh tay coù hình taám da thuù traûi treân caùi ñaåy ñöïng teân, da löng baøn tay coù hình caùi hoäp ñöïng dao caïo hay hoäp ñöïng löôïc chaûi ñaàu, da caùc ngoùn tay coù hình moät caùi coå kieàng voøng quanh cuoáng hoïng, da maët coù hình daùng moät caøi toå saâu boï ñaày nhöõng loã hoång, da ñaàu coù hình daùng moät caùi ñaõy ñöïng baùt. 95. Thieàn giaû khi phaân bieät veà da thì tröôùc heát phaûi ñònh roõ lôùp da trong bao boïc caùi maët, yù thöùc tuaàn töï, taùc yù ôû khaép caùi maët khôûi ñaàu baèng moâi treân, keá ñoù, laøn da trong cuûa xöông traùn. Keá tieáp, haønh giaû caàn ñònh roõ da trong cuûa caùi ñaàu, taùch rôøi da trong vôùi xöông soï baèng caùch ñeå yù thöùc xen vaøo giöõa xöông soï vaø da trong cuûa ñaàu, nhö theá khi ta thoïc tay vaøo khe hôû giöõa caùi bao vaø caùi baùt ñöïng trong bao, keá tieáp, da trong cuûa vai. Keá tieáp laø da trong ôû caùnh tay maët phía tröôùc vaø sau, vaø töông tôï vôùi da trong cuûa caùnh tay traùi. Keá ñoù sau khi ñònh roõ da trong cuûa löng, haønh giaû neân ñònh roõ da trong cuûa oáng chaân phaûi phía tröôùc vaø sau, vaø da trong cuûa oáng chaân traùi cuõng nhö vaäy. Keá ñoù, da trong cuûa haøm döôùi keá tieáp da trong cuûa coå, haønh giaû chaám döùt khi tôùi moâi döôùi. Khi haønh giaû phaân bieät moät caùch ñaïi cöông theo caùch aáy, da cuõng trôû thaønh roõ reät ñoái vôùi haønh giaû. 96. Veà phöông höôùng, da ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, da bao boïc toaøn thaân. Veà ranh giôùi, da ñöôïc giôùi haïn ôû döôùi baèng maët trong dính vôùi thòt, vaø ôû treân baèng hö khoâng... Thòt 97. Coù chín traêm maûnh thòt. Veà maøu saéc, thòt toaøn ñoû nhö maøu hoa kimsuka. Veà hình daùng, thòt ôû baép chaân gioáng hình côm goùi trong mo cau. Thòt ôû baép veá coù hình caùi chaøy ñaù, ôû moâng thòt coù hình daùng caùi ñaùy loø. Thòt ôû löng coù hình daùng moät taûng ñöôøng thoát noát. Thòt giöõa hai xöông söôøn coù hình daùng moät lôùp voâi hoà treùt moûng. Thòt ôû ngöïc coù daùng moät cuïc ñaát seùt naën thaønh moät traùi banh roài neùn xuoáng. Thòt ôû hai caùnh tay treân gioáng hình con chuoät lôùn gaày. 98. Khi phaân bieät nhö vaäy, thòt trôû neân roõ reät ñoái vôùi haønh giaû. Veà phöông höôùng, thòt ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, thòt ñöôïc treùt khaép treân ba traêm caùi xöông. Veà ranh giôùi, thòt coù giôùi haïn ôû phía döôùi laø tieát dieän cuûa noù gaén lieàn vôùi taäp theå xöông, ôû treân giôùi haïn bôûi da, vaø xung quanh bôûi nhöõng mieáng thòt khaùc. Gaân 99. Coù chín traêm caùi gaân. Veà maøu saéc, taát caû gaân ñeàu maøu traéng. Veà hình daùng, gaân coù nhieàu hình daùng khaùc nhau. Vì sôïi gaân lôùn lieân keát thaân hình laïi thì khôûi ñaàu töø phaàn phaùi treân cuûa caùi coå vaø ñi xuoáng phía tröôùc, vaø naêm sôïi nöõa ñi xuoáng sau löng, naêm sôïi qua phaûi vaø naêm sôïi qua traùi. Vaø trong soá nhöõng sôïi gaân lieân keát baøn tay phaûi 5 sôïi ñi xuoáng phía tröôùc tay vaø 5 phía löng baøn tay. Cuõng vaäy ñoái vôùi baøn tay traùi. Trong nhöõng sôïi gaân noái lieàn baøn chaân phaûi naêm sôïi xuoáng phía tröôùc, naêm sôïi xuoáng phía löng baøn chaân... Cuõng vaäy vôùi baøn chaân traùi. Nhö vaäy coù saùu möôi sôïi gaân lôùn goïi laø "nhöõng ñöôøng gaân choáng ñôõ thaân theå" ñi töø coå xuoáng vaø lieân keát cô theå laïi, taát caû nhöõng gôïi gaân naøy ñeàu coù hình nhöõng ñoït rau muoáng. Coøn coù nhöõng sôïi khaùc raûi raùc khaép nhöõng thaân phaàn khaùc nhöng nhoû hôn saùu möôi sôïi naøy. Cuùng coù hình daùng nhöõng sôïi daây ñaøn. Laïi coù nhöõng sôïi khaùc nhoû hôn, hình daùng daây leo, vaø nhoû hôn nöõa hình sôïi chæ thoâ. Nhöõng sôïi treân löng baøn tay baøn chaân coù hình daùng nhöõng caùi moùng vuoát cuûa con chim. Nhöõng sôïi gaân trong daàu coù hình daùng caùi löôùi bao ñaàu treû. Coøn ôû löng coù hình daùng moät caùi löôùi öôùt traûi ra ñeå phôi. Nhöõng sôïi gaân coøn laïi, chaïy doïc theo caùc thaân phaàn, coù hình daùng moät caùi aùo baèng löôùi maéc vaøo cô theå. 100. Veà phöông höôùng, gaân ôû hai höôùng. Veà truù xöù, gaân noái lieàn taát caû nhöõng caùi xöông trong cô theå laïi vôùi nhau. Veà ranh giôùi, phía döôùi gaân ñöôïc giôùi haïn baèng tieát dieän cuûa noù, ñöôïc maéc vaøo ba traêm caùi xöông, vaø phía treân, gaân ñöôïc giôùi haïn baèng nhöõng phaàn tieáp xuùc vôùi thòt vaø da trong, xung quanh gaân ñöôïc giôùi haïn baèng nhöõng sôïi gaân khaùc. Xöông 101. Tröø 32 caùi raêng, xöông goàm coù saùu möôi boán ñoát xöông tay, 64 ñoát xöông chaân, 64 xöông suïn phuï thuoäc vaøo thòt, hai xöông goùt chaân, ôû moãi oáng chaân coù hai xöông maét caù, hai xöông oáng chaân moät xöông ñaàu goái, moät xöông veá, hai xöông haùng, 18 xöông soáng, 24 xöông söôøn (12 ñoâi xöông söôøn), 14 xöông ngöïc, moät xöông öùc, 2 xöông coå, 2 xöông baû vai, 2 xöông caùnh tay, 2 caëp xöông caùnh tay ngoaøi, 7 xöông coå, 2 xöông haøm, 1 xöông muõi, 2 xöông maét, 2 xöông tai, 2 xöông traùn, 1 xöông chaåm, 9 xöông sinciput. Nhö vaäy laø ñuùng 300 xöông. Veà maøu saéc, xöông toaøn traéng. 102. Veà hình daùng, xöông coù hình thuø khaùc nhau. Xöông cuøng cuûa nhöõng ngoùn chaân thì coù hình daùng hoät kataka. Nhöõng ñoát xöông keá tieáp nhöõng xöông cuøng aáy coù hình hoät mít, nhöõng xöông ôû goác ngoùn chaân coù hình nhöõng caùi troáng nhoû. Nhöõng caùi xöông ôû treân löng baøn chaân coù hình moät boù coïng rau bò baàm, xöông goùt chaân coù hình haït cau. 103. Nhöõng xöông maét caù coù hình 2 hoøn bi coät laïi vôùi nhau. Nhöõng xöông ñuøi taïi choã töïa cuûa chuùng treân xöông maét caù, neáu ñeå caû da thì coù hình choài caây sindi, xöông cuøi choû coù hình caây cung treû con chôi. Xöông ñuøi lôùn coù hình caùi löng cuûa moät con raén khoâ. Xöông baùnh cheø coù hình moät khoái boït maø moät maët ñaõ tan ra. Taïi choã xöông ñuøi töïa vaøo xöông baùnh cheø, noù coù hình daùng moät caùi söøng boø bò nhuït. Xöông veá coù hình daùng moät caùi rìu vuïng ñeõo. Choã xöông veá dính lieàn vôùi xöông haùng thì coù hình daùng moät traùi banh. Trong xöông haùng, ôû choã xöông veá ñöôïc gaén vaøo laø hình daùng moät traùi punnaøga bò caét ôû ñaàu. 104. Hai xöông haùng neáu coät laïi vôùi nhau, coù daùng caùi loø cuûa thôï goám ñeå rieâng töøng caùi moät thì coù daùng caùi buùa thôï reøn. Xöông moâng ôû ñaàu muùt coù hình daùng caùi moàng con raén laät ngöôïc laïi. Noù coù 7, 8 loã hoång. Nhöõng ñoát xöông soáng beân trong coù hình daùng nhöõng oáng baèng chì choàng leân nhau, beân ngoaøi coá daùng moät chuoåi traøng haït. Chuùng coù 2 hay 3 haøng nhöõng caùi loøi ra naèm caïnh nhau gioáng nhö nhöõng caùi raêng cöa. 105. Trong soá 24 xöông söôøn, nhöõng caùi xöông baát toaøn coù hình daùng nhöõng caây göôm cuït, coøn nhöõng caùi xöông toaøn veïn coù hình daùng nhöõng gaây göôm nguyeân laønh. Nhìn chung caû boä xöông söôøn, noù gioáng ñoâi caùnh dang ra cuûa moät con gaø troáng maøu traéng. 14 caùi xöông ngöïc coù hình daùng cuûa moät caùi khung xe cuõ, xöông öùc coù hình daùng caùi muoãng. Nhöõng xöông coå coù hình daùng nhöõng caùn dao nhíp. 106. Nhöõng xöông baû vai coù hình daïng caùi löôõi caøy ôû Tích lan bò moøn moät phía. Xöông caùnh tay trong coù hình daùng caùi caây döøa sinh ñoâi. Xöông cöôøm tay coù daùng nhöõng oáng chì dính lieàn nhau. Xöông löng baøn tay coù hình daùng moät boù rau coïng bò baàm daäp. Veà nhöõng ngoùn tay thì xöông ôû goùc ngoùn coù daïng nhöõng caùi troáng nhoû, nhöõng xöông giöõa ngoùn coù daùng nhöõng hoät mít coøn xöông ôû ñaàu ngoùn coù daùng nhöõng hoät kataka. 107. 7 xöông coå coù hình daùng nhöõng voøng baèng caây tre xaâu laïi vôùi nhau treân moät caùi gaäy. Xöông haøm döôùi coù daùng caùi duïng cuï thôï reøn (ring fastening). Xöông haøm treân coù daùng caây dao roùc mía. Xöông ôû 2 loã maét vaø loã muõi coù daùng nhöõng traùi cau ñaõ boû hoät Xöông traùn coù hình daùng caùi cheùn laøm baèng voû soø laät uùp. Xöông ôû choã khaên bòt ñaàu ñöôïc quaán ngang qua, ôû phía treân xöông baùnh cong leân. Xöông chaåm coù daùng moät traùi döøa meùo moù vôùi ñaàu luûng loã. 108. Xöông sinciput coù daùng moät caùi dóa laøm baèng traùi baàu khoâ khaâu laïi baèng nhöõng muõi kim may. Veà phöông höôùng, chuùng ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, chuùng ôû khaép thaân theå. Nhöng daëc bieät ôû ñaây, xöông ñaàu töïa treân xöông coå, xöông coå töïa treân xöông soáng, xöông soáng töïa treân xöông moâng, xöông moâng töïa treân xöông veá, xöông veá töïa treân xöông ñaàu goái, xöông ñaàu goái töïa treân xöông oáng chaân, xöông oáng chaân töïa treân xöông maét caù, xöông maét caû töïa treân xöông baøn chaân. Veà ranh giôùi, xöông ñöôïc giôùi haïn beân trong baèng tuyû, treân baèng thòt, ñaàu xöông vaø chaân xöông baèng nhöõng caùi xöông khaùc. Tuûy 109. Ñaây laø chaát tuyû ôû trong xöông. Veà maøu saéc tuyû coù maøu traéng. Veà hình daùng, tuyû ôû trong moãi caùi xöông coù hình daùng moät caây mía thaám öôùt ñoän vaøo ruoät moät oáng tre. Tuyû ôû trong moãi xöông nhoû coù hình daùng moät caây mía thaám öôùt ñoän trong moät caønh tre. Veà phöông höôùng, tuyû naèm caû hai höôùng. Veà truù xöù, noù naèm ôû trong xöông. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi maët trong cuûa caùi xöông... Thaän 110. Ñaây laø hai mieáng thòt ñöôïc noái laïi bôûi moät ñöôøng duy nhaát. Veà maøu saéc, thaän coù maøu ñoû saåm, maøu cuûa hoät paølibaddhaka. Veà hình daùng, noù coù daùng moät caëp banh chôi cuûa treû con hoaëc daùng hai traùi xoaøi dính vaøo moät caùi coïng duy nhaát. Veà phöông höôùng, noù ôû höôùng treân. Veà truù xöù, noù naèm hai beân quaû tim, ñöôïc buoäc baèng moät sôïi gaân lôùn xuaát phaùt töø döôùi coå vaø taùch ra laøm hai sau khi ñi moät ñoaïn ngaén. Veà ranh giôùi, thaän ñöôïc giôùi haïn baèng caùi gì thuoäc veà thaän... Tim 111. Ñaây laø khoái thòt tim. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa caùi löng cuaû caùnh hoa sen ñoû. Veà hình daùng, noù coù hình moät caùi choài hoa sen boû nhöõng caùnh ngoaøi roài laät ngöôïc leân. Phía ngoaøi noù laùng, beân trong gioáng nhö maët cuûa moät traùi baàu loofah. ÔÛ nôi ngöôøi coù trí tueä, traùi tim hôi roäng, nôi ngöôøi khoâng trí tueä, noù chæ môùi laø moät caùi choài. Beân trong coù moät loã hoång baèng hoät punnaøga ôû ñaây moät löôïng maùu baèng nöûa pasata ñöôïc caát chöùa, vôùi maùu naøy laøm ñieåm töïa, taâm ñaïi vaø thöùc ñaïi phaùt sinh. 112. Maùu cuûa ngöôøi coù taùnh tham thì maøu ñoû, taùnh saân thì maøu ñen, taùnh si thì gioáng nhö nöôùc röûa thòt, maùu ôû nôi ngöôøi coù taùnh suy nghó nhieàu thì gioáng canh ñaäm maøu, maùu ngöôøi coù taùnh tín nhieàu gioùng maøu vaøng hoa kanikaøra, maùu ngöôøi taùnh tueä thì trong saùng, khoâng vaån ñuïc, thuaàn tònh nhö moät vieân ngoïc röûa vôùi nöôùc trong saïch, vaø noù nhö choùi saùng. 113. Veà phöông höôùng, noù naèm ôû höôùng treân. Veà truù xöù, noù ôû giöõa hai vuù phía trong thaân theå. Veà ranh giôùi, tim ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà tim... Gan 114. Ñaây laø hai laù thòt. Veà maøu saéc, noù coù maøu naâu hôi ñoû. Maøu nhö caùi beà löng khoâng quaù ñoû cuûa nhöõng caùnh hoa suùng traéng. Veà hình daùng, noù coù moät goùc hai ñaàu gioáng nhö hình laù kovitaøra. Nôi ngöôøi ngu ñaàn, noù chæ coù moät laù vaø lôùn, nôi ngöôøi coù trí tueä, coù hai hay ba laù nhoû. Veà phöông höôùng, gan ôû phía treân. Veà truù xöù gan ôû beân maët, phía trong keå töø hai vuù. Veà ranh giôùi noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà gan. Hoaønh Caùch Moâ 115. Ñaây laø caùi bao cuûa thòt, goàm hai loaïi, ñoùng vaø khoâng ñoùng. Veà maøu saéc, caû hai loaïi ñeàu maøu traéng, maøu nhö mieáng gieû mosselin. Veà hình daùng, noù coù hình daùng cuûa truù xöù noù. Veà phöông höôùng, hoaønh caùch moâ ñoùng ñöôïc tìm thaáy ôû caùi boïc ngoaøi tim vaø thaän, hoaønh caùch moâ khoâng ñoùng ñöôïc tìm thaáy bao boïc thòt döôùi lôùp da trong ôû khaép cô theå. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn ôû döôùi bôûi thòt, treân bôûi da trong vaø xung quanh bôûi caùi gì thuoäc veà hoaønh caùch moâ... Laù Laùch 116. Ñaây laø mieáng thòt gioáng caùi löôõi ôû nôi buïng. Veà maøu saéc, noù coù saéc xanh cuûa hoa niggundi. Veà hình daùng, noù coù daùng caùi löôõi traâu, to baèng baûy ngoùn tay. Veà phöông höôùng, noù ôû phía treân. Veà truù xöù, noù ôû gaàn phía buïng treân, beân traùi cuûa tim, khi bò thöông loøi laù laùch ra, thì maïng soáng cuûa moät sinh vaät chaám döùt. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà laù laùch. Phoåi 117. Phoåi ñöôïc chia laøm hai hoaëc ba maûnh thòt. Veà maøu saéc, noù coù maøu ñoû, maøu cuûa traùi sung chöa chín laém. Veà hình daùng, noù coù hình moät laùt baùnh daøy ñöôïc caét khoâng ñeàu. Phía beân trong phoåi laït leõo vaø thieáu chaát dinh döôõng, nhö moät mieáng rôm ñaõ nhai roài, bôûi vì noù bò aûnh höôûng cuûa söùc noùng cuûa hoaû ñaïi do nghieäp sanh, hoaû naøy boác leân moãi khi coù nhu caàu aên uoáng. Veà phöông höôùng, thì noù ôû treân. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy beân trong thaân theå giöõa hai vuù, treo lô löûng treân tim vaø gan, vaø che khuaát hai caùi naøy. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà phoåi... Ruoät 118. Ñaây laø caùi oáng ruoät ñöôïc cuoän laïi hai möôi moát khuùc daøi 32 baøn tay ñoái vôùi ñaøn oâng, vaø 28 baøn tay ñoái vôùi ñaøn baø. Veà maøu saéc, noù coù maøu traéng nhö hoà voâi troän laãn caùt. Veà hình daùng, noù gioáng nhö con raén ñöùt ñaàu cuoän laïi ñaët trong moät caùi maùng ñaày caû maùu. Veà phöông höôùng, ruoät ôû caû hai höôùng veà truù xöù, ôû phía treân noù ñöôïc gaén lieàn vôùi oáng daãn thöùc aên, vaø döôùi thì gaén lieàn vôùi oáng daãn phaân (haäu moân), nhö vaäy ruoät naèm trong thaân theå suoát töø giôùi haïn yeát haàu ñeán haäu moân. Veà ranh giôùi, ruoät ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà ruoät... Tröïc Traøng 119. Ñaây laø choã buoäc chaët taïi nhöõng nôi ruoät cuoän laïi. Veà maøu saéc, noù coù maøu traéng nhö reã sen aên ñöôïc, vaø hình daùng cuõng nhö nhöõng ngoù sen aáy. Veà phöông höôùng, noù ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy ôû trong 21 cuoän ruoät, nhö nhöõng sôïi daây keát nhöõng vaønh daây thöøng laïi vôùi nhau ñeå chuøi chaân. Noù buoäc nhöõng cuoän ruoät laïi vôùi nhau ñeå chuùng khoûi tuoät xuoáng khi ngöôøi ta laøm vieäc naëng vôùi caøy böøav.v... Heät nhö sôïi daây nôi caùi maùy böøa ñaát buoäc chaët taám vaùn böøa ñaët vaøo caùi maùy, moãi khi maùy ñöôïc keùo ñi treân ruoäng ñeå böøa ñaát, tröôùc khi gieo luùa. Veà ranh giôùi, tröïc traøng ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà tröïc traøng. Bao Töû 120. Ñaây laø nhöõng gì ñaõ ñöôïc aên, uoáng, nhai, neám vaø ñang coù maët ôû trong daï daøy. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa thöùc aên ñaõ ñöôïc nuoát vaøo. Veà hình daùng, noù coù daùng moät tuùi vaûi buoäc lôi loûng chöùa côm beân trong. Veà phöông höôùng noù naèm höôùng treân. 121. Veà truù xöù, noù ôû trong daï daøy. Caùi ñöôïc goïi daï daøy laø moät phaàn cuûa maøng ruoät, noù gioáng nhö moät taám vaûi öôùt daøi ñöôïc vaën heát nöôùc ôû hai ñaàu, ôû giöõa caêng phoàng leân vôùi khoâng khí beân trong. Beân ngoaøi daï daøy laùng laåy, nhöng beân trong, noù gioáng caùi bong boùng vaûi bò dô vì goùi caën baû thòt, hoaëc laø gioáng beân trong cuûa moät caùi voû traùi mít thoái. Ñoù laø nôi nhöõng doøi truøng soáng luùc nhuùc nhö röøng: ba möôi hai gia ñình nhöõng saùn laõi nhö laõi kìm, laõi ñuõa v.v... Khi naøo khoâng coù aên uoáng gì vaøo, chuùng nhaûy leân keâu gaøo vaø voà laáy thòt ôû quaû tim, coøn khi coù thöùc aên uoáng ñöôïc nuoát vaøo, thì chuùng chôø ñôïi vôùi nhöõng caùi moàn ngoùc leân, tranh nau giaät laáy hai ba mieáng nuoát xuoáng ñaàu tieân. Daï daøy vöøa laø nhaø baûo sanh, vöøa laø nhaø xí. Vöøa laø beänh vieän, vaø nghóa trang cuûa nhöõng con truøng naøy. Heät nhö vaøo thôøi haïn haùn, boãng coù moät traän möa, thì nhöõng gì ñöôïc nöôùc cuoán vaøo coáng raõnh ôû coång cuûa moät khu laøng haï tieän, nghóa laø ñuû thöù dô daùy nhö nöôùc tieåu, phaân, nhöõng maûnh da, xöông gaân, cuõng nhö ñôøm, daõi maùu v.v... Nhöõng thöù aáy troän laãn vôùi nhua cuøng vôùi buøn vaø nöôùc ñaõ ñöôïc tuï ôû ñaây, roài hai ba ngaøy sau nhöõng quyeán thuoäc saâu boï xuaát hieän, nhöõng thöù aáy leân men, ñöôïc haâm noùng bôûi söùc noùng maët trôøi, neân suûi boït leân treân, ñen ngoøm hoâi haùm vaø gheâ tôûm ñeán noåi ngöôøi ta khoâng theå naøo tôùi gaàn, hay nhìn vaøo ñoù, huoáng chi laø ngöõi vaø neám. Cuõng vaäy, daï daøy laø nôi maø ñuû thöù thöùc aên uoáng loït vaøo sau khi ñöôïc nghieàn bôûi caùi chaøy raêng, ñöôïc ñaûo qua ñaûo laïi baèng caùi baøn tay cuûa löôõi, ñöôïc laøm dính vaøo nhau baèng ñôøm vaø nöôùc mieáng, luùc ñoù noù ñaõ maát heát maøu saéc höông vò, ñeå khoaùt laáy boä maët cuûa ñoáng hoà thôï ñeät, vaø cuûa ñoà choù möõa, ñeå roài ñöôïc nhuùng trong maät, ñaøm, phong ñaõ tuï ôû ñaáy, vaø noù leân men do naêng löïc cuûa söùc noùng trong bao töû, soâi suïc theo baày saùn doøi, suûi boït ôû treân maët cho ñeán khi noù bieán thaønh moät thöù phaân ueá, hoaøn toaøn thoái tha noân möûa, chæ caàn nghe noùi tôùi cuõng ñuû laøm ngöôøi ta heát muoán aên uoáng, chöù ñöøng noùi gì ñeán nhìn noù baèng con maét tueä. Vaø khi ñoà aên uoáng rôi vaøo daï daøy, chuùng ñöôïc chia thaønh naêm phaàn: saùn laõi, vi truøng moät phaàn, löûa bao töû ñoát chaùy heát moät phaàn, moät phaàn bieán thaønh nöôùc tieåu, moät phaàn nöõa thaønh phaân, phaàn cuoái cuøng môùi bieán thaønh döôõng chaát, boài boå maùu thòt v.v... 122. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn baèng caùi boïc chöùa vaø bôûi nhöõng gì thuoäc bao töû. Phaân 123. Veà maøu saéc, phaân coù maøu cuûa ñoà aên ñöôïc aên vaøo. Veà hình daùng, ñoù laø hình daùng cuûa truù xöù noù. Veà phöông höôùng, noù ôû höôùng döôùi. Veà truù xöù, phaân ñöôïc tìm thaáy trong choã chöùa caùc ñoà aên ñaõ tieâu hoaù, haäu moân. 124. Haäu moân laø phaàn thaáp nhaát ôû cuoái ruoät, noù naèm giöõa loã roán, vaø choã taän cuøng cuûa xöông soáng löng. Noù coù chieàu daøi 8 ñoát tay vaø gioáng nhö moät caùi oáng tre. Nhö nöôùc möa rôi töø choã cao chaûy xuoáng choã thaáp, vaø ngöøng taïi ñaáy, cuõng vaäy, choã chöùa ñoà aên ñaõ tieâu hoaù laø nôi maø baát cöù thöùc aên uoáng gì ñaõ rôi vaøo choã chöùa ñoà aên chöa tieâu, ñaõ ñöôïc naáu chín vaø laøm cho soâi suïc vôùi söùc noùng cuûa bao töû, vaø ñaõ trôû neân meàm nhuyeãn nhö theå ñöôïc xay trong coái ñaù, seõ chaûy xuoáng qua nhöõng loã ruoät vaø noù ñöôïc eùp laïi ôû ñaáy cho ñeán khi trôû thaønh ñoâng ñaëc nhö ñaát seùt naâu toäng vaøo oáng tre, ôû ñoù noù naèm laïi. 125. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi choã chöùa thöùc aên ñaõ tieâu hoaù vaø bôûi nhöõng gì thuoäc veà phaân... Naõo 126. Ñaây laø nhöõng cuïc tuyû ñöôïc tìm thaáy ôû trong xöông soï. Veà maøu saéc, noù coù maøu traéng nhö thòt cuûa moät caùi naám (moäc nhó) coù theå baûo noù coù maøu söõa quaäy leân, nhöng chöa ñoâng thaønh vaùn söõa. Veà hình daùng, noù coù hình daùng cuûa truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy trong soï nhö boán cuïc boät nhoài saép gaàn nhau theo hình daïng boán phaàn raùp cuûa chieác soï. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi maët trong cuûa soï vaø nhöõng gì thuoäc veà naõo... Maät 127. Coù hai thöù maät: maät taïi choã vaø maät luaân löu. ÔÛ ñaây veà maøu saéc, maät trong tuùi maät coù maøu daàu ñaëc madhuka, maät luaân löu coù maøu hoa aøhulì ñaõ heùo. Veà hình daùng, caû hai thöù maät ñeàu coù hình daùng cuû truù xöù noù. Veà phöông höôùng, tuùi maät thuoäc höôùng treân, coøn maät luaân löu thì caû hai höôùng. Veà truù xöù, maät luaân löu raûi ra nhö moät gioït daàu treân maët nöôùc khaép chaâu thaân tröø toùc, loâng, raèng, moùng, nhöõng nôi khoâng thòt vaø nhöõng choã da khoâ cöùng. Khi maät naøy bò xaùo troän, thì maét vaøng, co giaät, thaân theå run raåy vaø ngöùa ngaùy. Tuùi maät naèm caïnh laù gan ôû giöõa tim vaø phoåi, coù hình daùng nhö traùi Kosaøtaki. Khi tuùi maät bò xaùo troän, sinh vaät noåi ñieân khuøng, maát heát taàm quyù vaø laøm nhöõng vieäc bình thöôøng noù khoâng theå laøm, noùi lôøi maø thöôøng noù khoâng noùi, suy nghó nhöõng ñieàu bình thöôøng noù khoâng nghó. Veà ranh giôùi, maät ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà maät... Ñaøm 128. Ñaøm ôû trong thaân theå öôùc löôïng moät toâ ñaày. Veà maøu saéc, noù coù maøu traéng cuûa nöôùc laù caây naøgabaøla vaét ra. Veà hình daùng, noù coù hình daùng truù xöù cuûa noù. Veà phöông höôùng, noù ôû treân. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy treân maët cuûa maøng ruoät. Gioáng nhö rong reâu maøu xanh ñoïng treân maët nöôùc reõ ra, khi coù caùi gaäy hay que thoïc vaøo trong nöôùc, nhöng roài daùn laïi nhö cuõ. Cuõng theá, khi aên uoáng vaøo, luùc thöùc aên uoáng loït xuoáng bao töû, lôùp ñaøm naøy reõ ra roài daùn laïi. Neáu ñaøm yeáu, thì bao töû trôû neân hoâi haùm gheâ tôûm nhö muøi phaân hay muøi tröùng thoái mieäng ôï ra vaø toaùt ra muøi tröùng thoái daâng leân töø bao töû, laøm cho ngöôøi aáy phaûi bò noùi: "Ñi ñi mieäng thoái laém". Nhöng khi ñaøm naøy nhieàu, thì noù giöõ cho muøi thoái aáy naèm döôùi maët bao töû, gioáng nhö caùi naép ñaäy moät thuøng phaân. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà ñaøm... Muû 129. Muû ñöôïc phaùt sinh do maùu bò thoái. Veà maøu saéc noù coù maøu cuûa laù trôû maøu traéng baïc, nhöng ôû thaây cheát, noù coù maøu chaùo ñaëc bò thiu. Veà hình daùng, noù coù hình daùng choã ôû cuûa noù. Veà truù xöù, thì muû khoâng coù choã ôû nhaát ñònh, noù ñöôïc tìm thaáy ôû choã naøo noù tu laïi. Moãi khi maùu bò ñoïng öù laïi, vaø thoái taïi moät thaân phaàn naøo do bò thöông tích, bò gai ñaâm hay bò chaùy v.v... Hay choã coù muït nhoït xuaát hieän, thì coù theå tìm thaáy muû taïi ñaáy. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà muû... Maùu 130. Coù hai loaïi maùu: maùu ñöôïc tích tröõ vaø maùu löu ñoäng. Veà maøu saéc, maùu tích tröõ coù maøu duøng dòch laïc (söõa) ñoâng ñaëc ñaõ naáu, maùu löu ñoäng coù maøu dung dòch laïc trong saùng. Veà hình daùng, caû hai thöù ñeàu coù daùng cuûa truù xöù maùu. Veà phöông höôùng, maùu tích tröõ thuoäc veà höôùng treân, maùu löu ñoäng thuoäc caû hai höôùng. Veà truù xöù, tröø toùc, loâng, moùng ra, nhöõng nôi khoâng coù thòt vaø nhöõng choã da khoâ cöùng, coøn thì maùu löu thoâng khaép toaøn thaân nguõ thuû uaån baèng caùch chaïy theo moät maïng löôùi tónh maïch (ñöôøng gaân maùu). Maùu tích tröõ chöùa ñaày phaàn döôùi laù gan khoaûng moät cheùn ñaày vaø baèng caùch toeù ra töøng luùc khi moät ít leân tim, thaän vaø phoåi, noù giöõ cho thaän, tim, gan, vaø phoåi thaám öôùt. Khi noù khoâng thaám öôùt thaän, tim v.v... thì sinh vaät ñaâm ra khaùt nöôùc. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà maùu... Moà Hoâi 131. Ñaây laø thuyû ñaïi, chaát nöôùc ræ ra töø nhöõng loã chaân loâng. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa daàu meø trong. Veà hình daùng, noù coù daùng cuûa truù xöù noù. Veà phöông höôùng, noù thuoäc caû hai höôùng. Veà truù xöù, khoâng coù truù xöù nhaát ñònh cho moà hoâi, noù ñöôïc tìm thaáy khaép nôi cuõng nhö maùu. Nhöng neáu thaân theå bò noùng, do söùc noùng cuûa löûa hay maët trôøi hay bôûi söï thay ñoåi nhieät ñoä v.v... Thì moà hoâi tieát ra töø taát caû nhöõng loã chaân loâng vaø chaân toùc, nhö khi caét nhöõng coïng sen hoaëc boâng suùng loâi ra khoûi nöôùc, chuùng ræ nöôùc ra. Bôûi theá hình daùng cuûa moà hoâi neân ñöôïc hieåu laø töông ñöông vôùi loã chaân toùc vaø loã chaân loâng. Haønh giaû khi phaân ñònh moà hoâi chæ neân chuù yù ñeán moà hoâi nhö khi noù ñang naèm ñaày caû loã chaân loâng vaø chaân toùc. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà moà hoâi... Môõ 132. Ñaây laø moät chaát daàu boùng daøy ñaëc. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa göøng caét ra töøng laùt moûng. Veà hình daùng, ôû nôi ngöôøi to beùo noù coù daùng nhö nhöõng mieáng gieû maøu vaøng nhaït ñaët giöõa da trong vaø thòt. ÔÛ thaân theå ngöôøi gaày, môõ coù hình daùng nhöõng mieáng gieû ñaët hai ba lôùp treân tòt ñuøi, thòt baép veá, thòt löng caïnh xöông soáng vaø thòt bao quanh buïng. Veà höôùng, noù ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, môõ traøn lan khaép thaân theå moät ngöôøi beùo maäp. ÔÛ ngöôøi gaày, môõ ñöôïc tìm thaáy nôi baép chaân.... Maëc duø ôû treân, noù ñöôïc moâ taû laø "laùng boùng" nhöng noù cuõng khoâng ñöôïc söû duïng laøm daàu xöùc ñaàu hay xöùc muõi gì caû, vì tính chaát gheâ tôûm toät böïc cuûa noù. Veà ranh giôùi, noù coù giôùi haïn ôû phía döôùi bôûi thòt treân bôûi lôùp da trong vaø xung quanh bôûi caùi gì thuoäc veà môõ... Nöôùc Maét 133. Ñaây laø chaát nöôùc ræ ra töø con maét. Veà maøu saéc coù maøu daàu meø trong. Veà hình daùng, noù coù hình daùng cuûa truù xöù noù. Veà phöông höôùng, noù ôû höôùng treân. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy trong nhöõng loã maét, nhöng khoâng phaûi luoân luoân nöôùc maét ñöôïc tìm thaáy trong loã maét, nhö maät trong tuùi maät maø khi ngöôøi ta caûm thaáy vui maø cöôøi thaät lôùn hay khi khi caûm thaáy buoàn maø khoùc hoaëc khi aên nhöõng thöù cay noàng, khi maét bò aûnh höôûng bôûi khoùi buïi, chaát dô v.v... Thì do nhöõng nguyeân nhaân naøy phaùt sinh ra nöôùc maét traøn ñaày trong loã maét hay tieát ra ngoaøi. Haønh giaû khi quaùn nöôùc maét, chæ neân quaùn noù ñang ñaày loã maét. Veà ranh giôùi, chuùng coù giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà nöôùc maét... Môõ Nöôùc 134. Ñaây laø chaát daàu boùng ñaõ tan ra. Noù coù maøu daàu döøa. Cuõng coù theå baûo noù coù maøu daàu röôùi treân chaùo. Veà hình daùng, noù nhö moät maøng trong, hình daïng moät gioït daàu loang ra tro nöôùc laéng, khi ngöôøi ta taém. Veà phöông höôùng, noù ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy nhieàu nhaát laø ôû trong loøng baøn tay, löng baøn tay, goùt chaân, löng baøn chaân, choùt muõi, traùn, choã vai nhoâ leân. Vaø noù khoâng luoân luoân ñöôïc tìm thaáy trong tình traïng tan ra taïi nhöõng choã aáy, nhöng khi nhöõng thaân phaàn naøy noùng leân vì söùc noùng cuûa löûa, cuûa maët trôøi, cuûa söï xaùo troän thôøi tieát, hay xaùo troän töù ñaïi, thì môõ nöôùc naøy lan ra ñoù ñaây, taïi nhöõng choã kia, nhö caùi maøng taïo neân bôûi moät gioït daàu loang treân maët nöôùc ñöùng, luùc ngöôøi ta taém. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà môõ nöôùc... Nöôùc Boït 135. Ñaây laø chaát nöôùc troän laãn boït ôû trong mieäng. Veà maøu saéc, noù maøu traéng maøu cuûa boït. Veà hình daùng, noù coù hình daùng truù xöù noù, hoaëc coù theå noùi laø hình daùng cuûa boït. Veà phöông höôùng, thì noù ôû höôùng treân. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy treân löôõi sau khi ôû hai beân maù chaûy xuoáng. Vaø khoâng phaûi raèng luoân luoân nöôùc boït tuï laïi ôû ñaây, maø khi sinh vaät troâng thaáy moät thöùc aên ñaëc bieät naøo ñoù, hay nhôù laïi thöùc aên aáy, hay boû vaøo mieäng moät caùi gì hoaëc cay, hoaëc ñaéng, hoaëc maën, hoaëc chaùt, hoaëc chua, hay khi bò ngaát xæu, hay côn buoàn noân noåi leân vì moät côù gì, thì khi aáy nöôùc boït xuaát hieän chaûy xuoáng hai maù trong roài ñaäu laïi treân löôõi. Noù ñoïng ít ôû ñaàu löôõi vaø nhieàu ôû goác löôõi. Noù coù theå laøm thaám öôùt luùa hay gaïo hoaëc baát cöù thöù gì nhai ñöôïc, khi ñöôïc ñöa vaøo mieäng. Noù gioáng nhö nöôùc maø khoâng bò khoâ caïn töø trong moät caùi hoá nöôùc muùc ñoå tôùi nôi bôø caùt beân soâng. Veà ranh giôùi noù haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà nöôùc boït Nöôùc Muõi 136. Ñaây laø chaát dô tieát ra töø naõo. Veà maøu saéc noù coù maøu cuûa haït cau non. Veà hình daùng, noù coù hình daùng cuûa truù xöù noù. Veà phöông höôùng, noù ôû phía treân. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy laøm ñaày hai loã muõi. Nhöng nöôùc muõi khoâng phaûi luoân luoân ñöôïc tích tuï ôû ñaáy, ñuùng hôn, khi sinh vaät khoùc hay bò xaùo troän töù ñaïi vì thöùc aên hay nhieät ñoä thì naõo trong ñaàu bieán thaønh ñaøm nhaït vaø phun ra, chaûy xuoáng theo voøm mieäng (palate) ñaày hai loã muõi vaø ñoïng ôû ñoù hoaëc chaûy ra heät nhö moät ngöôøi boïc vaùng söõa trong moät laù sen coät laïi roài ñaâm thuûng ôû ñaùy thì söõa cuõng chaûy ra theo caùch aáy. Haønh giaû quaùn veà nöôùc muõi chæ neân quaùn noù ñaày hai loã muõi. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi caùi gì thuoäc veà nöôùc muõi... Nöôùc Khôùp Xöông 137. Ñaây laø chaát nhôøn ôû trong nhöõng khôùp xöông trong thaân theå. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa chaát nhöïa kanikaøra. Veà hình daùng, noù coù hình daùng truù xöù cuûa noù. Veà phöông höôùng, noù ôû caû hai höôùng. Veà truù xöù, noù ñöôïc tìm thaáy beân trong 180 caùi khôùp xöông, coù nhieäm vuï laøm cho trôn khôùp. Neáu chaát nöôùc naøy thieáu huït thì moät ngöôøi ñöùng leân ngoài xuoáng, chuyeån thaân ra tröôùc sau hay qua laïi, hay coù duoãi, nhöõng caùi xöông cuûa noù keâu raên raéc nhö tieáng buùng tay, vaø môùi ñi boä vaøi daëm, phong ñaïi cuûa ngöôøi aáy ñaõ xaùo troän ñau nhöùc töù chi. Nhöng neáu moät ngöôøi coù nhieàu nöôùc ôû khôùp xöông, thì xöông noù khoâng keâu raên raéc khi ngoài xuoáng ñöùng daäy v.v... Vaø duø ñi moät quaõng ñöôøng thaät xa, phong ñaïi cuûa noù cuõng khoâng bò ñaûo loän vaø töù chi khoâng ñau nhöùc. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng gì thuoäc veà nöôùc ôû khôùp xöông... Nöôùc Tieåu 138. Ñaây laø dung dòch nöôùc tieåu. Veà maøu saéc, noù coù maøu cuûa nöôùc döa giaù. Veà hình daùng, noù coù hình daùng cuûa nöôùc chöùa trong moät bình nöôùc chuùc voøi xuoáng. Veà phöông höôùng, noù ôû höôùng döôùi. Veà truù xöù noù ñöôïc tìm thaáy trong baøng quang (bong boùng). Nhö moät caùi bình coù nhieàu loã nhoû maø khoâng coù mieäng, ñöôïc ñaët trong moät moät hoá phaân, dung dòch trong hoá phaân ñoù thaám vaøo trong bình, maëc duø khoâng coù caùi mieäng. Cuõng vaäy, nöôùc tieåu tieát töø trong thaân ñi vaøo baøng quang maëc duø khoâng coù loái vaøo roõ reät. Tuy theá, loái ra cuûa noù thì roõ. Khi baøng quang ñaày nöôùc tieåu thì sinh vaät coù nhu caàu tieåu tieän. Veà ranh giôùi, noù ñöôïc giôùi haïn bôûi beân trong cuûa baøng quang vaø bôûi nhöõng gì thuoäc nöôùc tieåu. Ñaáy laø ñònh giôùi haïn baèng caáu ñoàng. Ñònh giôùi baèng caùi dò thì nhö trong tröôøng hôïp toùc (ñoaïn 90) Ñònh Töôùng Khôûi 139. Khi haønh giaû ñaõ ñònh roõ caùc phaàn khôûi ñaàu baèng toùc nhö treân qua maøu saéc, hình daùng, phöông höôùng, truù xöù vaø ranh giôùi, vaø chuù taâm theo caùch ñaõ chæ daãn khôûi töø Ñoaïn 61 (theo thöù töï) khoâng quaù nhanh... (taùc yù töôûng baát tònh) theo 5 khía caïnh maøu saéc, hình daùng, muøi, truù xöù, goác gaùc (ñoaïn 84 vaø keá tieáp) vaø cuoái cuøng vöôït qua khaùi nieäm danh töø (ñoaïn 66). Khi aáy, cuõng nhö moät ngöôøi coù maét toát ñang quan saùt moät traøng hoa 32 maøu coät treân moät sôïi chæ xaâu duy nhaát, taát caû hoa ñoàng thôøi hieän roõ cho vò aáy, cuõng vaäy, khi haønh giaû quan saùt thaân naøy nhö sau: ÔÛ trong thaân naøy, coù toùc v.v... Thì taát caû nhöõng vaät aáy ñoàng thôøi hieän roõ cho haønh giaû. Do ñoù ôû treân trong phaàn giaûi thích veà thieän xaûo trong söï taùc yù, coù noùi raèng: "Bôûi khi moät ngöôøi sô cô taùc yù toùc, söï chuù yù cuûa vò aáy tieáp tuïc cho ñeán khi noù ñaït ñeán phaàn cuoái cuøng laø nöôùc tieåu vaø döøng laïi ôû ñaáy". (ñoaïn 67) 140. Neáu khi taát caû 32 phaàn ñaõ hieän roõ vôùi haønh giaû, neáu vò aáy cuõng taùc yù nhö treân ñoái vôùi ngoaïi vaät (nhö ñaõ chuù taâm treân 32 theå ôû noäi thaân) thì khi aáy nhöõng ngöôøi, suùc vaät v.v... Di ñoäng tröôùc maét baáy giôø boãng tuoät heát caùi töôùng chuùng sanh, vaø chæ nhö laø toång hôïp caùc phaàn töû. Vaø khi chuùng nuoát vaøo nhöõng thöùc aên uoáng, thì troâng nhö theå thöùc aên uoáng ñang ñöôïc ñaët vaøo trong moät taäp hôïp nhöõng phaàn töû aáy. 141. Khi haønh giaû tieáp tuïc taùc yù ñeán nhöõng phaàn töû aáy (laø gheâ tôûm), tuaàn töï boû ra nhöõng phaàn khoâng roõ nhö ñaõ noùi ôû ñoaïn 67 thì cuoái cuøng ñònh töôùng xuaát hieän nôi haønh giaû. ÔÛ ñaây söï xuaát hieän cuûa toùc v.v... Veà maøu saéc, hình daùng, truù xöù vaø ranh giôùi laø hoïc töôùng, khía caïnh gheâ tôûm cuûa noù veà moïi phöông dieän laø tôï töôùng. Khi haønh giaû phaùt trieån tôï töôùng thì ñònh töôùng seõ khôûi leân, nhöng ñaây chæ thuoäc sô thieàn, nhö ñaõ ñöôïc taû döôùi ñeà muïc "baát tònh keå nhö moät ñeà muïc thieàn" (Chöông IV, ñoaïn 74 vaø keá). Vaø chæ coù moät ñinh tuôùng sô thieàn xuaát hieän nôi ngöôøi maø ñoái vôùi hoï chæ coù moät phaàn töû (trong 32 phaàn) ñöôïc hieän roõ hoaëc laø ngöôøi ñaõ ñaït ñöôïc ñinh töôùng trong moät phaàn vaø khoâng noã löïc gì theâm. 142. Veà moät phaàn khaùc. Nhöng nhieàu sô thieàn, tuøy theo soá löôïng caùc phaàn, ñöôïc phaùt sinh nôi moät ngöôøi maø ñoái vôùi vò aáy nhieàu phaàn ñaõ hieän roõ, hoaëc nôi moät ngöôøi ñaõ ñaït ñònh töôùng vôùi moät phaàn nhöng coøn noã löïc theâm veà caùc phaàn khaùc. Ñoù laø tröôûng laõo Mallaka. Vò tröôûng laõo naøy caàm tay tröôûng laõo Abhaya, ngöôøi tuïng ñoïc kinh Tröôøng boä vaø sau khi noùi: "Thieàn giaû Abhaya tröôùc heát haõy hoïc vaán ñeà naøy", oâng noùi tieáp: Mallaka laø vò tröôûng laõo ñaõ ñaéc 32 thieàn veà 32 ueá vaät. Neáu nhaäp sô thieàn moãi ngaøy moät theå, vaø moãi ñeâm moät theå, thì vò tieáp tuïc nhaäp trong hôn nöûa thaùng. Neáu chæ nhaäp moãi ngaøy moät theå, thì vò aáy tieáp tuïc trong hôn moät thaùng. 143. Vaø maëc duø thieàn naøy coù theå thaønh coâng nhö treân vôùi sô thieàn, tuy vaäy noù ñöôïc goïi laø "thaân haønh nieäm" vì noù thaønh coâng nhôø aûnh höôûng cuûa söï töôûng nieäm veà maøu saéc, hình daùng... 144. Vaø vò tyû kheo tu taäp thaân haønh nieäm naøy laø ngöôøi chinh phuïc ñöôïc söï chaùn gheùt vaø öa thích "öa chaùn khoâng chinh phuïc ñöôïc vò aáy, vò aáy soáng vöôït qua ñöôïc söï öa chaùn khi noù khôûi leân. Vò aáy laø ngöôøi chinh phuïc ñöôïc sôï haõi vaø khieáp ñaõm khoâng chinh phuïc ñöôïc vò aáy, vò aáy soáng vöôït qua s? haõi khieáp ñaõm khi noù noåi leân. Vò aáy laø ngöôøi chòu ñöïng noùng laïnh... Chòu ñöïng caùc caûm thoï veà thaân... Cheát ñieáng ngöôøi" (M. iii, 97) Vò aáy trôû thaønh ngöôøi ñaït ñöôïc boán thieàn döïa treân khía caïnh maøu saéc cuûa toùc v.v... Vaø ñaït ñeán caùc thaàn thoâng (xem M., kinh thöù 6) Bôûi theá, ngöôøi coù trí |
[Trôû Veà]